རྩོམ་པ་པོ་ཞོགས་དུང་གི་(གནམ་ས་གོ་འབྱེད་)ཅེས་པའི་དེབ་དེའི་གླེང་བརྗོད།
གནམ་ས་གོ་འབྱེད།
ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ལ་བྲིས།
༢༠༠༨ལོའི་བོད་ཀྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདིར་། དབང་བསྒྱུར་བས་(༣༡༤དོན་རྐྱེན་)དང་(ལྷ་སའི་དོན་རྐྱེན།) (ལྷ་སའི་༣༡༤དོན་རྐྱེན། )(༣༡༤ལྷ་སའི་ཟིང་ཆ། )(ལྷ་སའི་༡༣༤རྡུང་གཅོག་འཕྲོག་སྲེག་དོན་རྐྱེན་)སོགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་འདུག་པ་དང་། བོད་ཀྱི་གསར་ལམ་དང་རྩོམ་པ་པོའི་ཁྲོད་དུ། (ཞི་རྒོལ་ལས་འགུལ་ཆེན་མོ། )(ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ། )(ཞི་བའི་འོས་ལངས་། )སྒེར་ལངས། སྡེབ་ལངས་ཞེས་སོགས་མིང་གང་མང་འདུག་མོད། ཁོ་བོས་(ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་)ཞེས་མིང་འདོགས་དོན་ནི། དབང་བསྒྱུར་བའི་བཏགས་མིང་རྣམས་ཁྱབ་ཆུང་བ་དང་
ངོས་བཟུང་མེད་པ། ཕྱོགས་རེ་བའི་སྐྱོན་འདུག་ཅིང་། ཕལ་ཆེ་བ་ཕྱོགས་རིས་འཐེན་འཁྱེར་དང་གླེང་ཕྱོགས་ངན་དམོད་ཀྱིས་བཏགས་ཕྱིར། བཏགས་མིང་དོན་ལ་མི་གནས་པས་དབྱུགས། བོད་མིས་བཏགས་པ་ལྟར་ན། (ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདིར་རྩ་འཛུགས་ཡོད་པ།) (དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ལས་འགུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་མེད་པ་དང་)། (གཉའ་གནོན་པ་ལ་ངོ་རྒོལ་) བྱས་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གྱེན་ལོག་གི་ཁྱད་ཆོས་འདུག་པ་དང་། ལོག་སྤྱོད་དབང་བསྒྱུར་ལ་རྒོལ་ཕྱིར་དྲག་པོས་སྦྱོར་བ་བརྩམས་པའི་དོན་ཅན་གྱི་འོས་ལངས་མ་ཡིན་པར་ཞི་བའི་ཁྱད་ཆོས་འདུག་ཕྱིར། བཏགས་མིང་དེ་རྣམས་ཀྱང་དོར། ཁོ་བོས། དུས་ས་བྱི་དང་རྣམ་པ་ཞི་བ། ངོ་བོ་གསར་བརྗེ་སྟེ། རང་བྱུང་ཁམས་བཅོས་བསྒྱུར་དང་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་བསྒྱུར་ཁྲོད་གསར་བཅོས་ཆེན་པོ་བྱས་བ། སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་གཏོར་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བ་གཞི་ཚུགས་པར་བྱེད་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་མདུན་བསྐྱོད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ཡིན། ཞེས་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྟར་དང་། བོད་ཀྱི་གདགས་སྟངས་ལྟར་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་བརྗོད་པ་དང་ཡང་བསྟུན་ཏེ། (ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་)ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན།
དེབ་ཀྱི་དཀར་ཆག
གནམ་ས་གོ་འབྱེད།
ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ལ་བྲིས།
གཏམ་གྱི་འགོ་མ། ༢
དང་པོ།
དགའ་བ་སྙིང་སྟོབས་ས་བོན་དགུ་འགྱུར། གསར་བརྗེའི་དོན་སྙིང་། ༢༡
གསར་བརྗེའི་ཤུགས་རྐྱེན། ༣༥
གསར་བརྗེའི་དམིགས་ཡུལ། ༤༩
བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུའི་རྟགས་མཐོང་བ། ༥༢
གཉིས་པ།
སྐྱོ་བ་དམ་དྲག་ལྕགས་ཐག་དགུ་སྒྲོག ༥༨
དབང་མཐའ་སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ ༦༨
བོད་ཡུལ་གཤིན་བརྗེའི་བཤས་རར་བསྒྱུར་ཚུལ། ༨༢
བོད་ཡུལ་གྱི་བདུད་ཀྱི་བཙོན་རར་བསྒྱུར་ཚུལ། ༨༦
བོད་ཡུལ་དམྱལ་བའི་ཁྲིམས་རར་བསྒྱུར་ཚུལ། ༩༡
བོད་ཡུལ་འཇིགས་སྐུལ་འཐབ་རར་བསྒྱུར་ཚུལ། ༩༥
གསུམ་པ།
འཇིགས་པ་སྒེར་གཞུང་ཐལ་མཐའ་དགུ་འགྲིལ། ༡༠༧
སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས་པའི་སྲིད་ཀྱི་གདུག་རྩུབ་དྲན་པས་འཇིགས་པ། ༡༡༥
མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཐལ་མཐའ་བར་ལྷུང་ཉེན་ལ་འཇིགས་པ། ༡༢༣
ཁོ་བོ་མི་སྒེར་གྱི་བདེ་སྡུག་ལ་དཔགས་པས་འཇིགས་པ། ༡༣༡
མ་འོངས་སྔོན་རྟོག་གིས་འཇིགས་པ། ༡༤༣
བཞི་པ།
བསླབ་པ་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་དགུ་གྲོལ། ༡༥༢
སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རྟོན་པའི་ཐོབ་ཐང་། ༡༥༥
བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད། ༡༨༡
འཚེ་མེད་བསྟུན་མེད་ཀྱི་ལས་འགུལ། ༢༤༡
མཐའ་དོན་གསལ་བཤད། ༢༩༤
མཇུག་བསྡུ་བ། ༢༥༨
ཟུར་བཀོད་དང་པོ།
ཡོངས་ཁྱབ་རིན་ཐང་། ༢༦༣
ཟུར་བཀོད་གཉིས་པ།
ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐབ། ༢༦༨
དེབ་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་རྒྱས་པ་ཞིག་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
དེབ་འདི་ག་ནས་རག་གི་རེད།
དེབ་འདེ་ཀློག་འདོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ། མཛའ་བརྩེའི་དྲྭ་གྲོགས་རྣམ་པས་གསལ་བཤད་ཞིག་གནང་རོཌ
ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
འདི་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལ་ཤེས་རྟོགས་དང་བརྒྱུད་ལམ་གནང་བ་ཐུགས་ཆེ། འདི་ལྟ་བུའི་དེབ་ཧ་ཅང་མཁོ་བས་རོགས་འདེགས་ཤིག་གནང་ནས་འགྲེམས་ཐབས་གནང་རོགས།
དཔེ་དེབ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར་དགའ། ང་ལ་དཔེ་དེབ་འདིའི་དཔར་གློག་གཅིག་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་པོ་ཞིག་གིས་འབྱོར་ཐབས་བྱས་སོང་། དྷ་སར་འདུག་མཁན་ཚོར་དགོས་མཁོ་ཡོད་ན་ངའི་དཔར་གློག་བྱས་ཆོག
ངོ་སྤྲོད་བྱས་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་འདྲ་ཟེར་དགོས་ནི་མ་རེད། ཁ་སྔོན་ངོ་སྤྲོད་་བྱས་བ་རེད། དེ་ནས་དགོས་དབང་གིས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱེད་དགོས་བྱུང་བ་རེད།
ཁ་སང་བསྐྱར་དུ་བཞག་པ་ཡིན། ངོ་སྤྲོད་ང་ཚོས་སྔོན་ལ་བྱས་རུང་། དེབ་ད་དུང་ང་ཚོའི་ལག་ལ་རག་མེད། རག་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་འགའ་འཐེན་རུང་ད་དུང་རག་མ་སོང་།
འོན་ཀྱང་། ཁྱེད་ཚོ་སྐོར་ཅིག་གི་ལག་ལ་སླེབསཔའི་མི་ཚད་བྐླགས་ཀྱང་ཟིན་འདུག་པ་དེ་གོ་དུས། སེམས་ལ་དགའ་བ་ཞིག་འཕེལ།
བཟོད་རྒྱམ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱི་ངོ་བཤུས་དེ་( PDF) ནང་ཡོད་དམ། ཡོད་ན། གློག་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་ཅིག་བསྐུར་རོགས།
གནས་སྐབས་ལ་དེ་ཙམ་ཡིན།
ཀ་ཡི་ཞོགས་དུང༌།
ཁ་བའི་སྨྱུག་འཛིན།
གང་དུ་བཞུགས་ཡོད།
ང་ལ་གསུང་དང༌།
ཅ་ཅོ་མ་ཡིན།
ཆ་རྒྱུས་མེད་ཀྱང༌།
ཇ་རྩམ་མཉམ་ཟ།
ཉ་གང་སེམས་ཞོགས།
ཏ་ལའི་ལོ་འབྲས།
ཐ་མལ་སྤྱོད་པ།
ད་ལྟའི་དུས་ཚོད།
ན་རག་ལྟུང་ཡང༌།
པ་དུར་མི་འཇིགས།
ཕ་ཡུལ་དགྲ་བོ།
བ་ལང་མ་གཏོགས།
མ་ལུས་མཐའ་བསྐྲོད།
ཙཀྴུའི་ཚེར་མ།
ཚ་གཟེར་གདུག་པ།
ཛ་ཡིའི་དགྲ་བོ།
ཝ་ཁྱུ་དམར་པོ།
ཞྭ་ལྟར་མ་བཀུར།
ཟ་འདྲེ་དེ་ཚོ།
འ་ཅག་དགྲ་བོ།
ཡ་མེད་མེ་རྒྱོགས།
ར་བ་གངས་ཅན།
ལ་ལུང་མི་རིགས།
ཤ་ཁྲག་གཅིག་པ།
ས་སྟེང་འདི་རུ།
ཧ་ཅང་དཀོན་པའི།
ཨ་རོགས་ང་ཚོ།
ལྷ་རྒྱལ་ལོ།
གཅན་བཟོད་རྒྱམ་ནས།
རེད PDF བྱས་ནས་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་འཇོག་རིགས་གནང་། དེ་མིན་ཁྱེད་ལ་རིན་འབབ་དགོས་ཚེ། ཕུལ་ཆོག
ང་དེབ་དེ་ཤིན་ཏུ་བལྟ་འདོད་ཡོད།
བཀའ་དྲིན་ཆེ། ད་བདེ་མོ་བྱོས།
གནམ་ས་གོ་འབྱེད་ཕྱི་ལ་འཐོན་ཡོད་དམ། འདྲི་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་དྲིས་པ་ཡིན། ཀུན་ཀྱིས་ལན་དངོས་བདེན་ཞིག་གནང་རོགས་ཞུ། ད་ལྟ་ཕྱི་ལ་ཐོན་མེད་པ་དང་། ཕྱི་ནས་བསྐྱར་དཔར་འདྲ་བྱས་མེད་ན་ང་ལ་དེབ་གཅིག་འབྱོར་སོང་བས་གང་མགྱོགས་བསྐྱར་དཔར་བྱེད་འདོད་པ་ཡིན།
གནམ་ས་གོ་འབྱེད།
ཞོགས་དུང་།
——ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ལ་བྲིས་པ།
བདེ་སྐྱིད་ནི་རང་དབང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། རང་དབང་ནི་དཔའ་སྤོབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ།།
——གནའ་བོའི་ཀེ་རི་སེའི་དམངས་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་མཁན་ཕེ་རི་ཁི་ལེས།
2008ལོའི་བོད་ཀྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདིར་དབང་སྒྱུར་པས“3·14དོན་རྐྱེན”དང་། “ལྷ་སའི་དོན་རྐྱེན” “ལྷ་སའི3·14དོན་རྐྱེན” “3·14ལྷ་སའི་ཟིང་ཆ” “ལྷ་སའི3·14རྡུང་ གཅོག་འཕྲོག་སྲེག་དོན་རྐྱེན”སོགས་བཏགས་འདུག་པ་དང་། བོད་ཀྱི་གསར་ལམ་ཁག་དང་རྩོམ་པ་པོའི་ཁྲོད་དུ། “ཞི་རྒོལ་ལས་འགུལ་ཆེན་མོ”དང“ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ” “ཞི་བའི་འོས་ལངས” “སྒེར་ལངས” “སྡེབ་ལངས”ཞེས་སོགས་བཏགས་མིང་གང་མང་འདུག་མོད། ཁོ་བོས་མིང་དེ་ལྟར་འདོགས་དོན་ནི། དབང་སྒྱུར་པའི་བཏགས་མིང་རྣམས་ཁྱབ་ཆུང་བ་དང་། ངོས་བཟུང་མེད་པ། ཕྱོགས་རེ་བའི་སྐྱོན་འདུག་ཅིང་། ཕལ་ཆེ་བ་ཕྱོགས་རིས་འཐེན་འཁྱེར་དང་གླེང་ཕྱོགས་ངན་དམོད་ཀྱིས་བཏགས་ཕྱིར། བཏགས་མིང་དོན་ལ་མི་གནས་པས་དབྱུགས། བོད་མིས་བཏགས་པ་ལྟར་ན། ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདིར“རྩ་འཛུགས་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི”དོན་ཅན་གྱི་ལས་འགུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་མེད་པ་དང་། “གཉའ་གནོན་པ་ལ་ངོ་རྒོལ”བྱས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གྱེན་ལོག་གི་ཁྱད་ཆོས་འདུག་པ་དང་། “ལོག་སྤྱོད་དབང་སྒྱུར་ལ་རྒོལ་ཕྱིར་ཐུན་མོང་གིས་དྲག་པོས་སྦྱོར་བ་བརྩམས”པའི་ དོན་ཅན་གྱི་འོས་ལངས་མ་ཡིན་པར་ཞི་བའི་ཁྱད་ཆོས་འདུག་ཕྱིར། བཏགས་མིང་དེ་རྣམས་ཀྱང་དོར། ཁོ་བོས་དུས་ས་བྱི་དང་རྣམ་པ་ཞི་བ། ངོ་བོ་གསར་བརྗེ་སྟེ། “རང་བྱུང་ཁམས་བཅོས་སྒྱུར་དང་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྒྱུར་ཁྲོད་གསར་བཅོས་ཆེན་པོ་ བྱས་པ”དང་། “སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་གཏོར་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་གསར་པ་གཞི་ཚུགས་པར་ བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་མདུན་སྐྱོད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ཡིན”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྟར་ དང་། བོད་ཀྱི་གདགས་སྟངས་ལྟར་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡོངས་གྲགས་ཁྱབ་སྤྱོད་ཀྱི་བརྗོད་པ་དང་ཡང་བསྟུན་ཏེ“ས་བྱི་ཞི་བའི་ གསར་བརྗེ”ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན།
གཏམ་གྱི་འགོ་མ།
ད་ལོར། ཁོ་བོར་ཚོར་ཤེས་ཆེན་པོ་གསུམ་བྱུང་ཡོད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དགའ་བའི་ཚོར་པ་དང་། སྐྱོ་བའི་ཚོར་པ་དང་། འཇིགས་པའི་ཚོར་པ་བཅས་སོ།། ཁོ་བོས་ཐོག་མར་འདི་གསུམ་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། དེ་འབྲེལ་རང་བཞིན་གྱིས་བཤད་དགོས་བྱུང་བའི་བསླབ་པ་འཚེ་མེད་ཞི་བའང་བཤད་རྒྱུ་ཡིན།
སྤྱིར་ ཚོར་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་བརྡ་སྤྲོད་ནུས་པ་ཞིག་མ་རེད། རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་མི་རྣམས་ལ་རྗོད་བྱེད་ཀྱིས་ཁེགས་པས་དང་། གཉིས་ནི་མི་རྣམས་ལ་ཉམས་མྱོང་གིས་ཁེགས་པས་སོ།། དེ་ ཡང་ཚོར་ཤེས་གང་རུང་བརྗོད་མཁན་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་སྟོངས་པར་གྱུར་པ་དང་། ཚོར་ཤེས་གང་རུང་ཉན་མཁན་ལ་ཉམས་མྱོང་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན། ཚོར་ཤེས་གང་ཡང་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱིས་བཤད་ནུས་པ་ཞིག་མ་རེད། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཚོར་ཤེས་གོ་བྱེད་དུ་མིང་བརྡ་ཐ་སྙད་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཟོས་ཤིང་། གདོང་གི་ཉམས་འགྱུར་དང་། ལག་གི་ཕྱག་རྒྱ། སྐད་ཆའི་གདངས་དབྱངས་ དང་བཅས་ཏེ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་མོད། བརྡ་སྤྲད་པ་ཇི་བཞིན་འཕྲོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དཔེ་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟ་ནའང་། ཚད་འདི་ནས་བཤད་ན། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཡོད་རྒུ་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱིས་བཤད་ཁུལ་བྱས་ པ་ཙམ་མམ་རྗོད་པ་ཙམ་པོ་བའི་ངོས་ནས་མ་དར་བ་མེད་པ་འདྲ་བས། ཁོ་བོས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ལ་ཆ་བཞག་སྟེ་ཚོར་ཤེས་གང་རུང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་ བཤད་འདོད་པ་ཡིན།
ངག་ རྒྱུན་དུ། སྔོན་གྱི་དུས་སུ་བོད་དུ་ཉི་མ་གཅིག་ལ་སྐྱིད་སྡུག་ཐེངས་གསུམ་བྱུང་མྱོང་བའི་ བཤད་སྲོལ་ཞིག་འདུག དེ་ཡང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་པའི་དུས་ཏེ། ཉིན་ཞིག་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཏམ་ངན་ཐོས་པས་མི་རྣམས་སྐྱོ་ སྡུག་གིས་ནོན་ཏེ་ཡོད་པ་ལ། ཡང་སྲིད་བཙལ་རྙེད་ བྱུང་ཡོད་ཅེས་པའི་གཏམ་བཟང་དེ་མུར་ཐོས་པས་དགའ་བ་རྒྱས་པ་དང་། ཡང་ཡུད་ཙམ་དུ་ཁྲི་འདོན་མཛད་སྒོ་གྲུབ་པའི་བརྡ་ཡང་ཐོས་པས་ཐམས་ཅད་སྤྲོ་བ་བརྟས་ སོང་ཟེར་བའི་བཤད་རྒྱུན་ཞིག་དམངས་ཁྲོད་དུ་འདུག བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་རྒྱུན་ལ་མ་གཞི་ནས་ལྷ་སྒྲུང་དང་རྟོག་བཏགས་འདྲེས་ཕྱིར་ ཡིད་ཆེས་དཀའ་ནའང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་འདས་དུས་ཕྱི་ནང་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མའི་དབང་གིས་སྡེ་སྲིད་སངས་ རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ལ་གསང་རྒྱ་བསྡམས་ཞེས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁོད་ འདུག་པ་ལྟར་ན། དམིགས་བསལ་གྱི་དུས་སྐབས་དེ་དག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་བྱུང་བ་དེ་འདྲ་མ་བྱུང་བའི་ ངེས་པའང་མེད་པས་འདིར་དགོས་དབང་གིས་རྩོམ་གྱི་རྒྱུ་ཆར་བཏུས་ནས། བོད་དུ་ཉི་མ་གཅིག་གི་ནང་ལ་སྐྱིད་སྡུག་ཐེངས་གསུམ་བྱུང་བ་ནང་བཞིན། ང་ལ་ད་ལོ་ལོ་གཅིག་གི་ནང་ལ་དགའ་སྐྱོ་འཇིགས་གསུམ་གྱི་དམིགས་བསལ་ཚོར་པ་བྱུང་བ་ རེ་རེ་བཞིན་བཤད་ན།
དང་པོ། དགའ་བ་སྙིང་སྟོབས་ས་བོན་དགུ་འགྱུར།
ལོ་ རྒྱུས་ཀྱི་མཐོ་ས་ནས་བལྟས་ན། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་མགོར་སླེབས་པ་ན། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ད་གཟོད་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ། ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོ། དད་མོས་སོགས་སོ་སོའི་ཐོབ་ཐང་རྣམས་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དང་། བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་བརྩད་བྱུང་བ་ནི་དངོས་གནས་དགའ་འོས་པ་ཞིག་རེད། ཐོབ་ཐང་གི་ཕྱིར་དུ་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་བསླངས་པ་འདིས་ཆེ་ས་ནས་བཤད་ན་མི་བུ་སྒེར་ གྱི་ཐོབ་ཐང་བརྩད་པ་དང་། ཆུང་ས་ནས་བཤད་ན་མི་རིགས་ཀྱི་ཁོག་དཔུང་ལ་རྒྱ་བརྩད་བྱུང་བས། ཆེ་ས་ཆུང་ས་གང་ནས་བསམས་ཀྱང་བསུབ་ཏུ་མེད་པའི་བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ ལྟར་སོང་འདུག་ཕྱིར། སྒེར་གཅོད་པའི་ལག་རོགས་ཤིག་མིན་ཚེ་ཐམས་ཅད་དགའ་འོས་པའི་དོན་དག་གལ་ཆེན་ཞིག་ ཏུ་ཅི་ལ་མི་རྩི།
ཕྱིར་དྲན་ཞིག་བྱས་ ན། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་མཇུག་རྫོགས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་མི་ཚོའི་ཤེས་རབ་དང་བློ་གྲོས། འཇོན་ནུས་མཐའ་དག་ནང་སེམས་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་ཤུགས་ཕུལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་བཙལ་ཅིང་ ཆོས་དང་ཆོས་ལུགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབས་ཏེ་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཡས་མས་འགོར། དུས་ཡུན་རིང་པོ་དེ་འདྲའི་ནང་ལ། ཁོང་ཚོས་དེ་སྔའི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ས་ཁོངས་འདུ་ཤེས་དང་རིགས་རྒྱུད་འདུ་ཤེས། ཁྱིམ་སྲིད་འདུ་ཤེས། དཔའ་བོའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་རིང་དུ་སྤངས་ཏེ། མར་གྱུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་གདམས་པ་གཅིག་པུ་དེ་གཞི་ རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དང་། བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་ལྷུར་བླངས་པ་སྟེ། བློ་སྦྱོང་ཞེན་པ་བཞི་བྲལ་གྱིས་བདེན་པ་བཞི་དང་ལྟ་བ་བཀར་བཏགས་ཀྱི་ཕྱག་ རྒྱ་བཞི་སོགས་བཤད་ཅིང་བསྒྲུབས་ཏེ་འོངས་པ་དེ་འདྲ་རེད། དེ་ཡང་མི་ཆོས་རིག་གནས་དང་ལྷ་ཆོས་རིག་གནས་གཉིས་དང་། འཇིག་རྟེན་རིག་གནས་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རིག་གནས་གཉིས། སྲིད་པའི་རིག་གནས་དང་ཞི་བའི་རིག་གནས་གཉིས། མངོན་གྱུར་རིག་གནས་དང་ལྐོག་གྱུར་རིག་གནས་གཉིས་བཅས་ལས་སྔ་མ་རྣམས་སྤངས་ཏེ་ ཕྱི་མ་རྣམས་བླངས་པ་དང་། མ་མཐར་ཡང་ཕྱི་མ་གཙོ་ལ་སྔ་མ་ཕལ་བར་བསྐྱུར་བཞག་པ་རེད། དེ་བས། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཞེས་ཡང་ཡང་བཟླས་ཤིང་བསྒོམས་ཏེ་ཆོས་ལུགས་ བསྒྲུབས་པ་མ་གཏོགས། རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་དང་ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོ་ཞེས་སྲིད་ཀྱི་དོན་བྱས་ མི་འདུག ཁྱིམ་སྲིད་བརླག་མི་རུང་ཞེས་པའི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཁྱིམ་སྲིད་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ རྒྱུན་ཞིག་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། ཕྱི་ཕྱིར་སླེབས་དུས“ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ”ཞེས་ཕལ་བའི་གནས་སུ་དེད་སོང་བས། མི་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་རང་དབང་ཞེས་པ་དང་འདྲ་མཉམ་ཞེས་པ་དང་ཐོབ་ཐང་ཞེས་པ་དང་དམངས་ གཙོ་ཞེས་པའི་ཁྱིམ་སྲིད་ཀྱི་དོན་རྣམས་ནི་ཟ་རྒྱུ་ཞིག་གམ་འཐུང་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་ མིན་ཡང་ཧ་གོ་མེད་པའི་ཚོད་རེད།
རང་ དབང་དང་འདྲ་མཉམ། ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོ་སོགས་ནི་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་ཅིག་ཡིན་ ནའང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ས་ཁོངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དབེན་པའི་ཡུལ་དུས་སུ་བརྡ་ཆད་དེ་དག་ལ་ཤེས་རྟོགས་འབྱུང་ བ་ནི་དཔེ་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། འདུ་ཤེས་དེ་དག་ཡོད་མ་མྱོང་བའི་རྟགས་ནི་ལོ་ཚིགས་སྐོར་ཞིག་གཞན་དང་བསྡུར་བས་ ཀྱང་ཤེས་ཏེ།
སྤྱི་ལོ1215ལོར་དབྱིན་ཇི་པ་རྣམས་ཀྱིས《རང་དབང་རྩ་འཛིན་ཆེན་མོ》བཟོས་ ཤིང་། དེར་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་གི་གོ་དོན་རྩ་འཛིན་དུ་ཕབ་པའི་དུས་རབས་སུ། བོད་རྣམས་སིལ་བུར་ཐོར་ཏེ་སིལ་བུར་གནས་ཤིང་སོ་སོའི་ས་ནས་ཡོན་རྒྱལ་པོ་དང་ རྒྱལ་སྲས་ལ་མགོ་བཏགས་ཞུས་ཞོར་ཆོས་སྡེ་གསར་རྒྱག་ལ་བྲེལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ལུས་ སོང་།
དེ་ནས་མི་ལོ་མང་པོ་ཕྱིན་པ་སྟེ་མུན་ནག་ལྟ་བུའི་དུས་རབས་བར་མ་མཇུག་རྫོགས་ནས་ཡུན་རིང་མ་ལོན་པའི་སྤྱི་ལོ1689ལོར། དབྱིན་ཇི་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བསྐྱར《ཐོབ་ཐང་ཁྲིམས་འཆར》བཟོས་ ཏེ་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་དག་ཁྲིམས་ཀྱི་འཆར་ཟིན་དུ་བཅས་དུས་སུ། བོད་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་སིལ་བུ་ནས་སིལ་བུར་འཐོར་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བའི་ནང་རྐྱེན་ཏེ། ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་རྩོད་པའི་སྒང་རེད། ཧམ་པ་སྟག་རྐྱང་གིས་ཟ་སེམས་ཆེ་བའི་གཞན་རིགས་ཀྱིས་ཚུལ་དེ་ལ་གནས་དུས་ཚོད་རྩིས་ ཀྱིས་སྲིད་དབང་གཡོ་འཛིན་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་མངོན་ལྐོག་ཀུན་ནས་བསྟར་ནའང་། བོད་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཙམ་བརྩད་དེ་རྩོད་ཉོག་གི་རྒྱལ་ཕམ་ཤན་མ་ ཕྱེད་པར་ཡོད་ཚུལ་ནི་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པའི་རྡོ་རྗེས《གྲུབ་མཐའ་ཆེན་མོའི་རྩ་བ》མཛད་པའི་དུས་ལ་ཁེལ་འདུག་པས་ཤེས་འོང་།
དེ་ནས་མི་ལོ་ཆིག་བརྒྱ་མ་ལོན་པའི་དུས་ཏེ་སྤྱི་ལོ1776ལོར་ཨ་རི་པ་རྣམས་ཀྱིས《རང་བཙན་གསལ་བསྒྲགས》སྤེལ་ཅིང་། མི་བུའི་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་རྣམས་ཟིན་ཐོར་བཀོད་དེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ དུས་ནི། སྐབས་དེར་མཚན་སྙན་མཐོ་བའི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་དཔལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ཆིང་ཆན་ ལུང་གིས་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིང་དུ་གདན་ཞུའི་ཡི་གེ་འབྱོར་བའི་ལོ་ལ་ཁེལ་འདུག་ཅིང་། མ་འགྱངས་པར(1779ལོ)ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་ནས་གསུང་ཆོས་མང་པོ་བསྩལ་པའི་དུས་རེད། བོད་གཞུང་དབང་ཆ་ཚོད་འཛིན་དང་བོད་སྡོད་ཨམ་བན་གྱི་དབང་ཆ་སྲ་བརྟན་བཏང་བའི《ཆུ་གླང་རྩ་ཚིག》དོན་ ཚན་ཉེར་དགུ་ཅན་གཏན་འབེབས་བྱེད་མཁན་ནམ། སྲིད་དོན་མགོ་མཇུག་གོ་ལྡོག་བྱེད་མཁན་དེ་རིགས་ལ་བོད་རྣམས་ཀྱིས“གོང་མ”ཞེས་ འབོད་ཅིང་། འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཟེར་ནས་བུ་སྟོར་མ་ལ་དུངས་པ་བཞིན་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བྱེད་དུ་སོང་ངོ་།། འབྱོན་ དོན་ནི“མཆོད་ཡོན་འབྲེལ་བ”ཟེར་བའི་བླ་མེད་ཀྱི་འབྲེལ་བར་རློམ་པ་དེའི་ཟམ་མཐུད་ དུ་བྱོན་པ་ཡིན་ཟེར་ལས་ཆེ་མོད། དོན་དངོས་སུ་སོ་སོའི་བདག་པོས་འབངས་ལ་བསྩལ་པའི་ཐམ་ག་དང་། འཇའ་ས། གོ་གནས། རྒྱུ་ནོར་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་རེད། གདན་ཞུས་ཕེབས་འབྱོར་དེ་ལྟ་བུ་ནི“མཆོད་ཡོན་འབྲེལ་བ”ཡི་བྱུང་བ་བརྒྱ་ལས་དཔེ་ མཚོན་གཅིག་སྟེ། དེས་གོང་མ་དང་འོག་མ། སྟེང་མ་དང་འགབ་མའི་འབྲེལ་བ་མཚོན་པ་མ་གཏོགས། འདྲ་མཉམ་དང་རང་དབང་མཚོན་མེད་པ་མངོན་གསལ་རེད།
ཡང་མི་ལོ་མང་པོ་མ་ཕྱིན་པའི་སྤྱི་ལོ1789ལོར། ཧྥ་རན་སི་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བུའི་ཐོབ་ཐང་དེ་དག་ཁོ་ཚོའི《མི་བུའི་ཐོབ་ཐང་གསལ་བསྒྲགས》སུ་ གསལ་པོར་བཀོད་དུས་སུ། བོད་རྣམས་ཀྱིས་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ཞེས་པ་གོ་ཐོས་ཡོད་པ་ལྟ་ཞོག འཛམ་གླིང་ཞེས་པའང་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་ཧ་གོ་མེད་པའི་ཚོད་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི། འཛམ་གླིང་ཞེས་པ་ངོ་སྤྲོད་རགས་རིམ་མཛད་མཁན་གྱི་བཙན་པོ་ནོ་མིན་ཧན་འཇམ་དཔལ་ ཆོས་ཀྱི་བསྟན་འཛིན་འཕྲིན་ལས་འཁྲུངས་མ་ཐག་པའི་ལོ་རེད། ཁོང་གིས་ཕྱིས་སུ《འཛམ་གླིང་རྒྱས་བཤད》(1830ལོ)བརྩམས་ གནང་ནའང་། འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་གྲུ་སྐོར་ཞིག་གི་སྣོད་བཅུད་དག་ལྷ་སྒྲུང་དང་ གནའ་ཐོས། མཚར་གཏམ་གྱིས་བཅིངས་ཏེ་ལྷ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་ མཛུབ་གཡོས་པ་ཙམ་ལས་མི་ཆོས་ཀྱི་བློ་མིག་སྤྱོད་ཐུབ་མེད་པ་འདྲ། དེ་འདྲ་ཡིན་ཕྱིན། འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གཞན་ན་ཆེས་གལ་ཆེན་གཙིགས་ཆེན་དུ་བརྩི་ཞིང་སྲིད་ཆོས་སུ་ གྱུར་པའི་མི་བུའི་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་སོགས་ནི་བོད་རྣམས་ཀྱིས་སྣང་ལ་ཅི་ལྟར་ ངེས་ཏེ་ངེས་སྲིད་པ་མ་རེད།
སྲིད་ཆོས་རྩྭ་བཞིན་དོར་ལ་ལྷ་ཆོས་གསེར་བཞིན་བླངས་ཏེ་ལྷོད་གཡེང་འཐུས་ཤོར་གྱིས་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་སོང་བ་སྟེ། སྤྱི་ལོ1948ལོར་ སླེབས་པ་ན། འཛམ་གླིང་སྒང་དུ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བཙུགས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་གང་ཡང་བཙན་གཉོམ་དང་དབུལ་ཕྱུག་ལ་མ་ལྟོས་པར་སོ་སོའི་གོ་ ཐང་ཉེ་སྙོམས་བབ་འབྲེལ་འབྱུང་བའི《འཛམ་གླིང་མི་བུའི་ཐོབ་ཐང་གསལ་བསྒྲགས》བྲིས་ ཏེ་འདྲ་མཉམ་དང་རང་དབང་གི་རྩ་དོན་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ལ་བསྒྲགས་དུས་སུ། མར་གྱུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པའི་བོད་མི་ནི་དེ་དུས་ ད་གཟོད་གཉིད་ལས་ས་མ་སད་དུ་འཛམ་གླིང་ཞེས་པ་ངོས་འཛིན་དུ་ཕྱི་རོལ་ལ་ལྟ་སྐོར་ དུ་འགྲོ་ཁུལ་བྱས་ པ་སྟེ། རལ་པོར་ལྷན་པའི་སྐྱོ་རོགས་ཀྱི་དཔེ་བཞིན་ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ ཚོང་དོན་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་ཞེས་པ་ཞིག་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཨ་རི་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་ བཏང་སོང་བ་དེ་ཙམ་རེད། བོད་ཀྱི་བརྟན་གཡོ་རྣམས་དེ་ལྟའི་མུར་ཅི་མིན་འདི་མིན་དུ་སྟག་གི་སྟེང་ལ་ཝ་མོ་ བསྣན་པ་ལྟ་བུའི་གཞན་རིགས་ཀྱིས་རྡོག་བརྫིས་བྱེད་ས་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པར་ཕ་བསད་པ་ལ་རྒྱལ་རྔ་བརྡུངས་ནས་སོས་དལ་ བག་ཕེབས་སུ་བསྡད་སོང་བ་དེ་འདྲ་རེད། (གོང་གི་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས《བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ》ཡི《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འདས་པའི་ལོ་ཚིགས་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྒྲིགས་པའི་རེའུ་མིག》དང《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ》ཡི《ལོ་ཚིགས་དྭངས་ཤེལ་མེ་ལོང》དག་གཞིར་བཟུང་ནས་བྲིས་པ་ཡིན།)
ང་ཚོས་གོང་གི་ལོ་ཚིགས་འདི་ཙམ་གཤིབ་བསྡུར་བྱས་ པས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་འགའ་ཟིན་ཡོད་སྙམ་སྟེ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་མགོ་འདོགས་རིང་ལུགས་དང་། གྲུབ་མཐས་འཐེན་འཁྱེར། མཆོད་ཡོན་འབྲེལ་བ། ཁ་རུབ་སྒོ་བསྡམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་མ་འདས་པའི་ཚུལ་དེ་རེད།
དེ་ ནི་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གཞན་དུ་མི་བུའི་མི་ངོ་ཤེས་ཏེ་སོ་སོའི་བདེ་སྡུག་གི་ ཕྱིར་དུ་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ལ་སོགས་སྲོལ་དུ་བཙུགས་ཤིང་ཁྲིམས་རྩར་བཅས་པའི་ལོ་ རབས་སུ། བོད་རྣམས་ནི་སྔར་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་ཐར་ལམ་བགྲོད་ཀྱང་ལམ་སྣེ་མ་རྙེད་ པ་དང་སྲིད་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་བཙལ་ཀྱང་སྲིད་དོན་མ་འཁྱོངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་གནས་ སྟངས་ཏེ། འདི་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱེད་ནུས་པ་འདྲ།
ཡིན་ ནའང་། སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་མགོར་སླེབས་པ་ན། མི་བུ་སྒེར་གྱི་ཐོབ་ཐང་གི་གོ་རྟོགས་སད་པའི་རྟགས་སུ་མཐོང་དཀའ་ནའང་། མི་རིགས་དང་རིག་གནས། ས་ཁོངས་སོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྙེད་ པའི་དན་རྟགས་སུ། དེ་སྔའི་ལྷ་ས་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ གྱི་སྐད་གསང་མཐོན་པོར་བསྒྲགས་པའི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོ་ཞིག་བློ་ ཐག་རྦད་ཆོད་དང་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་འཕྱུར་བ་དང་། ལྷ་སར་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ནས་དབུ་བརྩམས་པའི་གསར་བརྗེ་དེ་ནི་རྫིང་ལ་རྡོ་བ་ དབྱུགས་པ་བཞིན་ཕྱོགས་བཅུར་མཆེད་ཅིང་། དགོན་གྲོང་དང་ཕོ་མོའི་དབྱེ་བ་མེད་པར་སྟོད་མངའ་རིས་ནས་སྨད་མདོ་ཁམས་བར་དུ་ འབྲོག་གི་རྩྭ་ཐང་དང་རོང་གི་སྲང་ལམ་གང་ལའང་གནམ་ལ་སྐར་འོད་འཚེར་བ་བཞིན། ས་ལ་མེ་ཏོག་གད་པ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཡོས་སོ།།
བྲག་ དང་སྒོ་ང་། ཁྲ་དང་བྱེའུ། ར་དང་སྤྱང་ཀིའི་ངང་ཚུལ་ཡིན་པ་ཤེས་བཞིན་དུ། སྟག་དམར་ཡག་རྒྱ་རྫོང་ནགས་དང་འབྲོང་བྲེ་སེར་ཁྲ་ཡག་རྫ་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའི་ རྟོགས་སད་འདི། མ་གཞི་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཡིད་མཁར་བརྣགས་པའི་རེ་བའི་འདོད་པ་སྐར་མདའ་བཞིན་གནམ་ ནས་ལྷུང་བ་དང་། མི་ལོ་མང་པོར་སེམས་ལ་བཅངས་པའི་བདེན་པའི་ན་ཟུག་ཆུ་མིག་བཞིན་ས་ནས་བརྡོལ་བ་ ཡིན་ནའང་། སྣོག་རྫུན་འཕྲུལ་གསུམ་གྱིས་སྣ་ནས་ཁྲིད་ཅིང་གཡོ་སྒྱུ་ཁྲམ་གསུམ་གྱིས་རྩིབ་ནས་ བསྐྱོར་ལ། གཏུམ་དྲག་བཙན་གསུམ་གྱིས་རྗེས་ནས་བཤར་བའི་མི་ཡུལ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་གཤིན་རྗེའི་ འཁོར་ལོ་དེས། རྡུང་འཚིར་གནོན་གསུམ་ནམ་ལངས་པ་འདྲ་བ་ཞིག་དང་སྒྲོ་སྐུར་རྩད་གསུམ་ས་རུབ་པ་ལྟ་ བུའི་ལས་ཀྱིས། སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་ཚ་དང་ཚ་བ་ཡང་སོས་དང་གྲང་དང་གྲང་བ་པད་ཆེན་ལྟར་གས་པའི་གནས་ལ་ ཁྲེལ་བག་མེད་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་བརྫངས་སོང་།
འོན་ ཀྱང་། རྒྱུག་པ་ལེབ་རྡུང་བྱས་ཀྱང་དངངས་མ་སྐྲག དཀར་པོ་རུས་རྐང་གཏོར་ཡང་འཇིགས་མ་ཡེར། དམར་པོ་ཁྲག་ལ་བརྫིས་ཀྱང་དཔའ་མ་ཞུམ། རྣོ་ལྕགས་ངར་མ་དང་ལྕགས་སྒྲོག་ཁོལ་མ། མདའ་མདེའུའི་ཚ་དབལ་ལ་བྲང་ཁོང་དང་གདོང་པ་གཏོད་ནུས་པའི་སྙིང་སྟོབས་འདིས། རང་ས་མ་མོའི་བྲང་མགོ་འདྲ་བོ་རང་གིས་སྲུང་ཞིང་། རང་ཐང་གསེར་གྱི་ཐུ་ལུམ་འདྲ་བོ་རང་གིས་འཚོས་པ་ཡིན་ཕྱིར། མི་ཡུལ་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྙིང་སྟོབས་གང་གིས་ཀྱང་འདི་ཡི་ཁྲི་ཆའི་ཆར་ཡང་ག་ལ་ འོང་། སྟག་གཟིག་དོམ་དྲེད་དཔའ་བ་གཟན་ལ་དཔའ་བ་ཙམ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་མི་བུ་དཔའ་བ་འཕྲུལ་ལ་དཔའ་བ་ཙམ་རེད། ལྷ་འཛུམ་མདངས་གྲོལ་ཞིང་འདྲེ་ཞེད་སྣང་ལངས་ལ། མི་བུས་སྨོན་པ་ཤོར་པའི་སྙིང་སྟོབས་འདི་ལྷ་ཡི་བྱིན་རླབས་དང་འདྲེ་ཡི་ཆོ་ འཕྲུལ་མིན་ལ། མི་བུས་བཤུག་སྤྲོད་ཀྱང་མ་ཡིན་པར། ཕ་རྒན་གྱི་ལྕེ་སྣེ་ནས་གསུངས་ཤིང་མ་རྒན་གྱི་ལག་སྣེ་ནས་སོན་པས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་གཟིགས་ན་སྟོད་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ནས་འཛུམ་ཆོག་ཅིང་སྣང་བ་ མཐའ་ཡས་ཐོས་ན་སྨད་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་རིམ་ནས་བཞད་ཆོག་ཨང་། “བདག་བློའི་ཏི་སེའི་རི་བོར་བག་ལ་ཉལ་བའི་གངས་སེང་དཀར་མོས་གནམ་ས་གཡོ་བའི་གཡུ་ རལ་གསིག”པའི་སྙན་ངག་པའི་བརྗོད་པ་དེ། ད་ལྟ“བདག་བློའི་ཏི་སེའི་རི་བོར་མཁའ་ལ་འཕྱོ་བའི་གངས་སེང་དཀར་མོས་གནམ་ས་གཡོ་ བའི་གཡུ་རལ་གསིག”ཏུ་ངང་ཤུགས་ཀྱིས་བཅོས་པ་མ་ཡིན་ནམ།
འཇིག་ རྟེན་ཐམས་ཅད་ཧྲིག་ཧྲིག་པོ་དང་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོ་ཡེར་ཡེར་བོར་བཟོས་པའི་མི་ ཡུལ་གཟི་བརྗིད་ཡོད་ཚད་ཀྱི་དྭངས་མ་འདིའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི། ལ་ལས་དབང་སྒྱུར་འགོངས་པོའི་སྲིད་ཇུས་མ་རུངས་པ་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལྟར་ན། གནོན་ཤུགས་གང་ཞིག་ཐེགས་པར་དཀའ་བས་ཞབས་ནས་གྱེན་ལ་ལྡོག་པར་རྩོམ་པའི་སྙིང་ སྟོབས་ལ་བསམ་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་ལོས་ཡོད་སྙམ་ཞིང་། འགའ་ཤས་ཧམ་པ་ཅན་གྱིས་རྒྱུ་ནོར་བགོ་སྐལ་ཕྲོགས་པས་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལྟར་ན། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་རང་ལ་དབང་བས་རྐུན་ཇག་ཚོགས་ལ་རྒོལ་བར་རྩོམ་པའི་འུ་ཐུག་ལ་ བསམ་ན་དེ་ལའང་གཏན་ཚིགས་ཤིག་ལོས་ཡོད་སྙམ་བྱུང་། ཁ་ཅིག་གིས་དངོས་གཙོ་སྨྲ་བ་སེམས་གཙོ་སྨྲ་བ་ལས་ཕམ་པའི་འབྲས་རྟགས་སུ་བཞེད་པ་ ལྟར་ན། ཤིན་ལྐོག་རིག་གནས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ལ་དཔྱད་མི་བཟོད་པས་དད་པའི་སྟོབས་ནི་སྟོབས་ ཤུགས་ཀུན་ལས་ཀྱང་ལྷག་པར་བསམ་ན་དེ་ལའང་གནས་ལུགས་ཤིག་མི་འདུག་བསམ་གྱི་མེད། དེ་ལྟར། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚ་གཅུན་གནོན་སྡོམ་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཧམ་ལེན་བཙན་འཕྲོག རིག་གནས་ཀྱི་སིམ་ཟོས་འདྲ་སྒྱུར་བཅས་ཟུར་གང་ནས་བལྟས་ནའང་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ འདི་འདྲ་སློང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མ་སོང་བ་འགའ་ཡང་མེད་པ་འདྲ། ཡིན་ནའང་། ཁོ་བོས་དེའི་ཕན་ཆད་ནས་མཐོང་བ་ནི། བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཏེ་བག་ལ་ཉལ་བའི་ཁྱིམ་སྲིད་འདུ་ཤེས་གཏིང་ནས་སད་དེ། རིགས་རྒྱུད་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་“བདག”འཚོལ་ བའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་ཡིན་སོང་། རྒྱུ་མཚན་ནི། སྤྱི་ལྡོག་ནས་བལྟས་ན། བོད་རྣམས་ལ་ད་ལྟའི་དུས་ནའང་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་གྱི་རྟོགས་པ་ཆེར་རྒྱས་མེད་ པ་དང་གཅིག དད་པ་ཅན་དུ་ཁས་འཆེས་པའི་མི་འབོར་མང་ཤོས་གསར་བརྗེ་རུ་མ་ཞུགས་པ་དང་གཉིས། ལས་ཞུགས་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ན་གཞོན་ཡིན་པ་དང་གསུམ་བཅས་ལ་དཔག་ན། གསར་བརྗེ་འདིའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་དད་པ་ལས་གཞན་སོ་སོའི་བག་ཆགས་ཕུགས་ སྦུབས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་སོས་པ་ཡིན་པར་ཐག་བཅད་ཆོག་པ་འདྲ། ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་བཤད་ན། ལས་ཞུགས་ཀྱི་མི་བུ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་འཚོ་ཚིས་ཀྱི་ཁུར་ཆེན་ པོ་མེད་པ་དང་། བརྡ་འཕྲིན་དང་དུས་སྐད་དུས་ཐོག་ཏུ་ཐོས་པ། སྤོབས་པ་ཆེ་ཞིང་མིག་རྒྱང་རིང་བ། རིགས་ཞེན་གྱི་ཁོག་དཔུང་དང་ལ་རྒྱས་ཕྱུག་པ་བཅས་ཀྱི་ཕྱིར། ནམ་ཞིག་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བག་ཆགས་སད་ཚེ་ཡུལ་དུས་དང་འཚམ་པའི་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ གྱི་སྐད་བརྒྱབ་ཅིང་གསར་བརྗེ་དེ་འདྲ་མི་འབྱུང་རང་འབྱུང་ཆགས་པ་རེད་སྙམ།
ལོ་ རྒྱུས་ནི་ངེས་ཅན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་ངེས་མེད་སྟེས་དབང་གི་ ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་བརྗོད་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ ཡིན་སྐད་དེ་ཁོ་བོས་དེ་ལ་དཔྱད་པ་བརྗོད་མི་འདོད། ཧར་གྱིས་བལྟས་ན། གསར་བརྗེ་འདི་ནི་ངེས་མེད་སྟེས་དབང་གིས་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་གློ་བུར་བ་ཞིག་ ཡིན་པ་འདྲ་ཡང་། དོན་དམ་དུ་རུས་རྐང་དང་ཟུངས་ཁྲག་ལ་བརྒྱུད་པ་ཟམ་མ་ཆད་པའི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ རིགས་རྒྱུད་འདུ་ཤེས་དང་དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བག་ཆགས་སད་པ་ཡིན་པར་འདོད། གསར་བརྗེའི་འབྱུང་རྐྱེན་ནི་དད་སྟོབས་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ཟེར་ན། དད་ལྡན་ཡོད་དོ་ཅོག་འདི་ལ་ཞུགས་མ་སོང་བས་ཁས་ལེན་དཀའ་བའི་ཚོད་དུ་སྣང་ཕྱིར། ཁོ་བོས་དད་པ་ལས་ལྷག་སྙིང་སྟོབས་རྒྱས་པའི་འབྲས་བུར་ཁ་ཚོན་གཅོད་དོ།།
ས་ བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ནི་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་ཡི་རྒྱུན་མཐུད་པའི་གསར་བརྗེ་ཞིག་ རེད་ཅེས་འཛམ་གླིང་མཐོང་བའི་སྤྱན་མིག་ཅན་དག་གིས་བཞེད། འཛམ་གླིང་གཞི་ཁྱོན་གྱི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ངེས་ཅན་འདུག་པ་བསྙོན་ མེད་རེད་དེ། 1989ལོར། ཅེ་ཁེ་སི་ལོ་ཝ་ ཁེ་རུ་རྣམ་པ་ངང་པའི་ཁུལ་ལྟར་འཇམ་པའམ་རྣམ་པ་དར་ཟབ་ལྟར་འཇམ་པའི་ཆ་ནས་བཏགས་པའི “ངང་ཁུལ་གསར་བརྗེ”འམ“དར་ཟབ་གསར་བརྗེ”བྱུང་བ་སྟེ། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་གྱིས་གུང་ཁྲན་ཏང་ངམ་ཐུན་མོང་ཐོན་སྐྱེད་ཚོགས་པའི་དབང་ སྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་དམངས་གཙོར་ཕྱིན་པའི་གསར་བརྗེ་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ། དུས་རབས21པའི་དུས་མགོར་སླེབས་པ་ན། ཡོ་རོབ་ཤར་མ་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་དབུས་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་བསྟུད་མར་བྱུང་བ་དཔེར་ན། 2004ལོར་ཀེར་རྗེ་ཡ(Georgia)ཡི་ མེ་ཏོག་རྒྱ་སེའི་གསར་བརྗེ་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་གསར་བརྗེ་ནི་མེ་ཏོག་རྒྱ་སེ་ཡིས་མཚོན་ཞིང་། ཁ་དོག་ཟིང་དམར་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་རུ་བཏགས་པ་དང་། ཡང2004ལོའི་ཡོ་ཁི་རན(Ukraine)གྱི་ མེ་ཏོག་ཨ་འབྲུམ་གྱི་གསར་བརྗེ་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་གསར་བརྗེ་ནི་མེ་ཏོག་ཨ་འབྲུམ་གྱིས་མཚོན་ཞིང་། ཁ་དོག་ཁམ་ནག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་རུ་བཏགས་པ་དང་། 2005ལོའི་ཁེར་རྗེ་སི་སི་ཐན(Kyrgyz)གྱི་ མེ་ཏོག་ཡུལ་རྒྱན་གསར་བརྗེ་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་གསར་བརྗེ་ནི་མེ་ཏོག་ཡུལ་རྒྱན་གྱིས་མཚོན་ཞིང་། ཁ་དོག་སེར་པོ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་རུ་བཏགས་པ་དང་། 2007ལོའི་ འབར་མའི་ཆོས་གོས་གསར་བརྗེ་སྟེ། འབར་མའི་དམག་གཞུང་ལ་རྒོལ་བའི་གཙོ་ཤུགས་གྲྭ་པ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་གོས་ཀྱི་ཁ་དོག་ངུར་སྨྲིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་རུ་བཏགས་པ་ལྟ་ བུས་མཚོན་ཏེ། ཉེ་བའི་ལོ་འདི་འགར་བྱུང་བའི་ཁ་དོག་གསར་བརྗེ་ནི་སྒེར་གཅོད་དང་དམངས་གཙོ་མ་ ཡིན་པའི་སྲིད་དབང་བརྗེ་སྤོར་བྱེད་པའི་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་ཤ་སྟག་དང་། དེ་ཡང་གསར་བརྗེ་ལ་ཞུགས་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་འཆང་ཞིང་། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་ནན་སྲུང་དང་དོན་གཉེར་བྱས་པའི་ཞི་བདེའི་རིམ་འགྱུར་ཞིག་རེད།
ང་ ཚོས་བོད་ཀྱི་ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདི་འཛམ་གླིང་གཞི་ཁྱོན་གྱི་རང་དབང་དང་ དམངས་གཙོར་བགྲོད་པའི་ཞི་བདེའི་རིམ་འགྱུར་གྱི་གྲས་སུ་བཞག་སྟེ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། གསར་བརྗེ་འདིའི་རྒོལ་ས་སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས་པ་ཡིན་པ་དང་། ཐབས་ལམ་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཡིན་པ། དམིགས་ཡུལ་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ཕྱིར། ཁ་དོག་གསར་བརྗེའི་རྗེས་སུ་སོང་ཞིང་ཁ་དོག་གསར་བརྗེའི་གྲས་སུ་བགྲང་རུང་བ་སྟེ། སྒེར་གཅོད་དྲག་དཔུང་ལ་ཁ་གཏད་བཅག་པའི་གསར་བརྗེ་ཡི་གཙོ་ཤུགས་གྲྭ་པ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་གོས་ཀྱི་ཁ་དོག་ངུར་སྨྲིག་ཡིན་པས་བོད་ཀྱི་ཆོས་གོས་གསར་བརྗེའམ་བོད་ཀྱི་ ངུར་སྨྲིག་གསར་བརྗེ་ཞེས་གདགས་འོས་འདུག ཁོ་བོས་བཏགས་པའི་བོད་ཀྱི་ངུར་སྨྲིག་གསར་བརྗེའམ་ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་འདི་ ཕྱི་གླིང་གསར་ལམ་དག་ཏུ2008ལོའི་ དོན་ཆེན་གཅིག་ཏུ་བགྲང་གི་འདུག་ཅིང་། བགྲངས་པ་གང་ལ་གནས་ལུགས་ཆེན་པོ་འདུག་པ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་སུ་ ཐེབས་པ་ཡིན་ན། གསར་བརྗེ་ལ་རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་མ་ལོན་ཀྱང་། གསར་བརྗེ་ལ་རེ་ཞིག་རྒྱལ་ཁ་མ་ཐོབ་ཀྱང་། གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས།། མ་གྲུབ་ན་ཡང་མཛེས་པའི་རྒྱུ།། ཞེས་ པ་ལྟར། བོད་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་དང་ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་ གཙོ་དང་ཞི་བདེ་ཡི་ལོ་རྒྱུས་སུ་ཁ་བཤད་ཙམ་མིན་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ཙམ་མིན་པ་དང་། སྔ་ན་མེད་པ་དང་། བསུབ་ཏུ་མེད་པའི་བྱས་རྗེས་བཞག་སོང་ཞེས་ཁོ་བོས་ཁ་ཚོན་བཅད་དེ་སྨྲ།
བོད་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོའི་ཆབ་སྲིད་གྱེན་ལོག་བྱས་མྱོང་མེད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆབ་སྲིད་འོས་ལངས་དང་། ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད། ཆབ་སྲིད་གསར་བརྗེ་གང་ཡང་བྱས་ མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁོ་བོས་བསམ་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གསུམ་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་ས་ཁོངས་དང་མངའ་དབང་གི་ཆབ་སྲིད་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། གཉིས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ལུགས་མ་གཏོགས་དོན་གཉེར་མེད་པ། གསུམ་ནི་སྡེ་བ་དང་ཚོ་བའི་ཁ་ཐོར་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ངུ་མ་གཏོགས་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ སྤྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཆགས་མ་མྱོང་བ་བཅས་ཀྱིས་རེད་འདོད། ད་ལྟའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་གྱེན་ལོག་དང་། འོས་ལངས། འཐབ་རྩོད། གསར་བརྗེ་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་དུ་སོང་བའི་མིང་འདི་དག་ཐོས་ཚེ། ཁ་སྙེར་སྣ་སྙེར་བྱེད་ཅིང་འཇིགས་སྐྲག་དངངས་སྐྲག་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་དམར་པོའི་གསར་ བརྗེ་ཞེས་པའི་མཇུག་འབྲས་ཏེ། དམར་པོའི་གསར་བརྗེའི་སྒང་ལ་མི་རྣམས་གསར་བརྗེའི་ངོ་ལོག་པ་དང་ཇག་པར་བཏགས་ནས་ འཐབ་རྩོད་དང་། རྡུང་རྡེག འཚིར་གནོན། ཉམ་ཉེས། རྩ་གཏོར། རྨེག་མེད། ཁ་བཏགས་པར་བྱས་ སོང་བས། ད་དུང་ཡང་འཇིགས་སྣང་གི་རྒྱུན་མ་ཡལ་བར་ཡོད་པས་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་འཐབ་རྩོད་ལ་འཐབ་རྩོད་དང་དེ་ལྟ་བུའི་གསར་བརྗེ་ལ་གསར་བརྗེ་རུ་ འབོད་ནའང་། དེ་ནི་དྲག་པོའི་འཐབ་རྩོད་དང་དྲག་པོའི་གསར་བརྗེ་སྟེ་དྲག་པོའི་འཐབ་རྩོད་དང་ དྲག་པོའི་གསར་བརྗེ་ཡིས་རྒྱལ་ཁ་ལོན་པའི་དབང་དུ་བཏང་རུང་། སླར་ཡང་དྲག་པོའི་དབང་སྒྱུར་བྱེད་པ་ཆོས་ཉིད་རེད། ས་བྱི་ལོའི་གསར་བརྗེ་ནི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་དང་། ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད། ཞི་བའི་གྱེན་ལོག་ཡིན་ཞིང་། མི་བུའི་གནས་ལུགས་དང་མ་འགལ་བའི་གསར་བརྗེ་ཞིག་སྟེ། འདི་འདྲའི་གསར་བརྗེ་ནི་དབང་སྡེམ་སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས(集权专制主义)པ་ཞིག་མིན་ཚེ། རླབས་ཆེ་ལ་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་གསར་བརྗེ་ཞིག་ཏུ་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་སྲིད་པ་རེད།
དེ་ ལྟར་ཞིབ་ཏུ་བསམ་ན། ཁོ་བོ་དགའ་བའི་ཚོར་པ་སྐྱེས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་གསར་བརྗེའི་དོན་སྙིང་དང་། གཉིས་ནི་གསར་བརྗེའི་ཤུགས་རྐྱེན། གསུམ་ནི་གསར་བརྗེའི་དམིགས་ཡུལ། བཞི་ནི་བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུའི་རྟགས་མཐོང་བ་བཅས་སོ།།
གཅིག གསར་བརྗེའི་དོན་སྙིང་ལ་སྙིང་སྟོབས་དང་། རྟོགས་སད། གྱེན་ལོག ཟིན་ཐོ།
དྲིལ་བསྒྲགས་བཅས་ལྔ་ཡོད་དེ།
1.སྙིང་ སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་གསར་བརྗེ་འདིར་དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་མ་ཉམས་པའི་དགེ་མཚན་དོན་ སྙིང་ཡོད་པ་ལ་གོ་བ་ཡིན། བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་སྟག་འདྲ་གཟིག་འདྲའི་དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་བག་ལ་ཞ་བ་དེ་ རྐྱེན་དང་ཕྲད་པས་དགུང་དུ་འཕྱོ་ཞིང་། རྒོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་གི་སྤྲུལ་པ་དང་ཡང་སྤྲུལ་ལྟ་བུར་སོང་བའི་ གསར་བརྗེའི་ནང་ཞུགས་ཀྱི་ཤི་གསོན་བཙོན་བཞུགས་གནང་མུས་ཀྱི་མི་བུ་རྣམས་ནི་དཔའ་ བོ་དང་དཔའ་མོར་མ་གྱུར་པ་མེད་པ་དང་། དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་གཟུགས་ཡིན་ན། ས་གཞི་འདིའང་སྣོད་དུ་ཆུང་བའི་ཚུལ་འདི་ནི། མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཡུན་གྱི་བདག་མེད་དང་སྟོང་ཉིད་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཞི་བས་མ་ཐུབ་ ཅིང་། མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གི་བཙན་གནོན་དང་ཚ་གཅུན་རྒོད་པའི་སྲིད་ཀྱི་དྲག་པོས་མ་ ཐུལ་བར། བྲག་རི་རྦད་ཀྱིས་ཉིལ་བའི་རྔམ་བརྗིད་དང་། འབྲུག་སྟོང་ཅིག་ཅར་ལྡིར་བའི་ཟིལ་ཤུགས། རྦབ་ཆུ་དྲག་ཏུ་རྒྱུག་པའི་འཁྱོམ་སྒྲ། རིམ་པ་དགུ་རུ་གཡོ་བའི་ས་འགུལ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་སྟོད་ནས་སྨད་ལ་སྦར་ཞིང་སྨད་ནས་ སྟོད་ལ་མཆེད། གནམ་ནས་ས་ལ་བབས་ཤིང་ས་ནས་གནམ་ལ་འཕྱོ། རི་རབ་བཞིན་ལྕི་བའི་གནོན་ཤུགས་དང་། ཡང་སོས་བཞིན་གཟིར་བའི་མནར་གཅོད། ཡི་དྭགས་བཞིན་གདུང་བའི་བཀྲེས་སྐོམ་ཡོད་པ་ཤེས་བཞིན་དུ། དོན་སྙིང་ལྷོག་ལྷོག་དང་། ཁྲག་དམར་འཛར་འཛར། དཔུང་རྡང་ཤིག་ཤིག་གིས་འཕྱུར་བའི་སྙིང་སྟོབས་ས་བོན་དགུ་འགྱུར་འདི་ནི་བཙན་ པོའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྨང་ནས་སད་པ་ཡིན་ཏེ། སྟག་གི་སྤྱིལ་པོ་ཕུབ། འོག་རྟ་གཡུལ་དུ་བསད། གདོང་ཁྲག་གིས་བྱུགས་ཏེ་སླར་མི་ལྡོག་པའི་རྩིས་སུ་བྱས་པའི་སྟོད་ཀྱི་དཔའ་ཚན་དང་། རལ་གྲི་ལ་རི་མོ་བྲིས། དུར་རྒྱགས་ལྟོར་ཟོས། ཚེ་སློག་རྒྱབ་ཏུ་གོན་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྩིས་སུ་བྱས་པའི་བར་གྱི་དཔའ་ཚན་དང་། རལ་གྲིའི་ཤུབས་བཅག ཁ་ཆེམས་ཉེ་བ་ལ་ཕོག བུ་སྨད་ཉེ་དྲུང་ལ་བཅོལ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྩིས་སུ་བྱས་ པའི་སྨད་ཀྱི་དཔའ་ཚན་ཇི་བཞིན། ཚེ་སྲོག་གཏའ་མ་ལ་བཞག མི་ཚེ་རིན་དོད་དུ་ཕུལ། བདེ་སྡུག་ལ་ཅི་སྙམ་པར་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་གི་རྒྱལ་ས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ པའི་ལམ་ལ་རྩ་བརྟན་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་དབུ་བརྩམས་པ་ཡིན་ཞིང་། འདི་ལ་ཕོ་བ་དང་ལྟོ་བ་འགྲངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་ཚིམ་དུ་སྡོད་པའི་ཙི་ནའམ་རྒྱ་ནག་ པས་བསྒྲུན་དུ་མེད་ཅིང་། འབྱོར་པ་དང་ཁེ་ཕན་རག་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་ལུགས་དབྱུགས་བཞག་པའི“སྐྲ་སེར་སྤྲེའུས ”ཀྱང་དོ་བ་མིན། ལོ་རྒྱུས་མཁན་དག་གིས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གནས་ཚུལ་དང་ཐ་ན་རུས་ མིང་ཙམ་ཡང་ཟིན་ཐོར་འགོད་པ་བརྗེད་མི་རུང་བའི་གསར་བརྗེའི་ནང་ཞུགས་ཀྱི་སྙིང་ སྟོབས་ཅན་ཁོང་ཚོས་སྣེ་དྲངས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཤོག་ལྷེ་གསར་པ་ཞིག་གི་མཆོད་བརྗོད་བརྩམས་སོང་བ་དང་། བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་གསར་པ་ཞིག་གི་རྨང་གཞི་བཏིངས་སོང་བས་ན། སྙིང་སྟོབས་སྲོག་ཏུ་བྱས་ པའི་མི་རིགས་ཤིག་དང་སྙིང་སྟོབས་སྲོག་གིས་བཟུང་བའི་མི་བུ་ཞིག འཛམ་གླིང་འདིར་སུ་དང་གང་གིས་ཀྱང་གཞོམ་གཞིག་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་བདེན་པ་དྲན་པས་ དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་མ་ཉམས་པའི་དོན་སྙིང་འདི་ཡིས་མི་དགའ་གང་གིས་དགའ།
2.རྟོགས་སད་
ཀ་ཉག་ཚེ་རིང་གིས་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་ཡག་དེ་ཐོན་ཡོད་ས་མ་རེད། བྱས་ཙང་ཐུགས་རྗེ་གཟིགས་ང་ཚོར་པར་ཤུས་སྐྱོན་རོགས་གནང་།PDFབྱུང་ན་དཔེ་ཡག་པོ་ཡོང་ས་རེད།
གནམ་ས་གོ་འབྱེད་ཀྱི་PDF ཡོད་ན་གོང་གི་གློག་འཕྲིན་རྒྱུད་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་ཞུ་།