སྨྱུག་རྒོད་གངས་བུ་དཔལ།
༡ ནད་དེའི་སྐོར།
འཛམ་གླིང་ནང་ལོ་རེར་མི་གྲངས་༥༠༠༠༠ལྷག་པ་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འཆི་ཡི་ཡོད་ལ།
དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཨེ་ཤེ་ཡ་གླིང་ཆེན་དང་ཨཕ་རི་ཀའི་གླིང་ཆེན་ནང་བརྒྱ་ཆ་༩༥ནད་དེས་རྐྱེན་ལམ་དུ་གཏོང་གི་ཡོད།
དེ་ཡང་མང་ཆེ་བ་ཁྱིས་སོ་རྒྱབ་པ་དང་དེའི་ཁྲོད་ནས་བརྒྱ་ཆ་༣༠ནས་༦༠བར་བྱིས་པ་ལོ་༡༥མན་ཆད་ཡིན།
སྤྱི་ལོ་༢༠༠༣མགོ་སྟོད་དུ་ལྷོ་ཨཕ་རི་ཀའི་ནང་མི་མང་པོ་རང་འཁྱམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་བདག་གཉེར་བྱེད་མཁན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་སྤྱི་དང་དམིགས་བསལ་ཙི་ཙི་སྒམ་པོ་དང་ཁྱི་བརྒྱུད་ནས་ཁྱི་སྨྱོ་ཕོག་ནས་འདས་ཡོད་འདུག
༢ ནད་དེའི་ངོ་བོ།
ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་ལ་དབྱིན་སྐད་དུ་ར་སྦི་སེ་Rabiesཟེར་གྱི་ཡོད་ལ་བོད་སྐད་དུ་ཁྱི་སྨྱོ་ཟེར་བ་ཡིན།
ནད་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ནས་མི་ལ་འགོ་ནུས་པའི་སྲིན་འབུ་ཅན་གྱི་ནད་རིགས་ཤིག་ཡིན།
ཁྲག་ཚ་པོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་༼ཁྱི་དང་བྱ་སོགས་ཁྲག་ཚ་པོའི་སེམས་ཅན་དང་རྩངས་པ་སྒལ་ལེབ་དང་སྡིག་པ་སོགས་ཁྲག་གྲང་མོའི་སེམས་ཅན་ཡིན།༽ནད་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀླད་པ་སྦོས་པའམ་སྐྲང་ནས་ན་ཟུག་དྲག་པོ་བཏང་སྟེ་འཆི་ལམ་དུ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།
དེས་ན་ཁྱི་སྨྱོ་ནད་དེ་ནད་རྟགས་དྲག་པོས་མ་ཟིན་གོང་དུ་སྔོན་འགོག་གིས་བཅོས་ཐབས་མ་བྱས་ན་ཕལ་ཆེར་འཆི་ངེས་ཀྱི་ནད་རིགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན།
ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་འབུ་དེ་ལུས་ཀྱི་མཐའི་རྩ་ལམ་དག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ་དེ་ཀླད་པའི་ནང་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ཞིང༌།
སྤྱིར་བཏང་མིའི་ལུས་པོའི་ནང་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་འབུ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་ཡིན་ནའང༌།
ནད་འབུ་དེ་དབུས་ཀྱི་སྒལ་ཚིགས་ནང་གི་གཞི་མའི་དབང་རྩའི་བར་སླེབས་དགོས་པས་བར་ཐག་རིང་ཐུང་ལས་ནད་འབུ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ཡུན་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན།
གཞི་རྩའི་དབང་རྩའི་ནང་ནད་འབུ་ཐེངས་གཅིག་སླེབས་པ་དང་ནད་རྟགས་འཐོན་རྒྱུ་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད།
སྤྱིར་བཏང་ནད་ཀྱི་གཉེན་ཁ་རྒྱས་ཟིན་པ་དག་ལ་དོན་ཐོག་འཁེལ་བའི་སྨན་བཅོས་ད་བར་མེད་པས་ཉི་མ་ཁ་ཤས་ནས་ནད་པ་དེ་འཆི་བར་ངེས་པ་ཡིན།
ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་དེར་ཡང་ཕྱེ་ན་རིགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཙམ་ཡོད་འདུག
༣ ནད་འགོ་ཚུལ།
ནད་དེ་ཕལ་ཆེ་བ་ནད་ཕོག་ཟིན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་སོ་རྒྱབ་པ་དང་སེན་མོས་འདྲད་པ་སོགས་ལས་འགོས་ཀྱི་ཡོད་ནའང༌།
མཚམས་རེ་གཞན་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ལས་འགོས་པ་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད།
༤ ནད་རྟགས།
ནད་རྟགས་ནི་ཁྱི་སོགས་སྨྱོ་ནད་ཅན་གྱིས་སོ་རྒྱབ་ནས་ཞག་པོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྗེས་སམ།
ཡང་ཁ་ཤས་ལ་ལོ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་གཞི་ནས་ནད་རྟགས་འཐོན་པ་ཡོང་གི་ཡོད།
སྤྱིར་བཏང་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་རྟགས་ནི་འཆམ་ནད་དང་པོར་ཕོག་པ་དང་འདྲ་པོ་ཡོད་ལ།
དུས་རྒྱུན་ཀྱང་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ནས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་འགོར་བ་འདྲ་མཚུངས་སུ་ཡོད།
དམིགས་བསལ་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་རྟགས་ནི་གང་དུ་ཁྱི་སོགས་ཀྱིས་སོ་རྒྱག་སའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཤ་སྦིར་བ་དང་ཁྱུག་ཁྱུག་བྱེད་པའི་ཚོར་བ་ཡོང་གི་ཡོད།
དེ་ཡང༌། ཡང་ཡང་ཚ་བ་ཕར་བ། མགོ་བོ་ན་བ། ལུས་པོ་ཤ་འཚིལ་ན་བ། ཟས་ཀྱི་དྭངས་ཁ་ཤོར་བ།
སྐྱུག་མེར་ལང་པ། ངལ་ཞིང་དུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ནད་རྟགས་དག་དང་ལྷན་དུ་ཡོང་གི་ཡོད།
ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་རྟགས་ཕྲན་བུ་རྒྱས་རྗེས་མྱུར་བར། ལུས་པོ་འགུལ་མི་ཐུབ་པ་དང༌།
ཀླད་པས་རྒྱུན་ལྡན་ལྟར་ལས་ཀ་མི་བྱེད་པ། སེམས་སྡུག་པ། གཉིད་མི་ཁུག་པ། འཐོམ་འགྲོ་བ།
སེམས་འཁོལ་བ། རྣམ་གྱུར་སྤྱི་དང་མི་མཐུན་པ། འཁྲུལ་སྣང་འཆར་བ། དངངས་སྐྲག་སྐྱེད་པ།
སེམས་འཆོལ་བ། འཆིལ་མ་དང་མིག་ཆུ་ཇི་མང་འཐོན་པ།
སྐད་ཆ་ཤོད་དཀའ་བ་སོགས་ཀྱི་ནད་རྟགས་བསྐྱེད་ཡོང་གི་ཡོད།
ནད་དེས་རྐྱེན་གྱིས་མིད་པ་འགུལ་མེད་ཆགས་པ་དང་དེ་ནས་ཨོག་མ་འགུལ་མེད་ཆགས།
༥ ནད་དེ་ལས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་སྨན་བཅོས།
ཁྱི་སོགས་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་གིས་སོ་རྒྱབ་པ་ཡིན་ན་དང་ཐོག་སེམས་ཅན་དེ་སྨྱོ་ནད་ཕོག་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར།
དུས་ཡུན་སྐར་མ་བཅུ་ཙམ་གྱི་རིང་དག་རྫས་རྒྱབ་ནས་སོ་རྒྱབ་ས་དེའི་གཡས་གཡོན་དང་བཅས་པ་ཡག་པོར་དཀྲུས་ནས་རྨ་དཀྲི་གཙང་མ་ཞིག་གིས་བསྡམས་དགོས།
དེ་མ་ཐག་སྨན་པ་འབོད་ནས་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་སྨན་ཁང་དུ་བསྐྱོད་དགོས།
སུ་ཞིག་ལ་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་བྱུང་ན་ངེས་པར་སྨན་ཁང་དུ་སོང་ནས་བཅོས་ཐབས་བྱེད་དགོས།
དེ་ནས་སོ་རྒྱབ་མཁན་དེ་སེམས་ཅན་དེ་རྩད་གཅོད་ནས་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་ཕོག་ཡོད་མིན་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས།
གལ་དེ་སེམས་ཅན་དེའི་བདག་པོ་ཧ་གོ་ན་དེའི་ས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་ལ་སྔོན་འགོག་ཁབ་རྒྱབ་པའི་ཟིན་ཐོ་དང་ཁ་བྱང་བཅས་ལེན་དགོས་པ་དང༌།
དམིགས་བསལ་སེམས་ཅན་དེར་སྔོན་འགོག་གི་ཁབ་རྒྱབ་མེད་ན་ཁོར་ཡུག་གི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས།
གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྲུག་གུ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཁྱི་རྒྱུས་མེད་པ་དང་ཙི་ཙི་སྒམ་པོ་དང་ཞི་མི་དང་ཙི་ཙི་སོགས་ཀྱིས་སོ་རྒྱབ་ཡོད་པར་དོགས་ན་ལམ་སེང་མྱུར་སྐྱོབ་སྨན་ཁང་དུ་ཁྲིད་ནས་སྨན་བཅོས་བྱ་དགོས།
དེར་ཨེམ་ཆིས་རྨ་ཁ་ཚང་མ་གཙང་མ་བཟོ་རྗེས་ཕྲུག་གུའི་རྩ་ཧྲེང་གི་སྔོན་འགོག་བྱེད་ངེས་ཡིན།
ད་ལྟ་མི་མངོན་པའི་གཉེན་ཁ་དེ་ཚོ་ཁྱབ་འཕེལ་འགོག་ཆེད་ཨེམ་ཆིས་ད་ལྟ་ཕྲུག་གུར་མིའི་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་འགོག་གི་ཁྲག་གི་བཅུད་རྫས་ཁབ་human
rabies immune globulin
(HRIG)རྨའི་མཐར་རྒྱབ་ནས་སྔོན་འགོག་གི་ཁབ་ལག་དཔུང་ལ་རྒྱག་གི་རེད།
དེ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་བདག་པོ་ཡོད་མེད་དང་སྔོན་འགོག་ཁབ་རྒྱབ་ཡོད་མེད་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་ནས་སོ་རྒྱབ་པ་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སེམས་ཅན་གྱིས་སོ་རྒྱབ་པའི་གནས་སྟངས་ལ་གཞི་རྩའི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྨན་བཅོས་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན།
དེས་ན་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་དེ་སོ་སོའི་གཉེན་ཉེར་མི་ཡོང་ཆེད་སོ་སོས་བདག་ཉར་བྱེད་པའི་ཁྱི་དང་ཞི་མི་སོགས་ལ་སྔོན་འགོག་གི་ཁབ་རྒྱག་དགོས་ཤིང་སང་ལམ་དུ་ཁྱི་འཁྱམས་ནད་རྟགས་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་འདུག་ན་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ལ་བརྡ་ལན་བྱས་དགོས།
སོ་སོའི་ཕྲུག་ལ་ཁྱི་ཞིམ་འཁྱམས་པོ་དེ་ཚོར་ལག་པས་རེག་པ་སོགས་མི་བྱེད་པར་གཟབ་གཟབ་དགོས་པའི་ཁ་བརྡ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ།
༦ ཁྱི་སྨྱོ་འགོས་ཉེན་ཡོད་པ།
ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཨཕ་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་དུ་སྡོད་པའི་མི་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་ཁྱིམ་ཚང་དབུས་པའི་ཕྲུག་གུ་ཚོར་ཁྱི་སྨྱོན་གྱི་སོ་རྒྱབ་ནས་ཁྱི་སྨྱོ་འགོས་པའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད།
གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་སྨན་པ་དང་ཆེད་ལས་པ།
ལྷག་པར་དུས་རྒྱུན་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁང་པའི་ཕྱི་རོལ་དུ་སྡོད་མི།
ཙི་ཙི་སྒམ་པོ་མང་པོ་ཡོད་སར་བསྐྱོད་མི་རྣམས་ཀྱང་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ཁོང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཁྱི་སྨྱོ་སྔོན་འགོག་གི་ཁབ་རྒྱག་དགོས།
དྲ་གྲོགས་འཆམ་ར་བས་བསྐུལ་བ་བཞིན་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༠ཟླ་བ་༣་ཚེས་༤་ཉིན་ར་ས་ཕོ་ཉས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྨན་རེས་བྲིས།
ཁྱི་སྨྱོན་གྱི་དཔར།
ཐུགས་རྗེ་ཆེ། འཕྲོད་བསྟེན་ཤེས་བྱ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཕབ་བསྒྱུར་བྱས་འདུག ཁྱི་སྨྱོན་གྱི་ནད་འདི་སྦྱར་དུག་གྱུར་དུག་རང་བཞིན་དུག་ལས་ཕྱི་མ་རང་བཞིན་དུག་དེ་རྒྱུ་བའི་དུག་གི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན།
དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་སྨན་གཞུང་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞིར། ཁྱི་སྨྱོན་ཡིན་རྟགས་སུ།
མཚན་ཉིད་ཁྱི་དེ་འོན་ལོང་ཁ་མཆུ་འཛག ཁ་གདངས་མགོ་བོ་སྨད་ཅིང་མཇུག་མ་ཕབ། འཁྱོམ་ཞིང་ཕྱོགས་མེད་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡིན།།
ནད་རྟགས་སུ། དེ་ཡི་སོས་ཟིན་རྟགས་ལ་གསར་རྙིང་གཉིས། གསར་དུས་རྨ་ནས་ཁྲག་ནག་འཛག་པ་དང་། རྨ་མདོག་སྨུག་ནག་མི་སྡུག་ར་རི་འོང་། སྐྲངས་ཤིང་རྨ་ཡི་ནང་དུ་རྨེན་བུ་ཆགས། རྙིངས་ནས་མགོ་བོ་ན་ལ་གྲང་ཤུམ་བྱེད། འཕྱོ་འདར་སྙིང་ག་ན་ལ་སྐབས་སུ་འབོག མེ་ལོང་ཆུ་མཐོང་དངངས་ལ་ཁྱི་སྤྱོད་བྱེད། དུག་ལངས་རྒྱས་པའི་རྟགས་སུ་བཤད་པ་ཡིན།
ཞེས་སྐབས་དུས་ཆ་རྐྱེན་དང་མཐུན་པའི་བཅོས་ཐབས་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་བསྟན་ཡོད།
འཚོ་བྱེད་བུ། ཁྱི་སྨྱོའི་སྐོར་གྱི་བོད་ལུགས་སྨན་གཞུང་གི་འགྲེལ་བཤད་གསུངས་པ་དཀའ་དྲིན་ཆེ། བོད་ཀྱི་སྨན་གཞུང་ལྟར་ན་ཁྱི་སྨྱོའི་ནད་བཅོས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དམ། ཡང་བོད་ཀྱི་ལྷ་འབེབས་བྱས་ནས་འཇིབ་རྒྱག་པའི་བཅོས་ལུགས་འདིར་དེང་རབས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་གང་འདྲ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་དམ།