སྒང་པ་དགེ་ལེགས།
ཆེས་སྤྱིར་བཏང་གི་རྒྱུན་ཤེས་ཤིག་སྟེ།ཉེས་པ་ཅན་ལ་ཉེས་པ་དང་བསྟུན་པའི་ཆད་ཞིག་འབབ་པ་དེ་རེད། ཆད་པ་དེ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཆེ་གེ་མོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཏན་འབེབ་བྱས་པའི་ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཉེས་པའི་ལྗིད་ཚད་ལ་དཔག་ནས་ཆད་པ་འབེབ་པ་རེད། ཁྲིམས་ཀྱིས་སྐྱོང་བའི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་མཚོན་ན་ཁྲིམས་ཡིག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྲིམས་ཡིག་དེ་དག་ནི་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འཐུས་མི་ལྷན་ཚོགས་སམ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབ་བྱས་པ་ཞིག་རེད། དེས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྲིམས་ཡིག་དང་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཆད་པ་བཅད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་གིས་ཆད་པ་བཅད་པ་རང་རེད་ལ། དེ་དང་ལེན་མི་བྱེད་པ་ནི་ཚབ་ཆུང་ས་ནས་བཤད་ན་རང་གིས་རང་སྤྱི་ཚོགས་དེ་ནས་ཕུད་པ་རེད་ལ་ཚབ་ཆེ་ས་ནས་བཤད་ན་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱས་པའང་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་སྒེར་རེ་རེའི་བདེ་འཇག་སྲུང་མཁན་གྱི་སྲུང་མ་དེ་རེད་ལ་བདེན་པ་སྲུང་མཁན་གྱི་དཀོན་མཆོག་དེ་ཡང་རེད། ཅི་ལྟར་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་གདམས་པ་བཞིན་དཀོན་མཆོག་ལ་བློ་ལོག་པ་ནི་ལོག་ལྟ་ཡིན་ལ། ལོག་ལྟ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་དག་ལས་ཀྱང་ཉེས་པ་ལྕི་བར་གསུངས་པ་བཞིན། མགོ་མཚུངས་ཀྱི་རིགས་པ་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བརྙས་ཤིང་བསྡིག་པ་ནི་སྲིད་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་ལོག་པ་སྟེ། མི་ཆོས་ཀྱི་ཉེས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་ནས་ལྕི་བའང་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
སྤྱི་དམངས་རེ་རེ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་སེར་གྱི་ཁེ་དབང་ཡོད་པ་ཅི་བཞིན་འགན་ཁུར་ཀྱང་ཡོད་པ་ཡིན་པས། ཁེ་དབང་ལེན་པ་ལས་འགན་ཁུར་མི་ལེན་པའི་རིགས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་སེར་ཚད་ལྡན་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཁུར་བོ་དང་ལན་ཆགས་རེད། དེས་ན་ཁྲིམས་ཀྱིས་གནང་བའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱད་པའི་དུས་མཚུངས་སུ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བའི་འོན་འགན་རྣམས་ཀྱང་སྒྲུབ་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་སྒེར་རེ་རེའི་འགན་ཁུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ལས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ཁྲིམས་སྐྱོང་དང་བདེ་འཇག་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེས་མི་སྒེར་རེ་རེའི་འཚོ་བ་ལ་དྲང་བདེན་གྱི་རྨང་གཞི་ཞིག་ཀྱང་འདེངས་ཐུབ་པ་ཡིན།
ཉེ་ཆར་བྱུང་བའི་བཀའ་ཤག་དང་དོན་ཟུར་དབར་གྱི་རྙོག་གླེང་ལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་བཅད་པའི་ཁྲུན་ཐག་གིས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ལྷང་ལ་ཕུད་ཡོད་ཅིང་། གནས་ཚུལ་དེ་དག་ནི་བདེན་རྫུན་བར་གྱི་འགལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྤྱི་སྒེར་བར་གྱི་དབྱེ་ཞིབ་ཞིག་ཀྱང་རེད་ཅེས་བཤད་ཆོག རྒྱུན་ཏུ་ནས་སྤྱི་བ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ལྕེ་ཡི་རྩེ་མོར་བསྐྱོན་ཏེ། གོམ་པ་གང་རེ་ལས་མ་སོང་ན་ཡང་། མི་གཅིག་རེ་ལས་མ་འཕྲད་ན་ཡང་། སྤྱི་བ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྐད་ཆ་རྐྱང་པ་བཤད་དེ་ཡིན་ཡིན་བདེན་བདེན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་མཁན་འགའ་ཞིག་ནི་ཁྲུན་ཐག་འདིས་གཅེར་བུར་ཕུད་ཟིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་། ཁྲིམས་ཀྱིས་འབུམ་རམས་པའི་ལག་འཁྱེར་ཅན་དེ་དག་གིས་ཆེས་ཐོག་མར་ཁྲིམས་ཁང་ནས་ཁས་ལེན་དམ་བཅའ་བྱས་པ་ཐ་དག་འཕོང་ཕྱིས་ཀྱི་རྡོ་བཞིན་དོར་སྟེ། སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྙོག་ཟིང་སློང་བའི་སྐད་ཆ་གཡུག་ཐབས་ཁོ་ན་བྱས་ཤིང་། ཁྲིམས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་སྤྱི་བའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཆེ་མཐོང་ལས་སྒེར་གྱི་ལུང་ཚན་གྱི་མགོ་རྣ་ཁོ་ན་གཙུག་ཆེན་ཏུ་བཟུང་སྟེ་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ལ་མི་ཡ་རབས་ཤིག་གིས་རང་གི་ཕ་གསོད་ཀྱི་དགྲ་ལའང་མི་བཀོལ་བའི་ཚིག་ངན་སྐྱུག་བྲོ་བ་མང་པོ་སྤྱད་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་འདུག་ཅིང་། དེ་ལས་ཀྱང་ཚབ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་ཞུ་སྦྱོར་བ་དང་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་སྲོག་ལ་ལག་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་འཇིགས་སྐུལ་ཀྱང་བྱས་འདུག དེ་ལྟའི་ཡ་ང་ཞིང་ཡི་མུག་པའི་གནས་སྟངས་ཐ་དག་བཀའ་ཤག་གིས་བཤད་པའི་གཡོ་བྱུས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲག་དེ་དག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་བཀའ་ཤག་གིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་དམིགས་ནས་ཁྲིམས་ཁང་སྒོ་འགྲམ་དང་བཀའ་ཤག་གི་ཁྱིམ་ཕུག་ནས་སྐད་ཆ་དེ་དག་བཤད་པ་རེད། བཀའ་ཤག་དང་དེའི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་ཤེས་བཞིན་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ལ་དེའི་རྗེས་འཇུག་པ་དག་གིས་མི་ཤེས་བཞིན་ཏུ་རྨོངས་འཇུག་བྱས། ད་ནི་སུས་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལ་ཉན་མི་སྲིད་པར་ཡོད་ཚད་ས་ཁུལ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གི་ཞེན་ཁོག་སྐམ་པོའི་དབང་དུ་ཤོར་ཏེ། གནས་ལུགས་ལ་མི་རྟོན་གང་ཟག་ལ་རྟོན་པའི་ལུགས་ལྡོག་གི་ལྟ་བ་ངན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་འདུག
ཁྲིམས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་བདེ་འཇག་གི་སྲོག་ཤིང་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ཁྲིམས་ལུགས་ཆེད་ལས་པ་ནི་ཁྲིམས་ཡིག་གཟུགས་ཅན་ཏུ་གྱུར་བའི་ཚབ་མཚོན་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ཁོང་ཅག་གིས་ནམ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇག་ལ་འགན་འཁུར་དགོས་ཤིང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་ལས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས། ཁྲིམས་ལུགས་ཆེད་ལས་པའི་བསམ་བློའི་ལྗིད་ཚད་ཀྱི་ཐད་ནས་འུ་ཅག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་འགའ་ཞིག་ལ་མིག་དཔེ་ལྟ་ཆོག་སྟེ། དཔེར་ན་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་ཀྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབས་པ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ། ད་དུང་ཉེ་ཆར་གྱི་ཨ་ཉ་སེང་བཀྲ་ཡི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཁོ་ཅག་དྲང་བདེན་གྱི་དཔང་པོ་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་དང་ཤ་རུས་དང་ཡུལ་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཉམས་ཆུང་དག་གི་རྒྱབ་ཏུ་ལང་ཞིང་། ཆེས་སྟོབས་ཤུགས་དང་གདུག་གཙུབ་ཆེ་བའི་ཁྲམ་ཇག་གི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ལ་ཁ་གཏད་བཅག་པ་རེད། དེས་དབང་གིས་དོ་བདག་ཞུ་སྦྱོར་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རང་ཉིད་ལའང་གྱོང་གུད་བློས་མི་བཟོད་པ་མང་པོ་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཐ་ན་རང་གིས་ལུས་ཚེགས་དང་རྒྱུ་ཚེགས་ཡོད་ཚད་བཏང་སྟེ་ཐོབ་པའི་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་ལག་འཁྱེར་དེ་ཡང་གཞུང་གིས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས། འདི་དག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་འཚོ་བ་དང་བདེ་འཇག་བློས་བཏང་བ་རེད་དམ། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱས་སྤྲོས་དང་བག་ཡང་གི་འཚོ་བ་བློས་བཏང་བ་རེད་དམ། དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རང་ཉིད་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གཅུན་ཡོང་བ་རེད། ཁྲིམས་ལུགས་བློ་སྦྱོང་གི་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་བཙིར་ཡོང་བ་རེད། ཁོང་ཅག་གིས་རང་གི་ཆེད་ལས་ལ་བཅང་བའི་ཡིད་ཆེས་དང་དད་པ་འདི་ལྟ་བུས་ད་གཟོད་ཁྲིམས་ལུགས་ཟེར་བ་འདི་ཡིག་ཐོག་ནས་ལག་ཐོག་ཏུ་འབེབ་ཐུབ་པ་ཡིན་གྱི། ཁྲིམས་ལུགས་ཆེད་ལས་པའི་ལག་འཁྱེར་ཙམ་གྱིས་ཁེ་ཕན་ནག་པོ་འགའ་ཞིག་བཙལ་ཐུབ་ན་ལས་གཞན་ཏུ་ཅི་ཞིག་ནུས། ཁྲིམས་ལ་མི་བརྩི་བའི་ཁྲིམས་ལུགས་འབུམ་རམས་པའི་ལག་འཁྱེར་ཅན་འདི་དག་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཤད་ན་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དམ་ཉམས་རེད་ལ་འཇིག་རྟེན་ལུགས་ཀྱིས་བཤད་ན་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཁྲམ་པ་རེད།
འོ་ན་ང་ཚོའི་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་འདི་ཅི་ཞིག་རེད་དམ། ཅིའི་ཕྱིར་ང་ཚོའི་བཀའ་ཤག་དང་དེའི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་ཁྲིམས་ཁང་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་གུས་བརྩི་མ་བྱས་པ་རེད་དམ། ཅིའི་ཕྱིར་དྲང་བདེན་དང་གནས་ལུགས་ལ་རྟོན་པའི་བློ་མིག་མེད་སོང་བ་རེད་དམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གདན་དྲངས་ཤིང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་མ་བརྩིས་པ་རེད་དམ། དྲི་བ་འདི་དག་གི་ལན་སུས་ཀྱང་ཤེས་ན་ཡང་ཀུན་ལ་འདྲི་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
སྒང་པ་ཚང་ཧ་ལས་པ་བྲིས་བཞག་འདུག ཡིད་རངས་ཞུ