བསམ་གླིང་་ཚེ་རིང་ལྷ་མོ།
རང་བྱུང་ཟླ་བའི་བསིལ་བསིལ་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མུན་པ་ཕ་མཐར་བསྐྲད།།
ཞི་བསིལ་ཕན་བདེའི་བཀའ་སློབ་ཟབ་མོས་འཛམ་གླིང་རྒྱ་ཆེན་བདེ་ལ་སྦྱར།།
ཞབས་སེན་འོད་ཆགས་སྒྱུར་བ་ཙམ་གྱིས་ས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་བདེ་ལེགས་སྦྱིན།།
མཚན་ཙམ་ཐོས་པས་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་སྣུམ་པའི་བདེ་བ་མཛད་མེད་འཕེལ།།
རྒྱང་རིང་ཡིད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པས་སྟོང་ལོག་མི་ཚེའི་ལོག་ལམ་ལྡོག
མཇལ་བའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་བོར་བླང་དོར་ཉམས་པའི་གོ་སྐབས་བཅོམ།།
བོད་དོན་བདེན་མཐའ་སེལ་ལ་སྤྲོ་ཡང་ཕ་རོལ་ཕམ་པའི་ཐུགས་སྦྱོར་དབེན།།
རང་གཞན་གཉིས་ཀར་ཕན་བདེའི་ལམ་བཟང་ཐུགས་ཀྱི་མཚོ་ལས་འཁྲུངས་པ་ལྟའི།།
རྟ་བདུན་དབང་པོའི་འོད་བཞིན་གསལ་བར་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་བོས་གོང་དུ་བཀུར།།
སྐལ་ངན་སྐྱེ་བོས་མཚན་སྨོས་ཞུས་ཀྱང་དེ་ལན་བཟོད་པའི་འཛུམ་དཀར་བཞད།།
གངས་ཅན་སྐྱེ་བོའི་ཡིད་ཀྱི་བརྟེན་པ་སྐྱབས་གཅིག་རྒྱལ་དབང་པད་དཀར་འཆང།།
བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་རྒྱ་མཚོའི་བླ་མ་ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་འགྱུར་ཅིག
དད་པ་རྒྱ་མཚོས་སོར་བཅུ་སྙིང་ཁར་སྦྱར་ནས་བསྟོད་ཡུལ་འཕགས་མཆོག་འཇིག་བརྟེན་དབང་ཕྱུག་མཆོག
གངས་ལྗོངས་བོད་མིས་ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་མངོན་ལྐོག་གང་ཅིར་གསོལ་འདེབས་བྱེད་པ་དོན་ཡོད་འགྱུར།།
མགོན་པོ་གང་གི་ཞལ་དཀྱིལ་མཇལ་བར་གཅེས་པའི་སྲོག་ཀྱང་ཅི་གར་ཕངས་ནུས་གངས་ཅན་པ།།
ཞལ་མཇལ་གསུངས་ཐོས་བཀྲ་ཤིས་ཉི་མ་ཀུན་ཏུ་བཞད་པའི་གསོལ་བ་སྙིང་ནས་འདེབས་པ་ལགས།།
ད་ཡིན་ན། བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོ་ཚོ་ཁ་བརྡ་ཚང་ལ་སྡེབས་གཅིག་ལ་ཕེབས་སོང་། དགའ་བསུ་ཡོད། བུད་མེད་ཚོས་འདི་ནས་བཙན་ས་རེ་འཛིན་པའི་རེ་བ་ཡོད།
དུས་བབ་ཟིན་བྲིས་ན།
༼རང༽་བྱུང་ཟླ་བའི་བསིལ་བསིལ་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མུན་པ་ཕ་མཐར་བསྐྲད།། ཅེས་བཀོད་འདུག ཁ་བརྡའི་ནང་ལ། ༼ང་༽བྱུང་ཟླ་བའི་བསིལ་བསིལ་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མུན་པ་ཕ་མཐར་བསྐྲད།། ཅེས་༼ར་༽ཡིག་དེ་ཆད་འདུག
མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་དཔའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས། སྟོད་ཆ། 1༽
༈ དེ་ཡང་ད་ལན་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་ འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ནས་བཟུང་གི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་གཉིས་པ་འདི་བཞིན། རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་བོད་ནང་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཐོག བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྣོད་ནང་བཅུད་བཅས་པ་བཙན་འཕྲོག་དང༌།
བོད་ཀྱི་མངའ་ འབངས་བོད་མི་ཡོངས་ལ་བཙན་གནོན་མནར་གཅོད་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་བྱ་ སྤྱོད་མ་རུང་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་བཟོད་ཐབས་ཡེ་ནས་མེད་པ་ ལ་བརྟེན་ནས། རང་གི་སྲོག་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་བློས་ལིང་གིས་བཏང་སྟེ། བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་ལ་དགྲ་འཐབ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་ནི།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོ་ནས་བོད་ཀྱི་བྱང་ཤར་ཨ་མདོའི་ཡུལ་དུ་དམར་དམག་དཔུང་འཛུལ་དང་པོ་བྱས་ཤིང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ལོར་བོད་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཁམས་ཁུལ་དུ་བཙན་འཛུལ་གྱིས་མུ་མཐུད་ལོ་དེ་རང་དུ་ཆབ་ མདོ་བར་བཙན་འཛུལ་སྐབས། བོད་མི་གཞུང་སྒེར་ཡོངས་ཀྱིས་དྲག་པོའི་དམག་འཐབ་བགྱིས་ཀྱང་གདོང་ལེན་མ་ཐུབ།
ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིང་དུ་བོད་རྒྱ་དབར་ཆིངས་མོལ་བྱེད་ཁུལ་བྱས་ཀྱང༌། རྒྱ་དམག་གི་མེ་མདའི་འོག་གི་ཆིངས་ཡིག་དོན་ཚན་༡༧ ཟེར་བ་བསྣོལ་འཇོག་གིས། ལོ་དེར་རྒྱ་དམར་གྱི་དྲག་པོའི་དམག་དཔུང་བོད་ཀྱི་དབུས་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་བར་སླེབས།
དུས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་དང༌། སྣོད་བཅུད་བདག་དབང་ཡོངས་རྫོགས། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་སྲིད་གཞུང་གིས་སྔ་ཡོད་རྩ་མེད་དང༌། མ་འོངས་བཟའ་ཐབས་ཆེད། བོད་ཡུལ་ན་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་གཡོ་སྒྱུའི་ ཁྲིམས་ལུགས་སུ། ཆོས་དད་རང་མོས། རྒྱལ་ཁབ་ཤ་ཞེན། ཇག་ཉུལ་རྩ་མེད། རང་ལུགས་གོམས་པའི་གཤིས་ཀ་ལ་བརྩི་འཇོག
མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་ཟེར་བའི་རྩ་དོན་ལ་ ལྟོས་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་ རིམ་བཞིན་བྱས་པས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོ་འགོ་དེར་ཁམས་ཤར་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་ཉིན་བརྒྱ་དུས་གཅིག་ཏུ། དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་མ་རུང་པ་སྤེལ་ཏེ། ཁྲིམས་ལུགས་བཤད་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ལག་བསྟར་གྱིས་གོང་གི་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་ཚིག་དག་དང་ ཡོངས་སུ་འགལ་བའི་ལས་འགུལ་ལག་བསྟར་བྱས་པ།
དཔེར་ན། ཆོས་དད་རང་མོས་ཡིན་ཟེར་བའི་རྩ་ཁྲིམས་བཤད་པའི་འོག་ནས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཡོངས་སུ་དགོན་པ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ལ་ཉེ་བ་ཡོད་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་པ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྲངས་ལས་འདས་པ། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་དགེ་འདུན་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་པ་སོགས། རིམ་བཞིན་རྩ་གཏོར་ཤུལ་མེད་བཟོ་བའི་འགོ་བཙུགས།
དེ་མཚུངས་རང་ལུགས་གོམ་པའི་གཤིས་ལུགས་ལ་བརྩི་འཇོག་ཟེར་བ་དང༌། མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་ཟེར་བའི་རྩ་ཁྲིམས་བཤད་པའི་འོག་ནས་བོད་སྲིད་པ་ཆགས་ནས་བཟུང་ གི་ལམ་ལུགས་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་ཐོག མི་རིགས་ས་ཁུལ་དང༌། གྲལ་རིམ་དབྱེ་འབྱེད་སོགས་ཀྱིས་བོད་མི་འབུམ་ཕྲག་མང་པོར་མནར་གཅོད་དང༌།
དམར་ གསོད་བརྡུང་བརྡེགས་ཅི་རིགས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཤི་དགོས་པ་བཟོ་བའི་འགོ་བཙུགས་ པའི་སྐབས་ནས་ཁམས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་སླར་ཡང་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་ལ་ཤི་ ལ་མི་མཚེར་བའི་དྲག་འཐབ་བྱས་པ་དང༌། ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་སུའང་དེ་མཚུངས་བྱུང་བ་བཅས། མཐའ་མར་བོད་རྒྱ་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཆུང་གིས།
བོད་ཤར་ཕྱོགས་མདོ་ཁམས་གཉིས་པོ་དམག་ཕམ་ཉེས་ཀྱིས་སྲོག་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས། བོད་དབུས་ཀྱི་ལྷ་སའི་ཕྱོགས་སུ་ཡུལ་གྱར་དགོས་གྱུར་པ།
ད་དུང་གོང་གསལ་མདོ་ཁམས་ཡུལ་གྱར་བ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་ཁམས་ནུབ་ཕྱོགས་པ་དག་དང༌། རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཕྱོགས་སུ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཚོང་རིགས་ཁག་བཅས་ཚང་མས་བསམ་གྲོས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་རང་དབང་བརྟན་གནས་ཡོང་ཐབས་ཁོ་ནའི་ཆེད། ཅི་དྲག་གང་དྲག་གི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ།
རང་གི་སྲོག་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་སྒོ་ནས་དྲག་པོ་དམག་གི་ལས་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་རང་ལས་མེད་པ་ཐག་བཅད།
དེ་ ལའང་ད་དུང་མུ་མཐུད་སྡེ་པ་གཞུང་གི་སྲིད་དབང་ཡང༌། མེ་འོད་ཀྱི་སྦྲང་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་པ་འདི་བཞིན། རྒྱུན་གནས་གང་ཐུབ་དགོས་གལ་ལ་བརྟེན། དྲག་པོ་དམག་གི་ལས་ཐབས་འདི་རིགས་ཀྱི་ལེ་ཁག་བོད་གཞུང་ལ་མི་འབྱུང་ཆེད་མདོ་ཁམས་ ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དམག་ཅེས་རྒྱ་དམར་གྱིས་བསྙད་འཛུགས་བྱ་ ཡུལ་ཆེད་དུ་བཟོས།
རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱི་སྲིད་དབང་འོག་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཐབས་ ལམ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་ཀྱང་འབབ་ས་གཅིག་ལས་མེད་པ་ཤེས་གསལ་དང༌། ཤི་རྒྱུ་ལ་མི་སྐྲག་མཁན་སྲོག་ཆགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཀྱང༌། རྒྱ་དམར་གྱི་འོག་ཏུ་མི་ཤི་བར་འགྲོ་ས་མེད་པ་མཐོང་བ། བོད་མིའི་ལྟ་བ་ནི་ཆེ་འདི་ལས་ཕྱི་མ་གལ་ཆེ་བརྩི་བས། བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་གྱི་མཚོན་འོག་ཏུ་ཤི་ཐུབ་ན།
ཕྱི་ མར་འདྲེན་པའི་༧སྐྱབས་གནས་༧གོང་ས་མཆོག་ཡོད་བསམ་པའི་བློ་ཐག་ཆོད་པ། རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་ལ་མགོ་སྒུར་བ་ལས་ཤི་ཐེངས་དགུ་ཆད་ན་དགའ་སྙམ་པ། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་དང༌། བལ་པོ། དབྱིན་ཇི། དེ་བཞིན་ཨ་མི་རི་ཀ་དང༌། ནུབ་ཕྱོགས་དང༌། ཡོ་རོབ་སོགས་ཀྱིས་ཉམས་ཆུང་བོད་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་བཞིན་གྲོགས་མེད་ གཅིག་པུར་མི་བཞག་པའི་རེ་བ་སྟོང་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ།
ད་དུང་འགའ་རེས་འཛམ་ གླིང་རྒྱལ་ཚོགས་ཟེར་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་སྐད། དེ་འདྲའི་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་བོད་ནས་མཐར་སྐྲོད་ གཏོང་བསམ་པའི་དཔའ་ངར་བསྐྱེད།
གལ་སྲིད་བསམ་དོན་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་ནའང་ ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་གཏད་ཡུལ། མགོ་ནག་འདྲེན་པའི་༧སྐྱབས་གནས་༧སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ འགལ་རྐྱེན་ཕྲ་མོ་ཙམ་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་ལྐོག་གྱུར་གྱིས་མཐར་ཐུག་རྒྱབ་ བསྟེན་བཅོལ་ཡུལ་གང་དགེ་ཡང་བསམ་བློ་བཏང་བ་སོགས་མདོ་དོན་སྙིང་པོར་དྲག་པོ་དམག་ གི་ལས་ཐབས་བྱ་རྒྱུར་ཐག་བཅད།
ད་ནི་དབུ་རུ་ལྷ་སར་འཛོམས་པ་ཡོངས་ནས་དྲག་འཐབ་བྱ་རྒྱུར་ཐག་བཅད་པར་བརྟེན་ཡུལ་ གྱར་བ་རྣམས་ལ་བློས་བཏང་བྱ་རྒྱུ་ཅི་ཡང་ལྷགས་མེད་ན་ཡང༌། ཁམས་ནུབ་བརྒྱུད་པ་དག་དང༌། ཚོང་རིགས་ཁག་ལ་རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད། ནང་མི་སྟོན་འཁོར་ཆ་ཚང་ད་དུང་བསྡད་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང༌།
ཁམས་ཤར་བརྒྱུད་ ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་བབས་དངོས་ལ་ལྟོས་ནས་མུ་མཐུད་ལས་མཐའ་ཇི་ཡོང་ ཤེས་རྟོགས་གོ་བས་ཆོད་པ་ལྟར། ཡོངས་རྫོགས་བློས་བཏང་གིས་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་དང་འཐབ་འཛིངས་བྱ་རྒྱུ་ལས་མེད་པར་ བློ་ཐག་བཅད།
འོན་ཀྱང༌། བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་བོད་ནས་མཐར་སྐྲོད་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མེད་པའི་ ལྷ་ས་ཁུལ་ཡོད་ཚོང་རིགས་ཁག་གིས། མ་འོངས་དུས་བདེ་བྱུང་མཚམས་ཕྱིར་སློག་ཡོང་རེས། བོད་གཞུང་གི་གཏོང་སྒོ་མཆོད་རྒྱུན་ཁག་ལ་རང་གི་རྒྱུ་ནོར་རྩིས་སྤྲད་ནས་ཐོ་དེབ་ ཕུལ་ཏེ་བྱུང་འཛིན་སྤྲོད་ལེན་དང༌།
ལྷ་སའི་ཁུལ་གྱི་གནས་ཁག་རྣམས་ལ་རྒྱ་གར་ ནས་བཏོན་པའི་ཚོང་ཟོག་བཟང་དོས་ཚོང་ཆས་ བཅོལ་གཏམ་ཐོ་འགོད་བྱས་པ། དཔེར་ན། ཚོང་པ་རེ་རེས་རྒྱ་གར་གྱི་ཚོང་ཟོག་བཟང་དོས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང༌། དངུལ་དོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅོལ་གཏམ་གྱིས་རྒྱ་དམར་མཐར་སྐྲོད་གཏོང་རེ་ཡང་བྱས་པ་རེད།
མང་ཆེ་བ་ཞིག་ནས་རྒྱ་གར་ས་གནས་ཀ་སྦུག་དང༌། འབྲས་ལྗོངས་ཕྱོགས་ནས་ལྷ་ས་བར་རྒྱ་གར་གྱི་ཚོང་ཟོག་དབོར་ལམ་གང་ས་དང༌། ལྷ་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་བདག་པོ་སུ་ཡིན་མེད་པའི་ཚོང་ཟོག་དོ་པོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ རྩེགས་ནས་བཞག་སྟེ་དམག་སར་བསྐྱོད་ཡོད་པ། དེ་འདྲའི་བློས་བཏང་གི་སྒོ་ནས་བོད་སྤྱིའི་བསྟན་དོན་ཉག་ཅིག་བསམ་ནས་བྱས་པ་ལས་ རང་ཉིད་སྒེར་དང༌།
ཆོས་བརྒྱུད་གྲུབ་མཐའ། ལུང་ཚན་སོགས་གང་ཞིག་གི་ཁེ་ཕན་ཕྲ་མོ་ཙམ་བསམ་ཡུལ་ན་འཆར་མ་མྱོང་བ་མ་ཚད་མས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༧ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་དབུ་རུ་ལྷ་སར་བོད་བསྟན་སྲིད་ཡོངས་ཀྱི་མངའ་བདག ༧གོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོར་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་ གསུམ། བར་དབུས་གཙང་རུ་བཞི། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་བཅས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་ཞབས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་ བྱས་ཏེ།
མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསེར་ཁྲི་གསར་ བཞེངས་དང་འབྲེལ་ མངའ་གསོལ་གཟིངས་སྟོད་དང༌། བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུས་ཏེ། སྲིད་པ་ཆགས་ནས་བཟུང་གི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་རང་དབང་རྒྱུན་གནས་ཡོང་བ་ དང༌། བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་མཐར་སྐྲོད་ཐུབ་པའི་གསོལ་བ་བཏབ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ཟླ་ ༣ པ་ནས་བཟུང་མདོ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྣམས་བོད་དབུས་ཀྱི་ལྷོ་ཁུལ་གཡོ་རུ་ཡར་ལུང་ཕྱོགས་ སུ་རིམ་བཞིན་བསྐྱོད་ཅིང༌། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཡར་ཀླུང་ཕོ་བྲང་གི་གཡོན་ཕྱོགས། མཚོ་གྲི་གུ་འདྲ་བའི་གཡོན་ཟུར། བྱང་ཐང་ཡངས་པ་ལྕགས་ཚ་གྲི་གུ་ཐང་ཟེར་བའི་སྤང་ལྗོངས་ཆེན་པོ་དེར།
མདོ་ཁམས་ ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ པའི་མཛད་སྒོ་དང་སྦྲགས། འཇིག་རྟེན་བློས་བཏང་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་དོན། བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་བོད་ནས་མཐར་སྐྲོད་བཏང་སྟེ། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རང་དབང་རང་ལུགས་སྔར་བཞིན་རྒྱུན་གནས་ཡོང་བའི་ཆེད་ལྷ་དང་ སྲུང་མ་དག་དང༌། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་སྤྱི་དང༌།
ལྷག་པར་ དུ་རྗེ་ཡི་འགུར་ལྷ་བཅུ་གསུམ། སྲིད་པའི་ལྷ་དགུ མགོ་བོའི་ལྷ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་གསོལ་འདེབས་མཚན་འབོད་གདུང་ཤུགས་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ ལྷ་ཤིང་ཤུགས་པའི་བསང་བདུད་སྤྲིན་ལྟར་གཡོ་བ་དང་འབྲེལ། དཔའ་བོ་ཡོངས་ཀྱིས་ཀྭི་གསོ་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་འུར་སྒྲས་ཁྱབ་པ་བྱས་ཏེ། གོ་མཚོན་དང་ལྡན་པའི་རྟ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་དུས་གཅིག་ཏུ་བསངས་སྐོར་བྱས་ཤིང༌།
དེ་ཉིན་ནས་བཟུང་དྲག་པོ་དམག་གི་ལས་ཐབས་སུ་འཇུག་པ་ཡོངས་གྲགས་བཟོས་པས། འགྲོ་སྤྱོད་འདུག་གནས་གང་ཅི་གནས་ངེས་མེད་དུ་གྱུར།
ད་ནི་ཡོངས་རྫོགས་བློས་བཏང་བྱས་པའི་མདོ་ཁམས་དཔའ་བོའི་ཁྱུ་ཚོགས་འདི་དག་ནི། མི་རེས་རྟ་རེ་འོག་ཏུ་ཞོན་ནས་རྒྱབ་ཏུ་མེ་མདའ་རེ་ཁུར། མི་རྐྱང་རྟ་རྐྱང་གི་དམག་དཔུང་ཞེ་ཅིག་ཡིན། འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་དམག་དཔུང་ཞིག་ཡིན་ན། ཟ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད་དམག་མཁོའི་ཡོ་བྱད་དང༌། བསྐྱེལ་འདྲེན་རྒྱབ་གནོན་བཅས་ཡོད་མོད།
འོན་ ཀྱང་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དཔུང་དམག་འདི་ལ་ནི། དེ་འདྲའི་རིགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་བརྟེན། གཙོ་བོར་གཡོ་རུ་ཡར་ལུང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྫོང་གཞིས་ཁག་དང༌། དགོན་སྡེ་ཁག སྒེར་པ་མི་དྲག ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཆེ་ཕྲ་ཡོངས་ནས་རང་མི་རང་ཁྱིམ་དུ་སླེབས་པ་ལྟར། གང་དུ་སླེབས་ཀྱང་ཟ་རྒྱུ་བསྟེར་བ་དང༌། གནས་མལ་གཡར་བ། གཞན་ཡང་འོག་རྟ་དང༌།
དམག་ མཁོའི་དགོས་མཁོ་ཇི་དགོས་མཉམ་རུབ་བྱེད་པ། དམག་སྒར་གང་དུ་ཆགས་ན་དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྫོང་གཞིས་ཁག་དང༌། དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་ཁག་བཅས་ནས་ཟས་གོས་གནས་མལ་ཡོད་གང་དགོས་འགན་གཙང་ལེན་བྱས་པ་ དང་ཆབས་ཅིག་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་མཐར་སྐྲོད་ཐུབ་རེ་དང༌། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་རང་དབང་རྒྱུན་གནས་ཡོང་རེ་སོགས་གཅིག་གྱུར་མཉམ་རུབ་བྱས་ པའི་དྲིན་ངོ་ནི།
མི་རབས་རིམ་བརྒྱུད་དུ་བརྗེད་ཐབས་ཡེ་ནས་མེད་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།
དེ་མཚུངས་སུ་ཤངས་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་ནས་བཟུང༌། བྱང་བརྒྱུད་འབྲོག་ཁུལ་དང༌། འབྲི་གུང༌། དམར་གཞུང༌། བྱང་མེར་གཞུང༌། རྒྱ་ཤོད་བོན་དཀར། ཤོ་སྟར་ལྷོ་གསུམ། སྤོ་བོ། ཚ་བ་དཔའ་ཤོད་སོགས་དང༌། ནག་ཤོ་འབྲི་རུ། ཧོར་ཚོ་སོ་དགུ བྱང་འདམ་གཞུང་དམག་སྒར་བཅས་ཕྱོགས་གང་དུ་བསྐྱོད་ཀྱང༌། ཟས་གོས་གནས་མལ་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཡུལ་མི་ཚང་མས་དགྲ་ཕྱོགས་གཅིག་དང༌།
གཉེན་ ཕྱོགས་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ངོས་འཛིན་གྱིས་གཉེན་ཕྱོགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་རེ་ བ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་དངོས་དོན་ལ་མཉམ་རུབ་དྲིན་གྱིས་སྐྱོང་ཡོད་པ་རེད།
དྲག་པོ་ དམག་གི་དཔུང་རོགས་དང༌། རྒྱབ་རྟེན་བཅོལ་ཡུལ་ཇི་བཞིན་སུ་ཡང་མེད་ནའང༌། གཡོ་རུ་ལྷོ་ཁའི་ཁུལ་འདི་ནི། རྒྱབ་ཕྱོགས་རྒྱ་གར་ཡུལ་གྱི་ས་མཚམས་འབྲེལ་བ་དང༌། མདུན་ཕྱོགས་རྒྱ་ནག་ཡུལ་དང་ས་ཐག་རིང་ཞིང༌། ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུ་དང༌། ཡར་ལུང་གཙང་པོ་གཉིས་ཀྱི་འགག་སྒོ་རང་བཞིན་ཅན་ལ། ཡུལ་མི་བཟང་བ་དང༌།
ཟས་ བཅུད་འཕེལ་བ་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ཏེ་མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དགྲ་བོར་གདོང་ གཏད་པའི་གནས་ས་བཟང་བ་དང༌། དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་བོད་ནས་མཐར་སྐྲོད་ཐུབ་ན་བསམ་དོན་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཅིང༌། གལ་ཏེ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ཁྲིམས་འགལ་ལོག་སྤྱོད་དམག་དཔུང་གི་གནམ་སའི་དྲག་མཚོན་ སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་ཡ་ལན་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྲིད་ཚེ།
རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་ འོག་གནས་ཐབས་མེད་སྟབས། བོད་ཀྱི་རྗེ་འབངས་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བདག་པོ་གང་ན་ཅི་ཡོད་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱ་གར་ དང༌། བལ་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མཚོན་རང་དབང་འཐུས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱབ་ སྐྱོར་འཚོལ་ཆེད་སོགས། ཕེབས་ལམ་གཙང་སྲུང་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་ཡང་བསམ་ཕུགས་སུ་འཛིན་པའི་ཆ་རྐྱེན་བཟང་ ཤོས་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།
ལྕགས་ཚ་གྲི་གུ་ཐང་དུ་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དྭངས་བླངས་དམག་སྒར་ དབུ་བརྙེས་མ་ཐག ལྷོ་ཁའི་ཁུལ་སོ་སོར་གསར་བསྡད་རྒྱ་དམག་ཁག་དང༌། རྒྱའི་ལས་བྱེད་ཁག་མང་ཡོད་པ་རྣམས་དམག་འཐབ་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་མ་དགོས་པར་ཁུངས་སོ་ སོས་གནས་ས་བཏང་སྟེ་ཕྱིར་ལོག་བྱས་པས་ས་ཁུལ་གཙང་མར་ཆགས།
མཐའ་མར་རྩེ་ཐང་ གུང་པོ་རི་ཡི་ས་འོག་ཏུ་གནས་པའི་རྒྱ་དམར་དམག་དཔུང་རྣམས་རང་ དམག་གིས་ཕྱི་ནས་བཀའ་སྲུང་དགྲ་འཐབ་ཇི་བྱས་སྐོར་དེབ་ཐེར་ནང་གསལ་ལྟར་ཡིན།
དེབ་ཐེར་གཉིས་པ་འདིའི་ནང་དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན། བོད་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་དུ། དཔའ་བོ་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མ་རང་སྲོག་དོར་བའི་དམག་འཐབ་ཇི་བྱས་ཀྱི་བྱུང་རབས་ཆ་ཚང་ གསལ་བཀོད་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་ལྟར་ནའང༌། འདས་པའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་གོང་གི་བྱུང་རབས་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་མི་རབས་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་ལ་ཉེ་བ་དང༌།
ད་བར་ལོ་རྒྱུས་རྩོལ་ སྒྲུབ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་ཀྱང་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་མེད་བསྡད་པ། བོད་རང་ནས་ཁུར་ཡོང་བའི་ཡིག་ཆ་འགའ་རེ་བོར་བརླགས་ཕྱིན་མེད་དམ་སྙམ་པའི་དྭོགས་ གནས་ཡོད་པ། མི་ལོ་ ༥༠ རིང་གི་ལས་དོན་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། དགྲ་དམག་གི་ལས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་འབད་པ་ལས་ཆབ་སྲིད་དང༌། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་ཐབས་སུ་སྤྱད་པ་ཉུང་ཞིང༌།
དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་མིའི་རང་ བཞིན་གྱི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཕྲག་དྭོགས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག བོད་མི་ནང་ཕན་ཚུན་དགོས་མེད་རྙོག་གླེང་འདྲ་མིན་གྱི་དཀའ་གནད་འབར་འབུར་གཅིག་ མཇུག་གཉིས་མཐུད་དུ་བྱུང་བས། ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བའི་སེམས་ལྷོད་པོ་རང་བྱུང་མེད་པ་སོགས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་བཟང་པོ་ཡོད་ནའང་གོང་གསལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟེན།
ཇི་ བཞིན་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡིག་ལམ་དུ་བཀོད་མ་ཐུབ་པའི་འཐུས་ཤོར་གྱིས། བྱས་པ་རྗེས་མེད་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར། བློ་ཕམ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་འདུག
འོན་ཀྱང་ད་ལན་གང་བྲིས་པ་འདི་རྣམས། གཙོ་བོར་བོད་ནས་ཁྱེར་བའི་ཡིག་རིགས་ཡོད་པ་རྣམས་གཞིར་བཞག་གིས། དེ་སྔ་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་ཡིག་རིགས་འགའ་ཞིག ད་ཡོད་རྒན་རབས་འགའ་ཤས་ལ་འདྲི་བསྡུར་བགྱིས་པ་བཅས་ལས། གང་བྲིས་པ་འདི་རྣམས་ཁུངས་དག་ཚད་འཕེར་ཡིན་ངེས་དག་ལས། རང་བཞིན་ཚོད་རྩིས་སྒྲོ་བཏགས་རིགས་བྲིས་པ་གཏན་ནས་མེད་ངེས།
ད་དུང་དངོས་ དོན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་འགོ་རྩ་འགྲིགས་མིན་ཡང་མང་པོ་ཆགས་ འདུག་པ་བཅས། བློ་འདོད་ཁེངས་པ་ཞིག་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང༌། གཞི་རྩའི་ཐོག་ནས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དམག་གི་ལས་ ཐབས་བཟུང་བ་ནས་བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་དང་དགྲ་འཐབ་བྱས་པ་དང་དམག་ས་འཛིན་སྟངས། ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་མཉམ་རུབ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ།
གཞུང་འབངས་དབར་གྱི་ འབྲེལ་བའི་གནས་བབ། ཨ་རིའི་གསང་ལས་དང་འབྲེལ་བའི་རོགས་རམ་ཇི་བྱས་སོགས་དངོས་བྱུང་གནས་ཚུལ་དང༌། ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུའི་འགག་སྒོའི་མཚམས་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་མཚམས་ བར་གཡོ་རུ་ཡར་ལུང་ས་ཁུལ་དག་གཙང་སྲུང་བྱ་ཐུབ་པའི་མཐའ་མའི་བྱས་རྗེས་གྲུབ་ འབྲས་བཅས་གསལ་ཤེས་ཐུབ་ངེས་སུ་ཡོད།
དཔེར་ན། བསམ་དོན་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་མ་བྱུང་ནའང༌། མཐའ་མའི་བསམ་ཕུགས་སུ་འཛིན་པར། རྗེ་འབངས་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་བདག་པོ་གང་ན་ཅི་ཡོད། བོད་ཆོས་སྲིད་རང་དབང་གི་དོན་དུ་ཉེན་གཡོལ་གཞན་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་བདེན་རྒྱབ་ འཚོལ་བའི་ཕེབས་ལམ་གཙང་སྲུང་ཐུབ་པའི་དབང་གིས། ༧སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དབུས་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་དང༌།
རང་ གཞུང་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས། གཞུང་ཞབས་ཁག་དང༌། མངའ་འབངས་ཆ་ཕྲ་བཅས་སྲིད་ཀྱི་བདག་པོ་དག་དང༌། ཆོས་ལུགས་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡི་དབུ་འཛིན་བླ་ཆེན་སྟོན་འཁོར་རྣམ་པ། དབུས་ཀྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་མཁན་བླ་དགེ་འདུན་རྣམ་པ་དང༌། རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་ཁག་གི་བླ་སྤྲུལ་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན།
དགེ་ འདུན་འདུས་ཚོགས་བཅས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་རྒྱ་གར་འཕགས་ཡུལ་དུ་བདེ་ཕེབས་ཐུབ་པའི་ བྱས་འབྲས་སུ། དེང་གི་སྐབས། ༧སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ ཁྱབ་སྟེ། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་ན་ཅི་མཆིས།
སྔར་ བས་དར་རྒྱས་སུ་བསྐྱོད་པས་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱི་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་ འདི་དག་གི་གཞི་རྩ་ངོ་མ་ནི། མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དངས་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་བསྟན་ དགྲ་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་དམག་ལ་དགྲ་འཐབ་བྱས་པའི་བྱས་རྗེས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཡིན་པ་ རྩོད་མེད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན།
དངོས་ཡོད་དངོས་བྱུང་གི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་ལ་བརྟེན་ན། བོད་མི་སུ་ཞིག་གིས་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ལ་མི་དགའ་ཕྲག་དྭོགས་དང༌། མཐོ་གནོན་ངན་སྨྲས། སྟོར་བཤིག་བྱ་འདོད་སོགས་བྱེད་མི་རུང་བ་ཞིག་རེད། གལ་སྲིད་བསམ་སྤྱོད་དེ་ལྟར་མུ་མཐུད་ནས་སེམས་འཛིན་བྱས་ན། ལས་རྒྱུ་འབྲས་རང་ཐོག་ཏུ་སྨིན་རྒྱུར་གདོན་མི་ཟ་བ་བཅས་ལགས་སོ།
།ཞེས་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་བསྡུས་ཙམ་ཞིག་བཀོད་པར་དགེའོ།།
སྐུ་ངོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས།
རྩོམ་པ་པོའི་སྔོན་གླེང་ཚིག་གསུམ།
རང་རེ་བོད་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཞིང་ཁམས་འདི་ཉིད། ཤར་ཕྱོགས་ཙི་ནའི་ཡུལ་ནས་གུང་ཁྲན་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཤར་རྒྱུད་མདོ་ ཁམས་གཉིས་ནས་རིམ་པར་བཞིན་དྲག་པོས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་མདོ་དབུས་སྐོར་གསུམ་གྱི་ ས་ཕྱོགས་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་བཟུང་གིས། བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་གཉིས་ཀ་རླུང་ཁྲོད་ཀྱི་མར་མེ་ལྟར་ཆགས་འཇིག་གི་འགག་ འཕྲང་ལ་སླེབས་ཤིང༌།
ྋགོང་ས་རྒྱ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐུ་ཕྱྭ་དང་སྐུ་ དབང་ཡང༌། རླུང་འཚུབ་དྲག་པོས་གཡོ་བའི་མཚོ་གྲུ་བཞིན་གྱུར་པ་སོགས། མདོར་ན་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དེ་སྔོན་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ས་གཞི་གས་ ཤིང་རི་བོ་ཉུལ་བ་ལྟ་བུའི་འོག ལི་ཐང་ཨ་འབྲུག་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཁམས་རིགས་དཔའ་བོ་ཚོ་གཅིག་ གིས་ཨ་འབྲུག་ཚང་གི་མཆོད་ཁང་ནང༌།
བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་གནའ་གན་མཐུ་ བོ་ཆེ་བཞག་ནས། མ་སྐུལ་དྭངས་བླངས་ཀྱིས་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་བཏང་ནས། ས་ཁྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨ལོ་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལྷོ་ཁ་ལྕགས་ཚ་གྲི་གུ་ཐང་དུ་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གིས། རྒྱལ་སྲུང་དགྲ་འཐབ་ཀྱི་དྲག་པོའི་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུག་གསར་དུ་ཚུགས་པ་ནས།
ཨ་ འབྲུག་ཚང་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་སྙེ་མོ་མདོ་དཀར་སུམ་མདོ་ནས་བཟུང༌། ཁྱུང་པོ་བར་བྱང་བསྐྱོད་དམག་གིས་སྔ་ཕྱིར་དགྲ་འཐབ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རྩེད་ཐང་ཁུལ་སྡོད་དམག་སྒར་ཨ་མའི་དྭངས་བླངས་དམག་མི་ཚོས། སྔ་ཕྱིར་ལྷོ་ཁ་དང་ཀོང་པོ་སོགས་སུ་དགྲ་ཐེངས་སོ་བཞི་རྒྱབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ལི་ཐང་ཨ་ཐར་ནོར་བུ་སོགས་ཀྱིས་ཨ་རི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་པ་བྱས་ ཏེ།
ཏར་འཕྲིན་ཚོགས་ཆུང་སྔ་ཕྱི་དུ་མ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས། གནམ་མཆོང་ས་བབ་ཀྱིས་དམག་དོན་བཀོད་སྒྲིག་དང་གོ་མཚོན་རོགས་རམས། དེ་བཞིན་བོད་ས་སྟོད་སྨད་གང་སར་གནམ་ཐོག་ནས་མཆོངས་ཏེ། རྒྱལ་སྲུང་དགྲ་འཐབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་བཅས་ཀྱི་ནང་ནས། ཁམས་རིགས་གཙོ་བོར་བྱས་འི་དཔའ་བོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རྣམ་ཤེས་མཁའ་ལ་ཡལ༌། ཟུངས་ཁྲག་ས་ལ་ཐིམ།
ཚེ་སྲོག་གི་རིན་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་ དུ་ཕུལ་བའི་ཁྲག་རླབས་ ཕྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང༌། ནམ་ཡང་ཟུབ་ཐབས་མེད་པའི་དཔའ་བོའི་མཚན་སྙན་མི་ཡུལ་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་བཞག་ནས་ གཤེགས་ཤིང༌། ལྷག་དོན་ས་ཕག༡༩༥༩ལོའི་རི་བོ་རལ་བ་དང་རྒྱ་མཚོ་འཁྲུག་པ་ལྟ་བུའི་དུས་ཟིངས་ སྐབས།
གུང་ཁྲན་གྱིས་གནམ་ས་གཉིས་ནས་མཚོན་ཆའི་ཐོག་སེར་དུས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུག་ པའི་གསེབ་ ནས། ཤ་ཁྲག་གི་ཟམ་པ་དམར་པོའི་ཐོག་རི་ཁྲི་ཆུ་སྟོང་གི་འགག་འཕྲང་བརྒལ་ནས། ཁ་བ་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གང་ལ་ཕོག་པའི་ལྷ་སྐལ། འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོ་རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྐུའི་བ་སྤུ་ཙམ་ལའང་ཉེས་པའི་ སྐྱོན་གྱིས་ཆ་ཙམ་མ་གོས་པར།
རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ས་ཆེན་གོང་མ་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་རིན་པོ་ཆེ། རྒྱལ་བའི་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་སོགས་རེས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་ དང༌། གདན་ས་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་བོན་དང་བཅས་པའི་དགེ་འདུན་པ།
མདོར་ ན་ཆོལ་གསུམ་རེས་སུ་མ་ཆད་པའི་བོད་རིགས་ཁྲི་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཤིག་རྒྱ་གར་འཕགས་ པའི་ཡུལ་དུ་ཐར་ཐབས་བྱས་པ་དང༌། བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་པའི་རྗེས་སུའང་ཨ་རི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་དང་མུ་འཐུད་འབྲེལ་བ་ བྱས་ཏེ། གློ་སྒྲིག་འཛུགས་དང༌། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཁོངས་གཏོགས་ཨང་གྲངས་ ༢༢ པའི་དམག་སྒར་སོགས་ཀྱིས་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་ཅི་རིགས་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཏེ།
བོད་ བསྟན་སྲིད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་སེལ་བའི་ཆེད། ཁམས་རིགས་དཔའ་བོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོས་ཚེ་སྲོག་གིས་འགྲོ་གྲོན་བཏང་པའི་ལོ་རྒྱུས་ རྣམས། ཨ་རིའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ནས་བཏོན་པའི་མེ་ཏོག་པདྨའི་མིག་ཆུ་དང༌། གསང་བའི་འཇབ་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནས་བཏོན་པའི་ངོ་ལོག་ཇག་པ་ཞོད་འཇགས་བཏང་བའི་དངོས་བྱུང་གི་ལོ་ རྒྱུས། ཞེས་པའི་དེབ་དེ་དག་གི་ནང་དུ།
ཁམས་པའི་དཔའ་བོ་ཚོས་བོད་བསྟན་སྲིད་ ཀྱི་དོན་དུ་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་ཇི་ཙམ་སྤེལ་ ཡོད་ཚུལ་གསལ་པོ་འཁོད་འདུག་པ་དེ་དག འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དཔེ་ལ། བུ་ཕ་ཡིས་མི་བསྟོད་དགྲ་ཡིས་བསྟོད། །དགྲ་ནག་པོས་བསྟོད་ན་བསྟོད་དངོས་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ལགས་པས་ང་ཚོས་སྔོན་གཤེགས་དྭངས་བླངས་དཔའ་བོ་ཚོའི་མཛད་རྗེས་བསྐྱར་ བཤད་མ་བྱས་ནའང་མཁྱེན་གསལ་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས། དེ་སྔོན་ཁོ་བོ་དང་ཆབ་མདོ་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་བྲིས་པའི། ནང༌། བོད་སྤྱིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱ་བོད་དབར་འགལ་བ་ཇི་ ལྟར་བྱུང་ཚུལ། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་གྱིས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཐོག་མར་འཛུགས་པའི་ རྒྱུ་མཚན་དང༌།
བར་དུ་ཇི་ལྟར་བཙུགས་པའི་ཚུལ། བཙུགས་ནས་ཐོག་མར་ཨ་འབྲུག་ཚང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཤོངས་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ དུ། གོ་ལག་ལེན་མཁན་སོང་བ་ནས་བཟུང༌། སྙེ་མོ་མདོ་དཀར་སུམ་མདོ་ནས་ཁྱུང་པོ་བར་སྔ་ཕྱིར་དགྲ་འཐབ་བཅོ་བརྒྱད་བརྒྱབ་ པའི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ཡིན།
དེབ་ཕྲེང་གཉིས་པ་འདིའི་ནང་ལྷོ་ཁ་དམག་སྒར་ཨ་མ་འི་ནང་སྣེ་འཁྲིད་མི་སྣ་ཚོས་ དམག་ཇུས་སྟངས་འཛིན་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་དང༌། རྩིས་ཐང་དང༌། ཀོང་པོ་སོགས་སུ་སྔ་ཕྱིར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ངེས་མེད་ཀྱི་དགྲ་འཐབ་སོ་བཞི་བརྒྱབ་ ཚུལ། ས་ཕག་དུས་འགྱུར་ནང་ྋགོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་ སྐབས།
ལྷོ་ལམ་གཙང་སེལ་གྱིས་ར་སྨད་གྲུ་ག་ནས་མོན་རྟ་དབང་བར། དྲག་པོའི་དམག་གིས་ཕེབས་བསུ་གྲ་རྒྱས་ཞུས་ཚུལ་བཅས་བཀོད་ཡོད།
ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཕྲེང་འདིའི་ཐོག་ནས་གསོན་ན་རླབས་ཆེ་ཞིང་ཤི་ན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བའི་ ཞིང་གཤེགས་དྭངས་བླངས་དཔའ་བོ་དེ་དག་དང༌། ད་དུང་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་པའི་ཁམས་རིགས་དཔའ་བོ་རྒན་གྲས་ཚོའི། ཟབ་རླིངས་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཀློང་ན། མཚོ་རླབས་ཀྱིས་གཡོ་བའི་གྲུ་རྫིངས་དང༌།
རླུང་ རླབས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པའི་དར་ཆེན་བཞིན་ཀྱག་ཀྱོག་གཉན་འཕྲང་གི་འགྱུར་འགྲོས་ མང་པོའི་འཕྲང་སྣེ་ནས། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པའི་དོན་དུ། ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོའི་སྒོ་ནས་བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱིས་དགྲ་བོར་གདོང་ལེན་ བྱས་པའི་དངོས་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་མེ་ལོང་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེ་ལྟར།
རང་གི་རིགས་ལ་ཞེན་པ་དཀར་བའི་རྒྱ་ཆེ་ཀློག་པ་པོ་ཚོའི་བསམ་བློའི་ཁང་བཟང་ནང་ཁྲ་ལྷམ་མེར་འཛུལ་ངེས་སྙམ།
ད་དུང་ལོ་རྒྱུས་འདི་བསྒྲིགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཞིག་ནི། རྒྱ་མིས་བྲིས་པའི་ཉེ་རབས་བོད་རྒྱའི་དུས་འགྱུར་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དུ་མའི་ ནང༌། ྋགོང་ས་མཆོག་དང་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་མ་གཏོགས། གཞན་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་དང་བཅོས་བསྒྱུར་ལ་དོན་གཉེར་ ཡོད་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འབུར་དུ་བཏོན་ནས་བསྒྲིགས་འདུག་པ་དེ་དག་ལ།
དངོས་ཐོག་ བདེན་འཚོལ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མའི་བཞིན་རས་གསལ་པོར་བཟོ་བའི་ཆེད་དུ་ ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མདོ་སྟོད་སྨད་དང་དབུས་གཙང་ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀུན། མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས། བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྲུང་གི་ལས་འགུལ་ལག་བསྟར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར། ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་འབུར་དུ་བཏོན་པའི་ཐབས་ལམ་དང༌། བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་དང༌།
མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་ གསེར་གྱི་རི་བོ་དང་འོ་མའི་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་བརྟན་ཅིང་བརླིང་བ་ དང༌། ལྷག་དོན་ྋགོང་ས་རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་འཆི་བ་སྲོག་ལ་གཏུགས་ཀྱང་ཟློག་ ཐབས་མེད་པའི་དད་པ་དང་དོ་སྣང་བརྟན་པོ་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། རྒྱ་མིས་ཞི་བས་བསླུ་བྲིད་ཀྱི་འཛུམ་མདངས་ཇི་ཙམ་བསྟན་ནའང༌། སྤྱང་ཀིས་ལུག་ཕྲུག་ལ་བྱམས་སྐྱོང་བྱས་པའི་དཔེ་བཞིན།
སྤྱང་གྲུང་ལྡན་ལ་དད་ པ་དམ་ཚིག་དང་མཐུན་ལམ་ཆིག་སྒྲིལ་ཟབ་པའི་ཉམ་ཆུང་བོད་རིགས་ ཚོ། བསླུ་བྲིད་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་འོག་མ་ཚུད་པས། དྲག་པོས་གནན་ཤུགས་སྤྲོད་དེ་གནམ་ས་གཉིས་ནས་དུས་རབས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་འདྲ་མིན་བེད་ སྤྱོད་ཀྱིས། བོད་རིགས་མི་དམངས་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གད་ཆག་བྱུང་བ་དང༌།
ྋགོང་ ས་མཆོག་གིས་དབུས་བོད་རིགས་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མ་རང་ས་བཞག་ནས་མི་ཡུལ་སྐྱབས་ བཅོལ་ལ་བསྡད་དགོས་བྱུང་བ། གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་ས་ཡ་མང་པོར་དམྱལ་ཁམས་ས་སྟེང་བུད་འདྲའི་དཀའ་སྡུག་ཅི་ ཆེར་བྱུང་བ་དེ་ཀུན་སུས་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་གསལ་པོ་དེབ་འདིའི་ནང་ནས་ཤེས་ཐུབ་པ་ ཞིག་ཡིན་སྙམ། གཞན་ཡང་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ལ་ཆ་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མེད་མཁན་དང༌།
ཡོད་ ཀྱང་གནས་སྟངས་གང་ཞིག་གི་རྐྱེན་པས་ཟུར་ཟ་དང་ངན་སྨྲས། སྡང་ཟུག་དང་འཆིལ་ཞགས། གནན་ཤུགས་དང་འབུར་འཇོམས་སོགས། མདོར་ན་གནས་ལུགས་དངོས་པོ་ལ་རིན་ཐང་མི་སྤྲོད་པར་གསེར་དང་རག་གི་གོ་ས་ག་ བསྒྱུར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་གཏོགས་དེ་དག་ལ་གདེན་པ་ར་སྤྲོད་ཀྱི་དཔང་རྟགས་ཤིག་རང་ བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བའང་སྨོས་མེད་རེད་སྙམ།
དེབ་ཐེར་འདི་བཞིན་ཕྲན་གྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཐམ་པའི་ལོ་ནས་བསྒྲིགས་ཤིང༌། ལོ་ལྟར་ཟླ་བ་གཉིས་རེའི་དུས་ཚོད་ཆ་བགོས་ཀྱིས་རྩོམ་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ། སྤྱོ་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་དབྱར་ཁར་མཇུག་སྒྲིལ་ནས་ལོ་རྒྱུས་འདི་དང་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ལ། འདྲ་བཤུས་སྤྱན་འབུལ་གྱིས་བསྣན་འཕྲི་དང་བཟོ་བཅོས་དགོས་རིགས་ལེགས་བཅོས་གནང་ རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཕྱོགས་བསྐུར་བྱས་པ་ཡིན།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོ་མགོར་ཞུ་དག་གིས་དཔེ་སྐྲུན་བྱེད་འཆར་ཡོད་ནའང༌། འབྲེལ་ཡོད་ཁག་གིས་ཞུ་བཅོས་འདྲ་བཤུས་མ་འབྱོར་བའི་ཐོག ང་རང་ཡང་དེང་སང་མི་ཡུལ་གྱི་དག་ཞིང་བརྩི་ས་ནུབ་ཕྱོགས་ཨ་མེ་རི་ཁ་ཨི་ཌི་ཨ་ན་ ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོས(Indiana University adjunct lecturer)་ཨེ་ཤི་ཡ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཕེབས་དགེ་རྒན་ཆེན་མོར་ གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་ལྟར།
ཕྱོགས་དེར་འགྲོ་དགོས་བྱུང་བ་དང༌། རྒྱ་གར་དུ་ཕྱིར་ཡོང་ནས་ཀྱང་གདན་ས་ཆེན་མོར་དགེ་བཤེས་དམ་བཅའ་བཞག་པ་དང༌། འཕགས་བོད་ཆོས་འབྱུང་འཛམ་བུའི་གསེར་གྱི་འཁྲི་ཤིང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པའི་ མུར། གཟིག་པགས་གོན་པའི་བོང་རྒན་བཞིན། དགེ་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་གཅིག་གི་རིང་ལ། དྷ་སར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་བྱས་ནས་བསྡད་དགོས་བྱུང་བ་སོགས།
འདུ་འཛིའི་ གཡེངས་བ་ཆར་པའི་ཟེགས་མ་དང༌། རྒྱ་མཚོའི་རྦ་རླབས་ལྟར་འཛིངས་ཤིང་འཁྲུག་པའི་སྣེ་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོ་བར་དཔེ་སྐྲུན་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་ལུས་སོང༌།
ལོ་དེར་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས། ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་ཆེ་བཞག་ཆུང་བསྐྱུར་གྱིས་ལྡི་ལི་ཚ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་བསྡད་ནས། ལོ་རྒྱུས་ཚ་བོ་འདི་བཞིན་སྔོན་ཡོད་མ་ཕྱིའི་ཐོག ཁུངས་ལྡན་ཡིག་ཆ་དང་རྒྱུས་ཡོད་མི་སྣའི་ངག་རྒྱུན་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། སྣོན་འཕྲི་གང་འཚམ་དང་འབྲེལ། མཇུག་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་རྩ་ཆེ་ཡིག་ཆ་ཁག་གཅིག་གི་པར་བཤུས་དང་པར་རིས།
འབྲེལ་ ཡོད་ས་ཁྲ་ཁག་གཅིག་བཅས་ཨ་ཆར་ན་པར་ཁང་དུ་བསྐྱལ་ཟིན་རྗེས། མི་རྗེ་སྐུ་ངོ་བཀའ་ཁྲི་ཟུར་པ་འཇུ་ཆེ་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་ཞུ་དག་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་ བཞེས་ལྟར་པར་རྩའི་འདྲ་བཤུས་འབུལ་ལམ་ཞུས།
སྤྱི་ལོ་ 2007 ལོར་ཆུ་སྒང་ཚོགས་ཆེན་ཐོག སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་མཆོག་དང༌། གྲའུ་བོ་དཔོན་ལགས། ཀོང་པོ་ཐུབ་བསྟན་ལགས་གསུམ་གྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་དང་ཞུ་དག་གནང་ནས། མགྱོགས་མྱུར་པར་སྐྲུན་ཞུ་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་གནང༌། སྤྱི་ལོ་2009་ཟླ་བ་2 པའི་ཚེས་ 20 ཉིན་ཞུ་དག་དང༌། སྣོན་འཕྲི་དགོས་རིགས་ཚར་ནས། པར་རྩའི་འདྲ་བཤུས་ཕྲན་གྱི་ལག་ཏུ་འབྱོར།
སློབ་སྟོན་དང་ཞུ་དག་པ་སྐུ་ངོ་ འཇུ་ཆེན་མཆོག་གི་བཀའ་བཞིན། གོང་འོག་བཀྲུགས་འཇུག་དང༌། བར་འཇུག་སྣོན་འཕྲི་དགོས་རིགས་གློག་ཀླད་ནང་སྒྲིག་འཇུག་གིས་མཇུག་སྒྲིལ་བར་ བྱས།
ལོ་རྒྱུས་འདི་ཉིད་གསར་སྒྲིག་གི་ཁུངས་འཚོལ་ས་ནི། དེ་སྔོན་རྡོ་རྗེ་གླིང་ནས་མགོ་འཛུགས་ཏེ། ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ལས་ཁུངས་སུ་བོད་རྒྱའི་དམག་འཁྲུགས་ནང་དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་ཁམས་ རིགས་དཔའ་བོ་རྒན་གྲས་ཚོའི་ངག་རྒྱུན་བསྡུ་ལེན་བྱས་པའི་ཚིག་ཐོ་ཐ་ཐོར་དང༌། ཆུ་སྒང་དཔའ་བོ་རྒན་གྲས་ཁག་གཅིག་གི་རང་ཉིད་སྒེར་གྱི་མི་ཚེ་ལོ་རྒ