བོད་། ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ།
ང་ཚོས་འདི་ལྟར་གཏམ་ངན་ཞིག་གོ་ན་ཡང་བོད་པ་ཚོས་ད་དུང་སྣང་མེད་ངང་རང་སོར་བཞག་ནས་རྩ་གཅོད་ཙམ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ་དོན་ཅི་རེད། ལྷག་པར་དུ་དམིགས་གསལ་གྱིས་གསར་འགོད་པ་དག་གིས་འདིའི་ཐད་དུ་དང་ལེན་བྱས་དེ་གཏམ་ངན་འདི་ཁུངས་ལྡན་ཡིན་མིན་གྱི་རྩར་གཅོད་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཅི་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ཡིན། གཏམ་ངན་ནི་ཆུང་སྲིད་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞིང་གཞན་དུ་གཤེགས་པ་རེད་ཟེར་བ་དེ་རེད། དེ་ནི་དུས་བབ་གཅིག་བུའི་སྟེང་གི་གཏམ་ངན་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གི་ཚགས་ཤོག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཡང་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཆུང་སྲིད་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སྐྲན་ནད་ཀྱིས་སྐྱེན་པའི་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་དུ་ཞིང་ལ་ཕེབས་པ་རེད་ཟེར་བ་དེ་རེད།
ངེད་ཅག་བོད་པ་ཚང་གིས་རང་གི་རྩ་གསུམ་བླ་མ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་གསོན་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ཡང་མ་ལོན་པར་མི་ལོ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་བྱིན་པའི་དེ་རིང་། མི་རིགས་གཞན་གྱིས་གསར་འགོད་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་ཞིག་ང་ཚོ་ལ་འཁུར་ནས་འོང་དུས། ངེད་ཅག་གིས་ད་དུང་གཏམ་ངན་དེའི་ཁུངས་བདེན་པ་ཡིན་མིན་ཙམ་ལ་ཡང་དོན་སྣང་ཙམ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་གང་ལ་ཐུག་པ་རེད། ཡང་ན་འཛམ་གླིང་གི་ཆེས་ཆུང་བའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རུ་ངེས་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པའི་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཕྱ་ལ་ངེད་ཅག་བོད་པ་ཚང་ལ་འགན་འཁུར་མེད་སོང་བ་ཡིན་ནམ་ཅི། ད་ནི་གཏམ་ངན་འདིའ་ཁུངས་ཡང་དག་ཡིན་མིན་ཐད་དུ་ངེད་ཅག་གིས་རང་རང་ས་ནས་ཚགས་ཤོག་དེ་དག་གི་གསར་འགོད་པ་དག་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་བཟུང་དེ་གཏམ་ངན་དེའི་བྱུང་རིམ་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཐར་བྱིན་པ་ཞིག་བྱེད་རན་མ་ཡིན་ནམ། དྲ་གྲོགས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོ། འདིའི་ཐད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ངེད་ཅག་ལ་འགན་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་ན་ནི་ངེད་ཅག་གིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་པའི་དུས་སུ་སླེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེད་ཅག་བོད་པ་ཚང་ལ་འདིའི་ཐད་ཀྱི་ལན་གསལ་བོ་ཞིག་འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེ་འགྲོའི་རང་དབང་ལ་དོན་སྣང་བྱེད་མཁན་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་དོན་ལ་དོན་སྣང་ཡོད་མཁན་གང་ན་སུ་ཡོད་པ་དག་ལ་འབྲེལ་བ་བཟུང་དེ་དོན་དག་འདིའི་བསྐོར་གསལ་བོ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་མ་རེད་དམ། ད་ནི་བོད་མི་ཚང་གི་རང་གི་བླ་མའི་ཤི་གསོན་ཙམ་ཡང་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ནི། ངེད་ཅག་ནི་བོད་མིང་ཐོབ་པའི་བོད་མི་ཞེ་གཅིག་ལས་རང་གི་རྩ་བའི་སྙིང་དང་སེམས་ཀྱི་གཏད་སོ་རུ་བརྩི་བའི་བླ་མ་དེ་ཉིད་ལ་གུས་བརྩི་དང་དགའ་ཞེན་བྱེད་ལུགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དེ་ཡང་དོགས་གནས་སུ་ལུས་ཡོད་པར་སྣང་། ང་རང་གིས་གཏམ་ངན་འདི་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་གྲུ་སོ་སོ་ནས་ཚགས་ཤོག་གསར་འགོད་པ་དག་གིས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་གཏམ་ངན་འདི་བསྒྲགས་དེ་འོང་དུས། གཏམ་ངན་ནི་དོན་དངོས་མིན་འགྲོ་སྙམ་ནས་སེམས་འཁུར་འདུག་ན། དྲ་གྲོགས་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡང་ང་དང་འདྲ་མཚུངས་ཀྱི་སེམས་འཁུར་ཡོད་ངེས་རེད། དྲ་གྲོགས་ཚོ་ཁྱེད་ཅག་གིས་རང་རང་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཚགས་ཤོག་གསར་འགོད་པ་དང་རང་དབང་གསར་འགོད་པ་སུ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཡོད་ན་དེ་རུ་འབྲེལ་བ་བཟུང་དེ་གནས་ཚུལ་འདི་གསལ་གསལ་དངས་དངས་བཟོ་བར་འགན་རེ་འཁུར་རོགས་ཞུ།
ང་ཚོས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་འདི་ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སུ་གཏུགས་དགོས་ཀྱི་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱ་མཁན་དེ་ངེས་་པར་སྤུན་མཆེད་ཞིག་གམ་ཁོང་དང་འབྲེལ་བ་ཆེ་ཤོས་ཡོད་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འདུག དེར་དུས་ཚོད་བཏོན་དགོས་པ་རེད་ལ། དེར་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་འཆར་གཞི་ཞིག་ཀྱང་ངེས་པར་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ལོ་ལྟར་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་བྱེད་པ་དང་དྲ་གནས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེའི་དོན་དུ་གཅིག་ལས་ཀྱི་ཡོད་མདོག་མདོག་གི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་དང་། ཉིན་རེ་གཉིས་ཤིག་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཙམ་ལས་རྒྱུན་མཐུད་དེ་སྤེལ་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་རེད། ཁོང་གི་ཆེད་དུ་མཛད་རྣམ་འབྲི་མཁན་ཡང་ཡོད་ལ། བཀྲིས་ལྷུན་པོ་དགོན་གཙོས་པའི་དད་ལྡན་པ་ཡོངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཁོང་གར་ཡོད་བརྩད་གཅོད་ཡོང་བའི་ལུགས་མཐུན་་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱས་ཚེ་གཞི་ནས་ཁོང་གར་ཡོད་བརྩད་གསལ་པོ་ཆོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས། དེ་མིན་སེམས་ཁྲལ་ཆེ་མདོག་བྱེད་པ་ལས་འགན་མ་འཁུར་བར་གཅིག་བྱེད་མཁན་མི་འདུག གཅིག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག གཅིག་རེད། གཅིག་གིས་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག དོན་ངོ་མ་ང་དང་ཁྱེད་རང་ནས་གཙོས་ཁོང་གི་གནས་སྟངས་དོ་འཁུར་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཙམ་མ་ཟད། ཐུགས་སྣང་ཅན་ཚང་མས་མཉམ་རུབ་ཐོག་ས་རྟགས་བསྡུ་ལེན་བྱས་ཏེ་སྦྲག་ཐོག་བཏང་ཐབས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་བྱིས་པའི་བལྟ་རྟོག་སྡེ་ཚན་འོག་ངེས་པར་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱ་དགོས་ཀྱི་འདུག དེར་ང་ཚོ་བོད་མི་ཚང་མས་ཏན་ཏན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོིབ་ཀྱི་རེད། དེ་ག་རང་ཡིན་ད