བློ་བཟང་ཆོས་འཛིན།
བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་དུ་གྱུར་མྱོང་བའི་སྲིད་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པས། ལམ་ལུགས་དེ་ཉིད་དུས་སྐབས་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་གི་ནང་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡེ་མིན་པར། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི། མི་རིགས་ཀྱི་གནས་བབ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལེགས་མིན་དགྲོལ་བ་ལ་གནད་དོན་གསུམ་ངེས་པར་རྟོགས་དགོས་ཏེ། གནད་དོན་གསུམ་ནི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་བར་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ཐ་མར་ཇི་ལྟར་མཇུག་བསྡུས་པ་བཅས་སོ།། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལ་དགག་གཞག་བྱེད་མཁན་མང་དུ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ཐོག་མར་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་འདོན་མཁན་ནི་མཁས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཡིན་ལ། ཁོང་ཉིད་གཙོ་བྱས་པའི་ལྟ་ཚུལ་འདོད་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་མའི་བྱུང་བ་ལ་འཁངས་ར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐ་མའི་མཇུག་འབྲས་རེད། མཇུག་འབྲས་སམ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་མ་བྱུང་བ་ནི་བོད་ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པ་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀྱི་གླེང་བྱ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་དགོས་བྱུང་ཡོད་པར་མ་ཟད། མི་རིགས་ལ་མཚོན་ནའང་ཕམ་ཁ་རི་བོའི་གཏོས་ལས་ཆེ་བ་ཞིག་ཕྲག་སྟེང་དུ་བཀལ་བ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་གྱུར། རིམ་གྱིས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ནི་གྲུབ་མཐའི་ཕྱོགས་ཞེན་དང་ཡུལ་གྱི་ཁ་འཛིན་རང་གི་ཁེ་སྤོགས་བསྒྲུབ་ཆེད་དུ་གྱུར་ཏེ། བྱུར་གྱི་སྣ་འདྲེན་མང་དུ་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐྱོ་གར་ཉག་གཅིག་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟར་བའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ངོ་བོ་འཇོག་ཚུལ་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་བོས་ཆོས་བྱས་པ་ནི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་དོན་དུ་བཀྲལ་བ་དང་། ལ་ལས་རྒྱལ་བོའི་བློན་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བྱས་པས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བཤད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་གིས་རྒྱལ་བོ་དང་ཆོས་བདག་གཉིས་ཀ་མི་གཅིག་གིས་བྱས་པ་དེ་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཟེར་བ་བཅས་འདོད་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ཀྱང་། རང་ལུགས་ནི་ཕྱི་མ་སྟེ་རྒྱལ་བོ་དང་ཆོས་བདག་གཉིས་ཀ་མི་གཅིག་གིས་བྱས་པ་དེ་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཞེས་ཁས་ལེན།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྨང་བཏིང་ཚུལ།
གངས་ཀྱི་མུ་ཁྱུད་ཟླུམ་པོས་བསྐོར་བའི་བསིལ་ལྡན་ལྗོངས་སུ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དུས་སྐབས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བ་ཡིན་མིན་མཁས་པ་རྣམས་ཞལ་མི་མཐུན་ཏེ། འགའ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཚུགས་ཟེར་བ་དང་། འགའ་ཞིག་གིས་ལྷ་མ་བླ་བྱང་ཆུབ་འོད་དང་ཕོ་བྲང་ཞི་བ་འོད་གཉིས་ཀྱི་དུས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་བྱུང་ཟེར་བ་དང་། ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལ་མངའ་མཛད་པ་ནས་བྱུང་ཟེར་བ་སོགས་བཤད་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་གོས་ཀྱི་རི་མོ་ལྟར་སྣང་། འོན་ཀྱང་། གང་ཞིག་དག་པ་ཡིན་དང་མ་ཡིན་ལོ་རྒྱུས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་ཁ་ཚོན་གཅོད་དགོས་ཀྱི། གཞན་གྱིས་ཅི་བཤད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ན་ཟེར་རྒྱུས་ཕོངས་རྒྱུ་ལས་འདི་ཡིན་ཞེས་གཏམ་སྨྲ་བའི་སྐབས་ནི་ཡོད་རེ་སྐན། ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་རྟོག་བྱས་ན་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་མའི་རྨང་འདིང་མཁན་ནི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་སྐབས་དཔལ་ནལྡྲེ་ནས་བརྒྱུད་པའི་ནང་བསྟན་བོད་དུ་དར་ནས་རྒྱལ་རབས་ལྔ་ཙམ་འདས་ཡོད་ཀྱང་། ཆོས་བྱེད་དགེ་འདུན་པའམ་གྲྭ་བ་ཟུར་དུ་མེད་པར་མ་ཟད་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་རྣམ་གཉིས་དང་བྲག་དམར་ཀེ་རུ་སོགས་ལྷ་ཁང་ཁོ་ན་ལས་དགོན་སྡེ་ཞེས་པའི་མིང་ཙམ་ཡང་མེད། ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་དེའང་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཁོ་ནའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་དུ་གྱུར་བ་མ་གཏོགས། འབངས་དཀྱུས་མའི་ནང་དེང་སང་ལྟར་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་མེད་པ་ནི་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བལྟས་ན་གནད་འདྲོངས་ངེས། བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་བོད་ཀྱི་དགོན་པའི་ཐོག་མ་བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གསར་དུ་བཞེངས་པར་མ་ཟད། ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་དར་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྩ་བ་རྒྱས་ཤིང་རྩེ་མོ་བདེ་བླག་ཏུ་སྨིན་པའི་སླད། གཞི་ཐམས་ཅན་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡོམ་པ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་རབ་བྱུང་བའམ་གྲྭ་བའི་སྡེ་གསར་དུ་བཙུགས་ཏེ། སད་མི་མི་བདུན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནས་ལོ་ཤས་ནང་གྲྭ་བ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་བྱུང་སྐད། སྐབས་དེའི་སད་མི་མི་བདུན་གཙོ་བྱས་པའི་གྲྭ་བ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ནི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་དང་སྐུ་དྲག་རྣམས་ཀྱི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ཡིན་གྱི། འབངས་དཀྱུས་མ་བཙན་པོ་ཁྲི་རལ་གྱི་སྐབས་སུ་མ་གཏོགས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ལུགས་སྲོལ་བྱུང་མེད་པར་སྣང་། དང་པོ་གྲྭ་བ་རྣམས་ལ་འཚོ་གོས་རྒྱལ་བོའི་བླ་ནས་སྦྱར་ཏེ་ཕུ་དུད་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་། རྗེས་སུ་དེར་འགྱུར་བ་བྱུང་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་མཆོད་རྒྱུན་དང་ལྷ་རིས་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ། དགེ་འདུན་པ་རེ་ལ་མཆོད་རྒྱུན་གྱི་མི་སེར་གསུམ་རེ་བཅས་གསོལ་བསྩལ་གནངས་པ་སོགས་རྒྱལ་བོའི་བླ་ནས་འཚོ་གོས་སྦྱོར་མི་དགོས་པར་ལྷ་རིས་སོགས་ལས་ལེན་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་དམིགས་བསམ་ཞིག་སྦྱིན། ཞར་བྱུང་དུ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་བོད་ལ་དགོན་པའི་ཐོག་མ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་དགོན་པ་ཞེས་མིང་དངོས་སུ་མེད་པར་གཙུག་ལག་ཁང་ཞེས་བརྗོད། དེ་བས་བོད་ཀྱི་དགོན་པའི་ཐོག་མ་ནི་བསམ་ཡས་ཡིན་པ་ལ་དོགས་སློང་བྱེད་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་དགེ་འདུན་པའི་འདུས་སྡེ་ཧ་ཅང་འཕེལ་ནའང་དེར་དགོན་པ་ཞེས་པའི་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་ཞིག་མཇལ་དུ་མེད་པར། དཔལ་ནལྣྲེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། བི་ཀ་མཱ་ཤི་ལའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། ཀོ་དམ་བི་རཱའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞེས་སམ་ཡང་ན་ཆོས་གཞི་ཞེས་རྒྱ་གར་དུ་མིང་དེ་ལྟར་དུ་བྲིས་ཤིང་འབོད། དགོན་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་གཏད་ནས་བྱུང་མེད་པས་དགོན་པ་ཞེས་པ་འདི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་ཆོས་གཞི་ཡི་ཚིག་བླ་དྭགས་སུ་གྱུར་ཡོད་གཤིས། དགོན་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་དུས་སྐབས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་མིན་དཔྱད་དགོས་པར་སྣང་། ཕྲན་གྱི་རྨོངས་བློར་འཆར་ཚུལ་ལྟར་བཤད་ན་དགོན་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་བོད་སིལ་བུའི་སྐབས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མོ།། དཀྱུས་ལ་ཞུགས་ན། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་ཇི་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལམ་ལུགས་རྣམས་མུ་ནེ་བཙན་པོ་དང་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་སྐབས་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཞེ་གཅིག་པ་ཁྲི་གཙུག་ལྡེའུ་བཙན་ནམ་རལ་བ་ཅན་གྱིས་ལོ་གྲངས་ཉེར་གཉིས་རིང་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་སྐབས། ཁོང་གིས་སླར་ཡང་གྲྭ་བ་རེ་ལ་མཆོད་རྒྱུན་གྱི་མི་སེར་བདུན་རེ་ཕུལ་ཞིང་། སུས་གྲྭ་བ་ལ་མིག་ལོག་གིས་བལྟས་ན་མིག་འདོན་པ་དང་། གྲྭ་བ་ལ་མཛུབ་མོས་བརྡ་སྤྲད་ན་མཛུབ་མོ་གཅོད་པ་སོགས་གྲྭ་བ་ལ་གུས་བཀུར་ཆེན་པོ་བྱས་པར་མ་ཟད་རྒྱལ་བོ་རང་ཉིད་ཀྱི་རལ་བ་ཐང་དུ་བཏིང་སྟེ་ཐོག་ཏུ་དགེ་འདུན་པ་ཕེབས་སུ་བཅུག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་འདུག དེ་ལྟར་རྒྱལ་རབས་རིམ་ཐོག་གིས་གྲྭ་བ་རྣམས་དབུའི་མཆོད་གནས་སུ་བཀུར་ཅིང་མཆོད་རྒྱུན་དང་ལྷ་རིས་སོགས་མང་དུ་བསྩལ་བས། དགེ་འདུན་པའི་སྡེ་ནི་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་མི་སྣའམ་མཆོད་རྒྱུན་ཡོད་པའི་ཕྱུག་བདག་ཏུ་འགྱུར་འགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་། རིམ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་པའི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ཤིང་སྟོབས་ཤུགས་དེ་ཉིད་དགོན་པའི་ལྕགས་རི་ལས་བརྒལ་ཏེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནང་དངོས་སུ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་ནི་བོད་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་འབྱུང་བའི་རྨང་བཏིང་བ་ཡིན་ནོ།།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དངོས་སུ་བྱུང་བ།
བན་བོན་གྲུབ་མཐའི་འགལ་བ་རིམ་པ་དང་རྒྱལ་བློན་བར་གྱི་གོ་དབང་གི་རྩོད་པ། བློན་པོ་དང་བློན་པོ་བར་གྱི་གོ་ས་འཕྲོག་རྩོད་སོགས་ཡུག་ཆད་སྣེ་མཐུད་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་གང་མང་ཞིག་གི་མཐར་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཞེ་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ལས་བརྒལ་མ་ཐུབ་པར་སུམ་གཉིས་ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དབང་མཛད་མྱོང་བའི་སྤུར་རྒྱལ་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཡོངས་སུ་མཇུག་བསྡུས། བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་དུ་གྲགས་པ་འགའ་རེ་བྱུང་ནའང་ཁ་མ་འཆམས་པར་ལྷ་སའི་རྒྱལ་རྒྱུད་དང་། ཡར་ལུང་རྒྱལ་རྒྱུད། མངའ་རིས་རྒྱལ་རྒྱུད། ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་རྒྱུད་སོགས་རང་རང་གིས་ཡུལ་ཁམས་བྱེ་བྲག་པ་རེ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ལས་བོད་ཁམས་ཡོངས་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་བས། བགྲང་བྱ་བཞི་བརྒྱར་ཉེ་བར་བོད་སིལ་བུར་ཐོར་ཏེ་གཅིག་འོག་གཅིག་ཏུ་མ་འདུས་པའི་གླགས་དང་བསྟུན་ནས་སོག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་བོད་ལ་སླེབས་སྐབས་དབུས་དང་གཙང་གི་དཔོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོག་པའི་དམག་དཔུང་ལ་རྒོལ་ལན་སློག་མ་ཤེས་པར་ཅི་བྱ་གཏོལ་བྲལ་དུ་གྱུར། ཕྱི་ལོ་༡༢༠༦ ལོར་ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པ་ཡོན་གོང་མས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་དྲངས་ཏེ་ས་སྐྱ་བ་དང་ཐོག་མའི་བྲེལ་བ་བྱུང་བར་མ་ཟད། ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པ་ཡོན་གོང་མས་མཆོད་གནས་དམ་པར་བཀུར་ཞིང། བླ་སློབ་གྱི་དམ་ཚིགས་ལ་གསེར་གྱི་ཁ་རྒྱན་བྲེས་པ་དང་མཚུངས་པར་དབང་ཡོན་དུ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཕུལ། དུས་དེ་ནས་ས་སྐྱ་བས་ཡོན་གོང་མའམ་སོག་རྒྱལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོང་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་དུ་གྱུར་བ་དང་དུས་མཚུངས། བོད་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གམ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཐོག་མར་བྱུང་བའི་འགོ་ཚུགས།
བར་དུ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གླེང་སྐབས་དོན་ཆེ་བ་གཅིག་ནི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་བར་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། ས་སྐྱ་བས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བདག་གིར་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་། ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པ་རྒྱ་ནག་ཡོན་གོང་མའི་མདུན་དུ་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་ཕེབས་ཏེ། ས་སྐྱ་བའི་གྲུབ་མཐའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་སུས་ཀྱང་འགྲན་མི་བཟོད་པའི་རྒྱབ་བརྟེན་ཐོབ་ཐབས་བྱས། དེའི་ཉེར་ལེན་གྱིས་གྲུབ་མཐའ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་དང་ལྷ་རིས་སོགས་སྲ་བསྟན་དུ་གནས་ཆེད་སྐབས་དེའི་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་བཅས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེས་ཆེར་དར་བའི་ཡོན་གོང་མའི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་དག་ལ་མགོ་བཏགས་ཤིང་། ནང་ཁུལ་ལ་གྲུབ་མཐའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱིས་མི་ཤི་རྟ་བསྒྱེལ་གྱི་ཆག་སྒོ་ལན་མང་དུ་བྱུང་།
ས་སྐྱ་དང་འབྲི་གུང་འབྲི་གུང་དང་བཀའ་རྒྱུད། བཀའ་རྒྱུད་པ་དང་དགེ་ལྡན་པའི་བར་འབྲི་གུང་གླང་ལོག་དང་སྟག་ལོའི་སྡེ་གཟར་བྱི་གླང་སྡེ་གཟར་དུང་རྭ་སྟག་དོན་རྐྱེན་དང་གཞུང་བླའི་འགལ་བ་སོགས་ཀྱང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་མཇུག་འབྲས་གྲས་སུ་ཅིས་ཀྱས་འདྲེན་འོས། དོན་རྐྱེན་འདི་དག་ནི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་མཇུག་འབྲས་ཡིན་ལ་ཕྱི་རབས་མཁས་པ་དང་ཤེས་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་འཁངས་ར་གཏོང་སའི་རྐྱེན་རྩ་ངོ་མ་དེ་ཡིན། ས་སྐྱ་བས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བདག་གིར་བཞེས་པ་ནས་ས་སྐྱ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་དང་རྒྱ་ནག་ཡོན་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཉི་མ་མེ་གྲོགས་དང་ཆར་བ་ཆུ་གྲོགས་ལྟ་བའི་འབྲེལ་ལམ་ཞིག་ཚུགས་ཏེ་ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་རྒྱ་ནག་ལ་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་ཕེབས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་༡༢༧༢ལོར་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ས་ཐོག་ཏུ་སྲིད་འཛིན་དོ་དམ་གྱི་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ཏེ་དཔྱ་ཁྲལ་ཡང་བསྡུ་བའི་འགོ་ཚུགས། ལྷག་ཏུ་ས་སྐྱ་བས་བོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཙམ་མ་གཏོགས། བོད་ཀྱི་སྲིད་ལུགས་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་དངོས་སུ་ལག་པ་བསྲིངས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་གྱི་དཔོན་རིགས་རིམ་པ་མཐོ་གྲས་རྣམས་ཡོན་གོང་མ་ལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཏེ་ཐད་གཅོད་བྱེད་བཞིན་པ་ལས། ས་སྐྱ་བ་དང་དེའི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལ་ནང་ཁུལ་གྱི་དཔོན་རིགས་བསྐོ་འཇོག་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་མེད་པར་གྱུར། དུས་ཕྱིས་༸གོང་ས་བཅུ་གསུམ་པ་དང་བཅུ་བཞི་བ་མ་གཏོགས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་ནག་གོང་མས་འདོད་བློ་ལྟར་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དེའང་། སྔ་མའི་ལམ་དེར་མི་སྐྱོད་ཀ་མེད་བྱུང་མ་གཏོགས་གཞན་གྱི་བཀོད་ཁྱབ་ལ་ཉན་རྒྱུར་དགའ་དྲགས་པས་ག་ལ་ཡིན། ཡོན་གོང་མས་ཀྱང་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་སུ་སྒྱུར་ཆེད་ཞི་བ་འབའ་ཞིག་གི་སྲིད་ཇུས་ལག་ལེན་དུ་བསྟན་ཏེ་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་དང་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་རྣམས་བེད་སྤྱོད་སླད། རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་འདྲེན་གྱིས་འཇའ་ས་དང་ཆོ་ལོ་ཐོབ་དང་མཚན་གནས་སོགས་མི་རབས་ནང་མི་རབས་བར་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པའི་དབང་ཆ་སྤྲད་ཡོད། སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་དང་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་དག་གིས་འཕྲལ་ཁོ་ནའི་ཁེ་སྤོགས་གཙིགས་སུ་བཟུང་བ་ལས་ཕུགས་ལ་ཐུགས་ཞིབ་ལར་ནས་མ་བྱས་པར་མ་ཟད། བོད་ཡུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཤཀྱཱ་ཐུབ་པའི་སྐུ་བརྙན་དང་སངས་རྒྱས་དང་དངོས་པོ་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་བའི་བཤེས་གཉེན་སོགས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བ་ཞིག་མ་གཏོགས། མགོས་ཕྱག་ཡེ་མི་འཚལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་མ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་རྒྱ་ནག་གོང་མ་ལ་དགའ་བཞིན་ཕྱག་འཚལ་ཡོད། རྣམ་པ་འདི་བོད་མི་དད་གུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ན་ཉེན་ཁ་ཅན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གོང་མ་ནི་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་མཁྱེན་རབ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་རང་གཟུགས་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་རྣམ་སྤྲུལ་ཡིན་ཞེས་ངོས་འཛིན་མཛད་དེ་འཇམ་དབྱངས་མི་ཡི་རྣམ་རོལ་གོང་མ་ཆེན་པོ་ཞེས་འབོད་པར་བྱེད། དེ་ལྟར་བགྱིད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རང་དང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའི་ཁེ་ཕན་སྲུང་ཐབས་ཤིག་ལས་གཞན་ལྷག་བསམ་དག་པའི་བོད་སེམས་ཅན་ཞིག་སྐབས་དེར་འཚོལ་དགོས་ཀྱང་མི་རག་པའི་ཚོད་རེད། སྐབས་དེར་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་རྒྱ་ནག་གོང་མའི་མདུན་ནས་གཟུགས་ཅན་གྱི་ནོར་རྔམས་ཆེ་བ་དཔང་མཐོ་བ་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཇའ་ས་གོ་དབང་སོགས་ལ་བརྐམ་ཆགས་ཆེ་དྲགས་པས། རྒྱ་ནག་ཏུ་འགྲོ་མཁན་ནི་བརྩིས་པས་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལང་བ་ཞིག་བྱུང་སྟབས། མཐར་རྒྱ་ནག་གོང་མ་ཡང་ཐབས་ཟད་དེ་བོད་པ་རྒྱ་ནག་ཏུ་འོང་ན་ལྷོ་ལམ་དང་བྱང་ལམ་མ་གཏོགས་ཡོང་མི་ཆོག་པ་དང་། བརྒྱ་ལ་ཡོང་ན་དང་པོ་སྙན་གསན་འབུལ་དགོས་པ། ཡོང་ཐེངས་རེ་ལ་མི་གྲངས་ག་ཚོད་ཡོང་ཆོག་མིན་གྱི་ཚད་བཟོས་པ་སོགས་སྐབས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ངོ་མ་སྐྱོ་གར་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་ཀུན་ནས་བཟུང་། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེ་དང་དེའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡོད་དོ་ཅོག་རྙེད་བཀུར་གྲགས་གསུམ་ལ་ཐུགས་བརྙེས་པ་ཤ་སྟག་རེད་ཟེར་བ་གཏད་ནས་མིན་ཏེ། གངས་ཅན་མཁས་རྒུའི་གཙིག་རྒྱན་རྒྱལ་བ་བློ་བཟང་གྲངས་པ་དང་། ཀིརྟི་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། ས་སྐྱ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་བཅས་རྒྱ་ནག་གོང་མས་ལན་གྲངས་དུ་མར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཀྱང་མ་ཕེབས། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་དེ་ལྟར་འདས་ཤིང་རྫོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་མ་བྱུང་བའང་ལེ་ཁག་གཞན་ལ་དཀྲི་ས་མེད་པར་རང་ཐོག་ལ་མཛུབ་མོ་ཀེར་ན་ད་གཟོད་མཇུག་སྡོམ་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུའི་གྲངས་ཀ་ཞིག་རག་ངེས་སོ།།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཀྱི་ལམ་ལུགས་མཇུག་བསྡུས་པ།
ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་དེ་ནི་མིས་གསར་དུ་བཟོས་ཤིང་བསྐྲུན་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་རྟག་བརྟག་ཐེར་ཟུག་ཏུ་མི་གནས་པར་བསམ་བློའི་འགྱུར་ལྡོག་དང་དུས་རབས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག ཁོར་ཡུག་གི་འགྱུར་ལྡོག་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་བོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དུ་འཁུམས། དེ་བས། བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དེའང་འགྱུར་ལྡོག་གང་མང་གི་ཁུགས་སོ་ནས་གནས་འགྱུར་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ནུས་པ་ཞིག་གོ། བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་སྐོར་ལ་ཐོག་མར་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་དབང་དུ་བསྡུས་པ་ནས་མཇུག་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། བོད་པ་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས་ཀྱང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཐོག་མུ་མཐུད་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ལོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་མི་མང་གིས་འོས་བདམས་བྱུང་བའི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ཕུལ་བ་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཀྱང་བདེ་བླག་ཏུ་མཇུག་བསྡུས་པ་ཞིག་མིན་ནམ་ཞེས་ཁོ་བོས་འདོད་དོ།།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་མེས་སྤོའི་སྲོལ་།
སྲོལ་བཟང་རྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་དར་།
དར་བ་ཡུན་དུ་མ་གནས་བོད་མིའི་ལས་།
ལས་ངན་བསགས་པའི་འབྲས་བུ་དུས་སུ་སྨིན་།
༄༅། བློ་བཟང་ཆོས་འཛིན་ལགས་ནས་་་་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་
འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་སྐོར་ལ་ཆེད་རྩོམ་གང་ལེགས་ཞིག་གནང་འདུག་པ་
གུས་ཀྱོ་བློར་བབ་པ་ཞེ་དྲག་བྱུང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
ཐུགས་མ་སྐྱོ་སྐྱོ་རྒྱུ་གང་ན་ཡོད། འདི་དུས་ཀྱི་འགྱུར་པ་ཡིན་པ་དང།
འདུས་བྱས་མི་རྟག་རང་བཞིན་བྱུང་བས། སེམས་མ་སྡུག་སྡུག་རྒྱུ་གང་ན་ཡོད།
འདི་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཉིད་རེད།
ཆོས་དང་སྲིད་གཉིས་མི་ལ་དགོས་མཁོ་གཉིས། །
བོད་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གནའ་ནས་ཡོད། །
ད་ལྟའང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་མི་རིགས་ནི། །
བོད་མི་ཙམ་ལས་གཞན་དག་རྙེད་དཀའ་ཙམ། །
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་རྒྱུད་ནས་བསྟན་སྲིད་དར་།
དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱལ་རབས་ཆོས་འབྱུང་གཟིགས་།
དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རིམ་འོག་།
འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོ་གསར་བརྗེའི་ལམ་ལ་ཕྱོགས་།
ཧཧཧཧཧ