ཆང་སྐྱེས།
རང་གི་སྐད་ཡིག་ལ་རང་གིས་བཙན་གཡེམ་མ་བྱེད།
དེ་ཡང་མི་རིགས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་དར་རྒུད་ཡོད་ཚད་སྐད་དང་ཡི་གེ་གཙོ་བྱས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ལ་རག་ཡོད་པ་ནི་ཁོ་བོས་མ་བཤད་ཀྱང་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། མི་རིགས་གཅིག་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་དགོས་ན་དང་པོ་མི་རིགས་དེའི་སྐད་དང་ཡི་གེ་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་དགོས་ཟེར་བ་བཞིན་སྐད་དང་ཡི་གེ་གཉིས་ནི་མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་མི་རིགས་དེ་ཉིད་འཆི་གསོན་གྱི་སྲོག་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཡང་བདག་གིས་མ་བཤད་ཀྱང་ཚང་མས་ལོས་ཤེས། ཡིན་ན་ཡང་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་རང་རེའི་བོད་པ་ཚོར་མཚོན་ན་ཨ་གསར་ཆེ་སོང་བ་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་བསམ་བློ་ཡི་ཕུགས་རྒྱང་ཐུང་སོང་བ་ཡིན་ནམ། གང་ལྟར་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གི་སྐད་ཡིག་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་ལ་དགའ་མདོག་མདོག་གིས་ཤི་འཐམ་རོ་འཐམ་བྱེད་མཁན་ཉུང་ཉུང་མིའདུག ལྷག་པར་ཏུ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་པོ་འདྲ་འགྲིམ་ཁུལ་བྱེད་བཞིན་པའི་སློབ་ཆེན་སློབ་མའི་ཁྲོད་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་གནས་སྡོད་བྱས་ཏེ་ཚོང་ལས་ཆུང་ཆུང་རེ་གཉེར་བཞིན་པའི་བོད་མི་དེ་དག་གི་གྲལ་ན་དེ་བས་ཀྱང་ཉུང་ཉུང་མ་རེད། དེང་སྐབས་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་གི་བྱས་ཉེས་འདི་དག་ཁོར་ཡུག་གི་རྐྱེན་དང་དགོས་དབང་གི་དོན་དུ་ཡིན་སྐད་གསུང་གིན་འདུག ད་དུང་ཆབ་སྲིད་དང་སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་བསྐྲུན་པ་རེད་ཞེས་ངན་ཁག་ཡོད་ཚད་གཞན་གྱི་མགོ་ལ་གཡོག་མཁན་ཡང་ཡོད་ཚོད་འདུག དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་ཡང་ཕྱི་ལོ་༡༢༨༠ ནས་༡༣༦༨ བར་གྱི་ལོ་ངོ་༨༨ རིང་ལ་སོག་པོ་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ་སོག་པོའི་མངའ་འོག་ཏུ་གནས་པ་དང་ཐེ་ཝན་ཡང་ཕྱི་ལོ་༡༨༩༣ ནས་༡༩༤༥ བར་གྱི་ལོ་ངོ་༥༠ རིང་ལ་འབྱར་པན་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་འོག་གནས་པ། རྒྱ་གར་བ་ཚོ་ཡང་ཕྱི་ལོ་༡༨༡༨ ནས་ ༡༩༤༧ བར་གྱི་ལོ་ངོ་༡༢༩ རིང་ལ་དབྱིན་ཇིས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་ཉེ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མང་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་གར་སོགས་ཀྱི་མི་རིགས་དེ་དག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་གཞན་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་མངའ་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་དེ་དག་གི་རིང་ལ་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་རྩ་བ་ནས་དོར་མི་འདུག་པ་མ་ཟད་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱུན་འཛིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ལེགས་བྱས་འདུག དེ་བས་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ལ་ཅི་ཞིག་བྱུང་སོང་། རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཆེན་ལུའུ་ཞུན་ལགས་ཀྱིས་”གལ་ཏེ་མི་རིགས་ཤིག་གིས་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སོགས་ལ་ཨ་གསར་བྱས་ནས་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཚེ་མི་རིགས་དེ་ཉིད་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་བའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་ཞེས་གསུང་ཡོད་པ་བཞིན་ང་ཚོས་གཞན་གྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སོགས་ལ་དུངས་ཁུལ་དང་སྤྱོད་ཁུལ་བྱས་ཏེ་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས་སོགས་གད་སྙིགས་ལྟར་གང་འདོད་དུ་དོར་རྐྱང་དང་གཡུག་རྐྱང་བྱས་ན་ནི་མི་འགྱངས་བར་ང་ཚོ་བོད་པ་ཟེར་བའི་མི་རིགས་འདི་ཉིད་གོ་ལ་ཟླུམ་པོ་འདིའི་སྟེང་ནས་རྩ་མེད་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་མེད་དོ ། མི་རིགས་དང་མི་རིགས་བར་གྱི་དབྱེ་བ་ནི་མི་རིགས་སོ་སའི་མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གནས་སོགས་ཀྱིས་འབྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལས་མིའི་གཟུགས་ཀྱི་རིང་ཐུང་དང་སྐྱི་པགས་ཀྱི་ཁ་དོག ཁ་མིག་སོགས་ཀྱི་ཆེ་ཆུང་ལ་བལྟས་ནས་དབྱེ་བ་འབྱེད་དགོས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད །ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་”སྐད་རིགས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ན་བཟང་མོད་ཀྱང་རང་གི་ཕ་སྐད་བརྗེད་ན་ཤིན་ཏུ་ཁྲེལ་ཞེས་བཀའ་སློབ་གསེར་ནག་གི་རིལ་བུ་འདྲ་བ་རབས་དང་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་་གསུངས་མྱོང་ཡོད་པ་བོད་མི་ཚང་མའི་སེམས་ན་ཡོད་ཀྱིས་རེད་བསམ་བྱུང་ ། དེ་བས་ཤ་དང་རུས་རྒྱུད་གཅིག་པས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ཀྱིས་རང་རེའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སོགས་ལ་ཁོག་གི་སྙིང་དང་ཐོད་པའི་མིག་བཞིན་དུ་གཅེས་སྤྲས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་འོས་འགན་ཉག་གཅིག་པོ་དེ་རེད ། ང་ཚོས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སོགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུན་འཛིན་ཡང་དག་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་སོང་ན་ད་བཟོད་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་འདི་ཉིད་ཇི་སྲིད་བསྐལ་བ་མ་སྟོང་བར་དུ་གོ་ལ་ཟླུམ་པོ་འདིའི་སྟེང་དུ་གནས་ཐུབ་པས་སོ།།
རྒྱུ་ཚན་འདུག་ལ་གནས་ལུགས་ཡང་འདུག་ལ་བདེན་གཏམ་ངོ་མ་བཤད་འདུག་སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྱུང་ཁུང་རེད་ལ་ངོ་བོ་ཡང་རེད་ང་ཚོ་བོད་མི་ཚོ་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་པོའི་ནང་ཁ་འཐོར་ནས་བསྡད་པ་འདིའི་ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ལ་ཉམས་ཆགས་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་མི་འབོར་ས་ཡ་དྲུག་ལས་མེད་པའི་མི་རིགས་དེ་ཡང་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ནས་བོད་ནང་རྒྱ་མིའི་བཙན་དབང་འོག་བོད་མི་ཚོ་རང་གི་སྐད་ཡིག་ལ་འགན་འཁུར་ཐུབ་པའི་རང་དབང་མེད་པ་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་ང་ཚོ་བོད་མི་ཚོ་སོ་སོའི་ལྟོ་གོས་ཆེད་ཁྱིམ་ཚང་རེ་ཙམ་གཉིས་ཙམ་བྱས་ནས་ལུང་པ་མང་པོའི་ནང་ཁ་འཐོོར་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་པ་སོགས་ལ་བལྟ་སྐབས་ང་ཚོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོོའི་སྐད་ཡིག་སྲུུང་སྐྱོབས་ཆེད་ལས་འཆར་གསར་པ་སྒྲ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཕྱི་མེད་ན་ཡང་སྔ་གང་ན་ཡོད།