དབང་འཛིན་པའི་ཞབས་འོག་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ།

ལྗང་གཞོན།

“མཚམས་རེར་དམངས་གཙོ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་མགོ་བོ་གནོན་མཁན་གྱི་སྲིད་དབང་སྒེར་སྤྱོད་པ་འདེམས་འཇུག་པའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་ཟིན་རྗེས་ཁོ་ཚོས་མང་ཚོགས་ཁ་ལ་ཁྱེར་ནས་རང་ཉིད་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བྱེད། ” -ཨ་ལན་ཀཱོ་རེན།

ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་འདི་ཉིད་མཐོ་སྒང་དུ་དུས་ནམ་ཞིག་དང་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཚོ་གནས་བྱས་པའི་ཐོག་མའི་བྱུང་བ་ནི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དང་གནའ་རིག་བརྟག་དཔྱད་པ་སོགས་སོ་སོར་རིག་པས་འདེད་ཚུལ་མ་འདྲ་བ་དང་དཔྱད་སྟངས་སྣ་ཚོགས་པ། སྡོམ་ཚིག་མི་འདྲ་བ་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་མཆིས་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཕྱི་རབས་པ་ང་ཚོར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་གྱི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་བལྟས་ན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་བཙལ་ན་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པ་ལས། སྐབས་སུ་བབ་པ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་དང་ལྷག་པར་དུ་དམངས་གཙོའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག བྱེ་བྲག་ཏུ་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྟེང་བར་མའི་འོས་བསྡུ་མ་དགོས་པའི་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་ཐད་ཀྱི་འོས་བསྡུ་བསྐྱར་བཅོས་སྐོར་ནས་ང་ཚོ་དོན་དངོས་ཐོག་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལས་གང་ཟག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཤོར་བཞིན་པ་དང་དེའི་བྱེད་ལུགས་མཇུག་འབྲས་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་གཞི་རུ་བཟུང་ནས་ཅུང་ཙམ་གླེང་བར་འདོད།

༡)༧སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྗེས་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་སྒེར་གཅོད་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ།
བོད་ས་རྒྱ་ལག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤོར་བའི་གོང་དང་ལྷག་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་གཙོས་བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་འགའ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་བྲོས་བྱོལ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་འབྱོར་བའི་ཉིན་ནས་ད་སྔའི་བར་གྱི་༧ཁོང་གི་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་དང་དགོངས་གཞི་མཛད་རྣམ་ལ་ཕྱིར་ལོག་ཅིག་བྱེད་དུས། དམངས་གཙོ་དང་ཤེས་ཡོན། གཞིས་ཆགས་གཏན་གནས་བཅས་ནི་དགོངས་བཞེད་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་གནང་ཡུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་དམངས་གཙོའི་ལམ་བུ་ཞིག་ཏུ་གོམ་ཁ་སྤོས་པ་ཉིད་དེ། ཐོག་མར་རྒྱ་གར་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་མང་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོས་མནའ་བོ་ཆེ་མགོ་ཐོག་ལ་བཞག་ཅིང་། ༡༩༦༠ ལོའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་དངོས་སུ་དམངས་གཙོ་དབུ་བརྙེས་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་པ་ནས། ༢༠༡༡ ལོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་དམངས་གཙོའི་གཞུང་ལ་རྩིས་འབུལ་གནང་པའི་ཉིན་མོ་བར། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཚད་དང་ལྡན་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་ཞིག་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་རྒྱུར་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་༧སྐུ་ལས་ཚད་མེད་བསྐྱོན་གནང་པ་རེད། འདི་ནི་མ་འོངས་གངས་ལྗོངས་གསར་པའི་སྲིད་ལུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བཟུང་ཡོད་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱུང་པའི་མགོ་ཁྲིད་རྣམ་པའི་ཕྱག་ཏུ་རེག་པའི་ལོ་འདི་དག་ནང་། དབུ་མའི་ལམ་ལ་གོ་བ་ཟབ་མདོག་དང་སྐབས་བསྟུན་ཐབས་ལ་མཁས་ཚུལ་གྱིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་༧གོང་ས་མཆོག་དང་མི་རབས་རྒན་པ་དག་གཙོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་དཀའ་ངལ་གྲངས་མེད་དང་དུ་བླངས་ཏེ་དམངས་གཙོའི་སྒྲོམ་གཞི་ཞིག་གྲུབ་བཅུགས་ཡོད་པ་དེ་བློས་གཏོང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་འདུག་འདོད་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་1བྱུང་ཡོད། སྐད་ཆ་དེ་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་ཇུས་ཡིན། དེ་གཉིས་གང་རུང་མིན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལས་བརྒལ་ཞིང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལས་འདས་པའི་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཤད་པ་ནི་མི་གཅིག་དབང་འཛིན་པ་དང་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་པའི་ལམ་ལུགས་ནང་མ་གཏོགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་རྩ་འཛིན་སྲིད་ཁྲིམས་ལས་བརྒལ་བའི་དབང་ཚད་ཅིག་སུ་ལ་ཡོད་དམ།

གཞན་སྐབས་དོན་གྱི་གླེང་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་གི་ཐད་ནས་བཤད་ན། གྲོས་ཚོགས་ར་བའི་ནང་ནས་གྲོས་གཞི་ཞིག་ལ་མང་མོས་སམ་སྤྱི་མོས་བྱུང་ཡང་། ཆེས་མཐོའི་མགོ་ཁྲིད་༼སྐབས་དེའི་བཀའ་ཁྲི་། ༽ཀྱིས་ཆོག་མཆན་མཚན་རྟགས་མ་བཀོད་པར་དངོས་སུ་ཁྲིམས་ཆགས་སྲོལ་མེད་པ་ངེས་བཞིན་དུ། ཁྲིམས་ཆགས་ཟིན་པའི་ངོ་བོར་གཞིར་བཞག་གིས་ཁྲིམས་གང་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ཁྱབ་ཚད་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མཁན་2ཡང་བྱུང་ཡོད། འདི་དག་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ལས་གང་ཟག་གི་དབང་ཤུགས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཞིག་རེད། གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཚོགས་ཐོག་རང་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རི་བུ་ཕྲུག་གིས་“་་་མ་གཞི་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་ཁྲིམས་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བསྐྱོན་རྒྱུ་ནི་ག་ཚོད་ཅིག་ཡིན་ཡང་ཏག་ཏག་བསྡད་ཀྱི་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་དེ་ཚོ་གསལ་པོ་མ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག རྒྱ་གར་ནང་རྣམ་པ་ཚོས་མཁྱེན་གསལ་རེད། date permitདེ་འདྲའི་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་ད་དུང་སྒུག་ཐོའི་ནང་ཡོད་མཁན་ཚོ་ཚང་མ་མར་ཆག་ཡང་ཡོང་གི་རེད་མ་གཏོགས། ཁྱེད་རང་ཚོ་སྔོན་མ་ཐག་བཅད་ཚར་བ་རེད། ད་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཡར་འགྲོ་རྒྱུ་མ་རེད་ཅེས་རྒྱ་གར་ནང་དེ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲོལ་མི་འདུག་ལ། འཛམ་གླིང་ནང་དུའང་དེ་འདྲ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲོལ་མི་འདུག་”ཅེས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མི་སྣ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གིས་ཁྲིམས་ལ་འགྲེལ་བཤད་དང་དེའི་ཁྱབ་ཚད་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་དང་། རྒྱ་གར་སོགས་འཛམ་གླིང་གི་དམངས་གཙོའི་གཞུང་གང་ཞིག་ལའང་མེད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྐབས་དེའི་ཚོགས་གཙོའི་འགྲེལ་བརྗོད་ལྟར་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་དམིགས་ས་མི་བུ་སྒེར་ཞིག་ཡིན་ཡང་། གནང་སྟངས་དེས་དོན་དུ་གང་ཟག་གཅིག་དང་ཆོལ་ཁ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་ཁྱད་གསོད་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་གས་ཆག་བཟོས་པ་རེད།

༢) སྒེར་གྱི་དབང་ཤུགས་འོག་གི་ཉམ་ཆུང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག

ཉེ་སྔོན་སྐབས་ ༡༥ པའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོ་སྤྱི་འཐུས་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་རྗེས། དངོས་སུ་གོང་གི་ཁྲིམས་ལ་འགྲེལ་བཤད་དང་ཁྱབ་ཚད་ལ་ཚོད་འཛིན་གྱི་གཏམ་བཤད་དེ་རིང་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གིས་ལས་དོན་གྱི་རྩ་འཛིན་དུ་གྱུར་ཡོད། གནང་སྟངས་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་མགོ་ཁྲིད་རྣམ་པས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་གིས་འབད་བརྩོན་བླ་མེད་གནང་སྟེ་བྱུང་པའི་དམངས་གཙོ་འདི་རྩེད་ཆས་ཤིག་དང་འདྲ་བར་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་མོས་ལྟར་འཐེན་དགོས་ས་ནས་འཐེན་རྐྱང་དང་། དགུག་དགོས་ས་ནས་འགུགས་རྐྱང་གིས་བཟོ་དབྱིབས་ག་རེ་བཟོ་བཟོ་ཡིན་བསམ་པའི་རྣམ་པ་རབ་རིབ་ཅན་ནས་མངོན་གསལ་ཇེ་ཆེ་དང་། མངོན་གསལ་དོད་པོས་རིང་ལུགས་དར་ཁྱབ་པའི་དབང་ཇུས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་འབུར་དུ་ཐོན་བཞིན་ཡོད། གནད་དོན་དེའི་ཐད་’བོད་ཀྱི་དུས་བབ’་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་3དུ་”སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོ་དང་ཨ་ཚོགས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་གཉིས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ལྟ་བ་ཐ་དད་ཡོད་པ་དེས་ད་རེའི་འབབ་སའི་རྐུབ་སྟེགས་ཀྱང་སོ་སོར་བསྒྲིགས་སོང་།”ཞེས་བཀོད་ཡོད། གནད་དོན་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་རྩ་འཛིན་འོག་མ་སོང་པར་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་རིང་ལུགས་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་རྒྱུ་དམིགས་འབེན་དུ་བཟུང་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པའི་མཁྱེན་རྟོགས་ཆེད་སྐབས་ ༡༥ བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྟེང་བར་མིའི་འོས་བསྡུ་མི་དགོས་པར་རྩེ་བཏོག་བྱེད་དགོས་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་བཤད་ན། དེ་སྔའི་ཉམས་མྱོང་དང་ལྷག་པར་དུ་སྐབས་ ༡༥ པའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་སྐབས་དབུས་གཙང་གི་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ལ་སྐབས་དེའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལྟར་མ་མཐའི་འོས་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་ ༣༣ མ་ལོན་སྟབས་བསྐྱར་དུ་འོས་བསྡུ་བྱ་དགོས་བྱུང་པ། དུས་ངེས་མེད་དུ་སྤྱི་འཐུས་གང་རུང་གིས་དགོངས་ཞུའམ་རྐྱེན་ངན་རིགས་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་སྐབས། བསྐྱར་དུ་འོས་བསྡུ་བྱས་ན་གཅིག་ནས་གཞུང་དངུལ་འབོར་ཆེན་གྱི་འགྲོ་གྲོན་དང་གཉིས་ནས་མང་ཚོགས་ལ་བརྡབ་གསིག་ཐེབས་པ་ལས། བསྐྱར་དུ་འོས་བསྡུ་བྱས་ཀྱང་སྒང་དུ་སླེབས་མཁན་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་དུས་སུ་བརྒྱ་ཆ་མ་ལོངས་ཀྱང་ཨང་རིམ་མཐོ་ཤོས་ཐོབ་པའི་རིགས་ཡིན་པ་བཅས་གཞི་རུ་བཟུང་སྟེ། སྐབས་དེ་ནས་བར་མིའི་འོས་བསྡུ་མི་དགོས་པའི་སྟེང་དེ་སྔའི་འོས་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་ལོན་མིན་ལ་མ་བལྟས་པར་འོས་ཤོག་མང་ཤོས་ནས་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་བྱེད་དགོས་པའི་གྲོས་གཞི་བཏོན་པར་སྤྱི་མོས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད་ལ། སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་དེར་སྲིད་སྐྱོང་གིས་ཁྲིམས་སུ་བཅའ་བའི་མཐའ་མའི་མཚན་རྟགས་བཀོད་ཡོད། ཆེ་མཐོའི་མགོ་ཁྲིད་༼སྲིད་སྐྱོང་༽ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ནས་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་གྲོས་གཞི་དེར་མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་ཉིན་མོ་ནས་དངོས་སུ་ནུས་པ་ལྡན་པའི་ཁྲིམས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡི་ཁྱབ་ཚད་དང་ལག་བསྟར་གྱི་དུས་བཀག་ལ་མི་སུ་གང་གིས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་རྒྱུའི་དབང་ཚད་མེད། གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ད་ལྟའི་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ ‘བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་’ གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་4ནང་”་་་ད་དུང་གཞུང་དམངས་ཚང་མས་ངེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གཏམ་བཤད་དང། འགྲེལ་བཤད་གནང་བ་ཚང་མ་ཁྲིམས་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཏུ་རྩ་འཛིན་བྱེད་དགོས་མིན་དེ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་ནང་དུ་ཧ་ཅང་དྲི་རྟགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་དགོས་དོན་མེད་པར་མཚམས་མཚམས་སུ་ཚོགས་གཙོས་གཏམ་བཤད་རེ་གནང་བཞག་ན་འགྲིག་སོང་བ་མིན་ནམ།”ཞེས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་ཁྲིམས་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ཚད་བཀག་བྱས་པར་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད།

༣) ཁ་བཤད་ནང་འགལ་དུ་གྱུར་བའི་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་།
ཐེངས་འདིའི་གླེང་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱིས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་ལ་བཅར་འདྲི5་བྱས་པའི་ནང་ “སྔོན་ཆད་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་བརྒྱ་ཆ་༣༣ ལོན་དགོས་པ་ཞིག་གསལ་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྟེང་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟེ་མ་འོངས་པར་བརྒྱ་ཆ་ལོན་མི་དགོས་པ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་དེ་ལ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་གིས་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་ཟིན་འདུག ཉི་མ་དེ་ནས་བཟུང་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་དང་གཞིས་མགོ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་གཞིར་བཟུང་འགྲོ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།” ཅེས་ལན་འདེབས་བྱས་ཡོད། འདི་དོན་དངོས་རེད། འོན་ཀྱང་། མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་ཉི་མ་ནས་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་པ་གཞིར་བཟུང་འགྲོ་དགོས་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཐེངས་འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་ལག་བསྟར་མ་བྱས་པ་རེད་དམ།

ཁ་གཡར་ས་ནི་སྐབས་ ༡༥ བའི་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྙིང་པ་གཞིར་བཟུང་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་དེ་སྐབས་ ༡༥ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚབ་ཡིན་པས། ད་སྔའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་མིའི་ཁྲོད་སྐབས་དེའི་བརྒྱ་ཆ་ལོན་མཁན་མེད་པས་ཨང་རིམ་གྱི་མཐོ་གྲས་སུ་སླེབས་པའི་ཀླུ་མཁར་བྱམས་རྩེ་བཏོག་གིས་བསྐོ་བཞག་བྱས་ན་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྙིང་པའི་རྩ་དོན་དང་འགལ་བའི་འགྲེལ་བཤད་ཅིག་རྒྱག་གི་ཡོད་རེད། འགྲེལ་བཤད་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲིག་དོན་གང་ཞིག་ཏུ་གསལ་ཡོད་དམ། གསལ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་འགྲེལ་བཤད་འཕར་མ་དེ་སུས་ཁྱེར་ཡོང་པ་རེད་དམ། ད་དུང་ཐེངས་འདིར་བར་མའི་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་སྤྱི་འཐུས་དེ་སྐབས་ ༡༥ བའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚབ་རེད་དམ་ཡང་ན་སྐབས་ ༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་སྐབས་ ༡༥ པའི་སྤྱི་ཚབ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ན་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྙིང་པའི་འོག་འགྲོ་དགོས་རེད་དམ་གསར་པ་གཞིར་བཟུང་འགྲོ་དགོས་རེད། འོས་བསྡུ་འགན་འཛིན་གྱིས་བར་མའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲོད་ནས་བརྒྱ་ཆ་མ་ལོན་ཡང་རྩེ་བཏོག་གིས་སྤྱི་ཚབ་ཏུ་བསྐོ་བཞག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་འདུག དེ་འདྲ་བྱས་ན་སྐབས་ ༡༥ བའི་སྤྱི་ཚབ་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་གི་སྟེང་ཁྲིམས་སྒྲིག་མ་འདྲ་བ་གཉིས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་རེད། བྱེད་སྟངས་འདིའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་ཁོང་ཚོས་ལག་རྩེད་རྩེ་བ་ཞིག་མ་རེད་དམ།

ཡང་གོང་གི་བཅར་འདྲིའི་ནང་ “་་་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱས་པ་ཞིག་ཤོད་བཞིན་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་དེ་སྒྲིག་གཞི་ཁ་གསལ་དང་མ་གསལ་ཐོག་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་དེ་འདྲ་མ་རེད།”ཅེས་དོན་དངོས་དང་འགལ་བའི་གསལ་བཤད་ཅིག་བྱེད་པ་རེད། དོན་དངོས་དང་ཇི་ལྟར་འགལ་བ་རེད་ཟེར་ན། ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༦ ཉིན་འདོན་སྤེལ་བྱས་པའི་’མདོ་སྨད་མི་མང་ལ་བར་མའི་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན’ཞེས་པའི་དུས་བབ་ཀྱི་བཅར་འདྲིའི་ནང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གྱིས་ “་་་སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་བཞུགས་མེད་སྟབས་ངས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་འཐོབ་རྒྱུར་བརྒྱ་ཆ་ ༣༣ དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་བདམས་ཚར་རྗེས་བརྒྱ་ཆ་དེ་མེད་པ་བཟོས་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ལ་ཐོབ་མེད་ནའང་༼རྒྱ་ཆ་ལོན་མེད་པ།༽ཐོ་དེ་འདྲ་ཡོད་ན་བསྐོ་བཞག་བྱས་ན་འགྲིག་གི་མེད་འགྲོ་བསམ་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་དུས་དེ་འགྲིག་གི་མི་འདུག དེ་འགྲིག་གི་མེད་པར་བརྟེན་བར་མའི་འོས་བསྡུ་བྱ་དགོས་བྱུང་བ་རེད།”ཅེས་བཤད་ཡོད། འོས་བསྡུ་འགན་འཛིན་གྱིས་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་བསྐོ་བཞག་བྱས་ཆོག་གི་ཡོད་བསམ་བསམ་ཞིག་བྱུང་པ་དེ་སྒྲིག་གཞི་གསར་པའི་རྩ་འཛིན་གཞི་རུ་བཟུང་པ་རེད། དེ་ཡིན་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོར་བཀའ་འདྲི་ཞུ་དགོས་བྱུང་པ་དེས་ཁྲིམས་ལས་གང་ཟག་ཤུགས་ཆེ་བ་ཆགས་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་ངོ་གདོང་ལན་གཅིག་མཐོང་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ཚོགས་གཙོར་དངོས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་མ་ཐུབ་ཀྱང་ཚོགས་གཞོན་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཞེས་བརྗོད་འདུག་ལ། བཀའ་འདྲི་ཞུས་རྗེས་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་བསྐོ་བཞག་བྱ་ཐབས་མེད་པ་ཐག་གིས་ཆོད་པ་རེད། དེ་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་མིན་ན་ལྷའི་ལུང་བསྟན་ཞུས་པ་རེད་དམ།

ད་དུང་ “་་་ སྒྲིག་གཞིའི་ནང་ག་རེ་བཀོད་ཡོད་མེད་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག་ནང་ག་རེ་ཡོད་མེད་དེ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་རེད། ང་ཚོས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ལ་སྒྲིག་གཞི་འགྲེལ་བཤད་བསྐྱོན་དུ་བཅུག་པ་དེ་འདྲ་མ་རེད།”ཅེས་བསྐྱར་དུ་ནན་བཤད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གསལ་ཁ་འདོན་ཁུལ་བྱས་འདུག ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་བཟོ་དང་བསྐྱར་བཅོས་གང་རུང་ཟིན་པའི་ཉིན་མོ་ནས་འབྲེལ་ཡོད་སོ་སོར་ལག་སོན་དང་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས། སྲིད་སྐྱོང་གིས་མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་ཉི་མ་དེ་ནས་་་ཞེས་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོ་ཡོད་ན། འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་པ་དེ་དག་ནང་ག་རེ་བཀོད་ཡོད་མེད་དང་སྐབས་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག་ནང་ག་རེ་བཀོད་ཡོད་མེད་སྐབས་དེར་བལྟ་དགོས་པ་ལས། ཁྲིམས་སྒྲིག་འདི་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་ཏེ་ལོ་ངོ་གཉིས་ལྷག་ཕྱིན་པའི་རིང་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གཉིད་ཤོར་བསྡད་པ་རེད་དམ།

ཡང་ཅིག་བཤད་ན། སྒྲིག་གཞིའི་ནང་ག་རེ་གསལ་བསྡད་ཡོད་མེད་དང་ལས་རིམ་གསར་ཤོག་སྔོག་དགོས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་སུ་འགྲོ་དགོས་པ་ལས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་ཀྱི་སར་འགྲོ་དགོས་དོན་མེད། འོས་ལྷན་རང་གི་ནང་འགལ་གྱི་སྐད་ཆ་དེ་བས་དམར་རྗེན་དུ་བཏོན་ན། ༢༠༡༣ ཟླ་༡༢ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་སྤེལ་བའི་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ནང་ “འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་ང་ཚོས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་གསར་བ་ད་དུང་དེབ་གཟུགས་སུ་དཔར་འགྲེམས་ཐུབ་མེད་ལ། ནང་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་དཔར་ལོག་རྒྱག་རྒྱུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བསྡད་ཡོད་སྟབས། ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ཚུར་མ་འབྱོར་བར་དུ་སྒུག་གི་ཡིན།”ཞེས་པ་ཞིག་གསལ་འདུག དེས་ག་རེ་གསལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད་དམ། དེ་ནི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་བཀའ་བཀོད་ལ་བསྒུགས་པ་མིན་ན་ཚོགས་གཙོ་ཕྱིར་མ་འབྱོར་བར་དུ་ཁ་གསལ་བཟོ་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་དགོས་དོན་མེད། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་ཡིག་ཆ་དང་ལས་རིམ་གསར་ཤོར་སོགས་རྒྱབ་ཁུང་ནང་ཁྱེར་ཕྱིན་པ་རེད་དམ།
གཞན་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གིས་”་་་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཐེངས་འདིའི་བར་མའི་འོས་བསྡུར་འགྲོ་སོང་འབུམ་ཉི་ཤུ་ཞིག་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཏག་ཏག་བསྡད་ཡོད་པ་མ་རེད།”ཅེས་མི་མང་གིས་གླེང་གཞི་བཟོ་ཡི་ཡོད་པ་ཞིག་བརྗོད་རྐྱང་བྱས་འདུག དེ་ཏག་ཏག་བསྡད་མེད་ན་ཏག་ཏག་མ་བསྡད་པ་དེ་སུས་བཤད་པ་རེད། མི་མང་གིས་བཤད་པ་རེད་དམ། མ་རེད། དེ་འོས་བསྡུ་འགན་འཛིན་གྱིས་བཤད་པ་རེད། “་་་འོས་བསྡུ་ལ་འགྲོ་སོང་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། ཕལ་ཆེར་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་དང་གཅིག་པ་འདྲ་བོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། འགྲོ་སོང་སྒོར་འབུམ་ ༢༡ ཙམ་རེད།”ཅེས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གྱིས་བཤད་པ་རེད།

༤) འཇིགས་ཡེར་བའི་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་མདུན་ལྗོངས།
མདོར་བསྡུས་ན། སྐབས་ ༡༥ བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྟེང་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་དེར། སྲིད་སྐྱོང་གིས་མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་ཉི་མ་དེ་ནས་ཁྲིམས་གང་དེ་ནུས་པ་ལྡན་པར་གྱུར་ཡོད་སྟབས། མདོ་སྨད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཆོལ་ཁ་གཞན་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་བཅས་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོར་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་དངོས་གཞིའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་མིར་སླེབས་ཡོད་པ་དག་ལ་བརྒྱ་ཆ་ལོན་མིན་ལ་མ་བལྟས་པར་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་སྒུག་ཐོའི་ནང་ཚུད་ཡོད་ལ། གལ་སྲིད་ཆོལ་ཁའམ་ཆོས་བརྒྱུད་གང་རུང་ཞིག་གི་ལས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་དགོངས་ཞུ་བྱས་པའམ་རྐྱེན་བར་ཆད་རིགས་བྱུང་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོའི་ཐོ་གཞུང་ནང་ནས་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་སྤྱི་ཚབ་ཏུ་བསྐོ་བཞག་བྱ་དགོས་པ་དེ་རེད། ཐེངས་འདིའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་དགོངས་ཞུ་བྱས་པའི་སྤྱི་ཚབ་ཏུ་གོང་མཚུངས་ལྟར་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཅིག་གི་འོག་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཕྱིན་ན་ཐེངས་འདིའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་དགོངས་ཞུ་བྱས་པའི་ཚབ་ཏུ་ཨང་རིམ་རྩེ་བཏོག་ལྟར་ན་ཀླུ་མཁར་བྱམས་སླེབས་ཡོད་པ་བཅས་དོན་དངོས་རེད།
འོ་ན་དོན་དངོས་ལག་བསྟར་མ་བྱས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་ཤིག་གི་ཐོག་ནས་ཆེད་དུ་མི་བུ་སྒེར་ཚུགས་ཅན་ཚོའི་བགྲོད་ལམ་འགོག་གི་ཡོད་པ་དང་། དབུ་མའི་སྲིད་ཇུས་དང་ལངས་ཕྱོགས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མོས་གུས་རྗེས་འབྲང་མི་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་གྲོས་ཚོགས་ར་བ་ནས་གྲངས་ཉུང་དུ་སྒྱུར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གཅིག་རེད།

སྤྱིར་བྱས་ན་དམངས་གཙོ་ནི་དམངས་ཀྱི་གཞུང་ཡིན་པ་དང་། དེ་དམངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལྟར་འགྲོ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ཆོས་ལ་དད་པ་ཡོད་མེད་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་སྤྱིའམ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་ལྟ་སྟངས་ག་རེ་ཡོད་མེད་ནི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་གི་ཁྲིགས་སྒྲིག་ལམ་ལུགས་ནས་བཤད་ན་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་༼སྤྱི་འཐུས་༽དང་འབྲེལ་བ་མེད། ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་སྤྱི་འཐུས་ལ་མཚོན་ན་ཁོངས་སོ་སོའི་འོས་བླུགས་མཁན་ངོས་ནས་ཁོངས་སོ་སོའི་ཆོས་བརྒྱུད་བྱེ་བྲག་པའི་འོས་ཆོས་ཚང་རིགས་འདེམས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ལས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དད་མོས་ཐད་ཚད་དང་ཚིགས་འཇོག་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་མེད། བྱེ་བྱག་ཏུ་དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ནང་གཞུང་གང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཆབ་སྲིད་དང་ཆོས་ལུགས། ས་ཁུལ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཡོང་སྟེ། ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་སྣ་ཚོགས་ཡོད་རིགས་གྲོས་ཚོགས་ར་བའི་ནང་སྤུངས་ཏེ་གྲོས་བསྡུར་དཔྱད་གླེང་བརྒྱུད་ཁྲིམས་བཟོ་དགོས་པ་ཡིན་དུས། གྲོས་ཚོགས་ར་བའི་ནང་དབུ་མ་དང་རང་བཙན་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལངས་ཕྱོགས་དང་བསམ་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་འཐུས་མི་ངེས་པར་དུ་དགོས། དེ་མེད་པར་དབུ་མའི་རྗེས་འབྲང་པ་རྐྱང་ངམ་དབུ་མ་བས་དབང་སྒྱུར་བའི་གྲོས་ཚོགས་ར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་མི་མང་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ལས་ཁྱད་པར་ཅི།

དབྱིན་ཇིའི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱིས་རྩོམ་པ་པོ་ཨ་ལན་མོོ་རཱེ་ཡིས་ “དམངས་གཙོའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན་ན། མི་མང་སོ་སོའི་གཞུང་ལ་ཞེད་སྣང་བྱེད་ཡུལ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཞུང་གང་དེ་མང་ཚོགས་ལ་ཞེད་སྣང་དང་གཟབ་ནན་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་” ཞེས་བརྗོད། དེ་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བཅུ་དྲུག་པ་ལེན་ཀཱོ་ལེན་གྱིས་ “དམངས་གཙོའི་གཞུང་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་འོག མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བདམས་པ་ཞིག་དགོས” ཞེས་སྡོམ་ཚིག་བརྒྱབ་པ་བཞིན་གཞུང་གི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་མཁན་ངོ་མ་གཞུང་འཛིན་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་མིན་པར་མང་ཚོགས་ཡིན་དགོས་པ་བསྟན། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཏག་ཏག་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཆགས་ཡོད། དམངས་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་མི་མང་གིས་སོ་སོའི་གཞུང་དང་མགོ་ཁྲིད་ལ་བསམ་ཚུལ་དང་ལྟ་ཚུལ་༼བསམ་ཚུལ་དང་ལྟ་ཚུལ་དྲང་ཕྱོགས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཐེར་འདོན་སོགས་ཅི་རིགས་ཡོང་ཆོག་༽བརྗོད་ན། ཁ་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་མཐོང་ཆེན་ཡོད་ཚུལ་བཤད་ཀྱང་། དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སོ་བ་དང་ལོག་ལྟ་བ། མཚན་སྨོད་ཞུ་མཁན། དོལ་རྒྱལ་བ་སོགས་མི་མང་གི་སེམས་ནང་ལ་འཇུ་དཀའ་བའི་ནག་ཅན་གྱི་ཞྭ་མོ་དེའི་རིགས་གཡོགས་ཏེ་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འཚོ་དཀའ་བའི་གནས་སུ་འདེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེས། མང་ཚོགས་ཁྲོད་སྒང་ནས་སྡོད་མཁན་ཚོའི་བྱ་ལས་སྤྱོད་གསུམ་འགྲིག་གི་མེད་པ་མཐོང་ཡང་སྨྲ་མི་ཕོད་པའི་གནས་སུ་གྱར་འཇུག་གི་ཡོད། མཐའ་ན། མང་ཚོགས་དཀྱུས་མ་སྒེར་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ལས་དོན་གང་རུང་ཞིག་གི་ཐད་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཤིག་གམ་མགོ་ཁྲིད། མཐའ་ན་ལས་བྱེད་སྤྱི་ཚན་པ་ཞིག་གི་སར་བཅར་དགོས་སྐབས་རྣམ་འགྱུར་གང་འདྲ་ཞིག་བསྟན་ཡོང་། བཀའ་སྐྱོན་ཅི་ཞིག་ཕོགས་མི་ཡོང་ངམ། མཐོང་ཆུང་དམའ་འབེབས་རིགས་བྱེད་མི་ཡོང་ངམ་བསམ་པའི་སེམས་ནང་དངངས་འཚབ་དང་ཞེད་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ནི་མང་ཚོགས་ཚོའི་ཡིད་ན་གསལ་ལེར་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་དངངས་འཚབ་དང་ཞེད་སྣང་ཡོང་གཞིའི་སེམས་ཁམས་དེ་སུས་བསྐྲུན་པ་རེད། ག་ཚོད་བར་དུ་གནས་བབ་འདི་མཐའ་འཁྱོལ་ཐུབ་བམ། མང་ཚོགས་ནི་བརྟན་བརླིང་གི་རྒྱབ་རི་ཡིན་ལ་རྒུལ་ཤུགས་ཀྱི་རྦ་རླབས་ཀྱང་ཡིན་ན། མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལ་བརྙས་པའམ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་མགོ་གནོན་པ། ཁྲིམས་སྒྲིག་དྲང་སྙོམ་ལག་བསྟར་མ་བྱེད་པ། ཟོག་རྫུ་གཡོ་ཇུས་ཀྱིས་བསླུ་བྲིད་གཏོང་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་རིགས་ནི་མཐའ་འཁྱོལ་རྒྱུན་གནས་མི་ཐུབ་པ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་མིའི་རིགས་ཀྱི་གསར་བརྗེ་གྱེན་ལངས་དག་ལས་བསླབ་བྱ་ལེན་ཆོག་ཆོག་ཡིན། དེར་བརྟེན། ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན་དྲང་སྙོམ་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཅིག་རྩ་འཛིན་གྱིས་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པའི་རིང་ལུགས་གཙིག་བཟུང་གིས་གཞན་གྱི་མགོ་གནོན་ཐབས་དང་དམངས་སེམས་བསླུས་ཏེ་སོ་སོའི་ལག་ཆར་སྤྱོད་པའི་ལམ་སྲོལ་འདིར་འཕྲལ་དུ་བཅོས་སྒྱུར་མ་བགྱི་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་མིག་མདུན་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་དབང་མ་འཐོར་གོང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཉིད་འཐོར་ཉེན་ཆེ།

ཡང་དུས་རྒྱུན་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་གཉིས་སུ་ཡིན་ཡང་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་གཙིག་ཆེན་དུ་འཛིན་གྱི་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། ཁོང་ཚོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟེན་ས་དང་རེ་བའི་གཏད་ས་ཡིན་པར་གླེང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་ནི་མ་འོངས་བོད་བསྐྱར་འཛུགས་དུས་ཀྱི་སྲིད་ལུགས་སྒྲོམ་གཞིའི་མ་རྩ་ཡིན་རབས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲགས་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་མི་མང་པོ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་དང་དེའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་བྱུང་རྗེས་ཡིད་ཐང་ཆད་མཁན་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་མང་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་མཁན་ལོ་རེ་བཞིན་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་6པ་མ་ཟད། འདིར་ཡོད་པའི་བྱིས་པ་ཚོ་ཕྱིར་ཁྲིད་འགྲོ་བ་དང་རྒན་པ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་དང་ཡང་ན་ཕྱིར་བོད་དུ་ལོག་བཞིན་ཡོད། ད་དུང་དཔེར་མཚོན་ཁ་གསལ་ཞིག་དྲངས་ན། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༦ པ་མཇུག་སྒྲིལ་མཚམས་སུ་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་ “རྡ་སའི་’མང་གཙོ’་ལ་གྱེས་བརྡ་གཏོང་གི་ཡིན་”ཞེས་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་བཀོད་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་ཐོན་ཡོད། ཁོས་ “རྡ་སའི་’མང་གཙོ’་ལ་དམངས་གཙོའི་’སྲོག’་དང་’བླ’་མི་འདུག”་ཅེས་དང་། “་་་དབུ་མ་༼ཤོག་ཁག་༽ཚོགས་པའི་ཐལ་མཐའི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་རྣམ་གསུམ་འབྱུང་འགྱུར་བོད་དུ་བཙུགས་བཞག་ཚེ། བོད་འདི་སྔར་བཞིན་ཆོས་ལུགས་འགལ་རྩོད་ཀྱིས་འཇོམས་ངེས་ཡིན་སྟབས། ཁོ་བོས་དབུ་མ་ཚོགས་པའི་མང་གཙོ་དེར་གྱེས་བརྡ་བཏང་ནས་ཁྲིམས་སྲིད་དམངས་གཙོའི་ཤེས་བྱའི་ས་བོན་དག་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་ཞིང་སའི་སྟེང་ལ་འདེབས་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།”ཞེས་ཡིད་ཆད་རེ་བྲལ་གྱིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དམངས་གཙོར་གྱེས་ཚིག་ཕུལ་ཡོད།

རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་ཐེངས་འདིའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་སྟེང་མི་སུ་སླེབས་མིན་དེ་གཙོ་བོ་མིན་ལ་སེམས་ཁྲལ་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་མེད། གནད་དོན་གལ་ཆེས་ཤོས་དང་སེམས་ཁྲལ་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་འདི་ཉིད་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་ལས་གང་ཟག་གི་བཀོད་ཇུས་དབང་སྒྱུར་འོག་ཤོར་བཞིན་པ་འདི་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མུ་མཐུད་དུ་ཕྱིན་ཚེ། ཉིན་ཞིག་བློ་ཡིད་ལ་མི་གཤོངས་པའི་རྒྱལ་ཕམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནས་འབྱུང་ངེས་པའམ། ཡང་ན་དམངས་འཐོར་སྲིད་ལུག་གི་ཉིན་ཞིག་མདུན་དུ་བསུ་བཞིན་འདུག གོང་དུ་གང་བརྗོད་པ་དག་སྐྱོན་བརྗོད་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་མ་བལྟས་པར་ནོར་འཛོལ་འཆུག་པ་གང་ཡིན་རིགས་ཀྱི་མཇུག་འབྲས་ལ་དགོངས་པ་བཞེད་དེ་བགྲོད་ལམ་དཀྱེལ་ཡངས་ཤིག་གི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་སྟབས་རེ་སྤོ་པའི་རེ་བ་ཡོད།

“དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་རྩ་ཆེན་པོ་དེའི་མིང་ཐོག་གམ། ཡང་ན་གཅིག་བསྡུད་རིང་ལུགས་པའི་མིང་ཐོག་གང་ཡིན་རུང་། གཞན་འཆི་ལམ་དུ་དེད་པ་དང་ཕྲུ་གུ་དྭ་ཕྲུག་ཏུ་བསྒྱུར་བ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་གཞིས་མེད་པར་བཟོས་པ། སྨྱོན་ཧམ་རང་བཞིན་གྱི་གཏོར་བཤིག་བཏང་པ་གཉིས་ཀྱི་མཇུག་འབྲས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་དམ།” -གྷན་ངྷི་རྗེ།

…………………………………………………………………………………
1)༢༠༡༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨ ཉིན་ཨ་རིའི་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་སྟེང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གསུངས་ཡོད། དེར་ཕྱིས་སུ་གླེང་གཞི་ཤུགས་ཆེར་བྱུང་ཡོད།
2)བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྟེང་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་དེ་སྔའི་འོས་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་དང་བར་མིའི་འོས་བསྡུ་མི་དགོས་པ་གཏན་འབེབས་བྱུང་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གིས་གསར་དུ་བཟོས་པའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ཁྱབ་ཚད་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད།
3)བོད་ཀྱི་དུས་བབ་སྤྱི་འདོན་ཐེངས་༦༡༣ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་༡༢ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་དུ་གསལ།
4)བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་༤༧༡ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་དུ་གསལ།
5)བོད་ཀྱི་དུས་བབ་སྟེང་༢༠༡༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྤེལ་བའི་ ཆོས་བརྒྱུད་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ་ཕྱོགས་འཐེན་མ་གནང་རོགས་ ཞེས་པའི་བཅར་འདྲི།
6)བོད་ནས་ཡོང་མཁན་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་རྒྱའི་སྲིད་ཇུས་དང་ས་མཚམས་དམ་དྲག་པས་རེད་ཟེར་སྲིད། དེ་སྔ་ཡོང་མཁན་མང་པའི་སྐབས་སྲོག་བློས་གཏོང་གིས་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། ལམ་བར་ནས་བཟུང་པ་དང་ཤི་བ། བསད་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་གི་ཡོད། ཇི་སྲིད་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་གཏོད་ས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དཀའ་ཚགས་དང་བློས་གཏོང་ལ་ཞེད་སྣང་མེད། གང་ཞིག་ལ་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་བརླག་པའི་ཉིན་མོ་ནས་དེ་དང་ཁ་ཐག་ཇེ་རིང་ནས་ཇེ་རིང་ཡིན་པ་ཆོས་ཉིད་དོ།

མཆན། དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་དང་དྲ་ཐག

ཀ)བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཆོས་བརྒྱུད་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ་ཕྱོཊ་འཐེན་མ་གནང་རོཊ། http://tibettimes.net/news.php?showfooter=1&id=8451
ཁ)བོད་ཀྱི་བང་ཆེན། ཁྲིམས་དང་ཚོགས་གཙོའི་འགྲེལ་བཤད། http://www.tibetexpress.net/bo/2010-02-06-06-49-13/11405-2014-01-02-10-57-29
ག)བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་ཀྱི་གསལ་འགོད་གསལ་བསྒྲཊ། http://tibettimes.net/news.php?cat=2&&id=8418
ང)རང་གྲོལ་སྨུག་གསར་དྲ་བ། རྡ་སའི་’མང་གཙོ’་ལ་གྱེས་བརྡ་གཏོང་གི་ཡིན། http://www.rdrol.net/node/763
ཅ)བོད་ཀྱི་དུས་བབ། མདོ་སྨད་མི་མང་ལ་བར་མའི་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། http://tibettimes.net/news.php?showfooter=1&id=8340
ཆ)Council on Foreign Relations/a conversation with Singsong Lobsang ཇ)Sangay.http://www.cfr.org/tibet/conversation-sikyong-lobsang-sangay/p30632
ཉ)བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
ཏ)བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར།