1. དགོས་དུས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དེ་གྲོགས་པོ་ངོ་མ་ཡིན། ( A friend in need is a friend indeed)
དཀའ་ངལ་ཡོད་སྐབས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དེ་ལ་རོགས་བྱེད་མཁན་ནི་གྲོགས་ཀྱི་ཕུལ་ཡིན་ཞེས་སྟོན།
2. གང་ན་འདུན་པ་ཡོད་ན།། དེ་ན་ལམ་བུ་ཡོད།། (Where there’s a will there’s a way)
མི་གཅིག་གིས་དོན་ཞིག་དངོས་གནས་སྒྲུབ་འདོད་པ་ཡིན་ན། ཁོང་གིས་དེ་འགྲུབ་པའི་ལམ་ཞིག་རྙེད་ཐུབ་པ་དེ་སྟོན།
3. ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ནི་ཁྲོས་པའི་མི་ཞིག་རེད། (A hungry man is an angry man)
འདོད་པ་མ་ཁེངས་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ནི་ལས་སླ་བོར་ཁྲོ་གི་རེད་ཅེས་པའི་དོན་རེད།
4. བུམ་པ་སྟོང་པས་ལྡིར་སྒྲ་སྒྲོག། (Empty vessels make the most noise)
ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ཞིག་ལས་མེད་པའི་མི་དེ་ཚོས་རྒྱུན་དུ་ནས་སྐད་ཆ་མང་ཤོས་དེ་བཤད་ཀྱི་རེད་ཅེས་སྟོན།
5. ཧ་ཅང་བཤད་མཁན་རྣམས་ནི་ཆུང་ཙམ་བྱེད་མཁན་ཡིན། (Great talkers are little doers)
6. ལག་ལེན་གྱིས་ཚིག་འབྲུ་ལས་ལྡབ་ཀྱིས་ཤོད་ཐུབ། (Actions speak louder than words)
བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་བྱ་ལས་ལྷག་ཅིག་དཔེ་མཚོན་ལས་མང་བ་ཤེས་ཐུབ་པ་དང་། མི་ཅིག་གི་སྤྱོད་པ་དེ་ཁོང་གིས་གང་བཤད་པ་ལས་མ་ཡིན་པར་གང་བྱས་པ་ལས་འཇལ་དགོས་པའི་དོན་རེད།
7. བཅོས་བྱེད་རྒྱུ་ལ་ནམ་ཡང་ཕྱིས་པ་མེད། (It’s never too late to mend)
རང་གི་སྐྱོན་བསལ་རྒྱུ་ལ་ནི་དུས་ཚོད་ཡོལ་བ་ཞིག་ནམ་ཡང་མེད་ཅེས་སྟོན།
8. རཱོམ་ནི་ཉིན་གཅིག་ལ་བསྐྲུན་པ་མ་རེད། (Rome was not built in a day)
འཆར་གཞི་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུ་དང་ལས་སླ་བོར་མི་འགྲུབ་ཅེས་སྟོན།
9. མེ་མེད་པའི་དུ་བ་ཞིག་མེད། (There’s no smoke without fire)
བདེན་པའི་སྐྱུར་རྩི་ཞིག་མེད་པར་དཀྲོག་གཏམ་མི་འཕེལ་ཞེས་པའི་དོན།
10. བྱས་ཟིན་པ་དེ་མ་བྱས་པ་ཞིག་མི་ཡོང་། (What’s done can’t be undone)
ཐེངས་གཅིག་ལ་བྱས་ཟིན་པའི་ལས་ཀ་དང་ཐག་གཅོད་དེ་དག་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་མི་ཐུབ་ལ། གཏམ་ཁ་ནས་ཤོར་བ་དང་མི་ལ་གནོད་བསྐྱལ་བ་དེ་ཚོ་ཡང་ཚུར་ལེན་ཐབས་མེད་ཅེས་སྟོན།
11. རཱོམ་ན་ཡོད་དུས་རཱོམ་གྱི་མི་བཞིན་བྱོས། (When in Rome do as the Romans do)
ཡུལ་ལུང་གསར་པ་ཞིག་ལ་སླེབས་དུས། ཡུལ་ལུང་དེའི་གོམས་སྲོལ་ལ་བསྟུན་དགོས་པའི་དོན།
12. ཞི་མི་ཐོན་དུས་ཙི་ཙི་རྩེ། (When the cat is away the mice will play)
ཉེན་རྟོག་པ་མེད་དུས་སྤྱོད་ངན་གྱི་མི་དེ་ཚོས་ཁྲིམས་འགལ་བྱེད་པའི་དོན།
གཏམ་དཔེ་དེ་འདྲ་ང་ཚོ་བོད་པར་མང་པོ་ཡོད།
དགེ་རབ་ལགས། གཏམ་དཔེ་འདི་ཚོ་ཡག་པོ་འདུག ང་ལ་སྒྱུར་སྟངས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཅིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད། གཏམ་དཔེ་དེ་ཚོ་སྒྱུར་སྐབས། ངེད་ཚོ་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེའི་ནང་དབྱིན་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེའི་དོན་གཅིག་པ་ཡིན་ཚེ་དེ་ཚོ་དང་སྦྱར་ན་ཇི་འདྲ་རེད།
དཔེར་ན།
When in Rome do as the Romans do – ཡུལ་ཆུ་བཏུང་ནས་ཡུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་།
When the cat is away the mice will play ཙི་ཙི་ཞི་མི་མེད་པའི་བདེ་བ།
ཡག་པོ་ཞིག་བསྒྱུར་འདུག
གལ་སྲིད་བསྒྱུར་མཁན་དེ་ང་ཡིན་ན། ངེད་ཀྱིས་ཚིག་གི་གདོང་གཅིག་པོར་མ་བལྟོས་པར་འདི་འདྲ་ཞིག་བསྒྱུར་ས་རེད།
དགོས་བའི་དུས་སུ་ཕན་ཐོགས་ན་གྲོགས་པོ་དངོས་གནས་བ་ཡིན།( A friend in need is a friend indeed)
གང་ན་འདུན་པ་ཡོད་ས་དེ་རུ་བགྲོད་ལམ་ཡོད། (Where there’s a will there’s a way)
ལྟོགས་པའི་མི་ནི་ཁྲོ་བའི་མི་དང་འདྲ། (A hungry man is an angry man)
བུམ་པ་སྟོང་བར་སྒྲ་ཅོར་ཆེ། (Empty vessels make the most noise)
བཤད་ལ་མཁས་རྣམས་ལག་ལེན་ཆུང་། (Great talkers are little doers)
ལག་ལེན་ནི་ཁ་བཤད་ལས་བརྗིད་ཆེ། (Actions speak louder than words)
ལེགས་བཅོས་གཏོང་བ་ནམ་ཡང་འཕྱི་མི་དྲགས (It’s never too late to mend)
མེ་མེད་ན་དུ་བ་དཀོན། (There’s no smoke without fire)
བཀུར་འོས་དགེ་འདུན་རབ་གསལ་ལགས།
དུས་བབ་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཁོངས་སུ།
སྒོ་ཁྱི་སྒོ་ཟོག་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ནས་ལོ་བཅོ་ལྔ་ཉི་ཤུར་བོད་ཡིག་རྐྱང་བ་སྦྱངས་མཁན་འགས་རྩོད་གླེང་བྱེད་ཀྱི་འདུག
ཕན་ཚུན་ལ་བདེན་ཁ་མ་བྱིན་པར་རང་རང་ས་ནས་ཕུར་བ་རེ་བརྡབས་ནས་བསྡད་ཡོད་ཀི།
ངེད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་མ་གཏོགས་འགྲེལ་བཤད་སྤུས་དག་ཅིག་ཡོང་གི་མ་རེད་ལབ་ཡོད།
ཁོམ་པ་ཡོད་ན་དེ་ཚོར་ལན་ཞིག་རྒྱག་རོགས།
ཡིག་བསྒྱུར་ནི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་ཚིག་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས་ཞིག་དང་དོན་བསྒྱུར་དང་ཐད་བསྒྱུར་གྱི་བསྒྱུར་ཐབས་འདྲ་མིན་པ་བརྟེན་ནས་བསྒྱུར་བྱེད་མ་འདྲ་བ་ཡོང་ཆོག་པ་ཞིག་རེད།
ཤར་ནུབ་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གང་དུ་ཡིན་ཡང་། གཏམ་དཔེར་དང་གཏན་ཚིགས་གཉིས་ཡང་སེང་འཁྲུག་ནས་དབྱེ་བ་མེད་པ་གཅིག་འདྲ་པོ་བརྩི་འི་འདུག་པ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་སྙམ། དེ་དང་གཅིག་བྱས། ཡང་ང་ཚོའི་ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད་དེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ལྟ་བུ་བེད་སྦྱོད་ན་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་གྱི་ཡོད་མེད་དེ་ལ་ཡང་དཔྱད་པ་གཏོང་དགོས་རྒྱུ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་གཏམ་དཔེར་དང་ལེགས་བཤད་སོགས་ལུང་དུ་དྲངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་སྤྱི་འཐུས་ནང་དུ་གྲོས་འཆར་འདེན་སྐབས་གཏམ་དཔེར་དང་ལེགས་བཤད་བགྲང་ནས་བསྒྲུབ་བྱེད་གཏོང་མཁན་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་རེད།
དབྱིན་ཡིག་ཏུ་དཔེར་ན་Birds of a feather flock together (རིགས་གཅིག་པའི་ཁྱུ་དང་བསྡེབ་ན་མཐུན་པོ་ཡོད་)ཟེར་བ་དེ་དང་Opposites attract (རིགས་མ་གཅིག་པས་མཐུན་ཤུགས་ཆེ་བ) ཡོད་ཚུལ་ ལྟ་བུ་སོགས་ནང་འགལ་ཅན་གྱི་གཏམ་དཔེར་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། ཚན་རིག་གི་ཐོག་ནས་གཏམ་དཔེར་འདི་འདྲ་དོན་དངོས་དང་མཐུན་གྱི་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད།
གཏམ་དཔེར་གྱིས་ག་རེ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་མིན་གང་ལྟར་ཀྱང་གཏམ་དཔེར་ནང་དུ་བཀོད་པའི་བསམ་བློ་ཞིབ་འཇུག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད།
དགོངས་དག ད་ཡིན་ན་འབྲེལ་བ་མེད་རྒྱུ་ལུང་གཤོངས་གང་བཤད་སོང་། རབ་གསལ་གྱི་ཡིག་བསྒྱུར་འདི་ཡག་པོ་འདུག
ཨ་ལ་ལ། ངོ་མཚར་ཆེ། གཅིག་ལས་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་བཟང་། ང་ཡིན་ན་དབྱིན་ཇིའི་ཚིག་འགྲོས་ལ་ཞེ་དྲག་ལྟ་ས་མ་རེད། དོན་དག་ཡོང་བ་ཡིན་ན་བོད་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེ་དང་ཚིག་འགྲོས་ལྟར་དོན་སྒྱུར་བྱེད་ས་རེད། སྐད་གཞན་གྱི་ཚིག་ཤུགས་དང་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་རང་སྐད་ཀྱི་ཉམས་ཤོར་སོང་ན་ལན་པོར་མཐོང་དཀའ། བསམ་ཤེས་ནི་དངོས་གནས་མི་བསམ་ཤེས་ཤིག་ཡིན་ལ་ཁད། ཡང་གཏམ་དཔེ་ཟེར་བ་དེ་མིས་བཟོས་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་ང་ཚོས་གཏམ་དཔེ་གསར་བ་ཞིག་བཟོ་མ་ཆོག་པ་ཡང་ཅི་ལ་ཡོད། འདིར་ངས་དཔེ་མཚོན་ཁ་ཤས་བཀོད་ཡོད། མི་འགྲིག་ན་ཚིག་རྩུབ་སེར་བ་འབབ་འབབ་གྱིས། ཚིག་ངན་བུ་ཡུག་འཚུབ་འཚུབ་གྱིས།
༡ ཀ གྲོགས་པོ་བཟང་བོ་དགོས་པའི་དུས་སུ་ཡོད། ཁ དགོས་དུས་ཕན་པ་གྲོགས་པོ་ངོ་མ་ཡིན
༢ འདུན་པ་དྲག་པོ་ཡོད་གྱུར་ན། རང་ལམ་རྐང་བའི་འོག་ན་ཡོད།
༣ ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ཁྲོ་ཆོག་ཆོག རྟ་ཕོ་བྱང་མ་རྒྱུག་ཆོག་ཆོག
༤ ཆུ་བོ་ཆུང་ཆུང་འུར་སྒྲ་ཆེ། རྒྱ་མཚོས་ཅ་ཅོ་ག་ལ་སྒྲོགས།
༥ ཁ་ཡིས་བཤད་ན་ལྷ་བཞེངས། ལག་ལ་བཞག་ན་སྣབས་ལུག
༦ ཁ་བཤད་ཆུ་ཡི་ཝུ་བ ལག་ལེན་གསེར་གྱི་ཐིགས་པ།
༧ ལམ་ནོར་ལྡོག་ཤེས་བྱས་ན་སྔ་ཕྱི་མེད། གཏམ་དཔེ་འདི་གནད་ལ་ཁེལ་བའི་གཏམ་དཔེ་ཞིག་རེད་མི་འདུག
༨ དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པར་ངང་རིང་དགོས།
༩ མེ་མེད་སར་དུ་བ་མེད།
༡༠ ཀ རྟ་ཤོར་ལ་འཛིན་ཐབས་ཡོད། ཚིག་ཤོར་ལ་འཛིན་ཐབས་མེད། ཁ དཀར་ཡོལ་ཆག་ན་ཚེམས་ཐབས་མེད།
༡༡ ཀ ཡར་ལུང་དུ་སྡོད་ན་ཡར་ལྷ་ཤམ་པོ་མཆོད། ཁ ཡུལ་ཆུ་འཐུང་ན་ཡུལ་ཁྲིམས་སྲུངས།
༡༢ ཀ ཞི་མེ་མེད་སར་ཙི་ཙིས་རླིག་པར་སོ་བཏབ། ཁ ཨ་ཕ་མེད་ས་ན་བྱིས་པ་ཁ་རྒྱལ་མགོ་རྒྱལ
༡༢ ཞི་མི་མེད་སར་ཙི་གུ་ལ་རྒྱུགས་ལུང་རྒྱུགས། ༡༢ ཀ་བ་དེ་ཞེ་དྲག་འཚམས་པོ་མེད་པ་འདྲ
ང་ཚོས་དོན་ཆེན་རྐྱང་རྐྱང་བཤད་ནས་བསྡད་པའི་སྐབས་འདིར་ངས་ངལ་གསོའི་ཚིགས་བཅད་དུ་གཏམ་དཔེ་འདི་དག་བསྲིངས་པ་ཡིན། འགྱུར་བཅོས་གནང་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
ངས་ཁྱེད་ཚོའི་འགྱུར་ལ་བཅོས་བྱས་པ་ཅང་མེད། རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཙམ་བཏོན་པ་ཡིན། ཅི་ལྟར་བསྒྱུར་མིན་རང་ལག་རེད།
ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ནི་ཁྲོས་པའི་མི་ཞིག་རེད། (A hungry man is an angry man)
ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ཁྲོ་ཆོག་ཆོག རྟ་ཕོ་བྱང་མ་རྒྱུག་ཆོག་ཆོག
གོང་གི་བསྒྱུར་གཉིས་ཧ་ཅང་འཚམས་པོ་འདུག དོན་དག་ཏག་ཏག་ཞིག་གོ་གི་འདུག
ལྟོགས་པའི་མི་ནི་ཁྲོ་བའི་མི་དང་འདྲ། (A hungry man is an angry man)
འདིས་དབྱིན་ཡིག་གཏམ་དཔེའི་ནང་ཚིག་གཅིག་ཁ་སྣོན་བྱས་ཏེ་གོ་དོན་གཞན་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་འདུག་སྙམ། དཔེར་ན་འདི་ལྟ་བུ།(A hungry man is like an angry man)
ཁྱེད་རང་ཚོས་བསྒྱུར་བ་གཅིག་ལས་གཅིག་བཟང་བ་འདུག གཏམ་དཔེ་སྐོརབསྒྱུར་བ་དེ་ཅུང་སྟབས་བདེ་བ་འདུག གང་ཡིན་ཞེ་ན། བོད་ལ་དེ་བཞིན་གཏམ་དཔེ་མང་པོ་ཡོད་པས་ཡིན་ལས་ཆེ། དགེ་འདུན་རབ་གསལ་སྔོན་མ་ནས་གོ་མྱོང་ཡང་འཇལ་བའི་སྐལ་བ་མ་བྱུང༌། རྗེས་སུ་ཅིས་ཀྱང་འཇལ་ངེས་ཡིན། གཤམ་དུ་ངས་ཁྱེད་ཅག་ལ་བསྒྱུར་གཞི་ཞིག་ཕུལ་འདོད་ཡོད་པས་གྲོགས་པོ་ཚོས་བསྒྱུར་རྩལ་ཇི་ཡོད་ངོམས་རོགས། ང་ཚོས་སྐད་ཆ་ཚོན་པོ་དག་བཤད་ནས་སྡོད་པ་ལས་བསྒྱུར་གྱི་རྩེད་མོ་ཞིག་རྩེ་ན་ཅི་འདྲ་འདུག
My object in discussing this subject here is that a student of the history of civilization may have some measure of the difference between disciplined home education and school education, and also of the effect produced on children through changes introduced by parents in their lives. The purpose of this chapter is also to show the lengths to which a votary of truth is driven by his experiments with truth, as also to show the votary of liberty how many are the sacrifices demanded by that stern goddess. had i been without a sense of self-respect and satisfied myself with having for my children the education that other children could not get, i should have deprived them of the object-lesson in liberty and self-respect that i gave them at the cost of the literary training.
ཨ་ཨ། མཁས་པ་རེད། ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་ཡིན་ད།
མཁྱེན་རྒྱ་ཡངས་པའི་ཨ་ཁུ་མགོན་པོ་ཕྱག་གཉིས་དང་དགེ་འདུན་རབ་གསལ། བསམ་ཤེས། ཨ་ཅེ་བསོད་ནམས་བདེ་སྐྱིད་སོགས་ལ་འཚམས་འདྲི་བཀྲི་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག གུས་པའི་གཤམ་གྱི་དྲི་བ་དག་ལ་ལམ་སྟོན་ཞིག་གནང་བའི་རེ་བ་སྙིང་ནས་ཞུ།
༡ དབྱིན་ཡིག་བོད་ཡིག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་དགོས།
༢ དབྱིན་ཡིག་ནང་གི་མི་མིང་དང་ས་མིང་སོགས་བོད་ཡིག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་དགོས།
༣ དབྱིན་བོད་ཡིག་བསྒྱུར་སྐབས་སུ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་གང་དག་ཡོད།
༤ ཁྱོད་ཚོས་སོ་སོའི་དབྱིན་བོད་ཡིག་བསྒྱུར་གྱི་ཉམས་མྱོང་གུས་པར་གསུངས་ན་ཆོག་གམ།
གོང་གསལ་གྱི་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་མཁན་ཡོངས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། རྣམ་པ་ཚོས་མུ་མཐུད་དུ་དབྱིན་བོད་རྒྱ་གསུམ་གྱི་ཡིག་བསྒྱུར་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞི་ཐོག་ལ་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོར་ཡོང་བར་མཁྱེན་མཁྱེན།་
ཕྲན་གྱི་ཟིན་བྲིས་སུ་ཕེབས་པར་དགའ་བསུ་ཞུ།
http://www.tibettimes.net/blogs.php?id=112
གངས་ཐིགས་ཀྱིས་གུས་འདུད་དང་བཅས་ཕུལ།
བོད་པ་འདི་ཚོ་ལད་ཟློས་ལ་དགའ་བས་ལོས་ཡིན། བོད་དུ་འདི་ལས་ཀྱང་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གཏམ་དཔེ་མང་བོ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་མི་ཐོག་རྗེས་མ་དག་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་བརྗེད་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་སྨོན། གཞན་གྱིས་གཏམ་དཔེ་བཤད་ཤེས་པ་དེ་ཡག་པོ་མ་རེད་ཟེར་གྱི་མེད་མོད། ཡིན་ཡང་། མི་རིགས་སུ་ཞིག་ལ་མཚོན་པ་ཡིན་ན་ཐོག་མར་རང་གི་རིགས་ཀྱིས་གཏམ་དཔེ་ཤེས་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ།
སྤྲང་མ་ཐིག་ལེ་ཅན་ལ་སྟག་མི་ཟེར། འབུ་ནག་ར་ཅོ་ཅན་ལ་འབྲོང་མི་ཟེར།
ངེད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ།
གྲོགས་བཟང་བོ་སྨན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་། གྲོགས་ངན་པ་དུག་གི་སྡོང་བོ།
མ་འགྲིག་ས་ཡོད་ན་བསམ་ཚུལ་གསུང་རོགས་ཞུ།
ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་གསུངས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ངས་བསམ་ན། དབྱིན་ཡིག་ནང་གང་ཡོད་པ་དེ་རང་འཇག་བསྒྱུར་བ་ལས། ངེས་པར་དུ་ཚིག་དོན་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་དེ་ཚོར་བསྟུན་དགོས་དོན་མི་འདུག་སྙམ། དེ་ཡང་ཁོ་ཚོར་ཡང་ང་ཚོ་ནང་བཞིན་གྱི་(གཏན་ཚིག་ལ་གནས་དང་མི་གནས་ཀྱི་)གཏམ་དཔེ་འདྲ་པོ་རེ་ཡོད་པ་ཤེས་པར་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་འདུག་ ད་དུང་གོང་གི་དབྱིན་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེ་འདི་ཚོ་ལས་འཛམ་གླིང་མི་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་རིག་གནས་ལས་འདྲ་མཚུངས་ཧ་ཅང་མང་པར་ཤེས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གཏམ་དཔེ་ཡི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཚིག་ཅུང་ཙམ་རེ་ལས་དོན་ཧ་ཅང་འདྲ་བའམ་གཅིག་པ་ཅན་འདི་འདྲ་ཡོད་པ་ནི་ཨ་རེ་མཚར་ཏེ། རིག་གནས་སྤོ་འཕེལ་དང་བརྗེ་བསྒྱུར་གྱི་བྱུང་བར་ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ཆེ་ཆེར་ལྡན་སྙམ།
གཞན་ཁྱེད་རྣམ་པས་སྒྱུར་གཞིའི་དབྱིན་ཇིའི་མ་ཡིག་མཉམ་དུ་བཀོད་པ་ནི་ཡག་པོ་འདུག འདི་ནི་སྒྱུར་མཁན་གྱིས་ཀློག་པ་པོར་བཞག་པའི་ས་མིག་ཅིག་རེད།
ཨ་རོ་་་་་་་་་་་ཚེར་མ། ཁྱོས་དབྱིན་ཡིག་ལ་གསལ་བྱེད་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་ཡང་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་སྒྱུར་གཞིའི་མ་ཡིག་གང་འདྲ་བྱས་ནས་ཀློག་གམ། ད་དུང་མ་ཡིག་མཉམ་བཀོད་བྱས་པ་ཡག་བྱུང་ཟེར། སྐད་ཆ་དགོད་སྤྱད་འདི་འདྲ་མང་པོ་མ་བཤད་མ་གཏོགས་བགད་ནས་སོ་ལྷུང་ཐལ།
གཏམ་དཔེ་དེ་འདྲ་དབྱིན་ཇི་ནས་བསྒྱུར་མ་དགོས་པར་ང་ཚོ་རང་ལ་ཡོད།
དཔེར་ན།
༡
རྟ་ཕོའི་གཤེས་ཤུགས་འདམ་རྫབ་ནང་ནས་ཤེས།
གྲོགས་པའི་བཟང་ངན་དགོས་པའི་དུས་སུ་ཤེས།
༢
གང་ན་ལས་ཀྱིས་འཕངས་འགྱུར་པ།།
དེ་ལ་ལས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་བྱེད།་༼ཞེས་པ་ནི།་གང་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟང་པོའི་བྱ་བ་འམ་ལས་ཞིག་རྩོམ་ཕྱིན།་དེ་ན་ལས་དེ་ཡིས་དེ་རུ་འདྲེན་པར་བྱེད་ཞེས་པའོ།
དེ་མིན་ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད་་དང་ཤེས་རབ་བརྒྱ་པ་ཅ་ན་ཀྱའི་བསྟན་བཅོས་སོགས་གཟིགས་དང་
དབྱིན་ཇིའི་གཏམ་དཔེ་ལས་འདབ་སྙན།
ནོར་བཅོས
ཤེད་ཤུགས།
བཀུར་འོས་བྱ་གཞུང་དཔལ་རྡོར་ལགས།
ང་ཚོས་འདི་རུ་བསྒྱུར་རྩལ་ངོམས་ཀྱི་མེད་ལ་བསྒྱུར་གྱི་རྩེད་མོ་དེ་བས་ཀྱང་རྩེད་ཀྱི་མེད།
དེར་བརྟེན། ཁྱེད་ཀྱི་ལས་ཀ་འདི་ཐང་ནས་ཐོད་དུ་ལེན་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འདུག
ད་ཕན་བསམ་ཚུལ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཤད་མཁན་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ནས།
དྲ་གྲོགས་འགས་ང་ཚོས་ནུབ་ཕྱོགས་པར་ལད་ཟློས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་དང་བོད་རང་ལ་ཡང་གཏམ་དཔེ་གང་མང་ཡོད་ཚུལ་སོགས་རིགས་ཞེན་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་ཀྱི་འདུག
རིགས་ཞེན་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་རྣམས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་་མིའདོད་ལ་རིགས་ཞེན་ཅན་རྣམས་ལ་དགའ་བསུ་ཡོད།
འོན་ཀྱང་། ང་ཚོས་འདི་རུ་བསྒྱུར་གྱི་སྐོར་ནས་ཕན་ཚུན་ལ་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་དང་ལེགས་ཆ་ལེན་རེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས།
བོད་ལ་གཏམ་དཔེ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཧ་མ་གོ་བ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གཏམ་དཔེ་དག་ལ་དགའ་ཤས་ཆེ་བ་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དེ་དོན་དགོངས་འཇགས་ཡོད་པ་ཞུ།
བསོད་ནམས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཞུ།
ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ནི་ཁྲོས་བའི་མི་ཞིག་རེད།A hungry man is an angry man
གོང་གི་བསྒྱུར་དེ་ཐད་བསྒྱུར་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཚིག་གི་གདོང་ལ་བསྟུན་ཤུགས་ཆེ་བར་མངོན།
ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ཁྲོས་བའི་མི་མ་རེད། འོན་ཀྱང་། ཁྲོས་བའི་མི་དང་འདྲ་བ་རེད།
གཏམ་དཔེ་འདིས་ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ཁྲོས་བའི་མི་དང་འདྲ་བའི་དོན་སྟོན་གྱི་འདུག་མ་གཏོགས་ཁྲོས་བའི་མི་ཡིན་པ་སྟོན་གྱི་མེད།
དེར་བརྟེན། ངེད་ཀྱིས་འདྲ་ཞེས་བའི་ཚིག་དེ་ཁ་སྣོན་བརྒྱབ་པ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་བ་ནང་བཞིན་like སྦྱར་ན་མ་སྦྱར་ན་དོན་གྱི་འབབ་ས་གཅིག་རེད་སྙམ།
དགེ་རབ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། འདོད་པ་མ་ཁེངས་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ནི་ལས་སླ་བོར་ཁྲོ་གི་རེད་ཅེས་བའི་དོན་རེད་ལབ་ནས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་འདུག
དེ་ནས། མགོན་ཕྱག་གིས།
ལྟོགས་པའི་མི་དེ་ཁྲོ་ཆོག་ཆོག རྟ་ཕོ་བྱང་མ་རྒྱུག་ཆོག་ཆོག ཞེས་བའི་རྟ་ཕོ་བྱང་མ་རྒྱུག་ཆོག་ཆོག་ཟེར་བ་དེ་སྦྱར་དོན་ཅི་ཡིན་རྒྱུ་མཚན་ཅིག་གསུངས་རོགས། ཁོང་གིས་རྒྱུ་མཚན་མ་གསུངས་སྔོན་ལ་ངེད་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་བཤད་མི་སྤོབས། དེ་ཙམ་ཞུ།
ངེད་ཀྱིས་གཏམ་དཔེ་འདི་དག་ག་འདྲ་འདུག
༡ ལྟོགས་ན་ཁྲོ་སླ། སྡུག་ན་ངུ་སླ། སྐྱིད་ན་དགོད་སླ།
༢ བུ་མོ་རུལ་མའི་སྡུག་མི་ཆགས།
བུ་ལོ་ངན་པའི་གཏམ་མི་འཁྱོངས།
༣ བཟང་ངན་འགྲོགས་ན་ཤེས། ཡག་བཙོག་བལྟས་ན་རིག
ཚེར་མས་བཤད་པ་དེ་ལ་ཡང་གནས་ལུགས་འདུག གཞན་སྐད་ཇི་བཞིན་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ན་མི་རིགས་གཞན་གྱི་སྐད་དང་རིག་གཞུང་སོགས་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་དེ་དངོས་གནས་རེད། ཡང་མཚམས་རེར་ཇི་བཞིན་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ན་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་མི་འདྲ་བ་དང་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྦད་དེ་གོ་ལོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དེ་འདྲ་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད་པ་མ་རེད།
འདིར་དཔེ་ཞིག་བཀོད་ན། ང་ཚོས་སྙིང་སྡུག་མར་སྙིང་གི་ཚིལ་ལི་ཟེར་བ་འདི་ཕར་དབྱིན་ཡིག་ལ་ཇི་བཞིན་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ན། བོད་རྣམས་ཚིལ་ལ་དགའ་བ་ཡོད་པ་དང་ཚིལ་དེ་ཁ་ཟས་ནང་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་ཤེས་རྒྱུར་ཕ་རོལ་བར་ཕན་ཐོགས་སྲིད་ན་ཡང་། ཕྱི་གླིང་བ་ཞིག་གི་སྣང་ངོར་ཚིལ་ལི་ནི་མི་དགོས་པའི་གད་རྙིགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བ་དང་། ཐ་ན་གཟུགས་པོའི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་བྱེད་རྫས་དུག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་སྣང་གི་ཡོད་པས། སྙན་ངག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ལ་རོ་ཉམས་གང་ཡང་མེད་པར་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་འདྲ་ཡང་ཡོད་པ་རེད།
དྲ་གྲོགས་ཟླ་བ་ལགས། ཚེར་མ་ངས་དབྱིན་ཡིག་ལ་གསལ་བྱེད་དུ་ཡོད་ཤེས་མིན་གླེང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། པལ་ཆེར་ཁྱོས་ང་ངོ་མི་ཤེས་པ་འདྲ། དེ་བས་ངས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཡང་མི་ཟེར། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་སར་བཏབ་པའི་མཆན་བུ་ལས། ངས་ཁྱོད་རང་བོད་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང༌། ཐ་ན་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་གང་ཐད་ནས་ཁྱོད་ང་ལ་མི་དོ་བ་གསལ་བོར་བཤད་ཐུབ། ངས་དབྱིན་ཡིག་གི་གསལ་བྱེད་ཤེས་མིན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ག་ལེར་ཤེས་ཐུབ། (དྲ་གྲོགས་ཚོ། ཐུགས་རྒྱལ་མ་བཞེངས་རོགས། འདི་ངས་ཟླ་བས་སྐུལ་ངོར་གསུངས་པ་ཡིན།)
ཕན་ཚུན་ལ་ཁ་རྡུང་གཏོང་བ་ལས། བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་རེ་བྱས་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག་གམ།
གཤེ་རེས་བྱེད་རྒྱུ་ཅུང་ཉུང་ཙམ་བྱུང་ན་ཅི་མ་རུང༌།
དབྱིན་ཇིའི་གསལ་བྱེད་ཤེས་མིན་གྱིས་ཅི་བྱེད།
རེ་བསྐུལ།
མཁྱེན་ལྡན་གྱི་གྲོགས་པོ་ཚོར་ངས་རེ་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ།
ཉེ་ཆར་ངས་བོད་ནས་གསར་དུ་ཐོན་པའི་བོད་རྒྱ་དབྱིན་གསུམ་གློག་རྡུལ་ཚིག་མཛོད་དེ་ཉོས་ཀྱང་དེའི་ནང་བོད་ཡིག་རྩིག་འདོགས་སོགས་ཐད་ཀར་མཛུབ་གནོན་རྒྱབ་སྟངས་ཤེས་མ་སོང་ལ། ངོ་སྤྲོད་དེབ་ཆུང་དེ་ལས་ཀྱང་ཁ་གསལ་ཞིག་མ་མཐོང༌། དེས་ན་མཁྱེན་ཡངས་གྲོགས་པོ་ཁྱེད་ཅག་སུ་ལ་དེའི་ཐད་ཐུགས་རྒྱུས་ཡོད་ན་གུས་པར་མ་ཤེས་ལམ་སྟོན་གནང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཞུ་རྒྱུ་དང༌། གཞན་ཡང་གློག་འཕྲུལ་དེར་ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱུས་མངའ་བྱས་པའི་དཀའ་གནད་མན་ངག་ཁག་མཆིས་ཚེ་ཅི་ནས་ཀྱང་སྦྱིན་སྩོལ་གཟིགས་སྐྱོང་ཡོང་བ་ཞུ་ཞུ།
གུས་པ་སློབ་ཕྲུག་བཀྲ་ཤིས་ནས།
ངའི་བསམ་ཚོད་ལ་ཁ་སྔོན་ཨ་ལགས་ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱེད་ཀྱིས་གོང་ཞུའི་བོད་ནས་ཉེར་ཐོན་བོད་རྒྱ་དབྱིན་གསུམ་གློག་རྡུལ་ཚིག་མཛོད་འཕྲུལ་ཆས་དེ་ཉོས་ཡིན་པ་ཡོད། དེས་ན་ངས་གོང་ཞུའི་རེ་དོན་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་མྱོང་ཁྲིད་སློབ་སྟོན་ཅིག་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཐུགས་རྗེས་གཟིགས།
གུས་སློབ་ཕྲུག་བཀྲ་ཤིས་ནས
གཞན་ལ་དར་བའི་གཏམ་དཔེ་དག་བོད་རང་ལ་ཡོད་པ་དང་སྦྱར་ན་གོ་སླ་སྦྱོར་བདེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་མངའ་འོ། །
ང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་འདིར་ཕེབས་པའི་དྲ་གྲོགས་རྣམས་དཔེ་མ་སྲིད་པའི་ཡག་པོ་འདུག ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་ཡིན་གདའ།