སེར་ཤུལ་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ།
རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོའི་འགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་བོད་གངས་ཅན་གྱི་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ལག་ལེན་ལ་བསྲེས་ལྷད་དང་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས། ཆེད་བཟོས་ལོག་འགྲེལ་སོགས་ཀྱིས་རིན་ཐང་སྟོང་གིས་ཕྱུག་པའི་རིག་གནས་འདི་རྩ་ནས་འབྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་དག་གིས་ལན་མང་གནོན་བཙིར་བྱས་མོད་སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ལྷག་བསམ་དང་བློ་གྲོས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡངས་པའི་ངེས་དོན་གྱི་མཁས་པ་རྒན་པ་དག་གི་ལེགས་བྱས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མུ་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་འགྱུར་ལྡོག་གང་མང་ཞིག་གི་ཁྲོད་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་ལེགས་བྱང་སླར་ཡང་རྩ་མེད་དུ་འགྱུར་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ་འཛམ་གླིང་སའི་གོ་ལའི་འཕྲུལ་ལས་རིག་རྩལ་གྱི་འཕེལ་རིམ་གསར་བ་ཞིག་དར་རྒྱས་སུ་བྱུང་ཞིང་དེ་དང་དུས་མཚུངས་སུ་བོད་གངས་ཅན་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ལའང་གསོན་ཤུགས་གསར་བ་ཞིག་དང་རེ་བ་གསར་བ་ཞིག་གི་མ་ལག་རྒྱས་འགོ་བརྩམས། དེ་ལྟར་ཡང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འཛུམ་དཀར་ས་ཡི་གོ་ལའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཞད་པའི་སྐབས་འདིར་ན་གཞོན་གང་མང་ཞིག་གིས་སྐད་ཡིག་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་རིན་ཐང་བཞག་ནས་མཁས་པ་རྒན་པ་ཚོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྒྱུན་འཛིན་དར་སྤེལ་གྱི་ལས་ལ་ཞུགས་མོད། ང་ཡིན་བསམ་པའི་ཁ་ཕོ་དང་ཧམ་པ་ཅན་སྐོར་ཞིག་གིས་དྲ་བའི་རིག་གནས་འདིར་དུང་ཞེན་དང་འབྲེལ་གཞི་རྩའི་དགེ་སྐྱོན་ལ་བསམ་གཞིགས་གནད་དུ་སྨིན་པ་ཞིག་མ་བྱས་པར་ཡ་མཚར་དང་། རྨོངས་པའི་དུང་ཞེན་། རྩེད་རྒོད། ཐ་ན་དུས་ཚོད་འགྲོ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཟིན་བྲིས་སྤེལ། མཆན་བུ་བཏབ། རྩོམ་དེབ་པར། བརྡ་དག་སྤྱིའི་འགྲོ་སྟངས་དང་། རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡོད་མེད་ལ་མ་བལྟོས་པར་ཕུལ་བྱུང་ཟིན་བྲིས་པ་ཆགས་ཤིང་གྲགས་ཅན་རྩོམ་པ་པོར་གྱུར་ནས་བསམ་བློའི་སློབ་སྟོན་པར་བདམས། འདིའི་ཕྱོགས་ངོས་གཞན་ཞིག་ན་རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་དུང་ཞིང་སྤོབས་པས་མདུན་སྙེག་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། ངོས་གཞན་ཞིག་ན་ཚད་ལྡན་རྩོམ་པ་དག་གི་མཚན་སྙན་ལ་རྨ་བཟོས་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོ་སྤྱིའི་རིན་ཐང་གི་ཚད་ཐིག་ལ་ནག་རྩི་བྱུགས་པ། རྩོམ་པ་པོ་དང་རིག་གནས་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་པ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དཀྲུགས་ཤིང་མཁན་དང་། སྨྱོན་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྤེལ་བ། བརྡ་དག་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ནོར་བ་དང་། ཕྲད་ཀྱི་སྦྱོར་ལུགས་མ་ཤེས་ཀྱང་གང་བསམ་གང་དྲན་ཡིག་ནོར་དང་བརྡ་ལོག ཁ་སྐད། ཕ་སྐད།་ལུང་སྐད་སོགས་གང་བྲིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་སྐད་དང་རིག་གནས་པའི་སྡེ་ཡི་གཟི་བརྗིད་ལྟར་སྣང་པའི་ལོག་རྟོག་འགྲེམས་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་སྐྱོན་ལྕི་བར་སྣང་། རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་དུང་ཞིང་བརྩེ་བའི་བསམ་བ་ཅན་དག་གིས་འདིའི་དགེ་སྐྱོན་ངེས་པར་དུ་བསམ་དགོས། རྩོམ་པ་པོ་དང་བསམ་བློ་བ་ནི་དོན་ངོ་མར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་པ་དང་། མི་མང་མདུན་ཕྱོགས་སུ་འཁྲིད་མཁན་གྱི་དེད་དཔོན་ཞིག་ཡིན་དགོས་མོད་ང་ཚོ་གངས་ཅན་པར་འདི་ལྟ་བུའི་ཚད་ལྡན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་ག་ཚད་ཅིག་ཡོད་དམ། དངོས་གནས་ཚད་ཐིག་འདིའི་སྟེང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཚོར་གདེང་འཇོག་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོད་དམ། དོན་ངོ་མར་ང་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་པར་བསམ་བློ་མེད་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་ང་ཚོའི་བསམ་ངོ་ན་ཁོང་ཚོའི་རིན་ཐང་གི་གཟི་འོད་མེད་སོང་བས་རེད། དེ་ཡང་ཕར་དེད་ན་རྩོམ་པ་པོ་ནི་ང་ཚོའི་མིག་མདུན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ཚོ་དང་འདྲ་བར་གཞི་རྩའི་ཡོན་ཚད་མི་ལྡན་ཞིང་དཀྲུགས་ཤིང་སློང་མཁན། ལེགས་ཉེས་མི་བརྟག་པར་གང་དྲན་གང་བསམ་བརྡ་ནོར་ཡིག་ནོར་གྱིས་འགྲེམས་མཁན་ཞིག་ལ་གོ་སོང་བས་རེད། དྲ་བའི་རིག་གནས་འདིར་ཞུགས་ནས་རང་གི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དང་རྩ་གཏོར་བྱེད་ནི་འདིར་ཞུགས་པའི་མི་བུ་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་པས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བའི་བསམ་བློ་ཞིག་གིས་ཡང་དག་པའི་འདོར་ལེན་ཞིག་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། འདི་ནི་ཚོད་ཚོད་ལ་བལྟས་ན་དོན་ཆུང་ཞིག་ཏུ་སྣང་མོད་ཞིབ་ཏུ་བསམ་ན་རིག་གཞུང་གསོན་གནས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་ལ་རྒྱུས་པའི་འགུལ་སྐྱོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན།
ཡག་པོ་འདུག་ འོན་ཀྱང་ཡིག་ནོར་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་རྩོམ་ཆོ་མེད་རིང་པོ་བྲིས་པ་ལས་ ཡིག་ནོར་ཡོད་ཀྱང་རྩོམ་ལ་ཆོ་ཡོད་པ་ཐུང་ཐུང་ཞིག་བྲིས་ན་ཡག་པ་འདུག་ ལྷག་པར་དུ་དྲ་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི་མི་ཚང་མས་སོ་སོས་གང་ཤེས་པ་དང་ གང་དྲན་པ་དེ་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་བྲིས་ས་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་ ཡིག་ནོར་ཤོར་མི་ཆོག་པ་དང་ཡིག་གཟུགས་ཡག་པོ་ གཞན་ལ་བཀའ་སློབ་ཀྱང་ཀྱང་གནང་ས་ཞིག་མ་རེད་ དེ་ཡིན་མིན་སྐད་ཡིག་གཞན་གྱི་དྲ་རྒྱའི་ནང་གཟིགས་ན་མཁྱེན་ངེས་ཡིན་
ཐུགས་རྗེ་ཆེ་
དྲ་གྲོགས་འཇིག་མེད་ལགས། རྩོམ་ཡིན་ན་ཡིག་ནོར་ཤོར་མི་ཆོག་པའི་གནས་ལུགས་བཤད་ཀྱི་མེད། རྩོམ་པ་པོ་དང་ཟིན་བྲིས་པ་ཡིན་ན་མ་མཐའ་ཡང་བརྡ་དག་གི་གཞི་རིམ་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་ངེས་པར་དུ་དགོས་ཀྱི་རེད། དེ་མེད་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཛིན་གྱི་ཡོད་དམ་བཤིག་གི་ཡོད་རང་ལ་དྲི་བ་གཏོང་དགོས།
ཤ་ཁྲག་གཅིག་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོ་ལ་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་ཡི་ཡོད་དོ།
གྲོགས་པོ་སེར་ཤུལ་རིན་ཆེན་དོན་འགྲུབ་ལགས་ནས་རྩོམ་ཡག་པོ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།སྤྱིར་ཆོས་རིག་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་ང་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་རེད་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་གལ་ཆེན་ནང་གི་དོན་ཆེན་ཡིན་པས། སྲུང་སྐྱོབ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་མྱུར་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་ལ་ཐུག་ནས་ཡོད། བོད་ནང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་རྒྱ་སྐད་ཀྱིས་སྲེ་ལྷད་ཐེབས་ནས་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་ཙམ་ཡང་བོད་རང་སྐད་ནས་མི་འཁྱོངས་པ་མ་ཟད། རྒྱུན་བཀོལ་གྱི་ཅ་དངོས་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་རྒྱ་སྐད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ང་ཚོ་ལ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་གསར་པ་དག་མ་ཡིན་པར་ཕོར་པ་དང་ཁྲུས་ཆས་ལ་སོགས་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དག་གི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་སྐད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཧིན་སྐད་དང་དབྱིན་སྐད་སྣ་ཚོགས་བསྲེས་ཏེ་བོད་སྐད་གཙང་མ་བཤད་མཁན་ཆེས་ཉུང་ཉུང་ཡིན་པས་ང་ཚོས་རང་སྐད་འཚོ་གནས་ལ་ཉེན་ཁ་ཧ་ཅང་ཆེ། གཉིས་པ་ཡིག་གེ་ལ་ཆ་མཚོན་པ་ཡིན་ན། ཡོངས་གྲགས་མ་ཡིན་པའི་ཕལ་སྐད་དག་བརྡ་དག་དང་མི་མཐུན་བཞིན་དུ་འབྲི་༼བོད་ཀྱི་དུས་བབ་སོགས་སུ༽བ་སོགས་ལ་བསམ་ན་རང་རེའི་སྐད་ཡིག་གཉིས་པོ་ལ་འཆི་རྐྱེན་མང་པོ་ཚང་ནས་ཡོད། དེས་ན་ད་ལྟའི་སྐབས་སུ་རང་རེའི་སྐད་ཡིག་གཉིས་པོ་འཆི་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་འདི་ལས་སྐྱོབ་ཆེད། ཕ་སྐད་གཙང་མའི་ཐོག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་དང་། བོད་སྤྱི་སྐད་ཐོག་ནས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བ་སོགས་བྱས་ན་དགེ་ཕན་ཆེ། རྩོམ་ཡིག་ཀྱང་བཟང་ངན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡིག་སྐད་ཐོག་ནས་བྲི་བ་ལས་ཁ་སྐད་དང་བསྲེ་བ་གཏན་ནས་མི་འོས་སྙམ།།
སེར་ཤུལ་ལགས་ བཀའ་ལན་གནང་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ སྦྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་ནོར་བ་ནི་རིག་གཞུང་བཤིག་གི་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་མེད་པ་མཁྱེན་
གྲོགས་ཆོས་འགྲུབ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགག་རྗེ་ཆེ། གློག་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་མཇལ་ཡོང་།
། དེས་ན་ཁྱེད་རྣམ་པའི་ཐུགས་རེ་སྐོང་ཕྱིར། ཀན་ལྷོ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་ཆེད་སྦྱོང་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཀླུ་ཚང་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན་གྱིས་བཀའ་བསྟན་ཤིང་པར་གྱི་སྐོར་ལོ་རྒྱུས་སུ་འཁོད་པ་ཇི་བཞིན་ཚིག་ཉུང་ངུར་བསྡུས་ཏེ་དཔྱད་གཞིར་ཕུལ་བ་ལགས་ན་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ།
༼སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར༽་གྱི་པར་གཞི་ཐོག་མ་སྤྱི་ལོ་༡༣༡༢་ལོར་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཧུང་ཆིན་བྱ་བའི་སྲིད་ལོ་དང་པོར། སྣར་ཐང་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་འཇམ་དགག་པཀྴི་ཞེས་བྱ་བ་སོག་པོའི་གོང་མ་ཅི་ཙུང་ཨ་ཡུར་པར་པ་ཏ་ཡན་ཐུ་ཞེས་བས་གདན་ཞུས་ལྟར། སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལེགས་པར་སྤེལ་བས་གོང་མའང་ཧ་ཅང་ཐུགས་མཉེས་བའི་ལོ་རྒྱུས་འདུག་ལ། ཁོང་གི་ཐུགས་ལ་རྒྱལ་བློན་སྔོན་བྱོན་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དང་དེའི་དགོངས་འགྲེལ་བསྟན་བཅོས་བོད་ལ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་སྙམ་པའི་ཐུགས་འདུན་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། རང་གི་བླ་མ་བཅོམ་ལྡན་རིག་པའི་རལ་གྲི་ལ་གསེར་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ཞུས་ཤིང་། དབུས་པ་བློ་གསལ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་དང་ལོ་ཙཱ་བ་བསོད་ནམས་འོད་ཟེར། རྒྱང་རོ་བྱང་ཆུབ་འབུམ་རྣམས་ལ་གསེར་ཡིག་པའི་གདོང་དུ་དངོས་པོ་གཏོས་ཆེར་ཕུལ་ནས་བཀའ་བསྟན་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལེགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་པར་བཞེངས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གྱ་ནོམ་པ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་རིག་པའི་རལ་གྲིས་དབུ་མཛད་དེ་གོང་སྨོས་བླ་སློབ་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་དབུས་གཙང་མངའ་རིས་དང་བཅས་བའི་ཡུལ་གྲུ་བཞུགས་པའི་བཀའ་བསྟན་གྱི་ཕྱི་མོ་རྙེད་དོ་ཅོག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་གོ་བསྡུར་བྱས། ཞུ་དག་གིས་གཏན་ལ་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ་དཀར་ཆག་བཅོམ་ལྡན་རིག་རལ་གྱིས་མཛད་པ་བཅས་ ལེགས་པར་གྲུབ། དེ་ལ་སྣར་ཐང་པར་རྙིང་དུ་གྲགས། འདི་རྣམས་བཀའ་འགྱུར་མ་ཕྱི་བྲིས་མ་རྐྱང་ཡིན་ས་རེད། ་དེའང་དུས་འཁྲུག་དང་ཟང་ཟིང་གིས་ད་ལྟ་ཁ་ཐོར་ཙམ་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་མ་ལུས་བར་འཇིག་སོང་སྐད། སྤྱི་ལོ་༡༦༨༩་ནས་༡༧༤༧་བར་མི་དབང་ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱིས་པར་བརྐོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཉེ་བར་སྦྱར་ཏེ་སྟོད་ཤེལ་དཀར་དུ་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་ཤིང་པར་དུ་བརྐོས་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་མ་ཟད། འགོ་འཛིན་དང་ཇུས་འགོད། ཡིག་རྒན། པར་བ། ཞུ་དག་པ་བཅས་དབུས་གཙང་མངའ་རིས་དང་བཅས་པའི་རིག་བྱེད་ལ་མཆོག་ཏུ་སྤྲོ་བའི་གསར་སློབ་མང་པོ་ཤེལ་དཀར་རྫོང་གི་འདབས་རོལ་གྱི་པར་ཁང་གི་གྲྭ་ལ་འདུས་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་རྩོལ་བ་བརྟེན་ནས། སྤྱི་ལོ་༡༢༩༠་ནས་༡༣༦༤་བར་བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་ཀྱི་མ་ཕྱིས་ཞུས་པའི་བཀའ་འགྱུར་མ་ཕྱི་བྲིས་མ་ཞྭ་ལུའི་གསེར་ཁང་དུ་བཞུགས་པ་དེ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ཏེ་སྤྱི་ལོ་༡༧༣༠་་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་ངོ་དྲུག་གི་རིང་ཡོངས་སུ་གྲུབ། དེ་ལ་བསྡོམས་པའི་པོད་བརྒྱ་དང་གསུམ་ཡོད་པར་བཤད་ལ་སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར་པར་གསར་དུ་གྲགས། བསྟན་འགྱུར་པར་གསར་མ་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༧༤༤ལོར་གྲུབ་པར་བཤད་དོ།།
༼ཚལ་བ་བཀའ་འགྱུར༽ འདི་ནི་སྣར་ཐང་བཀའ་བསྟན་གྱི་ཤིང་པར་བསྐྲུན་པའི་རྗེས་སུ་བཞེངས་ཤིང་། ཚལ་བ་ཁྲི་དཔོན་ཀུན་དགའ་རྡོ་རྗེའི་དུས་སུ་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ཞུ་དག་དང་གོ་བསྡུར་ལེགས་པར་གནང་ཐོག་པར་དུ་བཞེངས་པ་དང་པར་འདིའི་ཕྱི་མོ་ནི་སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར་པར་རྙིང་ལ་བཅོལ་བར་བཤད།
༼ལི་ཐང་བཀའ་འགྱུར༽འདི་ནི་ཚལ་བའི་པར་ལ་ཕྱི་མོ་བགྱིས་ཤིང་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་ད་ལྟའི་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་འབྲོང་སྡེའམ་འཇང་ས་ཐམ་བྱ་བར་པར་བཞེངས། ཕྱིས་སུ་ཁམས་ལི་ཐང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པས་དེ་ནས་ལི་ཐང་བཀའ་འགྱུར་དུ་གྲགས། འདི་འབྲོང་སྡེར་མི་བཞུགས་པར་ལི་ཐང་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྤོས་ཤེ་ན་། གུ་ཤྲི་ཧན་འདས་རྗེས་ཁོང་གི་ཚ་བོ་བློ་བཟང་བསྟན་སྐྱོང་དུ་འབོད་པ་དེས་འབའ་ལི་རྒྱལ་གསུམ་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་དཔོན་བྱེད་སྐབས་དེ་སྔའི་སྲིདགཞུང་ལ་ལོག་པར་འཁུ་བའི་དམག་ཟིང་བསླངས་བར་བརྟེན་། ཏཱ་ལའི་ཧན་གྱིས་གཙོ་བོ་བྱས་བའི་བོད་སོག་གི་དམག་དཔུང་མངགས་སྟེ་ཆམ་ལ་ཕབ་མོད་ཀྱང་། དེ་རྗེས་ད་དུང་ཟིང་སློང་སོགས་འོངས་པར་དོགས་པས་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་སོ།།པར་དེ་ལ་པོད་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཡོད། འཇང་ས་ཐམ་རྒྱལ་པོ་བསོད་ནམས་རབ་བརྟན་གྱིས་པར་མ་ཚར་གཅིག་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕུལ་ཡོད་པ་ནི་པར་གཞི་དེའི་དཔར་ཕུད་ཡིན་པ་ཡི་གེ་འགར་བྱུང་། ད་དུང་ཡང་བཞུགས་ངེས། བཀའ་འགྱུར་འདིའི་པར་ཤིང་སྤྱི་ལོ་༡༩༠༨་པར་དུས་འཁྲུག་གིས་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་སོང་བས་ད་ལྟ་མི་བཞུགས།
༼ཅོ་ནེའི་དཔར་མའི་བཀའ་འགྱུར༽འདི་ནི་དམག་ཟོར་མགོན་པོ་ཡབ་ཡུམ་སྲས་དང་བཅས་བ་ཞལ་འཛོམས་པའི་སྐབས་དཔོན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་གྱི་ཁུར་བཞེས་ཏེ་རང་གི་མངའ་འོག་ན་ཡོད་པའི་ཡི་གེ་བ་དང་པར་རྐོ་བ་རྣམས་བསྡུས། དེ་དག་ལ་དར་ཧན་གྱིས་བདག་རྐྱེན་མཛད་ནས་པར་བརྐོ་དགོས་བའི་ཞལ་བཀོད་གནང་། མཁྱེན་པའི་དབང་ཕྱུགས་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ལི་ཐང་གི་པར་མ་དང་།་པེ་ཅིན་པར་མ། དབུས་བྲིས་དག་པ་གསུམ་ལ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ནས་ཡི་གེ་མི་ལེགས་པ་དང་ཆད་ལྷག་ཡོད་པ་རྣམས་སླར་བརྗེས་ནས་ངོས་གཙང་སྤུས་དག་པར་བསྒྲུབས་ཏེ་ཡོངས་རྫོགས་བཞེངས། སྤྱི་ལོ་༡༧༢༡་ལོ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་སྤྱི་ལོ་༡༧༣༡་ལོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། འཛད་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྦྱིན་གྱིས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་བྱས་སོ།། པར་དེའི་ཡི་གེ་གཟུགས་མཛེས་པ། བརྐོས་ཟབ་པ། འབྲུ་གསལ་བ། དག་ཐོན་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ལ་གྲགས་སོ།། ཅོ་ནེ་བཀའ་བསྟན་གྱི་པར་ཤིང་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༨་ལོར་ཀ་ཅུའི་ཇག་ཚོགས་མཱ་ཀྲུང་དབྱིན་སོགས་ཀྱིས་སྔ་ཕྱིར་དགོན་ཆེན་བཅོམ་སྐབས་མེར་སྲེག་བཏང་བ་དང་དཔར་མ་ནི་༡༩༥༨་འཇིག་ཟིན། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་དུ་ཚར་གཅིག་གཉིས་ཤིག་བཞུགས་ཀྱང་མང་པོ་མི་འདུག ཨ་རིའི་ཝ་ཤོན་ཊོན་རྒྱལ་བཙུགས་དཔེ་མཛོད་ཁང་ཆེན་མོར་ཚར་གཅིག་བཞུགས་པར་བཤད། དེ་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༧་ལོར་དཔེ་མཛོད་དེ་གའི་རབ་འབྱམས་པ་ཝའོར་ཐའེ་ལགས་ཀྱིས་བསྐུལ་ངོར། སྐབས་དེར་ཅོ་ནེ་དགོན་ཆེན་དུ་སློབ་སྦྱོང་དང་རྩད་ཞིབ་ལ་གཞོལ་མུས་ཀྱི་ཨ་རི་བ་ལོལ་ཁི་བྱ་བར་ལག་སོན་བྱུང་བ་དང་། ཁོས་སྒམ་མམ་སྒྲོམ་དགུ་བཅུ་གོ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་ལེགས་པར་བཅུག་སྟེ་ཁལ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ལན་ཀྲུའུ་ལ་གདན་དྲངས། དེ་ནས་ལོ་གསུམ་སོང་བ་དང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བསླེབས། འཇར་པཎ་དུ་བཞུགས་པའི་ཅོ་ནེ་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་དེ་ནི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་ནས་འཇར་པན་གྱི་མི་རིགས་བོད་དུ་ཕེབས་སྔ་ཤོས་ཡིན་པ་དགེ་སློང་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོའམ་ཨེ་ཁའི་ཁ་བ་གུ་ཅིར་ཟེར་བ་ལ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༧་ལོར་གསོལ་རས་གནང་བ་ཡིན་ལ། ༡༢༤༠་ལོར་རྒྱལ་ས་ཊོག་ཁྱོའི་ཐོ་ཡོ་སྦུང་གོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཡོད་སྐད་དང་། རི་བོ་རྩེ་ལྔའི་དགོན་པའི་ནང་དུ་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་གཅིག་བཞུགས་ཡོད་ཅེས་ཟེར། ད་དུང་ཕྱི་སོག་དང་ར་ཤི་ཡ་ལ་ཆ་ཚང་རེ་གཉིས་ཡོད་སྐད། ཅོ་ནེ་བསྟན་འགྱུར་ནི་དམག་ཟོར་མགོན་པོ་ཡབ་ཡུམ་སྲས་དང་བཅས་བས་སྔ་མོ་ནས་པར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཐུགས་འདུན་ཡོད་ཀྱང་། བྲེལ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་རེ་ཞིག་ལུས་པ་ན། ཆོས་རྗེས་སངས་རྒྱས་དཔལ་བཟང་གིས་བསྟན་བཅོས་འགྱུར་རོ་ཅོག་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་བསྟན་པ་སྤྱི་སྒོས་ལ་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྟིང་བསྐུལ་ཡང་ཡང་མཛད་པར་བརྟེན། རིན་ཆེན་དཔལ་འཛོམས་དང་དཔོན་རབས་བཅུ་བཞི་པ་བསྟན་སྲུང་ཚེ་རིང་བཅས་ཐུན་མོང་ནས་རྣམ་དཀར་གྱི་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཁུར་བཞེས་ཏེ། དེའི་དགོས་མཁོ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་མི་སེར་བསྐུལ་ཞིང་ཁྲལ་ལེན་པ་སོགས་མ་མཛད་པར་རིན་ཐང་ཡུལ་དུས་ལ་དཔག་པ་ལས་ལྷག་པར་བསྩལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དག་ཅིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཛད་ནས། པར་གྱི་དོ་དམ་པ་དགེ་སློང་ངག་དབང་དར་རྒྱས། འགོ་བ་ཀ་འབུམ་ཚེ་རིང་། གཉེར་བ་ཚེ་རིང་། ཝང་ཧན་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་ཤིང་། པར་ཡིག་འབྲི་མི་མཁས་པ་ལྔ་བཅུ། དབུ་ལྷ་འབྲི་མི་དཔལ་འབྱོར་རྒྱ་མཚོ། ཞུས་དག་པ་བཅུ་སྐོར། པར་རྐོ་བ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ། ཤིང་བཟོ་བ། སྣག་ལས་པ། ཤོག་ལས་པ་སོགས་ཀྱིས་ལས་ཚན་མང་པོས་བར་མ་ཆད་པར་ལོ་ངོ་མང་པོར་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་ཏེ། ཡི་གེ་བ་དང་པར་རྐོ་བ་སོགས་ལ་ཡོན་དང་གནང་སྦྱིན་གྱ་ནོམ་པས་ཚིམ་པར་མཛད་དོ།། འདིའི་དཀར་ཆག་ནི་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་འཇིགས་མེད་དབང་པོས་མཛད། བསྟན་འགྱུར་གྱི་པར་ཤིང་འདི་ཡང་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་ཤིང་དང་ཆབས་ཅིག་མཱ་ཀྲུའུ་དབྱིན་གྱིས་ཅོ་ནེ་དགོན་ཆེན་མེར་སྲེག་བཏང་བ་དང་མཉམ་དུ་འཇིག་སོང་ངོ།།
༼སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར༽འདི་ནི་སྡེ་དགེའི་ས་སྐྱོང་རྒྱལ་ཐོག་ཞེ་གཉིས་པ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་དགུང་ལོ་ང་གཉིས་སུ་ཕེབས་པ་སྟེ་ཀརྨ་བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་གཙུག་ལག་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བས་ས་སྐྱོང་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ནན་གསེར་སྦྲམ་ལྟར་ལྕི་བ་ཁུར་དུ་བཞེས་ཏེ། འཕང་ཐང་དང་ལྡན་དཀར་གྱི་ཐོག་མའི་བཀའ་འགྱུར་ལས་རིམ་བཞིན་བཀའ་གྱུར་བྲིས་མ་དང་པར་མ་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ་སྔོན་བྱོན་གྱི་མཁས་པ་དང་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དག་ལ་ཁུངས་བཅོལ། ལས་གཞི་འདི་དབུ་བཙུགས་པ་ནས་ཡི་གེ་བ་མང་པོ་འདུས་པ་ལ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་དཔོན་ཡིག་པ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་ལྷུན་འགྲུབ་སྟེང་གི་བླ་བྲང་ཆེན་མོའི་ནང་དུ་པར་ཡིག་འབྲི་བའི་གྲྭ་བཙུགས་པ་དང་། པར་རྐོ་བ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་དང་། ཞུས་དག་པ་བཅུ་སྐོར་སོགས་ལས་ཚན་ཤིན་ཏུ་མང་བ་བར་མ་ཆད་དུ་བསྟེན་པའི་ལོ་ངོ་ལྔའི་རིང་བསྒྲུབས་པ་ཡི་ནོ།།དེ་ཡང་པར་ཤིང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཡུན་རིང་བཀོལ་སྤྱོད་ཆེད་མཚལ་པར་དུ་བགྱིས་ཤིང་། ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་དག་པ་དང་བརྐོས་ཟབ་ཅིང་གས་འཁྱོག་སོགས་མ་མཆིས་པས་ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་སྐད་གྲགས་ཆེ།
༼སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར༽འདིའི་པར་གཞི་སྡེ་དགེ་ས་སྐྱོད་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་སྦྱིན་བདག་དང་འགོ་འཛིན་གནང་ཞིང་། ཞུས་ཆེན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་ཆེན་༼ཁོང་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༦༩༧་ནས་༡༧༧༤་བར༽་མཆོག་གིས་ཞུ་དག་གི་འགན་བཞེས་ཏེ། འཕྱོང་རྒྱས་འཕྱིང་བ་སྟག་རྩེའི་ཕོ་བྲང་དང་ཞ་ལུ་གསེར་ཁང་གི་བསྟན་བཅོས་འགྱུར་རོ་ཅོག་ལ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ནས་དེ་བཞི་ནས་ན་ཡར་ལུང་བས་བཞེངས་བའི་བསྟན་བཅོས་འགྱུར་རོ་ཅོག་ལས་རིམ་པར་བརྒྱུད་དེ་མཆེད་པའི་བུ་དཔེ་སྟེ་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་སེ་འབྲས་དགའ་གསུམ་དང་དེར་མ་བཞུགས་པ་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་ནས་པར་གཞི་འདིའི་བར་གསར་དུ་འགྱུར་བ་དང་། མདོ་དང་སྔགས་དང། རིག་གནས་ཀྱི་དཔེ་རྙིང་ཁུངས་བཙུན་པ་སྔར་མ་ཆུད་པ་རྣམས་དང་བཅས་བ་ཁྱོན་བསྡོམས་བདུན་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་བསྣན། དེ་དག་ལས་མཆེད་པའི་དཔེ་རྒྱུན་མང་པོ་རྣམས་ནི་དབུས་གཙང་གི་གདན་ས་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་དར་རྒྱས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བཞུགས། པོད་ཚན་དུ་དབྱེ་ན། བསྟོད་ཚོགས། རྒྱུད་སྡེ། ཤེར་ཕྱིན། དབུ་མ། མདོ་སྡེ། སེམས་ཙམ་པ། མངོན་པ། འདུལ་བ། སྐྱེས་རབས། དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་། སྤྲིངས་ཡིག ཚད་མ། སྒྲ་རིག་པ། གསོ་བ་རིག་པ། བཟོ་རིག་པ། སྣ་ཚོགས་སྐོར་གྱི་པོ་ཏི་བཅས་སོ།། པར་གཞི་འདི་ཉིད་ཁུངས་དག་མང་པོར་གོ་བསྡུར་དང་ཞུས་དག་ལེགས་པར་སོང་བ་དག་ལ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་བ་དང་། ཡིག་གཟུགས་ལེགས་པ། ཚིག་གི་འབྲུ་གསལ་བ། ཡི་གེའི་དག་ཐོན་པ། རྐོས་ཟབ་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན།
༼ སོག་པོ་ཁུ་རེ་བཀའ་འགྱུར༽ སྤྱི་ལོ་༡༩༠༨་ལོར་ཁལ་ཁ་རྗེ་བཙུན་དམ་པའི་གདན་ས་དགའ་ལྡན་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་དུ། སྡེ་དགེའི་དཔར་མར་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ཏེ་བཀའ་འགྱུར་པར་བསྐྲུན་གྱི་དབུ་བཙུགས་ཀྱང་མཇུག་མ་རྫོགས་པར་འཕྲོ་ཅན་དུ་ལུས་པ་ན། སྤྱི་ལོ་༡༩༡༠་ལོར་ཁལ་ཁ་རྗེ་བཙུན་དམ་པའི་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཨེར་ཏི་ནི་ཆེ་ཚང་ནོ་ཡོན་དོན་འགྲུབ་ལྷ་མོ་རྣམ་གཉིས་ནས་བཀའ་འགྱུར་པར་གཞི་ཆ་ཚང་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་བཀའམཆིད་ཕེབས་པ་ལྟར་སྔ་མའི་འཕྲོ་བསྐྱངས་ཏེ་དཔར་བ་ཏ་ཁུ་རེའི་དགོན་དུ་བཞུགས།
༼ལྷ་སའི་བཀའ་འགྱུར༽ འདི་ནི་རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པའི་རིང་ལ། འབྲི་གུང་སྒོ་ལྕོག་སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་གིས་མཐུན་རྐྱེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྦྱར་བ་ལ་བརྟེན། རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་སྤྱི་བོར་བསྩལ་བ་བཞིན། མཁས་པའི་དབང་པོ་རྗེ་བཙུན་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་གྲུ་འཛིན་པོ་ཏ་ལར་ཕེབས་ནས་ལོ་དྲུག་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་འབུམ་པོ་ཏི་ཉེར་དགུའི་ཞུ་དག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་དང། སྤྱི་ལོ་༡༩༢༡་ལོར་རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་བཀའ་ཡིག་ཕེབས་དོན། བཀའ་འགྱུར་ནི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྔ་རབས་པ་དང་རྒྱ་གར་མཁས་པ་མང་པོས་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་འགྱུར་བར་མཛད་པའི་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར་། དུས་ཚོད་རིང་པོ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་པར་ཤིང་ལ་ལ་རྙིང་ནས་ཡི་གེ་མི་གསལ་བ་དང་། ལ་ལ་ཆད་པ་མི་ཉུང་བ་བྱུང་ཡོད། ལྷག་པར་ལྷ་སའམ་ཡང་ན་རྩེ་ཕོ་བྲང་དུ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་ཆ་ཚང་ཞིག་མེད་སྟབས་ངས་སྦྱིན་བདག་བྱེད། ཁྱེད་རང་གིས་ཞུ་དག་དང་ཞུ་དག་གི་བྱ་བར་འགན་ཁུར་ནས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་ཞིག་བྱེད་ན་ཇི་འདྲ་རེད། ངའི་བསམ་པར་དགེ་བཤེས་ལ་ལ་གཞུང་ལ་མཁས་ན་རིག་གཞུང་མི་མཁས་པ་དང་། རིག་གཞུང་ལ་མཁས་ན་གཞུང་ལ་མི་མཁས་པས་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ཕེབས་པ་ལ། ཁོང་གིས་ཀྱང་འདི་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མ་ཉམས་གོང་སྤེལ། བསྟན་པ་ཡར་རྒྱས་ལ་ལག་རྗེས་ཆེན་པོ་ཞིག་འཇོག་པའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་ལགས་སོ།། ཞེས་རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བཀའ་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་བླངས་ནས་སྣར་ཐང་པར་སོགས་དང་གཞན་ཡང་བྲིས་མ་ཁག་ཅིག་གོ་བསྡུར་དང་ཕྱི་མོར་བགྱིས་ཐོག བཀའ་འགྱུར་པར་གསར་བཞེངས་ཀྱི་ཞུ་ཆེན་མཛད་དེ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱིས་པར་གཞི་གསར་བཞེངས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་ནི་ད་ལྟའང་ང་ཙོའི་མིག་གིས་མཐོང་དང་ལག་ཟིན་གྱི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ་ཞོལ་པར་གསར་ཞེས་རྩེ་ཞོལ་གྱི་པར་དེ་ལགས་སོ།། དེ་ནི་ཤིང་པར་དུ་བཞེངས་བའི་བཀའ་འགྱུར་ལས་ཡི་གེ་ཆེས་ཤོས་ཡིན་ལ། ངོ་རེར་ཐིག་ཕྲེང་བརྒྱད་རེ། སྣག་པར་དུ་བགྱིས་པ། པར་གསལ་བ། ཡི་གེ་དག་པ། གཟབས་ལེགས་པ་བཅས་ཀྱིས་མཇལ་བ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཟང་བསྟོད་བྱེད་བཞིན་པ་འདིའོ།།
༼ ནན་ཅིན་པར་མ༽སྤྱི་ལོ་༡༤༡༠་ལོར་ཏཱ་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མ་ཡུང་ལོ་གསེར་ཁྲིར་འཁོད་ནས་ལོ་བརྒྱད་པ་ན། གོང་མའི་ནང་བློན་ནམ་གསེར་ཡིག་པ་ཧོ་ཤིན་བོད་དུ་འབྱོར། རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་སྐུ་ཚབ་ཏུ་ཁོང་གི་དངོས་སློབ་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཤཱཀྱ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་དྲངས། དེ་དུས་སྣར་ཐང་གི་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་གཉིས་གདན་དྲངས་པ་དེར་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ནས་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་ཆ་ཚང་ཞིག་བཞེངས་སོ།། དེའི་དཔར་ཕུད་དང་པོ་རི་བོ་རྩེ་ལྔར་ཕུལ་བ་དང་། དེ་ནས་བོད་དུ་མཚུར་ཕུ་ཀརྨ་བ་དང་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་བཅས་ལ་ཕུལ། དེ་ལས་ཚར་གཅིག་ད་ལྟར་ཡང་སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་སྔགས་པ་གྲྭ་ཚང་དུ་བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་དུ་བཞུགས་པར་གྲགས། དེ་ལ་ཡི་གེ་དག་པ་དང་། སྒོས་སུ་བྲིས་ལེགས་པ། པར་ངོས་སྙོམས་པ། སྣག་ལེབ་དང་བྲལ་བ་སོགས་ཀྱི་ཆ་ནས་ནན་ཅིན་ཟངས་པར་དུ་གྲགས།
༼ པེ་ཅིང་པར་མ༽ དེ་ལ་ཝན་ལིས་པར་མ་དང་ཁང་ཞི་པར་མ་གཉིས་ཡོད་པར་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་ཝན་ལིས་པར་མ་ནི། ༡༥༩༤་ལོར་ཏཱ་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མ་ཝན་ལིས་གསེར་ཁྲིར་འཁོད་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་ལ། ཀརྨ་ཞྭ་དམར་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གིས་ཞུ་དག་གི་འགན་འཁྲི་ལྷུར་བཞེས་ཏེ་། ནན་ཅིན་དཔར་མ་སྟེ་ཡུང་ལོའི་པར་མ་ལ་མ་ཕྱི་བཅོལ་ནས་པར་སློག་གི་བཞེངས་པ་དང་། དེའི་ཞར་ལ་བསྟན་འགྱུར་པོ་ཏི་ཞེ་གཉིས་ཀྱི་པར་བཞེངས་པ་ལ་པེ་ཅིང་པར་མའམ་ཝན་ལིས་པར་མ་ཟེར་རོ།།གཉིས་པ་ཁང་ཞི་པར་མ་ནི་མིན་རྒྱལ་རབས་ཏེ་མན་ཇུའི་གོང་མ་ཁང་ཞིའམ་བོད་སྐད་དུ་བདེ་སྐྱིད་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལྟར། སྤྱི་ལོ་༡༦༨༣་གོང་མ་ཉིད་ཀྱི་སྲིད་ལོ་ཉེར་གཉིས་པར་གོང་མ་སྔ་མ་དག་གི་རིང་ལ་བཞེངས་པའི་པར་གཞི་ཕྱི་མོར་བགྱིས་ཏེ་བཞེངས་བར་བཤད། ད་ལྟར་པེ་ཅིང་པར་མར་གྲགས་པའི་བོད་ཀྱི་བཀའ་འགྱུར་ཞེས་པ་དེའོ།། དེའི་པར་ཤིང་སྤྱི་ལོ་༡༩༠༠་ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་བརྒྱད་ཀྱི་དྲག་པོའི་དཔུང་གིས་སྲེག་ཟའི་ཕུང་བོར་གཏིམས་སོ།།
༼ རྭ་རྒྱའི་པར་མ༽ འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༨༡༤་ལོར་རྭ་རྒྱའི་དགོན་གྱི་གདན་ས་པ་ཤིང་བཟའ་ཧོ་ཐོག་ཐུ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་དང་སྦྱིན་བདག་གནང་། སྡེ་དགེའི་མཚལ་དཔར་མ་ལ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ནས་པར་དུ་བཞེངས་པ་རྭ་རྒྱའི་པར་ཁང་ཆེན་མོར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ལ་ཪྭ་རྒྱའི་བཀའ་འགྱུར་ཟེར། ད་དུང་ཆབ་མདོའི་པར་དང་བླ་བྲང་པར་སོགས་ཡོད་པར་བཤད།
༼བརྙན་པར་སྐོར༽སྤྱི་ལོ་༡༩༣༠་ལོར་དུས་ཙ་ན་འཇར་པན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཡུལ་གྲུར་མང་པོར་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་དང་དུས་ཟིང་གི་གོ་སྐབས་དེ་ལ་བསྟུན་ཏེ་པེ་ཅིང་བོད་ཡིག་པར་མའི་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་བ་གཅིག་ཕྱིར་དྲངས་ཤིང་བསྡུས་དཔར་དུ་བརྒྱབ་ཏེ་དེ་གའི་རྒྱལ་ས་ཏོན་ཅིན་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༥་ནས་༡༩༦༡་བར་འཇར་པན་ཏཱ་ཀུའུ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བོད་ཀྱི་བཀའ་བསྟན་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ནས་པེ་ཅིང་གི་བཀའ་བསྟན་གཉིས་ཀ་བསྡུས་པར་དུ་བཏབ་ཅིང་། དེ་མཚུངས་ཀྱི་དཀར་ཆག་ཅིག་བསྒྲིགས་པ་བསྡོམས་པས་དེབ་བརྒྱ་དང་ང་གཅིག་བྱོན། པར་གཞི་དེའི་ཇུས་འགོད་དང་རྒྱབ་ཐུམ་གྱི་བཀོད་པ་ཧ་ཅང་མཛེས། མཚན་བྱང་གི་ཡི་གེ་གསེར་བྲིས་དང་དྲས་ཁ་ལ་གསེར་ཚོན་བྱུགས་པ། ངོ་རེ་ལ་བོད་དཔེ་ངོ་ལྔ་རེ་ཤོང་བ། ཡི་གེའི་འབྲུ་གསལ་ཞིང་དག་པས་ཀློག་པ་པོའི་ཡིད་དབང་འགུགས་པར་ནུས་སོ།།འཇར་པན་བརྙན་པར་དེ་ལས་རྒྱ་ནག་ཏུ་མི་ཉུང་བར་མཆེད་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན་པེ་ཅིན་མི་རིགས་རིག་གནས་ཕོ་བྲང་དང་། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། པེ་ཅིང་དཔེ་མཛོད་ཆེན་མོ་སོགས་སུ་བཞུགས་སོ།།
༼རྡོ་པར་སྐོར༽ རྡོ་ལ་བརྐོས་བའི་བཀའ་འགྱུར་ནི་མགོ་ལོག་ཁོངས་གནམ་ལྕགས་རི་འོད་འབར་ཏེ་དབུས་གཙང་གཉིས་པར་གྲགས་པའི་ལྷ་ཁང་ཞིག་ཏུ་རྡོ་ལ་བཞེངས་པའི་བཀའ་བསྟན་མང་པོ་ཡོད་རབས་འདུག དེ་བཞིན་སྟོང་ཇུ་མཁར་དགོན་སོགས་ལ་ཡོད་པ་རིག་གསར་དུས་སུ་ཤུལ་མེད་དུ་བཏང་བ་རེད།
༼སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར༽་གྱི་པར་གཞི་ཐོག་མ་སྤྱི་ལོ་༡༣༡༢་ལོར་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཧུང་ཆིན་བྱ་བའི་སྲིད་ལོ་དང་པོར། སྣར་ཐང་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་འཇམ་དགག་པཀྴི་ཞེས་བྱ་བ་སོག་པོའི་གོང་མ་ཅི་ཙུང་ཨ་ཡུར་པར་པ་ཏ་ཡན་ཐུ་ཞེས་བས་གདན་ཞུས་ལྟར། སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལེགས་པར་སྤེལ་བས་གོང་མའང་ཧ་ཅང་ཐུགས་མཉེས་བའི་ལོ་རྒྱུས་འདུག་ལ། ཁོང་གི་ཐུགས་ལ་རྒྱལ་བློན་སྔོན་བྱོན་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དང་དེའི་དགོངས་འགྲེལ་བསྟན་བཅོས་བོད་ལ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་སྙམ་པའི་ཐུགས་འདུན་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། རང་གི་བླ་མ་བཅོམ་ལྡན་རིག་པའི་རལ་གྲི་ལ་གསེར་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ཞུས་ཤིང་། དབུས་པ་བློ་གསལ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་དང་ལོ་ཙཱ་བ་བསོད་ནམས་འོད་ཟེར། རྒྱང་རོ་བྱང་ཆུབ་འབུམ་རྣམས་ལ་གསེར་ཡིག་པའི་གདོང་དུ་དངོས་པོ་གཏོས་ཆེར་ཕུལ་ནས་བཀའ་བསྟན་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལེགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་པར་བཞེངས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གྱ་ནོམ་པ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་རིག་པའི་རལ་གྲིས་དབུ་མཛད་དེ་གོང་སྨོས་བླ་སློབ་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་དབུས་གཙང་མངའ་རིས་དང་བཅས་བའི་ཡུལ་གྲུ་བཞུགས་པའི་བཀའ་བསྟན་གྱི་ཕྱི་མོ་རྙེད་དོ་ཅོག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་གོ་བསྡུར་བྱས། ཞུ་དག་གིས་གཏན་ལ་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ་དཀར་ཆག་བཅོམ་ལྡན་རིག་རལ་གྱིས་མཛད་པ་བཅས་ ལེགས་པར་གྲུབ། དེ་ལ་སྣར་ཐང་པར་རྙིང་དུ་གྲགས། འདི་རྣམས་བཀའ་འགྱུར་མ་ཕྱི་བྲིས་མ་རྐྱང་ཡིན་ས་རེད། ་དེའང་དུས་འཁྲུག་དང་ཟང་ཟིང་གིས་ད་ལྟ་ཁ་ཐོར་ཙམ་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་མ་ལུས་བར་འཇིག་སོང་སྐད། སྤྱི་ལོ་༡༦༨༩་ནས་༡༧༤༧་བར་མི་དབང་ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱིས་པར་བརྐོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཉེ་བར་སྦྱར་ཏེ་སྟོད་ཤེལ་དཀར་དུ་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་ཤིང་པར་དུ་བརྐོས་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་མ་ཟད། འགོ་འཛིན་དང་ཇུས་འགོད། ཡིག་རྒན། པར་བ། ཞུ་དག་པ་བཅས་དབུས་གཙང་མངའ་རིས་དང་བཅས་པའི་རིག་བྱེད་ལ་མཆོག་ཏུ་སྤྲོ་བའི་གསར་སློབ་མང་པོ་ཤེལ་དཀར་རྫོང་གི་འདབས་རོལ་གྱི་པར་ཁང་གི་གྲྭ་ལ་འདུས་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་རྩོལ་བ་བརྟེན་ནས། སྤྱི་ལོ་༡༢༩༠་ནས་༡༣༦༤་བར་བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་ཀྱི་མ་ཕྱིས་ཞུས་པའི་བཀའ་འགྱུར་མ་ཕྱི་བྲིས་མ་ཞྭ་ལུའི་གསེར་ཁང་དུ་བཞུགས་པ་དེ་ཕྱི་མོར་བཅོལ་ཏེ་སྤྱི་ལོ་༡༧༣༠་་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་ངོ་དྲུག་གི་རིང་ཡོངས་སུ་གྲུབ། དེ་ལ་བསྡོམས་པའི་པོད་བརྒྱ་དང་གསུམ་ཡོད་པར་བཤད་ལ་སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར་པར་གསར་དུ་གྲགས། བསྟན་འགྱུར་པར་གསར་མ་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༧༤༤ལོར་གྲུབ་པར་བཤད་དོ།།
སེར་ཤུལ་ལགས་ནི་བཙན་བྱོལ་ཁྲོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཏུ་ཆ་འཇོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་མུ་མཐུད་དུ་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་བརྩམས་ཆོས་གང་མང་སྤེལ་གནང་ཡོང་བའི་རེ་འདུན་དང་བཅས།