kalsanglodeo
གཞིས་ལུས་བོད་མི་མང་ཆེ་བ་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྲོང་གསེབ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོ་ལ་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་བར།
ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མྀའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་སྒེར་མིའམ་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་གོ་སྐབས་དང་འོས་འགན་འདྲ་མིན་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད།
སྤྱིར་བཏང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་ནས་གོ་སྐབས་དང་འོས་འགན་ཡོད་སྙམ། སློབ་གསོ་སྟེ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བཏུན་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་དགོས་ན་སློབ་གསོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་མེད་དུ་མི་རུང་པ་ཞིག་རེད། ཕྱིའི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚཽས་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་རང་དབང་ཡོངས་སུ་ཤོར་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ བར་གཞིས་ལུས་བོད་མི་མང་གིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་སྡུག་རྩུབ་འོག་ཆེས་སྐྱོ་བའི་འཚོ་བར་རོལ། སྐབས་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཕར་བཞག་བོད་སྐད་ཙམ་ཡང་བཤད་མི་ཆོག་པའི་ཡ་ང་བའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་གུ་ཡངས་ཅུང་ཙམ་སོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཙོ་བོས་གཞིས་ལུས་ཁྲོད་ཀྱི་མཁས་པ་དག་གིས་དབུ་ཁྲིད་དེ་བོད་ཀྱི་མཐུན་མོང་མིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ལ་མཛད་རྗེས་མི་དམན་པ་བཞག་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་དམར་གྱི་སྟངས་འཛིན་འོག བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་དག་ལ་སློབ་གསོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་ཙམ་ལས་དམག་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་ལས་རིགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཞུགས་ཐུབ་མེད། བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་ལ་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཆབ་དཔལ་དམག་དོན་བཅས་ཀྱི་གོ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་ནས་ནམ་ཡིན་ཡང་བཀག་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༩ ལོ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་སྐུ་བཤེགས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཅུང་གུ་ཡངས་པའི་མི་རིགས་སྲིད་བྱུས་དེའང་རིམ་གྱིས་མེད་པར་བཟོས། དེང་སང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་བོད་ཡིག་སྡེ་ཚན་དག་མིང་ཙམ་ལས་ལྷག་མེད། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་མགོར་སྐྱེས་པའི་མཁས་དབང་ཁག་རྫོགས་ཉེ་ལ། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་མཇུག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་རྗེས་རབས་པ་དག ཡུན་གྱིས་ར་མིན་ལུག་མིན་གྱི་དཔེར་ལྟར་རང་གི་རིག་གཞུང་ཡང་མ་ཤེས་མི་རིགས་གཞན་གྱི་རིགས་གཞུང་ཡང་མི་ཤེས་པའི་དུས་ཞིག་སླེབས་པར་སྔོན་འགོགསགྲ་བསྒྲིགས་བྱ་བར་རང་དབང་ལུང་པར་བཞུགས་པའི་རང་རིགས་བོད་མི་ཡོངས་ལ་འགན་དང་གོ་སྐབས་གང་མང་ཡོད།
གཅིག ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་དག་ལ་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཡོད་པས། གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་ཤེས་སུ་བཅུག་ནས་དོ་སྣང་ཡོང་པར་འབད་དགོས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་ཆེན་ཁག་གི་སློབ་ཚན་ནང་དུ་ཚུད་ཐབས་བྱ་དགོས། དེ་བཞིན་རོགས་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་འཚུགས་པའམ་ཡང་ན་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཁྲོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་དག་ལ་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གོ་སྐབས་སྤྲད་དེ་གསོ་སྐྱོང་བྱ་དགོས། བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་དག་ལའང་ཉེར་མཁོའི་ཤེས་བྱ་སྦྱངས་རྗེས། ཕྱིར་བོད་དུ་སོང་ཏེ་བཟོ་གྲྭ་དང་སློབ་གྲྭ། སྨན་ཁང་སོགས་འཚུགས་པར་མ་དངུལ་གྱི་རོགས་རམ་དང་ཡང་ན་ཐབས་ལམ་བཙལ་བ།
གཉིས་པ། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་ནང་ཡར་རྒྱས་སོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཚོང་ཟོག་གི་རིན་གོང་དང་སློབ་ཡོན་སོགས་འཕར་སྣོན་དུ་སོང་བར་བསྟེན་བོད་མིའི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཕྲད་བཞིན་ཡོད༌། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་དག་རང་དབང་གིས་དཔལ་འབྱོར་འཚོ་སྒྲུབ་བྱ་བའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཡོད་པས། གཞིས་ལུས་མི་མང་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ངང་བོད་ནང་དུ་སློབ་གྲྭ་དང༌། སྨན་ཁང༌། ལག་ཤེས་བཟོ་གྲྭ་སོགས་བཙུགས་ན་གཞིས་ལུས་མི་མང་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་རོགས་རམ་བྱ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དཔལ་འབྱོར་ཡོང་སྒོའི་ཕྱོགས་ལ་ལམ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ།
གསུམ་པ། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་དག་ལ་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་ཡོན་སྣ་མང་ཐོབ་ཡོད་པས། བོད་ནང་ཉེ་ཕྲད་དུ་ཕེབས་སྐབས་སམ་ཡང་ན་གོ་སྐབས་གང་འགྲིག་ལ་བསྟེན་ནས་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་དག་ལ་སློབ་སྟོན་དང་བསམ་བློ་བརྗེད་རེཚུལ་གྱིས་རོགས་རམ་དང་ཡང་ན་བཙན་བྱོལ་ཁྲོད་ཀྱི་སུ་ཇ་དང་གསོག་སྒར་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་བཏང་བླང་ངང་བོད་དུ་ལོགས་མཁན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་མཐུན་པའི་སློབ་སྦྱོང་གི་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུ་དང་བོད་ནས་འཚར་ལང་བྱུང་བའི་གཞོན་སྐྱེས་དང་རྒྱ་གར་ནས་འཚར་ལང་བྱུང་བའི་གཞོན་སྐྱེས་དག་ཉམ་དུ་བོད་དོན་སྐོར་བགྲོ་གླེང་བཀོད་སྒྲིག་མང་ཙམ་བྱས་ནས་ཕན་ཚུན་གྱི་མྱོང་ཚོར་བརྗེད་རེ་བྱེད་པ།
མདོར་ན་ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེས་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ངང་རང་དབང་སླར་གསོ་གང་འགྱོགས་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་དང་བློ་རིག་སྒྲིམ་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ཚེ་བོད་མིའི་སློབ་གསོ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་རིམ་གྱིས་སེལ་ཐུབ་པ་དང༌། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལའང་སྲུང་སྐྱོབ་ཡག་པོ་བྱ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བོད་རང་དབང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་གཞོན་མྱུར་དུ་ཤར་ཐུབ་པར་རེ་བ་ཡོད།
གཉིས་པ། བྱེས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོ་དང་ཐད་ཀར་མཉམ་འབྲེལ་ཚོང་ལས་སྤེལ་བའམ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གི་ཚོགས་པ་ཁག་དང་གཞིས་ལུས་བོད་མི་བར་མཉམ་འབྲེལ་ཚོང་ལ་སྤེལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་པ་དང༌། སློབ་གྲྭ་འཛུགས་པ། སྨན་ཁང་འཛུགས་པ། ཡང་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་བཅས་བརྒྱུད་དེ་གཞུས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ལམ་བཟོས་ན་ནུག་ཤུགས་ག་འདྲ་ཡོད་མིན་གྱི་སྐོར།
དེ་འདྲར་བཟོས་ཚེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གཞུས་བྱེས་བོད་མིའི་གནས་སྟངས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བཅས་གསལ་རྟོགས་མེད་པའི་གཞི་ལུས་བོད་མི་མང་པོས་དེ་གསལ་པོར་མཁྱེན་པ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡུན་རིང་དང་བརྟན་པ་ཆགས་པ་ལའང་ཕན། དེར་བརྟེན་ནས་སྔར་ཡོད་བོད་པའི་ཞེན་ཁོག་གི་སྟེང་ཕྱིས་སུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་པའི་ཆབ་སྲིད་དང་བོད་མིའི་རང་དབང་སླར་གསོའི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ཏེ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྒྱ་དམར་གྱི་མགོ་སྐོར་འོག་ཏུ་མི་ཚུད་པར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དེའི་ནུས་པའང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བར་ཡིད་ཆེད་ཡོད།
དེང་སང་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ཛ་དྲག་གཅིག་ནི་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་བཟོ་བཞིན་པ་དེ་རེད། དེ་ཡང་བོད་འདི་གོ་ལའི་ཁྱིམ་གཞི་ཆེན་པོ་འདི་ནང་དུ་ད་ལྟ་ཅུང་དྭངས་གཙང་དུ་ལྷག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། དེ་ཕྱིར་གོ་ལའི་སྟེང་འཚོ་གནས་བྱེད་པའི་སྐྱེས་འགྲོ་སུ་ཡིན་ཡང་རང་རང་འཚོ་གནས་བྱ་ཡུལ་དེ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་བའི་འགན་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་བཟོ་བའི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་རིགས་གཙོ་བས་མི་འབོ་མང་པོ་གནས་སྤོར་བྱ་བ་དེ་རེད་སྙམ། རྒྱ་མི་མང་པོ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གནས་སྤོར་བྱེད་པ་དེས། བོད་ཀྱི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་བཞིན་ཡོད། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁ་དབུགས།་ གདོད་མའི་ཤིང་ནག་དང་རང་བྱུང་གཏེར་ཁ་སོགས་བསྔོག་འདོན་བྱེད་པ། རྡུལ་མཚོན་གད་སྙིགས་ཕུང་གསོག བོད་མི་གནས་སྡོད་ཁུལ་དུ་འཆལ་སྤྱོད་ཁང་སོགས་བཙུགས། མདོར་ན་རྒྱ་ནས་མི་གྲངས་འབོ་ཆེན་བོད་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོར་བྱེད་པ་དེས། བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ལས་ཀ་མ་རག་པའམ་ལས་ཀ་ཤོར་ཏེ་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཕྲད་པ། བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་གང་མང་ཞིག་གི་བསམ་བློ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་བཀག་རྐྱེན་བཟོས་ཏེ། བོད་མི་རིགས་རང་གི་ཡུལ་དུའང་གྲངས་ཉུང་དུ་ཆགས་པ། དཔེར་ན། སྣུམ་གྱིས་ཤོག་བུ་ཟས་པ་ལྟར་ནམ་ཞིག་བོད་ཟེར་བ་མིང་ཙམ་ལས་མི་ལྷག་པའི་ངེས་པ་མེད། དེ་ནི་ཧ་ཅང་འཇིགས་སུ་རོང་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ངན་བྱུས་ཞིག་རེད།
ཕྱི་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་བདུན་དང་གྱ་དགུའི་ལོ་བོད་ནང་དུ་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཆེ་ཆུང་གང་མང་སྤེལ་བ་དེས་བོད་དོན་ལ་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་ས་བྱི་ལོར་བོད་ས་ཡོངས་ནས་ཞི་རྒོལ་བྱས་པ་དེས། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དྲང་བདེན་མིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་དགའ་བོ་མེད་པ་དང་དེ་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་བསམ་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་གསལ་བོ་བསྟན་སོང་སྙམ། ལྷག་པར་དུ་ྋསྤྱི་ནོརྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་གཞུང་དེ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ཡིན་པ་དང་ྋགོང་ས་མཆོག་ལས་གཞན་སུ་གང་གིས་ཀྱང་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་གྱི་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་གྱིན་མེད་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། ང་ཚོས་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་ཡོང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་དོན་དངོས་ཀྱི་ཕན་ཐོག་ཡོང་བར་ལས་འགུལ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་བརྩམས་དགོས་སྙམ། བྱེས་བཞུགས་བོད་མིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས། བོད་ནང་གི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལ་སློབ་གསོའི་གོ་སྐབས་ཅི་ཙམ་མང་པོ་ཐོབ་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཁོང་ཚོའི་བསམ་པའི་གོ་རྟོགས་མཐོ་རུ་སོང་ཏེ། མ་འོངས་པར་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ནུས་ཤུགས་གལ་ཆེ་འདོན་ཐུབ།