ཚེ་རིང་འོད་ཟེར།
ངས་རྩོམ་ཡིག་འདི་འབྲི་སྐབས། ད་ལོའི་བོད་མི་ ༣ ཐེ་བའི་བོད་ནང་བོད་མི ༡༦ གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད། ཡིན་ཡང་ཚེས་༡༤ ཉིན། ཡང་བསྐྱར་རྔ་བ་ནས་བོད་མི་ཞིག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན། དེ་ལྟར་ན། ད་ནི་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་གྱི་ཁ་གྲངས་༡༧ བར་སླེབས་ཤིང་། ད་ལོའི་ལོ་མགོ་ཚེས་ཤར་གྱི་དུས་ཐུང་ཉི་ ༡༤ ནང་ཚུན་དུ་བོད་མི་ ༤ ཡིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད།
བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ག་རེ་བྱས་ནས་བཀྲ་བྷེའི་མིང་མ་བཀླགས་པ་ཡིན།
ཟླ་༡ ཚེས་ ༤ ཉིན། དུས་དབང་ཉིན་བཞི་བའི་སྔོན་འགྲོའི་གསུང་ཆོས་གྲུབ་རྗེས། གསར་དུ་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་(བཙན་བྱོལ་བོད་པའི་སྲིད་བློན།) བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་། ཁོང་གིས་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་གྱི་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་མནར་གཅོད་གསེད་བཀྲོལ་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་དང་། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་ཚོའི་མཚན་དང་། དགུང་ལོ་སོགས་རེ་རེ་བཞིན་བཀླགས་པ་ལའང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ༧གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་ཞལ་ལ་སྐབས་དེར་ཆེས་སྐྱོ་གདུང་གི་ཉམས་ཤིག་མངོན་པ་ནི་ཇི་འདྲིའི་སེམས་ལ་གཡོ་འགུལ་ཐེབས་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ཡང་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་འདུ་འཛོམས་འདིའི་ཐོག བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་༢༠༠༩ ལོར་བོད་ནང་བྱུང་བའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་དོན་རྐྱེན་ཐོག་མ་དེ་གླེང་མ་སོང་ལ། ཁོང་གིས་བཀླགས་པའི་མཚན་གཞུང་ནང་དུའང་། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཐོག་མ་སྟེ། བཀྲ་བྷེ་མི་འདུག
ངས་རང་ཅག་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་མཆོག་ལ་འདྲི་རྒྱུར། འདི་དོན་ངོ་མར་ག་རེ་བྱས་ནས་རེད།
བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ། ཁོང་ལོ་སྔོན་མའི་ཟླ་ ༡༡ ཟླ་མཇུག་ཏུ་ཡུ་རོབ་ནང་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་སྐབས། བོད་མིའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་གྲངས་ཀ་གཅིག་ཉུང་བཤད་བྱས་ཡོད། སྐབས་དེར་ངས་དྲ་ཟིན་དང་ངོ་དེབ་བརྒྱུད་ནས་དྲན་སྐུལ་བཏང་བ་ཡིན། བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་དོན་རྐྱེན་དང་པོ་ ༢༠༠༩ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བྱུང་བ་དང་། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཐོག་མ་ནི། ཨ་མདོ་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་དགུང་ལོ་ ༢༠ ལ་སོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བཀྲ་བྷེ་རེད། ཁོས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བ་ལ་སྣང་ཆུང་མ་གནང་རོགས། ཁོང་གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་སྐབས་རྒྱ་དམག་གིས་མེ་མདའ་བརྒྱབས་པ་དང་ཡ་ངའི་མནར་གཅོད་བཏང་ཡོད། དེ་རིང་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དང་། ཤི་གསོན་ངེས་མེད་ཆགས་ཡོད། སྐུ་མཁྱེན། བཀྲ་བྷེ་མ་བརྗེད་པ་གནང་རོགས།
སྐབས་དེར་བྱེས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་ཞིག་གིས་དྲ་ལམ་ནས་ང་ལ། ངའི་དྲན་སྐུལ་དེ་དག་བཀའ་བློན་ཁྲི་བར་བརྡ་ལན་སྤྲད་ཟིན་ཚུལ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ཀྱང་དེ་དོན་མཁྱེན་ཆུབ་བྱུང་བའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་སོང་ཟེར། དེས་ང་ལ་སེམས་གསོ་ཞིག་ཐེབས་ཤིང་། རང་ཅག་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ཁོང་གི་གསུང་སྟངས་ལ་བཟོ་བཅོས་གནང་ངེས་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱས། རྒྱུ་མཚན་ཁོང་གི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། བོད་མིའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ནི་‘‘གྲངས་ཀ་ཙམ་མིན་པར། དེས་ཚེ་སྲོག་མཚོན་གྱི་ཡོད།’’ཅེས་གསུངས་མྱོང་ཡོད་པས་ཡིན། ཟླ་གཅིག་ལྷག་འགོར་རྗེས། བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ཐེངས་འདིའི་གལ་ཆེའི་བསྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཚོའི་མཚན་གཞུང་ཀློག་སྐབས། དེ་སྔའི་གསུང་སྟངས་ལ་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཡོད་པ་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་ནའང་། ‘‘༢༠༡༡ ལོ’’ ཁ་སྣོན་ཙམ་བྱས་ནས་དུས་བཅད་བཟོས་ཡོད། བཟོ་བཅོས་བྱེད་སྟངས་འདིས་མུ་མཐུད་ནས་བཀྲ་བྷེ་ཟུར་ལ་བཏོན་ཡོད། འདི་ལ་དམིགས་བསལ་སྐྱོན་སེལ་མ་བྱས་ཀྱང་འགྲིག རྒྱུ་མཚན། ༢༠༡༡ ལོའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་གྲངས་འབོར་ལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་གསུང་ནོར་ཐེབས་མེད། འོན་ཀྱང་། བཟོ་བཅོས་བྱེད་སྟངས་འདིས་ཏག་ཏག་གྲངས་ཀའི་སྒང་ནས་གླེང་གཞི་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་མིན་ནམ། འདིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་གྱི་སྤུན་ཟླ་ཚོ་གྲངས་ཀ་མང་ཉུང་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་མིན་ནམ།
ངས་འདྲི་འདོད་པ་ནི། བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ག་རེ་བྱས་ནས་བཀྲ་བྷེ་ཟུར་འདོན་བྱེད་པར་ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། བཀྲ་བྷེ་བོད་དོན་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པའི་ཚེ་སྲོག་ཅིག་མ་ཡིན་ནམ། བཀྲ་བྷེ་ ༢༠༡༡ ནས་༢༠༡༢ བར་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་༡༥ བྱུང་ཡོད་པ་དག་གི་ཆེས་ཐོག་མའི་མིག་དཔེ་དེ་མ་ཡིན་ནམ། བཀྲ་བྷེའི་ནང་མི་དང། ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ། ཆོས་གྲོགས་ཚོས་ངང་སྒུག་དང་རེ་སྨོན་ལྟར། རང་ཅག་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་༧གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་བླ་སྤྲུལ་འདུས་སྡེ་སར། བཀྲ་བྷེའི་མིང་བཀླག་པ་ཡིན་ན་ཁོང་ལ་ཐོབ་དགོས་ངེས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་། ཆེ་མཐོང་། བསྔོ་སྨོན་ཞིག་མ་ཡིན་ནམ། བཀའ་བློན་ཁྲི་བར་མཚོན་ན། བཀྲ་བྷེ་མིང་བཀླག་རྒྱུ་དེ་ཞལ་ལྕེ་མང་ཙམ་འགུལ་རྒྱུའི་དཀའ་ངལ་ལས་མེད། བོད་ནང་གི་བཀྲ་བྷེའི་ནང་མི་དང་གཉེན་ཉེ་ཚོར་མཚོན་ན། དེ་ནི་བཀྲ་བྷེའི་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གི་རིན་ཐང་དང་། ཁོང་ཚོ་ལའང་ཧ་ལས་པའི་སེམས་གསོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཡིན་ནའང་ག་རེ་བྱས་ནས། ངེད་ཅིག་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་འདི་ལྟར་གསུང་ཚིག་འགའ་འདོན་པར་སེར་སྣ་བྱས་ནས། བཀྲ་བྷེའི་ནང་མི་དང་། ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ། ཆོས་གྲོགས་ཚོར་ཁོང་བརྗེད་ཚར་བའི་ཚོར་སྣང་སྤྲད་པ་མ་ཡིན་ནམ།
ངས་བསམ་ན། བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་འདྲེན་ཐུབ་པའི་གནས་ལུགས་གཅིག་བུ་ནི། བཀྲ་བྷེས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ནས་ལོ་གསུམ་འགོར་སོང་། ད་མ་གླེང་ནའང་འགྲིག་ཅེས་པ་འདི་ཡིན། ཡིན་ཡང་དུས་ཚོད་ཕྱིར་དྲན་དང་དྲན་གསོ་མེད་བརླག་ཏུ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདྲེན་རུང་ངམ། གལ་སྲིད་ལོ་གསུམ་སྔོན་དུ་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་གནང་མཁན་གྱི་དཔའ་རྒོད་ཅིག་འདི་ལྟར་གླེང་རིན་མེད་པར་འཇོག་ན། དུས་རབས་ཕྱེད་ཀའི་རིང་བོད་མི་རིགས་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་གྱི་དཔའ་བོ་དེ་ཚོ་ཡང་། དུད་སྤྲིན་དྭངས་པ་ལྟར། ད་སེམས་ནང་མ་ཉར་ན་འགྲིག་གམ།
གཅིག་བྱས་ན། བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་དུས་ཚོད་ལ་ཚད་ཐིག་བརྒྱབས་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོན་མཁན་ཚོར་སྡོམ་རྩིས་བརྒྱག་རྒྱུ་གཅིག་པུ་བསམ་པ་ཡིན་སྲིད། དེས་ན་ང་ཚོས་ད་ལྟ་ནས་འདི་ལྟར་བཤད་ཆོག ༢༠༡༢ལོར་བོད་ནང་བོད་མི་གསུམ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་། འདི་ལྟར་བཤད་ཚེ། ༢༠༡༡ ལོའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་༡༢ གླེང་མ་དགོས་པ་མིན་ནམ། དེ་ལས་ཀྱང་༢༠༠༩ ལོའི་བཀྲ་བྷེ་གླེང་མ་དགོས་པ་མིན་ནམ།
དོན་གནད་འདིའི་ཐད། གལ་སྲིད་ངེད་ཅག་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་མུ་མཐུད་ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་གྱིས་བཀྲ་བྷེ་མི་གླེང་ཚེ། དེས་ན། དགོངས་དག ངས་ཀྱང་འདི་ནས་ཇི་སྲིད་དོན་དངོས་འདི་བསྐྱར་གླེང་མ་བྱུང་བར་དུ་མཚམས་མི་འཇོག་པར་མུ་མཐུད་འབྲི་ངེས་ཡིན།
དེས་ན་ང་ཚོས། བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་ཁྲོད། དགུང་ལོ་༦༠ ལོན་པའི་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་རྒྱ་གར་ལྡི་ལི་གསར་པར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་། ན་ནིང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་། བལ་ཡུལ་ཀ་ཊ་མན་ཌི་དང་རྒྱ་གར་ལྡི་ལི་གསར་པ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པའི་དགེ་འདུན་པ་བུ་ཕྲུག་དང་། མི་སྐྱ་མིག་དམར་ཚེ་རིང་ཡང་སེམས་ནང་མ་བརྗེད་པར་བརྟན་པོར་ཉར་དགོས།
སྒྱུར་མཆན། « བཀའ་བློན་ཁྲི་བས་ག་རེ་བྱས་ནས་བཀྲ་བྷེའི་མིང་མ་བཀླགས་པ་ཡིན། » རྩོམ་ཡིག་ཨ་མའི་ཁ་བྱང་འདི་རེད། དྲ་ངོས་ལ་འཇོག་བདེ་ཆེད་གོང་གི་ཁ་བྱང་བདམས་པ་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་སྤྱི་ཁོག་གི་འགྱུར་ལ་དག་མིན་བྱུང་ཡོད་ཚེ་འབྲེལ་ཐག་ནང་ཡོད་པའི་མ་རྩོམ་ལ་གཞི་བཅོལ་དགོས། ཟླ་བ་ཚེ་རིང་གིས།
http://woeser.middle-way.net/2012/01/blog-post_15.html
༈ ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས། བཀའ་ཁྲིད་མཆོག་གིས་བོད་རྩ་དོན་ཆེད་རང་སྲོག་གློད་གཏོང་བརྗེད་སོང་བ་རྩ་བ་ནས་མིན་སྙམ། ང་རང་ཚོས་བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེན་གཏོང་དགོས། དེ་ཙམ་གྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཁོང་རྣམ་པས་བྱེད་རྗེས་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ནས་གུས་བཏུད་ཡོད་མཁྱེན་དགོས། བཀའ་ཁྲིད་མཆོག་གིས་མིང་མི་བྱེད་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ལགས་ཞུས་ན། ཁོང་གིས་གསུང་དོན་ལ་འདི་ལོ་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་བ་ ༣ པ་ནས་བརྩིས་པའི་མི་གྲངས་ཞིག་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན་མ་གཏོགས་དེ་མིན་གནད་དོན་གཞན་གང་ཡང་མིན། དེ་སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོའི་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་དང་འདི་ལོའི་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་དུ་ཡང་སྲོག་ལ་བར་ཆད་མ་བྱུང་བ་མ་གཏོགས། ཁོང་རྣམ་པས་སྐུ་ལུས་མཆོད་པ་ཕུལ་བ་དེ་ཡང་དམིགས་ཡུལ་འདྲ་མཉམ་ཡིན་ཡང་མིང་དོན་བཏོན་མེད། གལ་ཏེ་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ནས་བརྩིས་པའི་མིང་འདོན་ནས་བར་དུ་ཀྲ་བྷེ་ཀྱི་མིང་འདོན་ཆད་པ་ཡིན་ན་ཁྱེད་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་སྐྱོན་དེ་སྲིད་འཛིན་མཁས་དབང་བློ་སེང་ལ་འཇུག །དེ་མིན་བཀའ་མོལ་གང་འདྲ་ཞིག་གནང་ཀྱང་སྔ་རྗེས་ཚང་མ་ལ་གཟིགས་ནས་བཀའ་མོལ་ལམ་སྐྱོན་འཇུག་གནང་རོགས། ངས་བསམ་འདིའི་ཐོག་བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་བ་ཡིན་མ་གཏོགས་གང་ཐོན་དུ་བཤད་པ་མིན། གལ་ཏེ་ད་དུང་ཁྱེད་རང་གིས་བཀའ་ཁྲིད་མཆོག་ནོར་ཁྲུལ་དུ་བརྩིས་པ་ཡིན་ན། ཁོང་གི་རྗེས་ཚབ་ཏུ་ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འོད་ཟེར་ལགས་ཁྱེད་དགོངས་དག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
སྤྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ གོང་ཙམ་ནས་བོད་བསྟན་སྲིད་དང་བོད་རང་བཙན་ཆེད་རང་སྲོག་གློད་བཏང་གིས་རྒྱ་དམར་འཐབ་འཛིངས་བྱས་ནས་འདས་གྲོང་སོང་བ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང༌། སྐབས་འདིར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ནས་བརྩིས་པའི་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ནས་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་དང་དམིགས་བསལ་གྱིས་བོད་རང་བཙན་སླར་གསོའི་ཆེད་སྐུ་ལུས་མེ་མཆོད་འབུལ་མཁན་འདས་སོན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་གཤམ་གསལ།
༢༡༽ ༢༠༡༢།༡།༡༤ བློ་བཟང་འཇམས་དབྱངས། འདས། ལོ། ༢༢
༢༠༽ ༢༠༡༢།༠༡།༠༨། སྤྲུལ་སྐུ་བསོད་ནམས་དབང་རྒྱལ། འདས། ལོ།༤༢། བོད་མགོ་ལོག
༡༩༽ ༢༠༡༢།༠༡།༠༦། གྲྭ་ཟུར་བསྟན་ཉི། འདས། ལོ།༢༠། བོད་རྔ་བ།
༡༨༽ ༢༠༡༢།༠༡།༠༦། གྲྭ་ཚུལ་ཁྲིམས། འདས། ལོ།༢༠། བོད་རྔ་བ།
༡༧༽ ༢༠༡༡།༡༢།༠༡། གྲྭ་ཟུར་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས། འདས། ལོ།༤༦། བོད་ཆབ་མདོ།
༡༦༽ ༢༠༡༡།༡༡།༡༠། གྲྭ་བོད་ཕྲུག །གསོན། ལོ།༤༥། བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན།
༡༥༽ ༢༠༡༡།༡༡།༠༤། ཤེས་རབ་ཚེ་རྡོར། གསོན། ལོ།༢༥། རྒྱ་གར་ལྡི་ལི།
༡༤༽ ༢༠༡༡།༡༡།༠༣། ཨ་ནེ་དཔལ་ལྡན་ཆོས་བཟང༌། འདས། ལོ།༣༥། བོད་དཀར་མཛེས།
༡༣༽ ༢༠༡༡།༡༠།༢༥། གྲྭ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང༌། གསོན། ལོ།༣༨། བོད་དཀར་མཛེས།
༡༢༽ ༢༠༡༡།༡༠།༡༧། ཨ་ནེ་བསྟན་འཛིན་དབང་མོ། འདས། ལོ།༢༠། བོད་རྔ་བ།
༡༡༽ ༢༠༡༡།༡༠།༡༥། གྲྭ་ཟུར་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ། འདས། ལོ།༡༩། བོད་རྔ་བ།
༡༠༽ ༢༠༡༡།༡༠།༠༧། གྲྭ་ཟུར་མཁའ་དབྱིངས། འདས། ལོ།༡༨། བོད་རྔ་བ།
༩༽ ༢༠༡༡།༡༠།༠༧། གྲྭ་ཟུར་ཆོས་འཕེལ། འདས། ལོ།༡༩། བོད་རྔ་བ།
༨༽ ༢༠༡༡།༡༠།༠༣། གྲྭ་སྐལ་བཟང་དབང་ཕྱུག །གསོན། ལོ།༡༨། བོད་རྔ་བ།
༧༽ ༢༠༡༡།༠༩།༢༦། གྲྭ་བློ་བཟང་སྐལ་བཟང༌། གསོན། ལོ།༡༩། བོད་རྔ་བ།
༦༽ ༢༠༡༡།༠༩།༢༦། གྲྭ་བློ་བཟང་དཀོན་མཆོག །གསོན། ལོ།༡༨། བོད་རྔ་བ།
༥༽ ༢༠༡༡།༠༨།༡༥། གྲྭ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ། འདས། ལོ།༢༩། བོད་དཀར་མཛེས།
༤༽ ༢༠༡༡།༠༣།༡༦། གྲྭ་ཕུན་ཚོགས། འདས། ལོ།༢༡། བོད་རྔ་བ།
༣༽ ༢༠༠༩།༠༢།༢༧། གྲྭ་བཀྲ་བྷེ། གསོན། ལོ།༢༠། བོད་རྔ་བ།
༢༽ ༢༠༠༦།༡༡།༢༣། ལྷག་པ་ཚེ་རིང༌། གསོན། ལོ།༢༣། རྒྱ་གར་བྷིང་ལོ།
༡༽ ༡༩༩༨།༠༤།༢༧། ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ། འདས། ལོ།༦༠། རྒྱ་གར་ལྡི་ལི།
ཡང་ཁུག་རྟ་བརྫུན་མ་དེ་འདི་ལ་ཡོང་ཡོད་གི
གྲངས་ཀ་འདིའི་ནང་ལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་གི་མིང་མི་འདུག་ ལྷག་པ་ཚེ་རིང་མིང་ཟེར་ཙམ་ཡང་མི་འདུག གཞུང་མང་གཉིས་ཁོང་མིང་བཏོན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ།
བཏོན འདུག་ དགོངས་དག
རྗེས་སུ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཐལ་སྦྱར་གྱིས་ཞུ་རྒྱུ་དང། ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་། སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་གཅེས་པའི་ཚེ་སྲོག་ཇི་མི་སྙམ་པར་དོར་བ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་གང་ནི་ཡིན། ད་ནི་བཟུང་རང་ལུས་དང་གཞན་ལུས་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་མེར་ཕུལ་རྒྱུ་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་རེད། ཉིན་དེ་ནས་ཨ་རིར་དགུ་བཅུ་གཅིག་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་རྒྱ་ནག་ལ་ཡང་དུས་དྲན་འཕར་མ་ཞིག་དང་། འཛམ་གླིང་ནང་གསར་འགྱུར་གལ་ཆེ་ཞིག བོད་དོན་ལ་འགྱུར་བ་གསར་བ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་ནི་༢༠༡༢ལོ་འདིར་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡིན།
ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་ཚིགས་དང་གྲངས་ཀ་སོགས་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་དོན་ར་སྤྲོད་ཀྱི་ལྡེ་མིག་ཡིན། དེ་བཞིན་རང་རེ་བོད་ཀྱི་རང་ལུས་མེ་བསྲེག་གི་ཞི་རྒོལ་འཐབ་རྩོད་འདིར་མཚོན་ནའང་གཞུང་འབྲེལ་ཡིན་མིན་ཚང་མས་ཐུན་མོང་གི་གྲངས་ཀ་གསལ་བོ་ཞིག་གཞི་རྩར་བཞག་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་སུ་ཉར་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་པོར་མེ་རུ་བསྒྲོན་ནས་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་བྱེད་པ་ནི་མི་བུ་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་གིས་བསམ་ཡང་མི་ཕོད་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་དེ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གནས་སྟངས་ཁོང་ཚོའི་འདྲ་པར་སོགས་ངེས་པར་དུ་ཞིབ་ཚགས་པོའི་ཐོག་ནས་ཉར་ཚགས་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མ་འོངས་པར་ཏན་ཏན་འདིའི་སྐོར་ལ་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་མཁན་མང་བོ་འབྱུང་སྲིད།
དེ་བཞིན་རང་ལུས་མེ་རུ་བསྒྲོན་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཡང་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟབ་དངོས་གྲུབ་ནས་ཉེ་ཆར་གྱི་དཔའ་བོ་སྤྲུལ་སྐུ་བསོད་བྷོ་བར་དུ་བརྩིས་ན་ཁྱོན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་བཅུ་བདུན་དང་། ཡང་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ནས་བརྩིས་ན་བཅུ་དྲུག། དེ་བཞིན་དཔའ་བོ་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་ནས་བརྩིས་ན་བཅོ་ལྔ་བཅས་ཡིན་པའང་ངེས་པར་དུ་བརྗེད་མི་རུང་། གནས་ཚུལ་འདིའི་སྐོར་ལ་འཇར་མན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གསན་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་ལ་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་བོ་འོད་ཟེར་གྱིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་འཁོད་མེད་པ་གསལ་བཤད་དང་འབོད་སྐུལ་བྱས་འདུག
ཉེ་ཆར་རྡོར་གདན་དུས་དབང་གི་སྐབས་སུ་ཡང་བཀའ་ཤག་གིས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་དག་གི་མཚན་བགྲང་སྐབས་ཀྱང་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་འཁོད་གནང་མི་འདུག ཉེ་ལམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་གཞན་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གྲངས་ཀ་ཁག་མཐོ་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གྲངས་ཀ་ཁག་ཉུང་དུ་གཏོང་དགོས་དོན་མི་འདུག་ཨང་། འདི་དག་ཤོག་ངོས་ཀྱི་མིང་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱི་མང་ཉུང་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མ་འོངས་པར་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་གནད་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་མཐོང་ངོ།།
རང་ལུས་མེ་རུ་བསྲེགས་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་ད་བར་དུ་ཐ་ན་ཤི་གསོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ཡང་ཤེས་མེད། ཁྱེད་ཅག་གིས་བསམ་ཕོད་དམ་ཁོང་གིས་ད་ལྟ་ས་གང་ཞིག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྡུག་ལས་སྣ་དགུ་ག་འདྲ་ཞིག་མྱོང་བཞིན་ཡོད་དམ། ང་ཚོའི་དཔོན་པོ་དག་ཐ་ན་ཁོང་གི་མིང་ཞིག་འདོན་པ་ལ་ཡང་ཐང་ཆད་འདུག་དོན་ཅི།
འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གདན་ལ་ཕུག་པའི་བཀའ་མོལ་གནང་འདུག
http://www.tibettimes.net/news.php?cat=3&id=1059&
བསམ་ཚུལ་འདི་སྔ་མོ་ནས་དྲ་ཐོག་ཏུ་བཀོད་ཟིན་མོད། འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་གིས་རྐྱེན་བྱས་དེ་བསྐྱར་དུ་བཀོད།
ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་ཚིགས་དང་གྲངས་ཀ་སོགས་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་དོན་ར་སྤྲོད་ཀྱི་ལྡེ་མིག་ཡིན། དེ་བཞིན་རང་རེ་བོད་ཀྱི་རང་ལུས་མེ་བསྲེག་གི་ཞི་རྒོལ་འཐབ་རྩོད་འདིར་མཚོན་ནའང་གཞུང་འབྲེལ་ཡིན་མིན་ཚང་མས་ཐུན་མོང་གི་གྲངས་ཀ་གསལ་བོ་ཞིག་གཞི་རྩར་བཞག་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་སུ་ཉར་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་པོར་མེ་རུ་བསྒྲོན་ནས་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་བྱེད་པ་ནི་མི་བུ་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་གིས་བསམ་ཡང་མི་ཕོད་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་དེ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གནས་སྟངས་ཁོང་ཚོའི་འདྲ་པར་སོགས་ངེས་པར་དུ་ཞིབ་ཚགས་པོའི་ཐོག་ནས་ཉར་ཚགས་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མ་འོངས་པར་ཏན་ཏན་འདིའི་སྐོར་ལ་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་མཁན་མང་བོ་འབྱུང་སྲིད།
དེ་བཞིན་རང་ལུས་མེ་རུ་བསྒྲོན་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཡང་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟབ་དངོས་གྲུབ་ནས་ཉེ་ཆར་གྱི་དཔའ་བོ་སྤྲུལ་སྐུ་བསོད་བྷོ་བར་དུ་བརྩིས་ན་ཁྱོན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་བཅུ་བདུན་དང་། ཡང་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ནས་བརྩིས་ན་བཅུ་དྲུག། དེ་བཞིན་དཔའ་བོ་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་ནས་བརྩིས་ན་བཅོ་ལྔ་བཅས་ཡིན་པའང་ངེས་པར་དུ་བརྗེད་མི་རུང་། གནས་ཚུལ་འདིའི་སྐོར་ལ་འཇར་མན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གསན་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་ལ་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་བོ་འོད་ཟེར་གྱིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་འཁོད་མེད་པ་གསལ་བཤད་དང་འབོད་སྐུལ་བྱས་འདུག
ཉེ་ཆར་རྡོར་གདན་དུས་དབང་གི་སྐབས་སུ་ཡང་བཀའ་ཤག་གིས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་དག་གི་མཚན་བགྲང་སྐབས་ཀྱང་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་འཁོད་གནང་མི་འདུག ཉེ་ལམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་གཞན་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གྲངས་ཀ་ཁག་མཐོ་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གྲངས་ཀ་ཁག་ཉུང་དུ་གཏོང་དགོས་དོན་མི་འདུག་ཨང་། འདི་དག་ཤོག་ངོས་ཀྱི་མིང་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱི་མང་ཉུང་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མ་འོངས་པར་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་གནད་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་མཐོང་ངོ།།
རང་ལུས་མེ་རུ་བསྲེགས་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་ད་བར་དུ་ཐ་ན་ཤི་གསོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ཡང་ཤེས་མེད། ཁྱེད་ཅག་གིས་བསམ་ཕོད་དམ་ཁོང་གིས་ད་ལྟ་ས་གང་ཞིག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྡུག་ལས་སྣ་དགུ་ག་འདྲ་ཞིག་མྱོང་བཞིན་ཡོད་དམ། ང་ཚོའི་དཔོན་པོ་དག་ཐ་ན་ཁོང་གི་མིང་ཞིག་འདོན་པ་ལ་ཡང་ཐང་ཆད་འདུག་དོན་ཅི།
འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གནད་ལ་ཕུག་པའི་བཀའ་མོལ་གནང་འདུག
བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེ་རུ་བསྲེགས་པའི་གནས་ཚུལ་དུས་བབ་ཏུ་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག
http://www.tibettimes.net/news.php?cat=3&id=1059&
དེ་མིན་ད་དུང་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཤམ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚགས་པར་ཁག་ཏུ་བཀོད་འདུག
http://www.londontimes.com
http://www.nytimes.com
http://www.timesofindia.com
http://www.newyorkweek.com
སྐབས་འདིར་བདག་གིས་འདྲི་འདོད་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ང་ཚོའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་སྔ་མོ་ནས་ཁྱབ་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་དག་ཚུར་སྦས་སྐུངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་དམ། གནས་ཚུལ་འདིས་ང་ཚོར་ཅི་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱེད་བཞིན་འདུག
ཕར་ཕྱོགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་མེད་པ་ཡོད་ཅེས་དང་མིན་པ་ལ་ཡིན་ཞེས་ཁ་ཕོ་སྒྲོག་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར།ཚུར་ཕྱོགས་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཡོད་པ་དེ་ལའང་མེད་མདོག་མདོག་གིས་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་དགོས་དོན་ཅི།
སྤྱིར་ཡིན་ན་བཀའ་ཁྲི་འདི་པ་ཚང་ལ་རེ་བ་འདྲ་ཡོད་མེད། ཟླ་ཤས་ལས་མ་ཕྱིན་གོང་མདོག་འགྱུར་བཞིན་པ་འདིས་ང་འདྲ་བོ་དག་ལ་ཚོད་ཚོད་ལ་སྐྲག་སྣང་ཡོང་གི་འདུག་མོད། སྐད་ཆ་བཤད་ས་འདྲ་མེད་དུས་ལབ་མ་ལབ་འདྲ་མེད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། དུས་དབང་སྐབས་བོད་ནས་འབྱོར་བ་ཚོར་འདི་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་ཡང་འགྲེལ་བཤད་འཁྱོང་མེད་པ་དེས་འགོ་ཁྲིད་གན་ཚོ་མེར་སྲེག་ན་ཏག་ཏག་ཡིན་བསམས་ཀྱིན་འདུག
དེ་ལས་ཀྱང་ང་ཚོ་ཁ་སྐྱེངས་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ནི། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བོད་དོན་ཆེད་ལས་མཁས་པ་འགས་རང་རེ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་བཀྲ་བྷེའི་མིང་སྤས་སྐུངས་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཅེས་ཚུར་ང་ཚོའི་གཞུང་ལ་དྲི་བ་གཏོང་བཞིན་འདུག
ད་ཕྱི་ལོགས་ཀྱིས་མིས་ཚུར་དྲི་བ་གཏོང་བཞིན་འདུག གནས་ཚུལ་འདིའི་རིགས་གཅིག་པ་ཞིག་ཉེ་ཆར་འཇར་མིན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ཀྱང་བྲིས་འདུག
གཤམ་གྱི་རྩོམ་ཡིག་འདི་བོད་དོན་ཆེད་མཁས་ཨེས་ལོ་ཀྲི་སི་པི་ལེན(Elliot Sperling )ལགས་ཀྱིས་བཀྲ་བྷེའི་སྐོར་ལ་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་རེད།
Remembering Tapey
(བཀྲ་བྷེ་རྗེས་དྲན།)
By Elliot Sperling
In the last item I posted on the Rangzen Alliance site I referred to a recent piece by Woeser. Having drawn on her comments for that post I think I would be doing her something of an injustice if I did not also bring up a subject that she’s been intensely writing and blogging about for some time now: the exclusion of any mention of Tapey, time and again, when the names (or numbers) of Tibetans who have committed self-immolations inside Tibet are brought up by Lobsang Sangay or discussed in several stories on the subject appearing in the exile media.
Woeser has been writing with great urgency about the issue on Facebook, on Twitter, and on her blog. In many ways she has been single-handedly fighting to have people understand the larger significance of the self-immolations. When one Chinese friend opined to her that “Tibetans who commit self-immolation are fairly lacking in sense… the authorities couldn’t care less about their cries [so] every life lost is to be deplored,” she immediately wrote “No one regrets the loss of life in self-immolation more than Tibetans,” but expressed strong resentment of the judgmental sense of superiority inherent in what she was being told. Her interlocutor was quick to add that “Woeser’s heart is gentle and merciful,” but Woeser insisted on sticking to the subject:
Whatever my heart is like, that’s not at issue… Your comments here are seemingly reasonable. What I resent is [the] feeling of some sort of superiority and infallibility… How can you know that Tibetans who commit self-immolation have no wisdom, no sense? [This is] something similar to what one gets from the authorities… I’ll thank you not to stand on some high stage and evaluate things without understanding the situation in Tibetan areas.
It is obvious to anyone following her writings that the studied refusal to name or count Tapey, whether by Lobsang Sangay or exile media organs has struck Woeser as wrong on the most basic level. This omission has surfaced in interviews with Lobsang Sangay on the Voice of Tibet and Radio Free Asia, and elsewhere, as in the most recent report on self-immolations carried on Phayul.
Most stunningly, reading the names of those inside Tibet who committed self-immolation Lobsang Sangay left Tapey unmentioned as he stood before the Dalai Lama at the Kalacakra Empowerment in Bodh Gaya, listing only those who had sacrificed themselves in 2011. This was difficult to take:
At this relatively important gathering, the Kalon Tripa again did not mention the first instance of self-immolation in 2009; the list he read did not include the first Tibetan inside Tibet to commit self-immolation: Tapey. I need to ask our Kalon Tripa: at bottom, what is this all about?
Is it that the Kalon Tripa doesn’t know? Last November, reporting on the situation inside Tibet during an official tour of Europe, he was short by one person in his figures for the number of Tibetans inside Tibet who committed self-immolation. At the time I called attention to this on my blog and on Facebook: The first incident of self-immolation inside Tibet took place on February 27, 2009; and the first Tibetan inside Tibet to commit self-immolation was the 20-year-old monk Tapey, from Kirti Monastery in Amdo Ngaba. Please! Don’t treat the sacrifice he made so neglectfully! When he committed self-immolation he was viciously shot by Communist soldiers and police. Up to now his whereabouts are unknown; whether he’s alive or dead is unknown. Please! Don’t forget Tapey!
Is the cleavage between Tibetans in exile and those inside Tibet partly to blame for the different perceptions of Tapey’s place in lists of those who have committed self-immolation ? Many exiles will certainly say there is no cleavage; their leadership may perhaps say so more adamantly. But the differences between exile society and that of communities inside Tibet have long been a subject of discussion and conversation on the part of Tibetans and non-Tibetans. New arrivals from Tibet have even voiced complaints about the way they tend to be regarded by more established exiles.
In this instance, just reading Woeser’s writings on the subject, one can’t help but sense how viscerally the cavalier exclusion of Tapey from the lists of those who have sacrificed themselves is felt by her and, no doubt, by many other Tibetans (a number of whom have made this clear on her Twitter page). For them there is no earthly reason for excluding Tapey—certainly not an insistence on a “start date” of March 2011, in order to be eligible for acknowledgement by the exile authorities. When Lobsang Sangay excluded Tapey from the list of those whose names were read before the Dalai Lama it seemed like more than negligence. Indeed, whatever the actual reason for the omission, it was felt as an insult. There are very urgent reasons for Woeser’s insistence on remembering Tapey whenever those who committed self-immolation are mentioned. It’s not simply that he was the first Tibetan inside Tibet to commit self-immolation, it’s what Woeser said about him, quoted above: “Up to now his whereabouts are unknown; whether he’s alive or dead is unknown. Please! Don’t forget Tapey!”
Woeser is not insisting on simple numerical accuracy. She is, in a sense, pleading for a life. Shot, wounded, carried away, whereabouts unknown… Woeser’s pleas for Tapey’s memory seem like nothing so much as a way of crying out “No, we do not—and will not—leave wounded comrades behind.” Is it because the sense of solidarity among Tibetans inside the PRC differs so drastically from that in exile society, where so many Tibetans now have no direct experience of Tibet, that Woeser’s sentiments seem to make no dent among exile authorities?
ད་ང་ཚོའི་ཁ་ཕྱོགས་ས་གང་ཞིག་ཏུ་སླེབས་བཞིན་འདུག
འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གནད་ལ་ཕུག་པའི་བཀའ་མོལ་གནང་འདུག
བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེ་རུ་བསྲེགས་པའི་གནས་ཚུལ་དུས་བབ་ཏུ་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག
http://www.tibettimes.net/news.php?cat=3&id=1059&
དེ་མིན་ད་དུང་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཤམ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚགས་པར་ཁག་ཏུ་བཀོད་འདུག
http://www.londontimes.com
http://www.nytimes.com
http://www.timesofindia.com
http://www.newyorkweek.com
སྐབས་འདིར་བདག་གིས་འདྲི་འདོད་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ང་ཚོའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་སྔ་མོ་ནས་ཁྱབ་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་དག་ཚུར་སྦས་སྐུངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་དམ། གནས་ཚུལ་འདིས་ང་ཚོར་ཅི་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱེད་བཞིན་འདུག
ཕར་ཕྱོགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་མེད་པ་ཡོད་ཅེས་དང་མིན་པ་ལ་ཡིན་ཞེས་ཁ་ཕོ་སྒྲོག་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར།ཚུར་ཕྱོགས་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཡོད་པ་དེ་ལའང་མེད་མདོག་མདོག་གིས་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་དགོས་དོན་ཅི།
མུ་གེ་ལ་ཁས་བཞག་ནས་གཡག་གུ་ལ་ཁྲག་བལྟར་ཞེས་པ་ལྟར་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་དང་བཀྲ་བྷེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་དུས་དབང་སྐབས་སུ་བསྒྲབས་མ་སོང་ཟེར་ནས་སྲིད་འཛིན་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་རེད། གནད་དོན་འདིས་ཐོག་ནས་ཅི་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། དངོས་བསྟན་སྲིད་འཛིན་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཤུགས་བསྟན་རང་ཉིད་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ཐོག་ཏུ་གསོན་བསྲེགས་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་སུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པར་གསལ་བསྟན་བྱས་ཡོད།
རེད་་་འོད་ཟེར་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་པ་དཔའ་པོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་དང་བཀྲ་བྷེ་རྣམ་གཉིས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་དཔའ་བོ་དང་དཔའ་མོ་ཚོ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པར་བདེན་ན་་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཁོང་གཉིས་བརྩིས་པའི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། མ་གཏོགས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཁོང་རྣམ་པས་དུས་དབང་སྐབས་སུ་མཚན་སྙན་བསྒྲབས་ཀྱིས་ཆེད་དང་བསྔོ་སྨོན་ཡོང་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་པར་མ་རེད། ཁ་མ་ཡིན་དོན་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཚོས་སྙིང་ཁུང་གི་རེ་འབོད་རང་དབང་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས། དེའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་དང་མེད་ཅེས་པའི་དྲི་གཅིག་ཁྱོད་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་མགོ་ཐོག་ཏུ་བབ་ཡོད།
གཉིས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་འདིའི་དགེ་སྐྱོན་ལ་བལྟ་དགོས། གྲུབ་འབྲས་སུ་བལྟ་དགོས། སྲིད་འཛིན་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གནང་སྟངས་འདིར་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པར་བདེན་པ་རེད། ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཆུང་བལྟས་ན་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན། ཧ་ཅང་གི་དཔའ་བོ་ཁོང་གཉིས་ཀྱི་བློ་བཏང་གི་དམིགས་ཡུལ་རྩ་མེད་གཏོང་འགྲོ་བ་དེ་འདྲ་མ་རེད། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཁུང་ཀྱི་རེ་འདུན་ངོ་མ་བོད་རང་བཙན་དང་༧གོང་ས་མཆོག་བོད་ཀྱི་མི་རྗེ་རྒྱལ་ཁང་པོ་ཏ་ལའི་ནང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས་པ་དེར་རེད། དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་བྱས་པ་དང་མ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཁོང་རྣམ་གྱི་གཙོ་བོར་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཚོས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བྱས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ངོ་མ་རྩ་མེད་གཏོང་གི་རེད།
གསུམ་ནས་སྲིད་འཛིན་བློ་བཟང་སེང་གེ་དང་གཞི་ལུས་མི་དམངས་ཀྱི་བར་དུ་དམ་ཚིག་དང་ཡིད་ཆེས་ལ་གོད་ཆག་འགྲོ་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་མཇུག་འབྲས་ཡག་པོ་ཡོང་གི་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་སུ་བོད་རྒྱ་ཆེན་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐུགས་བསམ་རྒྱ་ཆེ་ཙམ་བཞེས་དགོས་པར་འདོད། ང་རང་ཚོའི་སྲིད་འཛིན་གྱིས་ནོར་འཁྲུལ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཤོར་ཡོད། ཡིན་ནའང་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་བའི་ནོར་འཁྲུལ་དེ་འདྲ་ཤོར་མེད།
བཞི་ནས་འོད་ཟེར་བཟའ་མི་གཉིས་སུ་དཔྱོད་དགོས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གི་གསུང་སྟངས་སུ་དཔྱད་པ་ལྟར་རྒྱ་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་བཤད་སྟངས་སུ་བོད་མི་ཚོས་དཔྱད་དགོས། ཁོ་གཉིས་ལ་གུན་ཁྲན་ཏང་གི་འོག་ཏུ་དེ་འདྲའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གཞི་ག་ནས་རག་པ་རེད་དམ་ཞེས་པའི་དྲི་བ་འདི་རང་བཞིན་གྱི་སླེབས་ཡོང་། དཔྱད་ན་དཔྱོད་རིན་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་འདོད་དོ།།
མི་ལོ་སྟོང་ལ་ཉེར་བའི་དུས་ཡུན་ནང་།
ང་བཟང་ཁོ་ངན་ང་བདེན་གཞན་རྫུན་གྱི།
ནང་གི་འཐབ་རྩོད་གཞན་གྱིས་བེད་སྤྱད་དེ།
མགོ་བོ་གདུགས་ལྟར་བསྐོར་བར་མི་དྲན་ནམ།།
ང་ཚོའི་མི་མང་ནང་གཞུང་ལ་མ་ཤེས་པ་དྭོགས་འདྲི་བྱེད་པ། བསམ་འཆར་མི་མཐུན་པ་བརྗོད་པ། མ་འགྲིགས་སར་སྐྱོན་སེལ་བྱེད་པ། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་སྐོར་ལྟ་ཚུལ་གསར་བ་འདོན་པ་སོགས་འདི་དག་ཚང་མ་ལེགས་ལམ་ལས་མ་མཆིས། ཡང་རེ་ཟུང་ནས། ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་སྐྱོན་མེད་སྐྱོན་འཚོལ་བྱེད་པ། སྒེར་ནད་ལ་བསྟེན་ནས་དང་དགའ་མི་དགའི་ཕྱོགས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པའང་ཕྲན་བུ་རེ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་འདྲ་བས་དེ་རིགས་འགོ་བའི་ནད་བཞིན་སྤང་བར་རིགས།
ཡང་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་། མི་སུ་ཞིག་གིས་སྲིད་འཛིན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ཡིན་ན། སྐྱོན་བརྗོད་དེ་དོན་ལ་གནས་མིན་དང་ཁོང་གི་སྟེང་འབབ་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་། མི་མང་ཕལ་བའི་ནང་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་མི་མང་གི་ཁ་གཅོད་ཐབས་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་མཁན་དེ་འདྲ་མ་མཐོང་ཡང་ང་ཚོའི་དྲ་ཐོག་ཏུ་དེ་འདྲ་ཡང་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་འདུག
ཡང་སྐྱོན་བརྗོད་དོན་ལ་མ་གནས་པ་དེ་འདྲར་དོན་དངོས་གསེད་བཀྲོལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
དཔེ་བཞག་ན། གོང་གི་མཆན་དང་པོ་ལྟ་བུ་རེད། ད་ལོར་དུས་དབང་སྐབས་བློ་སེང་གིས་མེ་བསྲེག་བཏང་བའི་མིང་ཐོ་ཀློག་པ་དེ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་གི་ལོ་གཅིག་པོ་རེད་ཟེར་ནས་གསལ་བཤད་གནང་འདུག་པ་ལྟ་བུའོ།
འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱི་གོང་རྩོམ་དེ་ནི་དྲི་བ་ཞིག་རེད། དེ་འདྲ་ཞིབ་ཚགས་ས་ནས་དྲི་བ་འདོན་པ་དང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་དོན་དག་ལྟ་སྟངས་དེ་ལ་ང་ཚོས་ངེས་པར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་འོས་སུ་ཆེ།
འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བདེན་མོད། འོན་ཀྱང་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དུས་དབང་སྐབས་སུ་དཔའ་བོ་འདས་པོ་མཚན་སྒྲིག་དགོས་པ་ཚེ་འདས་དེ་རྣམས་ནི་ལོ་ཞག་གི་དུས་དྲན་མ་འཁོར་བ་འདས་པོ་ཞེ་དགུ་མ་སོང་བ་དང་། ལོ་ཞག་དུས་དྲན་མ་སོང་བ་ཡིན་པས་དཔའ་བོ་འདས་པོ་བཀྲ་བྷེ་དེ་ནི་ལོ་ངོ་གཉིས་ལས་བརྒལ་ཉེ་བས་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་གཞུང་གི་ཡིག་ཆ་དང་ལོ་རྒྱུས་ནང་མ་འཁོད་པ་ག་ལ་ཡིན་། མ་ཟད་བཀའ་ཁྲིའི་སེམད་ནང་ནང་དུད་སྤྲིན་ཡལ་བ་བཞིན་ག་ལ་སྲིད་སྙམ། དེ་བཞིན་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་སྒྲུབ་ཡང་སྐབས་སུ་རྗེས་དྲན་དང་འདས་བསྔོ་སོགས་དེ་དང་དེའིདུས་སྒྲོག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བཀྲ་བྷེ་དམ་ཁོང་ཉིད་ལ་དེའི་དུས་རྗེས་དྲན་འདས་ཞུ་ཇི་བཞིན་སོང་བ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་གཞི་བྱེད་སུ་ཞིག་དཔའ་བོ་འདས་པོ་དེ་རྣམས་ལ་བཟག་ངན་དང་ཉེ་རིང་མི་གནང་བ་ངས་ཡིད་ཆེས་འདུག། འོན་ཀྱང་བསམ་འཆར་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་ལེགས་། འོན་ཀྱང་རང་རེའུ་དེ་སྐོར་དོགས་སྐོར་ཡང་མི་དགོས་
བསམ་ཚུལ་དེ་དག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
གང་ལྟར་བཀའ་ཁྲིའི་ཁ་ནས་དུས་དབང་གི་སྐབས་སུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀས་ཚོར་བའི་སྐྱག་དྲི་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། མང་པོ་ཞིག་གིས་བཀའ་ཁྲིས་ཁ་ནས་ཤེས་བཞིན་སྐྱག་དྲི་བཏང་བ་རེད་ཟེར་ནས་སྡུག་ཉེས་གླེང་གི་འདུག ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་མ་ཤེས་པར་ཁ་ནས་ཤོར་བའི་སྐྱག་དྲི་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་ལུགས་བགྲང་གི་འདུག རྩོད་གཞི་འདི་ནམ་ཡང་ཐག་ཆོད་ཀི་མ་རེད། གཙོ་བོ་རྩོད་གཞི་འདི་འདྲ་མ་ལྷག་པ་བྱེད་རྒྱུ་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་འགན་རེད། འོས་འགན་དེ་བཀའ་ཁྲིས་མ་འགྲུབ་པ་རེད། དེ་བརྩད་ནས་ཐོབ་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀི་རེད། ད་ནི་ཅི་ཙམ་བརྩད་ཀྱང་སྐྱག་དྲི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྐོར་ར་བརྒྱག་ནས་ལྷག་གི་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ལྕེ་ཟད་ནས་རྫོགས་མ་གཏོགས། སྐད་ཆ་ལ་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པར་ལྷག་གི་རེད། ཡང་སྙིང་གླེང་རྙོག་འདི་འདྲ་ལྷག་སྲིད་པའི་སྔོན་དཔག་མ་ཐུབ་པའི་ཐོག་ནས། མཁས་དབང་བཀའ་ཁྲིར་མ་འོངས་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་སྔོན་དཔག་གི་ནུས་པ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལས་མེད་པ་བསྟན་པ་རེད།
གང་ལྟར་ངས་སེམས་ཁྲེལ་ཆེ་ཤོས། བཀའ་ཁྲི་བློ་བཟང་རྡ་སར་ཡོང་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར་འཆར་གཞི་མེད་པའི་བཀའ་ཤག་ཟེར་བའི་མིང་ཆད་དེ་ཕོག་པ་རེད། དེ་ལ་བཀའ་ཁྲིའི་སེམས་ན་མ་བདེ་བ་ཞིག་དང་ངོ་ཚ་ཞིག་ཏན་ཏན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར་གང་མགྱོགས་འཆར་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་མང་པོ་ཞིག་བཟོ་འིརྒྱུ་རྔམ་དྲགས་ལངས་ཀི་མེད་པའི་ངེས་པ་མེད། རྔམ་དྲགས་དང་ངོ་ཚས་བཙིར་ནས་བཟོས་པའི་འཆར་གཞི་ཞིག་གང་མགྱོགས་ང་ཚོས་གོ་གི་རེད་བསམ་གི། ངོ་ཚ་དང་བྲེལ་དངངས་དང་འུར་གཏམ་གྱིས་འཆར་གཞི་ཞིག་བཟོས་ན་གྲ་འགྲིག་མ་འགྲིག་ག་འདྲ་ཆགས་ཡོང་བསམ་ནས་ཉེན་ཁ་མཐོང་གི་འདུག
བབ་གླིང་མེད་པའི་བཀའ་ཁྲིས་ད་དུང་འདི་འདྲ་བོ་གླེང་ལྷག་མང་པོ་བཟོ་གི་རེད། བཤད་ཉེས་མང་པོ་ཡོང་གི་རེད། འུར་བཤད་མང་པོ་ཡོང་གི་རེད། གཅིག་བྱས་ན་ཁོའི་ལྷག་བསམ་ལ་སྐྱོན་མེད་སྲིད། ངས་བཀའ་ཁྲི་བློ་བཟང་གི་ལྷག་བསམ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱི་མེད། གཙོ་བོ་ཁོང་མི་འུར་ཚ་བོ་དང་། ན་གཞོན་ཚོར་འུར་སློང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ལས། དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྣུམ་པོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་མི་འདུག
བློ་སེང་དོན་ངོ་མ་ཐའེ་ཝན་གྱི་གསོ་ཕྲུག་ཅིག་ཡིན་ནམ། ཐའེ་ཝན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་གནད་ཡོད་ཁ་ཤས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བློ་སེང་ལ་ལྟ་ཚུལ་སྡུག་ཐག་ཆོད་པོ་འདུག་ཟེར། ཁོང་ཚོས་བློ་སེང་གི་ལོ་རྒྱུས་གཙང་མ་མ་རེད་ཟེར་གྱིན་འདུག དོགས་པ་དང་དོགས་གཞི་སྣ་ཚོགས་པའི་འོག་ཁོང་གིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཚོའི་གྲངས་ག་ཙམ་ཡང་ནོར་འགྲོ་བ་དེས། དངོས་གནས་ཁོང་གི་ནང་ཀུན་སློང་ལ་དོགས་པ་ཆེན་པོ་སུ་ལའང་ཡོད་ངེས་རེད། ཅིའི་ཕྱིར་མི་མང་རླུང་གིས་ཁུར་ཏེ་ཁོང་བཀའ་ཁྲིར་སླེབས་པ་ཡིན་ནམ། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་སྲིད་འགན་རྩིས་སྤྲོད་གནང་ས་ནས་བཀྲ་ཤིས་པ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ནང་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་རེད། དེ་བས་བློ་སེང་ཡང་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བྱས་རྗེས་ནག་བསུབ་དུ་གཏོང་གི་ཡོང་བ་མིན་ནམ། ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེར་དོགས་པ་དང་རྣམ་རྟོག་ནི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་གདའ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དམངས་གཙོའི་ཀ་གསུམ་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ལ་ཐོབ་ཐང་འདི་འདྲ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལས།
དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ། གཞི་རྩའི་རང་དབང་དང་། ཐོབ་ཐང་གཞན་ཁག
བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་་། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་གང་རུང་འོག་བཀག་འདོགས་བྱ་དགོས་དང་། གཞུང་ཞབས་ལས་རྒྱུན་རིང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱིས་བཀག་པ་ཕུད། བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཚང་མར་གཤམ་གསལ་རང་དབང་དང་། ཐོབ་ཐང་ཁག་ཡོད།
༡་་ལུས་སྲོག་དང་། འདོད་དབང་། མཁར་དབང་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་།
༢་་གཏམ་བརྗོད།
༣་་འགྲོ་འོང་།
༤་་གསར་ཤོག་དང་། དུས་དེབ། རྩོམ་ཡིག་རིགས་པར་འགྲེམས་དང་། ཁྱབ་སྤེལ།
དམངས་གཙོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་འདིའི་འོག་ཏུ་བོད་མི་ཚོས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་ལགས་་་་
མི་འགའ་རེའི་བློ་སེང་ལ་མཁས་དབང་གི་མཚན་གནས་ནས་གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་ཐོབ་པའི་བར་སེམས་སྟེང་ནས་ཡིད་སྨོས་ཤོར་ཅིང་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་རེ་བ་ཁོང་ལ་བཅོལ་འདུག།
མི་འགས་བློ་སེང་ལ་ཉམས་མྱོང་མེད་པ་སོགས་སྐྱོན་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་འོག་རེ་སྣང་གང་ཡང་མེད་པའི་འཚོ་བ་ཤུགས་ཆེ་སྟོན་གི་འདུག།
བོད་པ་ཚང་གི་བཀའ་ཁྲིའི་ནོར་བ་ཡིན་ནམ་སྨྱུག་ཐོག་པ་འགས་ཀུན་སློང་དང་དཔྱད་ཤེས་ནོར་བ་རེད་། དངོས་འབྲེལ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱལ་གཅེས་པའི་མཚན་རེ་རེ་བཞིན་བགྲང་དགོས་ཡོད་ན་ངེས་པ་ཏུ་རང་ལུས་མེ་གསྲེགས་བཏང་མཁན་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་དག་ལས་གཞན་པ་དག་གི་མཚན་བགྲང་མི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་འདིར་འོད་ཟེར་རྗེས་འཇུག་པ་དག་གི་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་྄ཀྱི་མཚན་དམིགས་འཛུགས་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་གསལ། གལ་སྲིད་བཀའ་ཁྲིའི་རང་ལུས་མེ་གསྲེགས་བཏང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པའི་མཚན་རེེེ་རེ་ཟུར་བགྲང་གནང་བ་ཡིན་ན་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེའི་མཚན་དོར་དགོས་པའི་གནས་ལུགས་མེད་པ་བདེན་རུང་སྨོན་ལམ་མཆོད་འབུལ་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ལོའི་ནང་གི་གནས་ལུགས་འཇུག་སྡོམ་ལྟར་བུ་ཡིན་པ་ལས་བོད་ཆགས་ནས་རྩིས་པའི་དཔའ་བོ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ངག་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་མིན། འོད་ཟེར་གི་རྗེས་འཇུག་ཨ་ཕྲུག་འཚོ་ཁྱེད་ཅག་ལ་ལ་ཞེན་ཡོད་ལ་གཅིག་སྒྲིག་ལ་དམར་ཁ་མ་བཟོ། མི་རབས་གསར་པའི་བློ་སྙིང་མ་བཅག། བོད་གསར་པའི་མདུན་ལམ་མ་བཙོང་།
འདི་ནི་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རིགས་གཅིག་མགི་གོ་མཇུག་གླེང་ཡོད་པ་ལས། བོད་ཆགས་ནས་ད་བར་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཚང་མ་བགྲང་གི་མེད་པ་ཚང་མས་ཤེས་རེད། བཀྲ་བྷ་ལས་འགུལ་འདི་སྣེ་ཁྲིད་ཆགས་ཡོད་ཙང་། ལས་འགུལ་འདི་གླེང་སྐབས་བཀྲ་བྷེ་མི་གླེང་ཐབས་མེད་ཡིན་བཞིན་དུ་བློ་བཟང་སེང་གེས་མ་གླེང་བར་ཟུར་ཕུད་བྱས་པར་དམིགས་ཡུལ་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ནས་དྲི་བ་འདོན་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ན་བཀའ་ཁྲིས་ལས་འགུལ་འདིར་མཇུག་སྡོམ་ཁ་ཚང་བ་ཞིག་བརྒྱབ་མ་སོང་རྒྱུ་མཚན་ཅི་་ཡིན་དོགས་འདྲི་རེད། ཁས་ལེན་ན་མི་ལེན་ན་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་འདི་རེད། གང་ལྟར་བློ་སེང་གིས་ནམ་ཡང་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ངོས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གོམས་གཤིས་དང་འདོད་པ་མེད་པ་གསལ་རྐྱང་རེད། འདི་ནི་ཡག་པོ་རྩ་ནས་མ་རེད།
འདི་ནི་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རིགས་གཅིག་གི་མགོ་མཇུག་གླེང་ཡོད་པ་ལས། བོད་ཆགས་ནས་ད་བར་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཚང་མ་བགྲང་གི་མེད་པ་ཚང་མས་ཤེས་རེད། བཀྲ་བྷ་ལས་འགུལ་འདི་སྣེ་ཁྲིད་ཆགས་ཡོད་ཙང་། ལས་འགུལ་འདི་གླེང་སྐབས་བཀྲ་བྷེ་མི་གླེང་ཐབས་མེད་ཡིན་བཞིན་དུ་བློ་བཟང་སེང་གེས་མ་གླེང་བར་ཟུར་ཕུད་བྱས་པར་དམིགས་ཡུལ་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ནས་དྲི་བ་འདོན་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ན་བཀའ་ཁྲིས་ལས་འགུལ་འདིར་མཇུག་སྡོམ་ཁ་ཚང་བ་ཞིག་བརྒྱབ་མ་སོང་རྒྱུ་མཚན་ཅི་་ཡིན་དོགས་འདྲི་རེད། ཁས་ལེན་ན་མི་ལེན་ན་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་འདི་རེད། གང་ལྟར་བློ་སེང་གིས་ནམ་ཡང་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ངོས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གོམས་གཤིས་དང་འདོད་པ་མེད་པ་གསལ་རྐྱང་རེད། འདི་ནི་ཡག་པོ་རྩ་ནས་མ་རེད།
ལས་འགུལ་གཅིག་གི་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུའི་མིང་གསལ་འདོན་བྱས་ནས། ལས་འགུལ་དེའི་སྣེ་ཁྲིད་མཁན་ཡང་ན་འགོ་རྩོམ་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཟུར་ཕུད་བྱས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ལས་མི་འདུག དང་པོ་བཀའ་ཁྲི་ལ་ཁོང་གི་མིང་གླེང་འདོད་པ་དང་། ཡང་ན་བཀའ་ཁྲིའི་ལས་འགུལ་འདིའི་གོ་རིམ་ཆ་ཚང་བར་རྒྱུས་ལོན་བྱས་མེད་ཀྱང་ཡོད་མདོག་མདོག་བྱས་པ་རེད།
ཁོང་གིས་འོས་འདེམས་སྐབས་འཛིན་སྐྱོང་ལ་ཉིན་མ་གཅིག་གི་ཉམས་མྱོང་མེད་པ་ཁས་མི་ལེན་པར། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ལ་ལོ་མང་པོའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་ལུགས་བགྲང་བ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ཁོས་གཞུང་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོར་ཐུགས་འཕྲད་དང་བཅར་འདྲི་བྱས་མྱོང་བ་རེད། འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐོག་ཉམས་མྱོང་བསགས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་ན་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ཚན་རིག་པ་ཞིག་ལ་བཅར་འདྲི་ཐེངས་ཤས་བྱས་རྗེས། བཅར་འདྲ་བྱེད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་པ་དེའང་བཅར་འདྲི་བྱེད་སའི་ཚན་རིག་པ་དེ་ནང་བཞིན་ཚན་རིག་པ་ཡིན་ལབ་ན་འགྲིག་གི་རེད་དམ། ཡང་སྙིང་བཀའ་ཁྲིས་བོད་མི་ཚོ་གང་ཡང་མི་ཤེས་གླེན་པ་རྐྱང་ཡིན་པ་དང་། ག་རེ་ལབ་ལབ་དང་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆོག་ཆོག་རེད་དྲན་ནས་སྣང་ཆུང་མི་བྱེད། དུས་རྒྱུན་བཀའ་སློབ་གནང་དུས་བསམ་བློ་གཏོང་ཤེས་མཁན་དང་། བདེན་རྫུན་འབྱེད་ཤེས་མཁན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་གི་ཡོད་བསམ་ནས། དངོས་ཡོད་མ་འགལ་བའི་སྐད་ཆ་ཚད་ཡོད་བཤད་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་སློབ་རྒྱུ་ངའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན།
དཔའ་བོ་དམ་པ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་མ་བགྲང་བ་དེ་བཀའ་ཁྲིས་མ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཟུར་ཏུ་བཏོན་པ་ནོར་བ་རེད་ཅེས་འོད་ཟེར་རྗེས་དྲངས་བ་འཚོའི་སྨྱོ་བཤད་གནང་སྟངས་དགོས་པ་དང་གནས་ལུགས་ཡོད་པའི་བརྗོད་ཚིག་མ་རེད་སྙམ། ད་རུང་དབའ་བོ་བཀྲ་བྷེའི་མཚན་མ་གཏོན་ན་ཁོང་གི་ནང་མི་སེམས་ཕམ་པ་སོགས་གཞི་ཙ་མེད་པའི་དོགས་པས་དབྱིན་དཀྲུག་སློང་བ་ནི་དཔའ་བོ་ཁོང་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་མཐོང་ཆུང་དང་ནང་མིའི་རྒྱུད་པ་ལ་བརྩི་བཀུར་མ་བྱས་པ་རང་ཡིན་པ་ལས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དཔའ་བོའི་མཚན་སྙན་གྲགས་པའི་དམ་པ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བའི་བཏོང་ཕོད་ཆོས་སེམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་མིན་པ་གསལ་པོ་རེད་འདུག། གང་ཡིན་ཞུས་ན་དམ་པ་བཀྲ་བྷེ་ཁོང་གིས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཚོགས་ཆེད་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་རང་ལུས་མེར་རུ་སྒྲོན་པ་དང་རང་ལ་མཚན་སྙན་ཐོབ་ཆེད་ཙམ་དང་བཀའ་ཁྲིའི་ངག་སྐྱོར་གནང་མིན་ལ་དམིགས་ཡུལ་རེ་བ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ཁོང་ནིའི་ཆེད་ཡིན་པས་རེད། འོད་ཟེར་རྗེས་དྲངས་པ་ཨ་སྨྱུག་ཐོག་པ་ཚོའི་རང་འགོ་ཆུ་མགྲིན་གྱི་གཏམ་བཤད་འདི་གླིང་རིན་མེད་པ་ཞིག་ལ་སྒོམ་རོགས། སྲིད་དོན་ཕྱོགས་ནས་ལྟས་ན་བཀའ་ཁྲིའི་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ལོར་གཅིག་པུ་མཚོན་ན་རང་ཡུལ་བོད་ནང་བོད་མི་༡༥རང་ལུས་རུ་སྒྲོན་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོར་རྒོར་གནང་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་བྱ་རིན་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཤེས་གསལ་རང་ལུས་མེར་རུ་སྒྲོན་མཁན་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ནས་རྩིས་ན་ཆོག་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ནས་རྩེས་ན་ཆོག། དོན་ངོ་མ་ཨ་མདོ་རྔ་བ་དང་མགོ་ལོག། ཁམས་ཏ་འུ་དང་དཀར་མཛེས་ཆབ་མདོ་སོགས་ས་གནས་མི་འདྲ་བ་འདི་དག་ནས་ཐོན་པའི་ལས་འགུལ་འདིར་༢༠༡༡ལོར་དམིགས་བསལ་ལས་འགུལ་ཞིག་ལ་དངོས་འགྱུར་བྱུང་བ་བཞིན་བཀའ་ཁྲི་གསར་པས་ཁོང་རྣམས་པའི་རེ་དོན་བཞིན་སྔར་མེད་མགྲིན་ཚབ་པ་གནང་བ་དེར་བོད་མི་ཙམ་ཟ་ཡིན་ན་དགའ་བ་སྐྱེ་དགོས་ངེས་རེད་། ཨ་རེའི་ནང་མཚོན་ན་ཀི་ཏི་བླ་མ་མཉམ་ཏུ་གདན་དྲངས་ཡོད་། འདིར་ཕྱོགས་ཞེན་དང་ཆེ་མཐོང་སྤྲོད་པ་གང་ཡང་མ་རེད་། དམིགས་བསལ་ཀྱི་དུས་སྐབས་དེར་ཁོང་འོས་བབ་ཆེ་བ་དེར་དངོས་བདེན་གཙོ་བོ་གནང་བའི་ཆ་ནས་རེད་
དངོས་བདེན་གཙོ་བཟུང་ཤིང་སྐབས་དང་དུས་འཇུ་ཤེས་པ་དེ་བཀའ་ཁྲི་གསར་པའིི་མཛེས་ཉམས་ཏུ་མ་སྒོམ་པ་ཉ་དང་ཉུ་མ་སྲལ་བ་ནི་རང་རང་གི་ཆེ་མཐོང་ལ་གུས་ཞབས་མ་ཤེས་ཙམ་ལས་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ལྟོས་ཤིག།
སྤྱིར་ན་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མིང་མི་འདོན་པ་འདི་ལ་མཁུན་སྒྲ་སྔོན་མ་ནས་ཡོད།
འོན་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཀྱང་མིན་པར་འདོད། ད་ལན་གྱི་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ཁོང་གི་མཚན་མ་བོས་པའི་གནད་དོན་འདི་ལ་ང་ཚོས་ཉིས་སྟོང་བདུན་ཚུན་ལ་མི་གྲངས་བཅུ་བདུན་གྱིས་རང་སྲེག་བྱས་ཡོད་ཅེས་པ་ལས་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་ནས་ད་བར་དུ་རང་གི་དོན་རྐྱེན་བཅུ་དྲུག་བྱུང་ཡོད་ཅེས་ན་ཛ་དྲག་གི་ཚོར་བ་ཅུང་ཆེ་བ་ཞིག་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་སྲིད་སྙམ། དེས་ན་ཀུ་རེ་འདྲ་བའི་ཚིག་ཅིག་ནི་རང་སྲེག་མཁན་ཚོས་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་དང་དགུ་བཅུ་བཅས་ལ་རང་སྲེག་གནང་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་ལ་ཐུག་འདུག དེ་ལྟར་ཐུབ་ཡོད་ན་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལུས་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་པ་འདྲ་ཞིག་དྲན་འོང་།
མཐར་རང་ལུས་སྲེག་ནས་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་གྱི་ངེས་པ་དོན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དག་ལ་སྙིང་ནས་གུས་འདུད་ཞུ།
བློ་བཟང་སེང་ཆབ་སྲིད་ཆེན་པོ་ཞིག་འཁྲབ་ཀི་ཡོད་མདོག་གིས། ཁ་ནས་ཆོལ་གསུམ་བཤད་ཁུལ་ཙམ་ལས་ཁོག་ནས་མདོ་སྟོད་ལ་རྒྱ་འཛིན་ཁུལ་གྱིས། ཆོལ་ཁ་གཞན་གཉིས་ལ་དཔའ་མེད་མདོག་དང་ག་བྱེད་ཕོད་ཀི་མ་རེད་མདོག་མདོག་བྱས་པ་རེད། བྱེད་སྟངས་འདི་རྟ་ཐོག་ནས་བབ་ཏེ་བོང་བུ་ཞོན་པ་དང་གཅིག་རེད། བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ནས་མར་བབ་ཏེ་མདོ་སྟོད་ཆོལ་ཁའི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་ནང་འཁྲུགས་སློང་འདོད་པ་རེད།
དང་པོ་ཨ་ཅག་འོད་ཟེར་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་དྲི་བ་འདི་འདྲའི་ཚ་བོ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ལ་བཏང་གནང་མཛད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ལ།
སྲིད་དོན་པ་ཚོར་ནོར་འཁྲུལ་ཡོང་ངེས་པ་དང་། མཚམས་རེར་ནོར་འཁྲུལ་ལ་ལྟོས་དུས། ཨོ་ད། སྲིད་དོན་པ་ཚོར་ལར་ཞེན་ཟེར་བ་ཞིག་ཨེ་ཡོད་ན་བསམས་པའི་དོགས་པའང་ཡོང་གི་རེད། སྐབས་དེར་བོད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་ཤིག་ལ་ཀུན་སློང་ལ་དོགས་པ་ཡོད་ཟེར་རྒྱུ་འདིས་ཅང་ཕན་ཚོད་མི་འདུག་པས།
ནོར་འཁྲུལ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་དུ་གཟིགས་ནས་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་ས་ཞིག་ནས་བཟང་སྤྱོད་ལྡན་པའི་གསལ་བཤད་དམ་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་ཡིན་ན་དེ་རང་གཞན་རོགས་གསུམ་ལ་ཕན་ཐག་ཆོད་ཅིག་ལ། རྩ་དོན་ལ་ཕན་ཐག་ཆོད་རེད།
དེ་ལ་སྒྲུང་ཞིག་ཡོད། སྔ་ལོར། ཐའེ་ཝན་ནས་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་བཟའ་ཚང་ཅན་ཞིག་གིས་བུ་མོ་མཛེས་མ་ཞིག་ཟུར་བསྟེན་བྱེད་བཞིན་པའི་གསང་བ་གསར་འགོད་པ་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་རེད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་ལ་བརྙན་འཕྲིན་གསར་འགྱུར་དང་ཚགས་པར་སོགས་སུ་གསར་འགྱུར་འཕགས་ཤོས་དོན་དག་དེ་ག་རང་རེད། དེ་ཡིན་དུས། མཐའ་མར་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མི་མང་གི་ཡིད་ཆེས་བརླག་པར་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་ལམ་ནས་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་རེད། དགོངས་སེལ་ཞུས་རྗེས་མགོ་སྒུར་ཏེ་སྐར་མ་གཅིག་ཙམ་བསྡད་པ་རེད།
དེ་ལ་མི་མང་པོས་ལག་པ་རྡབ་སོང་། ཐ་ན་ལམ་བར་ཟས་རིགས་ཙག་ཙིག་བཙོང་མཁན་དང་ཐང་ཚོང་ཚོས་ཀྱང་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་དེ་འགྲིག་རབ་བཤད་སོང་།
དེ་ཡིན་དུས། བྱ་སྤྱོད་དེ་འུ་ཚོས་ཚུར་ལེན་ཐུབ་ན་ཡག་གི ལྷག་པར་སྲིད་དོན་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་གོམས་གཤིས་འདི་འདྲ་ཞིག་འཇགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་ཀུན་སྤྱོད་གསར་པ་ཆགས་སོང་བ་རེད།