དབུ་མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་༼ ཆབ་སྲིད་དཔྱད་གླེང་༽གསར་འཕྲིན་འདོན་ཐེངས་ ༡ ལས་དྲངས།
འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང། ཨུ་ཡོན་རྣམ་པ། བློ་མཐུན་རྣམ་པ་ཚོ། ཉིན་ཤས་སྔོན་འགོ་ཚུགས་པའི་སྐབས་ལྔ་པའི་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་པའི་སྤྱི་བསྒྲགས་དང། བློ་མཐུན་ཏེང་ཞའོ་ཕེན། ལི་ཕུང། ཅང་ཙེ་མིན་སོགས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་གསུང་བཤད། བློ་མཐུན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་དང་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་གིས་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཨུའི་རྒྱ་ཆེའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གནང་བའི་གསུང་བཤད་བཅས་བརྒྱུད་བསྒྲགས་སློབ་སྦྱོང་དང་གྲོས་བསྡུར་གནང་བ་དང། སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྙན་སྒྲོན་གསན་ཐོག་ཚང་མས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་ཀའི་གྲུབ་འབྲས་དང་གནད་དོན་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གྲོས་བསྡུར་འཁྲུག་པོ་གནང་དང་གནང་མུས་རེད།
དེ་རིང་ངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་གཅིག་གི་ངོས་ནས་འཐུས་མི་རྣམས་པ་དང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་རྒྱས། ཐིང་ཅུད་ཨུད་ཁག་དང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར། དེ་བཞིན་ས་གནས་དང། གྲོང་ཁྱེར། རྫོང་བཅས་ཀྱི་འགན་ཁུར་བློ་མཐུན་ཚང་མ་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་བའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་སྟེ་ཚོགས་ཆེན་ལ་གཏམ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཚང་མས་དཔྱད་གཞི་གནང་རོགས་གནང།
ང་བོད་ལ་མ་སླེབས་པར་ལོ་གཉིས་ཕྱིན་འདུག དེའི་རིང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ཏང་ཨུད། མི་དམངས་སྲིད་གཞུང། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་ཐད་ཀྱིས་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེང་སྐབས་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གཞི་རྩའི་ཆར་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་འཆར་པེ་ཅིང་དུ་བྱུང་བའི་གསར་བརྗེར་ངོ་རྒོལ་གྱི་གཏུམ་སྤྱོད་ཟིང་ཆ་གཞི་རྩའི་ཆར་ལྷིང་འཇགས་སུ་བཏང་རྗེས་བློ་མཐུན་ཞའོ་ཕེན་གྱིས་”ད་ལྟ་ང་ཚོས་སེམས་རྣལ་དུ་ཕབ་ནས་སྔར་བྱས་ལ་བསམ་ཞིབ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ལ་བསམ་ཞིབ་བྱེད་པའི་དུས་ལ་སླེབས་འདུག ” ཅེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ལ་བལྟས་ན་དེ་ལྟར་རེད་ལ་བོད་ལ་བལྟས་ནའང་དེ་ལྟར་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་བསླབ་བྱར་མཇུག་སྡོམ་དང། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ཟང་ཟིང་གིས་ང་ཚོར་གནོད་འཚེ་བཏང་བར་དྲན་གསོ། ལྷག་པར་དུ་ད་ཐེངས་པེ་ཅིང་དུ་བྱུང་བའི་གསར་བརྗེར་ངོ་རྒོལ་གྱི་གཏུམ་སྤྱོད་ཟིང་ཆའི་བསླབ་བྱ་བསམ་ཞིབ་བྱེད་དུས་བརྟན་བརླིང་ནི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་མྱོང་ཚོར་གཏིང་ཟབ་ཡོང་གི་འདུག བློ་མཐུན་ཞའོ་ཕེན་གྱིས་ཟླ ༦ ཚེས ༡༦ ཉིན་གྱི་གསུང་བཤད་ནང་”ཀྲུང་གོའི་ཆེས་མཐོའི་ཁེ་ཕན་ནི་བརྟན་ལྷིང་རེད”ཅེས་མཛུབ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར་གལ་ཏེ་བརྟན་ལྷིང་གི་དུས་བབ་ཅིག་མེད་ན་ང་ཚོས་བྱ་བ་གང་ཡང་སྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།
ང་ཚོའི་བོད་ལ་ཆ་བཞག་ན ༨༧ ཟླ ༩ ཚེས ༢༧ ཉིན་ནས ” རང་བཙན “དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཟིང་ཆ་ཐེངས་བཅུ་གྲངས་ཤིག་བསྟུན་མར་ལངས་ནས་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱ་བཞག་ཁག་ལ་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་གྱོང་གུད་བཟོས་པ་དང། ང་ཚོས་བརྟན་ལྷིང་མཐུན་སྒྲིལ་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་རེད། ལྷག་པར་ད་ལོ་ཟླ ༣ ཚེས ༥ ཉིན་ལྷ་སར་སླར་ཡང་ཟིང་ཆ་ལངས་ནས་རྡུར་གཅོག་འཕྲོག་སྲེག་བྱས་པས་དེ་ནི་ཟིང་ཆ་རིམ་བྱུང་གི་ནང་ནས་ཚབས་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད། མཐར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ལྷ་སའི་ས་ཁུལ་ཆ་ཤས་ལ་བཀག་རྒྱ་བསྡམ་རྒྱུའི་བཀའ་བཏང་གནང་བ་རེད། མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་བོད་སྡོད་དཔུང་སྡེ་དང། བཀག་རྒྱ་སྡོམ་མཁན་དཔུང་སྡེ། བོད་ལྗོངས་ཉེན་རྟོག་དྲག་ཆས་དཔུང་སྡེ། སྤྱི་བདེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་ཉེན་རྟོག་པ་བཅས་ཐུན་མོང་གིས་འབད་བརྩོན་དང། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བྱས་པར་བརྟེན་བཀག་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཟླ ༤ ཙམ་སོང་བའི་རིང་གི་གནས་ཚུལ་གཞི་རྩའི་ཆར་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་བརྟན་ལྷིང་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཁ་ཤས་ཡོད་མུས་རེད། ལྷག་པར་དུ་རང་རེའི་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་པ་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ལྷག་ཡོད་པ་ནི་བཀག་རྒྱ་ཚད་མེད་བསྡམས་ཐབས་མེད་པར་བཀག་རྒྱ་གློད་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། བཀག་རྒྱ་གློད་རྗེས་ལྷ་སར་ད་དུང་ཟིང་ཆ་ལངས་སྲིད་ཀྱི་རེད་དམ་མ་རེད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་ལ་ཟིང་ཆ་ལངས་སྲིད་ཀྱི་རེད་དམ་མ་རེད། གལ་སྲིད་ཟིང་ཆ་བར་ཆད་པར་ལངས་ན་ང་ཚོའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་ཟིང་ཆ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་མ་ཚར་བར་སྡོད་དགོས་ཡོང་གི་རེད། དེ་འདྲ་བྱུང་ན་རང་རེའི་བོད་ལྗོངས་འདི་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དམ། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དམ། དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་བྱ་འཕུར་བ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་གྱི་འགྲན་རྩོད་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་པའི་དུས་བབ་འོག་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཡང་བསྐྱར་ཟིང་ཆའི་གནོད་འཚེ་ཐེག་ཐབས་མེད་པ་དང། ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་བསྐྱར་ཟང་ཟིང་གི་གནོད་འཚེ་ཐེག་ཐབས་མེད། དོན་འདིར་ངས་སེམས་ཁྲལ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ་འདིར་བཞུགས་བློ་མཐུན་ཚོར་ཡང་ཐུགས་ཁྲལ་ཏན་ཏན་ཡོད་ཀྱི་རེད།
ང་ལ་མཚོན་ན་བོད་དུ་ས་སྐྱེ་རྡོ་སྐྱེ་བྱུང་བ་དང་ལོ་བརྒྱད་བཅུར་སླེབས་གྲབས་ཡོད།་སྔར་བྱུང་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དུས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་ངས་རྒྱུད་འདུག ཕྱིས་འབྱུང་བོད་འདིར་ཡུན་རིང་བརྟན་ལྷིང་གི་དུས་བབ་ཅིག་ཡོང་བ་དང། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་ཚང་མ་བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་བརྒྱུད”ལྟེ་བ་གཅིག་དང་གཞི་རྩའི་གནད་གཉིས”མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་འདི་སྔར་ལས་གྲ་རྒྱས་པ་དང་ཡར་ཐོན་ལྡན་པ་ཞིག་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱེད་ཐུབ་ཆེད་དེ་རིང་འདིར་ངས་སེམས་ནང་གི་སྐད་ཆ་ཚིག་འགའ་ཤས་ཞུ་གི་ཡིན།
ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། ལྷ་སར་༨༧ ཟླ ༩ ཚེས ༢༧ ནས་ད་བར་ཟིང་ཆ་ཐེངས་བཅུ་གྲངས་ཤིག་ལངས་པ་རེད། རྩ་བའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཁ་ཕྲལ་རིང་ལུགས་པ་ཆེས་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་དགྲར་འཛིན་སྟོབས་ཤུགས་འགའ་ཤས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངན་སྐུལ་འོག་བོད་རང་བཙན་དང་མེས་རྒྱལ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས་པ་རེད། བོད་རང་བཙན་འུར་སྒྲོག་བྱས་ནས་ཡུན་རིང་སོང་ཡོད་ཅིང། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་དུས་འགོར་བོད་རང་བཙན་བྱེད་དགོས་ཟེར་མཁན་བྱུང་ཡོད། བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་རྗེས་དང་ལྷག་པར་མང་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་རྗེས་ནང་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁ་ཕྲལ་སྟོབས་ཤུགས་ཚོད་ཟིན་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁ་ཕྲལ་པ་ཚོས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་ཁ་ཕྲལ་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མཚམས་བཞག་ཡོད་པ་མ་རེད། ༨༧ ཟླ ༩ ཚེས ༢༧ ཉིན་ནས་བཟུང་ད་བར་ཟིང་ཆ་ཐེངས་མང་ལངས་པ་དེ་ནི་ལྟས་དབང་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་གཏན་ནས་མིན་པར་སྔ་ས་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་པ་དང། འཆར་གཞི་ཡོད་པ། དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ང་ཚོ་དང་བོད་བཙན་མཁྲེགས་སྲུང་མཐའ་སྐྱེལ་བྱེད་པའི་ཁ་ཕྲལ་པ་ཉུང་ཤས་དེའི་བར་ཁ་ཕྲལ་དང་ཁ་ཕྲལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་དེ་སྔ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་འབྱུང་སྲིད་པས་དེ་ནི་དུས་ཡུན་རིང་བ་དང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་རེད། དེའི་ཐད་ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་འདང་ངེས་དང་བསམ་བློའི་གྲྭ་སྒྲིག་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་དར་ཆ་གསལ་བོའི་སྒོ་ནས་ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད།
དེ་རིང་ངས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཕྲལ་རིང་ལུགས་པ་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་བསླངས་པའི་ཟིང་ཆའ་ནང་ང་ཚོའི་མང་ཚོགས་ཁག་ཅིག་ཁྲོམ་སྐོར་བྱེད་པར་བསྐྱོད་པ་དང་རང་བཙན་གྱི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་པ། འགའ་ཤས་ཀྱིས་བྱ་སྤྱོད་ཐོག་ནས་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་མེད་ནའང་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་ཟིང་ཆ་སློང་མཁན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་བྱས་ཏེ་བོད་འདི་དངོས་འབྲེལ་རང་བཙན་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་ཡོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཁོང་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་ངོས་འཛིན་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཐོག ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁ་ཕྲལ་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོ་ནང་ཁུལ་ནས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོས་རྐྱེན་པས་གཅིག་གྱུར་གྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་བཤད་པ་ལས། དམིགས་བསལ་གྱི་རང་བཞིན་མི་བཤད་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བཤད་བྱས་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གདོང་རིས་ངོ་མར་བརྩི་འཇོག་མི་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འདོད་པའི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
གཤམ་དུ་ངས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་ཤས་དང་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ལྟ་བ་འགའ་ཤས་ཐད་མི་སྒེར་གྱི་ངོས་འཛིན་འགའ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་དང་མེས་རྒྱལ་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་བཤད་ཚུལ་དང་འབྲི་སྟངས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ་ནི་དཔྱད་གཞི་དང་ལྟ་བ་མ་གཅིག་པས་བྱས་པ་རེད། དཔེར་ན། རྒྱ་རིགས་ལོ་རྒྱུས་མཁས་པ་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་བོད་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཀྲུང་གོའི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཟེར་བ་དེ་བཤད་ཚུལ་གཅིག་ཡིན་པ་དང། བཤད་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བཙུན་མོར་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་བོད་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཉིན་བཞིན་གཏིང་ཟབ་དུ་ཕྱིན་ནས་བོད་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་གྱུར་བ་རེད་ཟེར་བ་དེ་རེད། བཤད་ཚུལ་དེ་གཉིས་ལ་ངས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མོས་མཐུན་བྱེད་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཞེས་པ་དེ་ནི་དུས་ཚོད་ངེས་གཏན་མེད་པའི་ཚིག་ཅིག་ཡིན་པས་ཡང་སྙིང་དུས་ཚོད་ག་དུས་ནས་ཡིན་པ་གསལ་བོ་མེད། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བཙུན་མོར་བཞེས་རྗེས་ཐང་བོད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཉིན་བཞིན་གོང་འཕེལ་དང་གཏིང་ཟབ་དུ་ཕྱིན་ནས་བོད་འདི་ཀྲུང་གོའི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་བ་རེད་ཟེར་བ་དེའི་ཐད་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། སྐབས་དེར་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོ་དང་པོ་དེ་བལ་བོའི་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙན་རེད། གལ་ཏེ་གོང་གི་བཤད་ཚུལ་ལྟར་ཡིན་ན་བོད་འདི་བལ་བོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་པས་འདི་ལ་འགྲེལ་བཤད་གང་འདྲ་རྒྱག་དགོས་སམ།
མུ་འགོད།
བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ནས་བྱ་མ་འདྲོགས་པར་སྒོོ་ང་ལེན་ཐབས་འདྲ་བོ་ཞིག་གནང་འདུག་ཀྱང་
ཚོགས་མི་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་སྣ་འགའ་ཞིག་གིས་གོ་བ་རྣལ་མ་ཞིག་ཁོང་གི་
དགོངས་པ་ལྟར་ལོན་ཐུབ་མིན་མི་ཤེས་པས། གཅིག་བྱས་ན། ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཞིག་ཏུའང་འགྱུར་སྲིད།
དེ་སྔོན་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་མི་ལྷན་རྒྱས་ཐོག་མར་
མཇལ་ཕྲད་སྐབས་གསུངས་དོན། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་གཟུགས་གསལ་ཐང་ཡིན་ནམ། ཞེས་འཚམས་འདྲི་དང་
སྦྲགས་དོན་དག་སྙིང་པོར། ༼ང་ཚོ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཞུང་གི་མངའ་འོག་པས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་མན་ཇུ་སྲིད་གཞུང་
སོགས་ལ་ཁྲལ་རྒྱབ་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད་དཱ་ཞེས་བརྡ་ཞིག་བཏང་གནང་ཡོད་ཚོད་འདུག་ཀྱང་
བཀའ་མོལ་དེ་དག་ལ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གོ་བ་གང་འདྲ་ཞིག་བླངས་ཏེ་ལག་ལེན་སྟར་
ཡོད་མེད། དཔྱད་གཞིར་བཟུང་སྟེ་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་ལན་ཞིག་བཏབ་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་མོད། དེ་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆེར་མ་ཐོན་པ་ནི་ང་ཚོའི་ཞན་ཆ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་།།
སྤྱི་ཚོགས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀར་སྐྱིད་པོ་རྒྱགས་པར་རོལ་བའི་ནང་རུལ་པའི་སྐྱག་པ་སླར་བསྔོགས་ཀྱིན་བསྡད་ན་སྙིང་པོ་མེད།
མི་ངན་འདིའི་རིགས་ཀྱིས་བོད་པར་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡིན། ཁོ་དང་ཁོོའི་བརྒྱུད་འཛིན་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་འགྲོ་བཟོ་སྡོད་མཁས་དང་། རྐང་པ་གཉིས་འཛུགས་ཀྱིས་ལས་ཀ་བྱེད། བོད་པའི་རྩ་དོན་ཐོག་མི་དེ་ཚོས་གནོད་ཚབ་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད། ཁྱི་རྒན་གཅིག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཐབས་སྐྱོ་བའི་ང་ཕོད་ནི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྐང་རྗེས་ནག་པོ་བཞག་མཁན་ཨང་དང་པོ་དེ་ཡིན། ཁྱི་རྒན་ཡིན་ནའི་བདག་པོ་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རེད། བདག་པོར་སོ་རྒྱག་གི་མ་རེད། ང་ཕོད་ནི་རང་མི་རིགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་དང་། རྒྱ་གུང་ཁྲན་ཡག་པོར་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་མི་གཡོ་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཀླད་རྙིང་འདི་ཤི་བའི་རྗེས་བོད་མི་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གང་འཚམ་ཕྱིན་ཡོད།
འདྲ་བ་ནི་དངོས་མ་ཡིན་ནོ། སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲིས་ཀྱི་མི་ཚེའི་དེབ་ཕྲེང་ནང་ནང་གཟིགས་ན་ང་ཕོད་གང་འདྲ་གང་ཡོད་པ་རྟོགས་ཐུབ།
རྒྱ་འགོ་མཐོ་ན་རྒྱ་དང་། བོད་འགོ་མཐོ་ན་བོད། ཞེས་པའི་གཏམ་དཔེ་དེ་ང་ཕོད་ལྟ་བུ་ལ་སྦྱར་དགོས་པ་ཡིན།
མུན་འཇོམས་ལགས་དང་། བྲག་དཀར་གཉིས་ལ་ཞུ་བ། ཁྱོད་གཉིས་དེ་འདྲ་ངར་མི་དགོས། ང་ཕོད་ཀྱིས་བྱས་ངན་རྣམས་རེ་རེ་བྱས་ཏེ་ཤོད་དང་། མུན་འཇོམས་ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་། ང་ཕོད་ཀྱིས་རང་མི་རིགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཚུལ་དང་། ཁོང་དང་ཁོང་གི་རྒྱུད་པ་རྣམས་རྒྱ་མགོ་མཐོ་ན་རྒྱ་མགོ་དང་། བོད་མགོ་མཐོ་ན་བོད་མགོ་ཡིན་པ། རྒྱུད་འཛིན་པ་དང་བཅས་པས་འགྲོ་བཟོ་སྡོད་མཁས་བྱེད་པ་དང་། རྐང་པ་ཉིས་འཛུགས་བྱེད། ཅེས་པའི་དོན་དག་རྣམས་གསལ་པོར་གསུངས་པའི་རེ་བ་ཆེ།
གང་ལྟར་ཀྱང་བལྟ་སྙིང་འདོད་པོ་ཞིག་འདུག མྱུར་དུ་མུ་འགུད་གནང་རོགས། ང་ཕོད་ལ་ལོ་མང་རིང་སེམས་ནད་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད་བཞག
ཇོ་ཇོ་ཟེར་བའི་བཤད་པ་དེ་རྒྱུ་མཚན་འདུག དགག་གཞག་བྱ་སའི་ཡུལ་གང་ཡིན་ཡང། གཞན་ལུགས་དྲངས་དངོས་ལ་མཛུབ་མོ་བཙུགས་ནས་དགག་ཅིང་རང་ལུགས་འཇོག་ཐུབ་ན་ཚད་ལྡན་ཡིན་མོད། དེ་མེད་པར་སྲང་བར་གྱི་གཏམ་ལ་རྒྱབ་བསྙེས་ཏེ་སྐད་ཆ་བཤད་ན་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། དེ་བས། དྲ་གྲོགས་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་རེད། གསུངས་བཤད་འདི་དང་འབྲེལ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ན་དེའི་དོན་རྟོགས་པ་བྱས་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད།
ང་ཕོད་ཞིང་གཤེགས་མི་ཆུང་ཆུང་མ་རེད། ལས་ཀ་ཆུང་ཆུང་བྱས་ནས་ཚེ་བསྐྱལ་མཁན་ཞིག་དེ་བས་ཀྱང་མ་རེད། བོད་ནང་ང་ཕོད་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྲིད་གང་ཅིར་ལས་དོན་ཐོག་འབྲེལ་བ་དམིགས་བསལ་ཡོད་མཁན་མང་པོ་རེད། ཁོང་རྣམས་པའི་སྐོར་ལ་བསམ་ཚུལ་བཤད་ན་འདྲ། སྡོམ་རྒྱག་ན་འདྲ། བཙན་བྱོལ་ནང་ནས་ཁ་བོད་ནང་དུ་འཁོར་སྟངས་ཤིག་དང། བོད་ནང་ནས་ཀྱང་ཁ་བཙན་བྱོལ་དུ་འཁོར་སྟངས་དེ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། དེ་བས་རང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་རང་ངོས་ནས་རང་ཚུགས་ཡོད་པའི་ཐོག་བཤད་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་ཡོད། ལྷག་དོན་ཁོང་རྣམས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་དེ་བས་ཀྱང་འགོ་མ་འཚོས་པར་རང་ཅག་ལ་དེའི་ཐད་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་ཅི་ལྟར་ཡོང་གི་རེད་དམ།
དཔེར་ན་ཆགས་བཞག་ན། ཉེ་སྔོན་ཀུན་གཟིགས་མཆོག་གི་མ་ཡུམ་དང་ང་ཕོད་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་སྐུ་གཤེགས་པའི་སྐབས་ལྟ་བུ་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་རྐྱང་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སྨོད་རྐྱང་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱ་མའི་སྟེང་བཞག་ན་ཁ་ཅི་ལྟར་གྲགས་དགོས་པ་རེད་དམ། བླ་མའི་ཡུམ་དང་བཀའ་ཟུར་གྱི་བཟའ་ཟླ་ཡིན་པ་བཞག་ནས། བུད་མེད་གཅིག་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན། ང་ཚོར་གླེང་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་དམ། དེ་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོས་མུན་ནག་མདའ་འཕེན་བྱས་ན་ཁྱོན་ནས་ཡག་པོ་མ་རེད། དེ་ཙམ་ཡིན།
ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་ཆ་ཚང་བཀོད་མི་འདུག་པས་ངས་གང་ཡང་མི་བཤད། རྗེས་མར་ཆ་ཚང་ཞིབ་ལྟའི་གོ་སྐབས་བྱུང་མཚམས་གཞི་ནས་ང་ཚོས་དགེ་སྒྱོན་གླེང་ཆོག་མོད། ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་དུམ་བུ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཁོ་པ་ཡག་ངན་འཇལ་བྱེད་ཚད་ཤིང་མིན་པ་མཁྱེན་དགོས།།
ཕུན་ཚོགས་དབང་ར྄ྱལ་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ང་ཕོད་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཚང་མ་གསལ་པོ་འདུག།
My tibetan script is not working, so I am writing in english. Sorry for the english writing.
Ngabo la is one of the most intellectual man that we had in our Tibetan history, but due to our lack of broadmind we are unable to grasp his idea. Right now we are fighting for a middle way path policy. That was absolutely idea by Ngabo.It is irony that now a days it is good to be under chinese rule but before that idea is bad. It is like we are always protest for 17th point agreement, but in reality we are trying to negotiate with chinese under the agreement may be less .
People’s perception is funny, it changes so quickly, people are very judgemental, without knowing the situation and that is one of the main characteristic of tibetan people. I hope they will read, learn, think, investigate, research and then last put your opinion.
From my opinion, We lost a great hero of Tibet, he stayed in tibet, fight and hug with Chinese for the Tibetan cause, not running away from motherland.
Imagine that!!!!
ང་ཕོད་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ཤེས་འདོད་ན་འབའ་བ་ཕུན་དབང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལྟོས་དང་དེ་ནས་ང་ཕོད་ཀྱི་མཚོན་མདོག་ཡིད་ལ་གསལ་བོ་ཤར་ཐུབ་པ་ཡིན།
སྐད་ཆ་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱི་མི་དེ་ཡི་བྱས་རྗེས་དང་བྱས་ངན་གང་ཡང་ཤོད་ཐུབ་ཀི་མ་རེད།
ང་ཕོད་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་ཚང་མས་མཁྱེན་དགོས། རྒྱ་ནག་ལྕགས་རིའི་ན་ཡོད་ཕྱིན་ཆད་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་བཞིན་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་ལ་མ་འབད་ན་བྱེད་ཐབས་ཅི་ཡང་མེད་སྙམ། གང་ལྟར་དོན་དངོས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་ལས་རང་གི་ཚོར་བའི་ཁ་ཕྱོགས་གླེང་ན་ལོ་རྒྱས་ཅི་ཡང་མི་ཕན།
རང་གིས་ཅི་ཡང་མ་འཇོན་མ་ནུས་པར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བྱས་པ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་སུ་ཞིག་ལའང་ཁ་རྡུང་གཏོང་སྟངས་དེ་རིགས་གཟུར་གནས་ཀྱི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་མིན་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཞི་རུ་གྱུར།
གོང་དུ་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟས་གསུངས་པའི་སྐད་ཆ་དེར་བསམ་བློ་གཏོང་རིན་འདུག
གཡས་འཁྱོག་གཡོན་ཡོར་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་ཀྱང་བཤད་མི་འདུག
དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་རང་ངོ་རང་ཟིན་ཐོག་སྐད་ཆ་ཤོད་དགོས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་དོན་རྟོགས་པའི་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་ཐུབ་པའི་སྐད་ཤོད་ཐུབ་ན་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ཀར་ཕན་གྱི་རེད།
དེ་མིན་གང་དྲན་དྲན་བཤད་བསྡད་ན་མི་ཚེ་འཕྲོ་བརླག་མ་རེད་དམ།
ང་ཕོད་མི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་གནད་དོན་གཅིག་ཁོ་ནར་མི་བལྟ་བར་དེ་བས་ཁོ་པ་འཚོ་གནས་བྱེད་ཡུལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་དང་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་སོགས་ལ་བལྟ་དགོས། དེ་བཞིན་དུ་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་མ་བརྒྱབ་པའི་སྔོན་གྱི་རང་རེའི་གཞུང་གི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟ་དགོས། ང་ཚོས་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཞིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་དང་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱེད་ཐུབ་ཚེ་གཞི་ནས་ང་ཕོད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཤེས་ངེས་ཡིན།
ཟླ་བའི་རི་བོང་གི་སྒྲུང་གཏམ་དེ་བདེན་པར་སེམས་པའི་མི་དག་གི་སེམས་ལ་རི་བོང་ནི་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ཞིག་ཏུ་རློན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། མི་གཞན་གྱིས་ག་ཚད་ཤོད་ན་ཡང་རང་ཉིད་ཟླ་བའི་ཉེ་འཁོར་དུ་མ་སླེབས་བར་དུ་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་གནས་གི་རེད།
ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟས་ཡག་པོ་ཞིག་བཤད་འདུག དེ་ལ་ངོས་ལེན་ཡོད། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ཕུན་དབང་གི་བཤད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་འཛིན་གྱི་འདུག དེ་ནི་ནོར་བ་ཞིག་རེད། ཕུན་དབང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་དེའི་ནང་བདེན་མི་བདེན་ཅི་རིགས་ཞིག་ཡོད་ལ། ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནས་བཤད་ནའང་ང་ཚོ་ལ་ཕན་གནོད་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།
ད་རེ་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ་དང་བཙན་པོའི་བུ་གཉིས་ནས་བསམ་བློ་གནད་ལ་ཁེལ་བ་ཞིག་བཏང་འདུག
མོས་མཐུན་ཡོད། རྗེ་རིན་པོ་ཆེས་གསུང་ཞིག་དྲན་སོང་། ཐག་གཅོད་མ་སྔ། དཔྱད་པ་མ་ཆུང་། གསུངས་ཡོད་རེད།
ང་ཕོད་ཀྱི་གསུང་རྗེས་མ་དེར་ལྟ་འདོད་ཆེན་པོ་འདུག
མི་ཞིག་གི་མི་ཚེའི་རྒྱུད་རིམ་ལ་གཟུ་བོར་གནས་ནས་བདེན་གཏམ་ཤོད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བདེན་པ་འདི་དངོས་ཡོད་ཐོག་ནས་གྲུབ་དགོས། བྱས་ཙང་དང་པོ་འགྲིག་མིན་མ་ཤོད་པར་དངོས་ཡོད་ཤོད་དགོས། ངས་ཤེས་པའི་དངོས་ཡོད་འདི་རྣམས་ཡིན།
༡༽ང་ཕོད་རྒྱ་དང་སྐད་ཆ་ཤོད་པར་གཏོང་སྐབས། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་བོད་གཞུང་གི་ལས་དོན་བསྒྲུབས་འདུག
༢༽དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་འཇོག་དུས། པེ་ཅིང་རང་ལ་ཐེལ་ཙེ་གསར་པ་བཟོས་ཏེ། བོད་གཞུང་གིས་སྤྲད་པའི་ཐེལ་ཙེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་མིན་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དེ་ལ་ཤིན་དུ་མ་དགའ་བ་བྱས་འདུག་རུང་བྱེད་ཐབས་ཟད་འདུག
༣༽གུང་བྲན་ལྷ་སར་འབྱོར་རྗེས། ང་ཕོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གསང་བའི་ཐོག་ནས་མགོ་བཏགས། དེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་ཤེས་མིན་འདུག
༤༽རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དམག་སྒར་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་འདུས། ང་ཕོད་སྔར་ནས་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་ཚན་མ། རྒྱའི་དམག་སྒར་ལ་སྤོས་ཟིན་འདུག
༥༽རྗེས་སུ་བོད་མིར་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་ཕོག་ནས། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་། འབའ་པ་ཕུན་དབང་། དེ་བཞིན་སེར་སྐྱ་གྲངས་མེད་ལ་འཐབ་རྩོད་ཕོག་དུས། ང་ཕོད་གཅིག་པུར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ནས། ཁོང་ལ་བོད་ས་ཤོར་བ་ནས་ད་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཤིན་དུ་གཅེས་སྤྲད་བྱས་འདུག
༦༽པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སླར་གསོ་ཡོང་བར་འབད་པ་གནང་དུས། ང་ཕོད་མཉམ་དུ་ལག་སྦྲེལ་བཏང་ནས། སྐད་ཡིག་སྐོར་ལ་ང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་འདུག
༧༽ རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བདེན་པ་མིན་པ་འབྲི་བའི་སྐབས་ལ། ཁོང་ནས་དཀའ་ལས་མང་པོ་བརྒྱབ་ནས་དག་ཐེར་གནང་འདུག
༨༽ པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་གཤེགས་རྗེས། ང་ཕོད་ཡང་ཁུ་སིམ་མེད་བཞུགས་ནས། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་བཙུགས་པའི་ལས་ཀ་རྣམས་ལ་འཇུས་གཏོགས་རྩ་བ་ནས་གནང་མིན་འདུག
༩༽པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས། བཀྲིས་ལྷུན་པོར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་མི་སྣ་ཚང་མ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས། པན་ཆེན་སྐུ་གོང་མའི་གདུང་རྟེན་སླར་གསོ་གནང་བའི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་ལ་ང་ཕོད་ཕེབས་མིན་འདུག པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཛད་སྒོ་བསྒྲུབས་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་གཉིས་པ་དེར། སྐུ་ཞིང་ལ་གཤེགས་པ་དང་།
༡༡༽ རྒྱ་གཞུང་གིས་པན་ཆེན་ཡང་སྲིད་ཡིན་ཟེར་གསེར་འབུམ་དཀྲུག་ནས་ཁྲི་འདོན་བྱས་པ་འདིར་ང་ཕོད་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཤོད་ཡས་མིན་འདུག་ལ། ངོ་རྒོལ་ཡང་གནང་མིན་འདུག
གོང་གི་རྒྱུད་རིམ་རྣམས་དངོས་ཡོད་ཡིན།
རྒྱ་མིའི་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་ཅིང་འཆི་རྒྱུ་ཞེ་ནས་རྒྱ་ལ་མགོ་བཏགས་ཤིང་བོད་པ་བཙོང་མཁན་ཁོ་རེད། དེ་མིན་བོད་ལ་ཡན་ལག་གི་ཕྱག་ལས་ཡག་པོ་མང་དུ་བསྒྲུབས་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་རེད། མི་ངན་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཚེ་གང་ངན་པ་ཁོ་ན་བྱེད་མཁན་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་མེད།
འཚི་རྒྱུ་ཞེ་རྒྱུ་ནི་སྐུ་དྲག་དང་ཕྱུག་པོ་མང་པོ་རང་གཤིས་རེད། རིག་གསར་ང་ཕོད་བཙོན་དུ་མ་ལྷུང་དགོས་དོན་ཡང་སྐུ་དྲག་གོམས་གཤིས་ལྟར་སྤྲེའི་ལེ་འཁྲབ་མཁན་ཡིན་པས་རེད། མི་འདི་ཚོའི་རིགས་ལ་ཁེ་ཕན་ལས་དགོས་ཡ་གཅིག་ཀྱང་མེད།
གང་ལྟར། མུ་མཐུད་དུ་འགོད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
Snow lion
ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་ཡིག་པོ་ཞིག་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པའི་རེ་བའི་འོག་ངས་འདིར་གསལ་བྱེད་ཞུ་འདོད་སྐྱེས། དོན་མཚན་བཅུ་བདུན་ནི་ང་ཕོད་ཀྱིས་བཏོད་པ་མིན་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཏོད་པ་རེད། ང་ཕོད་ཀྱིས་དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་རེད། དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་འདོད་འདུན་ལ་སྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་ལས་ང་ཕོས་གསལ་བཏོད་ཅིག་ག་ལ་ཡིན། དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དབང་སྒྱུར་བྱ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་རེད། ཐབས་ལམ་དེ་དངོས་ཡོད་དུ་འཁྲུལ་ནས་བོད་རེ་བས་ཕུང་ཞེས་བའི་གཏམ་དཔེ་བྱུང་བ་རེད། ང་ཕོད་དཔའ་པོ་རེད་ཟེར་བ་ནི་དོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་གནས། རྒྱལ་ཚོང་བ་ཞིག་ག་འདྲ་བྱས་ནས་དཔའ་པོ་ཆགས་པ་རེད། མགོ་འདོགས་པ་ཞིག་ག་འདྲ་བྱས་ནས་དཔའ་པོ་ཆགས་པ་རེད། གནས་ལུགས་གོ་ལྡོག་རེད།
ངག་ཕོད་མི་ས་འོག་ཏུ་སོང་ཟིན་པས་བཤད་ན་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་དབེན། ད་ལྟ་འདྲི་བཤད་བྱེད་དགོས་ན་ངག་ཕོད་བུ་དེ་ལ་བྲིས་དང༌། ཁོས་ལྟ་གྲུབ་ལས་ངག་ཕོད་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་འདུག་དཔོག་ཀྱང་སྲིད།
བོད་རྒྱ་འོག་ཏུ་ཤོར་བ་དེ༌། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཀླད་རྒྱ་ལྷོད་ཡངས་ཤོར་བ་དང༌། གྲྭ་ས་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་་གཙོས་གོང་དུ་བཀུར་གྲགས་པའི་འབྲས་རྟགས་དུས་སུ་སྨིན་པ་ཞིག་རེད། འདི་ཁྱེད་ཚོས་བདེན་པ་མིན་པ་དང༌། ཕྱོགས་ལྷུང་རེད་སྙམ་ན། སྐབས་དེ་དུས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང༌། གྲོང་སྐྱ་སེར་གཉིས་ཞེས་འཁོད་པ་ཙམ་མ་ཟད་དེང་སང་འདྲ་པར་ཡང་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།
སྐུ་དྲག་གམ་གཞུང་ཞབས་སུ་འདྲ་ཡིན་ཡང་སེར་མོ་བ་དེ་རྣམས་གོང་དུ་བཀུར་གྱི་ཡོད་པ་གཏན་གཏན་རེད། སེར་མོ་བ་དེ་ཚོས་སོ་སོའི་དགོན་པ་དང་གྲྭ་ཚང་རྒྱ་བསྐྱེད་ལས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དེ་ཨང་གཉིས་པ་བཞག་ཡོད་པ་རྗེས་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
༄༅། མུན་འཇོམས་ལགས། ངག་ཕོད་ལ་བལྟ་ཚུལ་དེ་འདྲ་འཛིན་གྱི་ཡོད་ན་འོ་ན་འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ།
khadha,
it is not fair to block my opinion in english. I have all the copies and it will be soon publish in phayul. Look lack of freedom, expression and opinion. Please do not act like chinese govt.
གཙོ་བོ་དྲྭ་ནང་དུ་དཔྱད་གླེང་གནང་མཁན་སུ་ཞིག་ཡིན་ན་ཐོག་མར་ཉིད་ཀྱི་དཔྱད་གླེང་གནང་སའི་ལོ་རྒྱུས་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་སོགས་ལ་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱིས་ལྟས་ནས་བསམ་ཚུལ་དང་དཔྱད་གླེང་ན་དེ་དགེ་མཚན་ཆེ་ང་ཚོས་གཙོ་བོ་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་གང་ཡང་ལ་མི་ལྟ་བར་མི་གཅིག་གི་སྐྱོན་གཅིག་མཐོང་ན་དེ་ལ་ལྟ་སྟངས་ཞིག་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་དག་ཞིག་འུ་ཡིན་དྲན་སོང་ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ཆ་ཚང་དང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་གཟིགས་ནས་གླེང་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་དབང་འོག་ཏུ་ཡོད་མཁན་ཞིག་དང་རང་དབང་ལུང་པར་ཡོད་མཁན་འདྲ་གི་མ་རེད་གོང་ཞུས་ལྟར་བྱ་མ་དགྲོགས་པར་སྒོ་ང་ལེན་ཐབས་གནང་པ་ཞིག་མ་རེད་ཟེར་ཁག་པོ་འདྲ་བོ་ཞིག་རེད།
ངས་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་ཅེས་པ་སྐུ་དྲ་གོས་ཆེན་སེར་པོ་གྱོན་ཅིང་ལོ་ངོ་ཞེ་གྲངས་ཡིན་པ་ཞིག ༡༩༥༥མཇུག་གམ་༡༩༥༦མགོ་ཙམ་ལ་གདན་ས་ཆེན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོར་༧སྐུ་མདུན་གྱི་ཞབས་གྲས་སུ་ཡོད་པ་ན་མཐོང་མྱོང་བ་ཡིན། དེ་ནས་བོད་རྒྱ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ནས་སྨད་པ་ཞིག་མེད་པ་ལ་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་བྱུང་ནས་གྲ་སའི་དགེ་བཤེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་༡༩༧༠ཙམ་ལ་གོང་སྨོས་དེ་གང་འདྲ་ཡིན་ཡ་མཚན་པོ་ཞིག་འདུག་ཅེས། ནང་ཁུལ་བཀའ་དྲི་ཞུས་པ་ན། ང་ཕོད་ཀྱིས་༡༩༥༩ལོར་ནོར་བུ་གླིང་ག་ན། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བཞུགས་སའི་གཟིམས་ཆུང་ས་བཀྲ་སྐུར་དགོས། ངས་དེ་ལ་མེ་མགྱོགས་མི་རྒྱབ་པའི་ཆེད་དུ་ཐབས་ཤེས་ཞུ་ངེས་ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་གསུངས་། གལ་ཏེ་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱ་གུང་ཁྲན་གྱི་མེ་མགྱོགས་ཀྱིས་སྐུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ན། བོད་རིགས་ལྟ་ཅི། རྒྱ་གུང་ཁྲན་རང་ལ་ཡང་གོང་གུན་ཆེན་པོ་ཕོག་ངེས་པ་ཡིན།
སྤྱིར་བཏང་དབུ་མ་དང་དང་རྒྱན་འཕེན་པ་འདྲ་བ་འདུག་ཅེས་པ་ལ་དབུ་མ་པས་གནས་ལུགས་རྟོགས་ནས་སྨྲ་བ་དང་། རྒྱང་འཕེན་གྱིས་གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པར་སྨྲ་བ་གཉིས་ལ་ཁྱད་ཡོད་པར་གསུངས། དེ་བཞིན་སུ་དང་སུའི་སྐོར་ལ་འཆད་པ་ན་དེའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་ནས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཁུངས་ཡོད་པ་དང་། དེ་དང་དེའི་གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཅི་ཙམ་ཁ་བདེ་ཡང་བསླུ་བ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ་།།
དྲ་གྲོགས་ཇོ་ཇོ་ལགས།
ད་ལྟ་ཁྱེད་རྒྱ་མིའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་དཔོན་དང་ང་གྱོད་ཡ་མིན་ཙང་ཛ་དྲག་པོ་བྱེད་དགོས་དོན་མི་འདུག
ཁྱེད་ནས་ཤེས་འདོད་ན་ང་ཕོད་ཀྱི་ཆེད་རྩོམ་འོད་ཟེར་ལྡན་པའི་འགྲོ་ལམ་དང་། གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་རགས་ཙམ་བལྟས་ན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ། གཉིས་པ། བོད་ས་གནས་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་བརྗོད་ནས་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དེ་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པས་༧ གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་ངོས་ནས་དོན་ཚན་དེ་དག་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲིད་དམ༽ གསུམ་པ། ༡༩༨༧ ལོར་ལྷ་སར་བོད་མིའི་འོས་ལངས་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་བའི་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱའི་དྲག་དམག་གཅིག་བོད་མིའི་ལག་འོག་ནས་སྡུག་སྲོག་ཤོར་བ་རེད། དེ་རྗེས་གོང་རིམ་ལས་བྱེད་ཚོར་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་སྐབས་ང་ཕོད་ནས་སྲོག་ལན་སྲོག་གི་འཇལ་དགོས་པའི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་སོང་། སྐབས་དེ་དུས་ང་ལྷ་སར་ཡོད། མི་དེའི་སྐད་ཆ་ཤོད་སྟངས་ཐབས་སྐྱོ་བ་ལ་ཨང་བསམ་མྱོང་ཡོད། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་དེ་འདྲ་གསུངས་ཀྱི་མི་འདུག
གསུམ་པ། ང་ཕོད་སྡོད་གནས་དང་། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་བཞུགས་གནས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་དེ་ཙམ་ཡོད་དུས་རྒྱ་མིའི་ངོས་ནས་བལྟ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པས་ཡིན། དེའི་སྐོོར་སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲིས་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་འབྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གཟིགས་ན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ། བོད་ཤོར་ཟིན་པའི་རྗེས་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་སི་ལིང་ཡོན་གཞོན་པ་བྱས་པ་དང་། སི་ལིང་ཡོན་གཞོན་པ་འདིས་བོད་རྙིང་པར་སྐྱོན་འཛུགས་མི་ཉུང་བ་བྱས་པ་མ་ཟད། བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དང་མི་དམངས་བཅིངས་བཀྲོལ་དམག དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པ། སྤྱི་བདེ་ཚན་པས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་ཞེས་ནན་སྐུལ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ་བདམས་སྒྲིག་དང་། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དུས་དེབ། ༨༧ ལོའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བཅས་ལས་རྟོགས་ཐུབ། ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ད་བར་སྐད་ཆ་གཅིག་ཀྱང་བཤད་མྱོང་མེད། གང་འདྲ་བྱས་ནས་འགོ་འཛིན་དུ་སླེབས་པ་ཡིན་ནམ༽ པ་ཕས་གྲོས་མཐུན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ཙང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དགའ་དྲགས་ནས་བཞག་པ་མིན་འགྲོ། ང་ཕོད་གྲོངས་པའི་རྗེས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་མྱ་ངན་བྱས་པ་རེད། ལྷ་ཀླུ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་དགོངས་པ་རྫོགས་དུས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མྱ་ངན་བྱས་མ་སོང་། དེ་སྔ་ཁོ་པ་གཉིས་བཀའ་བློན་ཡིན་པ་གཅིག་པ་རེད་པ༽ འདི་ནི་བོད་གཞུང་ལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་མིན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཁ་ཤས་ལ་ཡ་མཚན་སྐྱེ་གི་འདུག
རིག་པའི་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབོལ་གདན་སྒང་གི་རྐྱལ་དེ་གཞན་ཡུལ་དུ་གྱར་བའི་ས་
ཆ་འདི་ནས་མ་རྒྱབ་ཅུང་མཛེས་པ་མིན་ནམ།།
ཡང་སྙིང་རྒྱལ་ཁབ་བཙོང་པའི་ཚད་གང་དུ་འཛིན་དགོས་སམ།
འབའ་བ་ཕུན་དབང་དང་རྗེ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་མི་འཁྲིད་ཡོང་ཏེ་ང་ཕོད་སོགས་ཀྱིས་
བཙོང་པའི་བོད་དེ་ཉོས་ནས་བཞུགས་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ང་ཕོད་ལག་ནས་ཚུར་ཉོས་ཏེ་གོ་མིན་ཏང་དང་གུང་བྲན་ཏང་གི་གཞུང་གཉིས་ལ་རིམ་བཞིན་བཙོང་བ་ཡིན་ནམ།། གསལ་པོ་གསུངས་རོགས་གནང་།། དོན་མེད་ཀྱི་ནག་ཉེས་མ་བཀལ་ན་མི་མཛེས་སམ།། གལ་སྲིད་ཁོང་གིས་བོད་བཙོང་ཡོད་ན་ཁོང་སྐུ་ཚབ་ཏུ་མངགས་མཁན་དེ་སུ་ཡིན་ནམ། དེ་ནས་མར་རིམ་བཞིན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད་དཱ་ལོ།
རྒྱན་འཕེན་པ་ཞེས་པ་རྒྱང་འཕེན་པ་ཞེས་བཅོ་དགོས་པར་མཐོང་། འདི་ལ་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དག་ན། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཁས་མི་ལེན་པས་ན། རྒྱང་འཕེན་པ། ཞེས་སྒྲ་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དངོས་མ་དེ་འདྲ་མ་ཡིན་པར་ཚེ་འདི་རང་གི་བདེ་བའི་རྒྱུ་རྣམས་རྒྱ་བསྐྱེད་དགོས་པར་བཤད་པས། ལོ་ཀཱ་ཡ་ཏ། ཞེས་པ་རྒྱང་འཕེན་པ་ཞེས་བསྒྱུར་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱ་སྐྱེད་པ། ཞེས་བསྒྱུར་ན་རྩ་བའི་ལེགས་སྦྱར་དང་མཐུན་ཆེ་བར་མངོན། ལོ་ཀཱ་ཡ་ཏའི་ ཨཱ་ཡ་ཏ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐད་དོད། ཨཱ་ཡ་ཏ་ན། གཉིས་དབྱིངས་གཅིག་པར་ངེས། རྒྱང་འཕེན་པ་ལ་ཚུ་རོལ་མཛེས་པ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་དོན་ལ་ཕྱུགས་སོགས་བསད་དེ་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་དགོས་པ་མེད། དེས་ན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་དམིགས་པ་ཆེར་མ་འཛིན་པར་ཚེ་འདི་རང་གི་སྐོར་ལ་འབད་དགོས་པའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་ལ་ རྒྱང་འཕེན་པ་ཞེས་སྨད་ཀྱང་། དོན་དུ་རང་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་འདི་ཉིད་ལ་འབད་པ་ཆེས་ཆེར་མི་འཛིན་ནམ།
ང་ཕོད་གླེང་གིན་འདུག ང་ཕོད་ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་ལ་གཟིགས་འདོད་ན་ངའི་ངོ་དེབ་སྒང་ན་ཡོད་པས་གཟིགས་རྐྱང་གནང་རོགས། http://www.facebook.com/media/set/?set=a.348691275200426.77262.100001786708543&type=3
རྩོད་པ་མ་རྒྱག ཁུངས་ལུང་མི་འདུག གཏམ་བཤད་འདི་མུ་མཐུད་ནས་ཀློག་འདོད་བྱུང་སོང། མྱུར་ཏུ་འགོད་རོགས་ཞུ།།
གཏམ་བཤད་འདི་མུ་མཐུད་ནས་ཀློག་འདོད་བྱུང་སོང། མྱུར་ཏུ་འགོད་རོགས་ཞུ།།
གཉན་གཡག་ཕྲུག་ལགས།
འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ལགས་ལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་འདུག བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་དང་། གཉའ་གནོན་ལ་དགའ་མཁན་ཞིག་རེད་མི་འདུག དེ་དག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུར་འདོད་མོས་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་རེད་འདུག ང་ཕོད་ལྟ་བུ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀར་དཔོན་གནས་ཀྱི་གོ་བབ་ཡོད་པར་བརྟེན་མི་སེར་སྐྱོ་བོའི་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད།
འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་མགོ་བདེ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་བཙོན་ཁང་དུ་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་བཅུག་དགོས་དོན་མེད།
ང་ཕོད་ཀྱི་མི་སེར་སྐྱོ་བོའི་གནས་སྟངས་ཧ་མི་གོ་རྒྱུ་མེད་རྒྱུ་མཚན་ནི་ངག་ཕོད་དབུལ་པོའི་བུ་ཕྲུག་ཞིག་ནས་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཐོ་རིམ་མི་སྣར་འགྱུར་བ་ཞིག་རེད།
དྲ་གྲོགས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་འདི་ལ་གཟིགས་ནས། ང་ཕོད་ཀྱི་སྐོར་ལ་མཇུག་སྡོམ་ཞིག་བརྒྱབ་ན་གང་འདྲ་འདུག
༼ངོས་ཀྱི་ང་ཕོད་ནི་ ༡༩༥༠ ལོའི་གོང་ནས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེར་ང་ཕོད་ལ་རྒྱུས་ཡོད་མཁན་ཚོས་བརྗོད་ན། ང་ཕོད་ནི་མི་དྲང་པོ་དང་། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཅན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་འདུག ངོས་ནས་ཀྱང་ང་ཕོད་ནི་གསར་བརྗེའི་བསམ་བློ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ་ངེད་གཉིས་བློས་ཐུབ་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ངོས་ནས་ཡིད་ཆེས་དང་ཆ་འཇོག་བྱེད་ས་གཙོ་བོ་དེ་ཆགས་ཡོད། གྲོས་མཐུན་བཞག་རྗེས་ལྷ་སར་ཐོག་མར་ཐུག་སྐབས་ང་ཕོད་ཀྱིས་ང་རང་ལ། གྲོས་མཐུན་དེ་འདྲ་ཞིག་མི་འཇོག་ཐབས་མེད་བྱུང་སོང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གྲོས་མཐུན་དེ་འདྲ་ཞིག་མ་བཞག་ན་དྲག་པོའི་བཅིངས་བཀྲོལ་ཐོག་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་མི་འདུག དེར་བརྟེན། དྲག་པོའི་བཅིངས་བཀྲོལ་ལས་ཞི་བའི་བཅིངས་བཀྲོལ་དགའ་བར་མཐོང་སྟེ། གྲོས་མཐུན་བཞག་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་མཐའ་མའི་དམ་ཕྲུག་རྒྱག་སྐབས་མདོ་སྤྱིའི་དམ་ཕྲུག་ཁྱེར་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོས་དམ་ཕྲུག་གསར་པ་ཞིག་བཟོས་ཏེ་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ཞེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བྱུང་། མངོན་གསལ་དོད་ཤོས་ཤིག་ལ་ ༡༩༧༩ ལོར་ཏིན་ཞའོ་ཕིན་གྱིས་རླབས་ཆེན་གྱི་བསམ་བློ་གུ་ཡངས་ཤིག་བཏང་བ་དང་། ངོས་ནས་ཀྱང་བོད་དུ་ལྟ་སྐོར་ཚོགས་པ་ཞིག་བཏང་བ་ཡིན། སྐབས་དེར་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་ང་ཕོད་ལ་ཐུག་སྐབས་ང་ཕོད་ཀྱིས། དེ་སྔ་ཆིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཡིན་ན་འདྲ་ལ། གོ་མིན་ཏང་གི་སྐབས་ཡིན་ནའང་འདྲ། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་ཁྲལ་འཇལ་བ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་བྱུང་མེད་པ་དེ་མཁྱེན་དགོས་པ་རེད། ཅེས་རྗོད་ཀྱི་འདུག གང་ལྟར། མི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་པོ་རེད། ༡༩༨༩ ལོར་ལྷ་སར་མི་མང་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ང་ཕོད་ཀྱིས་ྋརྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གསེར་ཁྲི་མངའ་གསོལ་དང་། དེའི་གོང་གི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས་ནན་ཅིན་ཀྲེང་ཧྥུ་ (གོ་མིང་ཏང་སྲིད་གཞུང་) ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད། ཅེས་པའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་སྐོར་དེ་འདྲ་མ་རེད་ཅེས་དང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་ནི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་རེད། གསེར་ཁྲི་མངའ་གསོལ་སྐབས་མཛད་སྒོའི་གཙོ་སྐྱོང་པ་མེད། དེ་ནི་སྐབས་དེའི་གོ་མིན་ཏང་གི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་གྱི་རྫུན་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་བཤད་པ་ནི་བདེན་པ་རེད། གསེར་ཁྲི་མངའ་གསོལ་སྐབས་ང་ལོ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་ཡང་ངས་གསལ་པོ་དྲན་གྱི་འདུག མཛད་སྒོའི་སྐབས་རྒྱ་གར་དབྱིན་གཞུང་སྐུ་ཚབ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་བལ་པོའི་སྐུ་ཚབ། འབྲུག་གི་སྐུ་ཚབ་བཅས་གྲལ་སྟར་གཅིག་ལ་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ངས་གསལ་པོ་དྲན་གྱི་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དེ་རིགས་ང་ཕོད་ཀྱིས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་བདེན་པའི་གནས་ཚུལ་བཤད་ནས་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཐ་མ་ཁོ་རང་གཤེགས་རྗེས་ང་ཚོས་ཁོང་ལ་རྗེས་དྲན་བྱས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་གྲོགས་པོ་ཁག་གཅིག་གིས་ང་ཕོད་ལ་རྗེས་དྲན་བྱས་པ་མ་འགྲིག་པ་རེད་ཅེས་ཤོད་མཁན་བྱུང་། དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་སྐབས་རེར་ཞེད་སྣང་གི་འོག་ནས་སྐད་ཆ་འདྲ་ཆགས་པོ་མ་བཤད་རང་བཤད་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ་དག་ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངོས་རང་ང་ཕོད་ལ་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་ཡོད། ད་ཆ་ཁོང་གྲོངས་ཟིན་ཀྱང་ངས་རྟག་ཏུ་ཁོང་ལ་སྨོན་ལམ་རྒྱག་གི་ཡོད།༽
དྲ་གྲོགས་མུན་འཛོམས་ལ་སྤྲིངས་པ།
ད་ལྟ་ཁྱེད་རྒྱ་མིའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་དཔོན་དང་ང་གྱོད་ཡ་མིན་ཙང་ཛ་དྲག་པོ་བྱེད་དགོས་དོན་མི་འདུག
༡། རྒྱ་མིའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་དཔོན་དང་གྱོད་ཡ་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་མ་གཏོགས་ཛ་དྲག་པོ་མེད་པ་མ་རེད། འཇིག་རྟེན་འདིར་ཛ་དྲག་པོ་ཤིན་ཏུ་མང་། འོན་ཀྱང་ངས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཛ་དྲག་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཅེས་བཤད་མེད།
ཁྱེད་ནས་ཤེས་འདོད་ན་ང་ཕོད་ཀྱི་ཆེད་རྩོམ་འོད་ཟེར་ལྡན་པའི་འགྲོ་ལམ་དང་། གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་རགས་ཙམ་བལྟས་ན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ།
༢། རྒྱ་མིའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་ནང་། དགོས་མཁོའི་ཆེད་དུ། མི་ཞིག་གིས་མ་བཤད་པ་ཞིག་བཤད་སོང་། ཞེས་མི་མང་ལ་མགོ་བསྐོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་འཛམ་གླིང་དུ་ཡོངས་གྲགས་རེད། ༸པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་དེས་མ་གསུངས་པ་ག་ཚོད་རྒྱ་མིས་གསུངས་པ་རེད། ཅེས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་མ་སོང་ངམ། ཁྱོད་རང་བོད་དུ་རྒྱ་མིའི་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་ཤེས་པ་ཞིག་མུ་མཐུད་གཡོ་ཐབས་དེའི་དབང་དུ་ཤོར་འདུག་པ། ང་ཕོད་ལ་སྨད་རྒྱུའི་ས་མཚམས་སུ་སླེབས་མི་འདུག་པ་ཤེས་པར་གྱིས།
གཉིས་པ། བོད་ས་གནས་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་བརྗོད་ནས་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དེ་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པས་༧ གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་ངོས་ནས་དོན་ཚན་དེ་དག་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲིད་དམ༽
༣། ང་ཕོད་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཏུ་བསྐོ་བཞག་བྱེད་མཁན་༸གོང་ས་མཆོག་དང་གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིན་པ་དང་། གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་སྐོར་དང་པོ་རླུང་འཕྲིན་ནས་གསལ་བསྒྲགས་སྐབས་དོན་ཚན་ལ་ལའི་ཐད། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་གཞུང་ས་མཆོག་ཧ་ལས་པའི་ཚུལ་མཛད་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་ང་ཕོད་སོགས་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ཡར་ཕེབས་རྗེས་བོད་ལྗོངས་ཚོགས་འདུ་རྒྱལ་འཛོམས་སྐབས། ང་ཕོད་ཀྱིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་གྱི་སྔ་ཕྱིའི་འབྱུང་རྐྱེན་སྐོར་ཆུ་ཚོད་གསུམ་བཞི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྐབས། ལྷ་ཡི་རང་པ་དང་འདྲེ་ཁོ་ཐག་ཆོད་དེ། ད་དེ་ནས་ལྷག་པ་གནང་ཐབས་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ་གནང་ཞེས་ཞུ་མཁན་རྐྱང་རྐྱང་བྱུང་འདུག་ཚུལ། དམག་སྤྱི་ཀུན་བཟང་རྩེའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་གསལ་བ་ལྟ་ཀློག་གྱིས།
གསུམ་པ། ༡༩༨༧ ལོར་ལྷ་སར་བོད་མིའི་འོས་ལངས་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་བའི་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱའི་དྲག་དམག་གཅིག་བོད་མིའི་ལག་འོག་ནས་སྡུག་སྲོག་ཤོར་བ་རེད། དེ་རྗེས་གོང་རིམ་ལས་བྱེད་ཚོར་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་སྐབས་ང་ཕོད་ནས་སྲོག་ལན་སྲོག་གི་འཇལ་དགོས་པའི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་སོང་། སྐབས་དེ་དུས་ང་ལྷ་སར་ཡོད། མི་དེའི་སྐད་ཆ་ཤོད་སྟངས་ཐབས་སྐྱོ་བ་ལ་ཨང་བསམ་མྱོང་ཡོད། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་དེ་འདྲ་གསུངས་ཀྱི་མི་འདུག
༤། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་སྲོག་ཤོར་བའི་རྒྱའི་དྲག་དམག་དེ་སྡུག་སྲོག་ཤོར་བ་རེད། ཅེས་དམོད་མོ་མཛད་མི་འོས་ཏེ། དམག་མི་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་ཁུལ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དམག་མི་དེ་རྒྱ་མི་ཡིན་ཚུལ་མ་ཤེས་ཤེས་མདོག་མ་བྱེད། འདས་པོ་དེ་རྒྱ་མིས་ཞིང་ཆེན་གཞན་དུ་ཕྱེ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནས་རེད། ཡང་བསྐྱར་ཁྱོད་རང་རྒྱ་མིའི་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་འདུག གང་ལགས་ཤེ་ན། རྒྱ་མིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མ་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་རྣམས་རྒྱ་ཁོངས་སུ་བརྩིས་ཀྱི་ཡོད། ལྷ་སའི་ཞི་རྒོལ་སྐབས་ང་ཕོད་དང་མཚུངས་པར་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་ལ་ཡང་བཀུར་འདེབས་ཞུ་མཁན་གྲངས་མེད་རེད། དེའི་ནང་ཁྱོད་མེད་པའི་རེ་བ་ཡོད། ད་དུང་ང་ཕོད་ཀྱིས་སྲོག་ལན་སྲོག་གིས་འཇལ་དགོས་ཞེས་གསུངས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་སུ་ཐོས་བྱུང་ངམ། སྤྱིར་དབུས་གཙང་གི་མི་རྣམས་ཆབ་སྲིད་ཐོག་བོད་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་ཡང་། དབུས་གཙང་མིའི་གྱ་གྱུའི་བྱེད་ལས་དང་ཁ་ལ་ང་ཡིད་ཆེས་སྐར་མ་གཅིག་མེད། རི་བོང་ཅལ་འདྲོགས་ཀྱིས་དོན་མེད་བསྙད་འདོག་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ། མི་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་གི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཚབ་ཆེན་བཟོས་སོང་།
གསུམ་པ། ང་ཕོད་སྡོད་གནས་དང་། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་བཞུགས་གནས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་དེ་ཙམ་ཡོད་དུས་རྒྱ་མིའི་ངོས་ནས་བལྟ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པས་ཡིན། དེའི་སྐོོར་སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲིས་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་འབྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གཟིགས་ན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ།
༥། སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་འབྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ནང་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་དཀྲོག་དཀྲོག་ཚ་པོ་ཡོད་པའི་སྐོར་བཤད་འདུག་པ། དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླང་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
བོད་ཤོར་ཟིན་པའི་རྗེས་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་སི་ལིང་ཡོན་གཞོན་པ་བྱས་པ་དང་། སི་ལིང་ཡོན་གཞོན་པ་འདིས་བོད་རྙིང་པར་སྐྱོན་འཛུགས་མི་ཉུང་བ་བྱས་པ་མ་ཟད། བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དང་མི་དམངས་བཅིངས་བཀྲོལ་དམག དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པ། སྤྱི་བདེ་ཚན་པས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་ཞེས་ནན་སྐུལ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ་བདམས་སྒྲིག་དང་། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དུས་དེབ། ༨༧ ལོའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བཅས་ལས་རྟོགས་ཐུབ།
༥། རྒྱལ་མཆོག་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིགཨུ་ཡོན་རྒན་གཞོན་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཞེས་པའི་ཨུ་ཡོན་གྱི་མཚན་བཞེས་པ་དང་། ང་དགུའི་རྗེས་ཀྱང་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་མཚན་གནས་དེ་རང་བཞེས་ཡོད། དེར་ག་རེ་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་མིན་རྒྱུ་ཆ་བདམས་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ནང་དོན་སོགས་ལ་ངས་ལན་འདེབས་གཉིས་པར་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན།
ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ད་བར་སྐད་ཆ་གཅིག་ཀྱང་བཤད་མྱོང་མེད། གང་འདྲ་བྱས་ནས་འགོ་འཛིན་དུ་སླེབས་པ་ཡིན་ནམ༽ པ་ཕས་གྲོས་མཐུན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ཙང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དགའ་དྲགས་ནས་བཞག་པ་མིན་འགྲོ། ང་ཕོད་གྲོངས་པའི་རྗེས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་མྱ་ངན་བྱས་པ་རེད། ལྷ་ཀླུ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་དགོངས་པ་རྫོགས་དུས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མྱ་ངན་བྱས་མ་སོང་། དེ་སྔ་ཁོ་པ་གཉིས་བཀའ་བློན་ཡིན་པ་གཅིག་པ་རེད་པ༽ འདི་ནི་བོད་གཞུང་ལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་མིན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཁ་ཤས་ལ་ཡ་མཚན་སྐྱེ་གི་འདུག
༥། ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་བོད་ཐོག་ཆེད་རྩོམ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ཨེ་ཤ་ཡའི་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་དེ་བོད་སོགས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆེད་ཨ་རིས་བཙུགས་པས་བོད་ཐོག་སྐད་ཆ་མ་བཤད་ཟེར་ན། ཅི་ཟེར། ཁོང་གི་འཇོན་ནུས་དབང་གིས་ཨེ་ཤ་ཡའི་བོད་སྐད་རླུང་འཕྲིན་གྱི་འགན་འཛིན་དུ་སླེབས་པ་ལས། བོད་གཞུང་གིས་བསྐྱལ་བ་ཞིག་མ་རེད། ངས་སྐད་ཆ་གསལ་ཙམ་བཤད་ན། ཕྲག་དོག་མ་གནང་ལོ། ད་དུང་ང་ཕོད་ལ་བོད་གཞུང་གིས་མྱ་ངན་གནང་བའི་སྐོར་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་འདུག་པ་དེ་དུས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ང་ཕོད་སྐོར་བཀའ་སློབ་གང་འདྲ་ཞིག་གནང་སོང་ངམ། དྲན་པར་བྱོས།
མདོར་ན། ང་ཚོས་འདི་ནས་བདེན་གཏམ་ཡིན་ཁུལ་གྱི་རྩོམ་ཡིག་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཚུངས་པ་བརྩམས་པ་ལས། ང་ཕོད་ཀྱིས་སྡེ་པ་གཞུང་གི་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཁྲལ་འཇལ་མྱོང་མེད་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གཞུང་གི་བསྐོ་བཞག་བྱས་མེད་ཚུལ་བཅས་བཤད་པ་ནི། ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད།
ང་ཕོད་ཀྱིས། དེ་སྔ་ཆིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཡིན་ན་འདྲ་ལ།
གོ་མིན་ཏང་གི་སྐབས་ཡིན་ནའང་འདྲ། དགའ་ལྡན་ཕོ་
བྲང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་ཁྲལ་འཇལ་བ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ཉིད་
ནས་བྱུང་མེད་པ་དེ་མཁྱེན་དགོས་པ་རེད། གསུངས་པ་འདི་ཇི་འདྲའི་བདེན་པ་ལ། གོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་ཚོར།
བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་དེར་ང་ཕོད་མདོ་སྤྱི་གསར་པར་བསྐོ་བཞག་བྱས་པ་རེད། བདེན་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་སྐབས་དེར་མདོ་སྤྱི་རྙིང་པའང་ས་མཚམས་སུ་གང་མཚམས་བཞུགས་སྐབས་ང་ཕོད་ཀྱི་མདོ་སྤྱི་གཉིས་མི་དགོས་ལུགས་བཤད་ཡོད། དེ་ནི་གནད་འགག་གཅིག་རེད། རྒྱ་མིས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་རྒྱ་དམག་ལ་འཐབ་འཛིང་བྱེད་མཁན་དེ་ང་ཕོད་ཆགས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་དམག་དང་བོད་དམག་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བརྟེན་བོད་དམག་ཕམ་པ་རེད། མཚམས་དེར་རྒྱ་དམར་གྱིས་རིམ་པས་བོད་དབུས་ཕྱོགས་སུ་དཔུང་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུའི་འཆར་གཞིན་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་དམག་འཐབ་བྱེད་དགོས་མེད་པར་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་དཔུང་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བཏིངས་པ་རེད། འཆར་གཞི་དེ་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ནང་བསྐྱོད་མཁན་ཐོག་མ་དེ་འབའ་བ་ཕུན་དབང་རེད། སྐབས་དེར་ཕུན་དབང་ནི་རྒྱའི་ཕྱོགས་གཏོགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ང་ཕོད་ལ་མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་དང་ཁ་མཁས་ཚིག་སྙན་བརྗོད་ནས་བསླུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད་ལ་ཁོ་པའི་གཡོ་ཁྲམ་དེ་ཡང་ལམ་ལྷོང་དུ་གྱུར་པ་རེད། དེའི་ཐད་དཔེ་མཚོན་གཅིག་བཤད་ན། སྐབས་དེར་རྒྱའི་དམག་དཔོན་དེས་ང་ཕོད་མདོ་སྤྱི་ཁང་པ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བྱས་ཀྱང་འབའ་བ་ཕུན་དབང་གིས་དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་ང་ཕོད་ཀྱི་བསམ་བློ་འགུགས་རྒྱུར་འགོག་རྐྱེན་འཔྲད་ལུགས་བརྗོད་པ་རེད། དེ་ནི་ཕུན་དབང་གིས་ང་ཕོད་ཆིང་དོན་བཅུ་བདུན་གྱི་ལམ་སྣེར་འཁྲིད་རྒྱའི་ཐབས་བྱུས་ཤིག་ཡིན། གཉིས་ཐད་ནས་ངས་འབའ་བ་ཕུན་དབང་ནི་རྒྱ་དམར་ལ་བློ་དཀར་སེམས་དཀར་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལས་བོད་མི་རིགས་ལ་དུང་ཞེན་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་མེད། ཁོ་པ་འབྱོར་མེད་གྲལ་རིམ་གྱི་སྲིད་དབང་སྒེར་སྤྱོད་པའི་ལམ་ལུགས་ལ་དགའ་ཞེན་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་རེད་དེ་ལྷ་སར་ཐོག་མར་ཡོང་སྐབས་སྐབས་དེའི་མདོ་སྤྱི་ནས་ཁོ་པ་མདོ་སྤྱིའི་ལས་རོགས་སུ་བསྡད་ནས་ལས་དོན་སྒྲུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ལུགས་བཤད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོ་པས་ཉན་མེད། དེ་ནས་བོད་གཞུང་གིས་ཁོ་པ་དམར་པོའི་ལུགས་འཛིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་དོགས་ཡོད་མི་སྣར་བརྩི་སྐབས་སླར་ཡང་མདོ་སྤྱི་དེ་གས་ཁོ་པ་རེ་ཞིག་ཀོང་པོར་མིང་རྫུན་ཞིག་གི་འོག་ནས་བསྡད་ཚེ་ཁོང་གིས་རོགས་པ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་གསུངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕུན་དབང་གིས་ཆ་རྐྱེན་དེ་གཉིས་ཀ་དང་ལེན་བྱས་མེ། དོན་དམ་དུ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་འདུན་བཅོས་མིན་ཞིག་ཡོད་ན་ཐོག་མར་མདོ་སྤྱིས་སྤྲད་པའི་གོ་སྐབས་དེ་དག་ལེན་སྟེ་རིམ་བཞིན་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་རིམ་མི་མང་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་མ་སྤེལ་བར་རྒྱ་དམར་པོར་མགོ་བཏགས་ཞུས་པ་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་གལ་ཆེའི་མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་བོད་ལ་དཔུང་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས་སྐབས་དེར་འབའ་ཁུལ་ནས་ཡོང་བའི་བོད་རིགས་སྐད་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་རྒྱ་དམར་གྱིས་དམག་དཔོན་གྱིས་ག་དུས་ཡིན་རུང་དོག་པ་བྱས་པ་མ་ཟད་ལམ་བར་བོད་རིགས་དེ་དག་མཉམ་འཛོམས་བྱེད་སྐབས་དོགས་གཞི་ཆེན་པོ་བྱས་པ་རེད། དུས་སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་ཕུན་དབང་གིས་སེམས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་དམར་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་བྱས་ཀྱང་ཁོ་ཚས་རང་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་བག་ཆགས་དེ་བཞག་པ་རེད། ད་རེས་དེ་ཙམ་ཡིན། རྣམ་པ་ཚོས་ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་དག་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་མིན་དཔྱད་དེ་དགོངས་འཆར་མང་ཙམ་སུངས་ཤོག
ཤི་བའི་རུས་ལ་ཁྲིམས་ཆད་མ་གཏོང་དེ་ལས་བོད་ཀྱི་རླུང་རྟ་དར་བར་ཤོག།རླུང་རྟའི་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་སྐོར་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ།
རིག་པའི་རྡོ་རྗེ།
བོད་ཀྱི་དར་ལྕོག་ནི་སྤྱིར་བཏང་བོད་ཀྱི་དམག་དར་འཕྱར་སྲོལ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔོན་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་སྐབས་དམག་དཔུང་ངམ་རུ་ཁག་སོ་སོར་ཁ་དོག་དང་མཚོན་རྟགས་མི་འདྲ་བའི་དམག་དར་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་རལ་གྲིའི་ཡུ་བ་ཅན་དང་མདའི་ཡུ་བ་ཅན་སོགས་མང་དུ་ཡོད། གང་ལྟར་བར་སྐབས་ཤིག་ནས་ས་གནས་གང་དུ་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་ཡོད་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་རི་རྩེ་དང་ལ་ཁ་རྣམས་སུ་དམག་དར་བསྒྲེང་འཛུགས་བྱས་པས་ལ་རྩེ་འམ་ལབ་ཙེ་ཞེས་གྲགས། དེའི་ཕྱིར་དེང་དུས་ལབ་ཙེའི་ནང་དུ་མདའ་མདུང་དར་གྱིས་བརྒྱན་ནས་འཛུགས་ཀྱིན་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རེད།
བར་སྐབས་ཤིག་ནས་དམག་དར་དེ་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འང་འཛུགས་སྲོལ་དར་བ་མ་ཟད། དར་ལྕོག་གི་ངོས་སུ་གཟུངས་སྔགས་སོགས་གསུང་རབ་དཔར་བྲིས་བྱས་ཏེ་ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེའི་ཁང་ཐོག་དང་འབྲོག་པའི་སྦྲའི་ཐོག་ཏུ་འང་འདོགས་སྲོལ་བྱུང་བས། ད་ལྟ་བོད་ཨ་མདོའི་ཁུལ་དུ་ཅོ་དར་དང་དར་མདུང་ཟེར་ཞིང་། དབུས་ཕྱོགས་དང་ས་ཁུལ་གཞན་ནས་དར་ལྕོག་གམ་རླུང་རྟ་ཞེས་གྲགས་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་པའི་ནང་དུ་མཚོན་ན་དར་ལྕོག་ནི་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་བྱེད་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དཔེར་ན། དར་ལྕོག་ཞིག་གང་ན་ཡོད་ན་དེ་གར་བོད་མི་ཞིག་ཡོད་པའམ། ཡང་ན་བོད་མི་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་སྟོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།
དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་འགྱུར་བ་སོང་གིན་སོང་གིན་མཐར་འབྱུང་རྩིས་ནས་བསྟན་པའི་གང་ཟག་སྒེར་སོ་སོའི་སྲོག་ལུས་དབང་ཐང་རླུང་རྟ་བཞི་དང་། འབྱུང་བའི་ཁམས་ཉམས་པ་གསོ་ཕྱིར། དར་ལྕོག་གི་ངོས་སུ་རླུང་རྟའི་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་ཟེར་བའི་གཟུགས་བརྙན་དང་། རླུང་རྟ་བསྐྱེད་པའི་ཤིས་ཚིག་བཅས་དཔར་ཏེ་འཛུགས་པ་དང་། ཤོག་བུའི་ངོས་སུ་དཔར་བཏབ་ནས་རླུང་ལ་བསྐུར་བས་རླུང་རྟ་ཞེས་གྲགས་པ་ཡང་བྱུང་། གང་ལྟར་རླུང་རྟ་ལ་ར་རླུང་དང་ཀ་ཀླུང་སྟེ་འབྲི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད་མོད། དང་པོ་ལྟར་བྲིས་ན་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་སྙམ།
སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་མོད། རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཅུང་ཟད་བཤད་ན་འདི་ལྟར་ཡིན། སྟག་ནི་ནགས་ན་གནས་པས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཤིང་མཚོན་ཞིང་། སྐྱེ་གཟུགས་སེམས་ཅན་གཞན་ལས་མཛེས་པས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་མཚོན་གྱི་ཡོད། སེང་གེ་ནི་གངས་རི་འམ་རི་ལ་གནས་པས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ས་མཚོན་ཞིང་། དཔའ་སྙིང་སེམས་ཅན་གཞན་ལས་ཆེ་བས་སྐྱེས་བུའི་དབང་ཐང་མཚོན་གྱི་ཡོད། ཁྱུང་ནི་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ནམ་མཁའ་དང་རླུང་མཚོན་ཞིང་། གཤོག་རྩལ་འདབ་ཆགས་གཞན་ལས་ཆེ་ཞིང་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་བགྲོད་པ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུའི་རླུང་རྟ་མཚོན་གྱི་ཡོད། འབྲུག་ནི་རྒྱ་མཚོར་གནས་པས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆུ་མཚོན་ཞིང་། ཚེ་ཐག་སྲོག་ཆགས་གཞན་ལས་ཆེས་རིང་བས་སྐྱེས་བུའི་སྲོག་མཚོན་གྱི་ཡོད། དབུས་ཀྱི་རྟ་མཆོག་གིས་སྐྱེས་བུའམ་གང་ཟག་སྒེར་མཚོན་གྱི་ཡོད།
དེར་བརྟེན་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་ན་ཚ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་གཟུགས་ཀུན་གྱི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་རྒྱ་སྟག་སྡེར་བཞི་ངོམ་པ་དང་། ཡང་སྐྱེས་བུའི་དབང་ཐང་རབ་ཏུ་རྒྱས་ཏེ་གཞན་སྣང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གངས་སེང་གཡུ་རལ་རྒྱས་པ། ཡང་སྐྱེས་བུའི་རླུང་རྟ་ཤིན་ཏུ་དར་ཏེ་གང་བསམ་ཡིད་སྨོན་ལྟར་འགྲུབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་ཁྱུང་ཆེན་གཤོག་རྩལ་རྒྱས་པ། ཡང་སྐྱེས་བུའི་ཚེ་ཐག་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟར་རིང་ཞིང་སྙན་གྲགས་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཡུ་འབྲུག་སྤྲིན་གྱིས་བརྒྱན་པ་བཅས་དབུས་ཀྱི་རྟ་མཆོག་གི་ཕྱོགས་བཞིར་འབྲི་གྱིན་ཡོད་པ་རེད།
སྐྱེས་བུའི་མཚོན་དོན་རྟ་མཆོག་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ཞིང་ནོར་བུ་བཀལ་བ་ནི། སྐྱེས་བུའི་བསམ་དོན་འགྲུབ་ཅིང་ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞིའི་མངའ་ཐང་མཐའ་མེད་དུ་རྒྱས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཚོན་དོན་ཡིན་།
ངའི་བསམ་པར་ང་ཕོད་ལ་ཁག་མི་འདུག ང་ཕོད་རྒྱ་འོག་ཏུ་མི་སྒུར་ཐུ་མེད་རེད། ང་ཕོད་རྒྱལ་བཙོང་བ་མ་རེད། གལ་སྲིད་ང་ཕོད་རྒྱ་གུང་ཁྲན་ལ་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དམ་ཕྲུག་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་སྟེང་ག་འདྲ་བྱས་ནས་མ་རྒྱབ་པ་རེད། དཔེ་དེ་བཞིན་རྒྱ་དམག་གིས་ཆབ་མདོ་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་ཆབ་མདོ་ཤོར་དུས་ང་ཕོད་ཀྱིས་ཆབ་མདོའི་གོ་མཚོན་ཡོད་ཚད་མེ་སྲེག་གཏོང་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ།
དྲ་ལྟ་ཚོ། ཟ་མ་ལྡད་ནས་ཟ་དགོས། སྐད་ཆ་བསམ་ནས་བཤད་དགོས། ལག་པའི་ཕྱི་ནས་ཤ་ཡིན། མཛུ་གུ་ལྷ་ལྔ་སྤུན་ཡིན།
རྒྱ་དགའ་མ། ངོ་མ་ནི་དགེ་སྟག འཕགས་པ་ལྷ། རག་སྡིས་སོགས་རེད།
ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་ང་ཕོད་ཀྱི་པར་ཁ་ཤས་འདིར་ཡོད།
http://www.tibetology.ac.cn/za/2009-07-03-11-38-25/hzcd/3976-2009-12-25-08-08-24?view=article&id=3976%3A2009-12-25-08-08-24&catid=109%3Axgxw
ཐུགས་རྗེ་ཆེ
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་དྲ་ཐོག་ནས་བླངས།
དེ་སྔ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་གནང་མཁན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་ལགས་པེ་ཅིང་དུ་༢༠༠༩ ཟླ་༡༢ ཚེས་༢༣ ཉིན་འདས་གྲོངས་སོང་འདུག ཁོང་གུང་ལོ་༩༩ ཡིན།
ཁོང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༠ ལོའི་ཟླ་ ༢ པའི་ནང་ཁྲུངས་ཤིང༌། ༡༩༣༦ ལོར་བོད་གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་ནང་ཞུགས་པ་དང་། ༡༩༥༠ ལོར་ཆབ་མདོར་མདོ་སྤྱིར་བསྐོ་བཞག་བྱུང་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འགན་འཁུར་ནང་དངོས་གསལ་དོད་པོའི་ལས་དོན་འགོ་འཛུགས་གནང་། དེའི་སྐབས་བོད་ལ་བརྩན་འཛུལ་བྱེད་མཁན་རྒྱ་དམག་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག དེ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་གཏུགས་བྱུང་ཡོད་བ་རེད་། རྗེས་སུ་ཁོང་བོད་གཞུང་གི་ཞབས་པད་དམ་བཀའ་བློན་དུ་གནས་སྤར་བྱུང་ཡོད་།
༡༩༥༡ ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་བོད་གཞུང་གི་གྲོས་མོལ་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་བཏང་བའི་ཁོངས་སུ་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གནང་ཡོད་པ་དེས་ཁོང་ཡོངས་གྲགས་ཅན་དུ་གྱུར་བ་རེད་། དེ་སྐབས་སུ་རྩོད་ལེན་ཡོད་པའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བཞག་པ་རེད་། གྲོས་མཐུན་དེས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་དབར་འབྲེལ་བའི་ཁྱབ་ཚད་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་པ་མ་ཟད་། བོད་ཀྱི་གནས་བབ་ཀྱང་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཡོད་།
༡༩༥༩ ལོའི་བོད་མིའི་རྒྱལ་ཡོངས་གྱེན་ལངས་བྱུང་རྗེས་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་སྐབས་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ཀྱིས་བོད་དུ་བཞུགས་རྒྱུར་འདམས་ཁ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མཉམ་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་རེད་། དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གྱིས་རིམ་བཞིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་པེ་ཅིང་དུ་རྒྱླལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ༡༩༩༡ ནས་པེ་ཅིང་དུ་གཏན་བཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད་།
བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ཀྱིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་གོང་མའི་ལྷན་དུ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ནང་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་ཆེད་བོད་དར་རྒྱས་རོགས་སྐྱོར་ཐེབས་རྩ་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། ༡༩༨༠ གྱ་གྲངས་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གཏོང་གནང་མཛད་པའི་བོད་མིའི་གཟིགས་སྐོར་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་ཁག་དང་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པས་པེ་ཅིང་དུ་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་མ་འོངས་པའི་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་སློབ་སངས་པོ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་༢༠༠༢ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པས་པེ་ཅིང་དུ་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་དང་མཇལ་གནང་ཡོད་པ་རེད་།
ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་གོང་མས་བོད་མིའི་བདེ་དོན་ཆེད་ཡོངས་བསྒྲགས་དང་ཁ་རེ་ཁ་ཐུག་གིས་བཀའ་མོལ་གནང་ཡོད་པ་བཞིན་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ཀྱིས་གནང་མེད་པ་དེར་བོད་མི་མང་པོས་ཁོང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་།
དེ་ལྟར་ནའང་། ༡༩༨༨ ལོར་ནང་མོལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ནང་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་བའི་ནང་འདི་ལྟར་གསུངས་ཡོད་།
“བོད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གནས་སྟངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་༡༩༥༡ ལོར་དབུས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དབར་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་འབྱུང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བྱུང་བ་རེད་། དེ་འདྲ་བའི་གྲོས་མཐུན་ནི་དབུས་གཞུང་དང་གྲངས་ཉུང་ས་ཁུལ་གཞན་སུ་དང་བྱུང་མེད་། བོད་ཀྱི་ཕུགས་རིང་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་ཆེད་བོད་ཐོག་སྲིད་ཇུས་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དམིགས་བསལ་གནས་སྟངས་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོས་བོད་ལ་གྲངས་ཉུང་ས་ཁུལ་གཞན་ལས་ལྷག་པའི་རང་སྐྱོང་གི་དབང་ཆ་སྤྲོད་དགོས། ངའི་མཐོང་ཚུལ་ལ་ད་ལྟ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་ཞིང་ཆེན་ཁག་བརྗོད་མི་དགོས་པར་རང་སྐྱོངས་ས་ཁུལ་གཞན་ལས་ཀྱང་རང་སྐྱོང་དབང་ཆ་ཉུང་བ་འདུག དེ་འདྲ་སོང་བོད་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ལྟ་སྐྱོང་དགོས་པ་དང་དམིགས་བསལ་དཔལ་འབྱོར་ས་ཁུལ་ལྟར་རང་སྐྱོང་མང་བ་ཡོད་དགོས། ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་བྱུང་བ་དེ་གསལ་ཐབས་དམིགས་བསལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་བེད་སྤྱོད་གནང་དགོས།” ཞེས་གསུངས་ཡོད་།
ཡང་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ལོར་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་གྱི་འབྲུ་དོན་རྣམས་ལག་ལེན་འགེལ་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་གྲོས་མཐུན་དེའི་ནང་”བོད་ཀྱི་ད་ཡོད་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་མིན་”་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་དེར་རྩ་འཛིན་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད་།
ཉེ་བའི་འཆར་ཁོང་གིས་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་བྲིས་གནང་གི་ཡོད་པ་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྒྱུ་འདུག
བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་ཀྱི་རྗེས་བཞུགས་ནང་མིའི་ཁོངས་སུ་ལྕམ་དང་བུ་ཕྲུག་༡༠་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་བུ་ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་ལགས་ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠ གྱ་གྲངས་ནང་རྒྱ་ནག་ནས་ཐོན་ནས་ཕྱི་ལོགས་སུ་བཞུགས་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་རྗེས་དེང་སྐབས་ཨེ་ཤི་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མུས་རེད་།
ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་དྲ་བ་ནས།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི། རླབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་གནང་མཁན་གྲགས་ཅན། བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་བུ་ཕུལ་བྱུང་། རང་རྒྱལ་མི་རིགས་ལས་དོན་གྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་པ། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་མཛའ་མཐུན་གྲོགས་པོ། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ། ལྔ་པ། དྲུག་པ། བདུན་པ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། བརྒྱད་པ། དགུ་པ། བཅུ་པ། བཅུ་གཅིག་པ་བཅས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ། ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྤེལ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཡིན་པའི་བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་སྙུན་གཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་༢༠༠༩ལོའི་ཟླ་༡༢ཚེས་༢༣ཉིན་གྱི་ཆུ་ཚོད་༡༦དང་སྐར་མ་༥༠ལ་པེ་ཅིན་དུ་སྐུ་གཤེགས་པ་དང་། སྐུ་གཤེགས་སྐབས་དགུང་ལོ་༡༠༠ ལ་ཕེབས།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་༡༩༡༠ལོའི་ཟླ་༢པར་བོད་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་རྒྱ་མ་ཤང་གི་ཁྱིམ་ཚང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས། ༡༩༣༢ལོར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གསར་དུ་བཙུགས་པའི་གྲོང་དྲག་དམག་སྒར་དུ་དམག་མི་གནང་ཐོག་བཅུ་དཔོན་དང་། ཞལ་ངོ་། རུ་དཔོན་བཅས་གནང་། ༡༩༣༦ལོར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆབ་མདོའི་ཕོགས་དཔོན་དང་༡༩༤༠ལོར་བཤེར་དཔང་གནང་ནས་ལག་ལེན་གྱི་ནང་དུ་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སོགས་ལ་སྐུ་ངོ་མ་ཉམས་ཞིབ་བྱུང་ཡོད། ༡༩༤༥ལོར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་རྩིས་དཔོན་དང་། ༡༩༥༠ལོར་བཀའ་བློན་ལས་འཕར་དང་མདོ་སྨད་སྤྱི་ཁྱབ་པ་གཅིག་ལྕོགས་གནང། ༡༩༥༡ལོར་པེ་ཅིན་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་བར་ཕེབས་མཁན་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་དབུ་བཞུགས་སྐུ་ཚབ་གནང་སྟེ་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་བཀྲོལ་འབྱུང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་བཞག བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་རྗེས་རྒྱལ་སྲུང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་དང་། བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་དང་པོ་གནང་ཞིང་། ༡༩༥༥ལོར་བཅིངས་འགྲོལ་མཛད་རྗེས་གཟེངས་རྟགས་རིམ་པ་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང་འབྲེལ་ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་ཀྲུང་ཅང་དམག་དཔོན་གྱི་གོ་རྟགས་བཞེས། དེ་རྗེས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གྲ་སྒྲིག་ཁྲུའུ་ཡི་ཁྲུའུ་ཀྲང་དང་། གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་དང་དྲུང་ཆེ་གཅིག་ལྕོགས། གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཨུ་ཡོན་གཞོན་པ་དང་དྲུང་ཆེ་གཅིག་ལྕོགས་བཅས་གནང་ཐོག་༡༩༦༤ལོར་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ལས་ཚབ་གནང་། ༡༩༦༥ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་གནང་། ༡༩༦༨ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གསར་བརྗེ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་གནང་། ༡༩༧༩ལོའི་རྗེས་སུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གནང་། ༡༩༨༡ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་གནང་། ༡༩༨༣ལོ་ནས་༡༩༩༣ལོ་བར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གནང་།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ། གསུམ་པ། བཞི་པ། ལྔ་པ། དྲུག་པ། བདུན་པ་བཅས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ། ལྔ་པ། དྲུག་པ། བདུན་པ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་ལྔ་པ་དང་། དྲུག་པ། བདུན་པ་བཅས་ཀྱི་མི་རིགས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཨུ་ཡོན་བཅས་དང་། ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ལྷན་སྐབས་དང་པོའི་ཨུ་ཡོན་དང་། ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ལྷན་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། བརྒྱད་པ། དགུ་པ། བཅུ་པ། བཅུ་གཅིག་པ་བཅས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་བཅས་ཡིན།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི་རླབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་པ་དང་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་བུ་ཕུལ་བྱུང་ཡིན་ཅིང་། ཁོང་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་གཞིས་ཀར་བཞུགས་སྐབས་ནས་ཞིང་བྲན་ཚོས་ས་བོགས་དང་། སྐྱེད་ལྕིའི་བུ་ལོན། ཁྲལ་འུལ་སོགས་ཀྱི་བཤུ་གཞོག་མང་པོ་མྱངས་ཏེ་འཚོ་བ་དཀའ་སྡུག་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དངོས་སུ་གཟིགས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། ལང་ཚོ་དར་ལ་བབ་པའི་སྐབས་ནས་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་སྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་དགོངས་གཞི་འཁྲུངས་མྱོང་ཡོད། ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་རྗེས་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་མཐོ་རིམ་ཁ་ཕྲལ་རིང་ལུགས་པ་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་དཀྲུག་ཤིང་དང་ངན་སྐུལ་འོག་འཛེམ་བག་མེད་པར་བཅིངས་འགྲོལ་ལ་འགོག་རྒོལ་དང་མེས་རྒྱལ་ཁ་ཕྲལ་གྱི་སྤྱོད་ངན་སྤེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགག་རྩའི་དུས་སུ་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་ཀྲུང་གོའི་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ཡིན་པས་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་དང་གྲོས་མོལ་ཞུས་ན་མ་གཏོགས་ཐག་ཆོད་ཐབས་མེད། པེ་ཅིན་དུ་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་བཏང་ནས་གྲོས་མོལ་ཞུ་དགོས་ཞེས་གསལ་པོ་གསུངས་ཡོད། བཀའ་བློན་ལས་འཕར་དང་མདོ་སྨད་སྤྱི་ཁྱབ་གནང་བར་མ་ཕེབས་གོང་ཁོང་གིས་ད་དུང་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཏེ་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་བཙལ་ནས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བྱ་དགོས་ཞེས་འདོན་པ་གནང་བ་དང་། ཁོང་གིས་ཆབ་མདོའི་ཡུལ་དམག་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་མེད་པ་བཟོས་ཐོག་དམག་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ནས་དམག་འཁྲུག་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་མི་རུང་ཞེས་སླར་ཡང་འདོན་པ་གནང་། ཆབ་མདོ་ས་ཁུལ་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་སྐབས་ཁོང་གིས་དཔོན་རིགས་གཞན་དག་དང་ལྷན་དུ་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ་ཐེངས་གཉིས་ཕུལ་ཏེ་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གང་མགྱོགས་སྐུ་ཚབ་བཏང་ནས་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་གྲོས་མོལ་ཞུ་དགོས་པའི་ཞལ་ཏ་གནང་སྟེ་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་མཐའ་འཁྱོངས་གནང་། ༡༩༥༡ལོའི་ཟླ་༢པར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་མངགས་པའི་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་དབུ་བཞུགས་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁོང་པེ་ཅིང་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་གནང་ཞིང་། ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་མཐར་《ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གཉིས་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་བཀྲོལ་འབྱུང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན།》（“གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་”ཞེས་པར་བསྡུ་རྒྱུ།）བཞག་ནས་ཁོང་གིས་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་ཆེད་ནུས་པ་གལ་ཆེན་འདོན་པ་གནང་། ༡༩༥༦ལོའི་ཟླ་༡༡པར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཧིན་རྡུར་ཕེབས་ནས་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ངོ་༢༥༠༠འཁོར་བའི་དྲན་གསོའི་མཛད་སྒོར་ཞུགས་སྐབས་ཧིན་རྡུར་ཧམ་སྡོད་བྱས་ཡོད་པའི་ཁ་ཕྲལ་པས་ཏཱ་ལའི་བཀག་ཉར་ཐོག་ཧིན་རྡུར་“ཡུལ་གྱར་སྲིད་གཞུང་”ཟེར་བ་འཛུགས་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས། བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་གིས་གཙོ་བོ་གནང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ལ་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་གནང་སྟེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་ཁོང་གི་ལྷན་ཕེབས་དཔོན་རིགས་ལ་གོ་སྐོན་གང་ལེགས་གནང་མཐར་ཁ་ཕྲལ་པའི་ལྐོག་གཡོ་ཕམ་ཉེས་སུ་ཕྱིན། ༡༩༥༩ལོའི་ཟླ་༣པར་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་ལོག་སྤྱོད་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་སློང་སྐབས་ཁོང་གིས་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བདེ་ཉེན་ལ་མ་འཛེམ་པར་ཀྲུང་གུང་བོད་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་སློང་མཁན་གྱི་གནས་ཚུལ་བརྡ་སྦྱོར་གནང་བ་མ་ཟད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པར་ཕྱག་བྲིས་གནང་ནས་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་སློང་མཁན་དང་ཁ་བྲལ་ཏེ་ཐག་གཅོད་ཡང་དག་པ་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་གནང་། ཀྲུང་དབྱང་གིས་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ཞོད་འཇགས་གཏོང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་རྗེས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཡིན་པའི་ཁོང་གིས་ཐུགས་ཐག་གཙང་བཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐག་གཅོད་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བསྟར་གནང་སྟེ་ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འཐབ་ས་དང་པོར་བཞེངས་ནས་བོད་མི་དམངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་གནང་ཐོག་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ཞོད་འཇགས་དང་། དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར། དམངས་གཙོའི་སྲིད་དབང་འཛུགས་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་ཞུགས། དེ་རྗེས་ཁོང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཡུན་རིང་གནང་སྟེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་ཕ་ཡུལ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དོན་དུ་འབད་བརྩོན་གནང་། ལོ་མང་རིང་གི་ལག་ལེན་འཐབ་རྩོད་ནང་ནས་ཁོང་ལ་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དངོས་འབྲེལ་མཚོན་མཁན་དང་སྲུང་སྐྱོང་གནང་མཁན་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་མ་གཏོགས་མེད་པ་དང་། མི་རིགས་ཁག་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བའི་འགྲོ་ལམ་ཉག་ཅིག་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་དེ་རང་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཟབ་མོ་བྱུང་། ཁོང་གིས་སྐུ་ངོ་མའི་མྱོང་གོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་“བོད་རང་བཙན་”ཟེར་བའི་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐེར་འདོན་གནང་། ཁོང་གིས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བོད་ཀྱི་གོང་འཕེལ་དང་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བར་ཐུགས་འཁུར་གནང་ཞིང་། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དབང་དང་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་གནང་ཐོག་ཡུན་རིང་གི་གསར་བརྗེ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་བྱ་གཞག་ནང་མའོ་ཙེ་ཏུང་དང་། ཏེང་ཞའོ་ཕིང་། ཅང་ཙེ་མིན། ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་སོགས་ཀྲུང་གུང་གི་འགོ་ཁྲིད་བློ་མཐུན་དང་མཛའ་བཤེས་ཟབ་མོ་ཆགས།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི་རང་རྒྱལ་མི་རིགས་ལས་དོན་གྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་པ་ཡིན་ཅིང་། བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་རྗེས་ཁོང་གིས་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནང་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྒྱུར་བཅོས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་གཞག་ཁག་གི་ནང་དུ་ཧུར་ཐག་ཞུགས་ནས་བོད་གོང་འཕེལ་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་གནང་། ཁོང་གིས་“གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་”སྣེ་ཁྲིད་ནས་སྲུང་སྐྱོང་དང་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བསྟར་བ་གནང་ཐོག་གྲོས་མཐུན་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་གྲོས་མཐུན་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་དེ་བས་མང་བར་མཐུན་སྒྲིལ་དང་བརྩོན་ལེན་གྱིས་རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གོང་འཕེལ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་བཏོན་ནས་གྲོས་མཐུན་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་མེས་རྒྱལ་ཁ་ཕྲལ་གཏོང་བའི་སྟོབས་ཤུགས་དང་གཏམ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་ལ་འཐབ་རྩོད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནང་། ༡༩༥༥ལོའི་ཟླ་༣པར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་འཛུགས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་ཞིང་ཁོང་གིས་གྲ་སྒྲིག་ཁྲུའུ་ཡི་ཁྲུའུ་ཀྲང་གནང་། ཀྲུང་གུང་བོད་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་བའི་འོག བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་ལ་རྒྱལ་ཁ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་དང་། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཁག་བྱ་འཕུར་བ་ལྟར་གོང་འཕེལ་ཕྱིན། ༡༩༦༥ལོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། ཁོང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་（རྗེས་སུ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་བསྒྱུར་）གི་ཀྲུའུ་ཞི་དང་ཐོག་ལ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡུན་རིང་ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འགན་འཁུར་བ་གཙོ་བོ་གནང་ནས་བོད་མི་དམངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་དེ་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་དབྱེ་བྱ་རྒྱུའི་ལས་འགན་ལྕི་པོ་འཁུར་བ་གནང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་མི་རིགས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཨུ་ཡོན་ཡིན་པའི་ཁོང་གིས་《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་》བཟོ་རྒྱུར་ཐེ་ཞུགས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་གནང་། ཁོང་གིས་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོས་ཕྱག་ལས་ཏན་ཏིག་གནང་སྟེ་ཀྲུང་དབྱང་གི་མི་རིགས་ལས་དོན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་བསྟར་ཐོག་མི་རིགས་ཁག་ཐུན་མོང་ཐོག་མཐུན་སྒྲིལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་པ་དང་ཐུན་མོང་ཐོག་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་མི་རིགས་ལས་དོན་གྱི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་དམ་པོར་བཟུང་ནས་འདྲ་མཉམ་དང་། མཐུན་སྒྲིལ། རོགས་རེས། ཞི་མཐུན་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་མི་རིགས་འབྲེལ་བ་སྲུང་སྐྱོང་ཧུར་ཐག་གནང་བ་དང་། མི་རིགས་ས་ཁུལ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཐེངས་མང་ཕེབས་ནས་རྟོག་ཞིབ་དང་བརྟག་ཞིབ་གནང་སྟེ་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་འཕེལ་རིམ་ལ་སྐུལ་འདེད་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་བདེ་བླག་ངང་ལག་བསྟར་ཡོང་བའི་འགན་ལེན་ཐོག་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་དང་། མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཆེད་དུ་ཐུགས་ནུས་ཆེན་པོ་འདོན་པ་གནང་། དུས་རབས་༢༠པའི་ལོ་རབས་༨༠ཡི་དུས་མཇུག་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གི་དགྲར་འཛིན་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རྒྱལ་ཕྱིར་ཡུལ་གྱར་སོང་བའི་བོད་ཀྱི་ཁ་ཕྲལ་རིང་ལུགས་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་ངན་སྐུལ་བྱས་པའི་འོག་ལྷ་སར་སྐབས་ཤིག་རིང་ཟིང་ཆ་ལངས། ཁོང་གིས་དར་ཆ་གསལ་སྟོན་གྱི་སྒོ་ནས་མེས་རྒྱལ་ཁ་ཕྲལ་གཏོང་བའི་ནག་ཉེས་སྤྱོད་ངན་མཐའ་དག་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཕེབས་ཏེ་རྟོག་ཞིབ་དང་བརྟག་ཞིབ་གནང་ཐོག་བོད་སྡོད་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་དང་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་ལ་མཚམས་འདྲི་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བའི་དོན་དུ་ནུས་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་འབོར་ཆེན་གནང་། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་རྗེས། ཁོང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངེས་སྲོལ་ལྟར་གསེར་བུམ་དཀྲུག་འདོན་དང་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་ཆོག་མཆན་འཐོབ་དགོས་པའི་རྩ་དོན་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུས་ནས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གཏན་འཁེལ་ཞུ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནང་། ༡༩༩༣ལོ་ནས་བཟུང་སྐབས་བཞི་བསྟུད་མར་ཁོང་རྒྱལ་ཡོངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཞིང་། ཁོང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བོད་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཁག་ལ་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་ཐོག་བོད་ཀྱི་གོང་འཕེལ་དང་བརྟན་ལྷིང་གི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཐོག་སྦས་གསང་མེད་པར་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་འདོན་པ་གནང་སྟེ་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་ལས་དོན་དང་དེ་བཞིན་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་ལག་ལེན་དང་འཐུས་ཚང་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་སྐུ་ཚེ་གང་པོའི་ཐུགས་ནུས་ཡོད་རྒུ་འདོན་པ་གནང།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་གནང་མཁན་གྲགས་ཅན་ཡིན་ཅིང་། ཁོང་གིས་ཡུན་རིང་ནང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་གནང་སྟེ་འགན་འཁྲི་ནན་ཏན་འཁུར་བ་གནང་ཐོག་ཚོགས་འདུ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པ་དང་འབྲེལ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་བ་དང་། ལས་དོན་ཁག་སྒྲུབ་འགན་ཧུར་ཐག་བཞེས་པ། མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ལུགས་དང་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཏང་མང་མཉམ་ལས་དང་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་པ། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཏང་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་དང་། མི་རིགས། ཆོས་ལུགས་བཅས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་ཆེ་ཁག་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བསྟར་བ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དམངས་གཙོ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་བཅས་གནང་ནས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ལུགས་དང་། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཏང་མང་མཉམ་ལས་དང་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་འཐུས་ཚང་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་འབུལ་བ་གནང་། ཁོང་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་དགེ་ལས་རྩ་འཛུགས་“བོད་སྐྱོར་ཐེབས་རྩ་ལྷན་ཚོགས་”ཞེས་པ་འཛུགས་པ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ལས་འཛིན་པ་གཙོ་བོའི་ཐུགས་འགན་ཡང་བཞེས་ནས་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་། རིག་གནས། སློབ་གསོ། སྐད་ཡིག་བཅས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་འཆར་འགོད་གནང་། ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཛའ་གྲོགས་སྤེལ་རེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ནང་ཐེ་ཞུགས་ཧུར་ཐག་གནང་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དང་བོད་ཡར་ཐོན་གོང་འཕེལ་འགྲོ་ཚུལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་དང་། ཀྲུང་ཧྭའི་མི་རིགས་ཁག་དབར་འོ་ཆུ་འདྲེས་པ་ལྟར་སུ་ཡང་སུ་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་ད་ལྟའི་འབྲེལ་བ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་གནང་ནས་ཁ་ཕྲལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཏམ་སྤྱོད་ལ་དགག་པ་བསྐྱོན་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ལས་རིགས་ཁག་གི་གྲོགས་པོ་ཚོའི་བརྩི་འཇོག་ཐོབ། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་ལ་མཐོང་ཆེན་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་སྲུང་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་ཐུགས་ནུས་ཆེན་པོ་འདོན་པ་གནང་། ༢༠༠༤ལོར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ཐུགས་འཁུར་དང་དགའ་ཞེན་གནང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་གིས་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྤེལ་མཐུན་ཚོགས་བཙུགས་ཤིང་། སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གིས་འོས་སྦྱོར་གནང་བའི་འོག ཁོང་གིས་སྐུ་ན་མཐོ་ཞིང་སྐུ་གཟུགས་ཞན་པར་མ་འཛེམ་པར་སྐུ་ངོ་མས་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་སྐུལ་སློང་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་མུ་མཐུད་དེ་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་གནང་། ཡུན་རིང་ནང་ཁོང་གིས་མཛད་སྤྱོད་ངོ་མ་དང་འབད་པ་ལྷུར་ལེན་གྱི་ཕྱག་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རིགས་ཁག་དང་ལས་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཚོའི་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་དང་དགའ་ཞེན་ཐོབ།
བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་ཡར་ཐོན་མི་སྣའི་ནང་གི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཚབ་མཚོན་པ་ཞིག་དང་། ཏང་ཤོག་གང་ལའང་མ་གཏོགས་པའི་མི་སྣ་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་མི་སྣའི་དར་ཆ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་སེམས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཅངས་ཐོག ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཐོག་བཞེངས་ནས་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དང་གཅིག་སེམས་གཅིག་གཏད་དང་ཁྲེལ་གྲགས་མཉམ་འཁུར་གནང་ཡོད། ཁོང་གིས་བདེན་དོན་བརྩོན་གཉེར་དང་དམ་བཅའ་འགྱུར་མེད་གནང་བའི་བླ་ན་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྲུང་སྐྱོང་གནང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས། དོ་དོ་ཏན་ཏན་དང་ནུས་སྟོབས་ཡོད་རྒུ་འདོན་པ་གནང་བའི་ཕུལ་བྱུང་གི་གཤིས་བཟང་སོགས་ནི་ང་ཚོས་དུས་ནམ་ཡང་གུས་བཀུར་དང་སློབ་སྦྱོང་ཞུ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན།
Ngapoi Ngawang Jigme
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ngapoi Ngawang Jigme
ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་
阿沛·阿旺晋美
Chairman of Tibet Autonomous Region
In office
1964–1968
Preceded by Choekyi Gyaltsen
Succeeded by Zeng Yongya
Personal details
Born February 1, 1910
Lhasa, Tibet, Qing empire
Died December 23, 2009 (aged 99)
Beijing, People’s Republic of China
Ngapoi Ngawang Jigme (Tibetan: ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་, Wylie: nga-phod ngag-dbang ‘jigs-med, ZYPY: Ngapoi Ngawang Jigmê; Chinese: 阿沛·阿旺晋美; pinyin: Āpèi Āwàng Jìnměi; February 1, 1910 – December 23, 2009[1]) was a Tibetan senior official who assumed various military and political responsibilities both before and after 1951. He is often known simply as Ngabo in English sources.
Ngapoi Ngawang Jigme was born in Lhasa as the son of a leading Tibetan aristocratic family descended from former kings of Tibet, the Horkhang.[2] His father was governor of Chamdo in Eastern Tibet and commander of the Tibetan armed forces.[3] After studying traditional Tibetan literature, he went to Britain for further education.[4] He was married to Ngapoi Cedain Zhoigar (Āpèi Cáidàn Zhuógá), Vice President of Tibet Women’s Federation,[5] hence his name Ngapoi.[6]
[edit]Career
Upon returning in 1932 from his studies in Britain, he served in the Tibetan army. Ngapoi began his career as a local official in Chamdo in 1936. As a cabinet member of the former government of Tibet under the Dalai Lama, he advocated reform. In April 1950 he was appointed governor-general (commissioner) of Chamdo, but took office only in September, after the previous governor, Lhalu, had left for Lhasa.[7]
[edit]Commander-in-chief of the Tibetan armed forces at Chamdo
While serving as governor-general of Chamdo, he also became commander-in-chief of the Tibetan armed forces.[4][5]
While his predecessor, Lhalu, had made elaborate military plans and fortifications and asked the Kashag for more soldiers and weapons to stop the People’s Liberation Army from entering Tibet, Ngapoi had the fortifications removed, refused to hire Khampa warriors and to install two portable wireless sets as he thought it was better to negotiate.[7]
In October 1950 his forces confronted the People’s Liberation Army. The battle was quickly over. As he had warned before his departure for Chamdo, “the Tibetan forces were no match for the PLA who […] had liberated the whole of China by defeating several million Kuomintang soldiers”.[8] Ngapoi surrendered Chamdo to the Chinese. The PLA surprised him by treating him well and giving him long lectures on the New China’s policies toward minor nationalities. Within a year, he was the deputy commander-in-chief for the PLA forces in Tibet. He became a leader not only of Tibet but also the Chinese Communist Party in Tibet.[9]
[edit]Head of the Tibetan Delegation to the Beijing Peace Negotiations
Ngabo (right) offers a khata to Mao Zedong (left) as a delegate to the Beijing peace negotiations, 1951
As a delegate of the government of Tibet sent to negotiate with the Chinese Government,[10] he headed the Tibetan delegation to the Beijing peace negotiations in 1951, where he signed the Seventeen Point Agreement for the Peaceful Liberation of Tibet[11] with the Chinese Communist government in 1951, accepting Chinese sovereignty[12] in exchange for guarantees of autonomy and religious freedom. The Tibetan exiled community claims that his signature of the Agreement was obtained under duress and is believed by many authorities to be invalid, because it exceeded his powers of representation as governor of Chamdo province.[13]
In his biography “My Land and My People”, the Dalai Lama claims that in 1952, the Tibetan Prime Minister Lukhangwa told Chinese Representative Zhang Jingwu that the Tibetan “people did not accept the agreement”.[14]
However, according to Sambo Rimshi, one of the Tibetan negotiators,[15] the Tibetan delegation, including Ngapoi Ngawang Jigme, went to Beijing with the Dalai Lama’s authorization and instructions[16][17] As Sambo Rimchi recalled, Dalai Lama’s instruction to the negotiators clearly states:
“ Here are ten points. I have faith that you will not do anything bad, so you should go and achieve whatever you can.[15] ”
According to Sambo, the young Dalai Lama also told the negotiators to use their best judgment according to the situation and circumstances and report back to the Kashag in Yadong. Sambo recalled that the negotiators brought a secret codebook so that they could establish a wireless link with Yadong and discuss issues as they arose.[18] According to historians Tom A. Grunfeld, Melvyn C. Goldstein and Tsering Shakya, the young Dalai Lama did ratify the Seventeen Point agreement with Tsongdu Assembly’s recommendation few months after the signing[19][20][21]
In 1959, the Dalai Lama on his arrival in India after he fled Tibet repudiated the “17-point Agreement” as having been “thrust upon Tibetan Government and people by the threat of arms”.[22]
[edit]An Advocate of Reform
Ngapoi Ngawang Jigmé was one of a small number of progressive elite Tibetans that were eager to modernize Tibet and saw in the return of the Chinese an opportunity to do so. They were in a sense a continuation of the movement for reform that emerged in the 1920s with Tsarong Dzasa as its main proponent but was stopped short by the 13th Dalai Lama under the pressure of conservative clerics and aristocrats.[23]
[edit]Implementing the Seventeen Point Agreement (1951-1952)
Ngapoi Ngawang Jigme was instrumental in solving the food problems of the People’s Liberation Army in 1951–1952 by creating a Kashag subcommittee tasked with inventorying grain stores with a view to selling some to the PLA in accordance with point 16 of the Seventeen Point Agreement (“The local government of Tibet will assist the People’s Liberation Army in the purchase of food, fodder, and other daily necessities.”).[24][25]
[edit]A Kashag minister trusted by both the Chinese and the Dalai Lama (1953-1954)
Ngabo was appointed by the Tibetan government to head the newly formed Reform Assembly. He was the Kashag minister most trusted not only by the Chinese but also by the Dalai Lama. The latter, who was in favour of reforms and modernization, frequently discussed political issues with Ngabo in private. As a result, in 1953-1954, the Reform Assembly crafted new laws reforming interest rates, old loans, and the administration of counties.[26]
[edit]Administrative, military and legislative responsibilities
Ngapoi Ngawang Jigme at the first session of the PRC’s 1st National People’s Congress.
After 1951, Ngapoi’s career continued within the ranks of Chinese Communist administration of Tibet. He served as the leader of the Liberation Committee of Chamdo Prefecture until 1959.[27] He was also a member of the State Council’s minority commission and CPPCC between 1951 and 1954,[5]
He was Deputy commander of the Tibet Military Region between 1952 and 1977, and a member of the National Defence Council from 1954 through the Cultural Revolution. He was appointed as lieutenant general and awarded the “Order of Liberation” first class in 1955.[28]
[edit]Secretary General of the Preparatory Committee for the Tibet Autonomous Region
When in April 1956 a Preparatory Committee for the Establishment of the Autonomous Region of Tibet was set up in accordance with the central government’s decision, Ngapoi Ngawang Jigme was appointed its secretary general.[29] He was appointed vice-president of the Committee in 1959, the 10th Panchen Lama being its president.[30]
[edit]President of the Tibet Autonomous Region
After he was appointed acting chairman of the Preparatory Committee of the Tibet Autonomous Region in 1964,[31] Ngapoi Ngawang Jigme became the first president of the newly established Tibet Autonomous Region in 1965.[32]
[edit]President of the Standing Committee of the National People’s Congress
He represented Tibet in seven National People’s Congress under the standing committee from the 1st National People’s Congress in 1954 to the 7th in 1988. He was head of the NPC delegations to Colombia, Guyana, West Indies, Sri Lanka and Nepal in the early 1980s.[5]
In 1999, he became a member of the Preparatory Committee of the Special Administrative Region of Macao.[33]
From 1979 to 1993, he was chairman of the NPC Ethnic Affairs Committee.[34]
[edit]Miscellanea
He was an honorary president of the Buddhist association of China beginning in 1980.[5] He was also an honorary president of the Tibetan Wildlife Protection Association, which was founded in 1991[35] He was also president of the China Association for the Preservation and Development of Tibetan Culture, which was established on June 21, 2004.[36]
[edit]Death
Ngapoi died at 16.50 on December 23, 2009, from an unspecified illness in Beijing at the age of 99 (or 100 according to East Asia’s custom of counting a person’s age by starting from 1 at the time of his or her birth). His funeral was held at the Funeral Parlor of the Babaoshan revolutionary cemetery on the morning of December 28.[37]
He was described as “a great patriot, renowned social activist, good son of Tibetan people, outstanding leader of China’s ethnic work and close friend of the CPC”, by the Central Committee of the Communist Party of China (CPC).[1]
Almost all the top leaders of the Chinese Communist Party turned up to pay him respects at his funeral, including President Hu Jintao, ex-President Jiang Zemin, Wu Bangguo, Wen Jiabao, Jia Qinglin, Li Changchun, Xi Jinping, He Guoqiang, Zhou Yongkang, etc. This shows that he was highly esteemed in China.[38]
The Tibetan government in exile headed by Prof. Samdhong Rinpoche called him an “honest and patriotic” person who made great efforts to preserve and promote the Tibetan language. “He was someone who upheld the spirit of the Tibetan people.”[39]
As journalist Kalsang Rinchen observes, both Beijing and Dharamsala appear saddened by the demise of the man who signed the 17-point agreement. “[The] Chinese state run news agency Xinhua hailed him for ushering in ‘major milestones in Tibet, such as the democratic reforms and the founding of the Autonomous Regional Government,’ while the Tibetan government in exile remembered him for calling on the Central Government in 1991 ‘to implement articles of the 17-point Agreement in general and specifically those articles which state that Tibet’s political status will not be changed’.”[40]
A rare comment on Ngapoi Ngawang Jigme can be found in the memoirs of Phuntsok Tashi, a Tibetan who served as an interpreter in the 1951 peace negotiations and signing of the Seventeen Point Agreement: Ngapoi is portrayed as “an honest, clever, intelligent, experienced and far-seeing man.”
ངས་ཀྱང་དེང་དུས་བོད་པའི་བླ་ཆེན་ཞིག་གི་བླ་བྲང་ནང་དུ་ང་བོད་ནས་གསུངས་པའི་གཏམ་བཤད་གཅིག་ཉན་མྱོང་ཡོད། ཁོང་གིས་གསུངས་དེར་བོད་རང་བཙང་ཡིན་པ་ཤུགས་བྱུང་དུ་སྒྲུབ་འདུག་སྙམ་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་སྐྱེ་མྱོང་ཡོད།
ང་བོད་ངར་ནས་ལོག་བྱུང༌། །ཆབ་མདོ་རྒྱ་ལ་གཙོང་སོང༌། །ཞེས་པའི་ཁ་རྒྱུན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་མངོན།
སྐུ་མཁྱེན། ང་ཕོད་འབྲི་གྲོགས། ང་བོད་ཟེར་ན་གང་རེད། ཕ་དང་བ་སོ་སོ་རེད་དོ།།
ང་ཕོད་མ་འདས་བར་དུ་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་རྣ་བས་ཐོས་མ་མྱོང་གང་ལྟར་དཔྱད་གཞི་རེད་་་་་་་་་་་་་་་་
ང་ཕོད་རྒྱལ་ཚོང་པ་མིན་ན་འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱལ་ཚོང་བའི་དཔེ་བརྗོད་འཇོག་ཏུ་བྲལ། བུས་ཕ་གསད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ངེས་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཟུང་བྱས་ཀྱང་བྱེད་དགོས་བའི་རྒྱུ་མཚན་མང་དུ་ཡོད། དེ་ལ་རྩོད་པ་ཅི་ཡང་མི་འདུག ང་ཕོད་རྒྱལ་ཚོང་མིན་ཟེར་མཁན་རྣམས་རང་ཉིད་རྒྱལ་ཚོང་པ་ཆགས་ཉེ་ཡོད་པའམ་དེ་དང་བར་ཐག་ཉེ་བས་རེད།
ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་སྡེ་བ་སྐོར་གཅིག་གི་དོན་ལ་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་དམག་ཉིན་མ་ཁ་ཤས་ལ་རྒྱག་དགོས་ཐུག་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་དམག་ཉིན་གཅིག་ཀྱང་རྒྱག་མ་དགོས་པར་བདེ་བླག་ངང་བསླེབས་པ་རེད། དོན་དག་དེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་པ་རེད།
འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་ན་ལོ་རྒྱུས་དེ་འདྲ་བྱུང་མྱོང་ཡོད་རེད་པས། ཅིག་ཤོད་དང་།
མ་རིག་པའི་བུ།
ཐོག་མར་ངའི་དྲི་བ་ལ་ལན་ཐོབས།
དེ་ནས་ངས་པོ་རྒྱལ་མཚན་དང་མགོན་ཕྱག་ལགས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་འདོད་
ཚུལ་ལམ་ལོ་རྒྱུས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་པོ་བསྡུར་ཏེ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་ཐོག་ནས་
གཞན་བསྡད་སར་རང་བསྡད་ནས་ག་ཚོད་བྱེད་ཐུབ་མིན་གྱི་འདངས་ཤིག་རྒྱབ་ཏེ་གཞན་ལ་ཁག་དཀྲི་བཏགས་ན་མི་ལེགས་སམ།
གོང་དུ་ངས་པོ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་དྲངས་པའི་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་མཆོག་གི་
གསུང་དེ་དག་དངོས་གནས་བདེན་པ་རེད། ཇི་མ་ཇི་བཞིན་བྲིས་གནང་འདུག་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་བསྡུར་ནས་གཟིགས་
དང་། མ་རིག་པའི་རྨོངས་གཉིད་མཐུག་པོ་དེ་ལས་གྲོལ་ཐུབ་ཤས་ཆེ།
མ་གཞི་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མེད་ཐེ་ཚོམ་ཧ་ཅང་ཆེ། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཁྱེད་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་མཐོང་མཁན་གྱི་མཁྲེགས་བཟུང་ཅན་ཞིག་མིན་ནམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་ཆེན་པོ་འདུག།
མཁས་དབང་དགེ་ཆོས་ཞབས་ཀྱིས།
མངོན་སུམ་རྟགས་ཀྱིས་བདེན་པ་ར་སྤྲད་ཀྱང་།
ངམ་ནག་བཞིན་གྱི་གཉེར་མ་མི་སངས་བ།།
ཞེས་གསུངས་ཡུལ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་མིན་ནམ་སྙམ།
ང་ཕོད་ནི་མི་ངན་ཐབ་ཆགས་ཤིག་རེད་བོད་པ་ཚོང་མཁན་སྡིག་རྒན་
བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་གླེང་སློང་བྱེད་བཞིན་སྐབས་འདིར་ང་ཕོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་<>ཞེས་པ་གཅིག་འདིར་དྲངས་ཡོད།
http://zw.tibetculture.net/art_1/sywh/200808/t20080826_422556.htm
གལ་སྲིད་དྲ་གྲོགས་ཁྱེད་རང་བོད་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པ་འདོད་མཁན་དང་བོད་གཞོན་ནུ་ལྟ་གྲུབ་ལ་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ང་ཕོད་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་ས་གཞི་རྩ་ནས་མེད། རྒྱལ་ཚོང་བ་བཤད་ཀྱང་ཆོག།
གལ་སྲིད་དྲ་གྲོགས་ཁྱེད་རང་ཀྲུང་ཧ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་མེས་རྒྱལ་དུ་ངོས་འཛིན་ཐོག་བོད་དེ་རྒྱ་མིའི་ཆ་ཤས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་དབུ་མིའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་ལྟ་གྲུབ་རྗེས་འཇུག་པ་ཡིན་ན་བློ་མཐུན་ང་ཕོད་ལ་སྨད་པ་བྱེད་ས་གཞི་མེད། ཁོང་ནི་རྒྱ་ནག་་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་པ་རེད་ཟེར་ཀྱང་ཆོག།
བོད་པ་ཚང་མ་ང་ཕོད་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་བོད་འདི་སྔ་ས་ནས་འཇིག་ཟིན། དེ་སྔོན་སྐུ་མདུན་སོགས་ལ་སྤྲེའུ་ལེ་འཁྲབ་སྟེ་དམག་སྤྱིའི་གོ་གནས་བླངས། རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་འོག་ནས་ཕམ་ཉེས་བྱུང་མཚམས་འཆི་རྒྱུར་ཞེ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁེ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ལས་དོན་བསྒྲུབས། དམག་གཅིག་ཀྱང་བརྒྱགས་མ་དགོས་བ་ལྷ་ས་རྒྱ་ལག་ཏུ་སྤྲད། བོད་ལ་དངོས་གནས་ཀྱི་དམག་ཁྲིམས་ཤིག་ཡོད་ན་ཁོ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡ་རེད། ང་ཕོས་རང་གི་བྱས་ཉེས་གནང་བའི་ཉེས་བ་འདག་ཐབས་དང་ཉེས་ཆད་ཡོང་རྒྱུ་ཞེ་ནས་རྒྱ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་གནང་ནས་བོད་གཞུང་ལ་དངོས་ཤུགས་རྒྱུད་གསུམ་གྱིས་འཇིགས་སྐུལ་བཏང་ཏེ་རྒྱ་ཡི་འདོད་བཞིན་འགྲོ་རུ་བཅུག དེ་བརྟེན་ཁོང་གི་ཉེས་བ་འདག་ཐབས་མེད། ང་ཕོད་ལ་ཉེས་བ་མེད་ན་བོད་ས་ཤོར་བ་ལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་ཉེས་བ་ཡོད་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད། རྒྱ་ནག་བོད་དུ་ཡོང་བ་ལའང་ཉེས་བ་མེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱེད་པ་ལ་ལུགས་རྙིང་རྩ་རྫོགས་དང་ཕྱི་དགྲ་འགོག་ཆེད་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་རྒྱུ་མང་དུ་ཡོད་པས་ཡིན།
རྣམ་པ་ཚོས་དོན་དག་ལ་འཇུས་ནས་བགྲོ་གླེང་གནང་བཞིན་པ་འདི་ཡག་པོ་རེད། ང་ཕོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིན་ཟེར་བ་འདིའང་འདིར་བཀོད་ན་ཕན་རླབས་ཆེ་བར་སེམས།། ང་ཕོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་རིགས་ག་རེ་ཡིན་ན་འདིར་སྤུངས་ན་དེ་ནས་ང་ཚོས་ང་ཕོད་མཐོང་ཐུབ་ཀྱི་རེད།
༄༅།།༡༩༥༩ལོའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་གཞི་ངོ་མའི་སྐོར།
སྤེལ་དུས།2008-08-26 ཡོང་ཁུངས་།《ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ》 རྩོམ་པ་པོ། ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད།
༼ཡིག་གཟུགས་ཀྱི་ཆེ་ཆུང་། ཆེ། འབྲིང་། ཆུང་། ༽
༼དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་བ།༽
ཉེ་ལམ་ལོ་ཤས་ནང་ང་རང་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་གཉེན་འཕྲད་དུ་ཕེབས་མཁན་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་མང་པོ་དང་ཐུག་འཕྲད་ཞུ་སྐབས་1959ལོའི་ཟླ་3པའི་ཚེས་10ཉིན་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་རྐྱེན་སྐོར་ཁོང་རྣམ་པར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་རྣམ་པས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གསུངས་དོན་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་རྐྱེན་ནི་སྐབས་དེར་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་བཀའ་ཤག་གི་གཞུང་ཞབས་མཐོ་གྲས་རྣམས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་གནམ་གྲུའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འཁྲིད་རྩིས་བྱས་སྟབས་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་པ་རེད་ཅེས་གསུང་གི་འདུག 1959ལོའི་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་ནས་ད་བར་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ཕྱིན་ཡང་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་རྐྱེན་གང་ཡིན་སྐོར་ད་ལྟའང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཚོས་གསལ་པོ་ཤེས་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག་རྒན་རྒོན་ཚོས་ཀྱང་གསལ་པོ་རང་མཁྱེན་གྱི་མེད་པར་ད་དུང་ཚང་མ་དཀྲོག་གཏམ་མགོ་སྐོར་ནང་ཚུད་དང་ཚུད་མུས་རེད། དེང་སང་དཀྲོག་གཏམ་བཟོ་མཁན་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་པ་ཚོ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བས་ ཡིད་ཕངས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཟིང་འཁྲུག་ལངས་ལུགས་ལངས་སྟངས་སྐོར་ཁོ་བོས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐོས་བྱུང་བས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔང་པོ་བ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་“གསུམ་པའི་ཚེས་བཅུའི་”དོན་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ་གསལ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་ནི་འོས་འགན་ཡིན།
1959ལོའི་ཟླ་3པའི་ཚེས་10ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་བརྒྱད་པ་ཙམ་ལ་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་ནང་ཟིང་ཆས་ཁེངས་ཤིང་མི་མང་པོ་ཞིག་ནས་ངུ་སྐད་དང་སྦྲགས་“ཚང་མ་ལམ་སང་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་སྲུང་བར་འགྲོ། རྒྱ་མིས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བཙན་ཁྲིད་བྱེད་གྲབས་འདུག་”ཅེས་བཤད་ཀྱི་འདུག སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་པ་བྱེད་མཁན་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཚོས་གཏམ་དེ་ཐོས་མ་ཐག་སེམས་ཁྲལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་སྐྱེས་ཏེ་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་ཕྱོགས་སུལ་འུར་ཕྱིན་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་མིང་ཐོག་ནས་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་མཐའ་བསྐོར་ཏེ་དྲག་པོའི་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། རིང་མིན་དུ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་དྲག་པོའི་ཟིང་འཁྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བའི་རྗེས་ལ་ལོ་ལྟར་ལོ་རྩེ་དགུ་གཏོར་སྐབས་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ནས་ཀྲུང་གུང་བོད་ལྗོངས་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་བོད་དམག་ཁུལ་གི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལར་དགུ་གཏོར་གྱི་འཆམ་གཟིགས་པར་གདན་ཞུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། 1959བོད་ས་ཕག་ལོའི་དགུ་གཏོར་སྐབས་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་ཆབ་སྲིད་ཨུ་་ཡོན་ཐན་ཀོན་སན་དང་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་ཏེང་ཧྲའོ་ཏུང་མ་གཏོགས་དབུ་ཁྲིད་གཞན་པ་བཞུགས་མེད་སྟབས་ཁོང་གཉིས་གདན་ཞུས་ལྟར་པོ་ཏ་ལར་ཕེབས་པ་དང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གཟིམ་ཆུང་དུ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས་གསུངས་དོན་“གོ་ཐོས་ལ་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་རྒྱ་ནག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་ལོག་ཡོང་ནས་ལྟད་མོ་གསར་པ་འཁྲབ་པ་རྣམས་ཡག་པོ་འདུག་ཟེར་གྱི་འདུག་པས་ང་རང་བལྟ་འདོད་ཡོད། ཁྱེད་རྣམ་པས་བཀོད་སྒྲིག་གནང་རོགས་གནང་”ཞེས་གསུངས་དུས་ཆབ་སྲིད་ཨུ་ཡོན་ཐན་ཀོན་སན་དང་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་ཏེང་ཧྲའོ་ཏུང་ནས་ཞལ་བཞེས་གནང་སྟེ་དེ་ནི་ལས་སླ་པོ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་དུས་ཚོད་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ན་དམག་ཁུལ་ཁང་ནས་ག་དུས་ཡིན་ནའང་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་འཁྲབ་སྟོན་ཞུ་བར་བཅར་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་ཞུས་པར། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གསུངས་དོན་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་འཁྲབ་སྟེགས་དང་དེ་མིན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པས་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་ནང་འཁྲབ་སྟོན་གནང་རོགས་གནང་ཁོང་རང་གཟིགས་མོར་ཕེབས་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་འདི་དེ་ལྟར་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་རེད། ཆབ་སྲིད་ཨུ་ཡོན་ཐན་ཀོན་སན་དང་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་ཏེང་ཧྲའོ་ཏུང་རྣམ་གཉིས་རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་ནས་ཐོན་ཏེ་བཀའ་ཤག་གིས་བཀོད་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བཞུགས་སར་ཕེབས་ནས་དགུ་གཏོར་གྱི་འཆམ་གཟིགས་དུས་གོང་གསལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཀའ་དང་བཅས་དེར་ཡོད་བཀའ་བློན་རྣམས་ལ་གསུང་སོང་བས། དེ་དོན་བཀའ་བློན་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། འོན་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དགེ་བཤེས་གཏོང་གནང་མཛད་དགོས་སྟབས་དམག་ཁུལ་ཁང་ལ་གཟིགས་མོར་ཕེབས་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་འགྱངས་པ་རེད།
1959ལོའི་ཟླ་3པའི་ཚེས་9ཉིན་གྱི་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་གསུམ་པ་ཙམ་ལ་ཀྲུང་གུང་བོད་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུའུ་ཡི་བློ་མཐུན་ལོ་ཙོ་མིན་ལགས་ངའི་ནང་ལ་ཕེབས་ནས་གསུང་དོན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཚེས་བཅུ་ཉིན་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ལ་གཟིགས་མོ་གཟིགས་པར་ཕེབས་རྒྱུའི་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་སོང་ཞེས་གསུངས་བྱུང་བ་མ་ཟད་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་དོན་ལ་“བཀའ་ཤག་གི་ཞབས་པད་རྣམས་སང་ཉིན་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་ཕེབས་མི་དགོས་པར་ཐད་ཀར་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་ལ་ཕེབས་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་སྒུག་ཞུས་ན་འགྲིག་གི་རེད་”ཅེས་རྒྱུད་བསྒྲགས་གནང་བྱུང་། ནམ་ཀུན་ཡིན་ན་མཛད་སྒོ་དེའི་རིགས་ཡོད་དུས་བཀའ་ཤག་གི་གཞུང་ཞབས་རྣམས་སྔོན་ལ་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་བཅར་ཏེ་དེ་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་གྲས་སུ་བཅར་དགོས་པས་ད་རེས་དེ་འདྲ་གནང་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་ཡ་མཚན་སྐྱེས་ཏེ་ཕལ་ཆེར་གནད་དོན་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་བསམ་བྱུང་། དེར་བརྟེན་ངས་ལི་ཙོ་མིན་ལ་“ཉེ་ལམ་ལྷ་སའི་ནང་ཟིང་ཆ་ཆེན་པོ་འདུག་པས་འཚབ་འཚུབ་ཀྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དམག་ཁུལ་ཁང་ལ་གཟིགས་མོར་ཕེབས་རྒྱུའི་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ན་རྙོག་དྲ་ལྷགས་ཀྱི་རེད”ཅེས་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་གསུངས་དོན་“ད་ཐབས་ཤེས་ཡོད་པ་མ་རེད། གཟིགས་མོ་གཟིགས་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ནི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་རང་ནས་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ཟིན་པས་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་མེད་པ་རེད་”ཅེས་གསུངས་བྱུང་། དེ་ནས་ཉིན་དེའི་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པའམ་བདུན་པ་ཙམ་ལ་བཀའ་བློན་ལས་ཚབ་སླེའུ་ཞག་ཐུབ་བསྟན་ཐར་པ་ནས་ཞལ་པར་ཞིག་གནང་སྟེ་སྤྱི་ཟླ་3པའི་ཚེས་10ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་བཅུ་པའི་ཐོག་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ལ་གཟིགས་མོ་གཟིགས་པར་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཞབས་པད་རྣམས་སང་ཉིན་ཆུ་ཚོད་དགུ་པར་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་འཛོམས་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་སྟངས་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་རྗེས་ལྷན་དུ་ཆིབས་ཞབས་སུ་བཅར་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་བྱུང་ལ། གཞན་ཡང་དབུ་བཞུགས་བཀའ་བློན་ཟུར་ཁང་དབང་ཆེན་དགེ་ལེགས་ཀྱི་གཟིམ་ཤག་ལ་ཁ་པར་མེད་སྟབས་ང་རང་ནས་ཁོང་ལ་ལན་སྐྱོལ་ཞེས་གསུང་གི་འདུག་ཚེས་པ་བཅུའི་ཉིན་ནི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཆབ་སྲིད་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་ཡིན་པས་ངས་དཔོན་ཆས་ཁྱེར་ནས་སྔོན་ལ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་སློབ་སྦྱོང་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པར་ཕྱིན་པའི་ཐོག་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་ཁ་པར་སྒུག་པ་དང་སྦྲགས་གནས་ཚུལ་འགྱུར་བ་ཅི་ཡོང་ལྟ་གིན་བསྡད་པས་ཆུ་ཚོད་བཅུ་པ་མ་ཟིན་ཙམ་ལ་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་བཀའ་བློན་དང་བོད་དམག་གི་དམག་སྤྱི་གཅིག་ལྕོགས་བསམ་ཕོ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་ཕེབས་དུས་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་མ་སླེབས་ཙམ་ལ་དབུ་ལ་རྡོ་ཕོག་ནས་རྨས་ཏེ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་ཁར་བསྐྱལ། དེ་ནས་ཆུ་ཚོད་བཅུ་པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་འཕགས་པ་ལྷའི་གཅེན་པོ་མཁན་ཆུང་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་རྒྱལ་སྒའི་འགྲམ་དུ་ལོག་སྤྱོད་པས་བཀྲོངས་། གནད་དོན་དེ་ཚོ་བྱུང་སྟབས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གཟིགས་མོར་ཕེབས་ཐབས་བྲལ་ཞིང་། ང་རང་ཡང་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་བཅར་ཐབས་ཟད་པས་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། 1959ལོའི་“གསུམ་པའི་ཚེས་བཅུའི་”དོན་རྐྱེན་བྱུང་ལུགས་བྱུང་སྟངས་དེ་ལྟར་རེད། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་སེར་སྐྱ་གཞུང་ཞབས་དང་བཅས་པའི་མི་མང་པོས་ནང་དོན་ངོ་མ་ཧ་མ་གོ་བར་དཀྲོག་གཏམ་ལ་ཉན་ནས་མགོ་སྐོར་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སྤྲུན་ཟླ་མང་ཆེ་བ་ད་ལྟའང་མགོ་སྐོར་ནང་ཚུད་འདུག་པས་དཀྲོག་གཏམ་དེ་ལས་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པ་མཐོང་གསལ་རེད།
ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རེ་འགས་སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག་པར་“རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གཟིགས་མོར་མ་ཕེབས་དོན་ནི་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གཟིགས་མོར་ཕེབས་དུས་སྐུ་བཅར་དང་སྐུ་དྲུང་བ་ཉུང་ཤས་མ་གཏོགས་གཞུང་ཞབས་གཞན་དག་གཏན་ནས་འཁྲིད་མི་ཆོག་ཅེས་ཞུས་སྟབས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གཟིགས་མོར་མ་ཕེབས་པ་རེད་”ཅེས་བྲིས་འདུག་པ་དེ་ནི་གཏན་ནས་མ་རེད། གང་ལགས་ཤེ་ན་སྐབས་དེར་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་བོད་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རིན་ཡིན་པས་ནམ་ཀུན་ཕར་ཚུར་ཕེབས་དུས་གཞུང་ཞབས་དང་སྐུ་སྲུང་འཁྲིད་མ་གནང་བ་དཔེ་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད། དོན་དངོས་ཐོག་སྐབས་དེར་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གཟིགས་མོར་གདན་ཞུ་གནང་བ་མ་ཟད་བཀའ་བློན་རྣམས་དང་། རྒྱལ་བའི་ཡོངས་འཛིན་རྣམས་གཉིས་དེ་བཞིན་བླ་སྤྲུལ་ཆེ་ཁག་དང་སྐུ་དྲག་ཁག་ཅིག་ཀྱང་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།
སྐབས་དེར་མི་ཁ་ཤས་ནས་གོང་གསལ་དཀྲོག་གཏམ་དེ་ཚོ་བཟོ་དོན་ནི་མང་ཚོགས་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་ནས་དྲག་པོའི་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་བསླངས་ཏེ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱའི་ཆེད་དུ་རེད། མི་དེ་ཚོས་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་དགོས་དོན་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན1956ལོར་ཙུང་ལི་གཞོན་པ་ཁྲེན་དབྱི་མཆོག་ནས་ཀྲུང་དབྱང་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་འཁྲིད་དེ་ལྷ་སར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དབུ་བརྙེས་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བར་ཕེབས་དུས་མཛད་སྒོའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་གནང་བ་རེད། འོན་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་དུ་ལོ་དྲུག་རིང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་མི་བྱེད་རྒྱུའི་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་སྟེ་ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་གཉིས་པའི་རིང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་མི་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་གསུམ་པའི་རིང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དང་མི་བྱེད་ནི་“བོད་ཀྱི་མི་དམངས་མང་ཆེ་བ་དང་གཙོ་འཛིན་ཚོས་བྱས་ན་འགྲིག་གི་རེད་ཟེར་བའི་སྐབས་སུ་གཞུ་ནས་བྱས་ན་འཐུས་ཤིང་། བྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་མེད་”པའི་ཐུགས་འཁེལ་བ་རེ། 1956ལོའི་ལོ་མཇུག་ནས་1957ལོའི་ལོ་འགོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ཧིན་རྡུ་སྲིད་གཞུང་གིས་གདན་ཞུས་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་སོང་བའི་དྲན་གསོའི་མཛད་སྒོར་རྒྱ་གར་ལ་ཕེབས་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཙུང་ལི་ཀྲོའུ་ཨེན་ལའེ་མཆོག་ཧིན་རྡུར་འཚམས་འདྲི་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཉིད་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་མའོ་ཀྲུའུ་ཞིའི་ཕྱག་བྲིས་ཕྱག་བསྟར་མ་ཞིག་བསྩལ་བ་དང་། ཕྱག་བྲིས་ནང་གོང་གསལ་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་དོན་བཀོད་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ལའང་གསལ་བཤད་མང་པོ་གནང་བ་རེད། སྐབས་དེར་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གསུང་དོན་ལོ་དྲུག་རིང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་མི་བྱ་རྒྱུའི་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ཀྲོའུ་ཙུང་ལིས་གསུངས་པའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་ཀྱང་། དོན་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱང་ལོ་ན་ཆུང་བས་རང་མཚམས་ཀྱིས་ཐག་བཅད་ན་མི་འགྲིག་པས་ཞབས་གྲས་ཚོ་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ནས་ལན་ཕུལ་ཆོག་ཅེས་གསུངས་པ་རེད། སྐབས་དེར་རང་ཉིད་ནི་བཀའ་བློན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཆིབས་ཞབས་གྲས་སུ་ཡོད། ང་ཚོ་ཆིབས་ཞབས་གྲས་གཙོ་ཆེ་བ་ཚོས་ཀྲོའུ་ཙུང་ལི་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རྣམ་གཉིས་བཀའ་མོལ་གནང་དོན་གྲོས་བསྡུར་ཟབ་ནན་བགྱིས་ཏེ་ཞུ་དོན་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་བཟུང་1956ལོ་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་མིང་རྟགས་བཀོད་པའི་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་འབྱུང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་འགལ་འཛོལ་གཏན་ནས་བྱུང་མ་སོང་བས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་བསམ་འཆར་གང་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ཁམས་ཁུལ་དང་ཨ་མདོ་ཁུལ་སོགས་ཀྱི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ལ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དུས་བྱེད་སྟངས་ཁ་ཤས་ཡག་པོ་བྱུང་མི་འདུག་པས་ཀྲུང་དབྱང་ནས་ཐུགས་ཁུར་ཆེར་བཞེས་ཀྱིས་ཡོ་སྲང་གནང་རོགས་གནང་ཞེས་ཞུས་པར་ཀྲོའུ་ཙུང་ལིས་བསམ་འཆར་དེ་ཞལ་བཞེས་གནང་སོང་།དེར་བརྟེན་སྐབས་དེར་བོད་དུ་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་བསླང་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་གཏན་ནས་མེད་པས། 1959ལོས་བོད་དུ་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་བསླངས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་རེད། ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ནི་མཐོ་རིམ་ལོག་སྤྱོད་པ་ཉུང་ཤས་རང་ནས་བསླངས་པ་མ་གཏོགས་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྲིད་ཇུས་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཛད་ཕྱོགས་ལ་ཐུག་མེད།
ཉེ་ལམ་ལྷ་སའི་ནང་ཟིང་སློང་མཁན་ཉུང་ཤས་ནས་“བོད་རང་བཙན་ཡིན་”ཞེས་བཤད་པ་ནི་ཁུངས་ལུང་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་རེད། བོད་འདི་ནི་རང་བཙན་མིན་པ་རྒྱ་བོད་ཡིག་རིགས་གཉིས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་རམ་ད་ལྟའང་མིག་མཐོང་ལག་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིག་དངོས་སོགས་དཔེར་ན་གོང་མས་བོད་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་པར་གནང་བའི་གསེར་ཡིག་དང་། གསེར་གྱི་འཇའ་ས། ཐམ་ག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་འདི་རང་བཙན་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཡོད། བཙན་པོའི་དུས་སུ་བོད་དང་ཐང་རྒྱལ་རབས་བར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཡོན་རྒྱལ་རབས་ནས་བཟུང་བོད་འདི་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་དངོས་སུ་བཅུག་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་ནས་ད་བར་ལོ་ངོ་བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཙམ་སོང་བ་དང་། དེའི་ཐོག་ནས“བོད་རང་བཙན་ཡིན”ཟེར་བ་ནི་ཁུངས་ལུང་གཏན་ནས་མེད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་རེད། ཁོ་བོས་ཞྭ་སྒབ་པའི་དཔེ་དེབ་དེར་ཞིབ་དཔྱད་ཡང་ཡང་བྱས་པས་ཞྭ་སྒབ་པས་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་ཡིག་གམ་རྒྱ་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་ཡིག་ལུང་དུ་འདྲེན་སྐབས་རང་གི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས་ཚིག་མཚམས་ལོག་བཅད་དང་། རང་ཕན་ལུང་དྲངས་གཞན་ཕན་ནག་སུབ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ་རྫུན་གཏམ་འཁྲུལ་མེད་ཀྱི་བསྡོམས་ཚིག་བཟོས་འདུག། འོན་ཀྱང་རྫུན་གཏམ་ནི་ཁུངས་འཁྱོལ་ཐབས་མེད། བོད་འདི་“རང་བཙན་”མིན་བཞིན་དུ་ཟིང་ཆ་སློང་མཁན་ཚོས་“རང་བཙན་”ཡིན་ཞེས་སྐད་ཅོར་ཅི་འདྲ་བརྒྱབ་ཀྱང་“རང་བཙན་”ཡོང་ཐབས་མེད། ཟིང་ཆ་སློང་མཁན་གྲྭ་པ་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་རྩ་བ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མེད་པར་“རང་བཙན་”ཡིན་ཞེས་སྟོང་བཤད་བྱས་ནས་ཕན་ཐོགས་གང་ཡོད་དམ།
1959ལོའི་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་ཞོད་འཇགས་སུ་བཏང་ནས་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བཏང་བ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་སྣ་ཚོགས་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་བྱུང་ཞིང་མི་དམངས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་ཐོབ་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་མནོ་བསམ་ཞིབ་པར་བཏང་དུས་1956ལོར་ཀྲུང་དབྱང་ནས་ལོ་དྲུག་རིང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་མི་བྱ་རྒྱུའི་མཛད་ཕྱོགས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་། གལ་སྲིད་སྐབས་དེ་དུས་མཛད་ཕྱོགས་དེ་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་ཞིང་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུག་མ་བསླངས་ན་“རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོའི་”གོང་བར་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ཕལ་ཆེར་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་ཀྱི་མ་རེད། （རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོའི་དུས་སུའང་བོད་ལྗོངས་སུ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་མ་བྱས་པའི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་བྱས་མེད་པ་རེད།）དམ་ངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་མ་བྱས་ན་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཡང་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད་ལ། བོད་ཀྱི་དགོན་པ་ཁག་དང་དེ་མིན་གནས་གཞན་དག་ལའང་གཏོར་བཤིག་ཐེབས་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད།
1988ལོའི་དུས་དེབ་གཉིས་པ། འབྲུག་མོས་ཞུ་དག་བྱས།
མུན་འཇོམས་ཟེར་བས།
འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ལགས་ལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་འདུག བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་དང་། གཉའ་གནོན་ལ་དགའ་མཁན་ཞིག་རེད་མི་འདུག དེ་དག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུར་འདོད་མོས་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་རེད་འདུག ང་ཕོད་ལྟ་བུ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀར་དཔོན་གནས་ཀྱི་གོ་བབ་ཡོད་པར་བརྟེན་མི་སེར་སྐྱོ་བོའི་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད།
འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་མགོ་བདེ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་བཙོན་ཁང་དུ་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་བཅུག་དགོས་དོན་མེད།ཅེས་ཟེར་བར།
ངས་བྱས་ན། འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་དང་ང་ཕོད་གཉིས་ཀི་ལོ་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་འདེགས་འཇལ་ཞུ་དགོས་པ་ལས། གཅིག་མཐོ་དང་གཅིག་དམའ་བའི་ཚད་གཞིར་འཇོག་མི་རུང་། དྲང་པོར་བརྗོད་ན། ༸པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་བླ་མ་ཡིན་པ་གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་རེད། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པའི་ལྟ་སྟངས་ཐོག་ནས་ཁོང་ཡང་། ཁོང་གཉིས་དང་ཀི་ལོ་གཅིག་གི་ཐོག་ནས་འདེགས་འཇལ་ཞུ་དགོས། ངས་འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ལ་དམའ་འབེབས་གཏོང་འདོད་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག་རུང་། མི་ངན་ཁྱོད་འདྲ་རེ་ཐུག་དུས་མི་སྙན་པའི་ཚིག་འགའ་མི་བཤད་ཀ་མེད་རེད། གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་འཇོག་མ་ཐུག་པར། བོད་རྒྱའི་སྐུ་ཚབ་ཕན་ཚུན་ཡ་འགལ་ཚབས་ཆེར་གྱུར་ཏེ་གྱེས་ཚར་རྗེས། ཕུན་དབང་གིས་ཉི་ཤུ་དགུའི་ཁྱི་ལྟར་ཕར་རྒྱུགས་ཚུར་རྒྱུགས་བྱས་ཏེ། བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་བོད་པར་ཤ་ཚ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་མགོ་བསྐོར་བཏང་སྟེ། ཕན་ཚུན་འགྲིག་ཐབས་བཟོས་ཏེ། མཐའ་མར་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བཞག་ཡོད། གནད་དོན་དེ་འབའ་པའི་མི་ཚེའི་ནང་གི་དོན་སྙིང་ཆེ་ཤོས་སུ་རློམས་ཡོད་པ་ཁོ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་རེད། ང་ཕོད་དང་འབའ་པའི་བར་ཡང་ལྗི་བཀྱག་རྒྱུ་མེད། བཙོན་ཁང་དུ་འཚུད་སྐོར་དེ། མགོ་བདེ་རླུང་པོས་འཁྱེར་ཟེར་བའི་གཏམ་དཔེ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རེད། ད་དུང་ཤོད་དང་། མི་ཁྱོད་ཚོར་རིག་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་འགྲོ་ས་མི་འདུག་རུང་མུ་མཐུད་རྩོད་ངེས་ཡིན།
རི་རྒྱལ་ཏི་སེ་ལགས།
ང་བོད་ངར་ནས་ལོག་བྱུང༌། །ཆབ་མདོ་རྒྱ་ལ་གཙོང་སོང༌། །ཞེས་པའི་ཁ་རྒྱུན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་མངོན། ཁ་རྒྱུན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོད་པ་རེད། ཁ་རྒྱུན་དོན་ལ་གནས་པ་དང་མ་གནས་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ནས་དོན་ལ་མ་གནས་པའི་ཁ་རྒྱུན་རེད་ལ། ང་ཕོད་ཀྱི་མགོ་ལ་མི་ཚེ་གཅིག་གཡོགས་པའི་རྡོ་ཞྭ་ཞིག་རེད།
རིག་པའི་བུ་ཟེར་བའི་རིག་པ་རྐུབ་ལ་ཟུག་འདུག
ང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་བཙོང་པའི་རྒྱུ་མཚན་རེ་རེ་བྱས་ཏེ་ཤོད་དང་། དོན་གནད་རེ་རེའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོ་རིག་པས་བརྡར་ཤ་བཅད་ཆོག
ད་སྐབས་ང་ཡང་ང་ཕོད་རྒྱལ་ཚོང་པ་མིན། ཞེས་བརྗོད་མཁན་གྲས་ཤིག་ཡིན། ད་ལྟ་ང་ཚོར་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པར་བཙོང་རྒྱུའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གང་དུ་ཡོད། བྱས་ཙང་ངས་རིག་པ་རྐུབ་ལ་ཟུག་འདུག་ཅེས་པ་དེ་ཡིན།
འདོད་ལྷ་ཁམས་པ་ལགས།
ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་དཔའ་ཞིང་། རྟ་རྣམས་མགྱོགས། མཚོན་རྣོ། བཅས་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ལྡན་ཡིན་པས། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དམག་ཉི་མ་ཉི་ཤུ་བཀག་པ་རེད། ལྷ་སའི་མི་རྣམས་སྡར་མ་ཤ་སྟག་དང་། བོང་བུས་རྟའི་ཚབ་བྱས། མཚོན་རྣོ་མེད། བཅས་ངན་པ་གསུམ་འཛོམས་དབང་གིས་ཉིན་གཅིག་ལ་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་བཟུང་བ་རེད། སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་སྣང་བར་འགྲོ་སོང་ངམ། ཕལ་ཆེར་ཁྱོད་ལ་དགོས་པའི་སྐད་ཆ་དེ་ཡིན་པ་རེད། ཧ་ཧ་ཧ། མང་པོ་ཤོད་མ་དགོས། རྒྱ་གུང་ཁྲན་དྲིན་ཅན་ཕ་མ་རེད།། དངུལ་རྡ་ཡང་ཆར་པ་བབས་བབས་རེད།། ཅེས་པ་དེ་སུས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་རེད་དམ།།
ང་ཕོད་ངར་ནས་འཐབ་ཀྱང།།
འཐབ་ཡའི་ཤུགས་ལ་མ་སྙོབས།།
འཐབ་རྭའི་གནས་ཚུལ་ཞུས་ཀྱང།།
ཞུ་ས་དབུས་ན་མེད་པས།།
མ་ངར་ཐབས་མེད་ཆགས་སོང།།
རྒྱ་དམག་རྒྱ་མཚོ་འཕྱུར་དུས།།
སྲིད་སྐྱོང་སུ་ཡིན་མ་ཤེས།།
རྒྱ་ཡི་སྒྱོགས་མདེལ་སྦར་དུས།།
ལྷ་སའི་ལྷ་སྐད་མ་ཐོས།།
ཁྲག་གི་མདོ་ཁམས་མཐོང་ནས།།
མི་ཤི་གོད་ཆག་འགོག་ཕྱིར།།
གྲོས་མཐུན་གྲོས་མགོ་བཏོན་འདུག།
གྲོས་མགོ་བཏོན་པའི་སྙན་ཞུར།།
ས་ཡིག་སོ་གསུམ་རྒྱབ་ནས།།
སྡེ་པ་གཞུང་ལ་བཏང་འདུག།
གསེར་རྟ་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་ཟེར་བས།
ང་ཕོད་ནི་མི་ངན་ཐབ་ཆགས་ཤིག་རེད་བོད་པ་ཚོང་མཁན་སྡིག་རྒན།ཞེས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་སྐད་ཆ་དུམ་དུམ་འདི་ལྟ་བུ་མི་བུང་བུ་ལྟ་བུའི་རྣ་བར་འགྲོ་གི་མ་རེད། ལེགས་པར་སོམས་དང་། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་གྱི་བོད་མི་བཙོང་མཁན་ང་ཕོད་ཡིན་ནམ། ལྐུགས་པའི་ངང་ཚུལ་མ་བཟུང་བར་ལན་ལེགས་པར་ཐོབས་ཤིག
རིག་པའི་བུ་ཟེར་བ་ད་ནས་མིང་བརྗེས་ཏེ། མུན་འཐོམས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བརྗོད་ན་ལེགས། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཁོ་པས་བཤད་པའི་དོན་ཚན་དང་པོ། བོད་པ་ཚང་མ་ང་ཕོད་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་བོད་འདི་སྔ་ས་ནས་འཇིག་ཟིན། དེ་སྔོན་སྐུ་མདུན་སོགས་ལ་སྤྲེའུ་ལེ་འཁྲབ་སྟེ་དམག་སྤྱིའི་གོ་གནས་བླངས། ཟེར་བར།
ལན་འདེབས། ༡། ༸སྐུ་མདུན་སྤྲེལ་ལད་འཁྲབ་མཁན་གྱི་མགོ་བསྐོར་འོག་འཚུད་མཁན་ཞིག་རེད་དམ། མ་རེད། ཅེ་ན། ང་ཕོད་ཀྱིས་སྤྲེལ་ལད་འཁྲབ་པར་བརྟེན་སྐུ་མདུན་གྱིས་དམག་སྤྱིའི་གོ་གནས་གནང་བའི་ཕྱིར། ཁྱི་ཁ་ཚུམས་ཤིག
མུན་འཐོམས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་གཉིས་པ། རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་འོག་ནས་ཕམ་ཉེས་བྱུང་མཚམས་འཆི་རྒྱུར་ཞེ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁེ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ལས་དོན་བསྒྲུབས། དམག་གཅིག་ཀྱང་བརྒྱགས་མ་དགོས་བ་ལྷ་ས་རྒྱ་ལག་ཏུ་སྤྲད། བོད་ལ་དངོས་གནས་ཀྱི་དམག་ཁྲིམས་ཤིག་ཡོད་ན་ཁོ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡ་རེད།
ལན་འདེབས།༢།
སྐབས་དེའི་ང་ཕོད་དེ་ཁྱོད་རང་ཡིན་ན་ཁྱོད་འཆི་རྒྱུར་ཞེད་ས་རེད་དམ། དགའ་བ་འདུག་གམ། ལྷ་ས་དགྲ་ལག་ཏུ་ཤོར་སྐབས་དམག་བརྒྱབ་མིན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་ཀློག ཡི་གེ་ཤེས་ཀྱི་མེད་ན་རྒན་རྒོན་རྣམས་ལ་དྲིས་ན་གསལ་པོ་ཤེས་ཡོང་།
མུན་འཐོམས་ཀྱི་འདོད་པ་གསུམ་པ།
ང་ཕོད་ལ་ཉེས་བ་མེད་ན་བོད་ས་ཤོར་བ་ལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་ཉེས་བ་ཡོད་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད། རྒྱ་ནག་བོད་དུ་ཡོང་བ་ལའང་ཉེས་བ་མེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱེད་པ་ལ་ལུགས་རྙིང་རྩ་རྫོགས་དང་ཕྱི་དགྲ་འགོག་ཆེད་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་རྒྱུ་མང་དུ་ཡོད་པས་ཡིན།
ལན་འདེབས།༣།
བོད་ས་ཤོར་བར་མི་རབས་རིམ་བྱོན་གྱི་སྟེང་དཔོན་པོ་ནས་འོག་དམངས་ཕལ་པ་བར་གྱི་བྱས་ཉེས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ལས། གང་ཟག་གཅིག་གི་བྱེད་ལས་གཅིག་པུས་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་བ་ལོ་རྒྱུས་ན་མེད།
ཞང་ཇོ་ཇོ་ཁྱོད་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཞི་མིའི་སྐྱག་པར་ཡང་སྐྱར་ཐལ་བ་གཡོགས་ན་ངལ་བའི་རྒྱུ་ལས་མ་མཆིས། འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་ཟེར་བ་ཁུངས་ལུང་མེད་པའི་གཏམ་འཆལ་རང་རེད། ང་ཕོད་མགོ་སྐོར་ཐེབས་ནས་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བཞག་པ་རེད་དམ༽ དངོས་གནས་མི་ཁྱོད་ནས་དཀྲོག་དཀྲོག་དང་ལས་དོན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག དཀྲོག་དཀྲོག་ནི་སྒེར་གྱི་གཤིས་ཀ་རེད། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་བོད་པའི་རྩ་དོན་ལ་ཇབ་སྐྱེལ་མེད། ད་ལྟ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཕལ་ཆེ་བས་ཆོལ་གསུམ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་ཤུགས་ཆེར་འདོན་གྱི་འདུག ཡིན་ནའི་ཇོ་ཞང་ཁྱེད་ནས་དབུས་གཙང་གི་མི་དམངས་ལ་བསྙད་འདོགས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ནི་གོང་བུའི་ནུས་པ་གཏོར་བཅོམ་བྱེད་འཆར་རེད། ངས་བོད་པའི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་མཁན་ལ་དུས་ནམ་ཡང་སྐུར་འདེབས་བྱེད་མི་སྲིད། བོད་སྐྱེལ་མཁན་དང་བོད་དོན་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་རང་དོན་སྒྲུབ་མཁན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་ཡོད། ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མ་སྐྱེལ་ན་ཐབས་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུས་སྐྱེལ་བ་རེད་དམ༽ བོད་གཞུང་གི་རེ་ཞུ་དང་ཨ་རིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ནས་ཨེ་ཤེ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་བཙུགས་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མ་བརྒྱུས་པར་ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་འགྲོ་ཐབས་མེད། རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་འདིར་བསམ་གཞིགས་ཞིག་བྱེད་དང་༽ ཕྲག་དོག་གི་སྐད་ཆ་མ་རེད། བོད་གཞུང་གི་སྐྱེལ་བ་ཞིག་མ་རེད་བརྗོད་དུས་སྐྱེལ་མཁན་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་ཐུབ། ༧གོང་ས་མཆོག་ནས་རང་གི་དགྲ་ཡིན་ཡང་གཅེས་པར་འཛིན་གྱི་རེད༽ ལུང་འདི་དྲངས་དགོས་དོན་མེད། མི་ཚང་མར་ཁ་གཏད་བཅོག་མི་ཐུབ། བོད་མིའི་ནང་ང་ཕོད་དང་ཁྱོད་འདྲ་བ་གཅིག་ཡོད་ནའི་མང་དྲགས་པ་རེད།
ཡོན་རྒྱལ་རབས་ནས་བཟུང་བོད་འདི་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་དངོས་སུ་བཅུག་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་ནས་ད་བར་ལོ་ངོ་བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཙམ་སོང་བ་དང་། དེའི་ཐོག་ནས“བོད་རང་བཙན་ཡིན”ཟེར་བ་ནི་ཁུངས་ལུང་གཏན་ནས་མེད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་རེད། ང་ཕོད་ནས།
དྲ་གྲོགས་རྣམས་པ་ལོ་རྒྱུས་འདི་ལ་འབྲེལ་བཤད་ག་འདྲ་གནང་ངམ་། འདི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད་པས། ང་རང་གི་བོད་དེ་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ནས་བཟུང་བོད་དེ་རྒྱ་མིས་ཆ་ཤས་སུ་དངོས་སུ་བཅུག་པ་ཡིད་ཆེས་ཞུ་གི་ཡོད།
khabdha please keep my opinion. My tibetan script is still not working.
Munjaom la,
You really did not know what you are talking about. We are talking about Ngawang Ngabo’s issue and now you are draging his son Ngabo Jigme. That shows how coward you are. I do not closereally know about his son, but I know that he revolt the chinese policy, parents ,left his elite class, motherland and fled to India for freedom. That says a quiet alot. He sacrifice all his high status and everything. Imagine that can you do it.
I heard he is a very simple and quiet person. I used to listen to his talks in the radio. He really is a very intellectual man. Please we talk about Ngabo Ngawang Jigme but do not drag his whole family into this discussion.
ཇོ་ཇོ་ལགས།
༼ད་སྐབས་ང་ཡང་ང་ཕོད་རྒྱལ་ཚོང་པ་མིན། ཞེས་བརྗོད་མཁན་གྲས་ཤིག་ཡིན། ད་ལྟ་ང་ཚོར་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པར་བཙོང་རྒྱུའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གང་དུ་ཡོད། བྱས་ཙང་ངས་རིག་པ་རྐུབ་ལ་ཟུག་འདུག་ཅེས་པ་དེ་ཡིན།༽ དེ་ལྟར་བཤད་ཚེ་རྒྱ་ནག་ལས་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་བློ་ལོགས་སུ་མེད་པས་རྒྱ་མིའི་རྒྱུགས་ཁྱི་ཇོ་ཇོ་ཞེས་འབོད་ཆོག བོད་ལ་དེ་སྔོན་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པ་རྒྱ་མིས་འདོད་ཡིན་པས་ཁྱེད་དང་མཐུན་པ་རེད།
ཁྱེད་ཀྱིས་ངའི་ཁ་གཙུམ་ཟེར་རྒྱུ་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་མ་རེད་ལ། དེ་ནི་ཉིད་ལ་གནས་ལུགས་ཀྱིས་ཕུང་བ་ཡིན་པས་ངས་ཉན་རྒྱུ་མ་རེད། སྐབས་དེ་དམག་རྒྱག་དགོས་མིན་ནི་ལས་ཀྱི་་སྣེ་མོ་པ་དག་ལ་ཐུག་པ་ལས་བོད་མི་མང་ལ་ཐུག་མེད། བོད་མི་མང་གིས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱ་ལ་འཐབ་འདོད་ཡོད་པ་ལས་མགོ་སྒུར་འདོད་ཡོད་པ་མ་རེད། བྲག་སྒམ་ནང་པ་འཚོ་བ་གསུམ་གྱིས་རྒྱ་དམག་དང་ཟླ་མང་པོ་འཐབ་པ་མ་ཟད་ཉིན་ཁ་ཤས་ནང་རྒྱ་དམག་གཅིག་སྟོང་ལས་གཅིག་མ་གཏོགས་གཞན་ཚང་མ་གསད་ཐུབ་ཀྱང་ལྷ་ས་ནས་གཅིག་ཀྱང་ཤི་མ་དགོས་བ་རྒྱ་ལ་མགོ་བཏགས་པ་ནི་ངོ་ཚ་མ་རེད་དམ། དེ་ནི་ང་ཕོད་གཙོ་བོ་གྱུར་བའི་རྒྱ་ཚོང་ཕྱོགས་ཁག་གི་ལན་པ་རེད། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་གཡོ་སྒྱུ་ཆེ་བའི་བློན་ཆེན་སྡར་མ་ནི་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་བློན་ཆེན་ལས་མང་ཞིང་། སྟབས་མ་ལགས་པ་ཞིག་ལ་མང་མོས་ཀྱིས་སྡར་མའི་བློན་ཆེན་ང་ཕོད་ལ་དམག་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་རེད། དམག་སྤྱི་དམག་ས་ནས་་འབྲོ་མ་ཐུབ་པའམ་ཤི་མ་ཐུབ་པ་ནི་སྡར་རྟགས་ལས་ཅི་ཡང་མིན། དེ་ལ་དགེ་མཚན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྩོད་པ་མེད། དཔའ་རྒོད་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དམག་ས་ནས་ཤི་ཐུབ་ན་དམག་སྤྱི་ག་རེ་བྱས་ནས་ཤི་མ་ཐུབ་པ་རེད། གཞན་རྣམས་ཤི་རུ་བཅུག་ཀྱང་རང་ཉིད་གསོན་ས་རེ་བ་ནི་ལས་འབྲས་དང་མི་མཐུན་ལ། མི་ཆོས་དང་མི་མཐུན། མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་ལ་ཁ་བདེས་འབྲེལ་བཤད་གནང་བ་ནི་མི་ངན་ཡིན་པའི་དན་རྟགས། ཇོ་ཇོ་ཡང་དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་རེད། མི་ངན་ལ་རྒྱབ་གཉེར་བྱེད་པ་ནི་རང་ཉིད་དེ་དང་མཐུན་པས་རེད། ང་ཕོད་ཚ་བོ་ཀོང་སྤྲུལ་སྐུ་གོང་མས་ཀྱང་ང་ཕོད་རྒྱ་ཚོང་པ་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་བྱེད། ང་ཕོད་ཡིན་ན་དམག་ཉེས་བྱུང་འབྲོ་ས་བཙལ་ཞིང་འབྲོ་མ་ཐུབ་ན་ཤི་ངེས་རེད། རྒྱ་ལ་མགོ་མི་འགོགས་ཐག་གཅོད་རེད། དགྲ་ལ་མགོ་འདོགས་མཁན་ཞིག་གིས་ཅི་ལྟར་དམག་སྣ་ཁྲིད། ཅི་ལྟར་དགྲ་དང་འཐབ། ང་ལ་དེ་ཡི་གདེང་ཚོད་མེད་ན་དམག་སྤྱི་མི་བྱེད་ཐག་གཅོད་རེད།
སྐུ་མདུན་ལ་སྤྲེའུ་ལེ་མ་འཁྲབ་པ་དགག་པ་རྒྱ་མཁན་ཞིག་དེ་སྔོན་དགའ་གདན་ཕོ་བྲང་གི་གལ་ཆེའི་གོ་གནས་བཟུང་མྱོང་མེད། ཡོད་ན་གསུངས་དང་ཀྱེུ།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སྐུ་མདུན་གྱིས་རང་གི་དགྲ་ཡིན་ཡང་འཁོན་སེམས་འཛིན་གྱི་མེད། དེ་བརྟེན། མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་ཅན་ཚོ་ཁེ་ཕན་ཐོབ་པ་རེད།
འདི་རིང་འདིར་རྒད་པོས་དྲང་བཤད་ལ་ངན་བཤད་རང་བྱེད་འདོད་བྱུང་བས་་་་་་་་
༡༽ང་ཕོད་རྒྱ་དང་སྐད་ཆ་ཤོད་པར་གཏོང་སྐབས། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་བོད་གཞུང་གི་ལས་དོན་བསྒྲུབས་འདུག
དེའི་སྔོན་གྱི་མཛད་རྗེས་ལ་བལྟས་ན་དེ་ཙམ་ཡིད་འཆེས་དཀའ་བའི་འདུག
༢༽དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་འཇོག་དུས། པེ་ཅིང་རང་ལ་ཐེལ་ཙེ་གསར་པ་བཟོས་ཏེ། བོད་གཞུང་གིས་སྤྲད་པའི་ཐེལ་ཙེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་མིན་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དེ་ལ་ཤིན་དུ་མ་དགའ་བ་བྱས་འདུག་རུང་བྱེད་ཐབས་ཟད་འདུག
འདིར་ལེགས་པ་ལས་ཉེས་པ་ཆེ་བ་བྱུང་འདུག
༣༽གུང་བྲན་ལྷ་སར་འབྱོར་རྗེས། ང་ཕོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གསང་བའི་ཐོག་ནས་མགོ་བཏགས། དེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་ཤེས་མིན་འདུག
ཆོས་དད་མེད་ཅིང་། མི་གཡོ་ཁྲམ་ངན་པ་ཉེན་ཁ་ཅན་དུ་མི་མཐོང་ངམ།
༤༽རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དམག་སྒར་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་འདུས། ང་ཕོད་སྔར་ནས་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་ཚན་མ། རྒྱའི་དམག་སྒར་ལ་སྤོས་ཟིན་འདུག
རང་དོན་ཁོག་བཅུག་བྱང་ཆུབ་པའི་རྟགས་མཚན་འདིས་ཤེས་ཐུབ།
༥༽རྗེས་སུ་བོད་མིར་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་ཕོག་ནས། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་། འབའ་པ་ཕུན་དབང་། དེ་བཞིན་སེར་སྐྱ་གྲངས་མེད་ལ་འཐབ་རྩོད་ཕོག་དུས། ང་ཕོད་གཅིག་པུར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ནས། ཁོང་ལ་བོད་ས་ཤོར་བ་ནས་ད་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཤིན་དུ་གཅེས་སྤྲད་བྱས་འདུག
བོད་ལ་ལ་རྒྱ་ཆུང་ལ་རྒྱ་ལ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བས་འབྲས་བུ་རེད།
༦༽པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སླར་གསོ་ཡོང་བར་འབད་པ་གནང་དུས། ང་ཕོད་མཉམ་དུ་ལག་སྦྲེལ་བཏང་ནས། སྐད་ཡིག་སྐོར་ལ་ང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་འདུག
འདས་པའི་དུས་སུ་རང་གིས་བཟོས་པའི་ངན་འབྲས་ལ་ངོ་ཚ་ན་ས་མ་བྱས་རང་བྱས་ཀྱིས་བྱས་པ་རེད།
༧༽ རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བདེན་པ་མིན་པ་འབྲི་བའི་སྐབས་ལ། ཁོང་ནས་དཀའ་ལས་མང་པོ་བརྒྱབ་ནས་དག་ཐེར་གནང་འདུག
ད་ལྟ་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་འཁྱོག་ཟིན་ནས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་སྲང་ནས་་སུ་ལ་ཕན་ནམ།
༨༽ པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་གཤེགས་རྗེས། ང་ཕོད་ཡང་ཁུ་སིམ་མེད་བཞུགས་ནས། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་བཙུགས་པའི་ལས་ཀ་རྣམས་ལ་འཇུས་གཏོགས་རྩ་བ་ནས་གནང་མིན་འདུག
བོད་ལ་ལ་རྒྱ་ཆུང་ལ། བོད་མིའི་ཆེད་དུ་འགན་མ་འཁྱེར་མཁན་ཡིན་པ་རང་མདོག་བསྟན་པ་རེད།
༩༽པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས། བཀྲིས་ལྷུན་པོར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་མི་སྣ་ཚང་མ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས། པན་ཆེན་སྐུ་གོང་མའི་གདུང་རྟེན་སླར་གསོ་གནང་བའི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་ལ་ང་ཕོད་ཕེབས་མིན་འདུག པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཛད་སྒོ་བསྒྲུབས་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་གཉིས་པ་དེར། སྐུ་ཞིང་ལ་གཤེགས་པ་དང་།
ཆོས་དད་མེད་ལ་བོད་ཞན་ཆུང་ལ། རྒྱ་གཞུང་དགའ་ཕྱིར་མ་ཕེབས་པ་མིན་ནམ།
༡༡༽ རྒྱ་གཞུང་གིས་པན་ཆེན་ཡང་སྲིད་ཡིན་ཟེར་གསེར་འབུམ་དཀྲུག་ནས་ཁྲི་འདོན་བྱས་པ་འདིར་ང་ཕོད་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཤོད་ཡས་མིན་འདུག་ལ། ངོ་རྒོལ་ཡང་གནང་མིན་འདུག
རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ན་ངོ་ཚ། རང་ས་ཤོར་ཉེན་དྭོགས་ངོ་རྒོལ་མ་བྱས་པ་མིན་ནམ།
གོང་གི་རྒྱུད་རིམ་རྣམས་དངོས་ཡོད་ཡིན།
གོང་གི་གསལ་བཤད་འདི་ཡང་ང་རང་གི་རྨོངས་དད་ཀྱིས་དྭོགས་གནད་རྣམས་བཤད་པ་ཡིན།
བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་འགྱུར་ཅིག །
ང་ཕོད་བཟང་ངན་ཅི་ཡང་བཤད་རྒྱུ་མེད། འོན་ཀྱང་དུས་རྟག་ཏུ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་ཟུར་ཟ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱང་བྱེད་མཁན་གྱི་དྲ་འབུ་སྐོར་ཞིག་གིས། དེ་རིང་འདིར་ང་ཕོད་བཟང་རབས་ཡག་རབས་མང་པོ་ཞིག་བཤད་ཡོང་གི་འདུག་ན། མི་འདི་ཚོའི་ཀླད་པ་ནང་ལ་རྒྱ་འདྲེ་ཞུགས་སོང་བ་མིན་ནམ་སྙམས།
ང་ཕོད་ངན་པ་རེད་ཅེས་ཁ་ཚོན་བཅད་ནས་བཤད་དཀའ་ན་ཡང་། ང་ཕོད་བཟང་པོ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་བཤད་དཀའ། དེས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ང་ཕོད་བཟང་ངན་གང་བཤད་ཀྱང་དྲང་པོའི་གཏམ་ཞིག་མ་རེད།
མ་རིག་པའི་བུ།
ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་དག་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་སྨད་པའི་ཟོལ་གྱིས་བསྟོད་ཁུལ་ཡིན་སྲིད་
ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཤད་ན་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་དམངས་གཞན་གྱི་ལག་ཏུ་
ཚོང་མཁན་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་བར་ཇི་མི་སྙམ་པར་བཞུགས་ནས་ད་དུང་མཐུན་
རྐྱེན་གོ་གནས་གནང་སྟེ་རང་གི་དགྲ་ཡང་གཉེན་གྱི་དང་མར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་ན།
དེ་ནི་དོན་དངོས་ཀྱི་དམའ་འབེབས་དང་ཁྱད་གསོད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་དག་སྣང་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་དམའ་འབེབ་དེ་ཙམ་མ་གནང་ན་བཟང་བར་མཐོང་།
གཞན་ཡང་དེ་སྔོན་གྱི་ཐད་བཀོད་བཀའ་བློན་དང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་
ཐལ། ཁྱེད་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་སྨད་པའི་ཟོལ་གྱིས་བསྟོད་ཁུལ་དེའི་ཕྱིར། རྟགས་དོན་ལ་ཁས། མ་ཁྱབ་ན། རྒྱུ་མཚན་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞིག་གསུངས་རོགས་གནང་།
གཞན་ཞིག་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟས་དེའི་སྐབས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་དཔྱད་པ་གནང་ནས་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་ནི་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་གཏམ་ཞིག་ཏུ་
མངོན། གཞན་དག་འགའ་ཞིག་ནི་ཆོལ་ཁའི་ཕྱོགས་རིས་དབང་གིས་ཕུ་དཀྲུག་མདའ་དཀྲུགས་བྱས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གཏམ་ཞིག་སྐབས་འདིར་དཀོན་ཚོད་འདུག་པས་
སེམས་རྣལ་དུ་ཕབ་ནས་དཔྱད་པར་འཚལ།
ལ་ལས་ཆགས་སྡང་དབང་གིས་དཔྱད་གཏམ་སྤེལ།།
ལ་ལ་རྨོངས་པས་གཟིར་ནས་ལོང་གཏམ་སྨྲ།།
འགའ་ཞིག་འགན་འཁུར་མེད་པའི་གཏམ་ཉོག་འབྲི།།
ཕལ་ཆེར་སྐུ་དྲགས་གསར་རྙིང་འཁོན་སེམས་དབང་།།
༼ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་དག་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་སྨད་པའི་ཟོལ་གྱིས་བསྟོད་ཁུལ་ཡིན་སྲིད་
ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཤད་ན་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་དམངས་གཞན་གྱི་ལག་ཏུ་
ཚོང་མཁན་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་བར་ཇི་མི་སྙམ་པར་བཞུགས་ནས་ད་དུང་མཐུན་
རྐྱེན་གོ་གནས་གནང་སྟེ་རང་གི་དགྲ་ཡང་གཉེན་གྱི་དང་མར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་ན།
དེ་ནི་དོན་དངོས་ཀྱི་དམའ་འབེབས་དང་ཁྱད་གསོད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་དག་སྣང་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་དམའ་འབེབ་དེ་ཙམ་མ་གནང་ན་བཟང་བར་མཐོང་།༽ ༡༽ ངས་གོང་ས་མཆོག་གིས་དགྲ་ལ་འཁོན་སེམས་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་བ་ལས་དགྲ་གཉེན་གྱི་དངས་མ་བརྩི་ཚུལ་བཤད་མེད་ལ། མ་བཤད་པའི་གནད་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞེན་འདོད་ལྟར་ངའི་སྟེང་དུ་མ་འགལ་རོགས།
༢༽ གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱལ་ཚོང་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཚུལ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མ་གླེང་པས་མ་གླེང་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ངའི་སྟེང་དུ་དགོས་བ་གཞན་མེད་ན་མ་གཡུག་རོགས། ངས་བཤད་པ་ནི་སྐུ་མདུན་གྱིས་དགྲ་ལ་འཁོན་སེམས་མི་འཛིན་པས་མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་ཅན་ཚོས་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རེད་ཅེས་བ་ལས་ཅི་ཡང་མིན།
༣༽ སྐུ་མདུན་གཞན་གྱི་དབུ་སྐོར་འོག་ཏུ་རྩ་ན་ཉིད་ནས་མི་ཐེབས་ཤིག་རེད་འདོད་ན་ངས་དེ་ལ་མོས་མཐུན་བྱེད་མི་ཐུབ། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་མང་དབུ་སྐོར་བཏང་བ་སྐུ་མདུན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་བས་དེ་ལས་ལྷག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་མི་དགོས་བ་སེམས།
༼ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་དག་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་སྨད་པའི་ཟོལ་གྱིས་བསྟོད་ཁུལ་ཡིན་སྲིད་
ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཤད་ན་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་དམངས་གཞན་གྱི་ལག་ཏུ་
ཚོང་མཁན་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་བར་ཇི་མི་སྙམ་པར་བཞུགས་ནས་ད་དུང་མཐུན་
རྐྱེན་གོ་གནས་གནང་སྟེ་རང་གི་དགྲ་ཡང་གཉེན་གྱི་དང་མར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་ན།
དེ་ནི་དོན་དངོས་ཀྱི་དམའ་འབེབས་དང་ཁྱད་གསོད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་དག་སྣང་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་དམའ་འབེབ་དེ་ཙམ་མ་གནང་ན་བཟང་བར་མཐོང་།༽ ༡༽ ངས་གོང་ས་མཆོག་གིས་དགྲ་ལ་འཁོན་སེམས་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་བ་ལས་དགྲ་གཉེན་གྱི་དངས་མ་བརྩི་ཚུལ་བཤད་མེད་ལ། མ་བཤད་པའི་གནད་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞེན་འདོད་ལྟར་ངའི་སྟེང་དུ་མ་འགལ་རོགས།
༢༽ གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱལ་ཚོང་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཚུལ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མ་གླེང་པས་མ་གླེང་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ངའི་སྟེང་དུ་དགོས་བ་གཞན་མེད་ན་མ་གཡུག་རོགས། ངས་བཤད་པ་ནི་སྐུ་མདུན་གྱིས་དགྲ་ལ་འཁོན་སེམས་མི་འཛིན་པས་མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་ཅན་ཚོས་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རེད་ཅེས་བ་ལས་ཅི་ཡང་མིན།
༣༽ སྐུ་མདུན་གཞན་གྱི་དབུ་སྐོར་འོག་ཏུ་རྩ་ན་ཉིད་ནས་མི་ཐེབས་ཤིག་རེད་འདོད་ན་ངས་དེ་ལ་མོས་མཐུན་བྱེད་མི་ཐུབ། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་མང་དབུ་སྐོར་བཏང་བ་སྐུ་མདུན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་བས་དེ་ལས་ལྷག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་མི་དགོས་བ་སེམས།
༤༽ སྐུ་མདུན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ན་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་བ་ལས་ཤ་གཟུགས་ཟ་རྐྱང་བྱས་ན་སྐུ་མདུན་དང་བོད་གཉིས་ལ་ཕན་པ་ལྟ་ཅི་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མཁྲེགས་འཛིན་དང་ཀླད་རྙིང་གི་འདུ་ཤེས་རྒྱས་ཏེ་བོད་འདི་དེང་རབས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་དང་མཐུན་ཐབས་མེད་ལ། བླ་མའི་བྲན་གཡོག་ཏུ་སྐྱར་ལོག་བྱེད་ངེས་རེད། དེ་ལྟར་བྱེད་རྒྱུ་སྐུ་མདུན་གྱི་དགོངས་བ་མིན་པས་དོན་མེད་ཀྱི་བསམ་བློ་གུ་དོག་མ་བཏང་རོགས།
ཁྱེད་ཀྱི་མཇུག་མཐའི་སྐད་ཆ་དེ་རིགས་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མ་ནི་ལྟར་བགྲངས་བཞིན་
པའི་སྐད་ཆ་ངོ་མ་དེ་རེད། རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་རྫུན་བཟོ་བྱེད་པའི་དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་
ཚུལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་
བསྐྱར་གསོ་བྱེད་འདོད་རྩ་བ་ནས་མེད་ཀྱང་དེ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་སླར་གསོ་བྱེད་རྩིས་འདུག་ཅེས་འུད་སྒྲོག་བྱེད་པ་ལས་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་ཞིག་མ་
ཡིན་ཏེ། བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་དང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གཉིས་ནམ་ཡང་དོན་གཅིག་ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་གཉིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བའང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ད་ལན་ཐོབས།
༢༽༸སྐུ་མདུན་གྱིས་ཁེངས་སྐྱུངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་ན་དེ་བཞིན་དོན་ལ་གནས་པར་ཐལ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུང་ཚིག་སྐམ་པོ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གསུངས་ཟིན་པའི་༼ང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གང་ཡང་མེད་༽ཅེས་གསུངས་པ་དེ་དག་ཆོས་ཅན། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན་པར་ཐལ། རིགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་༸རྒྱལ་མཆོག་ཁོང་གི་ཐུགས་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་མེད་པར་ཐལ། ཁྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁས། འདོད་ན། འདོད་ན་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་དུ་དེ་གཉིས་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་མེད་པར་ཐལ། ཁཁྱེད་ཀྱི་དམ་བཅའ་ཐད་ནས་ཁ་མཚོན་བཅད་ནས་ཐག་བཅད་དེ་སྨྲ་ནུས་པའི་ཕྱིར།
ད་དུང་འདོད་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་སྐྱེ་བོ་གང་ཡང་མེད་པར་
འགྱུར་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་ལས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཐད་ནས་རྟོགས་པ་མཐོ་བའི་གང་ཟག་ཞིག་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་མེད་པ་གང་ཞིག ༸ཁོང་ལའང་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། འདོད་ན།
ྷཧ་ཅང་ཐལ་བས་ཞིབ་ཏུ་སོམས་ཤིག། ཀྱེ་མ་ཀྱེ་ཧུད།
གསེར་རྟ་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སྙིང་རྗེ། ང་ཕོད་གྲོངས་ནས་ང་ཚོ་གཞིས་བྱེས་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་མྱ་ངན་གྱི་དྲན་གསོ་ཞུས་ཀྱང་ད་དུང་གཉིད་སད་མེད་པས་མ་ཚད་ཁོང་ཁྲོ་དང་འཁོན་སེམས་འཇགས་ཡོད་ཟོ་མི་འདུག་པས་ངས་
གནང་ཉིན་ངས་ཁྱེད་ལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་རླུང་བདུག་དང་མཉམ་དུ་ཨ་གར་༨དང་།ཨ་གར་༡༥ ཨ་གར་༢༠ ༣༥སོགས་མང་ཙམ་བླངས་ནས་་ཕུལ་ཆོག།
རང་གི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་ཚེ་སྐུ་མདུན་གྱི་དགོངས་ཡིན་ཚུལ་བཤད། རང་ལྟ་བ་དང་མ་མཐུན་ཚེ་སྐུ་མདུན་དགོངས་པ་དངོས་མིན་ཚུལ་སོགས་སྨྲ་བ་ནི། དོན་གྱིས་སྐུ་མདུན་ལག་ཆ་བྱས་ནས་རང་གི་འདོད་འདུན་སྒྲུབ་བྱེད་བྱ་བཞིན་པ་ནི་ཁྱེད་ཚོ་སྟེ། ཀླད་རྙིང་ཕྱོགས་ཁག་གི་ལྟ་བ་རྣལ་མ་ཡིན། སྐུ་མདུན་ཟེར་ནས་ངུས་ཁུལ་བྱེད་ཀྱང་རང་གི་འདོད་བླི་དང་མ་མཚམས་པ་ཞིག་གསུངས་ཚེ་དགག་བྱ་དང་དགོས་བ་ཡིན་ཚུལ་སོགས་འགྲེལ་བཤད་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་བརྒྱབས་ནས་གསུངས་ལ་མི་ཉན་ཞིང་། དུས་རྒྱུན་གྲུབ་མཐའ་དང་ལུང་ཚན་སྨྲ་མཁན་ནི་ཁྱེད་ཚོའི་ཕྱོགས་རྟོགས་ཀྱི་གྲྭ་རྒན་ཚོ་རེད། སྐུ་མདུན་ལས་ལྷག་གི་བླ་མའམ་སྤྲུལ་སྐུ་མཐོ་པོ་ཞིག་བོད་ན་མེད་པ་བདེན་ཡང་། རྟོག་པ་མཐོ་ཞིག་བོད་གཉིས་ཀ་མེད་པ་སུས་ཁ་ཚོན་གཅོད་པ་རེད། དོན་དངོས་ཁྱེད་རང་ངམ་ཁྱེད་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་མི་ཁ་ཤས་ཀྱི་གཅིག་བདེན་གཅིག་ལ་སྤྲད་པ་ལས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བདེན་དཔང་མེད། བདེན་དཔང་ཡོད་ན་གསུངས་དང་ཀྱེ། དེ་ནི་དགེ་ཆོས་ཀྱིས། རིགས་མཐུན་ཚོགས་ལ་སྨྲས་ན་ཡིད་རེ་སྨོན།། མི་མཐུན་ཚོགས་ལ་སྨྲས་ན་ཞེ་རེ་ཁྲེལ།། ཟེར་བའི་དོན་ལས་མ་འདས། རྗེས་སུ་དེ་ཙམ་དགོས་མཁོ་མེད་པ་ཆགས་ཚེ་ཁྱེད་ཚོའི་གྲས་ཀྱིས་ཆུ་རྡོ་བཞིན་འདོར་བ་ཐེ་ཚོམ་མེད།
ཕྲན་གྱིས་སྐུ་མདུན་ལས་ལྷག་གི་རྟོག་པ་མཐོ་པོ་ཞིག་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁ་ཚོན་གཅོད་པའི་ནུས་བ་མེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡོད་མེད་ཧ་མ་གོ་བས་ཡིན། རྟོག་པ་མཐོ་པོ་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་བར་ང་མཚོན་ན་སྐུ་མདུན་ནི་ནམ་ཡང་སྐུ་མདུན་ཡིན། ད་བར་དུ་རང་ཉིད་མོས་གུས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་མི་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྐུ་མདུན་གྱི་གསུངས་ལ་རྟགས་དཔྱད་མེད་པ་ཤ་གཟུགས་ཟ་རྐྱང་བྱེད་མཁན་ཞིག་མིན། ཕ་མའི་ངག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཡིན། ཟ་རྐྱང་བྱེད་མཁན་ཞིག་མིན།
གསལ་བཤད།
ལུགས་ལྡན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་དང་རྒན་རྒོན་ཚོ་་གོང་དུ་བཀོད་པ་དེ་ཡི་ཁྲོད་དུ་ཐེ་མེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་སྐྱེས།
དེ་འདྲ་ཡིན་ན་མི་ངན་དེ་དག་གིས་༸སྐུ་མདུན་ལ་མགོ་བསྐོར་བཏང་བ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཁ་མཚོན་བཅད་པ་ཡིན། བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནས་རྟོགས་པ་མཐོ་ཤོས་ཡིན་མིན་ཁ་མཚོན་གཅོད་མི་
ནུས་ཤིང་མགོ་སྐོར་བཏང་ཆོག་ཆོག་ཞིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཁ་མཚོན་གཅོད་ནུས་སོང་
ངམ། གྲོགས་པོ་སྐད་ཆ་གཡོལ་མི་ཉན། ཐོག་མའི་རྩོད་གཞི་དེ་ཡིན་པ་རྗེད་སོང་བ་མ་ཡིན་ནམ།
གཞན་ཡང་ང་རང་གི་དད་པ་དག་སྣང་སྦྱང་བ་ཁྱེད་ལས་མ་ལྷག་ནའང་མི་སྨན་པ་གོང་གི་རྟགས་ལས་དཔོགས་ནུས་སོ་སྙམ།
ཐུགས་ལ་ཕོག་ན་དགོངས་འགལ་མེད་པ་ཅི་ནས་ཀྱང་མཁྱེེེན་མཁྱེནེ།
བདེན་པ་རེད། རྟོག་པ་མཐོ་མིན་རང་རྒྱུད་ཉམས་རྟོག་གི་རིམ་པ་གང་ཡང་སྐྱེས་མྱོང་མེད་པས་གཞན་གྱི་རྟོག་པ་མཐོ་མིན་མ་ཤེས་བས་ཡིན། ཉིད་ཀྱིས་དག་སྣང་སྒོམ་ན་རང་དབང་རེད། འོན་ཀྱང་དེས་གཞན་གྱི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ཚབ་བྱེད་མི་ནུས་བས་ཕྲན་གྱིས་གོང་ལྟར་སྨོས་བ་ཡིན།
ཕྲན་གྱིས་ལོ་ངོ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་སྦྱངས་བྱས་ཤིང་ལོ་ངོ་བཅུ་གྲངས་ཤིག་ལ་ཆབ་སྲིད་དང་མི་རིགས་གཞན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དོ་སྣང་བྱས་བའི་ཉེར་ལེན་དང་། ལྷག་པར་དུ་ང་ཕོད་ཡིས་བསྒྲུབས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཁོང་རྒྱལ་ཚོང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁེ་ཕན་རིང་ལུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་གཏན་ཟབ་རྙེད་པས་ཡིན།
ཕྲན་དང་བགྲོད་གླེང་གནང་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་པ་སྨོན།