བཅའ་ཁྲིམས་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་བསྙད་བརྐོ་མི་རུང་།

བསྟན་འཛིན་རབ་དགའ། ༼རྡ་ས།༽

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་གྱིས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཐུགས་ཁག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་དྲ་རྒྱར་བཀོད་འདུག་པ་དེའི་ནང་། ཁྲིམས་ཡིག་དང་ལམ་སྲོལ་གྱི་ཡང་ལྕི་དང་། རིན་ཐང་ག་ཕྱི་ལོག་སྟེ་བཀྲལ་འདུག་པས། བློ་བདེ་ཞིག་མ་བྱུང་།

ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཐུགས་ཁག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་བའི་རྩོམ་ཡིག་དེས། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཁྲིམས་དྲུང་བཅས་པ་གསར་པ་ཡིན་པའི་ཉམས་མྱོང་མེད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་གཉིས་ཀར་ཐུགས་རྒྱུས་མེད་པ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གོང་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་གནད་འགག་ཤེས་ཀྱི་མེད་པས། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཁག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པའི་བཟོ་འདུག་སྟེ། དོན་གྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཟུར་ཟ་བྱེད་ཞོར་དུ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཐག་གཅོད་ཆ་ཚང་ངོས་ལེན་བྱས་འདུག

སྤྱི་འཐུས་ལགས་ཀྱིས། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་སྤེལ་བའི་ཤོག་ལྷེ་ ༩ ཅན་གྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ནང་ངོས་ལེན་ཞུ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་འདུག་པ་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༦ པ་དང་། དོན་ཚན་ ༤༩ ནང་གསེས་ ༡། དོན་ཚན་ ༥༨ ནང་གསེས་ ༡ ། ༢། བཅས་ཀྱི་གོ་དོན་ནི་དེ་ག་རང་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་ནི་ད་ཆ་གསལ་བོ་ཆགས་ཟིན་པས་གླེང་སློང་བྱེད་དགོས་མ་མཐོང་”ཞེས་བརྗོད་འདུག་པས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་དབང་ཚད་ཐོག་དོགས་སློང་དང་། བརྒྱ་ཆ་རྩིས་སྐོར་བྱེད་སྟངས་ཐད་ཡར་འཐེན་མར་འཐེན་མང་དག་ཅིག་བྱས་པ་དེ་དག་གཞི་རྩ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་ས་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༩(༡) ནང་གསལ་ལྟར་བཀའ་བློན་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སུའང་འཕྲོས་ལྷག་སྐར་ཆ་བརྩི་མི་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་དེའི་ཐོག་འགྲེལ་བཤད་གནང་བ་དེ་གསལ་པོ་ཆགས་ཟིན་པར་ངོས་ལེན་བྱས་འདུག

བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ལགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའམ། སྒྲུབ་བྱེད་གསར་པ་གཅིག་རྙེད་འདུག་པ་ནི། སྐབས་ ༡༡ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས། “ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གཉིས་ཀ་ལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་གཞིའི་ཐོག་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་དང་འོས་བསྡུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་སྲོལ་རྒྱུན་ལས་བྱུང་འདུག་”ཅེས་གསུངས་པ་ལུང་དྲངས་འདུག་པ་དེ་ཡིན་ལ། “སྲོལ་རྒྱུན་འདི་ལ་ད་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད་”ཅེས་རང་སྣང་དག་པའི་ཆིག་ལབ་རྒྱག་ཞོར་དུ། “ལྷག་པར་གནད་དོན་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ཏེ་བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་དོན་དང་ལམ་ལུགས་བར་རྩོད་པ་བྱུང་ཚེ། དེ་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་རང་ཁོ་ནས་རྗེས་མའི་བྱེད་ཕྱོགས་ཐག་གཅོད་ལམ་སྟོན་གསལ་བོ་གནང་རྒྱུ་ལས་ཐབས་གཞན་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད་”ཅེས་འོལ་ཚོད་ཀྱི་སྡོམ་ཚིག་པང་དུ་མི་ཐེག་པ་ཞིག་བཀོད་འདུག

སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༡ པའི་སྐབས་སུ་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གྱིས་འོས་ཤོག་བླུགས་མེད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གཉིས་ཀས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་བླུགས་ཡོད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཐ་ན་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་སུའང་ཚོགས་གཞོན་གྱིས་བཀའ་བློན་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སུ་་འོས་ཤོག་འཕངས་ཡོད་པ་མ་མཁྱེན་པ་མི་སྲིད་པས། ཆིག་ལབ་དེ་རིགས་མ་བརྒྱབ་གོང་གྲོས་ཚོགས་སུ་དེའི་སྐོར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ངོ་མ་ཇི་ལྟར་ཡིན་མིན་ཡིག་ཆ་སྔོག་རྒྱུའམ། སྤྱི་འཐུས་རྒན་པ་རེ་གཉིས་ལ་སྐད་ཆ་ཙམ་འདྲི་རྒྱུའང་མ་དྲན་པ་ནི་སྐྱོ་སེ་བ་རེད་འདུག ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་འགལ་བྱས་པ་དེ་སྤྱི་འཐུས་རང་ནས་བྱེད་ཕྱོགས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ལས་ཐབས་གཞན་མེད་ཟེར་བ་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བའི་རྩ་དོན་དང་། གཞི་རིམ་སྒྲོམ་གཞི་ཙམ་ལའང་གོ་རྟོགས་སྤུ་ཙམ་མེད་པའི་གླེན་རྟགས་བསྟན་པ་ཞིག་དང་། རང་རེའི་བཅའ་ཁྲིམས་སུ་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ཀར་འགན་དབང་ལྗིད་སྟངས་འཛིན་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བ་དེ་དག་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པའི་ཤོད་ཚུལ་ཞིག་སྟེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥ བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚད་འཛིན་ཐག་གཅོད་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༦ ནང་གསལ་བཅའ་ཁྲིམས་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་མེད་ལུགས་ཀྱི་རྩོད་སློང་བྱེད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན།
བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས། “བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༢ དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་འོས་འདེམས་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ཚོགས་གཙོས་འོས་འཕེན་མིན་དང་ངོ་ཡོད་གྲངས་ཀ་བརྩི་སྟངས་བཅས་པ་སྔར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་གནང་ཡོད་པས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེར་ནོར་འཁྲུལ་གང་ཡང་ཤོར་མེད་”ཅེས་པ་ནི། སྤྱིར་བཏང་ཤེས་བྱའི་ཐོག་ཧམ་རྩོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས། ཚོགས་གཙོས་རེའུ་མིག་ཅིག་གཞིར་བཟུང་གིས་ཐག་གཅོད་བྱས་ལུགས་གསུངས་པའི་ཐོག “རེའུ་མིག་དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆ་གང་དུ་གསལ་ཡོད་མེད་དང་། དེར་ནུས་ཚད་ཇི་ལྡན་མ་ངེས་ལ། བཀའ་བློན་གྱི་འོས་འདེམས་ཚང་མར་དེ་དོན་གནང་བ་བྱུང་ཡོད་མེད་ཀྱང་མ་ངེས་མོད། ཡིག་ཆ་དེས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༢ ནང་གསལ་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་ཡོང་བ་ལ་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་མ་ཉུང་བ་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་འདིར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་མེད་ཅེས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོར་གསལ་སྟོན་ཟིན་ཡོད་”ཅེས་བྲིས་འདུག་པ་དེས་ག་རེ་གསུང་གི་ཡོད་དམ་ཟེར་ན། རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆ་ཙམ་དང་། ལམ་སྲོལ་ཙམ་གྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་ཕར་ཟད། ཁྲིམས་ལུགས་དང་། ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་གྱི་བཀའ། སྒྲིག་གཞི་བཅས་གང་རུང་གིས་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དངོས་བསྟན་དགོངས་དོན་ལ་གནོད་འགལ་བྱེད་ཆོག་གི་མེད། གལ་སྲིད་གནོད་འགལ་བྱས་ཚེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ནུས་མེད་དུ་གཏོང་གི་རེད་ཅེས་གསུང་གི་ཡོད་རེད། དཔེར་ན། ཁ་སང་ལྐོག་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་མཛོ་མོའི་འོ་མ་བཞོས་ནས་བཏུང་བ་ཡིན། ད་དེ་ལམ་སྲོལ་ཆགས་ཡོད་ཟེར་ནས་གྲོང་པའི་མཐོང་སར་དེ་རིང་ཡང་འོ་མ་བཞོ་ཆོག་པའི་རྩོད་པ་བྱེད་ས་མི་འགྲོ་བ་ལྟར། དེ་སྔ་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་པ་ཞིག་ཁ་ལ་ཁྱེར་ནས་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་འགལ་བྱེད་ཆོག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགོད་ས་མི་འགྲོ། ད་དུང་འདི་ལྟར་རྩོད་སློང་བྱེད་པ་དེས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ལ་མཐོང་ཆུང་བཏང་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཉེན།

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༢ པའི་དགོངས་དོན་གོ་སླ་ཤོས་སུ་བཀྲལ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཀའ་བློན་འོས་མི་དེར་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ལས་མ་ཉུང་བའི་མང་མོས་ཐོབ་དགོས་པ་དང་། མང་མོས་མ་ཐོབ་པ་ཞིག་ལ་འོས་ཐོན་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཆོག་གི་མེད། མང་མོས་མ་ཐོབ་ཚེ་འོས་གཞི་བསྐྱར་དུ་མིང་འདོན་དགོས་པ་འདི་ནི་བོད་ཡིག་གི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཚད་ལྡན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཅིག་གིས་ཀྱང་གོ་བ་བདེ་བླག་ཏུ་ལེན་ཐུབ་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་འགྲོ་སྟངས་འདི་ཙམ་ཞིག་ལའང་གོ་བ་མ་ལོན་པར་ཁྲིམས་འགལ་བྱས་པ་རེད།
གུས་པས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་རང་ཚོད་མ་ཟིན་པར། རྡོ་བ་བཅག་ནས་རང་གི་རྐང་པར་བརྒྱབ་ཅེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཁ་བརྡ་དྲ་རྒྱར་སྤེལ་བ་དེའི་ནང་། ཚོགས་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གསང་བའི་འོས་ཤོག་བསྡུ་སྐབས་སུ་འོས་ཤོག་མ་འཕངས་པ་དེས་ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་རྩིས་རིག་གི་ལམ་ནས་སྐྱོན་འདོན་བྱས་པ་དང་མཉམ་དུ། “སྐབས་འདིའི་རྩོད་པ་ནི། འོས་ཐོབ་ ༢༡ དེ་སྤྱི་འཐུས་ ༤༢ ལ་རྩིས་བསྐོར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད་དམ། ཡང་ན་ ༤༣ ལ་རྩིས་བསྐོར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་ཁོང་ངོ་ཡོད་ཁོངས་སུ་བརྩི་གི་མ་རེད་ཟེར་ནས་གསུང་ཤེས་ཐབས་མེད་པ་མ་ཟད། ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ ༤༣ ཡིན་པ་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་”ཅེས་བྲིས་ཡོད།

བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ ༢༠ རྩ་གྲངས་གོང་གི་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པའི་གསུང་བཤད་ཅིག་་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དངོས་བསྟན་དགོངས་དོན་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་པའི་་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དྲངས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་རང་ཉིད་ངོ་ཡོད་ཁོངས་སུ་བརྩི་གི་ཡོད་པའི་ཁས་ལེན་བྱས་ཟིན་པ་དེ་བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ནས་དེ་ལྟར་བརྩི་མི་དགོས་པའི་ཐབས་ཤེས་བསྟན་པ་དེ་ཚོགས་གཙོས་མོས་མཐུན་གནང་ན། དེ་ནི་རྩོད་གཞི་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་བཟོ་འདུག་པས། རྩོད་གཞི་དེ་བསླངས་པ་ཡིན་ན། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་དེའི་ཐོག་ཐག་གཅོད་གསར་པ་ཞིག་གནང་དགོས་ངེས་རེད་སྙམ། འོན་ཀྱང་། བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་འོས་ཤོག་མི་འཕེན་པའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ད་བར་འགྱུར་བ་མེད་པར་གནས་ཡོད་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་མ་ཟད། ཡོད་པ་ཡོད་ཁོངས་སུ་བརྩི་མི་དགོས་པའི་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་ཕོད་པའི་བློ་སྤོབས་འདི་ལྟ་བུ་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་གི་ཁ་ནས་ཐོན་ཨེ་ཐུབ་སྙམ།
ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཞེས་པའི་ཁོངས་ནས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཚུད་ཀྱི་མེད་པའི་ཨུ་ཚུགས་བརྒྱབས་ཚེ། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྩ་འབོར་རྩིས་སྐོར་བྱེད་སྟངས་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་གཏན་འབེབས་དང་། མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་འཕོ་འགྱུར། ཐ་ན་གྲོས་འཆར་གྲོས་ཆོད་དང་། དངུལ་རྩིས་གཏན་འབེབས་སོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་གནོད་འགལ་ཚབས་ཆེ་ཕོག་ཉེན་ངེས་ཡིན།

བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་དེའི་མཐར། “དཔལ་ལྡན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ས་ལ་ཆགས་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ལམ་སྲོལ་ལ་བརྩི་བཀུར་གྱིས་དམ་བཅའ་ངོས་བཞེས་གནང་ན་ལེགས་སྙམ་”ཞེས་བྲིས་པ་ནི་ཧ་ཅང་མ་འོས་པ་ཞིག་སྟེ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་ཟིན་པ་ཞིག་ལ་བསྐྱར་དུ་བསམ་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་འདོན་པ་ནི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ནས་འདི་ལྟར་བྲིས་པ་ནི་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ཐེ་གཏོགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །