བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ནས་བཏུས།
དང་པོ། དོན་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ།
ད་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་བཅུ་གཉིས་ཉིན། 《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དུས་ཡུན་འབྲིང་རིང་གི་སློབ་གསོ་བཅོས་བསྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་འགོད་རྩ་གནད》ཅེས་པའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁུལ་རིམ་པ་དང་རྫོང་རིམ་པའི་མགོ་ཁྲིད་གཙོ་བོ་དག་བསྡུས་ཏེ། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཆང་ཝེ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གི་ཧྲིན་ཀྲང་ལའོ་ཧའེ་ཉན་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲོག་སྦྱངས་བྱས་ཤིང་། དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་མི་རིགས་སློབ་གསོར་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས་ལུགས་དང་། ནང་སྒོས་སུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཟློག་ཏུ་མེད་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་དེ། ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༡༠ ལོའི་བར་དུ་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡི་གེ（རྒྱ་ཡིག）གཙོ་བོ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག （བོད་ཡིག）ཕལ་བ་ཡིན་པའི་སྐད་གཉིས་སློབ་ཁྲིད་མངོན་འགྱུར་བྱ་རྒྱུ་དང་། བོད་ཡིག་གི་བསླབ་བྱ་གཅིག་པུ་ཕུད་དེ་ལས་གཞན་པའི་བསླབ་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་མིའི་ཡི་གེར་བསྒྱུར་ཏེ་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ཁྲིད་དགོས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་བྱས་པར་མ་ཟད། ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དོན་རྣམས་ས་གནས་སོ་སོས་རིང་མིན་མྱུར་དུ་ལག་ལེན་ལ་འདེབས་དགོས་པའི་བཙན་ཤུགས་ཀྱི་དབང་ཆ་བྱིན་སོང་།
གནས་ཚུལ་འདི་བོད་རིགས་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཆ་ཡོངས་སུ་རིམ་གྱིས་ཁྱབ་པས་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁོང་ལ་བསྲན་མི་ཐུབ་པའི་ན་ཟུག་གི་ཚོར་བ་དྲག་པོ་ཡང་བསྐྱར་ལངས་མགོ་བརྩམས་ཤིང་། དེ་ནི་རྒྱ་རིགས་མགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་བསམ་གཟས་ནས་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་ལ་རྡོག་བརྫིས་དང་། སློབ་གསོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྩི་བཀུར་མ་བྱས་པའི་ཁ་སང་དེ་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཐམ་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རེད། དེ་ནས་ཅུང་མ་འགོར་བར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་ཐུན་རིན་རྫོང་ཨུ་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གི་བཀོད་སྒྲིག་ལྟར། རྫོང་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའུ་ཡི་པུའུ་ཀྲང་ལྕགས་མོ་ཚེ་རིང་གིས་ཐུན་རིན་རྫོང་གི་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་སློབ་གཙོ་དང་སློབ་ཁུལ་གྱི་ཀྲུའུ་རིན། ཞང་སྲིད་གཞུང་གི་ཞང་ཀྲང་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་།《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དུས་ཡུན་འབྲིང་རིང་གི་སློབ་གསོ་བཅོས་བསྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་འགོད་རྩ་གནད》ཅེས་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་སྒྲོག་སྦྱངས་དང་འབྲེལ་རྒྱས་བཤད་བྱས་ཏེ། རྒྱ་ཡིག་ལ་སྤྱོད་སྒོ་ཆེ་ཚུལ་དང་བོད་ཡིག་ལ་སྤྱོད་སྒོ་ཆུང་ཚུལ་གྱི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་ནི་ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་བའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་འགག་རྩར་གྱུར།
དེ་ནས་སྤྱི་ཟླ་ ༡༠ བའི་ཚེས་ ༡༡ ནས་ཚེས་ ༡༦ བར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་དགེ་རྒན་གྱི་བསླབ་ཚན་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ཟབ་སྦྱོང་དེ་མཚོ་སྔོན་རྨ་ལྷོ་རེབ་གོང་དུ་བསྡུས་ཤིང་། ཐེངས་དེའི་ཟབ་སྦྱོང་ལ་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་དགེ་རྒན་ ༣༠༠ ཞུགས་པ་དང་། ཆེད་མཁས་པ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བོད་སྐད་ཡིག་གི་གནས་བབ་གླེང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་སྐད་ཡིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འཕྲད་པའི་ཤི་གསོན་ཆགས་འཇིག་གི་ཚབས་ཆེ་བའི་ཉེན་ཁའི་རང་བཞིན་ངོ་འཕྲོད་པས། མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་སྟེང་ནས་ཞེན་པའི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱི་བློ་སྒོ་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་བ་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མདུན་ལམ་ལ་སེམས་ཁུར་དང་བསམ་གཞིགས་མི་གཏོང་ཀ་མེད་བྱུང་བས། ཟབ་སྦྱོང་དགེ་རྒན་ ༡༥༠ ལྷག་གིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་མི་འགལ་བར་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས། བོད་ཁམས་སྤྱི་དང་ས་གནས་འདིར་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་རྩིས་རིག་སོགས་བསླབ་བྱ་ཡོད་ཚད་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོར་བཟུང་སྟེ་ཁྲིད་པ་ནི། ཚན་རིག་དང་མི་མཐུན་ཞིང་ས་གནས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མི་འཕྲོད་པའི་དོན་དངོས་རང་བཞིན་གྱི་ཞུ་ཡིག་སྟེང་མིང་རྟགས་བཀོད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་སློབ་གསོ་པུའུ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པ། ཁུལ་དྲུག་པོའི་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་ལ་ཕུལ་བ་ནི་ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་བའི་འཕེལ་རིམ་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁས་ལེན་དང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཁག་ཐེག་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་སུ་གྱུར་ཡོད།
དེ་ནས་ཅུང་མ་འགོར་བའི་སྤྱི་ཟླ་ ༡༠ བའི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སུ་སློབ་གསོའི་ཚོགས་ཆེན་དང་སློབ་གསོའི་འཆར་བཀོད་བརྒྱུད་སྒྲོག་ཚོགས་འདུ་དེ། རྨ་ལྷོ་ཁུལ་རེབ་གོང་རྫོང་ནས་ཚོགས་ཤིང་། སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གི་ཚོགས་ཞུགས་མི་སྣ་ ༥༠ ལྷག་ལ་སློབ་གསོའི་འཆར་འགོད་དང་དེའི་ངོ་བོ་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ་སོགས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སློབ་གསོ་ཐིན་གྱི་ཐིན་ཀྲང་གཞོན་པ་ཚེ་རིང་ཐར་གྱིས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱས་པས། སློབ་གསོ་བཅོས་བསྒྱུར་ཟེར་བ་དེ་དོན་དངོས་སུ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། བསླབ་གཞི་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་ཡིག་གིས་ཁྲིད་པའི་རྩིས་རིག་གི་བསླབ་གཞི་དེ་རྒྱ་ཡིག་གིས་ཁྲིད་པའི་རྩིས་རིག་གི་བསླབ་གཞི་རུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་སློབ་གསོ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ངོ་བོ་ངོ་མ་དེ་དམར་རྗེན་དུ་ལྷང་ལ་བུད་པས། ཐེངས་འདིའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བཅུ་བཅུ་དགུའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་མེ་དཔུང་ཐོག་མ་དེ་ཡུལ་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་རིག་པ་འབྱུང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་འབར་མགོ་བརྩམས་ཤིང་། དེ་ནས་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་མཚོ་ལྷོ་སོགས་ཤ་རུས་གདུང་རྒྱུད་གཅིག་པའི་སྤུན་ཟླའི་ས་ཆ་ཁག་ནས་རིམ་གྱིས་འབར་ཏེ་མཐར་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཡོངས་དང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སའི་བར་དུ་འབར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་གསར་བ་ཞིག་འབྲི་བ་ལ་ཞུགས་སོ།
གཉིས་པ། དོན་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ།
༢༠༡༠ ལོའི་སྤྱི་ཟླ་ ༡༠ བའི་ཚེས་བཅུ་དགུའི་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་དུས་ཚོད་བདུན་གྱི་སྟེང་། རྨ་ལྷོ་ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་འབྲིང་དང་པོའི་སློབ་མ་ ༣༠ ཙམ་རང་འགུལ་གྱིས་སློབ་གྲྭའི་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང་ནས་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་ཡིག་རང་དབང་ཅེས་པའི་ཁ་གཡང་སྒྲོག་བཞིན། རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་གི་སྒོ་ཁར་སོང་ནས་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་སྐད་ཡིག་རང་དབང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་པར་གསལ་འདེབས་བྱས་པར་མ་ཟད། སློབ་མ་དེ་དག་ཁུལ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭའི་སྒོ་ཁར་སོང་ནས་ཕ་མེས་ཀྱིས་བཞག་པའི་སྐད་ཡིག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཏང་བ་རེད། དེ་ནས་ཅུང་མ་འགོར་བར་ཁུལ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་དང་། ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་འབྲིང་དང་པོ། རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་། ཁུལ་ལག་རྩལ་སློབ་གྲྭ། རྫོང་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་སོགས་སློབ་མ་སུམ་སྟོང་ལྷག རོང་བོ་དགོན་ཆེན་གྱི་རིག་གནས་ཐང་ཆེན་དུ་འདུ་འཛོམས་བྱས་ཏེ། སློབ་མ་ཡོངས་ཀྱིས་“མི་རིགས་འདྲ་མཉམ། སྐད་ཡིག་རང་དབང་།”ཅེས་པའི་ཁ་གཡང་སྒྲོག་བཞིན་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒོ་ཁར་སྐད་འབོད་བྱས་པར་མ་ཟད། གཞུང་ལམ་དང་སྲང་ལམ་སོ་སོར་སོང་སྟེ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་འཕྲད་པའི་ཚབས་ཆེའི་ཉེན་ཁའི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ལམ་ནས་གསལ་བཤད་དང་དྲང་བདེན་གྱིས་སྐད་འབོད་བྱས་པས། མཐའ་འཁོར་གྱི་བོད་རིགས་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་མིག་ཆུ་བཞུར་ཞོར་ཐེངས་འདིའི་སློབ་མའི་བྱ་འགུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་འདོད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་མང་དུ་བསྟན་པ་མ་ཟད། སྲང་ལམ་གཡས་གཡོན་དུ་ཡོད་པའི་ཚོང་བ་བོད་པ་དང་། རྒྱ་རིགས། ཁ་ཆེ་སོགས་ཀྱིས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྐོམ་ཆུ་དང་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་སྤྲད་པ་དང་། ད་དུང་ས་གནས་ཀྱི་སྐྱ་སེར་མང་ཚོགས་འགའ་ཤས་ཡང་སློབ་མའི་ཁྲོམ་སྐོར་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་ནས “མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་། སྐད་ཡིག་རང་དབང་།”ཅེས་པའི་ཁ་གཡང་སྒྲོག་བཞིན་ཕེབས་འདུག
གསུམ་པ། དོན་རྐྱེན་གྱི་ཚོར་སྣང་།
དེ་ཡང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ནི། སྤྱི་ཚོགས་མི་འདྲ་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་མི་འདྲ་བའི་ཁྲོད་ནས་རང་ཉིད་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བསམ་བློ་ཞིག་དང་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་འདོད་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་བཤད་མ་དགོས་ལ། བདེ་སྐྱིད་དེ་ཡང་ནང་བསམ་བློའི་སྟེང་ནས་ཡོང་དགོས་པ་ནི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། བསམ་བློའི་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་རང་དབང་ཡོད་ཚད་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་སྦྲེལ་ཡོད་ཕྱིར། སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་སུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ནའང་ཆེས་འབྲལ་དུ་མི་རུང་བའི་ལུས་སྟེང་གི་ཟུངས་ཁྲག་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཟུངས་ཁྲག་དེ་སུས་ཀྱང་སྐམ་དུ་འཇུག་མི་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤི་གསོན་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།
༡ ཆབ་སྲིད་པའི་སྐད་ཆ།
སི་ཏ་ལིན་གྱིས“མི་རིགས་རང་གི་སྐད་རིགས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཁྲི་སྟོང་མང་པོས་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་རིགས་དེ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ན་གཞི་ནས་རིག་གནས་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་དར་སྤེལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་མདུན་བསྐྱོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ”ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། ལེ་ཉིན་གྱིས“སུས་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་རིགས་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་མཐའ་འཁྱོངས་མི་བྱེད་པ། སུས་མི་རིགས་གཉའ་གནོན་ནམ་འདྲ་མཉམ་མིན་པར་འཐབ་རྩོད་མ་བྱས་ན། དེ་ནི་མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ལ་ཐ་ན་དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་པ་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དོགས་པ་སྤུ་ཙམ་ཡང་བྱེད་མི་དགོས”ཞེས་དང་། “ང་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ནང་གི་མི་རིགས་ཁག་དབར་བདག་དབང་འདྲ་མཉམ་ཡོད་དགོས”ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཙུང་ལི་ཀྲོའུ་ཨེན་ཡིས་སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་ཆིན་ཏའོ་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་གི་གསུང་བཤད་ནང་དུ“མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་ས་ཆར་མི་རིགས་གཙོ་བོ་དེའི་ཡི་གེ་ནི་ཨང་དང་པོར་བརྩིས་ཏེ་བེད་སྤྱོད་བྱ་དགོས”ཞེས་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་ཡིག་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་གསལ་བོར་གསུངས་ཡོད། རང་རྒྱལ་གྱི《རྩ་ཁྲིམས》དང་《མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》ཞེས་པའི་ནང་དུ་“གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སོ་སོར་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་བེད་སྤྱོད་དང་གོང་སྤེལ་གཏོང་བའི་རང་དབང་ཡོད”ཅེས་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
༢ སྐད་ཆའི་གནས་བབ།
དེ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་རིགས་སོ་སོའི་མི་དམངས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ནི། “འདྲ་མཉམ་དང་མཐུན་སྒྲིལ་ཕན་ཚུན་རོགས་རམ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་མི་རིགས་འབྲེལ་བ་ཡིན” ཞེས་གཏན་འབེབས་གསལ་བོར་བྱས་ཡོད་པ་ནི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཆ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་སྟེ། འདྲ་མཉམ་མིན་པའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་རྩ་བ་ནས་མེད་ལ། མཐུན་སྒྲིལ་མེད་པའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་ནས་ཕན་ཚུན་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་ཐབས་རྩ་བ་ནས་ཡོང་མི་སྲིད་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་སུས་བལྟས་ཀྱང་ཤེས་སླ་བ་ཞིག་རེད། གཞན་ཡང་། “ང་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ནང་གི་མི་རིགས་ཁག་དབར་བདག་དབང་འདྲ་མཉམ་ཡོད་དགོས”ཞེས་ལེ་ཉིན་གྱི་གསུང་ཚིག་འདི་ལ་བསམ་བློ་རེ་བཏང་ན། ཀྲུང་གོའི་གསར་བརྗེའི་མི་རིགས་གནད་དོན་གྱི་རྩ་བའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་མི་ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་མི་རིགས་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆའི་རྩ་དོན་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་པ་ནི། མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁག་ཐེག་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་གཡང་སྒྲོག་པ་ནི། “མི་རིགས་འདྲ་མཉམ། སྐད་ཡིག་རང་དབང་།”ཞེས་པ་འདི་རེད། ཀྲུང་གོ་ནི་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྐྱོང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་རབས་སྨྲ་བ་དེ་བདེན་ན། ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་ལ་རྣམ་འགྱུར་ཡང་དག་ཅིག་བཟུང་ན་འོས། རྒྱུ་མཚན་ནི། མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་ཡིག་རང་དབང་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་ཆོག་མཆན་བཀོད་པ་ལྟར་རྩ་ཁྲིམས་སུ་བཀོད་ཡོད་པ་དེ་རེད། ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་ལ་ཀྲུང་གོ་སྲིད་གཞུང་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཐོ་རིམ་མགོ་ཁྲིད་པས་རྣམ་འགྱུར་གྲང་ཤུར་ཤུར་ཞིག་བསྟན་ནས། ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་ནི་གོ་བ་ལོག་པ་ཞིག་སྟེ་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་སམ་ནང་སྒོས་སུ་ཐེངས་འདིའི་བྱ་འགུལ་དུ་ཞུགས་པའི་སློབ་མས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་མ་འདང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་རབས་དང་། ཁོ་ཚོས་བཏོན་པའི་སློབ་གསོའི་བཅོས་བསྒྱུར་དེ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་རབས་བཤད་དེ། ད་དུང་ཡང་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ལ་མགོ་བསྐོར་མགོ་གཡོག་གི་བྱ་བ་སྒྲུབ་བཞིན་པ་ནི། དཔེར་ན། རེབ་གོང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་འགྲོ་སོང་བཏང་ཚུལ་སོགས་འདྲེ་ཤར་སྒོར་གནས་པ་ལ་གླུད་ནུབ་སྒོར་འཕེན་པའི་ཚུགས་ཀ་མང་པོ་སྟོན་པ་རེད།
ཁ་སང་དེ་རིང་ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་པ་ཤེས་དང་མི་ཤེས་པ་ཡོངས་ཀྱིས་བསམ་བཞིན་དང་བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས“སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ”ཞེས་པ་ནི་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོ་དང་བོད་ཡིག་ཞོར་ཁྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་གླེང་དེ་ས་གནས་འདིའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྙིང་ནང་ལ་མེ་འབུད་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན། དོན་དངོས་སུ“སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ”ཟེར་བ་ལ་མི་རིགས་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་དང་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས། དེ་གཉིས་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་བཤད་ན་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ནི་བོད་ཡིག་གཙོ་བོ་དང་རྒྱ་ཡིག་ཕལ་བ་ཡིན་པའི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ཡིན་ལ། རྒྱ་རིགས་ཀྱི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ནི་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོ་དང་དབྱིན་ཡིག་ཕལ་བ་ཡིན་པའི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་གཉིས་ལ་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པའི་ཆ་ནས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་རེ་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས། དེ་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ནས་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོ་དང་བོད་ཡིག་ཕལ་བར་འཇོག་དགོས་པའི་རྩ་དོན་ཞིག་གསར་བཟོ་བྱས་ན། སྐད་གཉིས་འདྲ་མཉམ་དང་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་ལ་དོན་དངོས་ཀྱི་འདྲ་མཉམ་ཞིག་ཡོང་མ་ཐུབ་པས། མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་ཡིག་འདྲ་མཉམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་ནི། རྗེས་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་རིགས་གནད་དོན་ལ་འཕྲད་པའི་གནད་དོན་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་གོང་འོག་བར་གསུམ་ཡོངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
དེས་ན་གནད་དོན་དེ་ཇི་ལྟར་སེལ་དགོས་ཞེ་ན། དང་པོ། མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ལྟ་སྟངས་ཡང་དག་འཛིན་དགོས། གཉིས་པ། མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཁག་ཐེག་བྱེད་པ། གསུམ་པ། མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ། བཞི་པ། མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་ལས་ཁུངས་དང་ལས་སྒོ་སོ་སོའི་ནང་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ། ལྔ་པ། མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ངོས་འཛིན་གང་ལེགས་ཀྱིས་གནད་དོན་སེལ་དགོས་པ་ལས་གནད་དོན་ཇེ་ཆེར་མི་གཏོང་བའོ།
སྙིང་ཉེ་བའི་ཀློག་མཁན་ལགས།
ཁྱེད་ལ་ལྷད་མེད་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་དང་བབ་ཆགས་ཀྱི་ངག་སྒོ། གཞུང་དྲང་གི་བསམ་བློ་དང་ཕན་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཞིག་ཡོད་ན། ད་ཐེངས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་འདི་ལ་ཁ་དྲང་གྲགས་ཞིག་བྱེད་རྒྱུ་ནི། ང་དང་ངས་མཚོན་པའི་བོད་མི་རིགས་འདིའི་སྐད་ཡིག་ལ་འཕྲད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཀྱོགས་མཚམས་ཞིག་ཏུ་ཁེལ་ཡོད།
ཞེས་ཨ་མདོ་རེབ་གོང་རིག་པ་འབྱུང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ན་གཞོན་རྟོགས་སད་པ་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་སྐོར་ཞིག་གིས། ༢༠༡༠ ལོའི་ ཟླ ༡༡ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་གུས་ཕུལ།
དྲངས་བདེན་དང་ལྷག་བསམ་གྱི་ངང་ནས་། རླབས་ཆེན་གྱིས་ལས་འགན་སྤེལ་བ་ལ་། སྙིང་ནས་གུས་བའི་རྒྱབ་བསྐྱོར་ཞུ་།
སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་རྒྱུད་མཐུད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དུས་དང་སྟུན་ནས་སྤེལ་གལ་ཆེ། དེ་སྔོན་སློབ་མ་ཆོའི་ལས་འགུལ་གྱི་བཀའ་དྲིན་ལས་ད་ལྟ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བཟུང་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་གནས་སྐབས་རིང་ཕྱི་འཐེན་མི་བྱེད་ཐུབ་མེད་ཆགས་པས་མུ་མཐུད་དུ་ལས་འགུལ་དེ་ལྟར་སྐད་ཡིག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཚེ་ལྟེ་མོ་ལྟས་ནས་མ་སྡད་པ་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གཅིག་རྒྱབ་གཅིག་གིས་སྤེལ་གལ་ཆེ།
རྩོམ་ཡིག་འདི་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་མིས་བྲིས་པ་སོང་ཙང་། ཁ་སྔོན་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་གནས་ཚུལ་ཐར་ཐོར་རེ་སྤེལ་བ་དེ་སྟེང་། ད་ནི་གསལ་དོད་པོ་ཆགས་སྟབས། འབྲི་མཁན་ཚོར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག ལས་འགུལ་འདི་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ཚོར་མཚོན་ན། དེ་བས་ཀྱང་དཔྱད་གཞི་རྩ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད།
སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་གཡང་སྒྲོག་པ་ནི།
“མི་རིགས་འདྲ་མཉམ། སྐད་ཡིག་རང་དབང་།” སྐད་འབོད་ལ་རང་འགྲེལ་ཅིག་བྱས་ན།
བོད་ནང་ལ།
མི་ རིགས་གཉིས་པ་བོད་རིགས་མིན་པའི་རིགས། །
རིགས་ པས་དཔྱད་ན་བོད་སྐད་དང་པོ་ཡིན། །
རྒྱ་ཁོངས་སུ།
འདྲ་ འདྲ་དགོས་ན་སྐད་རིགས་འདྲ་མཉམ་དགོས། །
མཉམ་ གནས་དགོས་ན་མི་རིགས་སྐད་མཉམ་དགོས། །
རྒྱལ་ཡོངས་སུ།
སྐད་ དང་ཡིག་གེ་མི་རིགས་བླ་སྲོག་ཅེས། །
ཡིག་ གེ་ཡོད་མཚུངས་གཅིག་ཤོས་བརླག་མི་ཉན། །
རང་ གི་སྐད་ཡིག་འབྲི་ཤོད་རང་དབང་དེ། །
དབང་ ཤེད་རྒྱ་ཡིས་བཟུང་བ་དྲང་པོ་མིན། །
བོད་ནང་གི
མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་།
སྐད་ཡིག་རང་དབང་།
རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །
བོད་ནང་གི་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གི་གསུང་བཤད།
ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་སུམ་ཅུ་པ་དང་རྟགས་འཇུག །བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་ཟེར་ཡག །བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དངོས་གནས་དྲང་གནས། བོད་རང་གི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བོད་རང་གི་མིས་བོད་རང་གི་སྐད་ལ་གཞི་བཞག་ནས་བཟོས་བཞག་པའི་བསྟན་བཅོས་སུམ་ཅུ་པ་དང༌། རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པ་དེ་རྒྱས་རེད། དེ་གཉིས་རེད། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ན། དེ་གཉིས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་པ་དང༌། རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཨ་མ་སྐད་ཡིག་དེ་རེད་པ། བོད་ཀྱི་སྐད་ལ་བལྟས་ནས་བོད་ཡིག་བཟོས་པ་རེད་མ་གཏོགས། བོད་ཡིག་ལ་ལྟོས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བཟོས་པ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་ང་ཚོས་སྐད་དེ་གཙོ་བོ་བྱེད་དགོས། སྐད་དེ་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་མི་ཉེན། སྐད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡི་གེ་བཟོས་པ་དེ་འདྲ་རེད། དེའང་ང་ཚོའི་སུམ་རྟགས་གཉིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་རེད། དེ་བཞིན་དུ། ཕྱི་འབྱུང་ང་རང་ཚོ། མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། མི་རིགས་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་ན། མི་རིགས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་དེ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། མི་རིགས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་དེ་མི་རིགས་དེ་ཡི་སྐད་ཡིག་དེ་གཉིས་ཡིན་ཟེར་གྱི་རེད། མི་རིགས་དེ་ཡི་སྐད་ཡིག་རྩ་མེད་ཕྱིན་ན་མི་རིགས་དེ་ཤི་བ་རེད། འཆི་ཚར་བ་རེད། རོ་ཆགས་པ་རེད། དེ་ནས། ཡོད་མ་རེད་ད། མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་ཡིན། དེ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཁྱོད་རང་རྣམ་པ་དགུང་ལོ་ཆུང་ཆུང་དང༌། ལོ་གཞོནགཞོན་ཚང་མས་སེམས་ཀྱི་ནང་ལ་ཡག་པོ་གཅིག་འཇོག་རོགས་གནང༌། ཨ་ནི། འདི་གར་དགུང་ལོ་བགྲེས་པོདང༌། དགེ་རྒན་རྣམ་པ་དང༌། ང་ལས་ལྷག་པ་མཁྱེན་གྱི་རེད། ཞུ་དགོས་ཡག་ཡོད་མ་རེད། ད་བློ་ཆུང་ཚོར་ཡིན་ན་འདི་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་རེད། སྐད་ཡིག་ཟེར་ཡག་དེ་ལས་ལྷག་པར་དུ་སྐད་ཟེར་ཡག་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་རེད། བྱས་ཙང༌། བོད་ཀྱི་བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་གནས་ཟེར་ནའང་འདྲ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཟེར་ནའང་འདྲ། ང་རང་ཚོའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་དེ་རེད། ངའི་སྲོག་རྩ་ཡང་དེ་རེད། ཁྱོད་རང་ཚོའི་སྲོག་རྩ་ཡང་དེ་རེད། ང་རང་ཚོ་ལ་སྲོག་གཅིག་མ་གཏོགས་སྲོག་གཉིས་ཡོད་མ་རེད། ང་ཚོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན། མི་རེ་རེ་ངོ་རེའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན་མི་རེ་རེར་སྲོག་རེ་ཡོད་རེད་དེ། འོང༌། མི་རིགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ཡོང་དུས། ང་ཚོའི་སྲོག་རྩ་དེ་བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་རེད། བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་གཉིས་ཀ་ང་ཚོས་ནམ་ཡང་ཉམས་མ་བཅུག་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་རེད། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ང་བེ་ཇིན་ལ་རྒྱུན་རིང་སྡོད་དུས་ང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་འདུ་འདྲ་པོ་དེ་འདྲ་ཐེངས་མང་པོ་བཅར་མྱོང༌། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་དུས་རྒྱུན་དུ་ཐུགས་རེ་དེ་གནང་གི་ཡོད་རེད།
སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ལས་འགུལ་འདི་འདྲ་སྤེལ་བ་དངོས་གནས་རླབས་ཆེན་རེད། བོད་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུར་ཕན་ཐོག་ཡོད་པའི་ལས་འགན་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པ་རེད། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།