༼གསུང་འབུམ་པོད་བདུན་པ་ལས་དྲངས།༽
བསེ་ཚང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན།
ད་སྐབས་རིག་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་བཟང་པོ་ཞིག་མ་བྱས་ཚེ་མི་རིགས་ཀྱི་བྱ་བ་ཅི་ཡང་ཡར་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་མེད་པ་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་མཐོང་ལམ་དུ་གསལ་བོར་བཤམས་ཡོད། རིག་གནས་མེད་པར་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་ཡང་དོན་གྱིས་རྫུན་མའི་རང་སྐྱོང་ཙམ་ལ་ངོ་མའི་རང་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་བཞིན་མེད་པ་དང༌། ལག་རྩལ་གསར་པ་གང་ཡང་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ལ། ཐ་ན་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཁག་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཤེས་ཡོན་པ་དག་ཀྱང་སློབ་གྲྭ་ཆུང་ངུ་རེའི་དགེ་རྒན་རེ་བྱ་བ་ལག་ཏུ་ཆུད་སོང་ཟེར་ནས་ཡིད་ཚིམ་ཚིམ་བྱེད་པ་ལས་དེའི་ཡན་དུ་རེ་བ་གང་ཡང་བྱེད་བཞིན་མེད། དེ་ཙམ་གྱིས་མི་ཡོང་སྟེ། རྨང་གཞི་དེའི་སྟེང་ད་རུང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་དང་གཞན་གྱི་རིག་གནས་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་མཁས་པར་སྦྱངས་ན་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ་སོགས་ལ་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐོན་ཐུབ་ངེས་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་ཕུགས་འདུན་དང་རེ་བ་རང་གིས་རང་ལ་འདོན་དགོས་པ་རེད། འོན་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་བུ་མེད་པར་སྒྱིད་ལུག་གིས་ཆོག་ཤེས་བསྟེན་ཅིང༌། སྤོབས་པ་དང་སྙིང་སྟོབས་མེད་པ། འགྲན་སེམས་དང་ཁོག་དཔུང་ལ་རྒྱ་མེད་པ་ནི་ད་ལྟའི་བོད་རིགས་ཀྱི་ལོ་ཆུང་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཞན་ཆ་དང་སྐྱོན་ཆ་རེད། ད་རུང་བརྩོན་པ་མེད་པས་ལས་མཐའ་མི་འཁྱོལ་ཞིང༌། རང་ཉིད་ལ་རེ་བ་མི་མཐོ་བ། ནང་དུ་མཐུན་སྒྲིལ་མེད་ལ། ཕྲག་དོག་ཆེ་བའི་སྟེང་། ལག་ཆར་གྲི་དང་བསྐོར་དབྱུག་བཟུང་ནས་རྩིང་སྤྱོད་ཅི་རིགས་བྱེད་པར་དགའ་བ་སོགས་མི་རབས་མང་པོར་སློབ་གསོ་མ་བརྒྱུད་པའི་བླུན་རྟགས་དེ་ད་རུང་དཔའ་རྟགས་སུ་འཛིན་མཁན་མང་བ་དེ་མཚང་དུ་ཤེས་མཁན་དེ་བས་ཉུང་བ་ཡོད། དེང་སྐབས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་པ་རེད། མི་རབས་གསར་པའི་སློབ་མ་ཡ་རབས་ཤིག་ཡིན་ན་གཙོ་བོ་བཟང་དཔེ་གཞན་ལས་བླངས་ནས་སློབ་སྦྱོང་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་དེའི་སྟེང་ནས་ལ་རྒྱ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ལུས་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་བུ་རྒོད་དུ་མི་འགྱུར་སྟེ། ལུས་སྟོབས་ནི་གཡག་ལ་འགྲན་བཙུགས་ན་རང་ཉིད་འབྲོ་བ་ལས་རྒྱལ་ག་ལ་ཐུབ། དེས་ན་ལུས་ལ་གྲི་རིང་བཏགས་ཤིང་འགྱིང་སྟབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དེ་ནི་བླུན་རྟགས་ཚ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། ཡོན་ཏན་ཅན་ནི་དེ་འདྲ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་སློང་བཟང་ཞིང་བྱ་སྤྱོད་ཡག་པར་མ་ཟད་སེམས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མིག་རྒྱང་རིང་བ། རང་གིས་རང་ལ་རེ་བ་མཐོན་པོ་བཅངས་ཡོད་པ་དང་སློབ་སྦྱོང་སོགས་བྱ་བ་གང་གི་ཐད་ནས་ཀྱང་གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པ་རེད། ཁྱོད་ཚོས་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་མཁས་པ་དང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་གྲགས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་བཟང་པོ་རྣམས་ལ་ལྟོས་དང༌། དེ་རྣམས་མཐོང་རྒྱ་དང་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྒྲིག་ལམ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ཁོར་ཡུག་ཡིན་ཀྱང་སྤྱོད་ལམ་བཟང་བ་ཡོད་པ་ནི་རང་རྟོགས་ཀྱིས་སྒྲིག་ལམ་ཞེས་པ་བརྩི་ཤེས་པས་རེད། སྒྲིག་ལམ་དང་འགལ་ན་རང་གི་མཚང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཀུན་སྤྱོད་བཟང་དགོས་པ། སྒྲིག་ལམ་བརྩི་སྲུང་བྱས་ན་འབྲས་བུ་རང་ལ་བཟང་ཞིང༌། སྒྲིག་ལམ་ཞེས་པ་སློབ་སྦྱོང་ཐད་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་པས་རེད། སྤྱིར་སློབ་སྦྱོང་ལ་བརྩོན་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་སྒྲིག་ལམ་ཞེས་པ་ཞིག་ག་ལ་དགོས་ཏེ། ངས་གཙོས་མི་རིགས་དགེ་འོས་ཆེད་སྦྱོང་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་རྣམས་ལའང་འདི་ལྟར་བཤད་མྱོང༌། ཁྱོད་ཚོའི་ནང་གི་སློབ་གྲོགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་སྒྲིག་ལམ་གཉའ་ནས་ནོན་འོང་བ་ཞིག་མེད་མི་རུང་སྟེ། དགོས་པའི་སློབ་སྦྱོང་ནི་མི་བྱེད་པར། མི་དགོས་པའི་ཆང་འཐུང༌། རྡུང་རེས་བྱེད། གྲི་དང་བསྐོར་དབྱུག་བཟུང་ནས་གཞན་བརྡུང་རྒྱུའི་བསམ་བློ་ལས་ཀུན་སློང་བཟང་བོ་ཞིག་མེད། དེ་ལྟར་བྱེད་ག་ལ་རུང་སྟེ་རང་གི་ཁ་ལོ་རང་གིས་འདུལ་ཤེས་པ་ཞིག་དགོས། ང་ཚོ་བོད་ལ་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་གཏོང་ཕོད་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། རྩྭ་ཉག་མ་འགའི་ཆེད་དུ་གཅེས་པའི་སྲོག་བཏང་བ་གང་མང་མང་རེད། གཞན་གྱི་ཕྱུགས་ཟོག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་རྩྭ་ཁམ་རེ་ཟོས་པར་ཅི་སྐྱོན། ཟོས་ཀྱང་མི་རིང་བར་སླར་སྐྱེ་ངེས་རེད། དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་རིན་མེད་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་བཀག་ཀྱང་མི་ཁོག་པ་ཞིག་སྐྱེ་བར་གདའ། དོན་ཆུང་གི་ཆེད་དུ་གཅེས་སྲོག་གཏོང་བ་དེ་ལ་དཔའ་བོ་ཟེར་ཡང་དེ་ནི་དཔའ་བོ་ག་ལ་ཡིན་ཏེ་བླུན་རྟགས་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་སོ། །དེ་བས་ཁྱོད་ཚོ་ནི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཡིན་པས་སྐྱོན་ཡོན་སོ་སོར་འབྱེད་ཤེས་ལ། ཕྱིར་རང་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་སོང་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་འདུག་ན་ཁ་ཏ་སློབ་གསོ་གཏོང་འོས་པ་ཞིག་རེད། འུ་ཅག་མི་རིགས་ཀྱིས་སྔོན་ཆད་ནས་ཡོད་པའི་རང་སྟེང་གི་ཞན་ཆ་དེ་ཡོངས་རྫོགས་བཅོས་བསྒྱུར་ལེགས་སྤེལ་མི་བྱེད་པར་དེང་ཕྱིན་ཡང་འདི་ལྟར་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཕྱོགས་གང་ན་ཡང་ཕམ་ཁ་མ་གཏོགས་གང་ཡང་ཡོང་སྲིད་རྒྱུ་མ་རེད། ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་བཟང་ཡང་གཙོ་བོ་མི་རིགས་རང་གི་ནང་ལན་པས་མི་རིགས་སྤྱིའི་བྱ་བ་ཕར་ཞོག ཐ་ན་ནང་གི་མཐུན་སྒྲིལ་ཙམ་ཡང་མི་འོངས་པར་སྤུན་ཟླའི་བར་ཕྲག་དོག་དང་ནང་འཁོན་གྱིས་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་ཡོད། ནང་འཛིང་དང༌། ཕྲག་དོག་གིས་རང་གིས་རང་ལ་གནོད་སྐྱེལ་བྱུང་པ་ཞིག་འདུག་ལ། རིམ་པ་མཐོ་གྲས་སུ་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་པ་དང་མི་ཆེན་ཡིན་ཟེར་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་མི་རིགས་ལ་ཤ་ཚ་ཞིང་དེའི་བྱ་བ་རེ་གང་ནུས་ཅི་ལྕོགས་བྱེད་འོས་ཀྱང་སྒྲུབ་འདོད་དང་སྒྲུབ་སྤོབས་ཀྱི་བློ་མེད་པར། རང་གི་ཕན་ཁེ་ཙམ་རེ་གཉེར་བཞིན་པ་དང༌། མི་རིགས་ལ་ཤ་ཚ་ཞིང་ལ་རྒྱ་ཡོད་ཟེར་བའི་བོད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཁ་ནས་མི་རིགས་ཞེས་མ་ཎི་འདོན་འདོན་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང༌། ཐ་ན་རང་གི་བྱིས་པ་ཡང་བོད་ཡིག་སློབ་པའི་སྒོར་མི་འཇུག་པར་རྒྱ་ཡིག་སློབ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཁ་ཁོག་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་ཡིན་པ་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བཤད་བཞིན་འདུག་སྟེ། ཁྱོད་ཚོས་མང་ཚོགས་དང་སློབ་མ་ལ་སློབ་གསོ་གཏོང་དུས་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང༌། མི་རིགས་ཀྱི་སློབ་གསོ། མི་རིགས་རང་གི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་དགོས་ཚུལ་ཤེས་མདོག་ཁ་མཁས་བྱེད་ནའང༌། དེ་ཁྱོད་རང་སྟེང་ལ་སྦྱར་ཚེ་བྱིས་པ་ཕོ་མོ་ཆེ་ཆུང་སུས་ཀྱང་བོད་ཡིག་སྦྱོང་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག ཐ་ན་རང་སྐད་ཀྱང་ལེགས་པོ་བཤད་མི་ཤེས་འདི་གང་གིས་ལན་པ་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བཞིན་འདུག་ན། དེ་ལ་ལན་ཇི་ལྟར་གདབ་དགོས་སམ།
ཀན་ལྷོའི་ས་ཁུལ་ནའང་གླེང་ཕྱོགས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་འདུག་སྟེ། ཧོར་གཙང་ཤིང་སྒོའི་མན་ཆད་ལ་བུད་ཚེ་བོད་ཡིག་བཀོལ་ས་གང་ཡང་མེད་ཟེར་ཞིང་བོད་ཡིག་སློབ་པ་དོན་ཆུང་དུ་བརྩི་མཁན་མང༌། ལྷག་པར་དུ་ད་སྐབས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་བྱ་བ་རྙེད་དཀའ་བའི་གནས་ཚུལ་འོག་ཚང་མས་བོད་ཡིག་སློབ་འདོད་མེད་པར་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཡིག་ཁོ་ནར་འབད་བཞིན་འདུག རྒྱ་ཡིག་བསླབས་ན་མི་བཟང་ཟེར་བ་ག་ལ་ཡིན་ཏེ་ང་ཚོ་ནི་རྒྱ་རིགས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་མི་རིགས་ཡིན་སྟབས་སུས་ཀྱང་ཕྱོགས་ཙམ་སྦྱོང་དགོས་པ་བདེན་ཡང༌། བོད་ཡིག་སྤང་འདོད་ཀྱི་བསམ་བློ་དེ་རྩ་བ་ནས་ནོར་སོང་བ་རེད། འུ་ཚོ་ཚང་མ་བོད་པ་ཡིན་པས་བོད་ཡིག་སློབ་དགོས་པ་བྱ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་མ་ཡིན་པར་མི་རིགས་རང་གི་འོས་འགན་རེད། བྱ་བའི་ངོས་ནས་བཤད་ནའང་དཔེར་ན་ཀན་ལྷོ་ན་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ཚང་མས་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེའི་སྟེང་ནས་ཟ་མ་བཟའ་བཞིན་པ་མ་གཏོགས། ཀན་ལྷོའི་བོད་པ་ཚང་མས་རྒྱ་ཡིག་བསླབས་མ་བསླབས་གང་གིས་ཀྱང་མི་རིགས་གཞན་དང་ས་ཕྱོགས་གང་ལའང་ནུས་པ་ཅི་ཡང་ཐོན་མི་སྲིད་དེ། ཀན་ལྷོ་རུ་རྒྱ་ཡིག་སློབ་མཁན་མང་ཡང་ད་ལྟའི་བར་དུ་པེ་ཅིན་སོགས་ནང་ལོགས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་གཞན་ཕར་ཞོག ཀན་སུའུ་ནང་གི་ལན་གྲུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལས་ཁུངས་ག་གེ་མོས་ཀན་ལྷོ་ནས་རྒྱ་ཡིག་གི་སྦྱངས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཆེ་གེ་མོ་གདན་དྲངས་སོང་ཟེར་བ་ཞིག་ཧ་གོ་མ་མྱོང་ལ། དེ་འདྲ་ད་ལྟའི་བར་དུ་བྱུང་མ་མྱོང་ལ་དེང་ཕྱིན་ཡང་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུ་རེད། མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་ན་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་གཙོ་བོར་སྦྱངས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་བྱ་བ་གཙོ་བོར་སྒྲུབ་ན་ནུས་པ་ཐོན་ལ། བྱ་བའང་རབ་དང་རིམ་པར་ཡོད་ངེས་པ་མ་གཏོགས། ཡོད་ཚད་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་ཞིག་ལྟ་ཞོག དོན་ཆུང་འབྲས་བུ་ཆུང་བའི་བྱ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་བསྒྲུབ་འདོད་ཀྱང་བྱ་བ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པ་རང་གིས་བྱས་པ་རེད། ཡོད་ཚད་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་གང་ཡང་གཙིགས་སུ་མ་བཟུང་ན། ནམ་ཞིག་གི་དུས་སུ་མི་རིགས་ག་གེ་མོ་ཞིག་གི་ལག་གཡོག་ཏུ་རྒྱུག་ནས་རང་གི་ཁ་གསོ་དགོས་པའི་དུས་ཤིག་འབྱུང་ངེས་རེད། དེ་བས་ང་ཚོ་ནི་རང་གི་ས་གནས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ་ལ་ཆེད་དུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཡིན་སྟབས། རང་གི་མི་རིགས་དང་ས་གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་ཕན་ཐོགས་པའི་རིག་གནས་དེ་གཙོ་བོར་སྦྱངས་དགོས་པ་ཡིན།
ཡང༌། སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་གི་མི་སྐོར་ཞིག་གིས་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྦྱངས་ན་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་བྱ་བ་ཆེ་ཕྲ་གང་ལའང་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་ཆེ་ཟེར། དེ་ནི་རྩ་བ་ནས་ནོར་བའི་ལྟ་བ་ཞིག་རེད། རིག་གནས་སྦྱངས་ན་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་ཆེ་ཟེར་བའི་གླེང་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གང་དུའང་ག་ལ་ཡོད། མི་རིགས་ཀྱི་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཡང་མི་རིགས་དེའི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ལ་མ་འབྲེལ་བ་ཞིག་མེད་པ་ལ། དེ་མ་བསླབས་པར་གནོད་སྲིད་པར་འདོད་པ་ནི་དེའི་འཁྲུལ་ཤེས་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཙམ་ལས་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བདེན་པར་འཛིན་ག་ལ་སྲིད་དེ། མི་སྲིད་དོ། །
ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆུ་ཚད་སྔོན་ཆད་དང་བསྡུར་ན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། མི་རབས་འདིའི་སྔོན་ཙམ་དུའང་སྦྱངས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་མཁས་པ་གང་མང་བྱོན་ཡོད། ད་སྐབས་སློབ་སྦྱོང་གི་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་འབྱོན་རྒྱུ་ཕར་ཞོག་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཇེ་ཞན་ནས་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདུག སྦྱངས་པ་སྣེ་ཙམ་ཟིན་རྗེས་ཡིད་ཚིམ་ཞིང་རང་རློམ་རི་བས་མཐོ་བ་ཞིག་བྱས་ཏེ་སྡོད་མཁན་མང༌། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱང་དེ་འདྲ་སྦྱོང་སླ་བོ་དང་སྔ་ཙམ་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ག་ལ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་མ་བསླབས་མ་སྦྱངས་པར་དེའི་སྐྱོན་ཡོན་ག་ལ་མཐོང༌། ང་ཚོས་རིག་གནས་ཚང་མ་ཕར་ཞོག་བོད་རང་གི་རིག་གནས་ཆ་ཚང་བྱང་ཆུབ་པ་ཞིག་སྦྱོང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་གནས་ཡིན་པ་བདེན་ཡང༌། བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རིག་གནས་སྤྱི་ལ་གོ་བ་རགས་ཙམ་དང༌། ཕྱེད་ཙམ་ལ་བློ་བསྐྱེད་འབྲིང་ཙམ། རང་གི་ཆེད་ལས་སམ་རིག་པ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གཏིང་ཟབ་མོ་སྦྱངས་པ་ཡོང་ཐུབ་ཐབས་ལ་འབད་པ་བྱེད་རིགས་པ་ལས། སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུར་མི་ཤེས་པ་གང་ཡང་མེད་པ་བཟང་མོད། གཏིང་ཟབ་མོ་ཤེས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་དེ་ལས་ཕངས་ཆེ་བ་ཞིག་གང་ན་ཡོད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀུན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་རྒྱུ་ནི་ད་ལྟའི་སློབ་མ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་དཀའ་སྟེ། སློབ་ཆུང་སྐབས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཧྲིལ་བོ་ཚད་མ་རིག་པ་སྦྱོང་བའི་དུས་ཚོད་དུ་སྤྱད་ཀྱང་ཕྱོགས་ཙམ་མ་གཏོགས་སྦྱོང་མི་ཚར་བ་དང༌། ལོ་ཉེར་བཞིར་མ་སྦྱངས་ན་ཕར་ཕྱིན་ལ་གོ་བ་རགས་ཙམ་ཡང་ལོན་མི་ཐུབ་པའི་ཚོད་ཡིན་ན་སྦྱང་གཞི་མང་བའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་གཉིས་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལས་ཆ་ཤས་ཙམ་ལས་སྦྱོང་ཐབས་མེད་ན། དེ་ཙམ་ཤེས་པས་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་ག་ལ་རིགས་ཏེ། མུ་མཐུད་དུ་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་དེ་མ་མཐའ་ཡང་རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔ་བོ་ལ་གོ་བ་བཟང་ཙམ་ལོན་པར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ། ད་སྐབས་ཁོ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་དང་སྙན་ངག་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་གྱི་ནང་ན་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་གྱི་རྨང་གཞི་ཙམ་ཡང་མ་ཆགས་པར། ད་རུང་སྙན་ངག་འབྲི་བཞིན་འདུག བྲིས་པའི་ཚིག་ལ་བོད་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཕར་ཞོག་ཐ་ན་ཡི་གེ་དག་ཆ་ཙམ་ཡང་ཐོན་མེད་ལ་ཀློག་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་ཚད་དུ་འདུག་ན་དེ་སྙན་ངག་ཏུ་ག་ལ་འགྲོ། རིག་གནས་སྤྱི་ཕར་ཞོག་ཆེས་རྩ་བའི་རྨང་གཞི་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་ཙམ་ལའང་སྦྱངས་པ་རྩིང་བོ་ཙམ་ལས་སོང་མི་འདུག་པ་ལ་ད་དུང་སྦྱངས་བརྩོན་མི་བྱེད་པར་ང་རྒྱལ་ནི་ཆེན་པོ་རེ་འདུག བརྩོན་པ་མ་བསྐྱེད་པར་ཡོན་ཏན་བཟང་པོ་ཞིག་ག་ལ་འབྱོར། ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་སྔོན་དུ་རྡོ་སྦིས་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས་དབུས་ནས་སློབ་གཉེར་གནང་སྐབས་རྩམ་པ་བཞེས་རྒྱུ་མེད་པར་རྩམ་ཁུག་ལ་སྣོམ་ཞིང་སློབ་གཉེར་གནངས་པ་དང༌། སེ་རའི་བླ་མ་དང་དགེ་བཤེས་ཀྱི་ནང་ནའང་བཞེས་རྩམ་མ་འབྱོར་བས་ལྷམ་གྱི་ཀོ་དམར་བཙོས་པ་ཟས་སུ་བཞེས་ཏེ་སྦྱངས་བརྩོན་མཛད་ཚུལ་ངག་རྒྱུན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་སྟོབས་དང་བརྩོན་པ་མེད་ན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་རྒྱུ་དེ་སླ་མོ་ཞིག་མ་རེད། དེང་སྐབས་བོད་དུ་ཡོད་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡང་ཆེས་ཐོག་མའི་སྐུ་རྣམས་འཚོ་བ་སོགས་གང་ཐད་ནས་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པས་མཁས་པར་གྱུར་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། ཆ་རྐྱེན་ཇེ་བཟང་དུ་གྱུར་པས་སྐུ་ཕྲེང་གཞུག་མ་རྣམས་ནི་སྔོན་མ་ལས་ཡོན་ཏན་ཇེ་ཞན་ནས་ཇེ་ཞན་དུ་གྱུར་བའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཡང་ཆ་རྐྱེན་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་བ་ལས་བརྩོན་པ་ཇེ་ཞན་དུ་གྱུར་བ་དེ་ཁོ་ནར་ཐུག་ཡོད།
དེས་ན་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་སློབ་སྦྱོང་གི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཏུ་བརྩོན་པ་བྱེད་དགོས། སློབ་གྲྭ་འདི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་སའི་ལྟེ་བ་ཡིན་སྟབས། འདི་གའི་དགེ་སློབ་ཡོངས་ཀྱིས་རང་རང་གི་གང་བབ་འགན་ཁུར་དེ་ཧུར་བརྩོན་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཐུགས་བསམ་གཏོང་རྒྱུའང་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
མདོར་ན་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཚང་མས་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སྦྱོང་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། གལ་ཏེ་སྐད་དང་ཡེ་གེ་སྤངས་ཚེ་མི་རིགས་ལ་བརྩེ་དུང་ཡང་ཞོར་དུ་མེད་འགྲོ་བས་སློབ་གསོའི་བྱ་བ་དེ་དོན་ཆུང་དུ་བརྩི་རུང་བ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། དེང་ཕྱིན་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡང་འཆོར་མེད་དུ་འཛིན་རྒྱུ་དང༌། བོད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ནམ་ཡང་གཙོ་བོར་བཀུར་ནས་བརྩོན་པ་བྱེད་རྒྱུ་ངའི་རེ་བ་ཡིན། ཁྱེད་རྣམ་པར་ཞུ་འོས་ཀྱི་གཏམ་མང་ཡང་གྲ་སྒྲིག་མེད་པར་ཐེངས་འདིར་འགྲིག་མི་འགྲིག་གི་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་བློ་ངོར་ཅི་འཆར་གང་བྱུང་གིས་སྙིང་གཏམ་ལྷུག་པོར་བརྗོད་པ་ལ་ལེགས་ཉེས་སྤང་བླང་བྱེད་འོས་ཀྱི་དོན་ཅི་ཡོད་ཁྱོད་ཚོས་རང་རང་གིས་དཔྱད་དེ་གང་དགྱེས་མཛད་པར་ཞུ། ཚང་མས་གསན་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའོ། །
བསེ་ཚང་རིན་པོ ཆེ་ནི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་བསྙོན་དུ་མེད། ཁོང་གི་བཀའ་སློབ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་བོད་མི་ཀུན་གྱི་སྙིང་ལ་བཅངས་ནས་ལག་ལེན་དུ་འདེབས་པར་འོས།
བསེ་ཚང་རིན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་འདི་ནི་གསེར་ནག་གི་རྟ་ཕོ་ཞིག་རང་རེད།
བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་ནས་བོད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་པར་ཕན་པའི་ཆེད་ལས་པ་གསོ་སྐྱོང་གནང་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་ནང་གི་དོན་ཆེན་རེད།
གསུང་བཤད་ཧ་ཅང་གི་གནད་འགག་ཅན་དུས་ཐོག་ཆར་བ་དངོས་རེད། བོད་ཡར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བ་ལ་རང་གི་རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཞིག་ཐོག་མར་ཡོད་དགོས་པ་ནི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་རེད། གསུང་བཤད་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གནང་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་ཞུ།
་་་་་་་་་་་་་་་་་ མདོར་ན་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཚང་མས་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་སྦྱོང་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། གལ་ཏེ་སྐད་དང་ཡེ་གེ་སྤངས་ཚེ་མི་རིགས་ལ་བརྩེ་དུང་ཡང་ཞོར་དུ་མེད་འགྲོ་བས་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་
བཀའ་སློབ་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་འདི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐེ་རྒྱན་དུ་ངེས་བར་དུ་འདོགས་ཐུབ་དགོས་མོད།ཡིན་ཡང་ནུབ་བྱང་ཚང་ན་བོད་དགེ་རང་རློམ་མཁས་བར་འདོད་མཁན་འགས།མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་གསུང་རྩོམ་བློས་གཏོང་མ་ཐུབ་པར་བསྡད་ཡོད་པ་སྐོར་ཞིག་གིས་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ལམ་ལོག་ཏུ་ཁྲིད་བཞིན་ཡོད། གང་ལྟར་བསེ་ཚང་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་སློབ་འདི་སྙིང་ལ་བཅིངས་ཡོད།
བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཡར་དར་ལ་གནམ་སར་མི་ཤོང་བའི་ལག་རྗེས་འཇོག་མཁན་བསེ་ཚང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་འདི་ལས། ད་ེརིང་གི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་མི་རིགས་ཤི་གསོན་གྱི་འཇིགས་ཉེན་མང་བོ་ཞིག་གསལ་ཐིང་ཐིང་གི་གསུངས་འདུག་པར་ཅི་འདྲའི་འུ་ཚོར་བློ་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་མང་བོ་འདུག་ཨང་། སྐྱ་སད་སྔོ་སྡུག་གི་དུས་འདིར་དམ་པ་ཁོང་ཚོ་ལྟ་བུ་གཞིས་སུ་བཞུགས་ནས་འཕྲིན་ལས་སྐྱོང་གི་ཡོད་པར་ངོ་མ་དགའ་བས་མྱོས་སོང་།
མཁས་པའི་གསུང་ལ་མངོན་པར་བསྟོད།
བོད་ལུང་པའི་གཞུང་འབྲེལ་སྐད་ཡིག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་མིན་ན་དོན་དངོས་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་བེད་སྤྱོད་དང། རིན་ཐང་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། བོད་པའི་གཏམ་དཔེར། དཀར་ཕུགས་ཀྱི་ནམ་མ་ལངས་ན། སྒོ་སྒེ་ཁུང་ཕྱེ་དང་མ་ཕྱེ་མེད། ཟེར་བ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད།
བསེ་ཚང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡནརིན་པོ་ཆེའི་བོད་མིའི་སྐད་རིགས་དང་། ལུགས་བཟང་ཡར་བསྐྱེད་བཀའ་སློབ་ལ་གུས་བཀུར་ཞུ་འོས།
་་
“གསུང་བཤད་ཧ་ཅང་གི་གནད་འགག་ཅན་དུས་ཐོག་ཆར་བ་དངོས་རེད།” ་གནད་འགག་ཅེས་པ་ལན་མང་ཐོས་པ་ཞིག་་སྟེ། གནད་འོས་་དེ་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། མི་འོས་པ་དེ་འགག་དགོས་པ་སྒྲ་བཤད་ཀྱང་ལེགས་པ་ཞིག་ཡོད་རུང་། ཁ་སང་རང་འདུལ་བའི་བཅས་མཚམས་འགག་སྒྲུབ་གནང་གསུམ་ཞེས་པ་ལས་གནང་འགག་ཅེས་པ་ལས་གནད་འགག་ཅེས་རྗེས་འཇུག་ང་དེ་ད་ལ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ། རྟགས་དཔྱད་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་། བདག་གིས་རྣམ་རྒྱུན་བརྟག་དཔྱད་ཅེས་འབྲི་ཡང་། ཉེ་དུས་རྟགས་དཔྱད་ཅེས་བྲིས་པ་མཐོང་བས། རྟགས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ལས་རྟགས་དཔྱད་ཅེས་པ་ཡང་དོན་ལྡན་གྱི་སྒྲ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ་།