རྩོམ་པ་པོ། ཕག་གྲུ འོས་སྦྱོར་བ། རོང་བོ་ཐང་དཀར།
དང་པོ། བོད་དཀར་གྱི་གོ་དོན་དང་མཚོན་དོན།
དཀར་ཡོལ་ནི་དཀར་རྩིའམ་ས་དཀར་མ་བཅོས་རྒྱུ་ཆ་བྱས་ཏེ་རྒྱུ་ཆ་འབྲེལ་སྦྱོར་དང༌། བཟོ་ལྟ་ཐོན་སྐབས་སྐམ་པོར་མེ་ལ་སྲེག་པ་སོགས་ཀྱི་བཟོ་ཐབས་ལས་རིམ་བརྒྱུད་དེ་བཟོས་པའི་སྣོད་སྤྱད་ལ་ཟེར་བ་དང་། དེ་ལ་རྒྱུ་གཞི་ཞིབ་ཅིང་སྲ་བ་དང་། བཀྲག་མདངས་ལྡན་པ། ཆུ་སིམ་པའི་ཤས་ཆུང་བའམ་ཆུ་མི་སིམ་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་དཀར་ཡོལ་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིང་ལ་རྣམ་གྲངས་དང་བཟོ་དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་། ཁ་ཞེང་ཆེ་ཆུང་དང་ས་གནས་ཁག་གི་མིང་འདོགས་ཚུལ་ཡང་མི་འདྲ་བས། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་སོ་སོའི་རིག་གནས་ལག་རྩལ་གྱི་སྙིང་བཅུད་ཡིན་མོད། ཡིན་ནའང་དུས་ད་ལྟར་དཀར་ཡོལ་གྱི་ལག་རྩལ་ཆ་ཚང་རྒྱུད་འཛིན་ཐུབ་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་ཞིང་། ས་གནས་མང་དག་དུ་དེའི་བཟོ་རྩལ་ཕལ་ཆེར་ཉམས་ཟིན་པ་རེད།
བོད་དམངས་ཁྲོད་དུ་དཀར་ཡོལ་ནི་རིན་པོ་ཆེར་བརྩི་ཞིང་། བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དང་། རྒྱལ་སྲིད་སྣ་བདུན། ཚེ་རིང་རྣམ་དྲུག་སོགས་དཀར་ཡོལ་གྱི་བཟོ་བཀོད་དང་རི་མོ་མི་འདྲ་བར་བརྟེན། དེ་མཚུངས་མཚོན་དོན་དམིགས་བསལ་བ་ཡང་ཡོད་མོད། སྤྱིའི་ཆ་ནས་དཀར་ཡོལ་གྱིས་ཚེ་བསོད་དཔལ་འབྱོར་གསུམ་མཚོན་པས་བོད་དམངས་ཁྲོད་དུ་ལེགས་སྐྱེས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ལ་དཀར་ཡོལ་ཞིག་འོ་མ་སོགས་འཚོ་བཅུད་ཀྱིས་བཀང་ནས་འབུལ་སྲོལ་ཡོད། དེས་ནི་ཚེ་དང་བསོད་ནམས་དཔལ་འབྱོར་གསུམ་པོ་ཕུལ་བ་མཚོན། གལ་ཏེ་དཀར་ཡོལ་བཅག་པའམ་ཡང་ན་ཁ་ཤོ་ཡོད་ན། དེ་ནི་བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གྱིན་ཡོད་མོད། ཡིན་ནའང་དཀར་ཡོལ་ཆ་འགྲིག་མ་ཞིག་ལག་རྙེད་བྱུང་ན་ཚེ་བསོད་དཔལ་འབྱོར་རང་ལ་འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་པོ་རུ་བརྩི་བ་ཡིན། ཡུན་རིང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་། དཀར་ཡོལ་ལ་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཁྱིམ་ནས་དཀར་ཡོལ་ལ་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་དང་། ཕྱི་ནས་དཀར་ཡོལ་ལ་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད། མི་མང་པོ་ཞིག་གི་སེམས་ནང་དཀར་ཡོལ་ནི་གསེར་ལས་རྩ་ཆེ་ཞིང་། ནམ་ཡང་ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་བསྲུངས་ཡོད། ཐ་ན། དཀར་ཡོལ་གཅིག་མི་གཅིག་གི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་བརྒྱུད་དེ་རྗེས་རབས་ཚོས་མུ་མཐུད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྲོལ་ཡང་ཡོད། ཁྱིམ་ཚང་དཀྱུས་མས་དཀར་ཡོལ་རྐྱང་རྐྱང་ཙམ་དང་། ཕྱུག་པོས་བཀྲ་ཤིས་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་རི་མོ་བཀོད་པའི་དཀར་ཡོལ་ཆ་འགྲིག་མ་དང་། རབ་གསེར་དངུལ་གྱིས་ཕྲ་ཕབ་པ་གཡུ་བྱུར་གྱིས་ཕྲ་རྒྱན་པའི་དཀར་ཡོལ་བཀོལ་སྲོལ་ཡོད། གང་ལྟར་ཡང་། གསེར་དངུལ་ནི་མཛེས་རྒྱན་ཙམ་ལས་མ་འདས། ང་ཚོས་ཤེས་དགོས་པ་ནི་འཚོ་བའི་གྲུ་ཟུར་གང་དུ་ཡང་དཀར་ཡོལ་གྱི་གྲིབ་མ་ཡོད་དེ། དཀར་ཡོལ་ཐོག་ནས་ཁྱིམ་ཚང་སོ་སོའི་དབུལ་ཕྱུག་དང་གནས་བབ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ།
གཉིས་པ། བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་བྱུང་ཚུལ།
རང་རེ་སྒང་པ་བོད་ལ་མཚོན་ན་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཡུལ་ལུང་ཕན་ཚུན་བགྲོད་དཀའ་ནའང་། དབུས་མདོ་ཁམས་གསུམ་གྱི་བཏུང་བའི་ཇ་རིགས་སྤྱོད་ཚུལ་ཕལ་ཆེར་འདྲ་བ་ཡིན་པས། དེས་ཀྱང་མི་རིགས་འདིར་གཅིག་གྱུར་གྱི་རིག་གནས་གོམས་སྲོལ་དང་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ཆགས་པར་ཕན་འདྲོང་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་འདུག་སྙམ། ཕར་བལྟས་ཚོད་ལ་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་འདི་ཉིད་ནི། གནའ་བོའི་དུས་སུ་ཁེར་རྐྱང་དང་སྒོ་གཏན་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་མེད་པར། ཨེ་ཤེ་ཡ་ཤར་ནུབ་ལྷོ་མ་སོགས་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་བྱུང་ཡོད་ལ། ལོ་ངོ༡༨༠༠ཡར་སྔོན་གྱི་བོད་ཀྱི་སྐུ་དྲག་ཚོ་ཇ་ལ་དགའ་ཞིང་། ཁོ་ཚོ་གསོན་པའི་དུས་སུ་ཇ་ལ་དགའ་ཞིང་། ཐ་ན་ཤི་བའི་རྗེས་སུའང་ཇ་ལོ་དུར་རྫས་སུ་འཇུག་པའི་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། གནའ་དཔྱོད་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་མངའ་རིས་ཁུལ་གྱི་སྒར་རྫོང་གི་གུ་རུ་གྱམ་གྱི་དུར་ས་ནས་ཇ་རོ་རྙིང་བ་རྙེད་ཡོད་ཅིང་། ཐང་གི་དུས་སྟེ་མི་ལོ༡༣༠༠ཡན་ལ་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་ཇ་ལོ་སླེབས་པའི་བདེན་དཔང་རྙེད་ཡོད། 《ཐང་ཡིག་གསར་མ》ལས། སྤུར་རྒྱལ་གྱི་དུས་སུ། ལོ་ཏོག་གྲོ་ནས་བྲ་བོ་སྲན་མ་འདེབས། སྒོ་ཕྱུགས་གཡག་རྟ་ཁྱི་ལུག་ཕག་རྣམས་འཚོ། ཡང་ན་བག་ཕྱེ་ལས་སྐྱོ་ར་ཞིག་བྱས་ཏེ་འོ་མ་སོགས་བཏུང་ཞིང་རྟིང་སོར་དེ་ཡང་ཟ་ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར་ན། གུ་རུ་གྱམ་གྱི་ཇ་རོ་དང་བག་ཕྱེ་ལས་སྐྱོ་ར་བྱེད་པའི་དཀར་ཡོལ་གྱི་ཐོག་མའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཐང་གི་སྔོན་དུ་བོད་ཡུལ་དུ་དར་ཡོད་པ་རྟོགས་ཐུབ། ལར་ཇ་དང་དཀར་ཡོལ་གྱི་བྱུང་རིམ་ཐད་འཕེལ་འགྲིབ་དུ་མ་བྱུང་བས་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་བར་ཤན་ཤུགས་མི་འདྲ་བ་ཐེབས་ཡོད་སྲིད་མོད། བོད་ཀྱི་དཀར་ཡོལ་གྱི་ཐོག་མའི་མགོ་ཁུངས་དངོས་སུ་གཏན་ཁེལ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱིན་མེད། རྫ་ཆས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་སྔ་བ་དང་སྤུས་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོན་པོར་སླེབས་པ་ལ་གཞིགས་ན། དཀར་ཡོལ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཆུ་རྒྱུན་ཧ་ཅང་རིང་བ་དཔག་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད།