དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་ཉིན་མོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་གངས་སྐྱིད་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ། རྩོམ་སྒྲིག་པ་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་བྱས་སོང་། ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་གི་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་འབྲོག་རུ་ཆོས་དར་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ཚོགས་པས་ངོས་ནས་ལོ་ལྟར་ཉིན་མོ་འདིར་བོད་རིགས་མཁས་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ། རྩོམ་པ་པོ་སོགས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་དང་། ཟ་ཁང་དང་ཚོང་ཁང་སོགས་ཀྱི་སྒོ་བྱང་གི་ཡིག་ནོར་ཐེར་འདོན་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་འདྲ་མིན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ཀྱིན་སྐོར་དང་། ད་དུང་ང་ཚོ་ཚང་མས་ཕྱོགས་འདི་དག་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་སོང་།
དེ་ནས་ནོར་གླིང་ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག་དང་རང་དབང་རྩོམ་པ་པོ་དང་དགེ་རྒན་སྤྲེལ་ནག་པ་བློ་གྲོས་དཔལ་བཟང་། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་ནཱ་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར། རྩོམ་པ་པོ་གཡང་ཁོ་རྒྱལ་བཅས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཡིག་ནོར་དང་ཁ་སྐད་སྐོར་དང་། བོད་ཆོིལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་སྐད་ཕན་ཚུན་གོ་ཐབས་བྱ་སྟངས་དང་ཆེད་ལས་ཡིག་བསྒྱུར་སྡེ་ཚན་བཙུགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་སྐད་ཡིག་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས། བཙན་བྱོལ་དུ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དང་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་སྐད་ཡིག་ལ་བཅངས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞན་པ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རིམ་པས་སྐར་མ་ལྔ་རེའི་རིང་གཏམ་བཤད་གནང་པ་དང་། དེའི་རྗེས་རང་དབང་རྩོམ་པ་པོ་ཁག་ཅིག་དང་ཤེས་བྱ་དུས་དེབ་དང་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་ཚགས་ཤོག སྤྱི་ཚོགས་མེ་ལོང་ཚགས་ཤོག་བཅས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་འཐུས་ཚབ་མི་སྣས་རང་རང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་དཀའ་ངལ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ནས་གཏམ་བཤད་བྱས།
མཇུག་ཏུ་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡོངས་ལ་དྲི་བ་འདོན་པ་དང་བསམ་ཚུལ་འདོན་པའི་གོ་སྐབས་ཕུལ་སོང་ལ། ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་རྡ་ས་ཁུལ་གྱི་དགེ་རྒན་དང་། ལས་བྱེད་པ། གསར་འགོད་པ། རྩོམ་པ་པོ། གྲྭ་བ། མང་ཚོགས་ཁྱོན་བསྡོམས་མི་༥༠ཙམ་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་འདུག།
སྐད་ཡིག་བདག་པོ་རྒྱག་མི་ཤེས་མཁན་དང་སྐད་ཡིག་བདག་པོ་རྒྱག་ཤེས་མཁན་གྱི་རིགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐད་ཡིག་གླེང་ནོ་བཟང་གི་ར། ཕྱོགས་གཞན་པ་ཞིག་ནས་བལྟས་ན་དེ་ནི་དགོས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་རེད། དྲང་པོ་བཤད་ན་གནད་དོན་འདི་ནི་ཁ་ནས་གླེང་བ་ཁོ་ན་མ་བྱས་པར་ཇི་ལྟར་ལག་ལེན་དུ་འབེབས་ཐུབ་མིན་དང་ཇི་ལྟར་འབེབས་མིན་སོགས་ཅིས་ཀྱང་རྟོགས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ད་ལན་གདན་ཞུས་ཀྱི་སྐུ་མགྲོན་ནི་དངོས་གནས་བོད་སྐད་ཡིག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མཁན་ཞེ་གཅིག་རེད། རྒན་རྡོར་དབང་དང་རྒན་སྤྲེལ་ནག རྒན་བསྟན་དར་གསུམ་ནི་དངོས་གནས་ཁ་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཀྱི་དབར་ན་མཚུངས་འབྲེལ་གྱི་གསེར་ལམ་དོ་དམ་ཡོད་མཁན་ཏག་ཏག་རེད། ཁོང་ཚོས་གསུང་པ་དེ་ལག་ལེན་གྱི་མྱོང་གྲུབ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱས་ན་འོས་འཚམ་ཞིག་ཡིན་ངེས་སོ།།
ལས་འགུལ་འདི་རླབས་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་དར་སྤེལ། སྲ་བརྟན་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་འབད་དགོས།ང་རང་བོད་ཕྲུག་ཅིག་གི་ངོས་ནས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
ཁ་སྐད་སྤྱོད་མི་ཆོག་མདོག་མདོག་དང་ཁ་སྐད་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་གི་འདུག་ཟེར་ནས་སྡུག་སྐད་འདོན་དེའི་བསམ་ཚུལ་ལ་མོས་མཐུན་མེད། ཆོལ་ཁ་གསུམ་ན་ཡུལ་སྐད་བྱེ་བྲག་པའི་ཐོག་ཡོད་པའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་ཚིག་ཚང་མ་དོར་བ་ཡིན་ན། བོད་པའི་མིང་ཚིག་ཁྲི་མང་པོ་མེད་པ་བཟོ་དགོས་ཐུག་གི་རེད། དེ་འདྲ་བྱས་ན་བོད་སྐད་ལ་གྱོང་གུད་ལས་མེད། དེ་ལས་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱིས་ཕུན་ཚུན་གྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ནས། ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་པའི་ཁ་སྐད་ཚང་མ་སྤྱི་སྐད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཟླ་བསྒྲིལ་བཏང་ན་སྐད་ཡིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱུག་རུ་འགྲོ་གི་རེད། ཡང་སྙིང་ཡུལ་སྐད་ཚང་མ་སྤྱི་སྐད་དུ་བསྐྱུར་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ནི་ཟླ་ཤས་ཀྱི་ལས་ཙམ་ལས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་གང་ཡང་མ་རེད། སྐད་ཡིག་གསར་བ་ཞིག་སྦྱང་དགོས་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་འདྲ་མ་རེད།
དམིགས་བསལ་ཁམས་སྐད་དང་ཨ་མདོ་སྐད་ལ་རང་བྱུང་གི་ཉམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྟོན་པའི་ནུས་པ་ཆེན་ལྡན་འདུག མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་མི་ཚོའི་སྐད་ཆ་ག་རེ་བཤད་ཀི་ཡོད་པ་དང་གདོང་གི་ཉམས་འགྱུར་གཉིས་ཆ་མཚུངས་པོ་འདུག དབུས་གཙང་གི་སྐད་ལ་ངས་ཁྱེད་ལ་དུག་སྤྲོད་ཡོད་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། ཉམས་འགྱུར་གྱི་ཐོག་ནས་ཁྱེད་ལ་བུ་རམ་སྤྲོད་ཀྱི་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་ཡོད། བྱས་ཙང་དབུས་གཙང་ཁུལ་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་ཀྱི་ཉམས་འགྱུར་ཤི་ཚར་བ་རེད། སྐད་ཆ་ཙམ་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་ཀྱི་ཉམས་འགྱུར་ཡོད་པ་མ་རེད། ན་ག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་མོས་གུས་བྱུང་སོང་། ཁ་ཕྱོགས་འགྲིག་བྱ་དྲན་སོང་།
ད་ལྟ་མཁས་ཚུལ་འཛིན་ཁུལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཡིག་སྐད་ཡིག་ཟེར་ནས་ངོམ་ངོམ་བཞིན་པ་དེ་ཡང་། ཐོག་མ་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བྱུང་ལས། ཐུ་མི་སམ་བྷོ་ཊས་ཡིག་སྐད་ཟེར་བ་འབོག་རས་གང་ཁྱེར་ནས་ཡོང་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྩ་ཐང་གི་ཐུག་ཏུ་བླུགས་བཞག་པ་དེ་འདྲ་ཡིན་རྒྱུ་མི་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཁ་སྐད་ནི་ཡིག་སྐད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་མ་ཡུམ་ཡིན་པས་བརྩི་འཇོག་གནང་དགོས། ཁ་སྐད་ཚང་མ་དོར་དགོས་འདུག་བརྗོད་མཁན་ཚོ་སྐད་ཡིག་འཕེལ་རིམ་ལ་མ་ཤེས་པའི་སྐྱོན་རེད། མཁས་འདི་འདྲ་སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱུས་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་རྐྱེན་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་མ་རེད།
ལྷག་པར་ཁ་སྐད་ནི་ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་ཚོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་རྒྱུར་མེད་ཐབས་མེད་པའི་རིམ་པ་ཞིག་རེད། ཕྲུ་གུ་ཚོར་བཀའ་བསྟན་གྱི་མིང་ཚིག་ཡིག་སྐད་ཡིན་མདོག་གིས་བསླབ་པ་ཡིན་ན། ཕྲུ་གུ་ཚོར་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་སེམས་ཤུགས་ཉམས་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ངན་ཆགས་ཀི་རེད།
ཚན་རིག་མིང་ཚིག་རྣམས་བཙན་གྱིས་བོད་སྐད་ནང་གློ་བུར་དུ་བླུགས་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་པ་ཚོ་ཚན་རིག་གི་ཤེས་བྱར་འདྲེས་གོམས་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་ཚན་རིག་གི་མིང་ཚིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཕེབས་ཡོང་གི་རེད། དཔེར་ན་དྲོད་སླེབས་པ་དང་ཁུ་ཡུག་རང་བཞིན་གྱིས་གྲགས་ཡོང་བ་དང་གཅིག་པ་རེད། ཚན་རིག་ཤེས་ན་ཚན་རིག་གི་མིང་ཚིག་བཟོ་རྒྱརུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀི་མ་རེད། བོད་པ་ཚན་རིག་མི་ཤེས་མཁན་ཚོས་ཚན་རིག་གི་མིང་ཚིག་ཚད་ལྡན་ག་འདྲ་བྱས་ནས་བཟོ་ཤེས་ཀི་རེད་དམ། ཚན་རིག་གི་མིང་ཚིག་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་བཟོ་དགོས་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར་བོད་པ་ཚང་ལ་ཚན་རིག་མང་པོ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཐབས་ཐོག་བསམ་བློ་འཁོར་དགོས་པ་ལས། བོད་ལ་ཚན་རིག་པ་མང་པོ་མེད་བཞིན་དུ་ཚན་རིག་གི་མིང་ཚིག་ཕྱུག་པོ་ཆགས་རྒྱུར་དཀའ་ལས་བརྒྱག་བཞིན་དཔེ་གད་མོ་ཤོར་ཡ་རེད། མོ་བཤམ་ལ་ཅི་ཙམ་བགྲོད་ཅིང་བུ་འཁྲུངས་ཀི་མ་རེད་དོ།
བགྲོ་གླེང་གི་གནད་ཚིག་དག་ཅི་ཡིན་ནམ།
དེང་སང་དྲ་བ་རྒྱུགས་ཆེ་བ་དང་མཉམ་དུ་ཡིག་ནོར་ཡང་རྒྱུགས་ཆེ་བ་འདི་ང་རང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཇི་ལྟར་གཙང་སེལ་དང་འགོག་སྲུང་བྱེད་ཐབས་ལ་མནོ་བསམ་བཞེས་རོགས།
༡༽དྲ་བདག་གིས་དྲ་ཐོག་གི་ཡིག་ནོར་ལ་འགན་ཁུར་ལེན་ཐུབ་བམ།
༢༽ནོར་བཅོས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འཛུགས་ཐུབ་བམ།
ཡིག་ནོར་ཐེར་འདོན་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཞིག་གི་མགོ་བོར་དབྱུག་པ་གཞུས་སྟབས།
དེང་སང་གྲགས་འགུལ་མེད་པར་ལྷག་འདུག
དངོས་གནས་བྱས་ན་ཁོང་ཚོས་ཞར་དང་ཞོར་དུ་ཡིག་ནོར་ཐེར་འདོན་གྱི་འགན་མང་པོ་ཁུར་སོང་།
དཔེར་ན། བསྟན་འཛིན་ཚེ་དཔག་ཟེར་བ་དང་ བསེ་རུ། ཨ་རིག་འགྱུར་མེད། ཨ་རིག་དགེ་མཐོང་ཟེར་བ་འདི་ཚོ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཁོང་ཚོས་ཀྱང་ཞར་ཞོར་དུ་ནོར་བ་བྲིས་ཡོང་གི་ཡོད།
དེ་ཡང་ལྟོས་ས་ལྟོས་འཇོག་ནས་བཤད་ན་ཉུང་ཉུང་རེད།
དེའི་རྗེས་ལ་སྐད་ཡིག་ཚགས་པར་རེད། ད་ལྟ་ཚགས་པར་དེས་གང་ནུས་ཅི་ནུས་ཐོག་འབད་འབུངས་བྱེད་ཀྱིན་འདུག དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞུ།
ཡིག་ནོར་ལ་གཟབ་དགོས་ལ། ཁ་སྐད་ལ་དགོས་དང་མི་དགོས་པའི་སྐད་ཆ་མེད།
ཡིན་ནའང་དགོས་དབང་བསྟུན་གྱིས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འབྲི་དགོས་ས་དང་མི་དགོས་སའི་སྐབས་དབྱེ་དགོས་པ་རེད་སྙམ།།
སྟག་སྨྱོན་པ་དེའི་ངར་སྒྲ་ཡིད་ལ་འཐད།།
ཝ་སྡར་མ་དགྱས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན།།
ཁ་སྐད་སྤྱི་སྐད་དུ་ཡོང་ཐབས་འདི།།
ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན།།
ཁ་བརྡ་ཚང་གིས་སྟག་སྨྱོན་གྱི་ཆོལ་ཁའི་ནང་འཁྲུགས་ཀྱི་མཆན་ལ་སྟངས་འཛིན་ལེགས་པོ་གནང་ནས་སྣོན་ཕྲི་བྱེད་དགོས་མིན་ཞིབ་འཇུག་གནང་རོགས།