བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་པ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།

ཆོས་དུང་དཀར་པོ། (ཨེ་མ་ཧོས་འོས་སྦྱོར་བྱས།)
 

བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་པ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
THE TIBETAN BOOK OF LIVING AND DYING

 

—- བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་སྙན་གྲགས་འཛམ་གླིང་ལ་ཁྱབ་པའི་བརྩམས་ཆོས།
—- གངས་བཞད་ཀྱིས་བསྒྱུར་སྒྲིག་བྱས།

 

*བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་བྱང: བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས།
西藏生死书
THE TIBETAN BOOK OF LIVING AND DYING

—- དེང་སང་གི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་སྐྱེ་འཆི་རིག་པའི་གྲགས་རྩོམ། —- ཆེས་བེད་སྤྱོད་ཆེ་བའི་ནད་ཐོག་ཞབས་ཞུའི་ལག་དེབ་ཅིག
—- (ནུབ་ཕྱོགས) བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེས་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཏུ་བརྩམས། —- (ཐེ་ཝན) ཀྲིན་གྲིན་ཧོང་གིས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར།

 

*《བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས》ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ནས་ཐོབ་པའི་གདེང་འཇོག་ཁག:

བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་བརྩམས་ཆོས་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་གྲགས་ཅན《ལྷའི་རོལ་དབྱངས》(THE DIVINE COMEDY)བོད་ལུགས་དཔར་མ་ཐོན་པ་ལྟ་བུའི་ངོ་མཚར་བློ་ལས་འགོང་བ་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་འདི་ལྟར་བསམ་ཚོད་བྱས་ཆོག་སྟེ། གལ་སྲིད(《ལྷའི་རོལ་དབྱངས》རྩོམ་པ་པོ)ཏན་ཏིན(DANTE)ནི་ཡི་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་པའི་སྙན་ངག་པ་ཞིག་མིན་པར། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་སེམས་ཚོར་ཞིབ་མོས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གྱི་བྱ་བཏང་སྔགས་འཆང་བ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ཁོང་གིས་ཕྱི་རབས་པར་བཞག་གནང་བ་ནི་ལྷའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་འགྲོའི་ལྷ་ཡུལ་དང་ངན་འགྲོའི་དམྱལ་ཁམས་སོགས་ཇི་ལྟར་འགྲིམ་པའི་མཐོང་ཐོས་སྐོར་མ་ཡིན་པར། རྒྱུ་འབྲས་འཁོར་བའི་རྟེན་འབྱུང་འཆད་པའི《བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས》ཡིན་ངེས་སོ། །
——ཨ་རིའི《ནིག་ཡོག་དུས་བབ》ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་གདེང་འཇོག་སྟེགས་བུ།

 

བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེས་གང་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་གནས་མིའི་སེམས་ལ་འཇུག་པོ་འདུག ཁོང་གི་ཟོལ་མེད་ནན་ཏན་ཆེ་བའི་གསུང་སྒྲོས་དང། དེའི་ཐོག་སྐབས་བསྟུན་ལུང་འདྲེན་ཞུས་པའི་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་གདམས་ཚིག་དུམ་རེ་རེས། མི་རྣམས་འཆི་བའི”འཇིགས་སྣང་ཆེན་པོ”ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་འཆི་བ་ནི་རང་དང་མི་ཚེ་གཅིག་ལ་འགྲོགས་པའི་གྲོགས་བཤེས་རྙིང་པར་ལྟ་དགོས་པའི་ངེས་ཤེས་ཀྱང་སྐུལ་བར་བྱེད་དོ།
——ཨ་རིའི《ལའོ་སན་རྗེའུ་ལེ་སིའི་དུས་བབ》ཚགས་ཤོག

 

དེབ་འདི་ནི་བསམ་ཚོད་ལས་བརྒལ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ། དེའི་སེམས་རྩར་ཟུག་ཅིང་ཚོར་རྟོགས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སྐུལ་ཤུགགས་ཆེན་པོ་འདི་ནི། དངོས་འབྲེལ་ཚད་འཇལ་དཀའ་བའི་ནོར་བུའི་བང་མཛོད་ཅིག་རེད།
——ཨ་རིའི《སན་ཧྥུ་རན་སེ་སི་གོའི་བྱ་བཞག་ཟིན་བྲིས》ཚགས་པར།

 

ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ལྟོས་ནས་དེབ་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་རེད་ཅེས་ཤོད་ཆོག་པ་འདུག འདིས་རང་རེའི་ཆེས་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་དགེ་རྒན་ཏེ—འཆི་བདག་གི་མདུན་དུ་གང་འདྲ་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་དོན་དངོས་དང་སེམས་ཁམས་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་མཛུབ་སྟོན་གནང་འདུག འདི་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་ཞིག་འཐོན་པར་རེ་སྒུག་ལོ་མང་བྱས་པ་བཞིན། བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་མི་རྣམས་ཀྱི་རེ་བཞག་འདི་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་གནང་བ་མ་ཟད། དེ་བས་ཀྱང་ངོ་མཚར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་ཁོང་གིས་དུས་རབས་འདི་ལ་མེད་ཐབས་བྲལ་བའི་ཞལ་གདམས་ཟབ་མོ་དག་བསྟན་བཅོས་འདིའི་མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་དུ་མངོན་པར་མཚོན་པར་བྱས་འདུག་པ་དེའོ། །
——《Life At Death》ཞེས་པའི་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཁུན་ནེ་སི་རོས་ལིན།་

 

བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཁྱད་ཆོས་སྣ་མང་ཉམས་འགྱུར་གྱིས་ཕྱུག་པའི་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེེན་ཞིག་རེད་ལ། ཁོང་གིས་དགོད་བྲོ་དོན་ཟབ་རོ་བྲོ་ཁ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་བརྩེ་འཇམ་ལྡན་པའི་ཁྲིད་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས། རྒྱ་ཆེ་གཏིང་མཐའ་ཟབ་པའི་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ཉིང་བཅུད་རྣམས། ཤིན་ཏུ་ཁ་གསལ་གོ་བདེ་དང་ཐད་ཀ་བའི་ངང་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་མི་རྣམས་ལ་མཚམས་སྦྱོར་གནང་འདུག་པས། འདི་ནི་དངོས་འབྲེལ་རང་ཕལ་བའི་རྒྱ་ལས་འགོང་བའི་གྲགས་རྩོམ་ཞིག་རེད་དོ།
——ཨ་རིའི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་མཁན་སྐད་གྲགས་ཅན་རའེ་ཆི་ཊི་གྷེའར།

 

འདི་ནི་ཧ་ཅང་ཐོབ་དཀའ་བའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་སྟེ། 《Tibetan Book of The Dead》(《བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེནམོ》སྤྱི་ལོ ༡༩༡༩ ལོར་སྒང་ཏོག་གི་བླ་མ་ཟླ་བ་བསམ་འདུས་ཀྱིས་དབྱིན་ཇི་བ་ཞིག་ལ་རམ་འདེགས་བྱས་ཏེ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་བཀྲམ་པར་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་གྲགས་སྐད་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་རེད—སྒྱུར་བ་པོའི་མཆན)བཀླགས་མྱོང་བའི་གྲོགས་པོ་ཚོས་ཡང་བསྐྱར《བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས》འདི་བཀླགས་ཚེ། བར་དོའི་ཡིད་ལུས་ཀྱི་གནས་རིམ་སོ་སོར་སྔར་བས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏེ། རང་རང་སོ་སོའི་དོན་དངོས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དང་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་གཞན་གྱི་འཆི་ཁ་མའི་གནས་སྐབས་ལ་ལྟ་སྐྱོང་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་མིན་ཤེས་པར་འགྱུར་ངེས་རེད། ནང་ཆོས་ལ་དད་པ་མེད་མཁན་ཚོ་དང་ཐ་ན་ནང་ཆོས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྲོགས་པོ་ཚོའི་ངོས་ནས་བཤད་ནའང། དཔེ་དེབ་འདིེས་གཅིག་བྱས་ན་དོགས་མཚར་བསླངས་པར་བརྟེན་ནས་ལྟ་ཀློག་གི་སྤྲོ་བ་འདྲེན་སྲིད་སྙམ། བསྒྱུར་དེབ་གནད་ལ་ཁེལཞིང་ཉམས་འགྱུར་གསལ་བ་དང་ཚིག་སྦྱོར་མཛེས་པས། ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པ་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བའི་ངང་ནས་གཟིགས་མོའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་རེམ་པའི་རྟིང་སྐུལ་ཞུའོ། །
——ཐེ་ཝན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་མགོ་ལུས་སྨན་པ་ཟུར་བ་ཧོང་ཝུན་ལཱང།

 

དེབ་འདི་ནི་དེང་སང་གི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་སྐྱེ་འཆི་རིག་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། སྤྱོད་སྒོ་ཆེ་བའི་འཆི་ཁ་མའི་ནད་པར་ལྟ་སྐྱོང་ལག་དེབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང། འདིས་ཀློག་པ་པོར་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ནི་འཆི་བ་དང་འཆི་ཁ་མའི་མི་ལ་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི་ཆ་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་གཞུང་ལུགས་དེ་དག་དངོས་སུ་ལག་ལེན་ལ་འགེལ་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་ཐབས་ཤེས་ཀྱང་ངོ་སྤྲོད་བྱས་འདུག་པ་དེ་རེད། བསྟན་བཅོས་འདིའི་ངོས་འཛིན་ལྟར་ན་འཆི་བ་ནི་སྐབས་རིམ་གཞན་ཞིག་གི་ཚེ་སྲོག་གི་འགོ་འཛུགས་ཡིན་པ་དང། དེ་ནི་ཚེ་སྲོག་ཁྱོན་ཡོངས་ཧྲིལ་པོའི་དོན་སྙིང་ལྡོག་འཕྲོ་བྱེད་སའི་མེ་ལོང་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།་་་་་་དེབ་འདིའི་ཚིག་སྦྱོར་སྡེབ་ལེགས་ཡང་ཟོར་ཆེ་ཞིང་ཚོར་ཤུགས་ལྡན་པ་དང། སྙན་འཇེབས་ཡིད་དུ་འོང་བས། ལེའུ་རེ་རེ་དང་ དོན་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་གྱིས་ཀློག་པ་པོའི་ སེམས་ཁམས་གཏིང་རིམ་གྱི་བརྩེ་ཚོར་དྲག་པོ་སློང་བར་བྱེད་པས། མི་རེ་ངོ་རེས་ཅིས་ཀྱང་ཀློག་དགོས་ངེས་དང་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་ངེས་ཀྱི་དེབ་ཅིག་ཡིན་པའི་གྲགས་སྐད་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
——རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་བོད་ཡུལ་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་དེབ་འདི་རྒྱ་འགྱུར་མ་བསྐྱར་དཔར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཚིག་དུམ།