འཕན་མྱི།
ཁར་སང་གི་ངའི་རྩོམ་ཡིག་ཐེབས་ཆག་དེ་ཡང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བྐླགས་འདུག་ཅིང་ཁོང་རྣམ་པས་འཛེམས་ཟོན་མེད་པར་དགོང་འཆར་ལྷུག་པོར་གནང་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་འདིར་ཡང་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་སྙན་གཙེར་ཅུང་ཙམ་མི་ཞུ་ཐབས་མེད་བྱུང་། ༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་ང་ཚོ་ནམ་ཡིན་ཡང་གངས་ཅན་པ་ཟེར་བའི་ཚིག་དེའི་འོག་ཏུ་སྡོད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་གསུངས་པ་དེའི་དགོང་དོན་བཞིན་སྟོད་མངའ་རིས་ནས་སྨད་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་དར་རྩེ་མདོ་དང་ཨ་མདོའི་མཐའ་མཚམས་བར་གྱི་བོད་མི་རྩམ་ཟན་ཡོད་དོ་ཅོག་རྡོག་རྩ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་རྒྱུ་དེ་ནི་ང་ཚོའི་རེ་བ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཐ་ན་ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་སྡོད་དགོས་དོན་ཡང་དེ་ཡིན། ང་ཚོའི་དབུ་མའི་ལམ་དེ་ཡང་ཚད་དམའ་ས་ནས་བཤད་སྐབས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཙམ་ཞིག་ལ་བབ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་དེ་རེད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་བསམ་བློ་ཞེས་པ་དེ་ཁོགས་རྒྱ་ཡངས་པོ་དང་དག་སྣང་གི་ལྟ་སྟངས་དང་རྦད་དེ་རྒྱབ་འགལ་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ང་ཚོས་ཕྱི་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟོས་ན་ཡང་འདྲ། ནང་སྤུན་ཟླ་བོད་མི་ལ་ལྟོས་ན་ཡང་འདྲ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆེ་ཕྲ་གང་ཞིག་སུས་འཇོན་ཡང་དེ་ཉིད་བོད་གངས་ཅན་པ་ཞེས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདི་བོར་མི་རུང་བ་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་མ་འགྲིགས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་མ་འགྲིགས་པའི་སར་འཇོག་པ་ལས་ཡང་བརྡབས་བསྐྱར་བརྡབས་ཀྱིས་གླེང་ན་ཇེ་བཙོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལས་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རང་རེ་ལ་མི་དགོས་པའི་བྱ་བ་དེ་རིགས་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ཆུང་ས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཆེ་ས་ནས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་དགོང་གཞི་དང་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ངོ་མ་སྟེ་བོད་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ལས་ལ་ཡང་གནོད་སྐྱོན་གྱི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པས་ངས་འདི་ལྟར་གླེང་དགོས་བྱུང་སོང་།
མཆན་འགོད་མཁན་འགའ་ཞིག་གིས་ངས་འཕན་པོ་དང་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་ཡས་མས་ཀྱི་དེབ་ཅིག་ཕྱོགས་ཀྱིས་དང་སུས་འགོག་མི་ཡོང་ལྟ་བུའི་བཀའ་བཀྱོན་གནང་འདུག་པ་དེ་བདེན་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ངས་བཤད་པ་དེ་ང་ཚོ་བོད་མི་མི་རེའི་དེབ་རེ་སྒྲིག་དགོས་ན་འཇོན་ཁག་པོ་རེད། འཇོན་ཐང་ཡོད་མཁན་ཚོས་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག་ཅེས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གཅིག་ལ་དངུལ་ཡོད་གཉིས་ལ་དངུལ་མེད་ན་དངུལ་ཡོད་མཁན་དེས་མེད་མཁན་དེ་གཉིས་ལ་རོགས་པ་བྱེད་དགོས་པ་ནང་བཞིན་རེད་ཅེས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་པ་དང་སྡེ་དཔོན་ཉི་ཚེ་བ་ཚོས་རང་མགོ་གར་ཐོན་བྱས་ན་འགྲིགས་འགྲོ་བསམ་པ་དེས་ཐ་མ་ཆག་ཆེ་ཉམས་ང་འདི་ཉོས་པ་རེད། དེ་བཞིན་རང་རེ་བོད་ལ་མཚོན་ན་རང་མགོ་གར་ཐོན་གྱི་ལས་འདི་ཆོལ་ཁ་དང་། སྡེ་ཚོ། མི་སྒེར་གང་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་སྤངས་བྱ་ཞིག་ལས་བླངས་བྱ་ཞིག་མ་ཡིན་སྟབས་འདིས་མཇུག་འབྲས་ཏེ་ཡག་པོ་ཡོང་རྒྱུ་མ་རེད་ཅེས་ཤོད་བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་ངས་ཁ་བཙུམ་ནས་སྡོད་ཐུབ་ཀྱི་རེད། དེ་བཞིན་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མི་གཞན་ཚོས་ཀྱང་ཁ་བཙུམ་ནས་སྡོད་ཀྱི་རེད། ཡིན་ན་ཡང་རྒྱ་མིས་ཁ་བཙུམ་རོགས་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། ཉིན་ཞིག་ལ་རྒྱ་མིས་དེ་གོ་སྐབས་ཤིག་ལ་བརྩིས་ཏེ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རང་གི་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་དང་སྤྱི་མཐུས་ཟུར་པ་ཚོས་ཀྱང་ཨ་མདོ་བའི་ཆེད་དུ་དེབ་ཅིག་ལོགས་སུ་བཟོས་པ་དེས་ཨ་མདོ་དེ་བོད་ཁོངས་སུ་མ་ཚུད་པའི་དཔང་རྟགས་རེད་ཟེར་ནས་ཏག་ཏག་གྲུབ་འབྲས་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་སྨིན་པའི་ལས་དེ་འདྲར་ཡང་འགྱུར་མི་སྲིད་པས་ང་ཞེད་ཀྱིན་འདུག རྒྱ་མིས་བོད་རྒྱའི་ཁོངས་རེད་ཟེར་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡང་མགོ་འཐོམ་དགོས་པ་ཞིག་བཟོས་པ་དེ་ཚོར་ཡང་གཞི་འཛིན་ས་འདི་འདྲ་རེ་ལས་མེད་པ་རེད།
འདིར་ཐབས་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཀིརྟི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་ཨ་ལགས་འཇིགས་མེད་ལགས་ལ་ཁ་གཏོང་མི་ཆོག་ཅེས་གསུངས་འདུག ངས་ཁོང་ཚོར་ཁ་གཏོང་གི་མེད། ཁོང་རྣམ་པ་ང་ཚོའི་ཀྱང་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་འཛོམ་པའི་དགེ་སློང་རེད་ལ་ལྷག་པར་ཡང་སྲིད་ཕྱོགས་ནས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ལམ་སྟོན་འོག་བསྐྱོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་རེ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱ་མི་ལྟ་བུ་མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཁོང་ཚོར་ཁ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མཐོང་ན་ངས་ཀྱང་གང་ནུས་ཚོད་ཀྱིས་རྒོལ་ལན་སྤྲོད་ངེས་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཆ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་དེ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་རེད། གཅིག་བྱས་ན་ང་རང་གིས་སྐད་ཆ་དེར་གོ་བ་ལེན་མ་ཤེས་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། ཐེར་འདོན་མ་བྱས་ནས་རང་གི་སེམས་ལ་ཉར་བསྡད་ན་ཕན་ཐོགས་མི་འདུག་བསམ་ནས་བཤད་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཧོར་གཙང་འཇིགས་མེད་ལགས་རྩོམ་པ་པོ་རེད། མཁས་པ་རེད། སྙན་ངག་པ་རེད། ལྷག་པར་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངས་གུས་བརྩི་དང་ཡིད་སྨོན་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ཀྱང་མང་པོ་བྐླགས་པ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་མཚམས་རེར་སེང་གེའི་ཁ་ནས་ཝྭ་སྐད་ཤོར་བ་དེ་ཡག་པོ་མི་འདུག་སྙམ་ནས་འཛེམས་དོགས་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན།
༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་བཞུགས་གནས་དང་དཔག་ཚད་ཁྲི་ཕྲག་གི་ཕ་རོལ་ན་རྒྱ་མིའི་བཙན་འོག་ཏུ་ཁ་གཏོར་ནས་གནས་པའི་བོད་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་དང་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་བོད་དུ་ཕེབས་དགོས་པའི་འབོད་ཚིག་འོག་ཏུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་རྒྱ་མི་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་རེད། དེ་ལ་ཆོལ་ཁའི་དབྱེ་བ་མི་འདུག་ལ་ཆོས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་མེད་པ་རེད། དུས་གཅིག་གི་ནང་ལ་ལྷ་ས་ནས་རྔ་བ་དང་། དཀར་མཛེས་ནས་བླ་བྲང་། འཕན་པོ་དང་དར་རྩེ་མདོ་བཅས་ཚང་མ་ཡང་སྐྲ་གཅིག་འཐེན་ན་མགོ་ཡོངས་རྫོགས་འགུལ་བའི་དཔེ་བཞིན་བྱུང་བ་རེད། ཁོང་ཚོ་ཚང་མས་བོད་གངས་ཅན་པ་ཟེར་བ་འདིའི་དོན་དུ་བློས་བཏང་ཆེན་པོ་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱས་པ་དེར་ངོ་མཚར་དང་སྤོབས་པ། ཡིད་ཆེས་དང་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་འདིར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཞབས་དྲུང་ན་འཁོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བ་ལག་མཐིལ་གང་དེའི་ཁྲོད་ནས་རེ་བའི་མིག་འབུར་གཏོད་སའི་མི་ལ་ལས་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུ་སྟངས་དེ་ཕྱོགས་རེ་བ་དང་ས་ཁུལ་གྱི་དབྱེ་འབྱེད་ཅན་ཞིག་ཏུ་བྱས་པ་དེ་ཚུར་རུག་རུག་བྱས་མ་ཐུབ་ནས་བསྡད་ཡོད་སྐབས་འདི་ལ་དེ་ཙམ་འཚམས་པོ་མེད་པར་མཐོང་བ་ཡིན། མ་གཞི་ཁྱེད་རྣམ་པ་ཆོལ་ཁའི་སྐོར་ནས་གླེང་རྒྱུ་ལ་མི་དགའ་བཞིན་ང་ཡང་ཆེས་མི་དགའ་ས་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན། ངས་འདི་ལྟར་གླེང་བ་དེ་ཡང་ང་དེ་ལ་དགའ་དྲགས་ནས་གླེང་བ་མ་ཡིན་པར་སྡུག་ནས་གླེང་བ་ཡིན། མ་འོངས་པར་བོད་མི་གང་ན་སུ་བཞུགས་ཚང་མས་སྤྱི་དོན་གྱི་ལས་ཀ་ཆེ་ཕྲ་གང་འཇོན་ཡང་བོད་གངས་ཅན་པ་ཟེར་བ་འདིའི་དོན་དུ་འགྱུར་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་ཚིག་ཟུར་ཡན་ཆད་ཀྱང་མ་འབོར་བ་གནང་རོགས་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ནི༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་དགོང་གཞི་བཞིན་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ལ་གལ་གནད་ཅིག་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་འདུག
བཀྲིས་བདེ་ལེགས་གྲངས་མེད་ཡོད།
“འདིར་ཐབས་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཀིརྟི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་ཨ་ལགས་འཇིགས་མེད་ལགས་ལ་ཁ་གཏོང་མི་ཆོག་ཅེས་གསུངས་འདུག ངས་ཁོང་ཚོར་ཁ་གཏོང་གི་མེད། ཁོང་རྣམ་པ་ང་ཚོའི་ཀྱང་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་འཛོམ་པའི་དགེ་སློང་རེད་ལ་”
ང་ལ་མཚོན་ན་གོང་ས་མཆོག་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཐད་ནས་ངོ་མ་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ལྟ་བུ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་གཞན་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་ཀིརྟི་དང་ཨ་ལགས་གཉིས་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ཡིན་གཏན་ནས་ཟེར་ཐུབ་ཀི་མེད། ང་ལ་ཁོ་གཉིས་ངའི་དེ་གཉིས་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་མི་འདུག ཁོ་གཉིས་ངའི་སེམས་གཏིང་གི་ཨ་མདོའི་བླ་རྒན་ལོ་ལོན་གཉིས་དང་ལས་བྱེད་བགྲེས་པ་གཉིས་ཡིན། ཨ་ལགས་ཀིརྟི་མཁས་པ་ཡིན་མིན་དང་ཨ་ལགས་འཇིགས་མེད་བཙུན་པ་ཡིན་མིན་ང་ལ་ངོ་མ་ཆ་རྒྱུས་མེད།