བསྟན་འཛིན་ཉིན་བྱེད།
ལོ་ཤས་རིང་ངས་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་དོ་སྣང་དང་དཔྱད་ཞིབ་ཅིག་བྱས་པ་ཡིན་ལ། གནད་དོན་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་དེ་རིང་སྐད་ཆ་འགའ་གླེང་ན་བསམ་བྱུང་། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་འདི་ད་བར་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་སེལ་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཧམ་པ་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོས་ལེན་མ་བྱེད་པ་དེ་རེད། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞེས་པ་ཞིག་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་མི་བྱེད་ཅིང་། ཁོ་པ་ཚོས་བརྗོད་གསལ་ལྟར་ན་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོ་ནི་བདེ་ཐག་ཆོད་དང་སྐྱིད་ཐག་ཆོད་ཡོད། གནད་དོན་གཙོ་བོ་ནི་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་པའི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གཙོས་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་དེ་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། འདི་ནི་རྫུན་གཏམ་ཞིག་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་མང་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་རང་ཉིད་ནས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་ནག་གུང་བྲན་ཏང་ལ་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྙིང་ སྟོབས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མདུན་པ་ཞིག་མེད་ལ། མེ་མདའི་ཁ་རྩེ་ནས་དབང་ཆའི་ལམ་ལུགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་ཞིག་གིས་མདོང་ཐུག་སྐད་ཆ་བཤད་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་འགྱུར་བ་གཏོང་ རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་མེད། དེ་འདྲའི་ཐབས་སྐྱོ་པོའི་གནས་སྟངས་འདི་ནི་རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་ཙམ་དུ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། འདི་ནི་ཧ་ཅང་གི་བློ་ཕམ་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འདི་ཞི་མོལ་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཏུ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་ཅེས་བཀའ་སློབ་ནན་པོ་གནང་གི་ ཡོད།
ང་ཚོས་རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་དང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྐབས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད་ལ། བོད་ནང་དུ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་གྱིས་རྒྱ་རིགས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་པ་ཚོར་ཁ་གཏད་གཅག་དང་གཅོག་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ༢༠༠༨ ལོའི་བོད་ཆོལ་གསུམ་ས་ཁུལ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་འཐུས་ཀྱིས་ཞི་བའི་སྐད་ འབོད་བྱས་པ་དེ་དཔེ་མཚོན་གསལ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་ནང་དུའང་ད་བར་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་ཞིག་མུ་མཐུད་སྤེལ་ཡོད་པ་ཟད། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་རེད།
ཡིན་ནའང་རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་མཉམ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྐབས་ང་ཚོས་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི་རྒྱའི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁག་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་ཁོང་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཡིན། རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྗོད་ཚིག་ཁག་གི་རྒྱབ་ཁུག་ཏུ་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ལས་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་དོན་གྱི་གནད་འགག་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་དོགས་མི་དགོས། ཁོང་ཚོས་བརྗོད་ཚིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་དཔེར་ན། བོད་ཆེན་པོ། (Greater Tibet) ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས། (Separatism )གྲང་ཉུང་མི་རིགས། (Minority Nationality) མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོངས། (Regional Ethnic Autonomy) མེས་རྒྱལ།( Mainland China) ཧན་རྒྱ་རིགས།( Han Chinese) སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་ཁུག་ཏུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པའི་འཐབ་བྱུས་ངན་པ་ཡོད།
མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་དེ་རིགས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་སྦས་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་ནི་བོད་འདི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་རེད་ཅེས་པ་དེ་ཡིན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་འདི་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཆེས་ཉེན་ཁ་ཅན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ནི། དེང་སང་བོད་གཞུང་དང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཆབ་སྲིད་ཡིག་ཆ་ཁག་གཙོས་པའི་བོད་ རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་བོད་མི་དཀྱུས་མ་ཚོའི་ཁ་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་དེ་ རིགས་སྣང་མེད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་འདུག དེ་དག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཚེ་རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསྐྱར་ བྲིས་ཀྱིས་བོད་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཞེས་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ཤུགས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་དེ་འདྲ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ རྒྱུ་མེད།
འོ་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྗོད་ཚིག་དེ་ཚོའི་ཚབ་ཏུ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཅི་ཞིག་བེད་ སྤྱོད་གཏོང་དགོས་བརྗོད་ན་འདི་འདྲ་ཞིག་སྟེ། རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་གིས་བོད་ཆེན་པོ་ (Greater Tibet )ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ་བོད། (Tibet )༼བོད་ཆེ་ཆུང་གི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་མེད་ལ། བོད་ནི་གཅིག་ལས་མེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཁ་ཐོར་དུ་སོང་ཡོད་ནའང་། བོད་རིགས་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་ཆོས་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ནང་མི་རིགས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་འཐོར་གྱིས་སླར་ཡང་གཅིག་འགྱུར་བྱུང་བ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཕལ་མོ་ཆེ་དེ་འདྲ་རེད།༽ གྲང་ཉུང་མི་རིགས་ (Minority Nationality) ཀྱི་ཚབ་ཏུ་བོད་མི། (Tibetan people) ༼གྲང་ཉུང་མི་རིགས་ཅེས་བརྗོད་སྐབས་བོད་མི་རིགས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ ཁེར་རྐྱང་རང་བཙན་ཅན་ཞིག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཏོན་གྱི་ཡོད། མ་ཟད་བོད་མིར་གྲང་ཉུང་མི་རིགས་ཅེས་བརྗོད་པ་འདིས་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་རྒྱ་ཁ་ཆེ་ གཙོས་པའི་གྲང་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དང་གཅིག་མཚུངས་སུ་འདོད་ཀྱི་ཡོད། འདིར་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་འོག་ཏུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་རིགས་གཞན་ཚོར་མཐོང་ ཆུང་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ཞིག་མིན་ལ། དངོས་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་གནས་བབ་ཐོག་ནས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་དངོས་འབྲེལ་མིན་པ་རྒྱ་གུང་བྲན་ཏང་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤུགས་ཀྱིས་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་སྟེ། ༡༩༥༡ ལོར་གུང་བྲན་ཏང་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་གཅིག་པུའི་མཉམ་ཡིག་ཐོག་ནས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་དེ་བཞག་པས་མཚོན་ཐུབ། དེ་འདྲའི་གྲོས་མཐུན་ཟེར་བ་ཞིག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་སུ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་བཞག་ མེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ལྟར་ན་བོད་མི་མང་ལ་མི་རིགས་ཏེ། (People) ཞེས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཡོངས་རྫོགས་ཚང་ཡོད་སྟབས་ཁྲིམས་མཐུན་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ ཐང་ལྡན་ཡོད།༽ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ (Separatism/Splittism) ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རང་བཙན་ (Independence )ཏེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྱེད་ཚོ་བོད་འདི་ཁ་བྲལ་གཏོང་གི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་སྐབས་ང་ཚོས་ བོད་ཁ་བྲལ་གཏོང་གི་མེད་ཅེས་མ་བརྗོད་པར་བོད་ལ་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་ བརྗོད་དགོས། དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཀྱི་གནད་འགག་ལ་ཐུག་ཡོད། ཁ་བྲལ་ཞེས་པའི་ཚིག་སྦྱོར་འདིས་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཏེ་ཁ་བྲལ་ གཏོང་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་འགལ་གྱི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་བཏོན་གྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་བརྗོད་ན། བོད་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཡོད་པ། ཡིན་ནའང་ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་བོད་ལ་རང་བཙན་རྩོད་ རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དང་བདེན་པ་ཡོད་རུང་རྒྱའི་སེམས་འཁུར་ལ་བསམ་ཤེས་ཟེར་ནའང་འདྲ་ རྒྱའི་ཧམ་བཤད་སྐྱག་རྫུན་ལ་མགོ་བཏགས་གིས་བོད་ལ་རང་བཙན་མ་རྩོད་པར་རང་སྐྱོང་ རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་བཏོན་གྱི་ཡོད། མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་ན། ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཉིད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་འགལ་གྱི་ཡོད་པ་ དང་། རང་བཙན་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་མཐུན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད། དེ་བཞིན་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ (Regional Ethnic Autonomy) གི་ཚབ་ཏུ་རང་སྐྱོང་ (Self-rule )ཞེས་སི་ཏིསི་སྦག་གསུང་བཤད་ནང་འཁོད་པ་བཞིན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་ (Mainland )ཚབ་ཏུ་རྒྱ་ནག (China )༼གུང་བྲན་ཏང་གིས་བོད་བཙན་འཛུལ་མ་བྱས་གོང་གི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཁག་ནང་ བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཅེས་ཐ་དད་དུ་བཞག་པ་མ་གཏོགས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ བརྗོད་ཚིག་ཅིག་ཁྱོན་ནས་མེད། རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་སྐབས་བོད་དེ་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱའི་ཁོངས་སུ་ཡིན་ པར་གཏོགས་ཀྱི་ཡོད།༽ རྒྱ་ཧན་མི་རིགས་ (Han Chinese) ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་མི་ (Chinese) ཞེས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་ཏེ། རྒྱ་ཧན་མི་རིགས་ཀྱིས་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱ་བོད་རིགས་ (Tibetan Chinese) ཏེ་། ཧན་རིགས་དང་བོད་རིགས་གཉིས་པོ་རྒྱའི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་པར་བཏོན་གྱི་ཡོད།
དེར་ བརྟེན་གནད་འགག་ཅན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚིག་སྦྱོར་དེ་རིགས་ངོ་འཕྲོད་པའི་ཐོག་ང་ཚོས་ རྒྱ་གུང་བྲན་མཉམ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས། དེ་མིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་གནད་ འགག་རིགས་མགོ་ཅི་ཡང་མ་ཚོད་དེ་རྒྱའི་བཤད་པ་བཞིན་ཚིག་སྦྱོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ན་ རང་ཉིད་ཀྱི་རྐང་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྟ་རེས་བཞུས་པའི་དཔེ་དང་འདྲ་བར་རང་ཤི་རྒྱག་ གི་ཡོད།
ཡང་ གནད་ཡོད་ཅན་གྱི་མི་སྣ་འགས་ང་ཚོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཞེས་པའི་ཚིག་བེད་སྤྱོད་མ་གཏོང་རང་གཏོང་རེད། གང་ལགས་ཤེ་ན། ང་ཚོས་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ནང་བོད་ཀྱི་ གནད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་ལུགས་གཏིང་ཟབ་གོ་ཚོད་ཀྱི་མེད་པས་ཡིན། ཐད་ཀར་བརྗོད་ན་བྱབ་ཆུང་བའི་སྐད་ཆ་ཞིག་རེད། དོན་དངོས་ལ་ང་ཚོར་རང་སྐྱོང་ཞིག་ཐོབ་པར་རྒྱའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཐོག་སྤེལ་བའི་ཚིག་ སྦྱོར་དེ་རིགས་བེད་སྤྱོད་མ་བྱེད་ན་ནུས་པ་ཆེ་བ་ཐོན་རྒྱུ་ཡིན། དཔེར་ན། སི་ཀོཏླེནཏ (Scotland) ལྟ་བུར་དབྱིན་ཇིའི་ (Britain )འོག་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཡོད་ལ། འོན་ཀྱང་ཁོང་ཚོས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་སི་ཀོཏླེནཏ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དབྱིན་ཇི་ལས་ཐ་དད་ ཡིན་པ་དང་། རང་ཉིད་སི་ཀོ་ཏེཤ་མི་རིགས་ (Scottish )ཤིག་ལས་དབྱིན་ཇིའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ (A minority nationality in Britain) ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ནམ་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་སི་ཀོཏླེནཏ་དབྱིན་ཇིའི་འོག་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་ཡོད་ནའང་ ཉིན་མ་གཅིག་མང་མོས་འོས་བསྡུའི་ (Plebiscite )ལམ་ནས་རང་བཙན་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་རེད། མ་གཞི་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་འདི་རྟག་པ་ཞིག་མིན་ལ། འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་རེད། ད་བར་འགྱུར་བ་ཚད་མེད་བཏང་ཡོད། དཔེར་ན་ཧོ་ཀོང་ལ་དམིགས་བསལ་རང་སྐྱོང་བསྐྲུན་ཆེད་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚིག་འབྲུ་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད། དེ་འདྲ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པ་ཅི་ཡང་མིན། བོད་ལ་སྤྱིར་ཧོང་ཀོང་ལས་ཀྱང་རང་སྐྱོང་ཆེ་བའི་ཐོབ་ཐབ་ཅིག་ཡོད་པ་རེད།
སྤྱིར་བཏང་ངོས་རང་མའོ་ཚེ་ཐུང་༼ཙེ་ཏུང་༽གི་ལུང་འདྲེན་ཡག་དགའ་པོ་མེད། ཡིན་ནའང་དེ་རིང་འདིར་ལུང་འདྲེན་མ་བྱེད་ཀ་མེད་ཐུག་བྱུང་། མའོ་ཚེ་ཐུང་བོད་བཙན་འཛུལ་དང་བོད་ལ་མནར་གཅོད་གཏོང་མཁན་གྱི་འགོ་གཙོ་ཡིན་སྟབས་ ཁོ་པའི་སྐད་ཆ་དེ་ང་ཚོའི་སེམས་ལ་ཟུག་ཤུགས་ཆེ་བ་མེད་ན་སྙམ། མའོས་དེ་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་དམག་འཐོབ་ན་རྒྱལ་ཁ་ཕྱེད་ཀ་འཐོབ་ཚར་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་རྒྱའི་མཉམ་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྐབས་ ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་མི་རབས་རྗེས་མའི་ལས་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ གྱི་ལས་རིམ་ནང་བེད་སྤྱད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་རིགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་གནད་འགག་རྣམས་རྟོགས་བཞིན་དེ་ལྟར་བེད་སྤྱོད་གནང་དགོས་སོ།
སྤུན་ཟླ་ཚོ། དྲ་ཐག་འདི་ལ་གསན་རོགས། བོད་ནང་གི་སྤུན་ཟླ་དག་གིས་སྙིང་སྟོབས་ལ་གཟིགས་རོགས་ཞུ།
http://www.youtube.com/watch?v=i7r8Du809KE
http://www.youtube.com/watch?v=j5QeWnwoakA
http://www.youtube.com/watch?v=8e-H5RBgwY0
དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་པའི་བརྙན་སྡེར་འདི་ཕྱི་ལོག་ལ་ཁྱེར་ཡོང་མཁན་གྱི་རེ་བ་ལྟར་ ཁོང་ཚོས་ཡིའུ་ཌིབ་ནང་བཅུག་པ་འདིར་བརྒྱུད་བཀོད་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་།ལྷག་བསམ་གངས་ ལས་དཀར་བའི་གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླ་ཚོར་གུས་འདུད་དང་བཅས་གཟིགས་མཁན་ཚོས་མཐོང་ལམ་ དུ་ཕུལ་བ་གཤམ་གསལ་ལགས།
དབུ་མའི་ལམ།
ཚིག་རྩོམ་མཁན་དང་ལེན་མཁན།མགོ་ལོག་འཛམ་སྐྱབས།
གཡུ་ཞུན་དྲ་བ་ནས་ཚུར་དྲངས་པ་ཡིན།
ཉིན་བྱེད་ལགས་སུ་བསྟོད་བསྔགས་ཡོད་ལ། སྐད་ཡིག་གི་འགྲོས་འདིས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་པ་དང་། སྙན་ངག་པ། ཚོགས་གཙོ། དྲུང་ཆེ། རྩོམ་པ་པོ་ཟེར་བའི་ཁྱེད་དང་ལས་དབང་གཅིག་པ་རྣམས་ལ་གཡོལ་དུ་མེད་པའི་དྲི་བ་བཏང་ཡོད། བབས་དོན། ད་ཡོད་རང་སྐྱོང་བསམ་འཆར་དང་ཉེ་འཆར་དོགས་སེལ་དོན་ཚན་བདུན་སོགས་ཞི་མོལ་གྱི་གྲོས་གཞི་ལས་བརྐྱངས་བསྐུམས་ཅི་ཡང་མེད་པ་གསལ་ཐོས་བཞིན། ནམ་ཞིག་གུང་བྲན་སྲིད་གཞུང་གིས་བབ་འཁྲི་ལྟར་དངོས་གཞིའི་ལས་རིམ་འགོ་འཛུགས་གནང་མོད་ཀྱང་། ལས་རིམ་དེའི་གྲུབ་དོན་ལ་བསྐྱར་དུ་བོད་མི་མང་ལ་བློ་འདྲི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བོད་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བཞེངས་ཕྱོགས་དང་། འབྲེལ་མོལ་ལས་རིམ་འདིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་གཉིས་པ་རེད། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་དགོངས་གཞི་འཁོར་བ། ཚིག་ཞལ་ནས་ཐོན་པ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་རྩོད་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་བཞག་ཡོད་པ་ལས། ལས་རིམ་དེའི་ནང་གི་ཚུར་སྨྲས་ཚིག་གི་བརྗོད་པས་རྩ་བའི་དམ་བཅར་རེ་དོགས་ཡོང་དོན་གཏན་ནས་གནང་རིགས་མི་འདུག་ལ། ཐ་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ལས་རིམ་དེ་འབྲེལ་གྱི་ཡིག་ཆ་འབྱུང་འགྱུར་བེད་ལོག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་རྟོག་ཕྲ་མོ་ཙམ་མ་འཁོར་བ་ནི་ད་ཡོད་གུང་བྲན་སྲིད་གཞུང་གི་ངོ་གདོང་ལས་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། ལར་ནས་དོགས་གཞི་སྤྱིར་བཏང་བ་དང་། རྒྱུ་ལ་བརྟེན་པའི་དོགས་གཞི། ཚོད་བགམ་གྱི་དོགས་གཞི། འོལ་ཚོད་ཀྱི་དོགས་གཞི་སོགས་དབྱེ་བར་ཕྱེས་ཏེ་ལམ་སྟོན་གནང་རྒྱུ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་མཁོ་ངེས་ཅན་རེད།
བསྟན་འཛིན་ཉིན་བྱེད་ལགས་ནས་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་བྱིས་གནང་འདུག་པར་དགའ་བསུ་དང་མུ་མཐུན་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་གང་མང་སྤེལ་རྒྱུའི་རེ་བ་བཅས།
‚ãP-m-zŤ-±ß¾-»ôP-Mã¼-¼ï-z-Vï
མེ་མདའི་ཁ་ནས་སྡུག་བསྡལ་དང་།
མྰ་འོ་བློ་འཚབ་གློ་ནད་བཟོ་མཁན་བོད་མི་རེད། །
ཅྰ་འོ་གཡོ་ཅན་མོ་རུ་བཟོ་མཁན་བོད་མི་རེད། །
ཏྰིང་ཤོ་དངོས་གཙོ་ཁ་བསྒྲགས་བཟོ་མཁན་བོད་མི་རེད། །
ཧཱུ་ཅེན་རང་ཤི་བརྒྱབ་ཏུ་མ་བཅུག་བོད་རིགས་ཚོ། །
བདེན་པའི་མཐའ་ནི་རྒྱལ་ཁ་རེད། །
ཉིན་བྱེད་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འདི་ཡང་རྨོངས་པ་སེལ་བའི་ཉིན་བྱེད་རེད་འདུག ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་རྩོམ་ཡིག་གང་མང་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་ཞུ།