བླུན་པོས་ནོར་ན་མཐོ་གང་དང༌། མཁས་པས་ནོར་ན་འདོམ་གང་ཡིན། ༼མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུས་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྒན་མཐར་ཕྱིན་ལ་བཅར་འདྲི་ཞིག༽

མཛད་རྣམ་རྩོམ་སྒྲིག་ལས་བྱེད་འབའ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྒྱུར།

བསྒྱུར་བ་པོའི་མཆན།

གཤམ་གསལ་འདི་ནི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པའི་ནང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུས་བོད་ཀྱི་གསར་ཤོག་ཐོག་མ་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཁུ་ནུ་བ་མཐར་ཕྱིན་སྦ་པུ་ལ་ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་ཡིན། ལེ་ཚན་འདི་༡༩༧༥ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༢ པའི་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་འདོན་ཐེངས་ནང་གསལ་འཁོད་འདུག་ཅིང༌། འདིའི་ནང་བོད་རིགས་ཡི་ཤུ་བ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ལ་དུངས་ཞེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཚུལ་དང༌། ལྷག་དོན་སྐབས་དེར་བོད་ཡིག་གསར་ཤོག་ཐོག་མ་ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་གི་གནས་བབ་རང་བཞིན་དང༌། གལ་གནད་རང་བཞིན། ཤུགས་རྐྱེན་རང་བཞིན་བཅས་ལ་གྲོས་མོལ་ལྷུག་པོར་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་མཆོག་གིས་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱི་བཙན་འཛུལ་ཉེན་ཁ་ལས་བོད་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཇི་ལྟར་སྤེལ་མིན་སོགས་རང་རེའི་དེབ་ཐེར་ཁག་ནས་རྙེད་དུ་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཟབ་གནད་ཅན་མི་ཉུང་བ་ཾཞིག་གསལ་འཁོད་འདུག་པ་མཐོང་བས་རང་གཞན་ཀུན་ལ་ཕན་རེ་སྙམ་སྟེ་ཕབ་བསྒྱུར་ཞུས་པ་ཡིན། ཅི་སྟེ་བསྒྱུར་ཡིག་ལ་འགལ་འཛོལ་གྱི་ཧེ་བག་བྱུང་ཡོད་ཚེ་མ་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་གནང་དགོས།

 

བཅར་འདྲི་དངོས་གཞི།

གསར་གཏོད་པ་དང་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཆེན་པོ་རྒན་མཐར་ཕྱིན།

ང་རང་ཀ་ལིམ་པོང་སློབ་གྲྭར་ཡོད་སྐབས་ཡང་ཡང་རྒན་མཐར་ཕྱིན་སར་བཅར་གྱི་ཡོད། ཁོང་གི་བཞུགས་མཚེར་ཏྲིར་པེ་(Tripai)ལ་ཡོད་ཅིང༌། ཌོག་ཌར་གྷ་ར་ཧམ་(Dr. Graham)གྱི་བཞུགས་ཁང་ནས་སྐར་མ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལས་འགྲོ་དགོས་མེད། སྐབས་དེར་ངའི་དཔེ་ཀློག་གི་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཞིང༌། ཁོང་སར་བཅར་བ་ནི་བོད་ཀྱི་འདས་དོན་གོ་རྟོགས་དང་བློ་བསྐྱེད་ཡོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་རང་ཁོང་ཡང་ཡང་མཇལ་རྒྱུར་དགའ་མོས་ཆེ་བ་མ་ཟད། ལོ་རབས་བདུན་ཅུའི་ཡར་སྔོན་གྱི་བོད་དང་བོད་མིའི་གནས་བབས་སྐོར་ལས་འཕྲོས་པའི་ཉམས་མྱོང་གི་དགོངས་ཚུལ་ཉན་རྒྱུ་དེ་བས་ཀྱང་དགའ་མོས་ཡོད།

ཁོང་གི་བཅོས་མིན་གྱི་དགོངས་ཡངས་དང་དཀྱེལ་ཆེ་བའི་བྱམས་བརྩེ་དག་ནི་ངས་བསམས་ན་ཁོང་ནི་བོད་མིའི་རིགས་རྒྱུད་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་ཡིན་འདུག་སྙམ། ད་དུང་ཁོང་ནི་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་རྣལ་མ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་བྱུང༌། ཁོང་གིས་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ལ་བཅངས་པའི་དད་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ལ་དུངས་བའི་དགའ་ཞེན་དབར་ངས་མི་མཐུན་པ་གང་ཡང་མ་མཐོང་བ་མ་ཟད། ཁོང་ལ་ཞི་འཇམ་བག་ཕེབས་ཅན་གྱི་བོད་པའི་བླ་མ་ངོ་ཤེས་གང་མང་ཡོད་མོད། རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ལས་ཐོབ་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་ཅི་ཡང་འགྱུར་བ་མ་ཐེབས་པར་དེ་མུར་གནས་འདུག

ཡོངས་གྲགས་ཐོག་ཁོང་ལ་བོད་མི་ཚོས་མཐར་ཕྱིན་སྦ་པུའམ་རྒན་མཐར་ཕྱིན་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་རི་བོ་ཧི་མ་ལའི་ནུབ་བྱང་མཚམས་སུ་ཡོད་པའི་ལཱ་ཧུལ་(Lahual)ཞེས་པའི་ལུང་པའི་ནང་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང༌། ས་ཁུལ་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རུས་རྐང་ཡོད་ས་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ཁོང་དགུང་ལོ་གསུམ་ལ་སོན་སྐབས་ཡི་ཤུ་རྣམ་དག་ཆོས་སྡེར་འཛུལ་ཞུགས་གནང་སྟེ། དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་མི་ཚེའི་མཐའ་མཇུག་བར་ཡི་ཤུ་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ལ་བཅངས་པའི་དད་པ་དམ་ཚིག་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད། ཡིན་ནའང༌། ཁོང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་དུངས་ཞེན་ཆེ་ཚུལ་ནི་ཧ་ཅང་ཨུ་ཚུགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་འདུག་ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོའི་རིང་བོད་ཀྱི་ལེགས་བྱང་ལ་བརྩོན་པ་ཆེ་ཆེར་བྱས་པས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རྩོམ་རིག་ཐོག་ངེས་པ་དོན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་མཁས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་ནི་དོན་དངོས་རེད།

ངས་གོང་དུ་ཞུས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། ད་དུང་ཁོང་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་ཐོག་མའི་བོད་ཀྱི་གསར་ཤོག་གི་ཡབ་ཆེན་ཡིན་ལ། ཁོང་གིས་ཟླ་རེའི་གསར་ཤོག་༼ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང༽ ཨིན་ཡིག་ནང་(Tibetan Mirror)ཞེས་པ་དཔར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད། གསར་ཤོག་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་༡༩༢༥ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༠ ནང་ཆེས་ཐོག་མར་འགོ་འཛུགས་དང་ཕྱི་ལོ་༡༩༦༢ ནང་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིས་༼རང་དབང་༽ཞེས་པའི་བོད་ཡིག་གསར་ཤོག་ཅིག་བཏོན་ཡོང་བ་དང་མཉམ་དུ་ཁོང་གི་གསར་ཤོག་ལ་རྫོགས་ཚིག་གི་རི་མོ་འཐེན་སྟེ་འདོན་མཚམས་བཞག་པ་རེད། རང་དབང་ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བྱུང་མ་ཐག་བོད་གྱི་གདོང་མཆོང་པ་ཁོང་གིས་མཐའ་མའི་གསར་ཤོག་གི་འདོན་ཐེངས་ནང་འདི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་ཡོད།
གང་ལ་རང་དབང་ཡོད་དུས།།
དེ་ལ་རང་དབང་མེད།།
གང་ལ་རང་དབང་མེད་དུས།།
དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད།།
ཅེས་པའི་ཚིགས་བཅད་ཤོ་ལོ་ཀ་འདི་བཀོད་འདུག ཉེ་ཆར་ཁོ་བོ་སླར་ཡང་ཁོང་གི་སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཅིང༌། སྐབས་དེར་རྒན་ལགས་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་མལ་ཁྲིའི་ཐོག་ཧ་ཅང་ཞི་ལྷོད་ངང་སྐུ་ངལ་གསོ་བཞིན་བཞུགས་འདུག ང་རང་ཧ་ཅང་ཧང་སངས་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་གིས་ཕྱག་གཅིག་གི་ནང་ངས་གསར་དུ་པར་སྐྲུན་ཞུས་པའི་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ཕྱག་གཅིག་ནང་ཚིག་མཛོད་ཅིག་བཟུང་བཞིན་པ་མཇལ་བྱུང༌། ཁོང་གིས་ང་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་བཅས་ངའི་གསར་ཐོན་དུས་དེབ་གནམ་ལ་ཕྱར་ནས་“དཱ་རྒྱ་གར་འགྱོད་སེམས་སྐྱེ་ངེས་རེད།”ཅེས་གསུངས་བྱུང༌། ༼བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཕྱི་ལོ་༡༩༧༥།༩།༡༠ ཉིན་གྱི་འདོན་ཐེངས་གསར་པ་དེའི་ནང་བོད་ནང་དྲག་པའི་དམག་དཔུང་གིས་དཔུང་འཇོག་ཇི་བྱས་གནས་སྟངས་ཞིབ་ཆ་འཁོད་ཡོད་པས་ཡིན།༽
ད་ལྟ་ཁོང་དགུང་ལོ་༨༧ ཡིན་ལ་སྐུ་གཟུགས་ཀྱང་བདེ་ཐང་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཁོང་གི་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམས་ཡོད་པ་དང་མུ་མཐུད་ཉམས་བཞིན་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང༌། ང་གཉིས་བར་གྱི་གླེང་མོལ་ནི་ཁོང་རྦད་དེ་ཐང་ཆད་ཆད་བར་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང༌། གཤམ་དུ་ང་གཉིས་གླེང་མོལ་ཞུས་པའི་ནང་དོན་ལས་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་འགོད་རྒྱུ་ཡིན།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་བོད་ཐོག་ཐུགས་སྣང་བྱུང་སྟངས་ག་འདྲ་ཡིན་ནམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ང་རང་ལོ་ན་ཉེར་གཅིག་ཡིན་པའི་སྐབས་ཉིན་ཞིག་སི་ལི་གྷུ་རིར་(Siligure)ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་མཁན་འགྲུལ་པ་རྣམས་ལ་ཡི་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འགྲེམས་ཡིག་དཔར་འགྲེམ་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད། སྐབས་དེར་བོད་པའི་ཚོང་འགྲུལ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་ཀྱི་འདུག གཞོན་སྐྱེས་བློ་ཤེད་ཤ་ཤེད་ཅན་དེ་ཚོས་དུས་ཚོད་མང་པོ་བག་མེད་ཆུད་ཟོས་གཏོང་བཞིན་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཁོང་ཚོས་ངས་བོད་སྐད་མི་ཤེས་པ་རེད་འདུག་བསམ་ཡོད་ཚོད་ཡིན། སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་ངས་བོད་དང་ཕྱི་ལོག་འཛམ་གླིང་དབར་གནས་ཚུལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ངས་བོད་སྐོར་སློབ་སྦྱོང་སྔར་ལས་མང་བ་བྱེད་དགོས་པར་བརྟེན་རང་བཞིན་གྱིས་སྔར་ལས་བོད་སྐོར་གོ་རྟོགས་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ངས་ངའི་རྩ་དོན་ཞིག་རྙེད་རྙེད་བར་ངའི་འདོད་མོས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ཇེ་ཆེར་དང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ཚོར་བྱུང༌།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་བོད་ལ་གཟིགས་སྐོར་ཐོག་མ་ག་དུས་ཕེབས་པ་ཡིན།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ཕྱི་ལོ་༡༩༡༨ ནང་ང་རང་ཡ་ཏུང་(Yatuan)ལ་ཐེངས་དང་པོ་བསྐྱོད་པ་ཡིན། དེ་རྗེས་ལྷ་སར་ཐེངས་ལྔ་ཙམ་འགྲོ་རྒྱུ་བྱུང༌། དེ་ཚོ་ཕལ་ཆེར་བ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་༡༩༢༡ ལོར་རྒྱང་རྩེར་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་ནས་གསར་གཏོད་གནང་བའི་གསར་ཤོག་ཐོག་མ་འགོ་འཛུགས་གནང་དུས་དཀའ་ངལ་འདྲ་འཕྲད་བྱུང་ངམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། བྱུང༌། ཡིན་ནའང་ང་རང་དེ་ཚོ་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། ངས་བོད་ཀྱི་གསར་ཤོག་འདོན་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་ཐབས་ཤེས་བྱས་པའི་སྐབས་ངའི་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོ་བལ་པོ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ང་ལ་ཟུར་ཟ་གང་འཚམ་བྱས་བྱུང༌། རྗེས་སུ་ཁོང་གིས་ང་ལ་བརྗོད་དོན། མ་འོངས་པའི་ཕུགས་རེ་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་ག་རེ་བྱས་ནས་སྒོར་མོ་མང་པོ་ཆུད་ཟོས་གཏོང་གི་ཡོད་ཟེར། ཕྱི་ལོ་༡༩༢༥ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༠ ནང་ངས་གསར་ཤོག་ཐོག་མར་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་དང༌། དེའི་སྐབས་ངས་ཚགས་གྲངས་ལྔ་བཅུ་ཐམ་པ་དཔར་འགྲེམས་ཞུས་ཏེ་མང་ཆེ་བ་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་ངའི་གྲོགས་པོ་ཚོར་བསྐུར་གྱི་ཡོད། ངའི་གསར་ཤོག་བསྐུར་སའི་ཁྲོད་ནས་ྋགོང་ས་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཀྱང་ཡོད་པས། ཁོང་གིས་ཕྱིས་སུ་ང་ལ་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་དང་མཉམ་དུ་འཚམས་འདྲིའི་ཕྱག་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་བསྐུར་གནང་སྟེ་གསར་ཤོག་དཔར་འགྲེམས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དགོས་པའི་བསྐུལ་ལྕག་ལམ་སྟོན་དང་སེམས་ཤུགས་སྐུལ་འདེད་གནང་བྱུང༌།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་གསར་ཤོག་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་སྐོར་ྋགོང་ས་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་ གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཉམ་དུ་འབྲེལ་ལམ་གནང་རྒྱུའི་དགའ་མོས་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཉིད་ནས་ཁོང་གི་ཐོག་ལ་གཟིགས་ཚུལ་གང་ཡོད་མིན་དང༌། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་གཙོ་ཁག་ལ་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ཁོང་ནི་འགྱུར་ལྡོག་མེད་པའི་མི་བརླིང་པོ་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་བོད་རིགས་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོང་ལ་ཁ་ཐུག་བལྟས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་མི་ཐུབ། ཨིན་ཇིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཚོར་སྣང་དེ་རང་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ནི་དབུ་མཁྲེགས་པོ་དང་དབུ་འཕང་མཐོན་པོ་ཡོད་མཁན་ཡིན་པས་མཐོང་སྣང་ལ་ཐད་ཀར་བཀའ་བཀྱོན་ཕེབས་མི་ཡོང་བ་བསམ་པ་འདྲ་ཞིག་ཡོད། ད་དུང་ཁོང་ནི་སྤྱང་གྲུང་འཛོམས་པའི་མི་མཛངས་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་གཙོ་ཁག་ནི་ཁོང་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པར་ཡོད་པ་བཞིན་བོད་དེ་ངེས་པར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་དེ་ཡིན། ཁོང་གིས་སྐུ་ཚེ་རིང་པོའི་རིང་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་ས་ཡང་བོད་དེ་དེང་རབས་ཅན་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་བཅོས་དང༌། བོད་དེ་རྒྱ་ནག་ལས་ལོགས་སུ་རང་དབང་རང་བཙན་བྱས་ནས་གནས་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཁོང་གི་ངོས་ནས་བོད་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་གྲོགས་པོ་བྱས་ནས་སྡོད་དགོས་པ་ཡིན་ཡང་རྒྱ་ནག་འོག་སྡོད་རྒྱུའི་ཐུགས་འདོད་ཡེ་ནས་གནང་གི་མེད། ད་ལྟའི་ྋགོང་ས་མཆོག་༼སྐུ་ཕྲེང་ ༡༤༽གིས་ཀྱང་ཁོང་གི་སྐུ་བརྒྱུད་སྔ་མའི་ཤུལ་ལམ་དེ་རང་རྗེས་འཛིན་གནང་ནས་ཕེབས་བཞིན་པ་རེད།

 ཟླ་བ་ནོར་བུ། ད་ཆ་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་ྋགོང་ས་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་འབྲེལ་ལམ་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། རེད། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ནང་ད་ལྟའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར་ངས་མ་སུ་རིར་ཐེངས་དང་པོར་ཞལ་མཇལ་བྱུང༌། དེ་ནས་ཁོང་དང་འདྲིས་གཤིབ་བྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་ཁོང་ཐུགས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་རྣམ་རིག་བཀྲ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནུས་མཐུ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མཐོང་སྣང་བྱུང༌། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བརྗོད་དོན། སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ནི་རྙོག་འཛིང་ཅན་ཞིག་རེད། དེ་ལས་ངོས་གཉིས་ཆོས་ཕྱོགས་སྐོར་བཀའ་མོལ་གནང་ན་ཞེས་གསུང་བྱུང་བས། ང་གཉིས་ཕན་ཚུལ་ཡི་ཤུ་དང་ནང་ཆོས་ལས་འཕྲོས་པའི་བཀའ་མོལ་མང་དག་ཅིག་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང༌། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས། ངས་ཡི་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཡབ་དང༌། སྲས། དམ་པའི་ཐུགས་བཅས་གསུམ་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོ་(Christian trinity) དེ་གང་ཡིན་མིན་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་དམ་པའི་ཐུགས་(Holy Ghost)ཞེས་པ་གང་རེད་ཅེས་བཀའ་འདྲི་གནང་སོང༌། སྐབས་དེར་ང་ནི་འཐོམ་ཡོར་ཡོར་ཆགས་སོང་བ་མ་ཟད། ངས་ངའི་མི་ཚེའི་ནང་ཡི་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ནང་དམ་པའི་ཐུགས་(Holy Ghost)སྐོར་གང་བཤད་ཡོད་མེད་བསམ་བློ་གང་ཡང་འཁོར་མྱོང་མེད། དེ་སྐབས་ངས་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༠ ནང་སྐུ་གཞོན་ནུ་ཅན་གྱི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ཡ་ཏུང་(Yatuang)ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་སྐབས་ཁོང་གིས་བོད་མི་ཞིག་གི་བརྒྱུད་ནས་ང་ལ་ཡི་ཤུའི་གསུང་རབ་དཔེ་དེབ་བཱ་ཡི་བཱལ་(Bible)ཞེས་པ་བོད་བསྒྱུར་དགོས་པའི་བཀའ་མངགས་གནང་བ་དྲན་སོས་ཀྱི་འདུག ཕལ་ཆེར་ཁོང་གིས་དེ་ཀློག་གནང་ཡོད་པ་འདྲ།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་གསར་ཤོག་སྐོར་བསྐྱར་དུ་གླེང་ན། དུས་སྐབས་དེར་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གསར་ཤོག་དེས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་ཐུབ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། སྐབས་དེར་ལྷ་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གསར་བརྗེའི་ཡར་ལངས་དང༌། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ། རྒྱ་གར་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་སོགས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་ཏག་ཏག་འཁེལ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་གསར་ཤོག་གིས་ཤུགས་རྐྱེན་གང་འཚམས་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་༡༩༤༡ ནང་ཁམས་ཕྱོགས་ནས་ཡོང་བའི་མི་གཉིས་ང་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱུང༌། ཁོང་གཉིས་ནི་འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་དང༌། ཁོང་གི་གྲོགས་པོ་ཞིག་རེད། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ལྷ་སའི་ནང་ངའི་སྐོར་གནས་ཚུལ་མང་པོ་གོ་མྱོང་བ་དང༌། ད་ལན་ལ་ལུང་མང་པོ་བརྒལ་ནས་ཡོང་དོན་གཅིག་ནི་བོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་འདྲ་བཤུས་ཆེད་ཡོང་ཡིན་ཟེར། གནད་དོན་དེའི་ཕྱིར་དུ་ཁོང་གཉིས་ང་ཐུག་ཏུ་ཡོང་འདུག ཁོང་གཉིས་ཀ་ནི་དུས་སྐབས་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཞིག་དང༌། དེང་རབས་བསམ་བློ་ཅན་གྱི་བོད་མི་གཉིས་རེད། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ང་ལ་སྐད་ཆ་མང་པོ་བཤད་མ་བྱུང་ཡང་། གང་བཤད་པའི་སྐད་ཆའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ནང་དུ་ངའི་ཆོས་ལུགས་བག་ཆགས་སྐོར་ལས་འཕྲོས་པའི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་བྱུང་མེད་ལ། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་བསམ་བློ་ནི་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཡིན་པ་རེད།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། ཁོང་ཚོ་དོན་དག་ངོ་མ་གང་གི་ཆེད་དུ་ཡོང་བ་རེད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ཁོང་ཚོ་ཡོང་དོན་ནི་ཅི་སྟེ་བོད་ནང་བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་མ་བཏང་ཚེ་རྒྱ་ནག་ནང་མི་སེར་ནང་འཁྲུག་གི་རྗེས་སུ་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་བཙན་འཛུལ་རིང་ལུགས་པའི་འོག་ནས་འཆི་རྒྱུ་ཡིན་པ་བོད་གཞུང་ལ་ཉེན་བརྡ་གཏོང་ཆེད་ཡོང་བ་རེད་འདུག ཁོང་ཚོས་རྒྱ་ནག་ནང་འཁྲུག་གི་ནང་དུ་དམར་ཕྱོགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྔོན་དཔག་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་བཅིངས་གྲོལ་གཏོང་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་འདུག དེ་སྐབས་ཁོང་ཚོས་མཐོང་བའི་ཐབས་ལམ་ཉག་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཨིན་དམག་གི་རོགས་རམ་འཚོལ་རྒྱུ་དང༌། སྲུང་སྐྱོབ་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད། ཡིན་ནའང༌། ལྷ་སའི་ནང་ཁོང་ཚོ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་སུ་ཡང་བྱུང་མི་འདུག དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་ཚོ་ནི་ཅི་ཡང་མིན་ལ། ཁོང་ཚོ་ལ་མིང་དང་གོ་གནས་གང་ཡང་མེད་པས་ཡིན། དེར་བརྟེན། ཁོང་ཚོ་རེ་བ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་ཀ་ལིམ་པོང་ལ་ཡོང་སྟེ་རྒྱ་གར་ཨིན་གཞུང་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཞུ་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་བཟུང་འདུག

ཟླ་བ་ནོར་བུ། ཁོང་ཚོས་གཞུང་གི་ཆེས་མཐོའི་ལས་བྱེད་དང་འབྲེལ་བ་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་འདུག་གམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ངས་ཁོང་གཉིས་སྒང་ཏོག་ལ་ཁྲིད་དེ་མཐོ་རིམ་ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་འགའ་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་བཅུག་རྗེས་སྐུ་ཞབས་སྦ་སིལ་གྷོ་རེ་(Sir Basil Gore)དང༌། ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ། ཁོང་གི་ལམ་གྲོགས་གྲོགས་པོ་བཅས་གསུམ་གྱིས་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་ཤོག་ངོས་བཅུ་གཉིས་ཅན་གྱི་ཞུ་སྐུལ་ཡིག་ཆའམ་སྙན་ཞུ་(Memorandum)ཞིག་སྒྲིག་བཟོ་བྱས་འདུག ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དོན་ཚན་བཞི་ཞིག་འཁོད་ཡོད་པ་སྟེ། ཀ༽ རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་ཚབས་ཆེ་བའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་པ་དེ་ལྡོག་ཏུ་མེད་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དམིགས་འདོན་བྱས་པ་དང༌།
ཁ༽ གལ་ཏེ་བོད་དེ་འཚོ་གནས་བྱེད་དགོས་ན་མིག་སྔར་མཐོང་བའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་འཆར་གཞི་འགའ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་མིན་རོབ་བསྡུས་བྱས་ནས་བཀོད་ཡོད་པ།
ག༽རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འཛུལ་ལས་བོད་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཨིན་གཞུང་གི་གོ་མཚོན་རོགས་རམ་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་དང༌། བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་བྱ་བཞག་ལ་ཨིན་གཞུང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཐབས་དགོས་སྐོར་འཁོད་ཡོད། སྐུ་ཞབས་སྦ་སིལ་གྱིས་ཁོང་ཚོ་ལ་ཞུ་སྐུལ་སྙན་ཞུ་དེ་ཐད་ཀར་ལོན་ཌོན་(London)སྲིད་གཞུང་ལ་གཏོང་རྒྱུ་ཁས་ལེན་གནང་སོང༌། དེ་བཞིན་ཞུ་སྐུལ་སྙན་ཞུ་བོད་ཡིག་ཐོག་ཕབ་བསྒྱུར་ཞུས་ཏེ་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་བོད་གཞུང་ལའང་བཏང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་བོད་བསྒྱུར་ཞུ་མཁན་ང་རང་ཡིན་ལ། སྦྲག་བརྒྱུད་ནས་སྙན་ཞུ་གཏོང་རོགས་ཀྱང་ཞུས་པ་ཡིན། ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ནང་སྐབས་དེར་བོད་གཞུང་གི་ཕྱི་འབྲེལ་བཀའ་བློན་ཡིན་པ་སྐུ་ངོ་ཟུར་ཁང་ལ་གོང་གསལ་ཞུ་སྐུལ་སྙན་ཞུ་དེ་བོད་གཞུང་ལ་ཕྱག་འབྱོར་བྱུང་ཡོད་མེད་བཀའ་དྲི་ཞུས་སྐབས། ཁོང་གིས་ང་ཚོ་ལ་ཡི་གེ་དེ་འབྱོར་བྱུང་ཡང་དོ་སྣང་སྤྲད་ཐབས་མ་བྱུང་བས་དགོངས་སེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་བྱུང༌།

ཕུན་དབང་དང་ཁོང་རང་གི་གྲོགས་པོ་གཉིས་བློ་ཕམ་ཆེན་པོས་ཕྱིར་ལྷ་ས་ལ་ལོག་དགོས་བྱུང་བ་རེད། འོན་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོ་ད་དུང་ཡང་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་པར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་པའི་སྐུ་དྲག་བརྒྱུད་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱས་ཀྱི་འདུག ཕུན་དབང་ཕྱིར་ལོག་མ་བྱས་གོང་ཁོང་གི་སྐད་ཆ་མཐའ་མ་དེ་ངས་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གིས་གད་མོའི་ངང་བརྗོད་གསལ། གལ་སྲིད་བོད་གཞུང་གིས་ང་ཚོའི་ཞུ་སྐུལ་སྙན་ཞུ་དེར་བརྩི་འཇོག་མ་གནང་ཚེ་ངས་བོད་ནང་རྒྱ་དམར་གྱི་དམག་དཔུང་ཁྲིད་ཡོང་གི་ཡིན། དེ་ནས་ངས་ཁྱེད་ལ་འཕྲིན་ཡིག་བསྐུར་ཆོག་ཅེས་བརྗོད་བྱུང༌། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༡ ལོར་ངོས་རང་ལ་ཕུན་དབང་གིས་“བདེ་གནས་ཐོག་ལྷ་སར་འབྱོར་ཡོད། ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ནས”ཞེས་པའི་ཏར་འཕྲིན་ཞིག་འབྱོར་བྱུང༌།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས་སྐུ་ཉིད་ནས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གསར་ཤོག་ གི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། འགྱུར་བ་བཏང་བ་ཡིན། ཐེངས་ཅིག་ཨ་རིའི་གསར་ཤོག་གཅིག་གིས་ངའི་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་“མི་གཅིག་ལག་གཅིག་གིས་མོའོ་དང་དམག་འཐབ”ཅེས་ཆེད་བསྟོད་བྱས་འདུག ངའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོའི་ནང་ངས་ཡང་ཡང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་འགོད་བྱས་པ་དང༌། དམིགས་བསལ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་ཁུངས་དཔང་ཆོས་རྒྱལ་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་བྲིས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་མིས་ག་དུས་ཡིན་ནའང་བོད་དེ་ཆེས་རྗེས་ལུས་ཡིན་སྐོར་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བོད་དེ་རྗེས་ལུས་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་བཀོད་དེ་བོད་མི་རིགས་དེ་སྔོན་ཐོན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བཤད་ཀྱི་ཡོད། ད་དུང་ངས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་སྐུ་དྲག་རྣམ་པར་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཏེ་རྒྱ་མིའི་སྐད་ཆ་སྙན་པོ་ལ་དབུ་འཁོར་མི་ཉན་སྐོར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོས་ཉན་འཇོག་རྩ་བ་ནས་གནང་མ་སོང༌། ཕར་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་དེ་ཚོ་གྲུང་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༠ ནང་ཀ་ལིམ་པོང་དུ་ཚོང་འབྲེལ་ཆེད་ཡོང་མཁན་རྒྱ་མི་མང་པོ་ཡོད་པ་དང༌། ཁོང་ཚོས་ང་བློ་མགུ་ཐབས་ལ་ཐབས་ཤེས་ལན་མང་བྱས་པ་རེད། ཉིན་ཞིག་བོད་མི་སྐུ་དྲག་གཅིག་གིས་ཀྱང་ལག་རྟགས་ཤིག་དང་མཉམ་དུ་ང་སར་ཡོང་སྟེ་རྒྱུན་ལྡན་སྐུ་དྲག་ཚོའི་བྱེད་སྟངས་ལྟར་ང་ལ་གསར་ཤོག་ནང་རྒྱ་མིར་གནོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་ན་མི་ལེགས་པ་དང༌། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱ་མིས་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རབས་འགོད་བྲིས་བྱེད་དགོས་བཤད་བྱུང༌། གལ་སྲིད་ངས་ཁོང་ཚོས་གང་བརྗོད་ལྟར་བྱས་ཚེ་ངའི་གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་འདོན་ཐེངས་རེ་རེའི་ཚགས་གྲངས་༥༠༠ ཐམ་པ་ཁོང་ཚོས་ལོ་མཐུད་མངགས་ཉོ་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད། ནམ་ཡང་གྱོང་གུན་མི་ཐེབས་པའི་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་འདུག འོན་ཀྱང་ངས་ནམ་ཡང་ངོས་ལེན་བྱས་མེད།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། དུས་སྐབས་དེར་སྐུ་ཉིད་ནས་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཐད་ལ་ཚོར་སྣང་གང་ཡོད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྐབས་ང་རང་གིས་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ་བོད་དེ་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་བྱས་ནས་བསྡད་མྱོང་མེད་སྐོར་མང་དག་ཅིག་བྲིས་པ་ཡིན། ངས་“བླུན་པོས་ནོར་ན་མཐོ་གང་དང༌། མཁས་པས་ནོར་ན་འདོམ་གང་”ཟེར་བ་ལྟར་མི་ཆེན་པོ་ནེ་ཧ་རུ་ལྟ་བུས་ནོར་འཁྲུལ་བཟོས་ན་ནོར་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་ ཡིན་རབས་བཤད་པ་ཡིན། དུས་དེང་སང་རྒྱ་གར་གྱི་དབུ་ཁྲིད་མང་ཆེ་བས་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་བཟོས་པ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། ནེ་ཧ་རུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་ནོར་འཁྲུལ་ཤོར་བ་ངོས་ལེན་གནང་འདུག འོན་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཕྱིར་ལོག་རྒྱག་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཡིན། ང་རང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་རིམ་པས་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད། ངས་ངོ་ཤེས་ཡོད་པའི་སྐུ་ཞབས་ཅར་ལེསེ་སྦེལ་(Sir Charles Bell)གྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པའི་དེབ་ནང་གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ན་དེའི་རྗེས་འབྲས་ཅི་ཞིག་ཡོང་མིན་འགྲེལ་བརྗོད་གསལ་པོ་གནང་འདུག བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རོགས་རམ་ཙམ་གྱི་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལའང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་མང་ཆེ་བ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་བཏང་བ་རེད། དེར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དུས་ལྟར་འཚམས་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། རེད། དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་གི་རིང་ལ་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཕྱིན་མེད་པ་རེད། ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་མིང་ཚིག་གསར་པ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ངས་བསམས་ན་བོད་མི་ཚོས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་མཐོང་གི་མེད། དོན་གྱི་གོ་བ་ཏག་ཏག་ཅིག་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་འགྲིག་པ་རེད།
ལོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་དུ་འབྲུག་གི་སྲིད་བློན་འདས་པོ་འཇིགས་མེད་རྡོ་རྗེས་སྐད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཆེན་པོ་ཞིག་གཏོང་འདོད་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་ཡེ་ནས་མི་མཐུན་པའི་ཡི་གེ་ཚང་མ་སྒྲ་གདངས་གཙོ་བཞག་བྱས་ནས་བྲིས་སྲོལ་ཞིག་འགོ་བཙུགས་པ་རེད། ཁོང་གིས་འབྲུག་རྒྱལ་འདས་པོའི་བཀའ་འཁྲོལ་མེད་པར་འབྲུག་གི་སློབ་གྲྭའི་ནང་གི་སྔོན་འགྲོའི་བོད་ཡིག་སློབ་ཚན་གྱི་དེབ་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་བཀའ་མངགས་བྱས་ཡོད། སྐུ་ཞབས་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གཏོར་བཤིགས་ཚབས་ཆེན་བྱས་པ་དེར་ངས་སེམས་མི་བཟོད་པ་ཤེས་ཡོད་ལ། ང་ལ་དེ་དག་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་མངགས་རྒྱུ་ལའང་ཞེད་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན་བོད་ཡིག་གི་སློབ་དེབ་གསར་པ་དེ་མཎི་དཔར་ཁང་དུ་དཔར་སྐྲུན་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང༌། སློབ་དེབ་གསར་པ་དེའི་དཔར་ཕུད་འབྲུག་རྒྱལ་འདས་པོའི་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་སྐབས་རྒྱལ་པོ་སྐུ་རླུང་ཆེན་པོ་བཞེངས་པ་མ་ཟད། དགེ་འདུན་པ་རྣམས་དེ་བས་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་རེད། རྒྱལ་པོས་དེ་མ་ཐག་སློབ་དེབ་གསར་པ་དེ་ཉིད་མེད་པ་བཟོ་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་ཕེབས་པར་བརྟེན། སློབ་དེབ་ཆིག་སྟོང་ཙམ་དཔར་ཁང་རང་ནས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད། འདི་འདྲའི་ཉེན་འཚབ་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་གཏོར་བཤིག་གི་བསྒྱུར་བཅོས་ནི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཁྱད་ནོར་གང་ཐད་ནས་སོ་སོ་རང་ཉིད་རྩ་མེད་ཤུལ་མེད་དུ་བཏང་བའི་མགྱོགས་ལམ་གཅིག་ཡིན་པ་རེད།

ཟླ་བ་ནོར་བུ། མཐའ་མ་དེར། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྒེར་སྐོར་བཀའ་དྲི་ཞིག་ཞུ་འདོད་བྱུང༌། ངས་གསལ་པོ་ར་འཕྲོད་བྱུང་བ་ལྟར་ན་རྒྱུན་ལྡན་བོད་མི་ཞིག་ཡི་ཤུའི་ཆོས་པ་ཆགས་ རྗེས་ཁོང་རང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་བོད་མི་སྤྱི་བྱིངས་ནས་བུད་འགྲོ་ཡི་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྐུ་ཉིད་ལ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་ཚང་མས་གུས་བཀུར་ཆེན་པོ་གནང་གི་འདུག དངོས་བདེན་བྱས་ན་ཡི་ཤུ་བ་ཞིག་བོད་མི་དང་འབྲེལ་ལམ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ག་འདྲ་ཡིན་པ་རེད་དམ།

རྒན་མཐར་ཕྱིན། ངའི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོའི་རིང་ལ་ངས་ཇེ་སེ་སེ་ཀེ་ར་སེའི་(Jesus Christ)བསླབ་བྱ་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་ཐ་མག་དང་ཆང་རག་འཐུང་གི་མེད་ལ། གཞན་ལ་རྫུན་བཤད་པ་དང༌། མགོ་སྐོར་གཏོང་གི་མེད། ངས་རྒྱུན་དུ་གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལོ་མང་པོའི་ཡར་སྔོན་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ང་རང་ཡི་ཤུ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཕལ་ཆེར་ཤེས་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོས་ང་མི་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་ཁོང་ཚོས་ངའི་གཟུགས་པོ་ཀ་ལིམ་སྤོང་ལ་ཡོད་ཀྱང་སེམས་པ་བོད་མི་རིགས་ལ་བཅངས་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཡོད།།