མི་དྲང་མོ།
བོད་འདི་ཆག་འཇིག་གི་འགག་སྒོ་མང་བོ་ཞིག་ནས་ལངས་མ་གོག་གིས་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གྲུབ་པ་རེད། སྔོན་ཆད་ཀྱི་བྱུང་བའི་ཁྲོད་དུ་དགེ་ལུགས་དང་རྙིང་སྨྲ་བའི་དམག་འཁྲུག ས་སྐྱ་བ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་འཁྲུག་རྩོད་སོགས་འཁྲུག་རྩོད་སྣ་མང་ཅི་རིགས་ཅིག་བྱུང་མྱོང་བ་དེ་དག་ཚང་མ་ཆོས་ལུགས་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་རྩོད་རྙོག་ལས་ཆོལ་ཁ་ལུང་ཚན་གྱི་རྩོད་རྙོག་བྱུང་བ་གོ་ཐོས་མེད། དེང་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་བོད་ལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་ཤེས་ཡོད་ལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ལ་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་ཁ་གཏད་ཅིག་ཡོད་པའང་ཤེས་ཡོད། མ་ཟད་ཆོས་ལུགས་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་རྩོད་རྙོག་ནི་སྤྱིའི་ཆ་ནས་གཙང་སེལ་བྱས་ཟིན་པས་དེའི་ཕྱོགས་ནས་བོད་མི་ཚང་མ་ལུས་བདེ་སེམས་སྐྱིད་ཀྱི་ངང་འཚོ་བཞིན་ཡོད།
ཡིན་ནའང་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བ་ནས་བཟུང་ཤུགས་ལྡན་གྱི་གླེང་རྙོག་འདི་བྱུང་ཞིང། གླེང་རྙོག་འདིའི་ཁྲོད་དུ་དོན་རྐྱེན་ངན་པ་ཡ་ང་བ་དང་ཡིད་མུག་པ་དེ་འདྲའི་དོན་དག་ཀྱང་བྱུང་མྱོང། དོན་དག་དེ་དག་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་གང་ལའང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་ནང་ཁུལ་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་གནོད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ལས་ཅི་ཡང་མིན། རྙོག་གླེང་འདི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བྱུང་ནས་དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞིག་འགོར་རྗེས་གནད་དོན་འདི་ནི་ནང་ཁུལ་གནད་དོན་ནས་ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་དུ་གྱུར་ཏེ། རྒྱ་ནག་གི་ལག་ཆ་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར། དོན་དག་འདིའི་དབང་གིས་ནང་ཁུལ་མ་མཐུན་པའི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ལྐོག་བརྔན་སྤྲད་ནས་བོད་མི་ནང་ཁུལ་གཏོར་བཤིག་དང་ཡུལ་གྱར་བ་དང་ཡུལ་མིའི་བར་ལ་ཉོག་གླེང་། སྤྱིའི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ནུས་པ་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བའི་འགོ་བརྩམས་ཤིང་ལག་བསྟར་བྱས། དེ་ནས་བཟུང་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་འགོ་འཛིན་པ་ཚོས་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་པའི་མི་གང་མང་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཆས།
དོན་ངོ་མ་བཤད་ན་ཚོགས་པ་དེའི་མི་གང་མང་ཞིག་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་སྤྲད་པའི་དངུལ་རེག་གི་མེད་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དངུལ་སྤྲད་གི་ཡོད་པའི་སྐོར་མི་ཤེས་ལ་བཤད་ཀྱང་ཡིད་མི་ཆེས་པའང་ཡོད་ཚོད། དེ་ནི་མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག་པའི་དོན་གོ་མ་ཆོད་པ་རེད། བློ་ལོག་ན་དང་པོ་ཕར་ཚུར་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ཚང་མ་ཧ་གོ་དགོས་པ་ནི་རྩ་བའི་ཆ་རྐྱེན་རེད། ཞོར་རྒྱུགས་དང་ཟེར་རྗེས་འབྲངས་པ་ནི་ནམ་ཞིག་འགྱོད་པ་སྐྱེ་་བྱེད་ཅིག་ལས་བློ་ཁ་ཁེངས་བྱེད་ཅིག་གཏན་ནས་མིན། འཁྲུལ་བ་མེད་པ་ཞིག་ལ་ཉེ་ལམ་དྲ་ཐོག་ནས་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་ནས་སྒོར་མོ་ལེན་གི་ཡོད་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཟླ་དུས་ཚེས་གྲངས་དང་བཅས། སུ་ཞིག་གིས་གང་ཞིག་ནས་བླངས་པ་སོགས་ཀྱང་མངོན་བྱུང་ལ། དེ་མིན་ཡང་ཚོགས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དོན་དག་སྔ་ཕྱི་མང་བོ་ཞིག་ནས་མངོན་མྱོང་ལ་མངོན་བཞིན་ཀྱང་འདུག བློ་གཟུ་བོར་གནས་ནས་བཤད་ན། ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པའི་མི་གང་མང་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་རིས་དང་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་དབང་ལ་སོང་ནས་ཚོགས་པ་དེའི་ནང་ལ་འཛུལ་བ་མ་གཏོགས་དོན་ངོ་མ་ཤུགས་ལྡན་ཞེས་པ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་དེ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད། ཡང་ན་ད་ལྟ་དེ་མཆོད་གི་ཡོད་མེད་སོགས་ལ་ལྟ་གི་མེད་པ་འདྲ།
ཁྱོད་རང་ཤུགས་ལྡན་ལ་དད་པ་མེད་ནའང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དབང་གིས་ཚོགས་ཁུངས་དེར་ཞུགས་པ་ཡིན་ན། ཅི་ཡན་འདི་ཡིན་མེད་པར་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་ཁུངས་སུ་ཞུགས་པ་དག་ལས་བཟང་གི་སྙམ། གང་ལྟར་ཁྱོད་ལ་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་འདུག ཁ་ཤས་ཀྱིས་དེ་ན་དཔལ་འབྱོར་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པའང་ཧ་གོ་གི་མེད། ཚོགས་པ་དེ་བོད་མིའི་དམིགས་ཡུལ་དང་འདོད་འདུན་གྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའང་ཧ་མ་གོ་བར་དེ་གའི་གྲོགས་དང་གྲོགས་མོའི་དབང་ལ་སོང་ནས་རང་འགར་དེ་གར་ལུས་བསྡད་པའང་ཧ་ཅང་མང་ཚོད། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་པ་ཚོས་ཁྱེད་ཚོ་ནང་བཞིན་ཤུགས་ལྡན་བེད་སྤྱད་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་གཏོར་བཤིག་གི་ལས་སྣ་ཚོགས་བརྩམས་ཀྱང་དེ་ལ་ཧ་ལས་པ་དང་ཧང་སངས་པ་གང་ཡང་མི་འདུག དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་བྱེད་ངེས་པ་དང་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཁྱེད་ཚོ་ག་རེ་རེད། ཁ་ཕར་འཁོར་ནས་དགྲ་ལ་འཐབ་རྒྱུ་བཞག་ནས་ཚུར་འཁོར་ནས་བདག་པོ་ལ་སྡང་བ་འདི། མི་རིགས་དང་རིགས་ཞེན། ཤ་ཁྲག་དང་ལ་རྒྱའི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན་ཆེས་ཧང་སངས་ས་དེ་རེད།
མི་རིགས་གང་དང་གང་ཡིན་རུང་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་ཤ་ཁྲག་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་ངེས་མོད་ཁྱེད་ཚོ་ངོ་མ་ཡ་མཚན་རེད། ཁྱེད་ཚོ་ཚང་མ་རྒྱ་ནག་གི་དངུལ་གྱིས་ཉོས་འདུག་ཟེར་ན་ང་ཡིད་ཆེས་གཏན་ནས་མེད། ཁྱེད་ཚོའི་འགོ་བྱེད་དེ་ཚོས་ཉལ་སའི་ནང་ནས་ཚོང་བརྒྱབ་ནས་ཁེ་བཟང་འབོར་ཆེན་ལེན་གི་ཡོད་པ་ལས་འོག་གི་མི་གང་མང་ཞིག་ཚོང་རྒྱག་བྱེད་ཀྱི་ཅ་ལག་འདྲ་བོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། ཅི་ལྟར་བཤད་རུང་ཁྱོད་ཀྱང་བོད་པ་ཞིག་རེད། ཁྱོད་ཀྱིས་ག་ལེར་འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ན། ཁྱོད་ངོ་མ་ཤུགས་ལྡན་ལ་དད་པ་ཡོད་དམ། ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པའང་ཁོའི་ཆེད་དུ་འདོར་ཐུབ་པའི་དད་པ་རྣམ་དག་ཅིག་ཡོད་དམ། ཁྱོད་ལ་ངོ་མ་རྣམ་དག་གི་དད་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བསྟེན་རུང་དེ་འགྲིག་པ་ཞིག་རེད། ནང་ཆོས་ལྟར་བཤད་ན། རང་གི་བླ་མ་ལ་རྒྱབ་འགལ་བྱས་ན་ཚེ་འདི་ན་འགྲོ་ས་ཡོད་རུང་ཕྱི་མ་ན་འགྲོ་ས་མེད་ཅེས་གསུང་འདུག་པ་ཁྱེད་ཚོའི་ཁྲོད་ནའང་ཤེས་མཁན་མང་རྒྱུ་རེད། ནང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནང་པའི་ཆོས་གཞུང་ཁས་ལེན་དགོས་པ་རེད། དེ་ལ་ཕྱོགས་རིས་དང་དམིགས་བསལ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྱེད་ཚོའི་ནང་གི་མི་མང་པོ་ཞིག་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་ཆོས་ལ་བསྡད་མྱོང་བ། དུས་འཁོར་དབང་ལ་བསྡད་མྱོང་བ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐྱབས་འོག་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལ་འཛུལ་མྱོང་བ་དེ་འདྲ་ཧ་ཅང་མང་བས། དེ་དག་གིས་རྩ་བའི་བླ་མ་གང་རུང་ཞིག་ལ་རྒྱབ་འགལ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ལས་སྐྱབས་འགྲོ་ལ་འགལ་སོང་བ་རེད།
སྐྱབས་འགྲོ་ལ་འགལ་སོང་བའི་དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཁྱོད་རང་ནང་བ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་རེད། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤུགས་ལྡན་སོགས་གང་ཞིག་མཆོད་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་ཆུ་དཀྲུག་ནས་མར་ལེན་འདོད་དང། སྣོད་ཁ་སྦུབ་སྟེང་དུ་ཆུ་བླུགས་པ་ལས་མེད་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྐུག་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་འདྲ་མ་མྱོང་རོགས། ལ་རྒྱ་བོར། བརྩེ་བ་བོར། རང་གི་མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག རང་གི་གྲུབ་མཐའ་ལ་བློ་ལོག འདི་མེད་ཕྱྱི་མེད་རང་གི་རྗེས་རབས་པ་ཚོ་ལའང་ངོ་གནོངས་དགོས་པའི་ལས་ཀ་དེ་ཅི་ཕྱིར་སྒྲུབ།
གོང་ནས་བཤད་པ་ནང་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་ན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐྱབས་འོག་ལ་འཛུལ་ནས་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་བླངས་མྱོང་མཁན་མང་ལ། ཐ་ན་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ལའང་བསྡད་མྱོང་མཁན་ཧ་ཅང་མང་། འདི་ནི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ངོས་ཐད་ནས་དྲིན་ལན་ལོག་འཇལ་དང་མི་གཞིའི་ངོས་ཐད་ནས་ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ། མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་ཐད་ནས་ངོ་ལོག་པ་སོགས་ནག་ཉེས་མང་བོ་ཞིག་ཡིན་པས་ངོ་མ་བཤད་ན་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་གསོན་པ་ལས་ཤི་ན་བཟང་བའི་ཚད་རེད། ང་ལ་མཚོན་ན་ཤུགས་ལྡན་ལ་དགའ་དགོས་དོན་མེད་ལ་སྡང་དགོས་དོན་ཀྱང་མེད། ངས་ཅི་ཞིག་བཤད་གི་ཡོད་ཟེར་ན། ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་མཁན་མང་བོ་ཞིག་མགོ་རྨོངས་ཡོད་ཚོད་རེད། ཁྱོད་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ཤུགས་ལྡན་ལ་དད་པ་ཡོད་ན་ཁྱོད་ལ་ཁག་མེད་གི རང་ཉིད་གང་ཞིག་ལ་དད་ན་དེ་ལ་དད་དགོས་པ་རེད། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་སྒོར་མོ་གང་འཚམས་ཤིག་རེག་ཡོད་ན་ཁྱོད་ཡིད་ཆེས་ན་ཐང་མོད། ཁྱོད་ལ་སྒོར་མོ་གཅིག་ཀྱང་རེག་མེད་ན་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པའི་འགོ་བ་གཙོ་བོ་དེ་ཚོ་ལ་རྒྱ་ནག་དམངས་སྒོར་འབུམ་དང་ས་ཡ་བྱས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན་ཁྱོད་གཏན་ནས་ཡིད་ཆེས་མི་སྲིད། ནམ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་གསང་བ་ཞིག་ཤེས་ཏེ། ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་ནས་སྒོར་མོ་བླངས་པའི་སྐོར་ཤེས་དུས་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ལ། འོ་་་་ཁོང་ཚོས་ངོ་མ་ཤུགས་ལྡན་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་ཚོང་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ལས་ཤུགས་ལྡན་གི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་བྱས་མི་འདུག་པ་མ་ཟད་ང་རང་ཐེ་བའི་མི་མང་བོ་ཞིག་ཚོང་རྫས་བཞིན་ད་བར་དུ་བེད་སྤྱོད་བྱས་འདུག་ཅེས་བསམ་དུས་ཁྱོད་ཀྱི་མི་ཚེའི་དུས་ཚོད་ཀྱང་མང་བོ་ཞིག་ཤོར་ཚར་འདུག་པས་འགྱོད་པ་ནམ་ཡང་སངས་ཐབས་མེད། དེ་ལས་ལམ་ནོར་བ་ཧ་གོ་བའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ལ་གྱོང་ཡང་མ་རེག་པ་བྱས་ན་དེའང་དེ་གར་འཚོ་ལམ་ནོར་ཞིང་གྱོང་ཡང་རེག་བཞིན་པ་དག་ལས་ཅུང་དྲག་གི་རེད།
ཡིན་ནའང་དེ་དག་གཅིག་ལའང་ཧང་སང་གི་མི་འདུག ང་ཡ་མཚན་སྐྱེ་ས་ནི་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་པས་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡིན། མ་ཟད་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་སའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་བསུའི་ཚབ་ཏུ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དེའང་ཡིན། ད་རུང་༢༠༠༨ལོར་བོད་མིའི་ཞི་རྒོལ་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་གནོན་བྱས་པར་མྱ་ངན་མཚོན་ཆེད་བཙན་བྱོལ་ཡོངས་ལ་ལོ་སར་མེད་མོད། སྤེལ་ཀོབ་སེར་སྤོམ་གྲྭ་ཚང་ཟེར་བ་དེས་ལོ་གསར་གཟབ་རྒྱས་བྱས་པ་མ་ཟད། དགོན་པའི་འདུ་ཁང་གསར་པའི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་སུ་འདུ་ཁང་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་ཞིག་བཙུགས་སོང་ལ་སྐུ་མགྲོན་མང་ཆེ་བའང་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ནས་ཕེབས་འདུག་ཟེར།
བྱེད་སྟངས་འདིས་རང་གི་ཤ་ཁྲག་གཅིག་པའི་མི་རིགས་དང་གྲོགས་དང་གྲོགས་མོ་མང་བོ་ཞིག་ལ་ཕོག་ཐུག་བཏང་བས་ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་གྱོང་གཉིས་ལས་གྱོང་རེག་པའི་ཚོང་ཞིག་བརྒྱབ་པ་འདྲ། ༢༠༠༨ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་སྐབས་སུ་རྡུང་རྡེག་ཐེབས་པ་དག་དང་དེའི་རྗེས་སུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་བ་དེ་དག་ཚང་མ་བོད་མི་རིགས་སྤྱིའི་བདེ་སྡུག་ཆེད་དུ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཚོས་ཀྱང་མ་མཐའ་ཡང་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་ཞིག་བྱས་ནའང་ཅིས་མི་ཆོག དེ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་གི་རྨ་ཐོག་རྨ་བཞག་བྱས་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་མི་རིགས་གང་ལ་མཚོན་ནའང་ནང་ཁུལ་རྙོག་དྲ་ཡོད་ངེས་མོད། མི་རིགས་དེའི་ཆག་འཇིག་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཐུག་དུས་ཚང་མས་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་ཤ་ཁྲག་གི་དུངས་པ་ཁྱེར་ནས་ལངས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འཛིན་པ་ལས་རིགས་ཞེན་དང་ཤ་ཁྲག་གི་དུངས་པ་མེད་པ་བྱས་ནས་རང་གི་མི་རིགས་ལ་ངོ་ལོག་པའམ་རྒྱབ་འགལ་བྱེད་པ་ཞིག་སྲིད་འདིར་མཐོང་དཀོན་པོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད།
༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ཕེབས་ལམ་དུ་ཕྱི་གླིང་བ་འགའ་རེས་ཀྱང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་མོད། དེ་དག་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ཁེ་བཟང་རེག་གི་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་མོད། ཁོ་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་ལ་རང་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཡོད་པས་རྩེད་མོའི་ཚུལ་དུའམ། མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ལ་མ་དགའ་བ་སོགས་ཀྱང་ཡིན་སྲིད་གི་རེད། ཁོ་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དེ་ནི་རང་གི་དབུ་ཁྲིད་མིན་ལ་བླ་མའང་མིན། མི་རིགས་ལ་ངོ་ལོག་པའི་མིང་ངན་ལའང་འདང་རྒྱག་མི་དགོས། མགོ་སེར་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་ནི་ང་ལ་མཚོན་ན་ཁོ་ཚོའི་དུས་ཚོད་འགྲོ་བྱེད་ཙམ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་གི་ཡོད། དེར་སྐྱོན་མེད་གི། ཁོ་ཚོ་ནི་བོད་མིན་པས་གལ་ཏེ་བོད་རང་བཙན་ནམ་ཆེས་མཐོའི་རང་སྐྱོང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནའང་ཁོ་ཚོ་ལ་ཐོབ་བྱ་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་ཅང་མ་རེད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གལ་ཏེ་བོད་བཙན་ཐོབ་ན་ཁྱོད་ཚོ་སྟེ་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་མཁན་ཚོས་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྒོར་མོ་བླངས་ནས་བོད་ནང་ལ་གཏོར་བཤིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
བོད་གངས་ཅན་གྱི་རྩ་བའི་བླ་མ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ལ་དགྲར་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་ནའང་ནམ་ཞིག་ཁྱོད་རང་གི་བུའམ་ཚ་བོ་ཚ་མོ་གང་རུང་ཞིག་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་ཤ་ཁྲག་གི་བརྩེ་བ་བསམ་ནས་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་རླབས་ཆེན་རེ་རྩོམ་མི་སྲིད་པ་མིན་པས་དེ་དུས་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་ཉིད་མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཧ་གོ་ཡང་སྲིད། ངོ་ཚ་ཡང་སྲིད། འགྱོད་པ་སྐྱེ་ཡང་སྲིད། འདི་དག་ཚང་མ་རང་གིས་བྱས་ཉེས་ཡིན་པས་འགྱོད་པ་དང་བཅས་འཆི་ལམ་སྙེག་རྒྱུ་ལས་མེད། དེ་ལས་རྨོངས་གཉིད་སད་ན་ད་ལྟ་ནས་སད་ན་ཡག་གི་རེད།བུ་དང་བུ་མོ་དེ་ཚོའང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མགོ་བཀྱག་ནས་འགྲོ་ཐུབ་པ་དང་བོད་ཡུལ་གང་ས་གང་དུ་གྲོགས་དང་གྲོགས་མོ་མང་བོ་ཡོད་པ་བྱས་ན་མིག་རྒྱང་རིང་བའི་བསམ་བློ་རེད།
སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་ཁུངས་ལ་གནས་པ་དག་ལ་ལྟ་སྟངས་སྣ་ཚོགས། དང་པོ། ང་ཚོ་ཚང་མ་ཤ་ཁྲག་གཅིག་པ། རིགས་རུས་གཅིག་པ། ལོ་རྒྱུས་གཅིག་པ། སྐད་དང་ཡི་གེ་གཅིག་པ། གྱོན་གོས་གཅིག་པ་བཅས་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན་ང་ཚོ་མི་རིགས་གཅིག་ཡིན་པས་ནང་གཏམ་གྱི་ཚུལ་དུ་བཤད་ན་ཁྱོད་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ལ་ངོ་ལོག་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཞིག་དང་ཞབས་འདྲེན་ཞིག
གཉིས་པ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ངོས་ཐད་ནས་བཤད་ན། བླ་མ་ལ་ངོ་ལོག་ན་ཚེ་འདིར་མི་ཁས་གཙེས་ཤིང་ཕྱི་མར་ཐར་ལམ་གྱི་སྒོ་འགོག་པ་ཡིན་པ་སོགས་གོང་ནས་མང་བོ་བཤད་པ་དེ་འདྲ་རེད།
གསུམ་པ། མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན། མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག་པ་ནི། ལ་རྒྱ་མེད་པ། རིགས་ཞེན་མེད་པ། མི་གཞི་མེད་པ། རྩ་དོན་མེད་པ། མ་འོངས་པའི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ཀྱི་ངོ་ཚ། ཁྱིམ་ཚང་གི་བླ་སྒུལ། མི་རིགས་ཀྱི་ཞབས་འདྲེན་སོགས་ཡིན་པས་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་ཡིན། གང་ལྟར་ཕྱོགས་མང་བོ་ཞིག་ནས་བལྟས་ན་ཁྱོད་རང་འཚོ་ལམ་དེ་ན་ལུས་བདེ་སེམས་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཞིག་དུས་ནམ་ཡང་མེད། ལྷག་པར་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་ཡོད་མཁན་དང་མི་རིགས་ལ་དུངས་པ་ཡོད་མཁན་བོད་སྤྱིའི་བདེ་སྡུག་ཁུར་དུ་ལེན་མཁན་ཞིག་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ནམ་ཡང་བཤད་ཐུབ་གི་མ་རེད། ད་དུང་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ། ལ་རྒྱ་མེད་པ། ངོ་ཚ་མེད་པ། མི་གཞི་མེད་པ། མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག་པ་རྐྱང་རྐྱང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་མི་ཐུབ་ལ་བཤད་ཀྱང་དོན་དངོས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྐྱག་རྫུན་ཡིན་ནི་རེད།
རྒྱུ་མཚན་ནི། མི་ཐོག་མི་ཡིས་བརྗེས་ཤིང་རྟ་ཐོག་རྟེའུས་བརྗེས་ན་འགྱུར་བ་ནི་བློ་ལ་མི་ཤོང་བ་མང་བོ་ཡོད་ནི་རེད། ཕ་རྔོན་པ་ཡིན་རུང་བུ་གྲྭ་བ་བྱས་ཆོག་ལ། ཕ་ཞིང་པ་ཡིན་རུང་བུ་དཔོན་པོ་བྱས་ཆོག་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་པས། ཁྱོད་རང་ཤ་བཟའ་རྒྱུར་དགའ་བ་ཙམ་གྱིས་བུས་ཀྱང་ཤ་བཟའ་དགོས་ཟེར་ན་དེ་བཙན་བཀའ་ཡིན་ལ་དོན་དངོས་ཐོག་དེ་ལྟར་ཡིན་དགོས་པའི་ངེས་པའང་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག་གཱ། གང་ལྟར་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ལ་བཟུང་བའི་ལྟ་ཚུལ་དེ་་དྲང་ལམ་དང་ལོག་ལམ་གང་ན་ཡོད་མེད་ཁྱོད་ཀྱིས་འདང་མི་དཔོག་ན་གླེན་འདང་བརྒྱབ་ནའང་བོད་མི་གཅིག་པོ་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་གུས་འདུད་དང་བརྩི་བཀུར་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་ལ་བལྟས་ནའང་འཛམ་གླིང་མི་མང་ནོར་བ་ཡིན་ནམ་ཁྱེད་ཚོ་མི་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཤིག་ནོར་བ་གང་ཡིན་མངོན་སུམ་རིག་པས་དཔྱད་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་ད་དུང་ལོག་ལམ་ནས་འདུག་ན་ངོ་མ་ཡ་མཚན་རེད་ཡ།
ང་ཁྱེད་ཚོས་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་པ་ལ་ཡ་མཚར་གི་མི་འདུག ང་ཡ་མཚར་ས་དང་ཧང་སང་ས་ནི་ཁྱེད་ཚོས་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་མི་སྒྲུབ་པ། ཁྱོད་ཚོ་ལ་བོད་ཀྱི་ལ་རྒྱ་མེད་པ། བོད་མིའི་བརྩེ་བ་མེད་པ། ལྷ་དང་ཡི་དམ་མང་བོ་མང་བོ་ཞིག་བསྟེན་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ཉོག་གླེང་ཅན་གྱི་ཤུགས་ལྡན་ལ་ཕྱོགས་པ་སོགས་རེད། ཤུགས་ལྡན་ནི་གྲུབ་མཐའ་ཞིག་མ་རེད། ཁྱོད་ཚོས་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་པ་ལ་རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གསུམ་དུ་འདུ། དང་པོ། ཤུགས་ལྡན་ཚོགས་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་མི་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་ལྟ་བ་དང་ཕ་མ་དང་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོ་དག་ལ་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཚོགས་ཁུངས་དེར་ཡོད་པ་ལས་དོན་དངོས་སུ་ཤུགས་ལྡན་ཁོ་ན་ལ་རྐྱེན་བྱས་ནས་བསྡད་མེད་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྤྲོད་བཞིན་པའི་དངུལ་ཡང་རེག་གི་ཡོད་མེད་གཉིས་ལས་མེད་པ་མང་བར་ངེས་པ་ནི་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་རེད། གཉིས་པ། འགོ་བ་དང་འཇོན་པོ་དེ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་ལྐོག་རྔན་ལ་བལྟས་ནས་ངལ་བ་ཅུང་ཙམ་ཡང་མ་བསྟེན་པར་ལྐོག་བརྔན་ལེན་པའི་ཆེད་དུ་རེད། གསུམ་པ། རང་རང་གི་ལུང་ཚན་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་དབང་གིས་མ་གཏོགས་དོན་ངོ་མ་ཤུགས་ལྡན་བློས་མ་ཐོངས་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཉུང་ཚོད།
གང་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་འདོད་པ་ཞིག་དང་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་བཟུང་ནས་ཚོགས་ཁུངས་དེར་འཛུལ་བ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ལའང་ཁག་མེད་གི་རང་གི་འདོད་པ་ལ་འཚོལ་སྙེགས་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་རེད། ཁྱོད་རང་འདོད་པ་མེད་བཞིན་དུ་ལུང་ཚན་གྱི་སྐྱིད་སྡུག་བསམ་པ་དང་གཉེན་ཉེ་གྲོགས་པོ་དག་གིས་སྐུལ་སློང་བྱས་པ་སོགས་ཡིན་ན་ངོ་མ་ཁྱོད་ཀྱང་སྙིང་མ་རྗེ། དཔེར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་དྲུག་ཅན་དེ་ཚོས་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་མོད། ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གིས་བསམ་པ་དེ་འགྲིག་ཤག་ལ་བརྩིས་ནས་ཁོ་ཚོའང་ཚོགས་ཁུངས་དེར་ཉར་ན། ནམ་ཞིག་ཁོ་ཚོ་ནར་སོན་ཚེ་ཁོ་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ལ་བློ་ལོག་འདོད་མེད་པ་མ་ཟད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་ཀྱང་འདོར་སྲིད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་རླབས་ཆེན་དེ་འདྲ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་སྐབས་དེར་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་སུ་ཚོར་བ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་སྲིད་དམ། ཁྱོད་ཚོས་དོན་དག་འདི་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ཨེ་མྱོང།