ཨ་རིག་དགེ་མཐོང་།
ངེད་ཐུ་བྷོད་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་འདི་ཅི་ཞིག་ལ་འཕྲད་ཀྱང་དཔའ་མི་ཞུམ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྙད་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མེད་སྙམ། བཙན་པོའི་དམག་རྟ་ཁྲི་ཕྲག་གི་ཤུལ་ལམ་དང་ད་ལྟའི་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་གང་དུ་གཞིག་ན་ཐ་སྙད་དེ་འབྱོར། ལྷག་པར་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པའི་དཔའ་བོ་དག་ནི་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཡིན་པ་དང་། རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པའི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་གྱིས་ཤེས་ཚོད་རེད། དེ་དག་ཡོངས་གླེང་ན་རྫོགས་མཐའ་བྲལ་བ་དང་ཕྲན་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་ག་ལ་གླེང་ནུས། དེའི་ཕྱིར་བོད་མིའི་མེ་བསྲེགས་ལས་འགུལ་གྱི་སྔ་ཕྱི་ལ་འདང་རེ་བརྒྱབ་ན།
ཐོག་མར་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ཀྱིས་སྐུ་ལུས་མེ་བསྲེགས་བཏང་བ་དང་། སྐབས་དེའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚོར་སྣང་ནི་དྲག་ཏུ་འཕྱུར་བའི་ཆུ་བོའི་རྦ་རླབས་ལྟ་བུ་རེད། དེའི་རྗེས་དཔའ་བོ་བཀྲ་བྷེ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་མེ་བསྲེགས་བཏང་བ་ནི་བོད་མི་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་རང་སེམས་ཚོར་བས་གཙབ་པའི་སྐབས་ཤིག་རེད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་མེ་བསྲེགས་གཅིག་འཕྲོ་གཉིས་མཐུད་བྱས་ཏེ་ད་ལྟ་ཁ་གྲངས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ལ་ཟིན་པའི་བར་དུ་བསམ་གཞིག་ཅིག་བཏང་ན། སྔོན་མའི་ཚོར་བ་དེ་ནི་ད་ལྟ་འཇའ་བཞིན་ཡལ་སོང་བའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཞོགས་ཀའི་ཉི་ཟེར་བཞིན་མངོན་ནས་འདུག
དཔེར་ན། བཀྲ་བྷེ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་འདི་གར་འབྱོར་སྐབས་བོད་མི་ཚོས་རང་རང་ས་ནས་སེམས་ཁྲལ་དང་འཇོན་ཚུལ་ལ་དཔག་པའི་ལས་འགུལ་རྣམ་གྲངས་མ་འདྲ་བ་གང་མང་མང་ཞིག་སྤེལ་བ་དང་། གདན་ས་གསུམ་གཙོས་རིས་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཡང་བསྔོ་བ་སྨོན་ལམ་དང་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་གང་མང་གནང་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་དེ་ནི་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། སྐབས་དེར་བོད་མི་སུ་ཞིག་ལ་ཐུག་ན་དེའི་སྐོར་གླེང་བ་དང་དོ་སྣང་ཆེ། ད་ལྟ་གདན་ས་གསུམ་གཙོས་ཆོས་སྡེ་ཁག་ཏུ་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་སྐོར་ལ་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་གི་སླད་དུ་ཚོགས་འཚོགས་པ་གཏན་ནས་མེད་པས་དོ་སྣང་མེད།
ཉེ་སྔོན་ནས་བཟུང་བོད་ནང་ནས་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་གསར་འགྱུར་ཁུངས་ལྡན་རེ་འབྱོར་མོད་བོད་མི་ཚོའི་སེམས་ནང་དུ་དེ་ཙམ་ཚོར་བ་མི་འདུག རྒྱུན་དུ་ཕྲན་དྲ་བར་ཉུལ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས་གནས་ཚུལ་དག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་རྗེས་གྲོགས་པོ་ཚོ་ལ་ཞུ་གི་ཡོད། ཐོག་མར་དེ་བཤད་སྐབས་ཕར་ཕྱོགས་ཚུར་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་ཚོར་བ་རྣོ་བས་གནས་ཚུལ་ཞིག་བཤད་པ་ལ་དོན་སྙིང་ལྟ་བུ་ཡོད། ད་ལྟ་གྲོགས་པོ་ཚོ་ལ་དེ་འདྲའི་གནས་ཚུལ་བཤད་ན་སྣང་མེད་དང་ཨ་ལེ་ད་ཁ་གྲངས་དུ་རེད་ཅེས་ཟེར་མཁན་ལས་མི་འདུག་ལ། འགའ་རེའི་སེམས་ནང་ན་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་མིའི་གྲངས་ཀ་ཙམ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། ད་དུང་སྔོན་དྲ་རྒྱུའི་ནང་དུ་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ན་དེའི་འོག་ཏུ་མཆན་བུ་ག་ཚོད་ཅིག་བཏགས་ཡོད་པ་དང་ཀློག་གྲངས་ལ་གཞིག་ན་གྲངས་འབོར་ཧ་ཅང་མང་། ད་ལྟ་ཀློག་གྲངས་ཉུང་བ་དང་མཆན་བུ་ནི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་མེད་ཉེ་སྔོན་གྱི་མེ་བསྲེགས་སྐོར་གྱི་གསར་འགྱུར་དེའི་འོག་ཏུ་ལྟོས་དང་ཤེས་སླ།
ང་ཚོ་བོད་མིའི་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་འདི་ལ་རྒྱལ་སྤྱི་ནས་དེ་ཙམ་རིན་ཐང་མ་བཞག་པའི་བཟོ་ལྟ་ཡོད་དེ། དེ་མིན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་གནས་བརྟན་བགྲེས་སོང་ཞིག་གིས་སྐུ་ལུས་མེ་ལ་བསྒྲོན་པས་སྲིད་དབང་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་རེད། དེ་དང་དེའི་མཚོན་པའི་མང་བོ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་གླེང་ན་དགེ་མཚན་མི་འདུག་སྙམ། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་མེ་བསྲེགས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཆེ་བ་དང་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླའི་མེ་བསྲེགས་ལ་དེ་ཙམ་ནུས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན། ཉེ་སྔོན་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གི་སྐབས་སུ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པའི་ལན་དུ། དེ་ནི་ད་ལྟའི་འཛམ་གླིང་འདིར་དྲང་བདེན་མེད་སོང་བ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་མེད་པའི་གནད་དོན་རེད། ཚང་མ་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་དབང་དུ་ཚུད་པ་རེད་གསུངས། དེ་ལས་ལྷག་ཅིག་གསུངས་རྒྱུ་མ་མཆིས། ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་ལ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་མེད་དང་དྲང་བདེན་ཡོད་ལ་བསྒུག་རྒྱུ་ལས་ཐབས་གཞན་མེད་དམ།
ད་ནི་རྒྱལ་སྤྱི་ནས་དེ་ཙམ་ཞིག་ལས་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ཐོབ་པ་དང་། བོད་རིགས་སྤུན་ཟླའམ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་ཚོར་སྣང་ཉམ་གུད་དུ་ཕྱིན་པས། རང་སྲོག་བློས་གཏོང་མེ་བསྲེགས་ལས་འགུལ་དེའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་འགྱུར་རྒྱུ་རེད་བསམ་བློ་གཏོང་རན་རེད། བཀའ་སྤྱི་དང་ཚོགས་སྡེ་ནས་སྔར་བཞིན་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་དང་སྨོན་ལམ་མཆོད་འབུལ་རེ་ལས་གནང་རྒྱུ་ཞིག་མི་རག་པ་དང་། དེ་ཡང་སྔོན་མ་སེམས་ཚོར་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སྨོན་ལམ་མཆོད་འབུལ་བྱེད་ཀྱིན་པ་དང་ད་ལྟ་འགན་འཁྲི་ལས་ཚོར་སྣང་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་མི་མངོན་གི
གསར་འགྱུར་ཡོང་ཁུངས་ལ་གཞིག་ན་སྔོན་མ་དག་ལས་ད་ལྟ་ཁ་གསལ་ཁུངས་ལྡན་དང་། དུས་ཚིགས་ཀྱི་ཆ་ནས་དུས་ཚོད་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདིར་གོ་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་མཆིས། ནུས་པ་དེ་ནི་ཝེ་འཕྲིན་ནམ་སྐད་འཕྲིན་འབོད་པའི་བརྡ་འཕྲིན་དེ་སྟབས་བདེ་བས་རེད། ཡིན་ནའང་བོད་མིའི་ཚོའི་ཚོར་སྣང་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་སྟེ་ད་ལྟ་བོད་ནང་ནས་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན། འདིར་རྒྱ་གར་དུ་ཤ་ཉེ་དང་སྤུན་ཟླ། ལུང་ཚན་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་མཆིས་ཚེ་ས་གནས་རེ་ནས་པར་རིས་དང་འགྲེལ་བཤད་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ལས། དེ་དག་མེད་པའི་དཔའ་བོ་ཚོའི་ཕྱི་རྗེས་དང་སྙིང་སྟོབས་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་མཁན་གྱི་ཁ་གྲངས་ཉུང་དུ་ཕྱིན། ད་ལྟ་ནོར་གླིང་ན་མར་མེ་མཆོད་འབུལ་རེ་བྱེད་པ་དང་སྨོན་ལམ་འཚོགས་པའི་གནས་ཚུལ་རེ་ཐོས་པ་ལས་ཡུལ་གྲུ་གང་ན་གོ་རྒྱུ་ཚོར་རྒྱུ་མི་འདུག
མཐའ་དོན། བོད་ནང་ནས་མེ་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་གོ་ན་ཚོར་སྣང་མེད་པ། བོད་ནང་གི་མེ་བསྲེགས་ལས་འགུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལ་འདིར་ཉེ་འབྲེལ་དང་ཡུལ་ལུང་ཡོད་མེད་དང་། གལ་ཆེན་མི་སྣ་ཡོད་མེད་ཀྱིས་དབང་དུ་གྱུར་བ།བཀའ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་འགན་འཁྲི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ། གདན་ས་གཙོས་ཆོས་སྡེ་ཚོས་སྨོན་ལམ་སྐྱབས་འཇུག་གི་ཚོགས་འཚོགས་རྒྱུ་མེད་པ། རང་དབང་ལུང་བའི་ནང་དུ་བཞུགས་པའི་བླ་ཆེན་གཙོས་གང་ཟག་མང་བོ་ཞིག་གིས་བོད་ནང་གི་བདེ་སྡུག་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་མེ་བསྲེགས་ལས་འགུལ་མཚམས་འཇོག་རོགས་ཟེར་བ་སོགས་ནི། མེ་བསྲེགས་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་འདི་ཉམ་གུད་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་ཚོར་བས་གཞུང་སྒེར་ཚང་མས་ཐུགས་བསམ་རེ་བཞེས་རོགས་ཞེས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཙམ་ཞུས་པ་ཡིན། བསམ་འཆར་འདི་ལ་ནོར་འཕྱུག་གི་རིགས་མཆིས་ཚེ་དགོངས་སེལ་ཡོད་ཅེས་གནས་མཆོག་ཡུལ་ཝྭ་ར་ཎཱ་སཱིར་ནས་ཨ་རིག་དགེ་མཐོང་གིས།
ཨ་རིག་ཁྱོད་དང་གནམ་ངེད་གཉིས་ལ་ཚོར་བ་རྣོན་པོ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་རེ་གཉིས་རེ་ཡོད་ཐག་ཆོད་ཡིན། དེ་ཙམ་གྱིས་འགྲིག་པ་རེད། མི་ལ་འཁང་ར་མ་བྱེད། ང་སྲེག་ན་ཡང་ཁྱོད་མི་སྲེག་གི་ཟེར་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཁང་ར་བྱེད་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ང་ལ་སེམས་ཚོར་ཡོད་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་མི་འདུག་ལྟ་བུའི་འཁང་ར་བྱེད་མི་ཉན། བལ་ཚོད་ཀྱིས་འཕག། ཤེས་ཚོད་ཀྱིས་གཤུར། བོད་དོན་འདི་བོད་དགོས་ནི་ཞིག་གི་བོད་དོན་ཡིན་པས། བོད་དགོས་ནི་ཚང་མས་བོད་དོན་ལས། བོད་དོན་བཤད། བོད་དོན་རྩོད།
ཁ་སང་འབོ་རའི་དཔའ་བོ་ཁོང་ལ་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་ནས་མར་མེ་སྨོན་ལམ་ཞིག་ཚོགས་སོང་། སྦེལ་གོབ་ནི་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མི་འབོར་མང་ཤོས་དང་། ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་སེ་ར་དང་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་དགོན་པ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གཉིས་གཙོས་པའི་རིས་མེད་ཆོས་སྡེ་ཡང་མང་པོ་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་སྨོན་ལམ་དེ་ལ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གི་གྲྭ་བ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་དང་སེ་ར་སོགས་ནས་གྲྭ་བ་བཅུ་ལྷག་ དེ་མི་མིན་རྒན་རྒོན་ལྔ་བཅུ་ལྷག་འདུག དེ་ཚོ་བསྡོམས་ན་བརྒྱ་ལྷག་འདུག ང་ཚོའི་སྨོན་ལམ་འདོན་སྐབས་གཞིས་ཆགས་ཕོ་སར་མོ་སར་དང་གྲྭ་བ་མང་པོ་ཞིག་གཡས་གཡོན་ནས་ཡར་མར་འགྲོ་བཞིན་ཁོང་ཚོ་ལ་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་བསམ་བསམ་བྱས་ནས་འགྲོ་ཡི་འདུག
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་སེ་ར་དང་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་དགོན་པ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གཉིས།
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་དང་དཔལ་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་དགོན་པ་སེ་ར་གཉིས།
གང་ལྟར་ང་ཚོའི་མགོ་ཐོག་གི་ཉི་མ་དམར་པོ་དེས་ཚ་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟབས་ང་ཚོས་བསིལ་རླུང་འཇམ་པོ་ལྡིང་སའི་འཁོར་ཡུག་ཅིག་ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བརྒྱད་ལ་བཙལ་མོད་ད་བར་དུ་བསིལ་རླུང་འཇམ་པོའི་རིགས་དག་གིས་ང་ཚོ་ལ་གཡོལ་ཞིང་ཡུབ་ནས་འགྲོ་བ་ལས་ང་ཚོ་ལ་ཁ་ཡ་མི་བྱེད། ད་དུང་ཁོང་ཅག་གིས་ཐག་རིང་ཐག་རིང་ཞིག་ནས་ང་ཚོ་ལ་འཛུམས་ཙམ་སྟོན་པ་དེ་ཡང་མ་གཞི་བསླུ་བྲེད་ཅིག་མ་ཡིན་ནམ། ང་ཚོས་རེ་ཞིང་སྒུག་པའི་བསིལ་རླུང་དེ་མ་རག་པས་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཚོའི་མི་བུ་རེ་རེ་མེ་ཕུང་རེ་རེ་ཡི་ངོ་བོར་གྱུར་ཏེ་ང་ཚོའི་མགོ་ཐོག་གི་ཉི་མ་དམར་པོ་དེས་ཚ་ཟེར་འདི་འདྲ་རེད་ཅེས་བསིལ་རླུང་འཇམ་པོའི་རིགས་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡང་མིག་གིས་བལྟ་ཙམ་རེ་བྱེད་པ་ལས་བསིལ་རླུང་གི་རེག་བྱ་འཇམ་པོ་དེ་ང་ཚོར་མི་གནང་བ་ཅི་ཕྱིར་ང་ཚོ་ལ་ནག་ཉེས་ཡོད་དམ། ཤུ་་་ད་་ང་ཐང་ཆད་སོང་།