མེ་རྒོལ་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་གསུམ་འདི་ལྟར་ཤོད།

ཙ་ཡུས་ཕུན་ཚོགས།

འདས་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་མཐོང་གསལ་ལྟར། བོད་མི་རིགས་ནི་རང་དབང་དང་ཞི་བདེ་ལ་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་དང་རིག་གཞུང་ལ་དད་འདུན་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པ་མ་ཟད། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྐྱེས་དངོས་སྲོག་ཆོག་གང་ལའང་བདག་གཅེས་ཤ་ཚ་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།

བོད་ཀྱི་མེར་བསྲེགས་ངོ་རྒོལ་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་གསུམ།
དང་པོ། སྤྱི་ལོ༡༩༤༩ལོ་ནས་རྒྱ་དམག་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བོད་མི་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་དམར་གསོད་དང་། བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་སྐྱེས་དངོས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་རྩ་མེད། མཐོ་སྒང་གི་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་འཚོ་བར་གཏོར་བཤིག་ཚད་མེད་བཟོས་པ། ནང་སྒོས་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཞེས་པའི་རླུང་འཚུབ་འོག་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གཏོར་བཤིག་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་བཅས་ལ་དོ་ཕོག་འདྲ་མིན་བཏང་བ་སོགས་ཀྱིས། བོད་མི་རིགས་དང་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གཉིས་བར་སེལ་ཐབས་མེད་པའི་ཞེ་འཁོན་གྱི་རྨ་ཁ་ཟབ་མོ་བཞག་ཡོད།
གཉིས་པ། སྤྱི་ལོ༡༩༥༡ལོར་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙན་སྐུལ་འོག་བོད་རྒྱའི་གྲོས་མོལ་ཞི་བའི་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཞེས་པ་འཇོག་དགོས་བྱུང་བ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་གང་དུའང་རྒྱ་རིགས་ཆེན་པོའི་རིང་ལུགས་（大众化） ཟེར་བའི་ཡུལ་སྲོལ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་སོགས་ལ་གནོན་ཤུགས་ཚད་མེད་འབྱུང་བཞིན་པ་མ་ཟད། རིག་གནས་བཙན་འཛུལ་གྱིས་སྲིད་བྱུས་དེ་ཡིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གཙོས་པའི་སེམས་ཁམས་འདུ་ཤེས་དང་། ཀུན་སྤྱོད་རིག་གནས་སོགས་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེན་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད། སྲིད་བྱུས་འདི་ལ་བསམ་འཆར་འདོན་མཁན་པཎ་ཆེན་བཅུ་བ་མཆོག་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རྣམས་དང་བླ་ཆེན་ཁག་ནི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་དགྲར་འཛིན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཏོགས་ཡིན་ཚུལ་གྱི་ཞྭ་མོ་གཡོགས་ཏེ། གཡོ་ཇུས་བསླུ་འགུག་འོག་དམར་གསོད་བྱེད་པ་དང་། ནག་འདེད་ཁྲིམས་མུན་དུ་འཇུག་པའི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་ཕྱོགས་འདི་ཡིས་བོད་དང་རྒྱ་དམར་གཞུང་གཉིས་བར་གནོན་ཐབས་མེད་པའི་ཞེ་འཁོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཁ་སྣོན་བྱེད་ཀྱིན་པ་ཡིན།
གསུམ་པ། སྤྱི་ལོ༢༠༠༢ནས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་བྱས་པའི་ནང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གཙོས་པའི་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གང་མང་བློ་བཏང་གིས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ལ་ཤུགས་སྣོན་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་། རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ལ་ཕྱེད་རང་བཙན་དང་རྣམ་པ་འགྱུར་པའི་རང་བཙན་སོགས་ཀྱི་མིང་ཆས་འདྲ་མིན་བཏགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བའི་ཁར། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ལ་དམའ་འབེབ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཇེ་མཁྲེགས་སུ་བཏང་བར་བརྟེན། སྤྱི་ལོ༢༠༠༨ལོ་ནས་བོད་ས་ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རབས་དང་རིམ་པ་སྤེལ་དགོས་བྱུང་པ་དང་། ཞི་རྒོལ་དེར་རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་བཙན་གནོན་དང་སྡུག་སྦྱོང་གནར་གཅོད་འོག་བོད་མིང་མང་པོ་བཙོན་འཇུག་དང་དམར་གསོད་བཏང་པ་མ་ཟད། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་སྲིད་བྱུས་གྱིས་མུ་མཐུད་སྡུག་རྩུབ་དྲག་གནོན་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་ཐོན་བཅས་ཀྱིས། བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གཞུང་གི་དམ་དྲག་མནར་གཅོད་འོག་སྡོད་ཐབས་མེད་པའི་དཀའ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་ཉིན་རེ་བཞིན་མྱོང་བཞིན་ཡོད།
གོང་གསལ་རྐྱེན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་སྲོག་མཆོད་མེར་འབུལ་བའི་ལས་འགུལ་འདི་ཉིད་ཐབས་ཟད་ཨུ་ཐུག་གིས་སྤེལ་དགོས་བྱུང་བ་རེད་ལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་གོང་གསལ་འབྱུང་རྐྱེན་གསུམ་ལ་དོན་སྨིན་གྱི་འགྱུར་བ་མ་བཏང་བར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་རྒྱལ་ནང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཁག ཡང་ན་བོད་ཀྱི་བླ་ཆེན་ཁག་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་གནས་བབ་འདིར་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ད་དུང་མུ་མཐུད་ལས་འགུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཇེ་དྲག་དང་ཇེ་རྩུབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།
རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས། ཆབ་སྲིད་སོགས་ཀྱི་འགལ་འདུ་གང་ཡིན་ཡང་དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་མོའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་འབྱུང་གིན་ཡོད་ལ། བརྒྱུད་རིམ་དེར་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྐབས་ང་ཚོར་ཅིས་ཀྱང་རྒྱ་བསྐྱེད་ཀྱི་བློ་ཁོག་ཡངས་པོ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ནི་གལ་གནད་ཤིན་ཏུ་ཆེ། དེ་བས་བསམ་ཚུལ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་ཁག་ནས་བོད་ཀྱི་མེ་རྒོལ་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་ལ་དཔྱད་པ་གཏོང་ཚུལ་དང་ཅུང་མི་མཐུན་ས་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་རྡ་སའི་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གྱི་བརྗོད་སྟངས་དང་མི་འདྲ་ས་ཤིན་ཏུ་མང་། འོན་ཀྱང་བོད་ཀྱི་མེར་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་འདི་ཉིད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་གཞི་ཁག་དང་། དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་མ་ཟད། ཧམ་བཤད་དང་། འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཚིག་ལྷག་མང་པོ་བཤད་པ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་མི་ཡོང་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་སྲིད་སྙམ་ནས། འདིེེར་དངོས་ཡོད་དང་དགོས་མཁོ་གཉིས་ཁ་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་གླེང་ཁུལ་བྱས་ཡོད། དེར་བསམ་ཚུལ་གཞན་ཡོད་ན་དེ་ལུགས་ཀྱིས་འཕྲི་སྣོན་བྱ་ཆོག