དགེ་འདུན་རབ་གསལ་གྱིས།
ཚིག་གི་གྲུབ་ཆའི་གྲངས་ཀའི་ཐོག་ནས་བྱ་ཚིག་ལ་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཐུབ་བམ། དེ་རིང་དྲ་ཐོག་མྱུལ་སྐབས་གཤམ་གྱི་བརྗོད་གཞི་འདི་འདྲ་ཞིག་མིག་ལམ་དུ་ཤར། དེ་བས་གླེང་གཞིའི་ཆེད་འདིར་བཀོད་པ་ཡིན།
བྱ་ཚིག་ (Verb) ཟེར་བ་དེ་ནི་ལ་ཊིན་གྱི་སྐད་ལས་ (verbum) ཟེར་བ་དེ་ལས་མཆེད་ཅིང་། དེའི་ནང་དོན་ནི་ཚིག་ཟེར་བ་ཙམ་རེད། འོན་ཀྱང་བྱ་ཚིག་ནི་རྗོད་པའི་རྣམ་གཞག་ཁྲོད་དུ་བྱ་བ་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཁྱེར། ཀློག རྒྱུགས། སྦྱང་ལྟ་བུ་རེད། ད་དུང་སྣང་བའི་ངང་ཚུལ་སྟོན་པ་དཔེར་ན་བྱུང་དང་ཆགས། གྱུར་ལྟ་བུ་དང་། གནས་ཚུལ་གྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ནི་ཡོད་དང་གནས་ལྟ་བུ་རེད། སྐད་རིགས་མང་པོའི་ནང་བྱ་ཚིག་གིས་དུས་གསུམ་སྟོན་ཅིང་དེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་སྒྲུབ་ཟིན་པའམ་སྒྲུབ་བཞིན་པ། ཡང་ན་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་པའི་གནས་སྟོན་པ་རེད།
སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ནང་མིང་ཚིག་ (Valency)ཞེས་པ་ཞིག་སྤྱོད་ཅིང་། དེ་ནི་རྫས་འགྱུར་གྱི་སྐབས་སུ་ཁམས་རྫས་གང་ཞིག་ཕན་ཚུན་སྡེབ་པའི་ནུས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གོ་བར་བཤད། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་སྐབས་སུ་བྱ་ཚིག་གང་ཞིག་ལ། ཚིག་གྲུབ་ཁྲོད་ཀྱི་མིང་རྐྱང་དཔེར་ན་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཙམ་ཞིག་སྦྱར་རུང་མི་རུང་གི་གྲུབ་ཆ་དེ་ལ་ཟེར། ཨིན་ཡིག་གི་དག་ཆ་གཉིས་འབྲི་བ་དེ་ལ། Valency དང་། ཡང་ན་ Valence ཞེས་པ་དེ་རེད། བྱ་ཚིག་རྣམས་ནི་གྲུབ་ཆ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། དེས་ན། འདི་ལ་ཚིག་གི་གྲུབ་ཆ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་གྲུབ་ཆ་ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན། གྲུབ་ཆའི་ཆ་ནས་བྱ་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པ་ལ་དབྱེ་བ་བཞི་ཞིག་ཡོད་པར་སྣང་།
དང་པོ། གྲུབ་ཆ་མེད་པ། Avalent (valency = 0)
འདི་ནི། བྱ་ཚིག་གང་ཞིག་ལ་བྱ་བའི་ཡུལ་དང་བྱེད་པ་པོ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཨིན་སྐད་ལ་བྱ་ཚིག་འདིའི་གྲས་མེད། སྐད་གཞན་དུ་དཔེར་ན་རྒྱ་སྐད་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། གངས་བབས་ཞེས་པ་ནི་དབྱེ་བ་འདིའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཟེར།
གཉིས་པ། བྱ་ཡུལ་མེད་པ། intransitive (valency = 1, monovalent) ཡང་ན་གྲུབ་ཆ་གཅིག་ཅན།
བྱ་ཚིག་ལ་བྱེད་པ་པོ་མ་གཏོགས་གཞན་གང་ཡང་མེད་པ། དཔེར་ན། ཁོང་ཕེབས། དེ་ལྷུང་ལྟ་བུའོ།།
གསུམ་པ། དངོས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པ། transitve (valency = 2, divalent) ཡང་ན་གྲུབ་ཆ་གཉིས་ཅན།
བྱ་ཚིག་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང་དངོས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ། ཁོང་གིས་ཉ་ཤ་ཟས། ལྟ་བུའོ།།
བཞི་པ། བྱ་ཡུལ་དངོས་ཤུགས་གཉིས་ཡོད་པ། Ditransitive (valency = 3, trivalent) ཡང་ན་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན།
བྱ་ཚིག་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང་། དངོས་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡུལ་དང་། ཤུགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡུལ་གསུམ་ཡོད་པའོ།། དཔེར་ན། ཁོང་གིས་ཨ་མ་ལ་མེ་ཏོག་སྤྲད་ལྟ་བུའོ།།
ཨིན་སྐད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གྲུབ་ཆའི་དཔེ་མཚོན་རི་མོ་ནི་གཤམ་གསལ་ལྟར།
| Verb class |
# of arguments |
Example (English) |
| Univalent, agentive | 1 agent | dance |
| Univalent, patientive | 1 patient | die |
| Divalent (or Bivalent) | 2 | kill, eat |
| Trivalent | 3 | give, put |
བྱ་ཚིག་ལ་འདི་འདྲའི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པ་ནི་བོད་སྐད་ལ་ཡོད་དམ།
ལྷ་སའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་སྤྱོད་ཐབས་ཉེར་མཁོའི་དཔེར་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གིས་ ༢༠༠༤ ལོར་དཔར་སྐྲུན་བྱས། དེབ་འདིའི་ཨིན་སྐད་ཀྱི་མིང་ལ་ Lhasa Verbs: A practical Introduction ཞེས་ཟེར། རྩོམ་པ་པོ་ནི་ Geoff Bailey and Christopher E. Walker ཡིན་ཞིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་སྐོར་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་བརྩམས་པ་རེད། དེབ་འདིའི་ནང་བོད་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། དབྱེ་ཞིབ་དེ་དག་ནི་གཤམ་གསལ་ལྟར་རེད།
༡ Direct Ergative༼དངོས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པའི་བྱེད་སྒྲ ཚིག་འདི་ཕྲན་གྱིས་བསྒྱུར།༽ དཔེར་ན། ཉོ། འབྲི ཟ། ལྟ། སློབ་སྦྱོང་བྱེད། སྐད་གཏོང༌། གསོད།
༢ Indirect Ergative ༼བརྒྱུད་པའི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པའི་བྱེད་སྒྲ་ ཚིག་འདི་ཕྲན་གྱིས་བསྒྱུར༽ དཔེར་ན། ཁ་པར་རྒྱག མགོ་སྐོར་གཏོང༌། སེམས་ཁྲལ་བྱེད།
༣ Ditransitive Ergative ༼དངོས་ཤུགས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པའི་བྱེད་སྒྲ་ ཚིག་འདི་ཕྲན་གྱིས་བསྒྱུར་༽ དཔེར་ན། སྟེར། བསྐུར། སྤྲོད། ངོ་སྤྲོད་བྱེད།
༤ Affective བྱེད་སྒྲས་སྟོང་པ་འདུ་ཤེས་བྱ་ཚིག དཔེར་ན། དགའ། ཞེད། ཚིག་པ་ཟ།
༥ Benefactive བྱ་བ་བདག་ལ་ཕྱོགས་པའི་བྱ་ཚིག དཔེར་ན། རྙེད། རག ཐོབ།
༦ Intransitive/Monovalent ཐ་མི་དད་པའི་བྱ་ཚིག་ དཔེར་ན། འགྲོ ཤི། སྡོད། ན། ཤར། ཡར་རྒྱས་འགྲོ
༧ Zero Valency ༼གྲུབ་ཆ་མེད་པ། ཚིག་འདི་ཕྲན་གྱིས་བསྒྱུར།༽ དཔེར་ན། ཆར་པ་གཏོང༌། ཐོག་རྒྱག
བཅས་རེད། གོང་གི་དབྱེ་བ་འདིའི་ཁྲོད་ནས་དང་པོ་ནི་གྲུབ་ཆ་གཉིས་ཅན་རེད། དཔེར་ན་ ངས་དེབ་ཉོ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན་རེད། ངས་ཁྱོད་ལ་ཁ་པར་རྒྱག་གི་ཡོད། ལྟ་བུ། འོན་ཀྱང་། ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་ཡོད། ལྟ་བུ་ཡིན་ན་གྲུབ་ཆ་གཉིས་ཅན་རེད། ཁ་པར་རྒྱག་ཅེས་པ་འདི་བྱ་ཚིག་གཅིག་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་བྱ་ཡུལ་དང་བྱ་ཚིག་གཉིས་ཀ་ཡིན། འདི་སྐབས་འདིའི་དྲི་བ་རེད། གསུམ་པ་འདི་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན་རེད། དཔེར་ན། ངས་ཁོང་ལ་སྒོར་མོ་འབུམ་ལྔ་སྤྲད་པ་ཡིན། ལྟ་བུ། བཞི་པ་དང་ལྔ་བ་ནི་དབྱེ་ཚུལ་འདི་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། དྲུག་པ་ནི་གྲུབ་ཆ་གཅིག་ཅན་རེད། ང་འགྲོ་ལྟ་བུ། བདུན་པ་ནི་གྲུབ་ཆ་མེད་པའི་ཁོངས་སུ་བཞག་མོད་གྲུབ་ཆ་གཅིག་ཅན་ཡིན་དགོས་ཏེ། ཆར་པ་དེ་སྐབས་འདིར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཡིན་དགོས་པས་སོ།། གནས་ཚུལ་འདི་ཞིབ་གསལ་གཟིགས་ན་དེབ་དེ་དང་དེ་བཞིན་གཤམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག་ན་འདུག
http://tibetanportal.com/lhasaverbstop/webmodule/utf8/LVwhitePaper.html
ད་དུང་གཞན་ཞིག་ནི་གླང་རི་བ་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་༼སྐུའི་གསུང་སྒྱུར་༽ ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་གསར་བསྒྲིགས་སྨྲ་སྒོའི་ལྡེ་མིག་ཅེས་པ་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ནས་ ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ལྡི་ལིར་པར་བཏབ་པ་དེ་རེད། དེབ་དེའི་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་བྱ་ཚིག་གི་རྣམ་དབྱེ་ཕྱེས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་འདིའི་སྐོར་ལ་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག “དེ་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་སྐད་ཡིག་ཆེ་ཁག་གཞན་མང་པོར་བྱ་ཚིག་ལ་རྩ་བའི་རིགས་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། བྱ་ཚིག་དེས་སྟོན་པའི་བྱ་བ་དེ་འཇུག་པ་ན་བྱ་བ་རང་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་བྱ་རྒྱུའི་དོན་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ལ་རིམ་པ་བཞིན། བྱ་ཡུལ་དངོས་དགོས་དང་མི་དགོས་པའི་བྱ་ཚིག་བཅས་སུ་ཕྱེ་བ་སྤྱི་སྲོལ་ལྟར་གྱུར་ཡོད།”ཅེས་འཁོད། ཁོང་གིས་འདི་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་ནི་སྐབས་འདིའི་གྲུབ་ཆ་གཉིས་ཅན་དང་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་དགོས་པར་སྣང་།
བྱ་ཚིག་ལ་དབྱེ་བ་འབྱེད་སྟངས་འདི་ལས་གཞན་འགའ་རེ་ཡོད་པ་རྣམས་རེ་ཞིག་འདིར་མ་བྲིས་སོ།། འདི་ནི་གླེང་སློང་གི་ཆེད་དུ་བརྗོད་གཞིར་དྲངས་པ་ཙམ་མོ།།
དགེ་རབ་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱིས་གླེང་བའི་བྱ་ཚིག་ནི་གཙོ་ཆེར་སྐད་རིགས་གཞན་གྱིའམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ནས་བརྗོད་པའི་བྱ་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་དང་འཇུག་ཚུལ་ཡིན་པ་འདྲ། བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ལུགས་ཀྱི་བྱ་ཚིག་གི་རྣམ་བཞག་དང་དེ་གཉིས་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་གི་ཚུལ་གྱིས་སྡེབ་སྦྱོར་ཆོག་མིན་ཤེས་སྨྲར་མི་བཏུབ།
རང་རེའེ་སྔོན་བྱོན་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་མཁས་པ་དག་གི་རིག་པའི་རྩལ་ལས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་དེ། རྣམ་དབྱེ། བྱ་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ། བདག་གཞན་དུས་གསུམ། བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ། གཟུགས་འགྱུར་བྱ་ཚིག བྱ་བའི་མིང་རྐྱང་ལ་སོགས་ཅི་རིགས་མཆིས་སོ།། རབ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་རྣམ་བཞག་གི་བྱ་ཚིག་འགྲེལ་ཚུལ་དེ་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ལུགས་དང་བསྡུར་ནས་གསུངས་ན་ལེགས། དེ་མིན་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་མཁས་པ་དག་གིས་ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་ལ་ཕ་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ལུགས་ལ་ཞིབ་མོ་རྣམ་འཐག་གིས་དཔྱད་པ་ལས་ཐོན་པའི་བྱ་ཚིག་གི་འགྲེལ་ཚུལ་ལ་ནོར་ཉམས་མ་ཆོད་པའམ་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་དང་མི་འདྲ་ཨང་། བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རེབ་སྨད་པ་ཚེ་རྡོ་ནས་སྤྲིངས།
དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ལ་རྗོད་མི་ཐུབ་པའི་སྐད་བརྡ་རིག་པ་བོད་ལ་ཡོད་པ་དང་། བོད་སྐད་ཀྱིས་ཅི་བཞིན་དུ་རྗོད་མི་ཐུབ་པའི་སྐད་བརྡ་རིག་པ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་ཡོད་པས་ན་འདི་དག་ཆུ་འོ་མཉམ་སྲེ་ལྟར་ཡོང་བར་འདོད་པ་ནི་མཁས་བའི་ཀུ་ཅོ་རྣ་པར་གཙེ་བ་དེ་མ་རེད་དམ། བོད་ཡིག་སློབ་སླ་བའི་ཆེད་དུ་སྐད་ཡིག་དང་བརྡ་སྤྲོད་ལ་དབྱེ་ཞིབ་དང་སྒྱུར་བཅོས་དགོས་ངེས་ཞིག་དུ་འདོད་ན་ཡང་། གཞན་རྗེས་ལད་ཟློ་བྱེད་པ་ནི་ཏག་ཏག་མེད་པའི་སྣང་བ་ཞིག་གནོན་ཐུབ་མ་སོང་བས་ན་དགོངས་དག།
བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལུགས་དེ་དབྱིན་སྐད་སོགས་སྐད་རིགས་གཞན་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལུགས་དང་བསྟུན་ཐབས་ཀྱིས་བཙན་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་སློབ་ཐབས་བྱེད་པ་ནི་ཅོལ་ཆུང་གི་གནས་ལས་མ་འདས། མི་རིགས་རང་རང་གིས་སྔར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལུགས་གཞིར་བཟུང་ནས་བསླབ་ན་བཟང་བར་སྙམ།
བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་ལ་རྣམ་པ་གསར་བའི་ཐོག་ནས་འདི་ལྟར་དཔྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པ་བློ་སྐྱེད་འཕེལ་བའི་གྲོགས་རེད། བདག་གཞན་དུས་གསུམ་བྱ་ཚིག་གིས་འབྱེད་པ་ལ་དངོས་པོ་དང་ལས་དང་དུས་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་ནི་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཞུང་གི་གལ་གནད་ཞིག་ཏུ་འཁུམས། དངོས་པོ་ལ་བདག་དང་གཞན་དང་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་དང་། བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་བཞིའོ། །ལས་ལ་གཉིས་སྟེ། བྱ་བའི་ལས་དང་བྱེད་པའི་ལས་ལ་འཇུག་པ་གཉིས་སོ། །དུས་ནི་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའོ། །གཞན་ཡང་བྱེད་འབྲེལ་ལས་ཚིག་དང་བྱེད་མེད་ལས་ཚིག་གཉིས་པོ་ལས་གཞན་དུ་མ་མཐོང་མོད། ང་འགྲོ །ཁོང་ཕེབས། ལྟ་བུ་བྱ་ཡུལ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ན་ཅུང་ཟད་མི་བདེ་བ་ཞིག་འདུག །བྱ་བའི་ཡུལ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ནི་སྨྱོན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་རྩོད་པ་རྒྱག་སྲིད། ཡིན་ཡང་ཚིག་གི་ངོ་གདོང་དེར་བྱ་ཡུལ་གསལ་བར་མ་བསྟན་ཀྱང་ཡུལ་ཞིག་ལ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ཞིག་སྟོན་པས་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པ་ཤུགས་ལ་གོ་དགོས་སྙམ། བྱ་བའི་ཡུལ་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ནས།།དེ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་རུ།།སྟོན་པ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ཡིན།།ཞེས་པ་ལྟར། ཁོང་ལྷ་ས་རུ་འགྲོ །ལྟ་བུ་ལས་དང་བྱ་ཡུལ་གསལ་བར་སྟོན་པས་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་དང་། ཁོང་འགྲོ །ལྟ་བུ་ལ་བྱ་བའི་ལས་གསལ་བར་མི་སྟོན་ཀྱང་བྱ་ཡུལ་མེད་པ་མིན་ནམ་སྙམ།
རྣམ་པ་ཚོས་འདིར་གླེང་སློང་གནང་བའི་དོན་ཚན་དང་པོ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་སྐོར་དེ་ཡིན། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་ཁྲོད་ནས་ཨ་ཁུ་དམུ་དགེ་ཚང་གིས་བྱ་ཚིག་གི་དབྱེ་ཞིབ་ཧ་ཅང་ཞིབ་ཚགས་པོ་ཞིག་གནང་འདུག འདིའི་ཐད་ཀྱི་བསམ་འཆར་སྐབས་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཞུ།
དེ་ནས། ངས་དེབ་གཉིས་ཀྱི་ལུང་དྲངས་ཡོད། དེབ་དེ་གཉིས་ཀ་བོད་སྐད་ཀློག་དེབ་རེད། པར་སྐྲུན་བྱས་གྲུབ་ཡོད་པ་རེད། དེས་ན་བོད་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ཞིག་རུང་དང་མི་རུང་། ཡང་ན་ཆོག་དང་མི་ཆོག་གི་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུའི་ཐད་ང་ཚོ་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད།
ད་ནི་འདི་རེད། ཡིན་དང་རེད་སོགས་ལ་ལས་ཚིག་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་སྦྱར་འདུག བྱ་ཚིག་གི་སྐབས་སུ་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱི་ཐ་སྙད་ང་ཚོར་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ཁོང་བློ་བཟང་རེད། ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུའི་ཚིག་གྲུབ་ཀྱི་”ཁོང་”དང་”ང་”་དེ་ལ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཟེར་རམ། “བློ་བཟང་”དང་”དཔེ་ཆ་”གཉིས་ལ་བྱ་བའི་ཡུལ་ཟེར་རམ། འདི་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཅི་ཟེར་དགོས། དེ་ཚོ་ནས་དགོངས་པ་བཞེས་ན་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་རེད་དྲན། ༼འདི་ལ་ ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་ཞེས་གླང་རི་བ་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་འདུག༽
ཡང་། རྩོམ་འདིའི་ནང་ལུང་དྲངས་ཟིན་པ་བཞིན། བྱ་ཚིག་ལ་འདི་ལྟར་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པ་དེ་སྤྱི་འགྲོས་ཤིག་རེད་མ་གཏོགས་ཨིན་ཇིའི་སྐད་གཅིག་པུའི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་མིན་པར་སྣང་། ངས་ཀྱང་སྐད་བརྡ་རིག་པ་མི་ཤེས། དྲ་ལམ་ནས་རྙེད་པའི་དོན་འགའ་ཞིག་འདིར་གླེང་གཞིར་དྲངས་པ་ཡིན།
བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་དང་བདག་གཞན་དུས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་འདི་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་རེད། ད་འགྲེལ་བཤད་འདི་མ་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བཤད་གཞན་ཡོད་ན། དེ་འགོག་དགོས་པ་རེད་ཅེས་ཨུ་ཚུགས་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མི་འདུག ཁྱིམ་ཚང་འདི་ལ་མནའ་མ་གསར་པ་ཞིག་ལེན་པ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ།
དགེ་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་སྟངས་འདི་བློ་ལ་བབས་སོང་ལ་གོ་རྒྱུ་ཆེན་པོ་འདུག །ཁོང་བློ་བཟང་རེད། ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད། ཅེས་པར་རྟགས་འཇུག་སྐབས་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་ལས་བྱེད་པ་པོ་ལ་བདག་ཟེར་བ་ལྟར་ཁོང་དང་ང་ཞེས་པ་དེས་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པར་མི་སྟོན་པས་བྱེད་པ་པོའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག །རླུང་གིས་དར་ལྕོག་བསྐྱོད་ལྟ་བུའི་རླུང་ནི་བྱེད་པོ་ཡིན་པས་བདག་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་བདག་ཡིན། སུམ་ཅུ་པའི་སྐབས་ལ་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་དབྱེ་སྦྱོར་སའི་གཞི་དེ་གང་ཟག་ཡིན་པས་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་དགོས་པར་སྙམ་མོད་མཐའ་ཆོད་པ་ཞིག་མི་ཤེས།
In a similar way, the dative particle can be used for adding emphasis and clarification. For example, the sentence ང་རྟ་བཞོན་པ་ཡིན། (“I rode a horse”) can be reformulated with a dative particle after the word རྟ་, becoming: ང་རྟ་ལ་བཞོན་པ་ཡིན། The meaning of this sentence slightly changes with the addition of the dative particle. The speaker is emphasising that he rode a horse as opposed to taking some other form of transportation (a yak, a donkey, a bike, etc.). The speaker could add even further clarification by placing the subject in the ergative and saying: ངས་རྟ་ལ་བཞོན་པ་ཡིན། (“It was me who rode a horse.”) ་་་ཟེར།
ནེ་ཁོ་ལ་དང་སངས་བདག་རྡོ་རྗེ་གཉིས་ཡག་པོ་ཞིག་གཉང་འདུག་ཟེར་ན་འདི་དཔེར་བརྗོད་ག་རེ་ཟེར་བ་དེ་རེད། ངས་བལྟས་ན། བརྗོད་བྱའི་ཡུལ་ནེ་ཁོ་ལ་དང་སངས་བདག་རྡོ་རྗེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཡག་པོ་ཞིག་གཉང་ཡོད་པའི་བྱས་ཚིག་དུས་འདས་བ་བསྟན་པའི་བྱ་ཡུལ་འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་ཅིག་རེད་འདོད་ཀི། མ་རེད་ནེ། ཧ་ཧ་ཧ།
རྒན་དགེ་རབ་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་ལྷན་དུ་འདི་བཀླགས་ཟིན། ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད།
དགེ་འདུན་རབ་གསལ་ལགས། ང་ལ་དུས་ཚོད་མེད་པས་དྲི་བ་འདི་དག་མཐར་ཕྱིན་ཕྱིན་བར་དུ་གསལ་བཤད་དང་རྩོད་གླེང་བྱེད་ཐུབ་པ་མི་འདུག འོན་ཀྱང་ངས་ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་གཅིག་གཉིས་ཤིག་འགོད། གོང་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་བགྲང་བའི་བྱ་ཡུལ་མེད་པའམ་ཆ་ཤས་གཅིག་ཅན་ཟེར་བ་དེ། བོད་བརྡའི་ནང་གི་དེ་ཉིད་དང་བར་ཐག་རིང་ཐུང་ཅི་ཙམ་འདུག་དཔྱད་རིན་འདུག་གམ། དངོས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པའམ་ཆ་ཤས་གཉིས་ཟེར་བ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་དང་བསྡུར་རིན་འདུག་གམ། བྱ་ཡུལ་དངོས་ཤུགས་གཉིས་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན་ཞེས་པ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་དང་སྦྱོར་འོས་པ་འདུག་གམ། དཔེར་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་ཨ་མ་ལ་མེ་ཏོག་སྤྲད་ཅེས་རྣམ་དབྱེ་བཞིའི་དཔེར་བརྗོད་དུ་འགྲོ་ས་རེད། མ་རྒན་དགའ་ཡ་གི་ཆེད་དུ་མེ་ཏོག་སྤྲད་པ་མི་འགྲོ། ང་ལ་ནི་སྐད་ཡིག་སོ་སོ་ཚིག་བཀོལ་སྟངས་ཙམ་ལས་དོན་གྱིས་མགོ་རྙོག་གེ་མི་འདུག
འོག་ཏུ་ཁྱེད་ཀྱིས་དྲངས་པའི་དཔེ་བརྗོད་དང་པོ། ཁོང་བློ་བཟང་རེད། ཅེས་པ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཁོང་མི་གཞན་པ་མ་རེད་བློ་བཟང་རེད་ཅེས་དམིགས་སུ་བཀར་བའམ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཡང་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུ་རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་ཆ་འདྲ་བ་འདུག རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་གང་ཞིག་གང་དུ་ཡོད་པ་སྟོན་པ་རེད། འདི་ནི་ཅི་ཞིག་སུ་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་གྱི་འདུག་པས་དེ་གཉིས་བསྡུར་རིན་ཡོད་པར་སྣང་། ད་དུང་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུར་ཡག་པོ་དཔྱད་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་ཡིན་མ་ཆོག་པ་འདུག་གམ། པ་པོ་ཅན་ལྡན་བདག་པོའི་སྒྲ་ཞེས་པ་དེ་ཁས་ལེན་གྱི་ན། ཡོད་དང་ལྡན་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་གེ་འདུག་གམ། དཔེར་ན། ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན། ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་ཅེས་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་འདུག་གམ། ཡང་ན་ཁོང་ལ་ཡིན་ཏན་ཡོད་ལབ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན་ལབ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་རེད་ཟེར་ན་འདོད་དམ།
སྤྱིར་བོད་ཡིག་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་བདག་གིས་བཤད་ནོར་དང་བསྡུར་ནོར་ཡོད་ན་ཟུར་འཇོག་བྱས་ནས། རང་རང་གི་འདོད་པའི་རྟ་ཕོ་ཞོན་ནས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གང་གི་ཕྱོགས་སུ་བང་རྒྱུགས་བྱེད་བསམ་ནའང་འདོད་པ་བྱོས།
དགེ་འདུན་རབ་གསལ་ལགས། ང་ལ་དུས་ཚོད་མེད་པས་དྲི་བ་འདི་དག་མཐར་ཕྱིན་ཕྱིན་བར་དུ་གསལ་བཤད་དང་རྩོད་གླེང་བྱེད་ཐུབ་པ་མི་འདུག འོན་ཀྱང་ངས་ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་གཅིག་གཉིས་ཤིག་འགོད། གོང་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་བགྲང་བའི་བྱ་ཡུལ་མེད་པའམ་ཆ་ཤས་གཅིག་ཅན་ཟེར་བ་དེ། བོད་བརྡའི་ནང་གི་དེ་ཉིད་དང་བར་ཐག་རིང་ཐུང་ཅི་ཙམ་འདུག་དཔྱད་རིན་འདུག་གམ། དངོས་ཀྱི་བྱ་ཡུལ་ཡོད་པའམ་ཆ་ཤས་གཉིས་ཟེར་བ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་དང་བསྡུར་རིན་འདུག་གམ། བྱ་ཡུལ་དངོས་ཤུགས་གཉིས་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཅན་ཞེས་པ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་དང་སྦྱོར་འོས་པ་འདུག་གམ། དཔེར་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་ཨ་མ་ལ་མེ་ཏོག་སྤྲད་ཅེས་རྣམ་དབྱེ་བཞིའི་དཔེར་བརྗོད་དུ་འགྲོ་ས་རེད། མ་རྒན་དགའ་ཡ་གི་ཆེད་དུ་མེ་ཏོག་སྤྲད་པ་མིན་འགྲོ། ང་ལ་ནི་སྐད་ཡིག་སོ་སོ་ཚིག་བཀོལ་སྟངས་ཙམ་ལས་དོན་གྱིས་མགོ་རྙོག་གེ་མི་འདུག
འོག་ཏུ་ཁྱེད་ཀྱིས་དྲངས་པའི་དཔེ་བརྗོད་དང་པོ། ཁོང་བློ་བཟང་རེད། ཅེས་པ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཁོང་མི་གཞན་པ་མ་རེད་བློ་བཟང་རེད་ཅེས་དམིགས་སུ་བཀར་བའམ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཡང་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུ་རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་ཆ་འདྲ་བ་འདུག རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་གང་ཞིག་གང་དུ་ཡོད་པ་སྟོན་པ་རེད། འདི་ནི་ཅི་ཞིག་སུ་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་གྱི་འདུག་པས་དེ་གཉིས་བསྡུར་རིན་ཡོད་པར་སྣང་། ད་དུང་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུར་ཡག་པོ་དཔྱད་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་ཡིན་མ་ཆོག་པ་འདུག་གམ། པ་པོ་ཅན་ལྡན་བདག་པོའི་སྒྲ་ཞེས་པ་དེ་ཁས་ལེན་གྱི་ཡོད་ན། ཡོད་དང་ལྡན་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་གེ་འདུག་གམ། དཔེར་ན། ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན། ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་ཅེས་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་འདུག་གམ། ཡང་ན་ཁོང་ལ་ཡིན་ཏན་ཡོད་ལབ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན་ལབ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་རེད་ཟེར་ན་འདོད་དམ།
སྤྱིར་བོད་ཡིག་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་བདག་གིས་བཤད་ནོར་དང་བསྡུར་ནོར་ཡོད་ན་ཟུར་འཇོག་བྱས་ནས། རང་རང་གི་འདོད་པའི་རྟ་ཕོ་ཞོན་ནས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གང་གི་ཕྱོགས་སུ་བང་རྒྱུགས་བྱེད་བསམ་ནའང་འདོད་པ་བྱོས།
ངས་བསམས་ན། བྱ་ཚིག་གི་རྣམ་གཞག་ཞིབ་ཚགས་ཤོས་དོ་ཞིས་བརྩམས་པའི་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་དོན་འགྲེལ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་རེད་བསམ། དེར་གཟིགས་རྒྱུ་གལ་སྙམ། དགེ་རབ་ཀྱི་དཔྱད་སྟངས་ལ་རིན་ཐང་འདུག་སྙམ།
ཐོག་མར་འདིར་ཕེབས་པ་ཚང་མས་གླེང་སློང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། དེ་ནས་ངས་འདིར་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་འགའ་ཐོག་མར་ཞུས་རྗེས། རྣམ་པ་ཚོའི་དྲི་བ་ལ་ཡང་གང་ལ་གང་འབྲེལ་གྱིས་གླེང་མོལ་ཞུས་ཆོག་པ་ཞུ།
སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་ནི་འདི་ཡིན། བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་ལེགས་སྦྱར་དང་བསྡུར་ནས་ད་བར་སྤྱད་པ་རེད། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་མགོ་ཙམ་ནས་བཟུང་སྨྲ་སྒོ་དང་གནས་བརྒྱད་སོགས་བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཞུང་དུ་སྤྱད་ཡོད་པར་སྣང་། ས་པཎ་གྱི་རྗེས་ནས་ད་ལྟའི་སུམ་རྟགས་འདི་རེད། སུམ་རྟགས་འདི་ལ་འགྲེལ་པ་དང་འགྲེལ་བཤད་ནི་ ༥༠ ཙམ་ཞིག་ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང་དུ་ཐོ་བཀོད་པ་དེ་ལྟར་རེད། སུམ་རྟགས་རྩ་འགྲེལ་འདི་རྣམས་ལ་སྦྱངས་པའི་རྗེས་སུའང་ད་དུང་བདག་གཞན་དུས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་རྣམས་ལ་མགོ་འཁོར་འགྲོ་བ་ནི་མིག་མཐོང་ཡིན། འདིའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ནི་ལ་དྭགས་པ་རྒན་བློ་བཟང་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ང་ཚོར་ཡང་ཡང་དག་བཅོས་བྱེད་པ་དེ་ལས་ཀྱང་མཐོང་ཐུབ། དེས་ན་ང་ཚོར་དགོས་པ་ནི། བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འདི་དག་ལས་སླ་པོ་ཞིག་གིས་ཤེས་ཐུབ་ཅིང་། གོ་བདེ་བ་ཞིག་ངེས་པར་དགོས་པ་འདུག འདི་བརྡ་སྤྲོད་སྨྲ་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་དགོས་པའི་ཆེད་དུ་མ་རེད། འདི་བོད་སྐད་འདི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་ཐབས་སུ་རེད། མི་ཚང་མས་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་ཞིབ་ཅིང་ཚགས་པ་དེ་ཚོ་ཤེས་དགོས་པ་འདི་བོད་ཡིག་གི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ཏུ་བཞག་ཚེ། བོད་ཡིག་སློབ་དཀའ་བ་དང་ཤེས་དཀའ་བ་དེ་ཡོང་གི་རེད། སྙན་ངག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྙན་ངག་ཡག་པོ་དགོས་པ་རེད། དེའི་ཁར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱང་ཡག་པོ་དགོས་ན་དེ་ནི་ཁུར་ལྷག་མ་ཅིག་མིན་ནམ་དྲན། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པའི་ལ་དོན་དེ་རྣམ་དབྱེ་གང་ཡིན་ཐག་མ་ཆོད་པར་ལོ་ངོ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་ཕྱིན་པ་རེད། ད་དུང་ཐག་ཆོད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་མ་རེད། དེས་ན། ཆེད་ལས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ལ་འབྲེལ་བ་དང་བརྡ་སྤྲོད་སྨྲ་བ་ཚོས་བཤད་དགོས་པ་དེ་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གིས་བཤད་རྒྱུ་དང་འབྲི་རྒྱུར་བཞག་སྟེ། དེ་བྱིངས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་དག་པོ་ཞིག་ཚུལ་ལུགས་དང་མཐུན་པར་སྟབས་བདེ་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ཤེས་ཐུབ་པ་དེ་ང་ཚོ་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག ད་འདི་སྤྱིའི་བསམ་འཆར་འདྲ་བོ་དེ་ཡིན།
ད་སྟག་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་དྲི་བ་བཏང་ཡོང་དུས། ལན་ཞིག་འབྲི་འདོད་བྱུང་། སྟག་སྨྱོན་འདི་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་འབེལ་གཏམ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན། “གོང་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་བགྲང་བའི་བྱ་ཡུལ་མེད་པའམ་ཆ་ཤས་གཅིག་ཅན་ཟེར་བ་དེ། བོད་བརྡའི་ནང་གི་དེ་ཉིད་དང་བར་ཐག་རིང་ཐུང་ཅི་ཙམ་འདུག་དཔྱད་རིན་འདུག་གམ།” སོགས་ཀྱི་ཐད་འདི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གྲུབ་ཆ་བརྩི་བ་དེ་ངའི་བསམ་ཚུལ་མིན། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་བསྒྱུར་པ་ཡིན། ད་དེ་ཉིད་ཡིན་མིན་ཐད་ཞུ་རྒྱུ་མི་འདུག འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་གཅིག་དང་མི་གཅིག་ཟེར་བ་འདི་བོད་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་ལ་གནད་འགག་ཅིག་རེད་འདུག ངོ་བོ་གཅིག་ན་བྱེད་སྒྲ་མི་དགོས་ལ་ལ་དོན་ཡང་མི་དགོས་པ་རེད་འདུག དཔེར་ན། ང་འགྲོ་ དཔེ་ཆ་ཉོས་ལྟ་བུ་རེད། ད་དཔེ་ཆ་ལ་བལྟས་ཟེར་ན་ངོ་བོ་མ་གཅིག་སྟབས་ལ་དོན་སྦྱོར་འགྲོ་གི་འདུག
“ཁོང་བློ་བཟང་རེད། ཅེས་པ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཁོང་མི་གཞན་པ་མ་རེད་བློ་བཟང་རེད་ཅེས་དམིགས་སུ་བཀར་བའམ་དགར་བ་མ་རེད་དམ། ཡང་ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད་ལྟ་བུ་རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་ཆ་འདྲ་བ་འདུག རྣམ་དབྱེ་བདུན་པ་གང་ཞིག་གང་དུ་ཡོད་པ་སྟོན་པ་རེད། འདི་ནི་ཅི་ཞིག་སུ་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་གྱི་འདུག་པས་དེ་གཉིས་བསྡུར་རིན་ཡོད་པར་སྣང་།” ཅེས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ངས་ལུང་དྲངས་པའི་ “སྨྲ་སྒོའི་ལྡེ་མིག་”ཏུ་བོད་སྐད་ཀྱི་ཚིག་གྲུབ་(sentence)ལ་སྡེ་ཚན་བཅུ་གསུམ་གྱིས་དབྱེ་དགོས་པའི་སྐོར་གསུངས་འདུག དེར་ཁོང་གིས་འདི་ལྟར། “ཕྱིས་ནས་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཚིག་གི་རིགས་ལ་སྡེ་ཚན་འདི་ལྟར་ཕྱེ་བའི་རིང་ལུགས་ཤིག་ཆགས་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན། ཕྱིས་བྱུང་གི་མི་རབས་གཞོན་ནུ་རྣམས་བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་བོད་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་བཀྲལ་བ་ལ་འཇུག་བདེ་བ་འོང་བའི་དགེ་མཚན་ལྡན་པ་ཁོ་བོ་བསམས་སོ།།” ཅེས་བྲིས་འདུག སྨྲ་སྒོ་རང་ན་འདི་ལ་དབྱེ་ཞིབ་ཅིག་ཡོད་པ་འདྲ་ཞིག་དྲན་མོད་ད་ལྟ་ཕྱིར་ལྟ་བྱ་ལོང་མི་འདུག ད་འབབ་ས་དེ་འདི་རེད། དེད་དེད་ན་རྣམ་དབྱེ་སོགས་གང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་འཆད་ཐུབ་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་། ལས་དང་པོ་བ་རྣམས་ལ་རྣམ་དབྱེ་སོགས་མ་བསླབས་པར། “ཁོང་བློ་བཟང་རེད་”ཅེས་པའི་ཚིག་གྲུབ་འདི་སློབ་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་ལ། དེ་ལ་འདིའི་ཆ་ཤས་རྣམས་ལ་མིང་ཅི་ཟེར། བོད་སྐད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོགས་དེ་རེད། (Subject, object, verb)ཟེར་བ་འདི་བོད་སྐད་ལ་ཅི་ཟེར། བྱེད་པ་པོ་སོགས་བྱ་ཚིག་གི་སྐབས་ལྟར་འཆད་ཐུབ་བམ། ༼སྤྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཟེར་བ་དེ་སྲོལ་རྒྱུན་བརྡ་སྤྲོད་ལས་ལྷག་པའི་གོ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་བྱས་ཏེ་བཤད་ནའང་མ་འགྲིག་པ་གང་ཡོད་དྲན་ལ། བོད་ཁྱིམ་སོགས་ཀྱི་ཀློག་དེབ་ན་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག་དྲན།
ད་འདི་ཡིན། རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་དང་བདག་གཞན་དུས་གསུམ་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གཟུགས་འགྱུར་མི་འགྱུར་བྱེད་ཡོད་བྱེད་མེད་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འདི་མ་ཤེས་པར་བྱ་ཚིག་གི་རིམ་པ་ཞིག་ཤེས་ཐབས་ཨེ་ཡོད། དངོས་གནས་ཡིན། སུམ་རྟགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་རྣམས་ལས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་རང་རེད་འདུག འགྲེལ་བཤད་གསར་པ་ཅང་མི་འདུག འགྲེལ་བཤད་གསར་པ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ལ་ནི་ཡར་བཤད་མར་བཤད་མང་དྲགས་ནས་མགོ་ན་ན་བཟོ་གི་འདུག ད་དུང་རྣམ་གཞག་འདི་དག་ནི་མཐར་གཏུགས་ན་བྱ་ཚིག་གི་དག་ཆ་ཇི་ལྟར་འབྲི་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པར་སྣང་། ཕོ་ནི་འདས་དང་གཞན་བསྒྲུབ་ཕྱིར།། སོགས་ཀྱིས་དྲངས་ནས་སྒྲུབ་མཁན་ བསྒྲུབ་བྱ་ བསྒྲུབས་ སོགས་ཀྱིས་མཚོན། ད་འོ་ན་བྱ་ཚིག་འདི་དག་ཚིག་གྲུབ་ཏུ་འགོད་སྟངས་ཅི་རེད་ཟེར་ན། ད་ནི་སུམ་ཅུ་པར་རྒྱུགས་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ནས་རྣམ་དབྱེ་སྔོག་དགོས་ཀྱི་འདུག ད་དཔེར་ན་སྐད་གཞན་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་ལྟར། བྱ་ཚིག་དེས་ གང་ཞིག་བྱེད་སྟོན་ན་དེ་ལ་རྣམ་དབྱེའི་ཕྲད་མི་དགོས། སློབ་སྦྱོང་བྱེད། པར་ཆས་ཉོ་ལྟ་བུ། བྱ་ཚིག་དེས་གང་དུ་བྱེད་སྟོན་ན་རྣམ་དབྱེའི་ཕྲད་དགོས། དཔེར་ན། གཟུགས་ལ་བལྟ། ཡུལ་དུ་འགྲོ་ ལྟ་བུ་སོགས་འགྲེལ་བཤད་ལས་སླ་མོ་དེ་འདྲ་མི་རུང་ངམ།
མཐའ་མ་དེར་འདི་ཡིན། གོང་དུ་ཡང་ཡང་ཞུས་ཡོད། གྲུབ་ཆ་ཟེར་བ་ཞིག་བཏགས། དེ་ལ་གྲངས་ཀ་བརྩིས། དེ་ཡང་དོན་སྟོན་ཐུབ་ཙམ་གྱི་བར་དུ་བརྩིས། དེ་ནས་ཕྲད་སྦྱོར་སྟངས་ཞིག་བཅས་ཡོད་ན་སྟབས་བདེ་བ་ཨེ་ཡོད། འདི་ནི་ངའི་རྩ་བའི་དམ་བཅའི་དྲི་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དགོངས་པར་ངེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། འདི་ལྟར་གྲུབ་ཆ་བརྩིས་ནས་བོད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་དབྱེ་བ་དེ་བོད་སྐད་ཀྱི་ཀློག་དེབ་ལ་སླེབས་ཟིན་འདུག་ཅེས་ཞུས་པ་ཡིན། མང་དྲགས་ཐལ། གོ་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ཀྱང་མི་ཤེས། ངའི་ཨ་མ་མོ་གཤམ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་བཤད་ཡོད་ལོས་ཆེ། དགོངས་ཚུལ་གསུངས་ན་དགའ་བསུ་ཞུ་བ་ཡིན།
གླང་རི་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་ལགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྨྲ་སྒོའི་ལྡེ་མིག་ཏུ། Subject and predicate ཞེས་པ་ལ་ཚིག་གྲུབ་ཀྱི་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་ཞེས་བསྒྱུར་ནས་གསུངས་འདུག ཨིན་སྐད་ཀྱི་ཚིག་དེ་ག་རང་ལ་ གདོང་ཐོག་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གཞུང་རིག་ལམ་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ ༼༡༩༦༢ ལོར་པར་བཏབ་པ་༽ཞེས་པར་ རྩ་བའི་བརྗོད་བྱ་དང་བརྗོད་བྱའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བཏགས་འདུག་གོ། འདི་ཡང་ཟུར་དུ་ཞུས་པ་ལགས།
གོང་དུ་མིང་མེད་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པའི་མཚན་ཅན་གྱིས་དྲངས་པའི་མཆན་དེའི་ནང་གི་བོད་སྐད་ཀྱི་ཚིག་གྲུབ་དེ་ཚོར་གཟིགས་དང་། ལུང་དེའང་ལྷ་སའི་བྱ་ཚིག་ཅེས་པ་ནས་དྲངས་པ་འདྲ། ང་ཚོས་རྒྱ་སྐད་དང་ཨིན་སྐད་སོགས་སུ་འདི་འདྲའི་ཟུར་ཆག་གི་སྐད་བཀོལ་ནས་པར་སྐྲུན་བྱས་ན་མི་རིགས་དེ་ཚོ་སྨྱོ་མི་འགྲོའམ།
སྒྲའི་སྐོར་བཤད་དགོས་ན། ཤེས་བྱ་དེ་ཉིད་ལ་དོན་གཉེར་ཆུང་བ་ཡིན་ན། ཀློག་པ་ཡང་དཀའ། དེ་ཡང་བོད་སྐད་སྒྲ་རིག་པ་བཤད་དགོས་ན། སྐད་གཞན་ཞིག་ལ་མ་བརྟེན་པར་བོད་སྐད་རང་གི་སྒྲ་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ཆེར་རྒྱས་མེད་པས། ཐུ་མིའམ་མཐོན་མི་སོགས་ཀྱིས་ལེགས་སྦྱར་སྒྲ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གསུངས་པས་གོ་དཀའ་བར་གྱུར། རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་ཁོ་ནས་སློབ་དཔོན་འདི་ཡིས་བོད་ཀྱི་སྒྲ་རིག་པའི་བསྟན་བཅོས་བརྒྱད་བརྩམས་པར་གྲགས་པ་རྩ་མེད་དུ་སོང་། དེའི་རྗེས་རྒྱ་གར་པ་སྒྲ་རིག་པའི་སློབ་དཔོན་དྲན་པ་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པས། ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་རིག་པ་བརྟེན་ནས། བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་རིག་པ་སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་རྩ་འགྲེལ་བརྩམས། ས་པཎ་གྱིས་བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་རིག་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་མེད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་མཛད་དེ། རང་ཉིད་ཀྱི་སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་ལ་ས་བཅད་དང་། བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་འགའ་ཞིག་མཛད། དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་གྲགས་ཆེར་མ་བྱུང་། སྨྲ་སྒོ་མཆོན་ཆ་ཡོངས་གྲགས་ཆེ་བ་བྱུང་སྟེ། བུ་སྟོན་དང་མཁས་གྲུབ་རྗེས་བོད་སྐད་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་ཡིན་པར་གསུངས། པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་གྱིས་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བླ་མེད་མཛད་ཅིང་འགྲེལ་པ་བྲིས།
དེ་ནས་བོད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་ས་པཎ་གྱི་ཡི་གེ་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ནས་ཚིགས་བཅད་མང་དུ་བླངས་ཤིང་། མགོ་མཇུག་བར་དག་ཏུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚིགས་བཅད་འགའ་ཞིག་བཅུག་སྟེ། སུམ་ཅུ་པ་དང་རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པ་བརྩམས་ཏེ། ཐོན་མིའིབུ་ཨ་ནུས་མཛད་པའོ། །ཞེས་པ་ན། དེ་ཉིད་བོད་སྐད་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་བསྟན་བཅོས་སུ་ཡོད་པས། བོད་དུ་ཡོངས་གྲགས་ཆེན་པོར་གྱུར། འདི་ལྟར་བོད་པ་དང་བོད་པ་མ་ཡིན་པའི་མཁས་པ་མང་པོས་འདོད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཁས་ཞིག་གིས་ཐོན་མིའི་དུས་སུ་བླ་མ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཡང་མེད། སུམ་ཅུ་པ་ན། བླ་མ་ཞེས་པའི་སྒྲ་མང་ཙམ་ཡོད་པས་ཀྱང་། སུམ་རྟགས་གཉིས་ཐོན་མིས་མ་མཛད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད།
དེ་ཡང་། གོ་རམས་པ་བསོད་ནམས་སེང་གེས་རྟགས་འཇུག་ལ་འགྲེལ་པ་བྲིས་ཤིང་། རྩ་བ་མཛད་པ་པོ་ལ་ཞེ་ས་མེད་པར་སྨྲས་པ། ཞེས་གསུངས་པ་ལས་འདི་སུས་མཛད་པའི་སྐོར་ལ་ཅང་མ་གསུངས། ཞ་ལུ་ཆོས་སྐྱོང་བཟང་པོས། སུམ་རྟགས་གཉིས་ཀྱི་མཛད་པ་པོ་མཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ་ཡིན་གསུངས། སུམ་རྟགས་ཆེས་ཆེར་དར་བས། གོང་སྨོས་སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་དེ། བསྟན་འགྱུར་ན་བཞུགས་པ་མ་གཏོགས་དིང་དུས་ཀྱི་བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲའི་འགྲོ་སྟངས་སྦྱོང་བ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་ཙམ་མི་ཤེས།
སློབ་དཔོན་དགེ་འདུན་རབ་གསལ་གྱིས་སླར་ཡང་བོད་ཀྱི་སྒྲ་རིག་པའི་འོད་ཟེར་བོད་གཙོས་ཛམ་གླིང་དུ་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར་དུ་འབད་པ་མཛད་པ་ལ་བོད་སྒྲ་རིག་པ་ལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་གཏོད་མཛད་དགོས་སོ།།
ཨ་ཕས་༽ བུ། ཡ་ཀི་ ག་རེ་ རེད།
བུས་༽ ཨ་ཕ་ལགས། ཡ་ཀི་ ཟླ་དཀར་ རེད།
ཨ་ཕས་༽འོ་ན། ཟླ་བ་ གཅིག་ལ་ ཉི་མ་ ག་ཚོད་ ཡོད་རེད།
བུས་༽ ཨ་ཕ་ལགས། ཟླ་བ་ གཅིགལ ཉི་མ་ སུམ་ཅུ་ ཡོད་རེད།
ཨ་མས་༽ བུ་རང་། གཟའ་ ཟླ་བ་ལ་ སློབ་གྲྭ་ལ་ འགྲོ་རྒྱུ་ གྲ་འགྲིག་ ཡིན་པེ།
བུས་༽ ཨ་མ་ལགས། ང་ སློབ་གྲྭ་ལ་ ག་དུས་ འགྲོ་ན་ཡང་ འགྲོ་ཆོག་ཆོག་ ཡིན་ལགས།
Moon = ཟླ་བ།
Month = ཟླ་བ།
Monday = ཟླ་བ།
གཟིགས་དང་། ཨིན་སྐད་ལས་བོད་སྐད་སླ་བའདུག་གམ། དཀའ་བ་འདུག བོད་ཀྱི་མིང་གཅིག་གིས་གསུམ་ལ་འཐུས་པས། དང་ཐོག་སླ་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་། མཐར་རྙོག་འཛིངས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་མི་འདུག་གམ།
Moon = ནམ་མཁའི་ཟླ་བ།
Month = གཟའ་ཟླ་བ།
Monday = ཟླ་བ་ཅིག
དབྱེ་འབྱེ་གསལ་ཆ་ཆེ་ཡང་། བོད་རིགས་ཕྲུ་གུ་ཚོར་མིང་རིང་དྲགས་པའི་སྐྱོན་མི་འདུག་གམ།
Moon = ཟླ་བ།
Month = ཟླ་བ།
Monday = ཟླ་བ།
འདི་ལ་ཡང་། སྐྱོན་ཆ་བཤད་ཟིན་པས།
དེས་ན། འདི་ལྟར་དགོས་ཏེ།
Moon = ཟླ་དཀར།
Month = ཟླ་བ།
Monday = གཟའ་ཟླ་བ།
དབྱེ་འབྱེ་དབྱེ་འབྱེད་ལ་བཅོས།
ད་དུང་།
ཅི་ནི། ཨ་ལུ། ཧབ་ཏ། པུ་ར། ཇུར་ཏ་སོགས་ཀྱི་ཚབ་ལ་བོད་སྐད་རང་ལ་ཡོད་པ།
བྱེ་མ་ཀ་ར། ཞོ་ཁོག བདུན་ཕྲག ཚང་མ། ལྷམ་དང་ཞབས་ལྷམ་སོགས་བོད་རིགས་རྒན་གཞོན་ཚང་མའི་ཁ་ནང་ནས་གང་གང་ཐོན་ཐོན་གནང་ཐབས་དགོས་འདུག་ལགས།
བྱ་ཚིག་གིས་དུས་གསུམ་འབྱེད་པ་ལ་བོད་སྐད་དང་དབྱིན་སྐད་གཉིས་ཁྱད་མེད་ཀྱང་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་དུས་གསུམ་ལ་དུས་གསུམ་བྱེ་བྲག་པ་དང་དུས་གསུམ་སྤྱིར་བཏང་བ་ལྟ་བུར་བོད་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་ལ་དེ་ལྟར་འབྱེད་ཆོག་གི་རེད་དམ།
emptiness of persons གང་ཟག་གི་བདག་མེད།
emptiness of thinks ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད། ལྟ་བུར་དབྱིན་སྐད་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ཞིག་གིས་ནང་དོན་ཇི་བཞིན་རྟོགས་དཀའ་བ་དང་།
dreaming Lhasa རྨི་ལམ་གྱི་ལྷ་ས། ལྟ་བུ་བོད་སྐད་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ཞིག་གིས་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་ནང་དོན་ཇི་བཞིན་ཤེས་ཐུབ་པ་འདི་བོད་ཡིག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན།
dreaming Lhasa ལྷ་སའི་རྨི་ལམ། ལྟ་བུར་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ན་དོན་ལོག་པར་འགྲོ་བས་ཐོག་མར་བོད་སྐད་བྱང་ཆུབ་པ་ཤེས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
མ་བརྩབ་གླིང་ན་མཁས་བ་མེད། བརྩབས་ན་གླང་རྒན་གོ་བ་ཡོད། སྤྱིར་བློ་བཟང་སྦྱིན་པ་དང་དེ་མིན་དབྱིན་མིན་བོད་མིན་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་དོན་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ཚོ་ནི་སྐད་ཡིག་གཉིས་བ་སྦྱང་མཁན་ལ་གོ་བདེ་གཙོ་བཟུང་གིས་འབྲི་ཁུལ་བྱས་ཡོད་ན་ནི་བོད་མི་བོད་སྐད་ཤེས་མཁན་ཞིག་གིས་དེ་ལ་དོ་སྣང་སྤྲད་དགོས་དོན་མི་འདུག་བསམ། ཡིན་ན་ཡང་ཆོལ་གསུམ་སྐད་འདི་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ད་དུང་ཡང་འབྲི་མ་ཐུབ་པ་འམ་ཡང་ན་ཡི་གེ་ལ་མ་བཀོད་པར་ལྷག་ཡོད་པའི་སྐོར་ལ་བརྩོན་པ་བྱས་ན་དགོས་མཚན་ཡོད་པ་ལས།
ལ་མ་གཏོགས་མི་འགྲོ་ས་ཞིག་ལ་ལ་ཡིག་ཞིག་བྲིས་བ་དེ་དགོས་ཆེད་ཀྱི་ལ་ཡིན་ཐལ། ཡང་ན་ངའི་ལ་དེ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པའི་ལ་ཡིན་ཐལ། གསུམ་པའི་ལ་ཡིན་ཐལ། ཞེས་གསལ་བཤད་ཀྱི་ལམ་ནས་བོད་སྐད་ཞིག་བཤད་དགོས་ན་ང་ནི་སྨྱོ་འགྲོ་ས་རེད། དོན་མེད་རང་རེད།
ཀ་ཁ་ག་ང་ལྟ་བུའི་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེའི་ནང་དུའང། དུས་གསུམ་གྱི་བང་རིམ་ཡོད་པ་དཔེར་ན། རྩྭ་བཀོག །ཁོགས། དགོག་དགོས་ལྟ་བུ། ཆུ་བཀག་ཟིན །ཁོགས་ཤིག །དགག་དགོས་ལྟ་བུ། དེ་བཞིན་ཅ་ཆ་སོགས་གསལ་བྱེད་ལྷག་མ་དག་ལ་སྦྱར་རྒྱུ་ཡོད་པད་པས་སྦྱོར་རོགས་གནང་།
ནོར་བཅོས་དང་གསལ་བཤད།
ཞོ་ཁོག་ཞོག་ཁོག་ལ་བཅོས་ནས། གསལ་བཤད་ནི། ཡིན་པེ་ལ། ཡིན་པེ། ཕ་གི་ལ། ཕ་ཀི པྰ་ལགས་ལ། ཨ་ཕ་ལགས། ཟླ་བ་ལ། ཟླ་དཀར་ཞེས་སྔར་ཡོད་ཤེས་བཞིན་དུ། གསར་བཅོས་བྱེད་ཁུལ་བྱས་པས། དཔྱད་པར་འཚལ། །
ཨ་ཁ། ཡིན་པས་ལ། ཡིན་པེ་ཞེས་འབྲི་འདོད་པ་ལ།
ཅ་ཆ་ཇ་ཉའི་རང་སྡེའི་ནང་དུས་གསུམ་གྱི་བང་རིམ་ཡོད་པ་དཔེར་ན། ཚིག་དོན་སེམས་ལ་གཅགས་དགོས། སེམས་ལ་བཅགས། སེམས་ལ་འཇགས་པར་བྱེད། སེམམ་ལ་ཆོགས་ཤིག་ལྟ་བུ།
ཏ་ཐ་ད་ནའི་རང་སྡེའི་ནང་སྡེའི་ནང་། དཔེར་ན། མིང་གདགས་པར་བྱ། མིང་འདོགས་པར་བྱེད། མིང་བཏགས། མིང་ཐོགས་ཤིག་ལྟ་བུ།
དགེ་རབ་སོགས་ཀྱིས་དབྱིན་ཇིའི་བུ་གུ་དེ་ཚོར་བོད་སྐད་འཁྱ་མ་འཁྱོག་རེ་བསླབ་ཁུལ་བྱེད་དུས་དབྱིན་ཇིའི་བརྡ་སྤྲོད་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་དྲི་བ་དྲིས་པས་མགོ་རྙོག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་འདྲ།
དེ་ལ་ཞེད་དགོས་མ་རེད། བོད་ཡིག་སྦྱོང་འདོད་ན་སྐྱིད་རྒྱག་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དང་ཐོག་ནས་བློས་གཏོང་དགོས་པ་རེད།
ལ་དྭགས་པ་དེ་དང་ཁྱོད་ཚོའི་ཕན་ཚུན་བསྟོད་ནས་འདུག་པ་དེར་སྔ་མོ་ནས་སུན་ཡོད་པས་ཅང་བཤད་མི་འདོད།
རྡོག་རྡོགཁྱོད་ཚོ་ཆ་ཚང་ལ་བོད་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་སྦྱང་རོགས་ཟེར་འདོད་བྱུང་།
སྐད་ཆ་དྲང་མོ་བཤད་པས་དགོངས་པ་ཚོམས་སོང་ན་སྡུག་གྱོང་ཡིན་ཟེར་འདོད་བྱུང་།
༼ཡིན་དང་རེད་སོགས་ལ་ལས་ཚིག་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་སྦྱར་འདུག༽ ཅེས་བྲིས་འདུག དེ་ལྟར་ན། མིན་དང་མེད་སོགས་ཀྱང་ལས་ཚིག་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་སྦྱོར་དགོས་པ་ཡིན་ནམ། མ་མི་མིན་མེད་དགག་སྒྲ་ཞེས་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེར་གསུངས་པ་བཞིན། ཡིན་དང་ཡོད་དང་རེད་དང་འདུག་རྣམས་ཀྱང་བསྒྲུབ་སྒྲ་ཞེས་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེའི་ཚོགས་སུ་བསྡུ་བ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེ་ཡིན་ན་རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་དང་ཚིག་ཕྲད་བཅུ་གཅིག་གང་རུང་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་ཤེས་བྱ་ཞིག་རེད། གོང་གི་ལས་ཚིག་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་པར་གོ་རྒྱུ་གཏན་ནས་མི་འདུག
རེད། མ་རེད། ཡག་པོ་འདུག ཡག་པོ་མི་འདུག ང་དགའ་མ་སོང་། ང་དགའ་སོང་སོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་སླ་བ་རེད། ད་ང་ཚོར་མེད་པ་ནི། དང་པོ། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ཤོད། གཉིས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེའི་ཁུངས་ལུང་རྣམས་བསྟན་བཅོས་ལས་དྲོངས། གསུམ་པ། དེ་ལ་དགག་གཞག་སྤོང་གསུམ་གྱིས། དེ་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་འཆར་ལ་མིས་བརྩི་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རེད། འདི་དོན་ཚན་གཅིག་ཡིན།
ད་དོན་ཚན་གཉིས་པ་ནི། ང་ཚོས་ཡོན་ཏན་ཅན་རྒན་པ་ལ་གུས་ཞབས་བྱེད་དགོས་པ་རེད། རྒན་བློ་བཟང་འཇམ་དཔལ་ལགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། འདིར་ཁ་བརྡའི་སྟེང་ཕེབས་ནས་ཡང་ཡང་སློབ་སྟོན་གནང་བ་དེ་ཁོང་ལ་དུས་ཚོད་མང་དྲགས་ནས་མ་རེད། བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐད་ལ་གཅེས་ནས་ཕེབས་པ་རེད། ཁོང་གིས་ངའི་འདོད་པ་འདི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ཙམ་ཞིག་མ་རེད། བཀའ་བསྟན་སོགས་ཀྱི་ལུང་དང་བསྡུར་ནས་གསུངས་པ་རེད། མོས་མཐུན་ཡོད་དང་མེད་ཟེར་བ་དེ་སྐད་ཆ་གཞན་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་གུས་ཞབས་བྱེད་པ་ནི་བོད་མིའི་ཡ་རབས་ཀྱི་མི་ཆོས་ཤིག་རེད། སྐུ་ཚེ་གང་པོར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་གཅེས་ནས་བཞུགས་པ་རེད། ལེགས་སྦྱར་ནས་བོད་སྐད་ལ་བསྟན་བཅོས་བསྒྱུར་བའི་ལོ་ཙ་བ་རེད། དེར་བརྟེན། ཁོང་ལྟ་བུའི་རྒན་རབས་ང་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་གླེང་མོལ་དུ་ཕེབས་པ་ནི་ང་ཚོའི་བསོད་ནམས་རེད། འདི་ཐུགས་ལ་འཇགས་པར་ཞུའོ།།
ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད།
ཆོས་སྐད་དམ་ཡིག་སྐད་གཅིག་འགྱུར་ཡིན་པ་དེ་གནས་པ་ལ་དཀའ་ངལ་དང་ཉམས་ཉེས་ཆེན་པོ་འོང་མིན་མི་ཤེས་ཀྱང་། ཁ་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལ་གཅིག་འགྱུར་ཅིག་མ་བྱུང་ན། བཀའ་བསྟན་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་མ་ཟད། ཡུལ་སྐད་ཉམས་ཞོར་དུ་བོད་རིགས་སྤྱི་སྐད་ཅིག་གསར་གཏོད་མ་ཐུབ་ན། དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ཕྲད་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནམ།
ཨིན་ཇིའི་ཁ་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འདུག དེ་བཞིན་ཧིན་སྐད་དང་བལ་པོའི་ཁ་སྐད་ཀྱང་། ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ།བོད་པའི་ཁ་སྐད་གཅིག་མཚུངས་གཅི་ཡིག་ཐོག་ཏུ་མེད་པ་འདིས། ང་ཚོ་ལ་བློ་ཚབ་ཅིག་མེད་པ་འདི་ཅི་ཡིན་ནམ།
འདས་ད་ལྟ་མ་འོངས་གོ་རིམ་བཞིན།
༡༽ངས།
་་་པ་ཡིན།
་་་་བགྱིད་ཡོད།
་་་་བགྱི་ཡིན།
༢༽ཁྱོད་ཀྱིས།
་་་པ་རེད།
་་བགྱིད་རེད།
་་་་བགྱི་རེད།
༣༽ཁོས་དང་མོས།
་་་་པ་རེད།
་་་བགྱིད་རེད།
་་་་བགྱི་རེད།
• ༢༥༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ གི་ཆུ་ཚོད་ ༧ སྐར་མ་ ༣༩
ང་ཡིན། ང་མིན།
ཁྱོད་རེད། ཁྱོད་མ་རེད།
ཁོ་རེད། ཁོ་མ་རེད།
འདི་རེད། འདི་མ་རེད།
• ༢༦༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ གི་ཆུ་ཚོད་ ༧ སྐར་མ་ ༤༡
ཡོད་མེད་དང་འདུག་མི་འདུག
ང་ལ་ཡོད། ང་ལ་མེད།
ཁྱོད་ལ་འདུག ཁྱོད་ལ་མི་འདུག
ཁོ་ལ་འདུག ཁོ་ལ་མི་འདུག
དེ་ལ་འདུག དེ་ལ་མི་འདུག
• ༧༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༤ གི་ཆུ་ཚོད་ ༦ སྐར་མ་ ༢༩
འདས་ད་ལྟ་མ་འོངས་གསུམ་ལ།
༡༽ མདང་ ངས་ ཤིང་ བཅད་པ་ ཡིན།
༢༽ འདི་རིང་ ངས་ ཤིང་ གཅོད་བགྱིན་ ཡོད།
༣༽ སང་ཉིན་ ངས་ ཤིང་ གཅད་བགྱི་ ཡིན།
༢༽ འདི་རིང་ ངས་ ཤིང་ གཅོད་བགྱིན་ ཡོད། བྱེད་བཞིན་པའི་དུས་ད་ལྟ་བ་་དང་།
འདི་ནི། གིན་ ཀྱིན་ གྱིན་ འིན་ ཡིན་ཡང་ཕྲད་གཞན་དབང་དུ་བཙན་བཀོལ་ལས་མཐར་ཕྱིར། ཕྲད་མིན་ཡང་རང་དབང་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ་གཅིག་གིས་ལྔ་དགོས་ཆོད་ཕྱིར་བྱས།
སྐྱེས་བུ་དང་པོའི་དུས་ད་ལྟ་བ་ཙམ་ལ།
༢༽ འདི་རིང་ ངས་ ཤིང་ གཅོད་༼བགྱིན་༽ བགྱིད་ཡོད། ཅེས་བྲིས་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བར་སྣང་ངོ་། །
བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་སྐོར་ལ་རབ་གསལ་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་སྔ་ཕྱིར་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་ཏེ་གླེང་སློང་བྱས་པ་དགའ་བའི་རྒྱུ། དབྱིན་ཡིག་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བྱ་ཚིག་གི་འགྲོ་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་བོད་ཡིག་ནང་ཧོབ་ཏེ་སྒང་ལ་བྲིས་ཡོང་ན་ལམ་སང་གོ་དོན་མི་རྟོགས་པ་དང་དེ་དག་གི་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ལམ་སང་བློ་ངོར་འཆར་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་རེ་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོས་བོད་སྐད་རང་ལ་དམིགས་ནས་ད་རུང་བྱ་ཚིག་སོགས་ཞིབ་ཚགས་སུ་གཏོང་དགོས་ས་ཏན་ཏན་ཡོད་པར་མཐོང་།
བོད་ཡིག་ནང་ངས་བལྟས་ན་བྱ་ཚིག་མ་འདྲ་བ་གསུམ་འདུག་སྙམ། བྱེད་འབྲེལ། བདག་དོན་ཕལ་བ། བྱེད་མེད་གསུམ། ཡིན་ན་ཡང་། དེ་དག་ཚིག་ཏུ་གྲུབ་སྐབས་ཁྱད་པར་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་འདྲ།
གོང་གསལ་རབ་གསལ་གྱི་དཔེ་བརྗོད། གཟུགས་བརྙན་ལ་བལྟ། དཔེ་ཆ་ཉོ། ཡུལ་དུ་འགྲོ་ལྟ་བུར་དཔྱད་ན། བལྟ་དང་ཉོ་གཉིས་བྱེད་འབྲེལ་ཡིན་པ་འདྲ་ནའང་། ཚིག་གྲུབ་བཟོ་སྐབས་ལ་དོན་ཐོབ་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལྟ་བུ། བལྟ་དང་འགྲོ་གཉིས་ནི་གཅིག་བྱེད་འབྲེལ་དང་གཅིག་བདག་དོན་ཕལ་བ་ཡིན་པས་མི་འདྲ་ནའང་གོང་གི་ཚིག་གྲུབ་ནང་གཉིས་ཆར་ལ་དོན་སྦྱོར་ཆོག་པ་ལྟ་བུ།
ཡང་བདག་དོན་ཕལ་བའི་བྱ་ཚིག་རྣམས་ལ་མཚོན་ནའང་། ངས་འགྲོ། དོམ་གྱིས་མཆོངས་ཟེར་ནས་བྱེད་སྒྲ་སྦྱོར་མཁན་གྱི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་དང་། བདག་དོན་ཕལ་བའི་བྱ་ཚིག་རྣམས་ལ་བྱེད་སྒྲ་མི་སྦྱོར་བའི་ཡུལ་ལུང་གཉིས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེའང་ད་རུང་ཡོངས་སུ་གཅིག་གྱུར་ཅིག་བྱུང་མི་འདུག
བྱ་ཚིག་ཙམ་མིན་པར་སྔོན་མ་ཡིན་ན་ང་ཚོར། རྟ་དཀར་པོ། མགྱོགས་པོར་རྒྱུག་ཟེར་བའི་དཀར་པོ་དང་མགྱོགས་པོ་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཡོད་པ་མ་མཐོང་ཡང་རྗེས་སུ་འགའ་རེས་དེ་ལ་རྒྱན་ཚིག་དང་མིང་གི་ཁྱད་ཆོས་སྟོན་ཟེར་ནས་མིང་གསར་པ་རེ་བཏགས་ཡོང་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཡིག་ནང་མིང་དང་བྱ་ཚིག་ལ་ཁྱད་པར་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཡོད་པའི་ཐོག ཉི་མ་སེར་པོ་སེར་ལམ་ལམ་ཤར་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། སེར་ལམལམ་དེ་མིང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད་བྱ་ཚིག་ཤར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་སུའང་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་འདི་འདྲ་ལ་མིང་ཇི་ལྟ་གདགས་པར་འོས།
དཔེ་ཁ་ཤས་བཞག་ན། གྱི་ལི་ལི། དཀར་ཐིང་ཐིང། ནག་ཡོམ་ཡོམ། ཁྲ་ལམ་ལམ་ལྟ་བུ།
ཡང་བྱ་ཚིག་ཉིས་བརྩེགས་ཡིན་ན་མཚུངས་གསལ་ལ་འཇུག་པ། ཁ་ལས་རླུང་རྟ་རྟ་རྒྱུག་རྒྱུག། ནམ་མཁའི་བྱ་འཕུར་འཕུར། ཉ་མོ་ཆུ་ལ་འཛུལ་འཛུལ། ལྟ་བུའང་བརྡ་སྤྲོད་ནང་སླེབས་མེད་པ་འདི་དག་ཀྱང་ལེན་དགོས་པ་མ་རེད་དམ།
ད་རུང་དུས་གསུམ་ཡང་ནང་གསེས་དབྱེ་རྒྱུཡོད་པ་འདྲ་སྟེ།
ངས་ཤིང་བཅད་ཡིན། ངས་ཤིང་བཅད་ཡོད།
ངས་ལྟ་གི་ཡོད། ངས་བལྟས་བསྡད་ཡོད།
ངས་བསྒྲུབ་གི་ཡིན། ངས་བསྒྲུབ་བསྡད་གི་ཡིན།ལྟ་བུ།
བོད་ཀྱི་ བརྡ་སྤྲོད་པ་ རྣམས་ཀྱིས། སྔོན་ནས་ ད་བར་ དངོས་པོ་ བདག་གཞན་ དུས་གསུམ་ལ་ དབྱེ་ནས་ སྔོན་རྗེས་ ཡང་འཇུག་སོགས་ དུས་གསུམ་ ནང་ལ་ ཆ་བགོས་ཀྱིས་ མ་ནོར་བ་ སོ་སོར་ དབྱེ་མཚམས་ལ་ རྩོད་ནས་ དུས་འདའ་ བཞིན་པར་མཐོང་ དེ་ནི་ ཤིན་ཏུ་ གལ་ཆེན་དུ་ཡང་ འདོད་དགོས།
ད་ནི་ སྤྱི་སྐད་ གསར་པའི་ ནང་ལ། དཔེར་ན། བཀའ་བསྟན་ ནང་གི
རབ་འབྱོར་གྱིས་ གསོལ་༼པ་༽།
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ བཀའ་སྩལ་༼པ་༽། ལྟ་བུ་ལ།
སྤྱི་ཡ་ ཁ་སྐད་དུ།
རབ་འབྱོར་གྱིས་ ཡར་ སངས་རྒྱས་ལ་ དྲི་བ་ ཕུལ་བ་ རེད།
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ མར་ རབ་འབྱོར་ལ་ ལན་ གནང་པ་ རེད།
ཡང་ན།
ཐོག་མར་ སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ དྲི་བ་ འདི་ དྲིས་པ་ རེད།
དེ་ལ་ བཀའ་ཤག་གིས་ ལན་ འདི་ བརྒྱབ་པ་ རེད།
རེད། སླེབ་ས་པའི་གྲོགས་ཟླར་མ་རེད་སླེབས་པ་དང་། ཚིག་འདི་བེད་སྤྱོད་གསར་པ་སླེབས་པ་དང་མཉམ་དུ་ དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རོགས་ཟླར། ཡིན། མིན་དང་། འདུག མི་འདུག ཡོད་དང་མེད་སོགས་ཀྱང་ཐོབ་ཐང་སོས་སོར་ཆ་བགོས་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་རྒྱུ་ནི། གནད་དོན་ཆུང་ཆུང་ཅིག་མ་རེད་སྙམ།
གང་ཡིན་ཟེར་ན། ད་ལྟའི་བར་གྱི་མཁས་པ་ཀུན་ལ་ཁ་ཡི་སྐད་ཆ་ཡིག་སྐད་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་བྱུང་ཡོད་མ་རེད། ད་སོང་ཙང་། རྩོམ་སུས་བྲིས་ཀྱང་ཀློག་མཁན་ཀུན་གྱིས་གོ་ཐུབ་པར་བྱུང་བ་རེད།
ད་ནས་བཟུང་མངའ་རི་དབུས་གཙང་ནས་ཁམས་ཨ་མདོ་བར་སོགས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་སྐད་ཅིག་བསྐྲུན་པ་ལ་སྔར་སྲོལ་དམ་སྲུང་ཙམ་མིན་པར་གུ་ཡངས་ཀྱིས། སྔར་གྱི་བཀའ་བསྟན་སུམ་རྟག་ས་དག་གསུམ་དང་ཡང་མ་འགལ་ལ། དེང་གི་གསར་ཐོན་ཡང་ཉིན་རེ་ཁ་སྐད་དུ་བེད་སྤྱད་ཐུབ་ལ། བར་བར་ལ་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་མིང་ཚིག་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་བརྒྱན་ནས་ད་གཟོད་སྤྱི་སྐད་འཐུས་གཙང་ཅིག་བཟོ་དགོས་པ་དང་བཟོ་ཐུབ་ཡང་ཡིན་ཏེ།
དཔེན་ན་དྷ་སའི་བོད་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྣམས་ས་གནས་གཅིག་ནང་ལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་འཛོམས་ཡོད་དུས། རང་རང་གི་ཁ་སྐད་དམིག་བསལ་ཅན་རྣམས་ཟུར་འཇོག་གིས། ད་ལྟའི་ལྷ་སའི་སྐད་ལ་བསྲེག་བཅད་བརྡར་ནས་གསེར་བཙོ་མ་ལྟ་བུའི་བོད་རིགས་ཀུན་དང་། འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་དུ་བེད་སྤྱད་ཀྱང་གོ་ཐུབ་པ་ཙམ་མ་ཟད།
དག་ཆ་འབྲི་སྟངས་ཀྱང་གཅིག་མཚུངས་ཅིག་བྱུང་ན་ག་འདྲ་འདུག་གམ། ངས་ཤོད་འབྲི་བྱེད་སྟངས་འདི་ཀུན་གྱིས་ཤེས་ཤེས་པ་རེད་ཅེས་བཏང་སྙོམས་སུ་མ་འཇོག་པར་དགག་གཞག་སྤོང་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དཔྱད་པར་འཚལ་ལོ། །
༣༦༽ མགོན་པོ་ཕྱག་གཉིས་པ་ལགས་ཀྱིས།
ད་རུང་དུས་གསུམ་ཡང་ནང་གསེས་དབྱེ་རྒྱུཡོད་པ་འདྲ་སྟེ།
ངས་ཤིང་བཅད་ཡིན། ངས་ཤིང་བཅད་ཡོད།
ངས་ལྟ་གི་ཡོད། ངས་བལྟས་བསྡད་ཡོད།
ངས་བསྒྲུབ་གི་ཡིན། ངས་བསྒྲུབ་བསྡད་གི་ཡིན།ལྟ་བུ།
དཔེར་ན་མགོན་ཕྱག་ལགས་ཀྱིས། ཟུར་བཏོན་གནང་བ་ལ་དཔྱད་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་རེད། ངའི་ཁ་ནས་དང་། བསམ་བློར་དག་ཆ་མི་འདྲ་བ་འདི་འདྲ་འདུག
ངས་ ཤིང་ བཅད་༼པ་༽ཡིན། ངས་ ཤིང་ བཅད་༼ནས་བཞག་༽ ཡོད།
ངས་ ལྷ་འདི་ བསྒྲུབ་བགྱི་ ཡིན། ངས་ ལྷ་འདི་ སྒྲུབ་ནས་ སྡོད་བགྱིད་ ཡིན།༼སྡོད་བགྱིན་ཡིན་༽
རྣམས་པ་ཚོ་ལ་དིང་དུས་སྤྱི་སྐད་ལ་དོ་སྣང་གསར་པ་ཅིག་གནང་ནས་ངས་བྲིས་པ་འདི་ཚོ་ལ་དགག་གཞག་སྤོང་གསུམ་མཐིལ་ཕྱིན་རེས་གནོངས་དང་། ངས་ཀྱང་དེ་ནི། ང་ཚར་གཅོད་པ་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་སྤྱི་སྐད་ལ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབས་པར་འདོད་དོ། །
རྒན་མགོན་ཕྱག་ལགས་ཕེབས་པར་དགའ་ཡོད། མིང་མེད་རྡོ་རྗེ་ཡང་སྔོན་གྱི་དྲ་གྲོགས་རྙིང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་བྱུང་། རེད། སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་བཤད་ཀྱིན་འཐོར་འགྲོ་བ་ཞིག་འདུག སླར་ཡང་བྱ་ཚིག་ལ་འཇུག་པར་བྱེད། གནས་བརྒྱད་རྩ་འགྲེལ་གྱི་འགྲེལ་བཤད་དེ་འདི་རེད། གང་བྱེད། གང་གིས་བྱེད། གང་ལ་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད། གང་ནས་བྱེད། སོགས་རེད། གང་གིས་བྱེད་ཟེར་བ་རྣམ་དབྱེ་གསུམ་པ་རེད། གང་དུ་བྱེད་ཟེར་བ་འདི་གཉིས་པ་རེད། དོན་གྱི་རྡོག་རྡོ་མར་ཁུ་འདྲ་བོ་དེ་ནི་བྱ་ཚིག་གང་ཞིག་ཚིག་གྲུབ་ཏུ་སྤྱོད་སྐབས་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པའམ་འཇུག་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པ་དེ་རེད། སུས་བྱས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་བྱས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་དེབ་ཉོས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་གང་དུ་ཉོས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་ཚོང་ཁང་དུ་དེབ་ཉོས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་དེབ་ཉོས་པ་རེད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་དགེ་རྒན་ལ་དེབ་ཉོས་པ་རེད། འདི་འདྲ་ནི་གནས་བརྒྱད་ན་བཤད་པའི་བྱེད་པའི་གནས་ཞེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་རེད། འགྲེལ་བཤད་འདི་འདྲ་སུམ་རྟགས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཁག་ན་མེད་པ་རེད། འགྲེལ་བཤད་འདི་འདྲ་ནི་སུམ་རྟགས་ཀྱི་བདག་གཞན་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཚིག་ལ་ལྟ་སྟངས་གསར་པ་ཞིག་དང་འགྲེལ་བཤད་ཀྱང་གསར་པ་ཞིག་རེད། འདི་དང་ཆ་མཚུངས་པར་བྱ་ཚིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཚུལ་གསར་པ་ཞིག་བྱུང་ན། དེས་བོད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པ་ལ་ཕན་གྱི་རེད་བསམས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་ཆ་བརྩི་ཚུལ་འདི་དྲངས་པ་ཡིན། བོད་སྐད་ལ་འབྱོར་ན་ང་ཚོའི་ཁེ་ཕན་རེད། བོད་སྐད་ལ་མི་འབྱོར་ན་དེ་ནི་གཡུགས་བཞག་ན་འགྲིག་གི་རེད།
ད་ བོད་སྐད་ཀྱི་བྱ་ཚིག་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རྣམ་དབྱེ་ཡོད་ཚད་ལ་ད་དུང་སློབ་སྦྱོང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་འདུག་གསུངས་པ་དེ་ལ་མོས་པ་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཡོད། འདིའི་ཁྲོད་དུ་བྱ་ཚིག་འཕར་མ་དང་བྱ་ཚིག་གི་ཚིག་གྲོགས། བྱ་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་སོགས་ཀྱང་ལོས་ཡིན། ཁ་ལས་རླུང་རྟ་རྟ་རྒྱུགས་རྒྱུགས་ཟེར་ན་མཚུངས་གསལ་ཡིན་པ་འདྲ། འོན་ཀྱང་རྒོད་མ་འདི་རྒྱུགས་རྒྱུགས་ནས་ཞེས་བཤད་ན་རྒྱུགས་ཀྱི་ཚིག་འདིའི་དུས་ཡུན་ཡིན་པ་འདྲ། ཁྱོད་ཕེབས་ཤོག་དང་། ངས་སྒོ་ཕྱེས་ཕྱེས་བཞག་ཡོད། ལྟ་བུའོ།།
མཐའ་མ་དེར་འདི་བཤད་འདོད་བྱུང་། སུམ་རྟགས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་དང་ཁ་བྲལ་ན་འགྲིག་གི་མ་རེད་ཅེས་བཤད་པ་ནི་ཅུང་གུ་དོག་པ་ཞིག་མིན་ནམ་དྲན། ང་ཚོ་ལ་དགོས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་ཞིག་མ་རེད། སྣ་ཚོགས་པ་དཔེར་ན། བྱིས་པའི་བརྡ་སྤྲོད་དམ་སྒྲ་རིག་པ། སློབ་མའི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ། བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཉིན་གཅིག་མ། སོགས་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་བྱུང་ན། རང་རང་གི་ཁམས་དང་མོས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པ་འདི་ཤེས་སླ་བ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། ཞི་མི་དཀར་ནག་གི་ཁྱད་པར་མ་རེད། ཙི་ཙི་གསོད་དགོས་པ་རེད།
ད་ བགྱིད་སོགས་ཚིག་གི་མཇུག་ཏུ་འབྲི་བ་དེ་ལ་བསམ་འཆར་འགའ་ཡོད་མོད་རིམ་གྱིས་ཞུས་ཆོག་པ་ཞུ།
རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་ལ་གནས་བརྒྱད་ཀྱིས་མིང་གིས་བསྙད་ནས།
༡༽གང་བྱེད། ང་། ཁྱོད། ཁོ། མོ། རླུང།་། ཆར་པ།
༢༽གང་ལ་བྱེད། ཤར་ཕྱོགས་ ལ་ འགྲོ བོད་ ལ་ ཕྱིན། དེབ་ ལ་ བྲིས།
༣༽གང་གིས་བྱེད། ང་ ཡིས་ བྲིས། ཁོང་ གིས་ གསུངས། རླུང་གིས་དེད།
༤༽གང་ཆེད་་བྱེད། སློབ་མའི་ཆེད་ དུ་ བྲིས།
༥༽གང་ནས་བྱེད། གངས་ ནས་ ཆུ། བ་ ནས་ འོ་མ། ས་ ལས་ མྱུ་གུ
༦༽གང་གི་བྱེད། ངའི་ ལག་པ། ཁྱོད་ ཀྱི་ དེབ། ཤིང་ གི་ ཡལ་ག
༧༽གང་དུ་བྱེད། ངག ལ་ དེབ་ཡོད། ཁྱོད་ ལ་ སྨྱུ་གུ་འདུག ཁོང་ ལ་ ཕྱག་དེབ་འདུག འདི་ ལ་ རྐུབ་བཀྱག་འདུག
༨༽གང་གི་འབོད། ཀྱེ། ལྷ་ཁྱོད། ཀ་ཡེ་རྒྱལ་པོ། ཀེ་ཁོ་རེ། ཝེ་མ་བྱན།
I went. = ང་ ཕྱིན་པ་ ཡིན།
I go. = ང་ འགྲོ་བགྱིད་ ཡོད།
I am going. = ང་ འགྲོ་བགྱིན་ ཡོད།
I will go = ང་ འགྲོ་བགྱི་ ཡིན།
ཁྱོད་ ཕྱིན་པ་ རེད།
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱིད་ འདུག
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱིན་ འདུག
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱི་ རེད།
ཁོ་ ཕྱིན་པ་ རེད།
ཁོ་ འགྲོ་བགྱིད་ འདུག
ཁོ་ འགྲོ་བགྱིན་ འདུག
ཁོ་ འགྲོ་བགྱི་ རེད།
“བརྗོད་པའི་སྐོར་”དང་“ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་”ལ་ཀློག་འདོད་ཡོད་མཁན་རྣམས་ནས་དྲྭ་ཐག་འདི་ནས་ལེན་རྒྱུ་འདུག།
http://www.vikramasila.org/Tibetan-language-download
གནའ་སྐད་དང། ཡིག་སྐད་དང། ཁ་སྐད་ཆུ་བོ་གཅིག་འགྲིལ་ཅན་ཞིག་འདུག།
དྲྭ་ཐག་འདི་ནོར་མི་འདུག།
http://www.vikramasila.org/tibetan-language-download
ཡ་མཚན། རྩོམ་འདི་གསར་པ་ཞིག་རེད་སྙམས་ནས་ཞིབ་པར་བཀླགས་པ་ཡིན། མཆན་དེ་ཚོ་ཀློག་བཞིན་པའི་སྐབས་ལ། མགོན་པོ་ཕྱག་གཉིས་པའི་མཚན་དེ་མཐོང་ནས་སྙིང་ཚ་ལོང་བྱས། ཞིབ་པར་བལྟས་པས། རྩོམ་འདི་ལོ་དྲུག་བདུན་གོང་བྲིས་པ་རེད་འདུག མཆན་པ་བོད་སྐད་ཞུ་བ་དེས་བསྔོགས་ནས། མཆན་གསར་པ་བཏབ་འདུག་
ས་ལ་པན་འབྱོར།
I went. = ང་ ཕྱིན་པ་ ཡིན།
I go. = ང་ འགྲོ་བགྱིད་ ཡོད།
I am going. = ང་ འགྲོ་བགྱིན་ ཡོད།
I will go = ང་ འགྲོ་བགྱི་ ཡིན།
ཁྱོད་ ཕྱིན་པ་ རེད།
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱིད་ འདུག
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱིན་ འདུག
ཁྱོད་ འགྲོ་བགྱི་ རེད།
ཁོ་ ཕྱིན་པ་ རེད།
ཁོ་ འགྲོ་བགྱིད་ འདུག
ཁོ་ འགྲོ་བགྱིན་ འདུག
ཁོ་ འགྲོ་བགྱི་ རེད།
བོད་སྐད་སློབ་སྟངས་གསར་ཞིག
རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་ལ་གནས་བརྒྱད་ཀྱིས་མིང་གིས་བསྙད་ནས།
༡༽གང་བྱེད། ང་། ཁྱོད། ཁོ། མོ། རླུང།་། ཆར་པ།
༢༽གང་ལ་བྱེད། ཤར་ཕྱོགས་ ལ་ འགྲོ བོད་ ལ་ ཕྱིན། དེབ་ ལ་ བྲིས།
༣༽གང་གིས་བྱེད། ང་ ཡིས་ བྲིས། ཁོང་ གིས་ གསུངས། རླུང་གིས་དེད།
༤༽གང་ཆེད་་བྱེད། སློབ་མའི་ཆེད་ དུ་ བྲིས།
༥༽གང་ནས་བྱེད། གངས་ ནས་ ཆུ། བ་ ནས་ འོ་མ། ས་ ལས་ མྱུ་གུ
༦༽གང་གི་བྱེད། ངའི་ ལག་པ། ཁྱོད་ ཀྱི་ དེབ། ཤིང་ གི་ ཡལ་ག
༧༽གང་དུ་བྱེད། ངག ལ་ དེབ་ཡོད། ཁྱོད་ ལ་ སྨྱུ་གུ་འདུག ཁོང་ ལ་ ཕྱག་དེབ་འདུག འདི་ ལ་ རྐུབ་བཀྱག་འདུག
༨༽གང་གི་འབོད། ཀྱེ། ལྷ་ཁྱོད། ཀ་ཡེ་རྒྱལ་པོ། ཀེ་ཁོ་རེ། ཝེ་མ་བྱན།
འདས་ད་ལྟ་མ་འོངས་གོ་རིམ་བཞིན།
༡༽ངས།
་་་པ་ཡིན།
་་་་བགྱིད་ཡོད།
་་་་བགྱི་ཡིན།
༢༽ཁྱོད་ཀྱིས།
་་་པ་རེད།
་་བགྱིད་རེད།
་་་་བགྱི་རེད།
༣༽ཁོས་དང་མོས།
་་་་པ་རེད།
་་་བགྱིད་རེད།
་་་་བགྱི་རེད།
• ༢༥༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ གི་ཆུ་ཚོད་ ༧ སྐར་མ་ ༣༩
ང་ཡིན། ང་མིན།
ཁྱོད་རེད། ཁྱོད་མ་རེད།
ཁོ་རེད། ཁོ་མ་རེད།
འདི་རེད། འདི་མ་རེད།
• ༢༦༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ གི་ཆུ་ཚོད་ ༧ སྐར་མ་ ༤༡
ཡོད་མེད་དང་འདུག་མི་འདུག
ང་ལ་ཡོད། ང་ལ་མེད།
ཁྱོད་ལ་འདུག ཁྱོད་ལ་མི་འདུག
ཁོ་ལ་འདུག ཁོ་ལ་མི་འདུག
དེ་ལ་འདུག དེ་ལ་མི་འདུག
• ༧༽ དགེ་བསྙེན་རྡོ་རྗེ་ནས།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༤ གི་ཆུ་ཚོད་ ༦ སྐར་མ་ ༢༩
འདས་ད་ལྟ་མ་འོངས་གསུམ་ལ།
༡༽ མདང་ ངས་ ཤིང་ བཅད་པ་ ཡིན།
༢༽ འདི་རིང་ ངས་ ཤིང་ གཅོད་བགྱིན་ ཡོད།
༣༽ སང་ཉིན་ ངས་ ཤིང་ གཅད་བགྱི་ ཡིན།
ཚེག་འགྲོས་ཀྱི་དགེ་མཚན་
༧བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་ཀློག་ལ་བྱང་པ་ཞིག་གིས་བཀླགས་པ་ཡིན་ན་ཚིག་གི་གཅོད་མཚམས་ཀྱི་ཚེག་རྟགས་མེད་ཀྱང་ཚེག་ཆུང་གི་ཚེག་རྟགས་ཙམ་གྱིས་གོ་ཆོད་པར་བྱས་ཏེ་ཚེག་ཁྱིམ་དང་ཚིག་མཚམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པར་ངོ་ཤེས་ཞིང་བཀླག་ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཚེག་རྟགས་རྩ་ནས་མེད་ནའང་ཚེག་ཁྱིམ་དང་ཚིག་མཚམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པར་བཀླག་ཐུབ་ཅིང་ཚིག་དོན་ཡང་ཤེས་ཐུབ་པའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཡིན། ཚེག་མེད་ཀྱང་ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་གཅོད་མཚམས་ཁྲ་ལམ་མེར་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི་ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་དག་ཆའི་འགྲོ་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་དེ་ཡིན། དཔེར་ན།
“གལཏེཀློགལབྱངཔསབཀླགསཔཡིནནབོདཡིགནིཚིགགིགཅོདམཚམསམེདཔཙམམཡིནཔརཚེགཁྱིམགྱིཚེགཀྱངམེདནའངཚེགཁྱིམདངཚིགགིགཅོདམཚམསཁྲ་ལམམེརཤེསཤིངབཀླགཐུབཔའིཡིགེཞིགཡིན།”ལྟ་བུ་འོང།
དེ་འདྲའི་ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་གཅོད་མཚམས་ཁྲ་ལམ་མེར་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི། གོང་གི་ཡིག་ཕྲེང་དག་ལས་ཡི་གེ་དང་པོ་“ག་”དེ་མིང་གཞི་ཡིན་དགོས་པ་དང། དེ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་“ག་”སྔོན་འཇུག་ཏུ་བརྩིས་པ་ཡིན་ན་“ལ་”ལ་“ག་”སྔོན་འཇུག་འཐོབ་པའི་རྐྱོན་དུ་ཐལ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའི་སྔོན་འཇུག་གམ་མིང་གཞི་གང་ཡིན་ཐོགས་མེད་དུ་ངོས་བཟུང་ཐུབ་པས་རྗེས་འཇུག་དང་ཡང་འཇུག་ཀྱང་བང་རིམ་བྱས་ནས་གང་ཡོད་རྣམས་རང་ངོས་ནས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཀློག་པ་པོའི་མིག་ལམ་དང་ཡིད་ལམ་ན་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་ཞིག་འོང། དེས་ན་ཡིག་ཕྲེང་གི་ཡི་གེ་གང་ཡོད་དེ་ལྟར་གཡས་ནས་གཡོན་དུ་གོ་རིམ་བསྟར་ཆགས་སུ་ ༡པོ་) སྔོན་འཇུག་ ༢པ་) མིང་གཞི་ ༣པ་) རྗེས་འཇུག་ ༤པ་) ཡང་འཇུག་རྣམས་རིམ་པས་ཚེག་ཁྱིམ་གཅིག་ཏུ་ལྷུ་རང་འགྲིགས་ནས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་ཚེག་རྟགས་མེད་ཀྱང་ཚེག་མཚམས་དེ་ཀློག་ལ་བྱང་པ་ཞིག་ལ་ཀློག་མི་ཤེས་པ་མི་འོང་བའི་དཔེ་དེ་འདྲ་འོང། དེ་འདྲའི་འགྲོས་མི་འགྲོ་བའི་སྐབས་ལ་ཚེག་རེས་(“ཁྲ་ལམམེར”ལྟ་བུ་)མཚམས་བཅད་དེ་བཞག་པས་འཐུས་པའམ། ཚེག་ཆུང་མེད་ཀྱང་མིང་ཚིག་གོང་འོག་ལ་ལྟོས་ནས་ཀྱང་ཚེག་མཚམས་ཤེས་པ་ཞིག་འོང། ཚིག་མཚམས་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལའང་ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་འགྲོས་ལྟར་སྔོན་འཇུག་དང་རྗེས་འཇུག་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལམ་བཟང་པོ་ཞིག་བརྩི་ས་མེད་ནའང། མིང་ཚིག་དང་པོ་རང་ནས་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་ལྟར་ཚིག་མཚམས་ཐོགས་མེད་དུ་ངེས་ཐུབ་པ་དང། མ་ངེས་པ་རྣམས་ནི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དང་སྤྱི་དོན་དང་ཚིག་ཕྲད་དང་མིང་ཚིག་གོང་འོག་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་ཀྱི་འགྲོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན།
དཔེར་ན་ ཀ) “ཉི་ཟླ་ལ་རྟ་སོ་ལྔ་འདུག། ཉི་ཤུ་ནི་ཆུང་ཆུང་འདུག།”ཞེས་པ་དང། ཡང་ན། ཁ) “ཉི་ཟླ་ལ་རྟ་སོ་ལྔ་འདུག། ལྔ་པོ་ཆུང་ཆུང་འདུག།”ཞེས་བརྗོད་པའི་བརྗོད་སྟངས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ཀྱི་གོ་བ་ལྟ་བུ་ལ། བརྗོད་སྟངས་དང་པོའི་གྲངས་ཀ་ནི་“སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་”ཡིན་པ་བརྗོད་པ་གཉིས་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང། ཡང་གྲངས་ཀ་“སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་”དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་གོང་གི་མིང་ཚིག་གི་གཅོད་མཚམས་“རྟ་”རྐྱང་པ་ལས་“རྟ་སོ་”ལྟ་བུའི་གོ་བ་དང་མ་ནོར་བར་ཤེས་པ་ཞིག་འོང། ཡང་བརྗོད་སྟངས་གཉིས་པའི་གྲངས་ཀ་“ལྔ་”རྐྱང་ཡིན་པ་དེའི་འོག་གི་བརྗོད་པ་གཉིས་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། གྲངས་ཀ་“ལྔ་”རྐྱང་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་གོང་གི་“རྟ་སོ་”(རྟ་ཡི་སོ་)སྟེ་ཚིག་སྡུད་ཅན་གྱི་མིང་ཚིག་ཏུ་ངེས་པ་ཞིག་འོང།
དེས་ན་བརྗོད་བྱ་དང་སྤྱི་དོན་དང་ཚིག་ཕྲད་དང་མིང་ཚིག་གོང་འོག་གི་གོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚིག་ཚོགས་ལས་ཚིག་མཚམས་ཕལ་ཆེ་བ་ཀློག་ལ་བྱང་པ་ཞིག་ལ་ཡར་བརྟེན་མར་བརྟེན་བྱས་ནས་ཚིག་མཚམས་མ་ཟད་བརྡ་དོན་ཤེས་ཐུབ་པ་འོང་བ་ཞིག་ཡིན། མི་རིགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་དང་བསྡུར་ན། འཇམ་བུའི་གླིང་འདིར་མང་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚིག་མཚམས་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་མེད་ནའང་འཐུས་ཤིང་འབད་པ་བྱས་ནས་བཀླག་ཤེས་ལ་དོན་གོ་ཐུབ་པའི་ཡི་གེ་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་ ༡༢ ཀྱི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ།
དེ་འདྲ་ཡིན་ནའང་ཚེག་མཚམས་ལ་ཚེག་རྟགས་མེད་ཀྱང་སྦྱངས་ན་ཤེས་ཐུབ་པའི་ཡི་གེ་ཡིན་བཞིན་དུ་ཚེག་ཆུང་རེ་བརྒྱབས་ཏེ་ཁ་གསལ་ཡང་གསལ་དུ་བྱས་ཏེ་བྱིས་པས་ཀྱང་སྔོན་འཇུག་རྗེས་འཇུག་སོགས་ཀྱི་འགྲོས་ཙམ་མ་ཤེས་ཀྱང་འབད་མེད་དུ་ངོ་ཤེས་པར་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཚིག་མཚམས་ལ་ཁ་གསལ་ཡང་གསལ་བྱེད་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་མཚམས་འཛིན་བྱེད་གྱི་རྟགས་གང་ཡང་མེད་པར་བཞག་(ཡང་ན་“ལུས་”)ཡོད་པས་ཚིག་མཚམས་རྣམས་བྱིས་པས་ཕར་ཞོག་མཁས་པས་ཀྱང་འབད་པས་ཤེས་དགོས་ཤིང་མ་འབད་ན་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཏུ་བཞག་ཡོད། དེ་ལྟར་བཞག་དགོས་པའི་དགོས་པ་འདི་ཡིན་ཞེས་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ་བཤད་པ་མེད་ནའང་དེང་སང་སྐད་ཡིག་ཉམས་ཆག་ཆེན་པོར་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ཚིག་མཚམས་རྣམས་ཚེག་མཚམས་ལྟར་འབད་མེད་དུ་ཤེས་མི་རུང་བར་བརྩིས་ཏེ་འབད་པ་ཁོ་ནས་ཤེས་དགོས་པའི་དགེ་མཚན་དུ་ལྟ་བའི་“དགེ་མཚན་”དེ་ལ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཡོད་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་ཞིག་འོང་བ་ཡིན།
ཚེག་རྟགས་ལས་ཚེག་མཚམས་བྱིས་པས་ཀྱང་འབད་མེད་དུ་ཤེས་ཀྱང་བརྡ་དོན་ཕར་བཞག་ཚིག་མཚམས་ཙམ་ཡང་མཁས་པས་ཀྱང་འབད་ཀྱང་ངེས་མི་ཐུབ་པའི་དཔེ་ནི་འདི་འདི་འདྲ་འོང། དེ་ཆུ་ཁོལ་མ་རེད། མོ་མགོ་འཁོར་སོང་། དེ་པདྨའི་མེ་ཏོག་རེད།
མིང་ཚིག་གི་དོན་དང་པོ་རང་ནས་མ་ངེས་པའམ་མ་འདྲིས་པ། མིང་ཚིག་གོང་་འོག་་ལ་བརྟེན་སའི་ཚིག་མེད་པའམ་ཉུང་བའམ་བརྟེན་མ་ཤེས་པའི་སྐབས་དང། ཡང་ཚེག་ལྷག་ཅན་དང་ཚིག་སྡུད་ཅན་དང་ཚིག་སྤུངས་ཅན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་མི་གསལ་བ། ཕར་སྤྲོས་ཚུར་བསྡུ་བྱས་པའི་ཚིག་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་ཀློག་སྐབས་ཀློག་ལ་བྱང་པ་འཐོབ་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོགས་ཐུག་དང་ཚམ་ཚོམ་འོང་བ་མ་ཟད་ཀློག་ནོར་ཤོར་བའི་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གནས་དང་དུས་ངེས་མེད་དུ་འོང་བ་ནི་ཚིག་མཚམས་གཅོད་མ་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཙམ་ཞིག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་བོད་སྐད་ཀྱི་འཁོར་ཡུག་ལ་ (ང་ན་ཚ་མེད། ལྟ་བུ་) ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཞིག་ཡིན། དེས་ན་ཡི་གེ་འབྲི་སྲོལ་རང་ལ་ཆ་མ་ཚང་བས་ཀློག་པ་དང་ཚིག་དོན་ཤེས་དཀའ་བའི་དཀའ་ངལ་དང། སྦྱངས་པ་ཆུང་བས་ཀློག་པ་དང་ཚིག་དོན་ཤེས་དཀའ་བའི་དཀའ་ངལ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་སོ་སོ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གོང་དུ་ངོ་སྤྲད་པ་ལྟར་ཡིན། ཚེག་འགྲོས་འདི་ནི་ཡི་གེ་འབྲི་སྲོལ་རང་ལ་ཆ་མ་ཚང་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཤིག་ཡིན། འདི་འདྲའི་དཀའ་ངལ་བདག་པོ་རྒྱག་འོས་དང་མི་འོས་པའི་གཞི་འཇོག་ས་ནི་དཀའ་ངལ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་དེ་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཏུ་རྙེད་མ་རྙེད་ལ་གཞི་བཅོལ་ཡོད། འབྲི་ཀློག་བྱེད་པ་པོའི་གནས་ཚད་སོགས་ལ་གཞི་བཞག་པ་ཞིག་ནི་མིན། གཞུང་འདིར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཚེག་འགྲོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིག་ཆ་རྣམས་ནི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལ་མི་འཕྲོད་པ་མེད་པ་དང། མཁས་བྱིས་བར་གསུམ་གྱི་ཤེས་ཡོན་མཐོ་དམའི་གནས་ཚད་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཡི་གེ་འབྲི་ལུགས་སོ་སོར་མི་དགོས་པར་བརྒྱ་གོ་གཅིག་ཆོད་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལམ་བཟང་བ་དང། ཚིག་གི་གཅོད་མཚམས་མཐོང་དགོས་མཁན་ལ་མཐོང་བ་དང། ཚིག་མཚམས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་མི་མངོན་པ་དང། མིག་ལམ་ལའང་མཐོང་ན་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང། ཚེག་མཚམས་དགོས་པ་ལྟར་དུ་ཚིག་མཚམས་ཡང་དགོས་མཉམ་ཡིན་པ་ཞིག་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་དཔེ་དབུས་ཀྱི་སྒམ་འདིར་[ གཞན་དུ་གཟིགས་ ]བསྟན་པ་ལྟར་འོང། དེས་ན་བོད་ཡིག་ཀློག་པ་པོ་སུ་རུང་ལ་གནས་དང་དུས་ངེས་མེད་དུ་འོང་རིག་པའི་ཚིག་མཚམས་མི་ངེས་པའམ་མི་ཤེས་པའི་གློ་བུར་གྱི་དཀའ་ངལ་གྱི་རྩ་བ་ཐུག་ས་ཚིག་མཚམས་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཚེག་རྟགས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་སྦྱངས་པ་ཆུང་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན། བྱིས་པས་ཚེག་མཚམས་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཚེག་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེག་ཁྱིམ་ཀྱི་མཚམས་ཐོགས་མེད་དུ་ཤེས་པ་ལྟར་དུ་ཚིག་མཚམས་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཚེག་རྟགས་ཤིག་ཡོད་ན་ཚིག་མཚམས་འབད་མེད་དུ་ཤེས་པ་ཞིག་འོང་བ་ཡིན་པས་དགོས་མེད་ཀྱི་སྦྱངས་པ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པ་དེ་འདྲ་ཡིན། ད་ལྟའི་ཚིག་མཚམས་རྣམས་འབད་རྩོལ་དང་སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་པས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་ ཀ) བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་ཚད་བོད་ཡིག་ཉམས་ཆག་གི་རྐྱེན་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་བལྟས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་དང། ཁ) བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པ་ལ་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལ་མི་འཕྲོད་པ་མེད་པའི་ལེགས་བཅོས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་མི་རུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་བ་ཞིག་དང། ག) ཚེག་ཁྱིམ་གྱི་གཅོད་མཚམས་ལྟར་ཚིག་མཚམས་གྱི་གཅོད་མཚམས་ཀྱང་འབྲི་ཀློག་གཉིས་དང་མཁས་བྱིས་བར་གསུམ་ཚང་མས་དཀའ་ངལ་འདྲ་མིན་མེད་པའི་ཐོག་གཅིག་མཚུངས་དང་ཐོགས་མེད་དུ་བཀླག་ཤེས་པའི་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཐབས་ལམ་འོང་མི་སྲིད་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། འདིར་བཤད་པའི་ཚེག་འགྲོས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདིས་ ཀ) བོད་ཡིག་ཉམས་ཆག་གི་རྐྱེན་ཆ་རྩ་ནས་མེད་པ་དང། ཁ) བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལ་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དུ་མི་འཕྲོད་པ་མེད་པ་ཞིག་དང། ག) འབྲི་ཀློག་གཉིས་དང་མཁས་བྱིས་བར་གསུམ་ཚང་མར་གཅིག་མཚུངས་སུ་འབྲི་ཞིང་བཀླག་ཤེས་པའི་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཐབས་ལམ་དུ་ངོ་སྤྲད་ཡོད།
བོད་སྐད་ལགས།
་
ཕོ་བྲང་ཆེན་པོ་ཕོ་ཏ་ལ།
དེའི་ཚབ་ཏུ།
ཕོ་ བྲང་ཆེན པོ་པོ་ ཏ་ལ། ཞེས་པ་ཞིག་ཚིག་མཚམས་མ་བཞགཔར་འབྲི་ཐུབ་བམ། ལགས། ཧཧཧ།། །།
རབ་འབྱམས་ལགས།
འདི་ལ་ས་སྟོང་འཇོག་སྟངས་ཤིག་གསུང་རོགས། “སྲིད་ཞི་ཕན་བདེའི་འདོད་རྒུ་འབྱུང་བའི་གཏེར།” ཡང་ན། “འདི་ཕ་མ་གཅིག་གི་ལས་ཀ་རེད།” “ཁོང་ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་མེད་པའི་མི་རེད།” “འདི་ཆུ་ཁོལ་མ་རེད།”
གཞན་ཡང།
“ཁོས་བོད་གཞུང་མང་དང་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་དཀའ་ལས་བརྒྱབས་སོང།”
བཏགས་པ མཐའ་བཟུང
༄། །ཁྲིམས་ལུགས ཀྱི ཐོག ནས བོད ཀྱི གནས་སྟངས ལ སྔར་ཕན བློ་གཡེང བྱེད དགོས་པ བྱུང མེད ཀྱང༌། ངས ལོ་ཤས རིང བོད ཀྱི སྲིད་དབང བཟུང་སྐབས གློ་བུར དུ གནས་ཚུལ དེ གལ་གནད ཆེན་པོར གྱུར་པ རེད། དེ སྐོར་བདེན་པའི གནས་ཚུལ ངོ་མ ཞིག་བརྗོད་འདོད ཡོད། སྔ་དུས ལོ་རྒྱུས མ དར་བའི གོང བོད འདི གངས་རི་དང། མུ་མེད ནགས ཀྱིས བསྐོར་བའི མཚོ་གླིང ཆེན་པོ མིའི རིགས སུས ཀྱང བདག ཏུ མ བཟུང་བ ཞིག་ཡིན པ་དང༌། དེ ནས རིམ གྱིས མིའི རིགས བྱུང ནས རྗེ འབངས ཀྱི རྣམ་པ ཅུང་ཟད དོད དེ འགའ ཞིག ནས མི་ཚོགས བྱིངས ཀྱི འགོ་འཁྲིད ལམ་སྟོན བྱེད་པ རང་བྱུང སིལ་མའི ཚུལ དུ གནས ཡོད་པ རེད། ལོ ཉིས་སྟོང ལྷག གི གོང མི་ཚོགས དེ་རྣམས ཆིག་སྒྲིལ གྱིས བོད རྒྱལ་ཁབ གོང་བུ གཅིག ཏུ གྱུར ཞིང༌། དེང་དུས ཡོངས་གྲགས རྒྱ་གར ནང གི བརྩི་ཚུལ ལྟར སྟོན་པ ཤཱཀྱ ཐུབ་པ མྱ་ངན ལས འདས་ཚུལ བསྟན ནས ལོ་ ༤༡༨ སོང ཞིང༌། ཕྱི་ལོ མ བྱུང་བའི ལོ་ ༡༢༧ གོང ཤིང སྟག ལོ བོད སྤྱི ལ དབང་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི ཐོག་མ གཉའ་ཁྲི བཙན་པོ བྱུང༌།