ངྷ་ས་ཚོཊ་སྐྱིད་མཉམ་སྦྲེལ་ཐུན་མོང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག དེ་རིང་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཐོག་བཞུཊ་སྒར་ངྷ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ། སྟག་ལུང་ཞབས་དྲུང་རིན་པོ་མཆོག་དང་རྣམ་གྲྭ་སློབ་དཔོན་རྣམ་གཉིས་དབུ་བཞུཊ་ཐོག་ངྷ་སའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམ་པ་དང་། ཕྱོཊ་མཐའ་ཁག་གི་དགོན་པ་ ༢༡ ཙམ་གྱི་དགེ་འདུན་པའི་སྐུ་ཚབ། ས་གནས་མང་ཚོགས་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༦༠༠ བརྒལ་་བལྷག་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས། ཉེ་ལམ་མདོ་སྨད་རྔ་པ་ཁུལ་འབར་ཁམས་རྫོང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ་སྐུ་གྲོངས་པའི་གྲྭ་བློ་བཟང་བློ་འཛིན་གཙོས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་བཏང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་བསྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་ཚོགས་བསྐོར་གཟབ་རྒྱས་པ་ཞིག་གནང་བ་དང། སྐབས་དེར་རིས་མེད་དགེ་བཙུན་རྣམས་ལ་ཧིན་སྒོར ༥༠ རེ་སྐུ་འགྱེད་ཕུལ་ཡོད།
ཚོགས་སྐྱིད་མཉམ་སྦྲེལ་ཐུན་མོང་ནས་ད་བར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ཐད་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཐེངས ༡༥ གནང་ཡོད་ཅིང། ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་ཉིན་གྲངས་བདུན་གཉིས་ལྷག་མ་ཎི་དུང་ཕྱུར་བསགས་སྒྲུབ་མཛད་ཡོད་ཅིང། མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཐེངས་གཅིག་ལ་ཉུང་མཐར་ཧིན་སྒོར་ཁྲི་བདུན་༧༠༠༠༠ ལྷག་ནར་གཏོང་གིས། ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་གཤིན་པོ་དག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐར་བ་ཐོབ་པ་དང། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྩ་དྲོ་བ། མ་འོངས་པར་བོད་སྤྱི་མཐུན་བསོད་ནམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱིར་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་སྒྲུབ་བཞིན་པ་རེད།།
མི་ཞིག་ཤི་བར་ཤི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་བོད་སྤྱི་མཐུན་བསོད་ནམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་བྱ་བ་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མཐོང་དཀའ། མི་ཤི་བའི་རྗེས་ང་ཚོས་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་འདོན་པ་དེས་ཤི་བའི་རྣམ་ཤེས་ལ་དོན་དངོས་སུ་ཕན་གྱི་ཡོད་དང་མེད་དེ་ལུང་དང་རིགས་པའི་སྐྱ་བར་དུ་དྲོངས་ལ་དཔྱད་བསྡུར་ཅུང་ཞིག་གནང་དང་ཆོས་པ་ཚོ།
བོད་དོན་དུ་སྐུ་ལུས་མེ་མཆོད་འབུལ་མཁན་ཚོ་རེ་རེའི་དགེ་རྩར་དམིགས་དེ་མཆོད་འབུལ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་རང་རེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་བ་རེད་ལ། དེས་འདས་པོའི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ཚོའི་སེམས་རྩ་དྲོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉག་ཅིག་དང་། དེར་མ་ཟད། རྒྱལ་གཅེས་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་སེམས་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་རང་སྲོག་དོར་བ་ཡིན་ན་བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་འདྲ་མིན་གང་དུའང་་ཤི་རྗེས་དགེ་རྩ་སྒྲུབ་མཁན་གང་མང་ཡོད་པས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡག་པོ་ཞིག་འཐོབ་རྒྱུའི་ངེས་པ་དང་སྤོབས་པ་སྟེར་ངེས་རེད།
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་སྔགས་ལུགས་གཞིར་བཞག་ན་ཤི་བོ་དེ་ཉིད་དང་རིགས་རུས་དང་། དངོས་རྫས་
སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་བ་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཡོད་ན། བར་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ལས་ཁ་སྒྱུར་བ་སོགས་
ཕན་ཐོགས་ཅུང་ཟད་འབྱུང་བར་ལུང་རིགས་གཉིས་ཀས་གྲུབ་སྟེ། ཀུན་རིག་དང་མི་འཁྲུགས་པ་སོགས་རྒྱུད་དེ་
སྙེད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། རིགས་པས་ཀྱང་གྲུབ་སྟེ། ཤི་བོ་དེ་དང་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་
ཕྱིར། འོན་ཀྱང་ལས་ཀྱི་འཕངས་འབྲས་སྐྱེ་བ་གྲུབ་ནས་ལས་ཁ་སྒྱུར་བ་མེད་ཀྱང་རྟེན་དེ་ལ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་
སོགས་ཕྲན་བུ་ཕན་པ་ཡོད་དོ། །
རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོས་བོན་གྱི་ལྷ་སྡེར་གཟིགས་ཕྱོགས་གནང་ཚུལ།
སྤེལ་དུས། 2012-07-18 ཡོང་ཁུངས། ཧི་མ་ལ་ཡའི་བོན་གྱི་དྲ་བ། རྩོམ་པ་པོ། བསྟན་འཛིན་གྱིས་བསྒྲིགས།
རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ༼༡༦༡༧-༡༦༨༢༽མཆོག་གིས་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་བོན་གྱི་ལྷ་སྡེ་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་གནང་བའི་མཚམས་སྦྱོར།
དེ་ཡང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་རང་རྣམ༼འདི་སྣང་འཁྲུལ་བའི་རོལ་རྩེད་རྟོགས་བརྗོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀོད་པ་དུ་ཀུ་ལའི་གོས་བཟང༽ཞེས་པར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལྷ་སྡེ་དང་དེའི་མི་སྣ་ཆེ་ཁག་འགའ་ཤས་དང་ཐུགས་ཉེ་བའི་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་འདིར་བརྗོད་འདོད་བྱུང་། དེ་སྔ་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་རྣམས་སུ་འདིའི་སྐོར་གང་ཡང་བྲིས་མེད་པས་ན་རྒྱུ་མཚན་དེ་བས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བར་མཐོང་།
རང་རྣམ་དུ་ཞང་སྟོན་སྒར་པ་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཞེས་པ་བོན་གྱི་བླ་མ་དེ་ཉིད་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་བའི་བླ་མ་ཆེ་ཁག་གི་གྲས་ནས་ཤིན་དུ་གཙིགས་ཆེ་བར་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་བསྟན་སྲིད་དང་བོད་ཀྱི་བདེ་དོན་ལ་དམིགས་ནས་སྐུ་རིམ་ལན་མང་དུ་བསྒྲུབས། ཁོང་སྟོད་ལུང་དུ་ཡོད་པའི་ཞང་སྟོན་ཞེས་པའི་ཡུལ་ནས་ཕེབས་པས་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཞེས་ཞུས། དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་ཞང་སྟོན་ཞེས་ཞུ་གི་ཡིན།
སྤྱི་ལོ༡༦༧༡ལོར་རང་རྣམ་དུ༼ཟླ་བ་བཞི་བའི་འགོར་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་བོན་མཁའ་ཀློང་གི་མདོས་ཆེན་རིམ་གྲོ་གཏང་ཞིང་ལོ་སྔ་མ་ཚོར་ཡང་ཞང་ཞུང་ལུགས་ཀྱི་མོ་རྩིས་དང་དེར་བབས་པའི་བཅོས་རིམ་མང་དུ་མཛད།༽ཞེས་གསུངས། ༡དེ་བཞིན་དགྲ་སྲི་མནན་པ་དང་དགྲ་ལྷ་དཔང་བསྟོད་དང་ལྷག་པར་དུ་ཀླུ་བཅོས་སོགས་བོན་གྱི་གཏོ་ཆོག་མང་དུ་མཛད་ཡོད་པར་གསུངས། ༢སྤྱི་ལོ༡༦༧༡ལོར་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་ར་མོ་ཆེའི་ཀླུ་རྒྱལ་ལྕང་གསེབ་ཏུ་གཏའ་བསྡེམ་སོགས་བཅོས་ཀ་མཛད་པའི་ཚེ་ཀླུ་རྒྱལ་གྱི་འཁོར་དུ་ཁམས་སྤྲང་འདྲ་བ་གཉིས་འདུག་པ་ཅི་ཡིན་དྲིས་པར་འབྲུམ་པའི་ནད་བདག་ཡིན་ཟེར་བ་བྱུང་བས་ད་ལོར་འཐོར་ནད་ཞིག་ཡོང་ཉེན་ཆེ་ཚུལ་མོལ་བ་ལྟར་དེ་ནས་ཟླ་ཕྱེད་གསུམ་སྐོར་ཙམ་ལ་ལྷ་ས་ནས་རིམ་གྱིས་མཆེད་པའི་ལོ་ཕྱེད་གསུམ་ཚུན་ལ་དབུས་གཙང་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པས་ངེས་ཤེས་འདྲོང་བར་སྣང་། བོན་འདི་ལ་བོད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དགའ་བར་མ་ཟད་ཀླུ་ལ་ལྷག་པར་མངའ་བརྙེས་པ་ཞིག་ཡོད་ཚོད་དུ་འདུག་ཞེས་གསུངས། ༣འདི་ནི་དོན་ལ་གནས་པའི་བོན་གྱི་གཟེངས་བསྟོད་ཞིག་རེད་འདུག དེར་བརྟེན་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་དང་ལྷ་ས་ཞོལ་པར་ཁང་དང་རྟག་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་སོགས་སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་པར་ཁང་རྣམས་སུ་ཀླུ་འབུམ་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་གྱི་པར་ཤིང་བཞུགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་བན་དེ་དགོན་སྡེ་ཆེ་ཁག་རྣམས་སུ་ཡང་གསུང་རབ་དེ་ཉིད་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན།
འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཡོད་པའི་གཏེར་སྟོན་རྡོ་རྗེ་གླིང་བའམ་གཡུང་དྲུང་གླིང་བའི་གདུང་བརྒྱུད་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་གླིང་དུ་གསུང་རབ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤིང་པར་ཞིག་བཞུགས་ཡོད་པ་མཇལ་མྱོང་། དེའི་པར་བྱང་མི་གསལ་ཡང་ཕལ་ཆེར་བུམ་ཐང་བདེ་ཆེན་ནམ་ཕྱིས་སུ་པུ་ན་ཁར་གྲགས་པའི་ཤིང་པར་ཡིན་པ་འདྲ་སྙམ། སྤྱི་ལོ༡༦༧༡ལོའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་རང་རྣམ་དུ༼ཆབ་མདོ་རྗེ་དྲུང་རིན་པོ་ཆེའི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བོན་གཡུང་དྲུང་གི་མིག་གཅིག་བུ་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ། ཨ་མདོ་བའི་རྟ་འབུལ་བ་ཁ་ཤས། ནག་ཚང་ལྷ་སྐྱབས་ཅན་འཕྲད་མི་མང་།༽ཞེས་གསུངས། ༤འདིར་བོན་གཡུང་དྲུང་གི་མིག་གཅིག་བུ་ཞེས་གཟེངས་བསྟོད་གནང་བར་དཔྱད་ན་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་བླ་མ་དེ་ཉིད་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་གཟིགས་མཐོང་ཆེན་པོ་གནང་བའི་བོན་གྱི་བླ་མ་ཞིག་སྐུ་ཡོན་ཆེ་ལ་ཧ་ཅང་གི་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། སྐབས་འགར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་ཞང་སྟོན་ལ་སྒར་པའམ་རི་ཁྲོད་པ་ཞེས་ཀྱང་འབོད་གནང་འདུག་པས་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་དུ་ཕེབས་པའི་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཆེ་ཁག་ཚོ་ལྟ་བུ་སྒར་དང་སྐུ་འཁོར་བཅས་འགྲིམ་འགྲུལ་ལ་ཕེབས་པ་དང་སྐབས་འགའ་རེར་རི་ཁྲོད་ལ་བཞུགས་ནས་བྱ་བྲལ་གྱི་རྟུལ་ཞུགས་འཛིན་པའི་ཚུལ་ཡང་གནང་གི་ཡོད་པར་ངེས། དེ་བཞིན་རང་རྣམ་དུ༼ཞང་སྟོན་རི་ཁྲོད་པར་ཕྱི་ནང་གི་སྐད་ཆ་དུ་མ་འདུག་པར་ལ་ལར་དགོད་བྲོ་བ་དང་ལ་ལར་ཉམ་ང་བའང་འདུག༽ཅེས་གསུངས། ༥སྤྱི་ལོ༡༦༥༢ལོར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་སྐབས་འབྲས་སྤུངས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་བརྒྱུད་ནས་ཕེབས། སྟོད་ལུང་དུ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་ཞང་སྟོན་ཞེས་པར་སྐུ་འཚོ་བ་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཉིད་རྒྱལ་དབང་མཆོག་ལ་ཕེབས་སྐྱེལ་ཞུས་པར་ཕེབས། འདིའི་སྐོར་རང་རྣམ་དུ༼ཞང་སྟོན་སྒར་པ་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་བི་རིའི་བླ་མ་དང་མག་པར་སོང་བས་རྒྱལ་བོ་ཡབ་སྲས་རྣམས་མི་དགྱེས་པའི་གཟིགས་ཕྱོགས་ལོག་པ་འདུག་པར་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱབས་ཤིང་བསྙེན་རྫོགས་སུ་བསྒྲུབས་མཚན་ངག་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་གྲགས་པར་བཏགས།༽ཞེས་གསུངས། ༦འདིར་རྒྱལ་བོ་ཡབ་སྲས་ཞེས་པའི་རྒྱལ་བོ་ནི་སོག་པོ་གུ་ཤྲི་ཁན་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ༼༡༥༨༢-༡༦༥༥༽ཡིན། འདིའི་ཚིག་ཟིན་དུ་མག་པ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཞང་སྟོན་གྱི་གསང་ཡུམ་དེ་བི་རིའི་རྒྱལ་བོ་དོན་ཡོད་ཀྱི་སྐུ་སྲིང་ངམ་སྲས་མོ་ཞིག་ཡིན་པར་ངེས། དེ་བཞིན་ཁོང་བི་རིའི་རྒྱལ་བོའི་བླ་མ་ཞིག་ཡིན་པ་ཡང་གསལ། ཞང་སྟོན་གྱིས་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་བསྙེན་རྫོགས་བསྒྲུབས་ཞེས་གསུངས་པ་འདིའི་ཤུགས་བསྟན་དུ་གོང་སྨོས་རྒྱལ་བོས་ཞང་སྟོན་ཉིད་དགེ་ལུགས་པར་བསྒྱུར་དགོས་པའི་སྐུལ་ལྕག་བྱས་པར་སྙམ། དེར་བརྟེན་ཞང་སྟོན་སྐུ་མདུན་ལྷུན་གྲུབ་ཉིད་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་དུ་ཡོད་པའི་ཞང་སྟོན་ཞེས་པ་ནས་ཕེབས་པར་གདེང་འཇོག་བྱེད་ཐུབ། འདིར་བི་རི་ཞེས་བྲིས་པ་ནམ་རྒྱུན་བེ་རི་ཞེས་པ་ཁམས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་བྱང་ངོས་སུ་ཡོད།
སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་ཁུང་དུ་གྲོང་ཚོ་ཞང་སྟོན་ཞེས་པ་ཡོད་པ་དང་དེར་རྨེའུ་བརྒྱུད་འཛིན་པ་ཞིག་གིས་བཏབ་པའི་ཞང་སྟོན་འཕགས་པའི་གདན་ས་ཞེས་གྲགས་པ་ཡོད་ཅེས་མཁས་པ་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ཁོང་གི་ཚིག་མཛོད་དུ་གསུངས་ཀྱང་ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེའི་ཁུངས་སྨོས་མི་འདུག་པས་བློ་ཕམ་ཆེ། ༧པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན༼༡༥༦༧-༡༦༦༢༽ནི་རྒྱལ་དབང་མཆོག་རང་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྐབས་དེར་དགེ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ཡང་ཡིན། ཁོང་སྤྱི་ལོ༡༦༦༧ལོར་སྐུ་གཤེགས་པར་བརྟེན་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་པཎ་ཆེན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུ་མྱུར་དུ་ཕེབས་པའི་སྨོན་ལམ་བརྩམས་འདུག འདིའི་སྐོར་རང་རྣམ་དུ༼སྤྲུལ་སྐུ་མྱུར་དུ་ཕེབས་པའི་སྨོན་ལམ་ཚིགས་བཅད་བྲིས་ཏེ་སེར་འབྲས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་དུ་བཙུགས།༽ ཞེས་གསུངས། ༨སྤྲུལ་སྐུ་ཡང་ལོ་དེའི་རྗེས་མར་གཡས་རུ་བྲུ་ཡི་གདུང་བརྒྱུད་དུ་འཁྲུངས། རང་རྣམ་དུ༼བོན་གྲུ་ཚང་བའི་སར་སྔགས་གྲ་སློབ་དཔོན་སྒང་ཆེན་པ། དཔོན་ཚང་ཚ་རོང་པ། དབུ་མཛད་ཆོས་དབྱིངས་ཅན་གྱིས་རྗེ་གོང་མའི་སྐུ་ཆས་ཁྱེར་ངོས་འཛིན་ལ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རིམ་པར་གསལ་བ་བྱུང་ཚུལ་ཕྱག་མཛོད་པས་རྨེད་པས་མི་སྣའི་བསྐུལ་མར་མགྲོན་གཉེར་གཞོན་པ་དཀར་བཅུ་ཆོས་འཕེལ་འབྱོར་དོན་བཞིན་རི་ཁྲོད་དགའ་ལྡན་སློབ་དཔོན་བྱམས་པ་རིན་ཆེན་གསུམ་སྐྱར་པོ་མགྲོན་གཉེར་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག མདའ་དཔོན་འོར་པ་གསུམ་བཏང་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་རིན་པོ་ཆེའི་མཚན་ལ་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་སུ་གསོལ་ཐོག་སློབ་དཔོན་བྱམས་རིན་པས་མེ་ཏོག་གཏོར། ལེགས་འབུལ་གཟེངས་བསྟོད།༽ཞེས་གསུངས། ༩འདིར་བོན་གྲུ་ཚང་བ་ཞེས་བྲིས་གནང་བ་ནི་མ་དག་པ་རེད། གོང་སྨོས་ལྟར་བྲུ་ཚང་ཞེས་པའི་བྲུ་ནི་ཡུལ་བྲུ་ཞ་ཞེས་པ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་པ་ཀི་སི་ཏན་གྱི་ནུབ་བྱང་དུ་ཡོད་པGilgitཞེས་པ་ཡིན་པར་འདོད། དེ་ཡང་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དུ་སྤྱི་ལོ༧༣༧ལོར་བོད་ཀྱིས་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག ༡༠བོན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཏུའང་བྲུ་ཤ་གནམ་གསས་སྤྱི་རྟོལ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་འཛིན་ཞིག་བྲུ་ཤའི་ཡུལ་ནས་བོད་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཁོང་གི་སྲས་བརྒྱུད་དག་བྲུ་ཚང་གདུང་བརྒྱུད་ཀྱི་ཡབ་མེས་ཡིན་པར་བཤད། ༡༡འདིར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་རང་གི་བླ་མའི་སྤྲུལ་སྐུ་བོན་པོ་བྲུ་ཚང་བའི་གདུང་བརྒྱུད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་དགོས་དོན་ཞལ་གསལ་མ་བྱུང་རུང་དུས་སྐབས་དེར་བོན་གྱི་བསྟན་སྦྱིན་ཁམས་བེ་རིའི་རྒྱལ་བོ་དོན་ཡོད་དང་ཁོང་གི་ཕྱོགས་གཏོགས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཕྱོགས་འཛིན་གཙང་སྡེ་སྲིད་ཀརྨ་བསྟན་སྐྱོང་དབང་བོ༼༡༦༠༦-༡༦༤༢༽གཉིས་ཆབ་སྲིད་ཐོག་མགོ་གཞུག་ལོག་ཡོད་ན་ཡང་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་བོད་གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཆེད་དུ་ཇོ་ནང་བ་ཕུད་གྲུབ་མཐའ་རིགས་མི་གཅིག་པ་ཚང་མར་ལས་དོན་ཅི་རིགས་ཐོག་ནས་གཟིགས་མཐོང་བླ་མེད་དུ་མཛད་འདུག ནམ་རྒྱུན་དུ་མི་ཁྱིམ་ཞིག་ཏུ་དགེ་ལུགས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་འཁྲུངས་ན་མི་ཁྱིམ་དེའི་མི་དང་ཡུལ་འཁོར་ཚང་མ་སྤྲུལ་སྐུའི་དགོན་པས་གཞུང་བཞེས་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་ན་ཡང་འདི་སྐབས་སུ་བྲུ་ཚང་གི་གདུང་བརྒྱུད་རང་གནས་སུ་བཞག་སྟེ་བདག་རྐྱེན་མཛད་འདུག
རང་རྣམ་དུ༼བོན་པོ་དར་སྡིངས་པས་གཏོར་ཟློག་དང་དགྲ་མནན༽ཞེས་ལན་གསུམ་གསུངས། ༡༢འདིར་དར་སྡིངས་པ་ནི་གཙང་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་གཞད་ཞེས་པར་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་དར་སྡིངས་སུ་གདན་ཆགས་པའི་དམུ་གཤེན་གྱི་གདུང་བརྒྱུད་ནམ་རྒྱུན་དུ་གཤེན་ཚང་དུ་འབོད་པ་དེ་རེད།
དེ་བཞིན་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཚོམས་ཆེན་སྲིད་ཞི་ཕུན་ཚོགས་སོགས་ཚོམས་ཆེན་ཁག་ནང་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཆེ་ཁག་དང་སྡེ་དཔོན་དང་རྫོང་དཔོན་རྣམས་ཚོགས་འདུར་བཅར་སྐབས་མི་རེ་གདན་ཡིག་ལྟར་རང་གི་གནས་བབས་ལ་ལྟོས་པའི་གདན་ཐོག་ཏུ་བསྡོད་དགོས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྐོར་རང་རྣམ་དུ༼ཞང་སྟོན། དར་སྡིངས། རི་ཞིང་། གྲུ་ཚང་པའི་མི་ངོའི་རིགས་སོགས་ལ་མགོ་སྟན་རིགས་གསུམ། མཇུག་བསྒྲིགས་རིགས་གསུམ། སྟག་གདན་རིགས་གསུམ་།༽ཞེས་གསུངས། ༡༣འདིར་རི་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁའི་ས་ཁུལ་དབང་ལྡན་ཞུ་ཚང་གི་གདན་ཆགས་པའི་ཡུལ་དེ་རེད། དེར་བརྟེན་བོན་པོ་གདུང་བརྒྱུད་ཆེ་ཁག་བཞི་ལ་བན་དེའི་བླ་མའམ་སྡེ་དཔོན་གོ་ས་མཐོན་པོ་དང་འདྲ་བར་གདན་ཐོབ་ཀྱི་རྟགས་གནང་བ་ནི་མགོ་སྟན་གཅིག་དེའི་སྟེང་དུ་མཇུག་བསྒྲིགས་དེའི་ཡང་ཐོག་ཏུ་སྟག་གདན་བཏིང་པ་བཅས་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་ལྡན་གྱི་གདན་ཁྲིར་འགྱིང་བའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་འདུག ༡༤སྤྱི་ལོ༡༦༧༩ལོར་མི་དབང་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ༼༡༦༥༣-༡༧༠༥༽སྡེ་སྲིད་དུ་བསྐོ་བཞག་གནང་བའི་བཀའ་ཡིག་ནང་གཡུང་དྲུང་བོན་དམིགས་བསལ་དུ་སྨོས་པ་ནི་འདི་ལྟར༼ཛམ་བུ་བཀྲ་ཤིས་མངོན་པར་མཚན་པའི་ནོར་འཛིན་གྱི་གཞིར་འཁོད་པའི་ཉི་འོག་གི་སྐྱེ་རྒུ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གདན་ས་ཆེན་པོ་སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་གམ་དུ་འཁོད་པའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕན་བདེ་ལེགས་བཤད་གླིང་བ་སོགས་རིས་མེད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལྡན་འདུས་པའི་སྡེ་གསང་སྔགས་འཆང་བ་གཡུང་དྲུང་བོན་སོགས་ལྷ་སྡེར་གཏོགས་སོ་ཅོག་དང་སོག་པོ་ཚོ་ཆེན་བཞི་བཅུ་ཨོ་རོད་ཚོ་བ་བཞི་མཚོ་ཁྲི་ཤོར་རྒྱལ་མོའི་གྲམ་དུ་གནས་པའི་རྒྱལ་བོ་རྒྱལ་རིགས༽ཞེས་གསུངས། བཀའ་ཡིག་འདི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཤར་ཕྱོགས་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་གསུམ་སྐས་སྒོ་མཆོར་གྱི་གྱང་ངོས་སུའཁོད་ཡོད་པ་དང་དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་དབང་རང་གི་ཕྱག་རྗེས་ཡང་ཕྱག་ཐམ་གྱི་ཚུལ་དུ་བཀོད་འདུག འདིར་རྙིང་མ་བཀའ་བརྒྱུད་དང་ས་སྐྱ་སོགས་མ་སྨོས་པར་གཡུང་དྲུང་བོན་ཞེས་དམིགས་སུ་བཀར་ཏེ་གསུངས་པར་དགོས་དབང་ཁྱད་པ་ཅན་ཞིག་ཡོད་པར་སྙམ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཁས་པ་སྐུ་ཞབས་ཧུ་རི་ཆར་སོན༼Hugh Richardson༽གྱི་བཀའ་ཡིག་དེའི་དབྱིན་འགྱུར་དུ་གསང་སྔགས་འཆང་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་གཡུང་དྲུང་བོན་ཞེས་པའི་ཚིག་ལས་ལོགས་སུ་བཀར་ཏེ་བསྒྱུར་གནང་བ་ནི་དོན་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་པའི་མངའ་འོག་ཏུ་བོད་དུ་གསང་སྔགས་འཆང་བ་ཞེས་ཆོས་ལུགས་དང་ལྷ་སྡེ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་མི་འདུག ༡༥འོན་ཏེ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལ་གསང་སྔགས་འཆང་བ་ཞེས་འགྲེལ་བཤད་བསྐྱོན་གནང་བ་ཡང་དགོངས་དོན་གཞན་ཞིག་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ལས་ཆེ། གང་ཡིན་ཞེ་ན་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་བོན་གྱི་དགོན་གནས་དང་འདུས་སྡེ་ཁག་ཏུ་གསང་སྔགས་ཙམ་མ་ཟད་མདོ་དང་རྫོགས་ཆེན་གྱི་འཆད་ཉན་དང་ཉམས་ལེན་ཡང་ཤིན་ཏུ་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་དོ། །
མཆན།
༡རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༢༡༡།
༢རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༡༨༢།
༣རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༡༨༢།
༤རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༢༣༧།
༥རང་རྣམ། པོད་གསུམ་པ། ལྡེབ། ༢༩༤།
༦རང་རྣམ། པོད་དང་པོ། ལྡེབ། ༣༤༨།
༧དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད། ལྡེབ། ༡༧༦༠།
༨རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༧༣།
༩རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༧༤།
༡༠དབང་རྒྱལ་དང་བསོད་ནམས་སྐྱིད། ༡༩༨༠ ལྡེབ། ༣༤།
༡༡དཔེར་ན་ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན། ལེགས་བཤད་མཛོད། ལྡེབ། ༡༤༥།
༡༢རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༤༢༣། པོད་གསུམ་པ། ལྡེབ། ༧༤།
༡༣རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༡༧༣།
༡༤རང་རྣམ། པོད་གཉིས་པ། ལྡེབ། ༢༧༣།
༡༥Hugh Richardson ༡༩༩༨: ༤༤༡.
དཔྱད་གཞིའིཁུངས་ཀྱི་ཡིག་ཆ།
ངགདབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་ཐར།
སྟོད་ཆ་། བར་ཆ་། སྨད་ཆ་།
བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༩༩༡།
Hugh Richardson
High Peaks, Pure Earth, Collected Writings on Tibetan history and Culture,
Serindia Publications, London ༡༩༩༨
ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན། ལེགས་བཤད་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་མཛོད། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༩༨༥།
དབང་རྒྱལ་དང་བསོད་ནམས་སྐྱིད། ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༩༨༠།
དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས། དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༠༠༢།
ཞབས་བརྟན་སོགས་འདོན་དུས་ཚོགས་འཁོར་གྱི་ཆེད་ལྟ་བུར་དམིགས་པའི་ཟ་འཐུང་གི་རིགས་སྒྲིག་བཤམ་མང་དྲགས་ན་ལྟོ་འདུན་ཅན་ཚོས་ཆོས་འདོན་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་བཟའ་བཏུང་གི་དམིགས་རྣམ་སྐྱོང་གི་རེད
སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཚབ་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་དབྱངས་མཆོག་གིས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་ཤག་གི་གཏམ་བཤད་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་བའི་ནང་འཁོད་དོན།
དེ་རིང་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྨོན་ལམ་འདུ་འཛོམས་འདིའི་ཚོགས་མགོན་དུ་ཕེབས་པའི་རྣམ་གྲྭ་མཁན་པོ་ཁྲོམ་ཐོག་རིན་པོ་ཆེས་དབུས་པའི་སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པས་དབུས་པའི་ལས་བྱེད་རྣམ་པ། བཞུགས་སྐར་ས་གནས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་འགོ་འཐུས་རྣམ་པ། ས་གནས་མང་ཚོགས་བཅས་ཚང་མ་འདིར་ཕེབས་འཛོམས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་ཆབས་ཅིག་སྙན་གསན་ཐུང་ཙམ་ཞུ་རྒྱུར།
གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་ཚང་མས་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་པ་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་ནང་གི་ཉིན་གུང་ཆུ་ཚོད་ ༡༢ ཡོལ་ཙམ་ལ། མདོ་སྨད་རྔ་པ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ། འབར་ཁམས་རྫོང། རྒྱལ་རོང་ཚོ་བདུན་ཀིརྟི་དགོན་པའི་གྲྭ་མཚན་ལ་བློ་བཟང་བློ་འཛིན་དང་། རང་ལོ་ ༡༨ ཡིན་པ་ཁོང་གིས་ཀིརྟི་དགོན་པའི་གླིང་དཀྱིལ་གྱི་འདུ་ཁང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་གནང་བཞིན་པར། རང་ལུས་མེས་བསྲེགས་བཏང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་འདུག
རྒྱལ་གཅེས་སྐུ་གཤེགས་བློ་བཟང་བློ་འཛིན་དེ་ཉིད་ནི། རྒྱལ་རོང་ཚོ་བདུན་ཞང་ཁོ་ལ་ཅང་སྡེ་པའི་མཁར་མགོ་ཚང་ཞེས་པ་ནས་ཡིན་པ་དང་། ཡབ་ཀྱི་མཚན་ལ་འབྱོར་རྒྱས་དང་། ཡུམ་གྱི་མཚན་ལ་ཚེ་པོ་པོ་ཞུ་གི་ཡོད་འདུག ཁོང་རང་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་རྒྱལ་རོང་ཚོ་བདུན་ཀིརྟི་དགོན་པར་ཆོས་ཞུགས་གནང་སྟེ་འཛིན་གྲྭའི་ནང་ནས་སློབ་སྦྱོང་དང་ཀུན་སྤྱོད་གཉིས་ཀ་རྩེ་ཕུད་གྲས་ཡིན་འདུག ད་ལྟ་ཁོང་གི་ཁྱིམ་ཚང་དེར་ནང་མི་ ༥ ཡོད་འདུག
རྒྱལ་རོང་ཚོ་བདུན་ཀིརྟི་དགོན་པའི་མཚན་དངོས་དགེ་ལྡན་བཀྲིས་ཆོས་གླིང་ཡིན་འདུག་ཅིང་། དགོན་པ་དེ་ནི་མདོ་སྨད་རྒྱལ་རོང་ཁུལ་གྱི་དགོན་པ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེང་སང་དགེ་འདུག་ཞལ་གྲངས་ ༣༠༠ ལྷག་ཡོད་འདུག
དེར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་འདི་བཞིན་རང་རེའི་བསྟན་སྲིད་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་སྐུ་གཤེགས་བློ་བཟང་བློ་འཛིན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཕྲན་ནས་བཀའ་ཤག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སྤྱིའི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་སྐུ་གཤེགས་དམ་པ་ཁོང་ལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཁོང་གི་ཤུལ་ལྷག་ནང་མི་རྣམས་ལ་སེམས་གསོ་གཏིང་ཟབ་རྒྱུ་རྒྱུ་ཡིན། འདིར་ཕེབས་པ་ཚང་མས་ཀྱང་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་བསྔོ་སྨོན་མཚམས་སྦྱོར་ཟབ་སྨིན་དང་། ཁོང་གི་རེ་དོན་གང་ཡོད་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐུ་གཤེགས་བློ་བཟང་བློ་འཛིན་ལགས་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་ནང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ ༤༤ པ་དེ་ཡིན་པ་དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་མཁན་ ༣༤ དེ་ཆགས་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཞིའི་ནང་གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ ༤༤ ཡིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་དང་བོད་མིའི་ཐོག་མཁྲེགས་འཛིན་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་དེ་སེལ་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། ད་བར་བོད་དང་བོད་མིའི་ཐོག་མཁྲེགས་འཛིན་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལ༌བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་འགྱུར་བ་ངེས་པར་གཏོང་དགོས་ཞེས་ནན་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་སྤུན་ཟླ་ཕོ་མོ་དེ་དག་གིས་འཆི་ཁའི་ཁ་ཆེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཏོན་པའི་རེ་དོན་རྣམས་བསྒྲུབ་ཐུབ་པའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་དང་འབད་རྩོལ་ལྷོད་མེད་ངེས་པར་གནང་དགོས་ཞེས་དྲན་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བཀའ་ཤག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༨ ལ།།
ཆོས་ད་གང་ཤེས་་་་སྤོ་རྨོ་ཚོ་དང་གྲྭ་སྡོམ་ཚོའི་འཚོགས་མ་ཚར་བར་དུ་ཚོགས་ཅི་ཙམ་རེག་པར་རྔམ་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་་་་་་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་རེད་་་ཡག་པོ་རེད་་་་ནམ་རྒྱུན་སྦྱིན་པ་བཏང་ན་ནམ་ཞིག་ཚོགས་པ་ཚོ་སྤྲང་འགོར་ཆགས་ཡོང་་་ཧཧ
ག་རེ་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ། གསོན་པོ་དམྱལ་བར་བརྫངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་འཁྲབ་སྟོན་ཞུས་སའི་ཆོས་དོན་སྲིད་ལ་བསྒྱུར་བའི་་་་ཆོ་ག་གཏོང་བཞིན་པ་རེད།།
་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོར་མ་ཤི་གསོན་སྲེགས་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་སྐུལ་རྫས་ཞིག་ཀྱང་རེད། །དེར་ཕེབས་པའི་བླ་གཟུགས་དང་མཁན་གཟུགས་ཅན་དེ་ཚོ་ནི་་་་མ་ཤི་གསོན་སྲེགས་བྱེད་མཁན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྐྱང་རེད། །ལྟས་ངན་པ་དེ་ཚོས་ག་རེ་ལབ་ཀྱི་ཡོ་རེད་ཟེར་ན་་་་་ད་རེས་འདི་ལ་ང་ཚོས་གྲ་རྒྱས་པོ་ཞིག་བྱེད་ཐོག་ན་རྗེས་མ་ནས་ཡང་སྐྱུར་མང་ཙམ་ཡོང་ཡག་གི་རེ་བ་ཡོ་རེད་ད།
མ་ཟད་ཕྱི་རྒྱལ་ཚོར་བཤད་བདེ་པོ་ཡང་ཡོ་རེད་ཟེ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་རེད།།
ཡང་ངེད་གཉིས་ཐུག་སོང་སྟེ། ཁྱོད་དོལ་ཚོགས་ཀྱི་མི་དང་རྒྱ་དམར་གྱི་རྒྱུག་ཁྱི་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་བྱུད་ཟིན་པས།
ཁ་ཡ་མི་བྱེད། དངོས་གནས་དཔོན་ངན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟོ་གོས་ཞུ་ས་ཀླ་ཀློ་གསོན་པོ་དེ་ཡིན་ནོ་། །ཞེས་བརྗོད་པར་
བྱ་ལ། ཁྱི་ངན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཐུག་པ་དཀྲུག་དཀྲུག་བྱེད་སེམས་པའི་རྨི་ལམ་སྟོང་བ་མ་
གཏོང་ཧ་གོ་སོང་ངམ།
ཧ་ཧ་་་་ང་གཉིས་ལ་ལས་འཕྲོག་ཞེ་བྲག་ཡོད་ས་རེད་ཨ། ང་རང་ག་རེ་ཡིན་ནའང་ཁྱད་པར་མི་འདུག །འོན་སྟངས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ངས་ཐུག་པ་དཀྲུག་དཀྲུག་བྱེད་དགོས་ཡག་མི་འདུག །བརྡ་སར་དཔོན་ཚོས་ད་བར་དཀྲུག་ཡག་ཡོད་ཚོད་ལ་དཀྲུགས་ཚར་བ་རེད། སོང་ཙང་ངས་བསྐྱུར་དུ་དཀྲུག་ཡག་གི་བྱ་བ་གང་ཡང་ལྷག་མི་འདུག། ལོའོ།།
འགའ་ཞིག་སྲོག་དང་ཁྲག་གིས་མཆོད། །
འགའ་ཞིག་བསགས་པའི་དངུལ་ལོར་མཆོད། །
འགའ་ཞིག་བག་ལེབ་མངར་ཟས་མཆོད། །
འགའ་ཞིག་ཁ་ཏོན་སྒྲུབ་པས་མཆོད། །
མཆོད་དོན་འབྲས་བུ་མྱུར་སྨིན་ཤོག །
དེ་ཙམ་གྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཅང་མ་མཐོང་། འབུམ་ཚོགས་སྐབས་རྡ་སའི་སྤོ་སྨོ་རྣམས་ཀྱིས་མུ་གེ་ཤོར་བ་བཞིན་ཧབ་ཐོབ་རྒྱག་ཡོད་པ་རེད། ཡིད་མ་ཆེས་ན་དོ་སྣང་བྱོས།
བརྡ་སའི་བོད་མི་ཚོར་བོད་དོན་ལ་སེམས་ཤུགས་ཡོད་མཁན་ནི་ཉིན་མའི་སྐར་མ་རང་རེད། ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་གཙོ་བོ་ནི་སྙེགས་ལས་ཁང་དུ་གསར་འབྱོར་བ་ཚོ་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཡག་དང་གཅིག །གྲྭ་པ་དང་ཨ་ཉེ་ཚོར་ཁ་གཏོང་ཡག་དང་གཉིས། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་བ་ཚོར་གཡོ་སྒྱུ་དང་སྤྲེད་ལད་འཁྲབ་ནས་དངུལ་གསོག་ཡག་དང་གསུམ། ཆོལ་གསུམ་བར་གྱི་འཁོན་འཛིན་སྐྱངས་ནས་དུས་འདའ་བ་དང་བཞི། ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཚང་མས་ཁ་ཚིག་སྣ་རལ་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་བགྲངས་ནས་ཕྱི་མི་ཚོར་ཞལ་འདེབས་སློང་བ་དང་ལྔ་པོ་འདིའི་སྒོ་མས་མི་ཚེ་སྐྱེལ་པ་རེད་མ་གཏོགས་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་ཟེར་ཡག་དེ་གནའ་སྒྲུང་ཞིག་ལ་བརྩིས་ཀྱི་རེད། དངོས་གནས་བྱས་ན་༧གོང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བཞུགས་སའི་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པར་བརྟེན་དེའི་ཉེ་འཁོར་མི་སྡེ་ཚང་མ་ཞི་ཞི་དུལ་བ་དང་ཀུན་སྤྱོད་གཙང་བ་ཆོས་དད་ཆེན་པོ་སོགས་དགོས་ངེས་རེད་དེ།
གང་དྲག་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་བྱེད་སྟངས་དེ་འདྲ་རེད། ཡིད་མ་ཆེས་ན་དེར་ཕེབས་ནས་ཉིན་གྲངས་ཁ་ཤས་སྡོད་དང་ལམ་སང་ཧ་གོ་ཡི་རེད།།
སྒོ་ནས་་་་་་བཅོས་རོགས་གནང་།
ད་བྱས་ན་རང་དབང་ཨ་རྡུ་མན་འདི་ཉལ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། སྔ་དྲོའི་དགེ་སྦྱོར་མ་རིག་པར་ཕྱི་དྲོའི་ཆགས་སྦྱོར་རྐྱང་རྐྱང་མ་གཏོགས་བཤད་ཡ་མི་འདུག།
ཁྱོ་ལ་མྱིག་གཉིས་ཀྱིས་མ་འདང་པར་མྱིག་གསུམ་དགོས་འི་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་མིན་ན་མྱིག་ཡ་གཅིག་དེ་ཞར་ཡོད་པ་འདྲ། གང་ལྟར། མེད་དགུ་འདོན་པའི་ཨ་རྡུ་མན་གྱི་གསོལ་འདེབས།
རྣ་མེད། མྱིག་མེད། ལ་རྒྱ་མེད། མཐུན་སྒྲིལ་མེད། ཡ་རབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མེད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མེད། ཆེ་ལ་གུས་བ་མེད། དམན་ལ་བརྩི་འཇོག་མེད། བོད་ལ་དགོས་པའི་ཁ་ཏ་སླབ་བྱ་སོགས་གང་ཡང་མེད་པའི་མེད་དགུ་ཨ་རྡུ་མན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།
འོ་ཡ་ད་ཡིན་ན་་་་ཕྱག་འཚལ་མཁན་ཞིག་རག་སོང་། གནམ་ལགས་་་་་་ད་ཡིན་ན་ཁྱེད་རང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་རེད་སོང་ཙང་་རྗེས་མ་ནས་ཕྱག་མང་ཙམ་འཚོལ་ཨ། ད་དུང་རང་དབང་ཨ་རྡུ་མན་་་་ང་ཡི་མཚན་སྔགས་བགྲང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོ་རེད་ད།
འོ་ཡ་་་་་དོན་དེ་རྣམས་མ་བརྗེད་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིང་ང་ཡི་བུ།།
དུས་ཆེན་ངོ་སྤྲོད།
2012/ལོར/ སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐུ་འཁྲུངས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༦༣༧ འཁོར་བ།
བོད་ཟླ་བཞི་པར་ས་ག་ཟླ་བའམ་འབུམ་འགྱུར་ཟླ་བ་ཟེར་ཞིང་། འདི་ནི་ནང་བསྟན་གྱི་དུས་ཆེན་གཙོ་བོ་ཞིག་སྟེ། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་གཟིགས་པ་ལྔས་གླང་པོ་ཆེ་ཐལ་དཀར་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་གྱི་རྣམ་པར་བརྫུས་ཏེ་ས་ལུག་ཆུ་སྟོད་ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་མའི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ནས་ལྕགས་སྤྲེལ་ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བདུན་ཉིན་ལུམ་བྷིའི་ཚལ་དུ་སྐུ་བལྟམས་པ་དང་གཅིག ཤིང་རྟ་ལོའི་ས་ག་ཟླ་བའི་ཡར་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་གྱི་མཚན་མོར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་གཡོ་མེད་ཏིང་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་སྲོད་ལ་བདུད་འདུལ་བ་དང་ཐོ་རེངས་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་གཉིས། ལྕགས་འབྲུག་ལོའི་ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་རྩྭ་མཆོག་གྲོང་དུ་གཤེགས་ཏེ་ས་ལའི་ཚལ་གྱི་དབུས་ཐ་མལ་གྱི་གཟིམ་ཁྲིར་བཞུགས་ཤིང་ཉན་ཐོས་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་བསྟན་པ་གཏད། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ། ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ཞེས་གསུང་གི་ཐ་མ་བཀར་བཏགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་བསྩལ་ནས་ཟག་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་བསྟན་པ་བཅས་དུས་མཆོད་ཆེན་པོ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་ཁེལ་བའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན།
༄། ། བོད་ཟླ་བཞི་པར་ས་ག་ཟླ་བ་ཟེར་ཞིང༌། ཟླ་བ་འདིའི་ནང་དུ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སུ་འགོད་ཆེད་མཛད་པ་བརྗོད་ལས་འདས་པ་བཞེས་ཡོད་པའི་ནང་ནས། སྐུ་བལྟམས་པའི་མཛད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མཛད་པ། བདུད་བཏུལ་བའི་མཛད་པ། སངས་རྒྱས་པའི་མཛད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་བཅས་དུས་ཆེན་ལྔ་འཛོམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། དམིགས་བསལ་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྐུ་བལྟམས་པའི་མཛད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་པའི་མཛད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་བཅས་ཀྱི་དུས་ཆེན་གསུམ་འཛོམས་ཀྱི་ཁྱད་འཕགས་ཅན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པས་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་བྱ་བ་སྤེལ་ན་བྱིན་རླབས་དང་ཕན་ཡོན་ཤིནཏུ་ཆེ་བའི་དུས་སྟོན་ཞིག་ཡིན། དེ་སྔ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་སྐབས་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་དེར་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་རྣམ་པས་གཙོས་ཤོད་སྐོར་ཡོངས་རྫོགས་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་ར་མོ་ཆེ། ཞི་ཁྲོ་ལྷ་ཁང༌། ནོར་གླིང་བསྐལ་བཟང་ཕོ་བྲང༌། རྩེ་ཕོ་བྲང་སོགས་སུ་མཆོད་མཇལ་དང་གླིང་སྐོར་ལ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད། ཉིན་དེར་ལྷ་སའི་གྲོང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཞོགས་པའི་ཕྱག་མཆོད་རྣམས་གྲུབ་རྗེས་གཟབ་མཆོར་ལེགས་པར་སྤྲས་པ་དང་སྦྲགས་ཇ་ཆང་ཞིམ་ཟས་ཁྱེར་ཏེ་རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་དུ་ཀོ་གྲུར་ཞུགས་ནས་མཚོ་སྐོར་དང༌། གླུ་གཞས་རྣམ་ཐར་སོགས་བླངས་ཏེ་སྤྲོ་སྐྱིད་གཏོང་སྲོལ་ཡོད།
༄།།ལྷ་བབས་དུས་ཆེན།
ལྷ་བབས་དུས་ཆེན་ནི་སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་འདུལ་བྱ་རྣམས་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སུ་འཁྲིད་ཐབས་སུ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སོགས་མཛད་པའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་གནང་ཡོད་པའི་ནང་ཚན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་མི་ཚོས་དུས་ཆེན་འདི་ཉིད་ཧོར་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་འཁེལ་བར་ངོས་འཛིན་གྱིས་རྗེས་དྲན་ཞུས་དང་ཞུ་མུས་རེད།
དེ་ཡང་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༤༡ ལ་ཕེབས་པ་ལྩགས་ཕོ་བྱི་བའི་ལོར། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་སྒྱུ་མ་ལྷ་མཛེས་མི་ཡུལ་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འདོད་ལྷར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་གཙོ་བར་གྱུར་བའི་ལྷ་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་གི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་དཀར་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་པ་རྣམས་སྨིན་གྲོལ་གྱི་གནས་སུ་འགོད་པའི་དུས་ལ་བབས་པ་མཁྱེན་ནས། སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལྷ་གནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཕེབས་ནས། ལྭ་བ་དཀར་པོ་ལྟ་བུའི་རྡོ་ལེབ་ཀྱི་སྟེང་དུ། ཤ་རིའི་བུ་དང་འོད་སྲུངས་སོགས་དགྲ་བཅོམ་པ་བརྒྱད་སྟོང་གི་འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་དབྱར་གནས་མཛད་པར་མ་ཟད་ཡུམ་སྒྱུ་མ་ལྷ་མཛེས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་སོགས་ལྷ་ཡི་རིས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་བཞིན་བཞུགས།
དེའི་དུས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་མཉན་ཡོད་ཅེས་པར། རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་མཆོག་གྱུར་འཕགས་པ་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་སློང་དུ་མ་ཐབས་གཅིག་ཏུ་དབྱར་གནས་མཛད་བཞིན་བཞུགས་པ་ན། རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་གཙོས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དུ་བཞུགས་པ་མ་ཤེས་པས། འཕགས་པ་མོའུ་འགལ་གྱི་བུའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་དྲི་བ་ཞུས་པའི་ལན་དུ། མོའུ་འགལ་གྱི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་ཡི་གནས་སུ་བཞུགས་ཡོད་ཅེས་གསུངས། དེ་ནས་ཞག་དགུ་བཅུ་འདས་པའི་དུས་སུ་གོང་གསལ་རྒྱལ་པོས་དབུས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བསྐྱར་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ལ། འོ་ཅག་གིས་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་སྐུ་མ་མཐོང་ཞིང་། གསུང་ཡང་མ་ཐོས་པར་ཡུན་རིང་སོང་བས། འཕགས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་ཁྱེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་ལ་འཛམ་གླིང་དུ་སྤྱན་དྲོངས་རོགས་ཞེས་གསོལ་བས། འཕགས་པ་མོའུ་འགལ་གྱི་བུས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་དུ་ལྷའི་གནས་སུ་བྱོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ། མིའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལྷའི་ཡུལ་ལ་འོང་བར་དཀའ་ཡང་། ལྷ་རྣམས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འོང་བར་དཀའ་བ་མེད་ན། སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན། མིའི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་བརྩེ་བས་དགོངས་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་དུ་བྱོན་རོགས་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར། སྟོན་པ་མཆོག་གིས་ཀྱང་། བདུན་ཕྲག་གཅིག་ནས་གསལ་ལྡན་གྱི་གྲོང་གི་ལ་བ་ཛ་རའི་ནགས་སུ་ཨུ་དུམ་ཝ་རའི་ཤིང་དྲུང་དུ་བྱོན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས། མོའུ་འགལ་གྱི་བུས་སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་སླར་མི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ནས་མི་རྣམས་ལ་གསུངས་པས་མི་རྣམས་ཡིད་རབ་ཏུ་མགུ་ནས་ས་ཕྱོགས་གང་དེར་བྱི་དོར་དང་། མཆོད་པའི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཤམས་ཏེ་ཕེབས་སྒུག་ཞུས།
སངས་རྒྱས་ལྷ་ཡུལ་ནས་མི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པའི་ཉི་མོར། ལྷ་ཡི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ལྷའི་བཟོ་བོ་བིཤྭ་ཀརྨ་ལ་བཀའ་གནང་སྟེ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནས་མི་ཡུལ་བར་དུ་དཀྱིལ་ལ་རིན་ཆེན་བེཌཱུརྱའི་ཐེམ་སྐས་དང་། དེའི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་གསེར་དང་། གཡོན་དུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐེམ་སྐད་བཙུགས། ལྷ་ཚངས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་རྔ་གཡབ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གཡོབ་བཞིན་སྐུའི་གཡས་ཕྱོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་ཐེམ་སྐས་ནས་འོངས་ཤིང་། ལྷ་དབང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ལྷ་ཡི་གདུགས་རྩིབས་སྟོང་ཅན་ལག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་གཡོན་ཕྱོགས་ཤེལ་གྱི་ཐེམ་སྐས་སྟེང་ནས་འོངས། སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་བེཌཱུ་རྱའི་ཐེམ་སྐས་ནས་ཕེབས། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ས་ལ་རེག་ཏེ་ཕེབས་ན། ཕྱི་རོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ངན་རྟོགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས། ད་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ། མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཉམས་སོ་ཞེས་ལོག་རྟོག་ངན་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་བ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་ཁོ་ནས་ཕེབས་ན། ལྷའི་བཟོ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་བ་མཁྱེན་ནས་སྐབས་རེ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སྐབས་རེ་ཞབས་ས་ལ་རེག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱོན། མིའི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་དེས་ལྷ་རྣམས་ཉེ་འཁོར་དུ་འོང་མི་བཟོད་པ་དང་། མིས་ལྷ་དངོས་སུ་མཐོང་ན་དེ་དག་ལ་གཡེང་ནས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་སེམས་མི་གཏོད་པ་མཁྱེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མིའི་དྲི་རྣམས་ཙན་དན་གྱི་དྲི་དང་། མི་རྣམས་ལ་ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོ་མི་མཐོང་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཡུལ་གསལ་ལྡན་ གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བྱོན་ཏེ་སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་བཞུགས་ནས་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སྐལ་བ་དང་འཚམས་པའི་ཆོས་ཚུལ་དུ་མ་བསྟན་པར་མཛད།
གོང་དུ་གླེང་བ་བཞིན་བོད་མི་ཚོས་བོད་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིས་སངས་རྒྱས་ལྷ་ཡུལ་ནས་མི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པར་ངོས་འཛིན་གྱི་ལོ་ལྟར་གོང་གསལ་དུས་ཚེས་ཉི་མོར། རང་རང་གནས་ཡུལ་གྱི་དགོན་ཁག་ལ་མཆོད་མཇལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ཕྱག་མཆོད་འབུལ་བྱེད་པ་སོགས་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ལྷ་བབས་དུས་ཆེན་མ་ཟིན་སྔོན་ནས་རང་གི་ཁང་པར་ལོ་རེའི་དཀར་རྩི་བཏང་ཟིན་པ་བྱེད་པ་མ་ཟད། རི་རྩེ་དང་བྲག་རྡོ་ཁག་ལ་དཀར་རྩིའི་ཕུད་བྱུགས་པ་སོགས་བྱེད། དེ་བཞིན་བོད་གཞུང་ནས་ཀྱང་དུས་ཆེན་འདི་ཉིད་གཞུང་འབྲེལ་གུང་གསེང་ཞིག་ཏུ་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་གཞུང་དམངས་ཚང་མས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་མུས་བཅས།། །།
༄། །ངན་པ་དགུ་འཛོམས་དང་བཟང་པོ་བཅུ་འཛོམས།
བོད་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༦ ཉིན་ཕྱེད་ནས་ཚེས་ ༧ གྱི་ཉིན་ཕྱེད་བར་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་སྔ་མོའི་ལོ་ཐོའི་ནང་དུའང་། དུས་ཚོད་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་པས། ཁ་སྨྲས་གླེང་གཞིའི་ཟས་མི་ཟ། རྒྱལ་བའི་གསུང་མི་སྒྲོག །ཅེས་འགོད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཉིན་མོ་འདིར་བྱ་བ་གལ་ཆེན་རིགས་བྱེད་སྲོལ་མེད་པར། ཁྱོད་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ན། ང་བཟང་པོ་བཅུ་འཛོམས། ཞེས་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ལྟ་བུར། རང་རང་གི་དགའ་ཉེ་ནང་ཁུལ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མགྲོན་འབོད་བྱས་ཏེ། གསོལ་ཚིག་གཟབ་རྒྱས་བཤམས་ཏེ་དགའ་སྐྱིད་ངང་བཞུགས་སྲོལ་ཡོད། ཡང་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཞེས་པ་འདི། ཡིག་ལམ་འགའ་ཞིག་ཏུ་བོད་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༦ དང་ ༧ ཉིན་མཚན་གཅིག་གི་རིང་ས་བདག་ངན་པ་ཉི་མ་ནག་ཆེན་དང་། དེ་མིན་ས་བདག་ངན་པ་བརྒྱད་བཅས་མཉམ་དུ་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཞེས་ཐོགས་པར་བཤད་ཅིང། དམངས་ཁྲོད་དུ་ <> གྱི་བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་གསལ་ཁྱིམ་བདག་དབྱིག་པ་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཚུལ་གྱི་བཤད་སྒྲོས་ཤིག་ཀྱང་འདུག །ཡང་ལ་ལས་ཇི་ལྟར་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཚང་བ་ལ། གདུག་རྩུབ་ངན་དགུ་ཚང་བ་ཞེས་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཉིན་མོ་འདིར་དུས་ཚོད་ངན་པ་འཁེལ་བའི་དབང་གིས་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ལས། དུས་ཚོད་ངན་པ་དགུ་འདི་དང་འདི་ཞེས་གྲངས་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་མེད་པར་གསུངས་སོ།། །།
ཇོ་བོ་ནས་བཀའ་གདམས་པའི་བརྒྱུད་པ་གསུམ་བྱུང་སྟེ།
༡ པོ་ཏོ་བ་ནས་བརྒྱུད་པ་བཀའ་གདམས་གཞུང་པ་བ།
༢ སྒོམ་པ་བ་ནས་བརྒྱུད་པ་བཀའ་གདམས་ལམ་རིམ་པ།
༣ སྤྱན་སྔ་བ་ལས་བརྒྱུད་པ་བཀའ་གདམས་མན་ངག་པའོ། །
དེ་ཡང་།
བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ཆེན་མོ་ལམ་རིམ་དུ་དྲིལ་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང་པོ་དང་། དེ་ཙམ་མི་ནུས་ཀྱང་ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་པ་ཆེས་ལམ་རིམ་ཆེ་ཆུང་ཙམ་གྱི་སྟེང་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་གཉིས་པ་དང་། དེ་ཡང་མི་ནུས་པས་ལམ་རིམ་བདེ་ལམ་དང་མྱུར་ལམ་ལྟ་བུའི་བླ་མའི་མན་ངག་ལས་ལམ་གྱི་རྐང་གྲངས་ཚང་བར་བྱས་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་གསུམ་པ་ཡིན།
དགེ་ལུགས་པའི་ལོ་རྒྱུས།
དགེ་ལུགས་པ་ཞེས་པ་ནི་དགའ་ལྡན་པ་ཟེར་བའི་དོན་ཡིན། རྗེ་ཙོང་ཁ་པས་བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་གླང(༡༤༠༩)ལོར་དགའ་ལྡན་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་སྟེ། དེ་གནས་གཞིར་བཟུང་ནས་ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་བཏང་བས་ན་དགོན་པའི་མིང་དེ་ཆོས་ལུགས་ལ་ཐོགས་པ་ཡིན།
དགེ་ལུགས་པ་ཞེས་པ་ནི་དགའ་ལྡན་པ་ཟེར་བའི་དོན་ཡིན། རྗེ་ཙོང་ཁ་པས་བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་གླང(༡༤༠༩)ལོར་དགའ་ལྡན་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་སྟེ། དེ་གནས་གཞིར་བཟུང་ནས་ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་བཏང་བས་ན་དགོན་པའི་མིང་དེ་ཆོས་ལུགས་ལ་ཐོགས་པ་ཡིན། དགེ་ལུགས་པས་ཞྭ་མོ་སེར་པོ་བཞེས་པ་དེ་དགེ་ལུགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་མིན་ལ། དགེ་ལུགས་པས་མ་གཏོགས་ཞྭ་མོ་སེར་པོ་མི་བཞེས་པ་མིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་སུ་དབུས་ཀྱི་མཁས་པ་མི་ལྔ་དང་གཙང་གི་མཁས་པ་མི་ལྔ་སྟེ་མཁས་པ་མི་བཅུ་མཚོ་སྔོན་ནས་བོད་ལ་ཕྱིར་ལོག་ཕེབས་དུས་ཁོང་རྣམ་པའི་བླ་མ་བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་གྱི་དབུ་ཞྭ་(བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་ནི་ཐོག་མ་བོན་པོ་ཡིན་པ་དང་རྗེས་སུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་གནང་བ་རེད་)བོན་གྱི་ཞྭ་མོ་སྔོན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཕྱི་ནང་སློག་ནས་(བོན་པོའི་ཞྭ་མོ་ནི་ཕྱི་སྔོན་པོ་དང་ནང་ཤ་དཀར་པོ་ཡིན་) ཕྱི་དཀར་པོ་ངེར་ཚོས་སེར་པོ་བྱུགས་ཏེ་ཁྱོད་ཚོ་ཞྭ་མོ་འདི་གྱོན་ནས་བོད་ལ་ཕྱིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་གཏོང་དགོས་ཞེས་བསླབ་བྱ་གནང་བས་དེ་ནས་བཟུང་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་སྔར་བས་དར་འཕེལ་ཡོང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་བྱེད་དུ་དབུས་གཙང་གི་མཁས་པ་མི་བཅུ་ཚང་མས་དབུ་ཞྭ་སེར་པོ་བཞེས་པ་མ་ཟད། རྗེས་སུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པས་ཀྱང་དབུ་ཞྭ་སེར་པོ་བཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་འདྲ་ཡིན། གཞན་ཡང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་ཡོངས་གྲགས་སུ་བཻཌཱུརྱ་སེར་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ནང་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་དང་། རྣམ་ཐར་དེའི་ནང་ཙོང་ཁ་པས་རང་ཉིད་ཆོས་ལུགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ཟུར་དུ་དབུ་ཞྭ་སེར་པོ་ཞིག་བཞེས་འདོད་མེད་ཀྱང་ཙོང་ཁ་པའི་སློབ་མ་མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་སྡེ་མཁས་གྲུབ་རྗེས་ཙོང་ཁ་པར་ཆོས་ལུགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་དབུ་ཞྭ་ཞིག་བཞེས་དགོས་ཞེས་ཨུ་ཚུགས་ནན་གྱིས་ཞུས་སྟབས་རང་གི་སློབ་མའི་འདོད་པ་དང་བསྟུན་ནས་དབུ་ཞྭ་སེར་པོ་ཞིག་ཟུར་དུ་བཟོས་གནང་དགོས་བྱུང་བ་ལས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་རང་གི་ཐུགས་ལ་དེ་འདྲ་མེད་ཅེས་འཁོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་དེ་འདྲ་མིན་པར་ཙོང་ཁ་པའི་སློབ་མ་ནེ་རིང་པཎྜི་ཏ་ཞུ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་བླ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་ངེས་བརྩམས་གནང་བའི་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་ནང་དུ་གོང་གསལ་ངས་ཞུས་པ་དེ་ཚོ་བྲིས་ཡོད། འོ་ན་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་དེ་འདྲ་འབྲི་གནང་དོན་ནི། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་ལ་རྩ་བ་ནས་མཉེས་པོ་མེད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་མཁས་གྲུབ་རྗེས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ལྟ་བ་ཁག་གཅིག་ལ་དགག་པ་གནང་ཡོད་པ་དང་ས་སྐྱའི་བླ་མ་གཅིག་ལ་དགག་པ་བསྐྱོན་ཡོད་སྟབས་དེས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཉེས་པོ་མ་བྱུང་བར་བརྟེན་སྤྱིར་ན་བོད་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང་། རྒྱལ་ཚབ་རྗེ། མཁས་གྲུབ་རྗེ་བཅས་ལ་རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་ཞེས་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་ནའང་སྡེ་སྲིད་གྱི་ཐུགས་ལ་མཁས་གྲུབ་རྗེ་དེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ཕྱིར་ཕུད་དེ་དེའི་ཚབ་ཏུ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་དགེ་འདུན་གྲུབ་འཇོག་རྒྱུའི་དགོངས་པ་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་མཁས་གྲུབ་རྗེའི་གསུང་འབུམ་པར་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་ཡང་བཀག་འགོག་ཕྲན་བུ་གནང་ཡོད། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་མཛང་པའི་དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་ཟེར་བའི་ནང་དུ་མཁས་གྲུབ་རྗེ་ལ་མཁས་གྲུབ་དགེ་དཔལ་བ་ཞེས་མ་གཏོགས་མཚན་ལ་ཞེ་ས་རྩ་བ་ནས་གནང་མེད། དགེ་ལུགས་པའི་ནང་ཁག་གཅིག་གིས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོར་ཅུང་མི་དགའ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་དེར་ཐུག་ཡོད། དེར་བརྟེན་སྔོན་མ་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་དང་རྒྱལ་པོ་ལྷ་བཟང་གཉིས་མ་འགྲིག་པ་བྱུང་རྗེས་སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་གྱིས་ལྷ་བཟང་དང་སྡེ་སྲིད་བར་བར་འདུམ་བྱེད་སྐབས་སྡེ་སྲིད་དགོངས་པ་ཞུས་ནས་སྲིད་དབང་ལྷ་བཟང་ལ་སྤྲོད་རྒྱུ་བྱས་པ་རེད། དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུམཚན་གཙོ་བོ་ནི་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་སྤྱིར་ན་སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་དང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་སོགས་ལ་ཆོས་གཞིས་མི་སེར་སོགས་མང་པོ་གནང་སྡེ་དགེ་ལུགས་ཕྱོགས་ལ་ཐུགས་སྣང་གང་ཆེ་གནང་གི་ཡོད་ནའང་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ནང་མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་ལ་དམའ་འབེབས་གནང་ཡོད་སྟབས་དགེ་ལུགས་པའི་སེམས་ལ་ཕོག་སྟེ་རྗེས་སུ་ལྷ་བཟང་པའི་སོག་པོའི་དམག་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་ཁར་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་ལངས་ནས་སྡེ་སྲིངསངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོའི་འོག་ཏུ་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་གྱི་དམག་མི་ཚང་མ་ཡོང་ཀྱང་སོག་པོའི་རྟ་དམག་ཡོང་སྐབས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་སྟོང་ལུང་དུ་མགུལ་ཤོར་དགོས་པ་དེ་རྒྱུ་མཚནགཅིག་དེ་ལ་ཐུག་ཡོད། ཙོངཁ་པའི་རྣམ་ཐར་དགེ་ལུགས་པ་རང་གིས་བརྩམས་པ་ཡོད་ལ། བཀའ་བརྒྱུད་པ་དང་རྙིང་མ་སོགས་ཀྱིས་བརྩམས་པ་ཡང་ཡོད། ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་མི་འདྲ་བས་བརྩམས་པའི་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་ཡོད་ཚད་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པའི་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་སྟོད་ཆ་དང་སྨད་ཆ་གཉིས་ཡོད། དེ་ལ་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཟེར། དེའི་ནང་བཀའ་བརྒྱུད་པ་དང་། རྙིང་མ། ས་སྐྱ་སོགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས་དེ་ཚོ་བལྟས་ན་དགེ་ལུགས་པ་དང་ཆོས་ལུགས་གཞན་གྱི་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་མིན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཅིང་། དེའི་ནང་ཙོང་ཁ་པ་ལ་དམའ་འབེབས་བཏང་བའི་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མེད། ཐུའུ་བཀྭན་གྲུབ་མཐའི་ནང་དུ་དགེ་ལུགས་པའི་ལྟ་བའི་སྐོར་རྒྱས་པོ་བྲིས་ཡོད། ཐུའུ་བཀྭན་དང་ཁོང་གི་བླ་མ་སུམ་པ་མཁན་ཆེན་(སུམ་པ་ཆོས་འབྱུང་གི་རྩོམ་པ་པོ་)གཞིས་རྙིང་མའི་དཔེ་ཆ་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྩོད་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་མྱོང་ཡོད་ཅིང་། བླ་སློབ་གཞིས་བར་ཕན་ཚུན་དགག་པ་རྒྱག་རེས་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་རྗེས་སུ་ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེའི་སྙན་ལ་གསན་ཏེ་ཐུའུ་བཀྭན་ལ་བཀའ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་གནང་ནས། ཁྱོད་གཉིས་ཤི་ཁར་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་གསོག་གི་ཡིན་ནམ། ཆོས་སྤོང་གི་སྡིག་པ་གསོག་གི་ཡིན་ནམ། ཆོས་ག་རེ་བྱས་ནའང་སོ་སོའི་འདོད་མོས་རེད། ཚང་མ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཁས་ལེན་མཁན། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་ཁས་ལེན་མཁན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁས་ལེན་མཁན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཁས་ལེན་མཁན་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པས་སོ་སོའི་དད་པ་ག་རེ་ཡོད་ནའི་ངེ་འདོད་མོས་རེད། ཁྱེད་རང་གཉིས་ཕན་ཚུན་དགག་པ་རྒྱག་རེས་བྱས་པ་ཡིན་ན། དགེ་ལུགས་པའི་ཆོས་ལ་པན་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྩམས་གནང་བའི་དགག་ལན་གྱི་དཔེ་ཆ་དེ་ཚོ་རྗེས་སུ་པར་རྩ་བ་ནས་རྒྱག་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་གནང་བར་བརྟེན་རྗེས་སུ་ཁོང་གཞིས་ཀའི་གསུང་འབུམ་ནང་དེའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་ཆའི་པར་མེད། འོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་མ་བྱས་ཙམ་དུ་སྡེ་དགེ་ནོས་དཔེ་ཆ་དེ་པར་བཏབ་ཡོད། ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་དེང་སྐབས་མཚོ་སྔོན་ནས་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད། རྣམ་ཐར་དེའི་རྩོམ་པ་པོ་ནི་རྒྱལ་དབང་འཕྲིན་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཡིན། ཁོང་ནི་དང་པོ་འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཡིན་པ་དང་རྗེས་སུདགེ་ལུགས་པའི་ཆོས་གནང་ཞིང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་གནང་མྱོང་ཡོད། ཁོང་གི་ཕྱག་རྩོམ་རྟ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་དང་། ཁལ་ཁ་རྗེ་བཙུན་དམ་པའི་རྣམ་ཐར། འོན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་སོགས་བླ་མ་མང་པོའི་རྣམ་ཐར་ཡོད། ད་ལྟ་མཚོ་སྔོན་ནས་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་དེའི་ནང་ཞིབ་ཕྲ་བལྟས་ན་ཙོང་ཁ་པ་དང་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལ་དམའ་འབེབས་གཏོང་མཁན་དེ་ཚོ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཉུང་ཤས་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེན་མེད་པའི་གྲུབ་མཐའ་སུ་དང་སུ་ཡིན་ནའི་ཙོང་ཁ་པར་བསྟོད་བསྔགས་ལས་དམའ་འབེབས་བྱས་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་སྐོར་དཔེ་ཆ་མང་པོ་ཞིག་དེའི་ནང་དྲངས་ཡོད། གཞན་ཡང་ཙོང་ཁ་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་(宗教改革)བྱས་པ་རེད་ཅེས་སྐད་ཆ་སྙན་པོ་ཞིགག་བཤད་དེ་དོན་དངོས་ཐོག་གྲྭ་པས་ཆུང་མ་བཙལ་མི་ཆོག་པ་དེ་ཙོང་ཁ་པས་བཟོས་པ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡིན་པའི་རྟགས་རེད། གྲྭ་པས་ཆུང་མ་བཙལ་མི་ཆོག་པ་དེ་དང་པོ་བཟོ་མཁན་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་ཡིན་ན་ཐོག་མ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེར་དགག་པ་རྒྱག་དགོས་ན་ཡང་། ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ལ་དགག་པ་བརྒྱབ་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་པ་ཚང་མས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པར་དོགས་ནས་ཞེད་ཀྱི་ཡོད་སྔབས་དེའི་ཞྭ་མོ་དེ་ཙོང་ཁ་པའི་ཐོག་ལ་གཡོགས་པ་རེད། གྲྭ་པས་ཆུང་མ་བཙལ་མི་ཆོག་པ་དེ་ས་སྐྱ་དང་། རྙིང་མ། བཀའ་བརྒྱུད་སོགས་ཚང་མ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཡིན་ཕྱིན་ཚང་མ་ངེས་པར་དུ་གྲྭ་པ་བྱེད་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད། སུས་གྲྭ་པ་བྱས་ན་ཡང་ཆོག་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་གྲྭ་པ་བྱས་ཚེ་ཞིང་ཁ་བཏབ་མི་ཆོག་པ་དང་། ཆུང་མ་བཙལ་མི་ཆོག་པ་དེ་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པ་ལས་ཙོང་ཁ་པ་གཅིག་པོས་གསར་བཟོ་གནང་བ་ཞིག་མིན། ལོ་རྒྱུས་ཟེར་བ་ནི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལྟར་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་གསར་རྩོམ་བྱས་ན་མི་འགྲིག་པར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་འབྲི་དགོས། དགེ་ལུགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་སྐོར། ①གྲྭ་པ་ཡིན་ཕྱིན་འདུལ་བའི་ཁྲིམས་གཙང་མར་སྲུང་དགོས། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་བྱས་ནའང་འདུལ་བའི་ཁྲིམས་དེ་གཙང་མ་སྲུང་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དགེ་ལུགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཟུར་དུ་བཏོན་པ་དེ་ཆོས་ལུགས་གཞན་དག་ལ་ཁྱད་ཆོས་དེ་འདྲ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་མིན།
དཔེར་ན་རྙིང་མའི་རྡོ་རྗེ་བྲག་དང་སྨིན་གྲོལ་གླིང་ལ་ཆ་བཞག་ན་དགོན་པའི་ནང་དུ་འདུལ་ཁྲིམས་ཧ་ཅང་གཙང་མ་ཡོད་པས་གྲྭ་པས་ཆུང་མ་བཙལ་ཕྱིན་དགོན་པ་ངེ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱེད་པ་ལས་ནང་དུ་སྡོད་མི་ཆོག་པ་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་སྨིན་གྲོལ་གླིང་ནི་འདུལ་ཁྲིམས་དེ་བས་གཙང་བ་ཡོད། དེ་བཞིན་སྟག་ལུང་། འབྲི་གུང་། གདན་ས་མཐིལ། སྡེ་དགེ་སོགས་དགོན་པའི་ནང་གྲྭ་པ་ཚང་མ་འདུལ་ཁྲིམས་གཙང་མ་དགོས་པ་ཡིན། ཐུའུ་བཀྭན་གྲུབ་མཐའ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྤྱིར་བཏང་གྲྭ་པ་མང་ཆེ་བ་འདུལ་ཁྲིམས་གཙང་མ་ཡོད་པ་དེ་དགེ་ལུགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཁོངས་སུ་བཞག་པ་རེད། དེ་ནི་བཀའ་གདམས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་པ་ལས་དགེ་ལུགས་པས་གསར་དུ་བཟོས་པ་མིན། ②ཐོག་མ་གཞུང་ཆེན་པོ་ཁག་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་ཏེ་ཡག་པོ་བྱུང་ན་གཞི་ནས་སྒོམ་རྒྱག་པ་ལས་དང་པོ་ནས་རི་ལ་ཕྱིན་ཏེ་སྒོམ་རྒྱག་པར་འགྲོ་སྲོལ་མེད། འོ་ན་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་གཞན་རྣམས་ཆོས་གཞུང་ཆེན་པོ་ལ་བལྟ་མི་དགོས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་མིན་ཏེ་དཔེར་ན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་ལ་ཡང་གཞུང་ཆེན་པོའི་སློབ་གཉེར་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྡེ་དགེ་ལའང་སྡེ་དགེ་གཞུང་ཆེན་བཅུ་གསུམ་ཞེས་པ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སའི་སློབ་གྲྭ་ཡོད། འོན་ཀྱང་མི་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་དགེ་ལུགས་པས་དཔེ་ཆ་མང་པོ་ལྟ་བ་དེ་མི་ཚེ་འཁྱོལ་ཐབས་དང་རྩོད་པ་རྒྱག་སྐབས་ཁ་བདེ་པོ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་གཤའ་མ་ཞིགག་བྱེད་མཁན་ཡིན་ན་དང་པོ་ནས་རི་ལ་ཕྱིན་ནས་སོམ་རྒྱབ་ན་འགྲིག་གི་རེད་ཅེས་ཤོད་མཁན་ཡང་ཡོད་པ་རེད། རྙིང་མ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་སོགས་ཆོས་ལུགས་གཞན་གྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཚང་མ་དང་པོ་ནས་གཞུང་ཆེན་པོ་ལ་ཐོས་བསམ་དང་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ་དེ་རྗེས་གཞི་ནས་སྒོམ་རྒྱག་དགོས་པའི་གོ་རིམ་དེ་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པ་ལས་དེ་ལ་མི་འདྲ་བ་མེད། ཐུའུ་བཀྭན་གྲུབ་མཐའི་ནང་དུ་དགེ་ལུགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་བདུན་བཤད་ཡོད། ང་ཚོས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་དཔེ་ཆ་བལྟས་ན་དེའི་ནང་དུ་ཆོས་ལུགས་སོ་སོའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་ཐུབ། འོན་ཀྱང་དཔེ་ཆ་མང་པོ་ལྟ་མ་མྱོང་མཁན་ཞིགག་ལ་ཁྱད་ཆོས་དེ་རྣམས་བཤད་སྐབས་ཆོས་ལུགས་གཅིག་གི་ཁྱད་ཆོས་བཤད་ན་ཆོས་ལུགས་གཞན་ཞིག་ལ་དམའ་འབེབས་བཏང་གི་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད། ཆོས་ལུགས་དེ་ཚོ་རང་རང་སོ་སོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་མཉམ་བསྲེས་བྱས་ན་མི་འགྲིག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡིན། ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་ཚང་མ་བྱས་ན་རང་གི་བསམ་བློའི་ནང་ཐག་ཆོད་པའི་ལྟ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད། མཐའ་མ་ཆོས་ལུགས་གང་ལ་ཡང་ཡིད་མི་ཆེས་པར་གྱུར་ཏེ་དེའི་འབྲས་བུར་མཐའ་མ་རང་ཉིད་བྱིའུ་གནམ་ལ་འཕུར་ནས་མར་ས་ལ་བབས་མ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ལས་གཞན་མེད། ③ སོ་སོའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་དང་ཚིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་ལས་ཆོས་ལུགས་གཞན་གྱི་མིང་དང་ཚིག་མཉམ་བསྲེས་མི་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ལུགས་གཞན་གྱི་མིང་ཚིག་རྣམས་རང་དགར་བཞག་པ་ལས་གསར་བཅོས་མི་བྱེད་པ། སྔོན་མ་རྒྱ་གར་ནས་པཎྜི་ཏ་དང་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའི་དཔེ་ཆའི་ནང་མེད་པའི་མིང་གསར་པ་དང་ཚིག་གསར་པ་རྩ་བ་ནས་གསར་བཟོ་མི་བྱེད་པ་བཅས་ཏེ་དེ་ནི་བཀའ་གདམས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན། དགེ་ལུགས་པས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་བཞིན་པའི་དང་སྒོམ་རྒྱག་ཡས་ཞིག་དང་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་མི་དགོས་པར་སོམ་རྒྱག་ཡག་ཞིག་སྡེ་ཁག་གཉིས་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་གྱི་ཡོད། ཞི་གནས་གཅིག་པོ་ཡིན་ན་འཇོག་སྒོམ་ཟེར། འདིར་ཞུ་དགོས་པ་ཞིག་ནི་སྔོན་མ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་དུ་ཡོང་བའི་རྒྱ་ནག་གི་ཧ་ཤང་ཞིག་གིས། སེམས་བཟང་པོ་ཡིན་ནའང་སྤངས་དགོས་ལ་སེམས་ངན་པ་ཡིན་ནའང་སྤངས་དགོས། དགེ་བ་སྤངས་དགོས་ལ་སྡིག་པ་ཡང་སྤངས་དགོས། དཔེར་ན། གནམ་ལ་སྤྲིན་པ་འཁོར་ཚེ་སྤྲིན་པ་དཀར་ནག་གང་ཡིན་རུང་ཉི་མ་སྒྲིབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་རྩ་བ་ནས་མེད་པས་རྣམ་རྟོག་བཟང་ངན་གང་ཡིན་རུང་ཚང་མ་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་འགོག་རྐྱེན་ཡིན་སྟབས་ཚང་མ་སྤངས་ཏེ་བསམ་བློ་གང་ཡང་མ་བཏང་བར་སྡོད་དགོས། དེ་འདྲ་བྱས་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཟེར། དགེ་ལུགས་པས་ལྔ་ཚུལ་དེ་ཁས་ལེན་གྱི་མེད། དགེ་ལུགས་པས་བསམ་བློ་གང་ཡང་མ་བཏང་བར་བསྡད་ན་སངས་རྒྱས་རྒྱུ་ལྟ་ཅི་ཁ་ལ་ལྟོ་ཡང་མི་འབྱོར་ལ། ལམ་དུ་ཕྱིན་ན་ཁ་སུག་ལོག་འགྲོ་བ་དང་། སྒོ་ལ་འཛུལ་ན་མགོ་རྡབ་འགྲོ་བ་ཡིན། མདོར་ན་བསམ་བློ་གང་ཡང་མ་བཏང་ན་ཆོས་བྱེད་རྒྱུ་ལྟ་ཅི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཚོ་བ་ཡང་སྐྱེལ་མི་ཐུབ་ཟེར། ངེས་ན་བསམ་བློ་བཟང་ངན་ཚང་མ་སྤངས་དགོས་ཟེར་བ་དེ་མི་འགྲིག་པ་རེད་ཟེར། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་འདོད། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེས་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུ་དང་དུ་བླངས་ན་སྡིག་པ་བཅུ་སྤངས་དགོས་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་རྣམ་རྟོག་བཟང་ངན་ཚང་མ་སྤངས་དགོས་ཞེས་གསུངས་མེད། བསམ་བློ་གང་ཡང་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་པ་དང་སངས་རྒྱས་པ་ཟེར་བ་མེད་པས་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་ཡོང་བའི་ཧ་བཟང་དེའི་(བོད་ལ་ཡོང་བའི་ཧ་ཤང་ཚང་མ་མིན་)ལྟ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྡུག་པར་འདོད་པ་ཡིན། ལྟ་བ་དེ་ལ་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱིས་ཀྱང་དགག་པ་མང་པོ་བསྐྱོན་མྱོང་ཡོད་དེ་ཁོང་གིས་བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་མི་ལྐུགས་པ་ཆགས་ཡས་དང་སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་ཡས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སངས་རྒྱས་ཡས་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་པ་ཟེར་བ་དེ་དགེ་ལུགས་པས་ཁས་ལེན་གྱི་མེད། དེ་མིན་མི་ལ་རས་པ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་བླ་མ་དེ་ཚོའི་གསུང་འབུམ་ནང་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་འཇོག་དགོས་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་དགོས་ཟེར་བའི་དོན་མིན་པར་སྒོམ་རྒྱབ་ནས་གནས་ཚད་མཐོ་པོ་གང་མཚམས་ཞིག་ཏུ་སླེབས་སྐབས་བསམ་བློ་མང་པོ་བཏང་ན་སྐྱོན་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་ནས་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་མིན། མི་ལ་རས་པ་དང་། མར་པ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བླ་མ་གོང་མ་ཚོས་གསུངས་པའི་དཔེ་ཆ་དེ་ཚོར་དགེ་ལུགས་པས་འགྲེལ་བཤད་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྒོམ་དང་པོ་རྒྱག་དུས་ནས་བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་དགོས་ཟེར་བ་མིན། དེ་ནི་བསམ་བློ་བཏང་ནས་གནས་ཚད་མཐོ་པོར་སླེབས་རྗེས་རང་གི་སེམས་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་གནས་ཚད་དེ་ལ་སླེབས་ཚེ་གཞི་ནས་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་སྒོམ་རྒྱག་དགོས་ཟེར་བའི་གོ་དོན་ཡིན་ཞེས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ④ གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་བྱས་ནའང་མདོ་དང་སྔགས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ་ལས་མདོ་སྔགས་ཁ་ཕྲལ་ནས་ཆོས་བྱེད་ཀྱི་མེད། དཔེར་ན་དགའ་ལྡན་དགོན་གྱི་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ལ་ཆ་བཞག་ན། སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་ཚོ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གཞུང་ཆེན་པོ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པ་དང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་གསང་སྔགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སེ་ར་དང་འབྲས་སྤུངས་སུ་གསང་སྔགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་དང་གཞུང་ཆེན་པོ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཟུར་དུ་དབྱེ་ནས་ཡོད་པ་ལས་མཉམ་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྲོལ་མེད། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ལ་ཡང་གསང་སྔགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཟུར་དུ་གྲྭ་ཚང་ཞིགག་བཙུགས་ཡོད། དེ་མིན་གདན་ས་མཐིལ་དང་སྐུ་འབུམ་སོགས་དགོན་པ་ཆེ་བ་ཚང་མར་དེ་འདྲ་ཡིན། རྙིང་མའི་དགོན་པ་སྨིན་གྲོལ་གླིང་དུ་མདོ་སྔགས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྡེ་དགེ་ལའང་དེ་ལྟར་ཡིན། མདོ་སྔགས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ཟེར་བའི་གོ་དོན་ནི། དེ་རེང་ཉི་མ་གཅིག་ལ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ལ་ཟེར། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ནང་དུ་ཙོང་ཁ་པའི་རྣམ་ཐར་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པ་དེའི་ནང་དུ་ཙོང་ཁ་པ་ནི་ཆོས་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་དེ་ལ་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དངོས་སུ་ཕེབས་པ་ནང་བཞིན་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་འཁོད་ཡོད་པས་དེ་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་སྡེ། ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ནང་ཙོང་ཁ་པ་དེ་ཆོས་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དངོས་སུ་ཕེབས་པ་དང་ཁྱད་མེད་པ་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་བ་དེ་ཐད་ཀར་ལྟ་དུས་ཙོང་ཁ་པར་བསྟོད་བསྔགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་ནའང་དོན་དུ་དགེ་ལུགས་པརའདུལ་བ་སྐམ་པོ་ཞིག་ལས་གསང་སྔགས་སོགས་གཞན་གང་ཡང་མེད་ཅེས་ཤུགས་སུ་བསྟན་ཡོད་པའི་གོ་བ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཤོས་ཀྱིས་དེ་ནི་དགེ་ལུགས་པ་ལ་འདུལ་བ་མ་གཏོགས་གསང་སྔགས་མེད་ཟེར་བའི་དོན་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འདུལ་བའི་བསྟན་པར་ཉམས་རྒུད་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་མིན་གྱི་དབྱེ་བ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་དུས་སྐབས་སུ་ཙོང་ཁ་པས་བསྐྱར་དུ་ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟ་བུ་བཟོས་གནང་བ་ཡིན་པས་ན་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དངོས་སུ་ཕེབས་པ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་གསུངས་པར་འདོད་པ་ཡིན། དེར་བརྟེན་རྩོམ་ཡིག་ལའང་མི་སོ་སོས་གོ་བ་ལེན་སྟངས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད། དེ་བཞིན་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དཔེ་ཆ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཙོང་ཁ་པ་ལ་འདུལ་བ་སྐམ་པོ་ཞིག་ལས་གཞན་མེད་སྟབས་མར་པ་དང་མི་ལ་ལྟར་སྐུ་ཚེ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་མ་ཐུབ་པ་རེད་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་ཁོ་རང་མི་གཅིག་གི་ལྟ་བ་ཡིན། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ལྟ་བ་དེ་ནི་རྙིང་མ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་ལྟ་བ་རེད། སྡེ་དགེ་དགོན་པས་ཙོང་ཁ་པའི་གསུང་འབུམ་ཆ་ཚང་པར་བཏབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞུང་ཆེན་བཅུ་གསུམ་ཁྲིད་པའི་སྐབས་སུ་དཔེ་ཆ་དེ་སློབ་འཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་རྙིང་མའི་དགོན་པ་སྨིན་གྲོལ་གླིང་དུ་ཡང་ཙོང་ཁ་པས་བརྩམས་གནང་བའི་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་གསུང་འབུམ་《གྲུབ་མཐའི་སྐོར་གྱི་རྣམ་བཤད་》ལས་བདམས།
འབྲེལ་ཡོད་རྩོམ་ཡིག
༄༅།།རྙིང་མ་བ།
༄༅།།བཀའ་གདམས་པ།
༄༅།།ཞི་བྱེད་པ།
༄༅།།བཀའ་བརྒྱུད་པ།
ད་ཡིན་ན་་་་་་གནམ་ས་ལ་ལྷུང་ནས་་་་་་་ང་ལ་རྐྱང་ཕྱག་འབུམ་གཅིག་འཚལ་དགོས་ངེས་རེད།།
ཨ་རྡུ་མན་གྱི་མཚན་སྔགས་མང་ཙམ་བསྒྲངས་ན་རྒྱ་སྒོར་དམར་པོའི་ཆར་པ་འབེབ་ངེས་རེད། མྱུར་དུ་ཤུགས་ལྡན་གྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་ངེས་རེད། རྒྱ་ཁྱི་ཨ་རྡུ་མན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དོལ་འདྲེ་ཨ་རྡུ་མན་ལ་སྐྱབས་སུ་འཆི།
ལུང་རྟོགས་ལགས། ཁྱེད་རང་ཡང་་་་ང་ཡི་དགེ་ཕྲུག་བྱེད་འདོད་ན་ངས་་་་ངོས་ལེན་བྱས་ཆོག །གང་ལྟར་ག་དུས་ཡིན་ནའང་མི་ལ་་་
བསམ་པ་བཟང་པོ་བྱོས་ཨ།།
༈ལུགས་ཀྱི་སློབ་བྱ་ལས།
སྐྱིད་ངོམ་མ་བྱེད་སྐྱིད་ལ་ངེས་པ་མེད།།
སྡུག་ན་སྡུག་ཡུས་མ་ཆེ་ངེས་གྲངས་མེད།།
མ་རབས་སྤྱོད་ངན་ཅན་ལ་འདྲིས་མ་ཆེ།།
མི་ཐུབ་པ་ལ་དཀའ་བའི་ལས་མ་བཅོལ།།
མི་ཤེས་པ་ལ་སྙིང་གི་གཏམ་མ་འདྲི།།
མི་ཉན་པ་ལ་ཁ་ཏའི་ཚིག་མ་བཤད།།
མི་བརྩི་བ་ལ་དགའ་བའི་འཛུམ་མ་སྟོན།།
མྱི་ཁ་ཕོག་པའི་མྱི་དང་གཉེན་མ་བསྟེན།།
ལས་ངན་སྡུག་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་མ་སྨོན།།
གཞན་གྱི་ཟས་ནོར་ཧ་ཅང་རྔམ་མ་ཆེ།།
སྤྲོ་ཐུང་གྱོད་འཁོན་ཅན་ལ་ཁྱིམ་མ་འཚོལ།།
གྱོད་དང་གཏམ་ངན་ཅན་གྱི་ཟོང་མ་ཉོ།།
དཀོན་མཆོག་གཏན་དུ་དོར་ནས་མནའ་མ་སྐྱེལ།།
ཞེས་གསུང་པ་འདི་རྣམས་ལ་ཐུགས་ཞིབ་གནོང་དང་། དོན་གྱི་ངེས་པ་སྟེར་བར་ངེས།།
ཧཧཧ་་་ཨ་རྡུ་མན་ད་ཆོས་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཁུལ་བྱས་ནས་མི་རྣམས་བསླུ་དགོས་བསམ་གྱི་འདུག་གམ། རྨི་ལམ་སྐྱིད་པོ་མ་བཏང་། ད་ལྟ་དུས་རབས་ག་ཚོད་ལ་སླེབས་འདུག སྔ་མོ་ནང་བཞིན་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆོག་ཆོག་གི་རྨོངས་དད་ཅན་ཀྱང་མ་རེད་ད།
་་་་། ཆོས་ལུགས་དེ་ཚོ་རང་རང་སོ་སོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་མཉམ་བསྲེས་བྱས་ན་མི་འགྲིག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡིན། ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་ཚང་མ་བྱས་ན་རང་གི་བསམ་བློའི་ནང་ཐག་ཆོད་པའི་ལྟ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད། མཐའ་མ་ཆོས་ལུགས་གང་ལ་ཡང་ཡིད་མི་ཆེས་པར་གྱུར་ཏེ་དེའི་འབྲས་བུར་མཐའ་མ་རང་ཉིད་བྱིའུ་གནམ་ལ་འཕུར་ནས་མར་ས་ལ་བབས་མ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ལས་གཞན་མེད། ③ ་་་་་་་་
ཞེས་གསུངས་པ་འདི་འཐད་དང་མི་འཐད་མི་ཤེས།
ད་དུང་དགེ་ལུགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁ་སྣོན་ལ། ༧སྐྱབས་རྗེ་ཕ་བོང་ཁ་ཁམས་སུ་བྱོན། དོལ་རྒྱལ་གྱི་བསྟན་པ་སྤེལ།
དགེ་ལུགས་པས་རྣིང་ཆོས་བྱས་ན་དོལ་རྒྱལ་གྱི་བཀའ་ཆད་ཡོང་ཚུལ་གསུངས་པས། དགེ་རྣིང་འཁྲུགས། རྙིང་མ་
བ་མང་བོ་དགེ་ལུགས་པ་ལ་བསྒྱུར། དེ་རྗེས་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུའི་ནང་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་
ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས། ཁམས་དང་ཨ་མདོ་སོགས་སུ་མི་མང་སྡེབ་གསོད་བཏང་། དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་
མང་ཆེ་བ་རྩ་མེད་བཟོས། དགའ་ལྡན་དགོན་པ་གྱང་རོ་ཞིག་ཏུ་བཟོས། འཇམ་མགོན་བླ་མའི་སྐུ་དམར་གདུང་
དུ་བཞུགས་པ་དགའ་ལྡན་གསེར་གདུང་ཆེན་མོ་ཞེས་སྟོང་གསུམ་རིན་ཆེན་སྣ་ལྔས་བཀང་སྟེ་བླུས་ཀྱང་མི་
ཁུག་པ་དེ་ཐལ་བའི་ཕུང་བོར་བསྒྱུར། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་བཙོན་དུ་བཅུག ༧གོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་
རྒྱ་གར་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་། འཛེ་སྨད་རིན་པོ་ཆེས་ཕ་རྒོད་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་བརྩམས་པས་ཆོས་
ལུགས་ཀྱི་དཀྲུག་རྐྱེན་བསླངས། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྲས་ཀྱི་གསུམ་གྱི་ནང་རྒྱལ་བ་དགེ་འདུན་གྲུབ་ཀྱི་སྐུ་ཕྲྲེང་བཅུ་
བཞི་བ། དགེ་ལུགས་པའི་བསྟན་པའི་བདག་པོ་༧གོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུས་དགེ་ལུགས་པར་ཁས་འཆེ་བ་དང་། ཁོང་བླ་མར་འཛིན་མཁན་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མི་རུང་བའི་བཀའ་སློབ་རིམ་པར་
བསྩལ། འོན་ཀྱང་དགེ་ལུགས་པའི་བླ་གྲྭ་མང་བོ་ཞིག་གིས་ལོ་ངོ་དྲུག་བརྒྱ་ཉེ་བར་༧རྒྱལ་དབང་རིམ་བྱོན་གྱིས་
དགེ་ལུགས་པ་བསྐྱངས་པའི་བཀའ་དྲིན་བརྗེད་དེ་མཚན་སྨད་སྐུར་འདེབས་ཞུས། བསྟན་པ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་
དགེ་ལུགས་པའི་བསྟན་དགྲ་རྒྱ་དམར་ལ་བློ་སྙིང་བྲང་གསུམ་གཏད་པ་སོགས་ཞབས་འདྲེན་རི་རབ་ལས་ཆེ་བ་
ཞུས་པ་བཅས་སོ། །
འདིར་རྙིང་ཆོས་དང་དགེེ་རྙིང་ཞེས་ཟེར་རྒྱུ་ལ་མཛུབ་གནོན་འཁྲུག་པའིདབང་གིས་རྣིང་ཞེས་ཡིག་ནོར་བྱུང་འདུག་པ་ཡིད་འཇགས་འཚལ།