——ནམ་མཁའ།
ཁ་སང་དེ་རིང་དྲ་ཐོག་ཏུ་ཨ་མདོ་རེབ་གོང་གི་༼ཞོ་ཡོན༽ཟ་ཁང་ཟེར་བ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བཙན་དབང་དང་གཉའ་མནོན་གྱིས་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་བ་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ཟ་ཁང་ནང་གི་ལས་བྱེད་ཚོས་བོད་སྐད་བཤད་མི་ཆོག་པ་བཟོས། གལ་ཏེ་བོད་སྐད་བཤད་ཚེ་མི་དམངས་དངུལ་སྒོར་༥༠༠ ཡི་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཞིག་ཟ་ཁང་དེའི་སྒོ་འགྲམ་དུ་སྦྱར་པས། རེབ་གོང་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རིགས་ཚོས་འདོད་མོས་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེན་བསྟན་སྟབས། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ས་ཁུལ་གྱི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར།ཟ་ཁང་དེའི་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུགས་ཡོད།
ང་ཚོས་འདིར་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ནི། ཕར་ལྟས་ཚོད་ཀྱིས་ཟ་ཁང་ཞིག་གི་སྒྲིགས་གཞི་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཁྱབ་ཆེ་ས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ཚེ། འདི་ནི་མི་རིགས་གཉིས་བར་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གཏན་འབེབས་བྱས་བའི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་མ་ཟད། མི་རིགས་གཉིས་བར་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་བསམ་བཞིན་གཏོར་བརླགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། དེས་རྐྱེན་ཁྱེད་ཅག་གི་སྤྱན་ལམ་དུ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན།
༡༩༨༤ ལོའི་ཟླ་༥ ཚེས་༣༡ ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་དྲུག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་ཞིང༌། ༢༠༠༡ལོའི་ཟླ་༢ ཚེས་༢༨ ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་དགུ་བའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ཉི་ཤུ་བའི་ཐོག་བཞག་པའི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཆོད་དོན་ལྟར་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ཡོད།
དོན་ཚང་དང་པོ། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན།
དོན་ཚན་བཅུ་པ། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་རིགས་ཁག་ཚང་མར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་དང་དར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་རང་དབང་ཡོད་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སྔར་མུས་འཛིན་པའམ་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་རང་དབང་ཡོད་པར་འགན་སྲུང་བྱ་རྒྱུ།
དོན་ཚན་ཞེ་དགུ་བ། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རེས་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་གསོ་གཏོང་རྒྱུ་དང་བསྔགས་བསྐུལ་བྱ་རྒྱུ། རྒྱ་རིགས་ལས་བྱེད་པས་ས་གནས་དེ་གའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱང་དགོས་ལ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པས་རང་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱང་བ་དང་བེད་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་ཚད་ལྡན་ཅན་ཡང་སྦྱང་དགོས།
མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པའི་གྲས་ནས་ས་གནས་དེ་གར་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཡན་བེད་སྤྱོད་ཐོགས་མེད་བྱེད་ཐུབ་མཁན་ལ་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ།
ཕྲན་གྱིས་འདིར་བཤད་འདོད་པ་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་ཆེན་མོ་གཞིར་བཟུང་སྟེ། བསམ་ཚུལ་ཐུང་ངུ་འགའ་ཞུ་འདོད་པ་དེ་ཡིན། ང་ཚོ་ཆ་ཚང་གིས་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་མྱངས་མྱོང་མེད་ན་ཡང་།ཐོས་མྱོང་ཡོད་པའི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བ་དེ་རེད། སྐབས་དེར་ཡང་བོད་སྐད་བཤད་ན་ཉེས་ཆད་གཅོད་པའི་ཁྲིམས་ཞིག་བཟོས་མྱོང་མེད་ལ། བོད་སྐད་བཤད་ཚེ་གྲལ་རིམ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཞྭ་མོ་ནག་པོ་དེ་ཡང་གཡོགས་མྱོང་མེད།
ཡིན་ན་ཡང་ཁ་སང་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་ནས། ཟ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གི་སྦྱིན་བདག་ཡིན་ན། ཟ་ཁང་ནང་བོད་སྐད་བཤད་ཚེ། ཉེས་ཆད་གཅོད་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་བཟོས་ཏེ། ད་རུང་སྦྱར་ཡིག་ཟ་ཁང་གི་ཕྱིའི་སྒོ་ངོས་སུ་སྦྱར་ཐུབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཞིག་གང་ནས་སླེབས་ཐུབ་པ་རེད། འདི་འདྲའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་རིག་གཞུང་ལ། མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་དམའ་འབེབས་བྱེད་དོན་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ།
དཔེར་མཚོན་སྟབས་བདེ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་ནས་པེ་ཅིན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཞིག་གིས་ཟ་ཁང་བཟུང་སྟེ། ཟ་ཁང་དེའི་ནང་ཀོང་ཏུང་གི་སྐད་བཤད་མི་ཆོག་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས། ཟ་ཁང་དེའི་སྒོ་ངོས་སུ་སྦྱར་ཚེ། ཀོང་ཏུང་གི་མི་དམངས་དང་ཐ་ན་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོས་ཀྱང་ངོས་ལེན་བྱ་ཐུབ་བམ། འདི་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད།
དེས་རྐྱེན་རེབ་གོང་གི་༼ཞོ་ཡོན༽ཟ་ཁང་ཟེར་བ་དེའི་སྦྱིན་བདག་རྒྱ་བོད་ཁ་ཆེ་སོགས་མི་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་། མི་རིགས་བར་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་གཏོར་བརླག་བསམ་བཞིན་བྱས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ། བསམ་བཞིན་ཁྲིམས་འགལ་བྱས་པ་ཞིག་ཞིག་ཡིན་པས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ཟ་ཁང་གི་སྒོ་བརྒྱབ་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲིག་ཐབས་མེད་པ་རེད།
གོ་ཐོས་ལ་ཟ་ཁང་འདིའི་སྦྱིན་བདག་སྤྲུལ་སྐུ་རྫུན་མ་ཞིག་དང་ཁ་ཆེ་ཞིག་རེད་ཟེར།
ཟ་ཁང་འདིའི་སྒོ་རྒྱབ་འདུག་ཟེར་མོད།ད་རུང་ཡང་བསྐྱར་སྒོ་ཕྱེ་ངེས་རེད་ཟེར།
རྒྱ་མིའི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་མགོ་བརྟགས་ནས་རྒྱ་མིའི་སྐད་མ་རྒྱབ་ན་སུའི་སྐད་རྒྱབ་དགོས་པ་རེད་།
ཧ་ཧ་ཧ་དབུ་ལམ་ཚོ་།
ཆབ་སྲིད་གང་ཡང་མི་ཤེས་མཁན་ཚོའི་དཀྲོགས་གཏམ་སྤེལ་ཨ་།
ཟ་ཁང་མ་རེད་མགྲོན་ཁང་རེད་ ཟ་ཁང་དང་མགྲོན་ཁང་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད་་
ཟ་མགྲོན་གཉིས་འཛོམས་རེད་འདུག་་་་་གང་ལྟར་རྒྱུ་བདག་རྒྱ་མི་ཡིན་ཙང་ཕུགས་ལ་སྐྲག་མི་དགོས་པ་དེ་རེད་གདའ། ད་ཤེས་སོང་ངམ།
ཨ་ཁུ་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བདེན་པ་རེད་འདུག་པས་ཀློག་མཁན་ཚོར་དགོངས་འགལ་མེད་པར་ཞུ།གསོལ་མགྲོན་ཁང་ཞིག་རེད་འདུག གསོལ་མགྲོན་ཁང་ལ་བཅོས་རོགས་ཞུ། ཆབ་སྲིད་མཁས་དབང་ཇུས་ཏོག་ལགས། དབུ་ལམ་པ་ཚོས་བོད་སྐད་རྒྱག་མི་ཆོག་རྒྱ་སྐད་རྒྱག་དགོས་ཟེར་ནས་དབུ་མའི་ལམ་འདམས་པ་རེད་དམ།
ཤར་བཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ་ཨ་མདོའི་སྐད་རྒྱག་ཆོག་གི་མ་རེད་ཟེར་མཁན་ཞིག་སླེབས་ཡོད་ན་ངོ་མ་ཁྱད་མཚར་པོ་རེད། དེ་བས་ཀྱང་རེབ་གོང་གི་ཕལ་ཡུལ་དུ་རེབ་གོང་བའི་ཕ་སྐད་རྒྱག་ཆོག་མ་རེད་ཟེར་མཁན་ཞིག་ཡུལ་རེབ་གོང་དུ་སླེབས་ཡོད་ན་ངོ་མ་གཏམ་རྣ་བར་མི་འགྲོ་བ་ལོས་ཡིན། ཁྱེད་རེབ་གོང་བའི་ཕོ་རྒོད་མ་རྒོད་ཚོས་སྔོན་མ་ཡང་ཡུལ་རང་གི་ཕ་སྐད་དྭངས་མ་ལ་དུང་བ་ཟབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསེར་ཡིག་བྲིས་མྱངས་ཡོད་ལ། ད་ལན་ཡང་འདི་ལྟར་རང་ཡུལ་དུ་རང་སྐད་བཀག་འགོག་བྱེད་མཁན་ཚོར། རང་ཡུལ་རང་ལ་དབང་བའི་བསླབ་བྱ་ཡག་མོ་ཞིག་གིས་གོ་བརྡ་ལེགས་པར་སྤྲད་པའི་ལོ་རྒྱུས་གྱི་གསེར་ཡིག་བྲིས་པར་ཅིས་ནས་ཀྱང་ལེགས་གསོལ་ཞུ་བ་ཡིན། །
བོད་རང་གི་ཡུལ་སྐད་རྒྱག་ཆོག་གི་མ་རེད། བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཤོད་ཆོག་གི་མ་རེད། བོད་རང་གི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་དད་མོས་རིང་ལུགས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་ཆོག་གི་མ་རེད། བོད་རང་གི་སྔར་སྲོལ་རྙིང་པ་གང་ཡོད་རྣམས་སྔར་ལུགས་ཇི་བཞིན་སྐྱོང་ཆོག་གི་མ་རེད། བོད་རང་གི་རིག་གཞུང་དང་རིག་གནས་གང་ཡོད་རྣམས་དྲང་པོའི་ལམ་ནས་བདེན་པའི་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཆོག་གི་མ་རེད་ཟེར་མཁན་ཚང་མས་ད་ལན་དགོངས་པ་ཡག་པོ་ཞིག་བཞེས་རོགས་གནོངས་ཨ། །
དེང་རྒྱ་མི་ཞིག་གིས་བོད་ཡུལ་དུ་བོད་པས་བོད་སྐད་བརྒྱབ་པར་རྒྱ་སྒོར་ལྔ་བརྒྱའི་ཆད་པ་བཅད་པ་དེ་དེར་དེ་འདྲ་ཧ་ཅང་ཧ་མི་ལས། །
ཡིན་ནའང་སྔོན་བོད་པ་འགས་བོད་ཡུལ་དུ་བོད་པས་བོད་རང་ལུགས་སྐྱོང་ཆོག་གི་མ་རེད་ཟེར་ནས་མི་སྲོག་གི་ཆད་པ་གྲངས་འདས་བཅད་པ་དེར་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །
ཡུལ་ཆུ་བཏུངས་ནས་ཡུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ཟེར་བ་
གོ་མ་མྱོང་ངམ་།
ཕྱིས་སུ་བོད་ནང་རྒྱ་སྐད་ཤོད་མི་ཆོག་སའི་མགྲོན་ཁང་འྡར་བཙུགས་ཐུབ་བམ། ཡང་ན། དེ་ལས་ལྡོག་ཏེ་་་་་་་
གནས་ཚུལ་འདི་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ་ཞིག་རེད་བསམ།
རེ་སྐོང་གི་ཟ་ཁང་ཡིན་ན་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ཡིན་ན། འདུའི་ནང་བོད་པ་མགྲོན་པོ་ཡོང་མི་ཆོག་པ་བཟོས་པ་དེ་རེད་ལ། སྔོན་འཇའ་པན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་དུས་མེ་ཏོག་ལྡུམ་ར་ཞིག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་དང་ཁྱི་གཉིས་ཡོང་མི་ཆོག་པ་བཟོས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དེ་རིང་འདིར་ཟ་ཁང་དེའི་ནང་བོད་སྐད་བཤད་མི་ཆོག་ཟེར་དུས་བོད་རིགས་ཡོང་མི་ཆོག་ལབ་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད།