སྐལ་བཟང་སྤེན་པ།
འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༦ ཚེས་༨ ཉིན་ Maura Moynihan ཟེར་བ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ལ་དམིགས་ཏེ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་གཅིག་བྲིས་ཏེ་ཝ་ཤིང་ཀྲོན་དུས་བབ་ཐོག་བཏོན་པ་རེད། རྩོམ་ཡིག་དེའི་བརྗོད་དོན་སྙིང་པོ་ནི། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བོད་དོན་ཐད་སྨན་པའི་ནུས་པ་ཐོན་གྱི་མེད་ལུགས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བསྡུ་སློང་བྱས་པའི་དངུལ་ལོར་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཛིན་སྐྱོང་དང་ལས་མིའི་གླ་ཆར་གཏོང་གི་ཡོད་ལུགས་དེ་རེད།
རྩོམ་ཡིག་དེ་མཐོང་མ་ཐག་ངའི་སེམས་སུ་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཁྲལ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི། ཡང་སྙིང་རྩོམ་ཡིག་དེས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཐོན་སྲིད་མིན་དེ་རེད། ལྷག་པར་དུ། ལས་འགུལ་ཁང་དེ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས་སྟབས། ཚོགས་པའི་མཚན་སྙན་ལ་མཚན་ཤས་ཕོག་ཚེ།་མ་འོངས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཚོས་ཚོགས་པར་ལྟ་སྟངས་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་པ་རེད། དེའི་དབང་གིས་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ལའང་ཐུགས་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པ་ནི་སྨྲོས་མེད་རེད།
ཉེ་ཆར་སླར་ཡང་ཁོ་མོས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་དམིགས་པའི་དགག་རྩོམ་ཞིག་བྲིས་པ་དང་། དགག་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་དོན་སྙིང་པོ་ཡང་། སྲིད་སྐྱོང་གིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ཆེད་རྒྱ་ནག་གི་ཁེ་ཕན་གཙུག་ཏུ་འཛིན་མཁན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཚོང་ཤག་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་མིའི་འགོ་འདྲེན་འཚོལ་མཁན་གྱི་ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ལུགས་། དོན་གཅོད་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སར་གནས་སྤོས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་དང་ཐུན་མོང་དུ་བདག་པའི་ནེའུ་ཡོག་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་བཞི་ཙམ་གྱི་རིན་ཐང་ཅན་གྱི་ཁང་པ་འཚོང་གྲབས་བྱས་ཀྱང་། ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་མོས་མཐུན་མ་བྱས་ལུགས། དེ་མིན་སྲིད་སྐྱོང་གིས་སྲིད་སྐྱོང་མ་ཆགས་གོང་གི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་ཁང་རིན་བུ་ལོན་ཨ་སྒོར་འབུམ་གཉིས་དང་ཉིས་ཁྲི་བདུན་སྟོང་རྣམས། ཡོངས་ཁུངས་གསལ་ཁ་མེད་པར་གཙང་སེལ་བྱས་ལུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་དེར་དགག་ལན་ཞིག་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་སྐུ་སྒེར་གྱི་མཚན་ཐོག་ནས་བྲིས་སོང་ཡང་། གནད་ལ་འཁེལ་བའི་ལན་འདེབས་ཤིག་གནང་ཐུབ་མེད། དཔེར་ན། ཁང་པའི་གནད་དོན་གྱི་ཐོག་ནས་བརྗོད་ན།བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་དོན་ཚན་ཉེར་གསུམ་པ་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་དོན་ཚན་དགུ་ཡི་ནང་ཚན་བཞི་པའི་ནང་་་་བུ་ལོན་སྒྲུབ་འཇལ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པ་་་་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་སྲིད་སྐྱོང་ཆགས་པར་ཆ་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་། སྲིད་སྐྱོང་གི་ཁང་པའི་བུ་ལོན་སྤྲོད་ཆེད་ཀྱི་དངུལ་ལོའི་ཡོང་ཁུངས་ར་སྤྲོད་མ་ཐུབ་ཀྱང་། སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་དེ་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཡོད་ཤག་ཨང་བསམ་ཡང་། ཁོང་གིས་གནང་མེད། དེའི་དགག་རྩོམ་དེ་ཡང་རབ་རིབ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་རེད།
གོང་ཞུས་རྩོམ་ཡིག་དེ་དག་གིས་རྐྱེན་པས་ངའི་སེམས་སུ་རྩོམ་པ་པོའི་རྒྱབ་ལྗོངས་དེ་ཤེས་འདུན་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་སོང་། རྩོམ་པ་པོའི་རྒྱབ་ལྗོངས་རྩད་འཚོལ་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། ངས་རྩོམ་པ་པོས་བོད་དོན་ཐོག་བྲིས་པའི་ཆེད་རྩོམ་ཀྱང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་མཐོང་། རྩོམ་ཡིག་དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་ཀློག་སྐབས་རྩོམ་པ་པོའི་དམིགས་འབེན་གཙོ་བོ་དེ་སྲིད་སྐྱོང་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་ང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྦྱིན་སོང་།
དེ་ཡང་ཁོང་གིས་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༢ ལོར་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ཙམ་དང་། ༢༠༡༣ ལོར་རྩོམ་ཡིག་གཉིས། ༢༠༡༤ ལོར་རྩོམ་ཡིག་གསུམ་དང་༢༠༡༥ ལོར་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ལ་བཏབ་པའི་དགག་ལན་བཅས་ཁྱོན་རྩོམ་ཡིག་གསུམ་སོགས་རྩོམ་ཡིག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ཁྲོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྟེང་སྤེལ་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་རྩོམ་ཡིག་ཕུད། དེ་མིན་རྩོམ་ཡིག་ཚང་མའི་ནང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་མ་བྱས་པ་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་མ་སོང་།
དེར་བརྟེན། ཡང་སྙིང་ཁོང་གིས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ཟ་དང་ཟུར་ཡོངས་ནས་སྐྱོན་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་དྲི་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་ངའི་སེམས་སུ་རང་བཞིན་གྱི་ཤར་བས་ངས་ཁོང་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱང་བལྟ་ཞིག་བྱེད་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན། རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ནི་ཨ་རིའི་རྒྱ་གར་ནང་གི་གཞུང་ཚབ་ཟུར་པ་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཚོགས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Daniel Patrick Moynihan ཞུ་བ་དེའི་ཕྲུ་གུ་གསུམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་འབྲིང་བ་དེ་རེད། ལོ་ན་བཅོ་ལྔ་ལ་སོན་སྐབས། ཁོང་གི་ཡབ་དམ་པ་༡༩༧༣ ལོར་རྒྱ་གར་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོར་བསྐོ་བཞག་གནང་པ་དང་།
ཁོང་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡབ་ཀྱི་མཉམ་དུ་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཁོང་ལོ་ན་བཅོ་ལྔ་ཙམ་རེད་འདུག ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་ཡུན་རིང་མ་ན་ལི་སོགས་ཀྱི་ས་ཆར་ཕེབས་པ་དང་རིམ་པས་བོད་པ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱུང་ནས། ཁོང་གི་ཀླད་པའི་ནང་བོད་པའི་གནད་དོན་དེ་དུས་ཐོག་མར་ཞུགས་པ་རེད།
༡༩༧༥ ལོར་ཁོང་ལ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་རྒྱུའི་མཐོང་ཆེན་རེག་སྟེ། རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་པ་དང་།(ཕྱིས་སུ་བོད་དུའང་ཕེབས་ཡོད)ལོ་དེར་ཁོང་ཨ་རིའི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཧ་བ་སྒྲི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་འགོ་ཚུགས་ཙམ་རེད། ཁོང་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཧ་བ་སྒྲི་ནས་ཐོན་རྗེས། རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ། བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་བའི་བོད་པ་རྣམས་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་ཏེ་ཡིག་ཐོག་བཀོད་པ་དང་།༡༩༩༨ ལོ་ནས་༢༠༠༠ ལོའི་བར་ཁོང་གིས་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད། ཁོང་གིས་རྩམས་སྒྲུང་དཔེ་དེབ་བཞི་ཙམ་(གསལ་ཁ་མ་ཤེས)བྲིས་ཡོད་པར་གྲགས་ཅིང་། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ཅུང་སྙན་གྲགས་ཡོད་པ་ནི། ཡོ་ཀ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་(Yoga Hotel)ཟེར་བ་དེ་རེད།
རྩོམ་པ་པོའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་བལྟས་ཚེ། ཁོང་བོད་དོན་ལ་ཤ་ཚ་ཡོད་མཁན་ཞིག་མངོན་ཡོང་གི་འདུག འོ་ན། རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་གིས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་འཛད་མེད་དུ་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ངའི་སེམས་ནང་གི་དྲི་རྟགས་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད། ཁོང་གཉིས་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཡུལ་སློབ་ཆེན་གཅིག་ཡིན་ཡང་། སློབ་ཞུགས་དུས་ཚོད་གཅིག་མཚུངས་མ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཞིག་རེད་ཟེར་བར། ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཁྲོད་ནས་དེའི་ཐད་ཚིག་དོན་གཉིས་ཀ་ནས་མངོན་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག
གང་ལྟར། ངའི་སེམས་ནང་གི་དྲི་རྟགས་དེ་ད་དུང་ཡང་དྲི་རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་ཡོད་པས། རྣམ་པ་ཚོས་ངའི་དྲི་རྟགས་དེར་ལན་ཞིག་ཡོད་ན་གནང་བར་ཞུ། གོང་ཞུས་རྩོམ་ཡིག་ནང་ནོར་འཛོལ་དང་ཆད་ལྷག་ཡོད་སྲིད་པས། རྣམ་པ་ཚོས་ཡོ་བསྲང་གནང་སྐྱོང་ཡོད་པ་ཞུ།
ཨ་རིའི་བུད་སྨན༼Maura Moynihan༽གྱིས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་དེར་ཡག་ཤོས་བློ་སེང་གིས་གདོང་ཐུག་ནས་གསལ་བཤད་དང་འབྲེལ་ཁང་ཉོ་རིན་དངུལ་ཡོང་ཁུངས་གསལ་སྟོན་བྱ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱོན་འཛུགས་གཞི་མེད་ཆགས་ཀི་རེད། གཞན་མ་གཏོགས་མིའི་སེམས་ལ་ད་གང་འདྲ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་བློ་དྭོགས་སུ་ལའང་ཡོང་གི་རེད། དེ་མིན་ཨ་རི་མ་དེ་དང་བློ་སེང་བར་འགལ་ཟླ་ཞིག་ཨེ་ཡོད་དམ།
བདག་གིས་ཀྱང་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཁང་པའི་བུ་ལོན་སྤྲོད་མཁན་སུ་ཡིན་མིན་ཐད་ལ་དོ་སྣང་བྱས་མྱོང་། ངས་ཕལ་ཆེར་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་གིས་སྤྲད་པ་མིན་ནམ་སྙམ་མོད། Maura Moynihan ལགས་ཀྱིས་དོན་དག་གཞན་པ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པས་མགོ་འཐོམས་པར་གྱུར། དོན་དངོས་སུ་བུ་ལོན་སྤྲོད་མཁན་སུ་ཡིན་ནམ། མཁྱེན་མཁན་ཡོད་ན་གསུངས་དང་།
ངའི་བསམ་པར། སྲིད་སྐྱོང་ཟ་མི་གཉིས་ལ། ཨ་སྒོར་འབུམ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་དངུལ་འཛིན་ནང་ཡོད་པར་དྲན་གྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོང་གཉིས་ཨ་རིར་བཞུགས་ནས་ལོ་ངོ་གང་ཙམ་ཕྱིན་པ་རེད་ལ་གཉིས་ཀར་ལས་ཀ་ཡང་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་དབང་གིས་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་ཨ་སྒོར་ཁྲི་དགུ་ནས་འབུམ་གཅིག་བར་བཟོ་ཐུབ་ངེས་པ་རེད།་ དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་མ་མཐར་ལོ་ལྔ་ཙམ་ཕྱག་ལས་གནང་བར་གཞིགས་ཚེ། ཨ་སྒོར་འབུམ་ལྔ་ཙམ་བཟོས་ཡོད་པ་སྨོས་མེད། དེ་ནས་འགྲོ་གྲོན་རྣམས་ཕུད་། འབུམ་གསུམ་ཙམ་ནི་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། འོ་ན། དངུལ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཁང་པར་བུ་ལོན་ཡོད་དོན་ཅི་ཡིན་ཟེར་ན། ཨ་རིའི་ཁང་པར་བུ་ལོན་ལེན་ན་སྐྱེ་ཁ་ཆུང་བའི་ཁར། ཡོངས་འབབ་བཅལ་ཁྲལ་ལའང་ཕན་གྱི་ཡོད། དེའི་དབང་གིས་ཨ་རིའི་ནང་གི་འབྱོར་བདག་ཚོས་ཀྱང་། རང་ཉིད་ཀྱི་དངུལ་ལོར་རྣམས། མ་ཁང་ཁྲོམ་རའི་ནང་བཞག ཁང་པ་ཉོ་རྒྱུར་བུ་ལོན་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར། གནད་དོན་དེའི་ཐད་དེ་ཙམ་གྱི་དོག་གཞི་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་མཐོང་མ་སོང་། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གལ་སྲིད་ཁོང་གི་ཁང་རིན་གཞན་གྱིས་སྤྲད་ཡོད་ཚེ། དེ་ནི་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་གིས་གནང་སྲིད་པ་ཞིག་ལས་གཞན་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་སྤྲོད་མཁན་ཡོང་གི་མ་རེད་ཏོ།
གཡུ་ཐོག་རྒྱལ་པོ་འདིས་སྐབས་རེ་རྩོམ་ཡིག་གི་དོན་དག་ཡག་པོ་ཤེས་ཀྱི་མེད་ཟེར། སྐབས་རེ་ལ་བློ་སེང་གི་དངུལ་འཛིན་ནང་དུ་དངུལ་ག་ཚོད་ཡོད་ཡང་ཤེས་ཀྱི་འདུག་ལ་་དངུལ་སྤྲད་མཁན་སྐུ་སྒེར་མ་གཏོགས་མེད་པར་ཡང་ཤེས་འདུག་་་་དངོས་གནས་་་དགོད་བྲོ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་རེད་འདུག་ག
ཟླ་ཤས་གོང་དུ་རྒྱ་ལོ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་ཁྱོད་ཚོའི་ཕྱོགས་ལ་གསེར་རྐུན་དང་དངུལ་རྐུན་བཙུགས་དུས་ཀྱང་རྐུ་མའི་རྒྱབ་རྩ་ཡག་པོ་ལངས་སོང་། རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལ་རྐུ་རྒྱབ་ཇག་ལངས་བྱེད་ཀྱི་ལས་འགན་ཡོད་པ་རེད་དམ།་་ཧཧ
དེ་ནི་ལས་སླ་བོ་ཞིག་མ་རེད། ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་དཀར་ནག་གི་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་འོངས།
བློ་སེང་གི་ཁང་རིན་ལ་གཡུ་ཐོག་གིས་བཤད་པ་ལྟར་ན་༼སྐུ་སྒེར་གྱིས་སྤྲོད་མིན་ནམ་སྙམ་ཟེར༽ འདི་འདྲ་ཚོད་དཔག་དེ་གང་ཡིན་ནམ། མ་གཞི་སྐུ་སྒེར་ལ་དངུལ་འབེར་པོ་དེ་འདྲ་ཨེ་ཡོད་དམ། ཡོད་ན་བློ་སེང་ཁང་རིན་སྐུ་སྒེར་གྱིས་སྤྲད་དགོས་དོན་ཅི། འདི་ཡང་གཡུ་ཐོགས་ཀྱིས་མུན་ནག་མདའ་འཕེན་ཅིག་མིན་ནམ་ཅི།
ཨ་རིའི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོ་འདིས་བློ་བཟང་ལ་གསལ་ཆ་འདི་ཞིག་གང་ནས་ཡོང་བ་རེད། རྒྱབ་ལོགས་སུ་རྒྱ་རི་ཚང་ཡོད་དམ། གང་ལྟར་བུད་མེད་འདིའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་བློ་བཟང་གི་བུ་ལོན་ཇི་ལྟར་སྤྲོད་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་ད་རུང་ཁ་གསལ་དགོས་པ་དང་ཁོ་མོས་བུ་ལོན་དེ་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ཕྱོགས་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དྲངས་འདུག
ཁང་རིན་བུ་ལོན་སྐོར་ལ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་། བོད་མི་དཀྱིལ་ཞིག་ཨ་རིའི་ནང་བསླེབས་ནས་ལོ་ལྔ་དྲུག་རྗེས་ཁང་པ་ཉོ་ཐུབ་ཚེ། ཁོང་ཨ་རིའི་ནང་བསླེབས་ནས་བཅོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་སྡོད་མཁན་ཞིག་གིས་ཁང་པ་ཉོ་མ་ཐུབ་གང་ཡིན་ནམ། ཉོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་བ་རེད། བཀའ་མོལ་དེར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དྲི་བའི་ལན་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཁུངས་ལྡན་མ་རེད།
གང་ལྟར། ང་ནི་འཐོམ་སོང་། རྗེས་སུ་ཇེ་གསལ་འགྲོ་བའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གི་འགྲེལ་བརྗོད་དེ་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་རེད། ཨ་རི་ཨ་ཅ་ལགས་ཀྱི་རྩོམ་ནང་བཀོད་པ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཁང་པ་ཉོ་ཐུབ་མིན་སྐད་ཆ་མ་རེད། སྲིད་སྐྱོང་ཞབས་སྟེགས་ཐོབ་སྐབས་ཉིན་བདུན་རྗེས་དངུལ་ཕོན་ཆེ་སྤྲོད་སྟངས་དེར་དྲི་བ་བཏང་འདུག ཁང་པ་ཉོ་ཐུབ་མ་ཐུབ་ཀྱི་སྐད་ཆ་མ་རེད། སྐབས་འདིར་བོུན་འཇལ་སྟངས་སྐོར་ཡིན། གཡུ་ཐོག་རྒྱལ་པོ་ལགས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཁང་པའི་བོུན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་གནང་སྲིད་པ་རེད་གསུང་པ་དེ་སྐད་ཆ་རྫབ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་གཟབ་གཟབ་བྱོས་ཤིག སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བླ་བྲང་ཡིན་པས་ཁུངས་བསྐྱེལ་ར་སྤྲོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད་ན་ལས་དེ་མིན་འོབ་ཚོད་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་བཤད་རྒྱུ་མེད་པ་རེད། མདོར་བསྡུས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་ནས་ཁང་པའི་བོུན་ཇི་ལྟར་འཇལ་མིན་ལན་འདེབས་གནང་མ་ཐུབ་པ་དེར་རང་ཉིད་ལ་དྭོགས་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འཆར་བཞིན་འདུག
ཁོ་མོའི་རྒྱབ་ལ་སུ་ཡོད་མིན་སྐད་ཆ་བཤད་དགོས་དོན་མེད། བོད་མི་ཚོས་རང་གི་མགོ་འཁྲིད་ལྐོག་ཟ་རུས་ཟུང་འོག་ཚུད་མེད་པ་ཞིག་འདེམས་དགོས་པ་གལ་ཆེ་ཡིན་པས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་སུ་བསྐྱར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་ཞབས་སྟེགས་ཐོག་བཞག་དགོས་མིན་མི་མང་ནས་ཞིབ་འཇུག་ནན་པོ་བྱ་དགོས་པ་མཐོང་།
ང་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་ཡ་མཚན་ས་དེ་གང་རེད་ཟེར་ན། Maura Moynihan་གིས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་སྒེར་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་དུས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དོན་གཅོད་ཀྱིས་ལན་འདེབས་བྱས་དགོས་དོན་གང་རེད། གལ་སྲིད་མོས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་ན་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་གང་རུང་གིས་ལན་འདེབས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་མོས་སྒེར་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་དུས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ལན་འདེབས་བྱེད་དགོས་པའི་འགན་དེ་ཡོད་དམ།
ཕྱི་མིིའིདཀྲུགས་ཤིང་ལ་བོད་མི་ཚོ་མགོ་འཁོར་ནས་ནང་མ་འཆམ་ནས་དེ་སྔྈབོད་ཤོར་བ་རེད་། སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་བསྡུ་སླེབས་ལ་ཉེ་བས་ཐོབ་ཤོར་ཆེད་དུ་རེད་། ཨ་རིར་ཡོད་པའིྈབོད་མི་མང་པོ་ནས་དངུལ་ཁང་ནས་དངུལ་གཡར་སྟེ་ཨ་སྒོར་འབུམ་སུམ་བཅུ་བཞི་བཅུའི་ཁང་པ་ཉོ་མཁན་ཡོད་རེད་།
སྲིད་སྐྱོང་གི་ཨ་སྒོར་འབུམ་གཉིས་དངུལ་ཁང་ནས་བུན་ལོན་བླང་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་ག་རེ་ཡོད་། དེ་ལས་ལྷག་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེ་བ་དེ་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་བུན་ལོན་སྒྲུབ་མཇལ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཟེར་བ་དེ་རེད་དྲ་གྲོགས་ཚོ་ཤེས་སོང་ངམ་།
སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་གིས་ཁང་རིན་དངུལ་ཁང་ནས་གཡར་ཆོག་གི་རེད། ཡིན་ཡང་།དངུལ་ཁང་ནས་དངུལ་བུན་གཡར་བ་ལའང་འགྲོ་སྟངས་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་ཁོས་དོག་གཞི་འདིའི་སྟེང་ནས་བོད་མི་རིགས་ལ་སེམས་གཏིང་ནས་ཁོ་རང་དཀར་འདོན་ཅིག་བྱེད་འདོད་ན་དངུལ་ཁང་གི་བུ་ལོན་གཡར་བའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བུན་གཡར་ཡིག་ཆ་དེ་གསལ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ་བམ། མ་གཏོགས་ནམ་རྒྱུན་ང་ཆུང་ཆུང་ནས་རིག་ཡག་ཡིན་ཚུལ་དང་ལག་འཁྱེར་ཡག་བོ་ཡོད་ཚུལ་རྐྱང་གླེང་བསྡད་པས་ཅང་ཡོང་གི་མ་རེད། ལོ་ངོ་བཞི་ལྷག་ལ་ཁ་ཤོམ་འཐེན་བསྡད་རེད། སོང་ཙང་། ད་ཚང་མས་ཁོས་ཅི་བཤད་ལ་མི་ཉན་པར་ད་བར་དུ་གང་འཇོན་ཡོད་ལ་བལྟ་དགོས་རེད། ཐོག་མ་བཀའ་བློན་སུ་ལངས་སྐབས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བཞི་དེ་ག་རེ་འགྲུབ་སོང་། ངོ་མ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགུང་ནའི་བབ་དང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་དེང་གི་གཉན་ཕྲེང་གི་དུས་ཚོད་ཉག་ཕྲ་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་སྐབས་སུ་ད་དུང་ཡང་འདི་ནས་ལོ་བཞི་ཁ་བཤད་སྟོང་བ་ཞིག་གི་བསྐྱལ་ན་ངོ་མའི་ཕང་བ་ལ་ཨང་།
མདའ་ཚེ་དོན་གྱིས། ༼སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་གིས་ཁང་རིན་དངུལ་ཁང་ནས་གཡར་ཆོག་གི་རེད། ཡིན་ཡང་།དངུལ་ཁང་ནས་དངུལ་བུན་གཡར་བ་ལའང་འགྲོ་སྟངས་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་ཁོས་དོག་གཞི་འདིའི་སྟེང་ནས་བོད་མི་རིགས་ལ་སེམས་གཏིང་ནས་ཁོ་རང་དཀར་འདོན་ཅིག་བྱེད་འདོད་ན་དངུལ་ཁང་གི་བུ་ལོན་གཡར་བའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བུན་གཡར་ཡིག་ཆ་དེ་གསལ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ་བམ། མ་གཏོགས་ནམ་རྒྱུན་ང་ཆུང་ཆུང་ནས་རིག་ཡག་ཡིན་ཚུལ་དང་ལག་འཁྱེར་ཡག་བོ་ཡོད་ཚུལ་རྐྱང་གླེང་བསྡད་པས་ཅང་ཡོང་གི་མ་རེད། ལོ་ངོ་བཞི་ལྷག་ལ་ཁ་ཤོམ་འཐེན་བསྡད་རེད། སོང་ཙང་། ད་ཚང་མས་ཁོས་ཅི་བཤད་ལ་མི་ཉན་པར་ད་བར་དུ་གང་འཇོན་ཡོད་ལ་བལྟ་དགོས་རེད། ཐོག་མ་བཀའ་བློན་སུ་ལངས་སྐབས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བཞི་དེ་ག་རེ་འགྲུབ་སོང་། ངོ་མ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགུང་ནའི་བབ་དང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་དེང་གི་གཉན་ཕྲེང་གི་དུས་ཚོད་ཉག་ཕྲ་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་སྐབས་སུ་ད་དུང་ཡང་འདི་ནས་ལོ་བཞི་ཁ་བཤད་སྟོང་བ་ཞིག་གི་བསྐྱལ་ན་ངོ་མའི་ཕང་བ་ལ་ཨང་།༽
འདི་ལ་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་འདུག་སྙམ།
སྐལ་བཟང་སྤེན་པ་ལགས། འགོ་སེར་མོ་དེའི་བློ་སེང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པའི་རྒྱུན་རིམ་ཁྲོད་གཟིགས་ན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ནང་བློ་སེང་སྲིད་སྐྱོང་འོས་མི་ལངས་སྐབས་དེར་ཡིན་པ་ཡོད་། དེ་ནས་ད་དབར་མོས་བློ་སེང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ཐེངས་འགའ་སྤེལ་བ་རེད་། དེའི་སྔོན་མོ་དང་བློ་སེང་གཉིས་ཕལ་ཆེར་༢༠༠༨ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་གཏམ་བཤད་སྤེལ་སར་མཉམ་པོ་ཕེབས་འདུག ༢༠༡༡ལོའི་བཀའ་ཁྲི་འགྲན་རྩོད་ཁྲོད་མོས་དངོས་སུ་སྐུ་ངོ་བཀྲས་མཐོང་ལགས་ལ་བསྟོད་སྔགས་དེ་འདྲ་གནང་མེད་ནའང་བློ་སེང་ལགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ནད་མོ་བྱས་པ་རེད་། སྐབས་དེ་ཁོང་གི་ཤོད་ཡག་སྐད་གྲགས་ཆེ་བ་ཅིག་བློ་སེང་རྒྱ་ནག་ལ་སོང་བ་དེ་རེད་། ཐོག་མ་སྐད་ཆ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡོངས་སྐབས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དེར་དོགས་འདྲི་སྣ་མང་ཞིག་སླེབས་ཡོད་ནའང་ཟམ་གདོང་བླ་མས་གསལ་བཤད་གཅིག་གི་དྲི་མ་དེ་རླུང་གི་ཁྱེར་བ་ལྟར་དེང་སྐབས་མཐོང་ཐོས་སུ་མེད་པ་རེད་། གནས་ཚུལ་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཅིག་ནི་འགོ་སེར་མོ་དང་སྐུ་ངོ་བཀྲས་མཐོང་དབར་འབྲེལ་བ་སྤྱི་སྟངས་ཙམ་མ་རེད་། འགོ་སེར་མོས་ཕ་དང་སྐུ་ངོ་བཀྲས་མཐོང་དབར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཚད་མོ་དང་བཀྲས་མཐོང་ལྷ་སྒྲོན་དབར་དེ་བས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད་། ལོ་སྔོན་མ་མོས་རོགས་རམ་འོག་སྐུ་ངོ་བཀྲས་མཐོང་ཨེ་ཤི་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དུ་སླེབས་པ་རེད་། གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེ་དང་བཀྲས་མཐོང་ཚང་། རིན་ཆེན་དག་ལོ། བློ་སྙན་སོགས་མི་ཆེན་འགའ་ལ་དབང་བའི་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་ལས་ཁུང་ཁག་མང་པོ་ཞིག་གཞུང་གི་བདག་གཉེར་གནང་འགོ་ཚུགས་པ་དང་གནང་ཐབས་བྱས་མུས་རེད་། ལས་དོན་འདི་ནི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་གིས་དགོངས་པར་མཐུན་དཀའ་བའི་ལས་གཞི་ཞིག་རེད་།
སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་གི་གྲོས་ཚོགས་ནང་གི་ལན་དེར་གངས་སྐྱིད་ཁུལ་དུ་འདོད་པ་ཁེངས་མེད་པ་མ་ཟད། དོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་འཁྱེར་ཡོང་པ་རེད། ཨ་རིའི་ནང་སླེབས་པའི་བོད་མི་ཚོས་ལོ་བཅུ་རྗེས་ཁང་པ་ཉོ་ཐུབ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཁང་རིན་དེ་ལོ་སུམ་ཅུ་ནང་སྤྲད་ཚར་གི་ཡོད་རེད། ཁ་སང་ཨ་རིའི་མན་ནི་སོ་ཊ་ནང་གནས་སྡོད་ཅིག་གིས་ཁོང་དང་ཁོང་གི་སྐྱེས་དམན་གཉིས་ཀྱིས་ཁང་པོ་ཉོས་ནས་ལོ་བཅོ་ལྔའི་རིན་པ་སྤྲད་ཚར་ཡང་། ད་རུང་ལོ་བཅོ་ལྔ་ལ་སྤྲོད་དགོས་ཟེར། ཨ་རིའི་ནང་ཁང་པ་ཉོས་ཡོད་པ་མང་པོ་ཡིན་ཡང་དེ་དག་གི་ཁང་རིན་སྤྲད་ཚར་བ་ཧ་ལམ་ཉུང་ཉུང་རེད། མན་ནི་སོ་ཊའི་བོད་མི་ཚོ་༡༩༩༡ ལོར་ཨ་རིར་ཕྱིན་པ་རེད། དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་ཁང་རིན་ཆ་ཚང་སྤྲད་ཚར་བ་ཧ་ལམ་མི་འདུག་ཟེར། མང་ཆེ་བས་ལོ་བཅུ་ནས་བཅོ་ལྔར་སྤྲོད་རྒྱུ་ལྷག་བསྡད་པ་རྐྱང་རེད་ཟེར། གོང་དུ་དངུལ་ཁང་དུ་དངུལ་བུན་གཡར་ཟེར་བ་དེར་རྒྱུ་མཚན་འདུག་སྙམ། དེ་མིན་སྲིད་སྐྱོང་ལ་དངུལ་འབུམ་གཉིས་སྤྲོད་མཁན་ཚོགས་པ་དང་སྒེར་བ་སུ་ཡང་ཡོང་གི་མ་རེད་སྙམ། གལ་ཏེ་དངུལ་ཁང་དུ་དངུལ་གཡར་བ་ཡིན་ཡང་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ནང་ལྟར་བུ་ལོན་དུ་ཟུགས་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་ཙང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ལངས་པ་འགྲིག་མེད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་སྲིད་སྐྱོང་གིས་བདེན་དཔང་ཁུངས་འཕེར་གྱིས་མི་མང་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་རེད། གང་ལྟར་འདིར་གནད་དོན་ཞིག་ཏན་ཏན་ལྷག་འདུག་སྙམ།
དེ་མིན་ཨ་རིའི་རྩོམ་པ་མོ་དེར་སྡུག་སྐད་རྒྱབ་ནས་ཡོང་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད། མོས་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་རྩོམ་ཡིག་ནང་སྤེལ་འདུག་ག མོའི་བདེན་དབང་དེ་དག་ཡིག་ཆའི་སྟེང་ནས་མིག་ལ་བསྟན་འདུག་པས་ཡིད་ཆེས་མ་ཆེས་མི་འདུག་སྙམ། དེར་དགག་ལེན་སྲིད་སྐྱོང་མ་གཏོགས་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཕོག་གི་མ་རེད། དེ་ལས་ཀྱང་རྫོབ་ཆེན་པོ་ཞིག་ནི་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་དང་རྒྱ་མིའི་ཚོང་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་རེད། རྒྱ་མིའི་ཚོང་པ་དེ་ནི་ད་སྐབས་ཨ་རིའི་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་དཔོན་རིགས་དང་གསང་བའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་ནི་བོད་པའི་རྩ་དོན་ལ་གནོད་གཞི་ཞིག་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་རེད། དེར་སྲིད་སྐྱོང་དང་དོན་གཅོད་གཉིས་ནས་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་རེད།
རྩོམ་ཡིག་འདི་དང་། འདིར་འཁོད་པའི་བསམ་ཚུལ་ཕལ་ཆེ་བར་བལྟས་ན་ང་ཚོ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཡག་པོ་འདུག
སྲིད་སྐྱོང་གི་ཁང་རིན་དེ། སྲིད་སྐྱོང་ལ་ཐོབ་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་བདུན་ནང་སྤྲད་ཡོད་ན། འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིར་གསལ་བའི་བུ་ལོན་སྤྲོད་འཇལ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པ་་་་ཟེར་བ་དེས་སྲིད་སྐྱོང་དུ་ལངས་རྒྱུར་གནོད་པ་བྱུང་ཡོད་མ་རེད། ཁང་དོད་སྐྱེད་ཀ་དང་བཅས་པ་ཟླ་རེ་དང་ལོ་རེར་སྤྲོད་བཞིན་པ་ཞིག་ན། དེ་ལ་བུ་ལོན་སྤྲོད་འཇལ་མི་ཐུབ་མཁན་དུ་འབོད་པ་མ་རེད།
འདིར་གནད་འགག་ཆེ་ཤོས་ནི་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཨར་མོ་གཉིས་ཀྱི་འགལ་འབྲེལ་མ་ཡིན་པར། དངུལ་སྒོར་དེའི་ཡོང་ཁུངས་རེད། གལ་སྲིད་བློ་བཟང་སེངྒེ་བཟའ་ཚོ་གཉིས་ལ་ཡོང་འབབ་དེ་འདྲ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོད་ན། ཨར་མོས་ཀྱང་དེར་དོགས་འདྲི་བྱེད་མི་སྲིད་པ་རེད།
དོན་དག་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། མོས་དོགས་འདྲི་འདི་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་སློང་དོན་བློ་བཟང་སེངྒེ་ལགས་སྲིད་སྐྱོང་དུ་མི་ཐོབ་དོན་དང་། ད་ལོར་བསྐྱར་འདེམས་མི་ཡོང་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། དེ་བས། ང་ཚོས་ངེས་པར་ཤེས་དགོས་པ་ནི་བློ་བཟང་སེངྒེ་ལགས་བསྐྱར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་དུ་ཐོབ་ན་རྩོམ་པ་པོ་མོ་ལ་བློ་མི་བདེ་བ་དང་། ཡིད་མི་འཐད་པའི་གནད་འགག་གང་ཡོད་ཤེས་རྒྱུ་དེ་རེད། དེར་མོས་ཨ་རིའི་ཚོང་པ་དེ་དང་སྲིད་སྐྱོང་གི་འབྲེལ་བ། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་ལས་ཀའི་སྐོར་རེད། འདིའི་ཐད་ནས་ང་ཚོས་ཀྱང་རྒྱུས་ལོན་དང་། དཀར་ནག་དབྱེ་བ་འབྱེད་དགོས་རེད།
ང་ནི། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་ལུང་ཚན་གཅིག་པ་མིན་ལ། དགའ་ཉེ་སོགས་སྒེར་གྱི་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད། སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད། ངས་ཁོང་གི་སྐོར་ལ་ག་རེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་ན། བོད་རིགས་གཞོན་ནུ་ཤེས་འཇོན་གཉིས་ལྡན་དང་། སྙིང་སྟོབས་ཡོད་མཁན། བོད་སྤྱི་དོན་ཐོག་སེམས་ཤུགས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ད་བར་ལོ་བཞིའི་རིང་ཁོང་དང་། ཁོང་གི་བཀའ་ཤག་གིས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་སོང་བར་ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ལྷག་པར་ཉེ་ཆར་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་བྱང་ཨ་རིའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་བརྟན་བཞུགས་ཕུལ་སྐབས་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཚོགས་ཁང་ནང་དུ་རྐུབ་སྟེགས་མ་ཐོབ་པར་ཚོགས་ཁང་ཕྱི་ལ་ལུས་ཡོད་པ་ཚོར་ཞལ་མཇལ་ཐོབ་ཆེད་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་ཐུགས་བརྩེ་ཆེན་པོས་ཚོགས་ཁང་ཕྱི་ལ་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ད་ཆ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁུར་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ཡོད་པ་བཞིན་ཚགས་ཚུགས་ཐག་ཆོད་འདུག་ཅེས་བཀའ་ཕེབས་སོང་བས་གུས་རང་དེ་བས་ཀྱང་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བཀའ་སློབ་ཀྱི་ཚིག་ཏག་ཏག་མེད་ན་དགོངས་དག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དགོངས་དོན་ནིདེ་རང་ཡིན། ནོར་མེད།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དོན་ལེའུ་བཞི་པ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ནང་གསལ་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་བློན་གྱི་འོས་ཆོས་ནང་གསེས་༤༽བུ་ལོན་སྒྲུབ་འཇལ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང། གཞན་ནང་གསེས་དོན་ཚན་༩༽ བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་གཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ལས་དོན་དང་། དངུལ་དངོས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཡོད་རིགས་མ་ཡིན་པ་བཅས་། དོན་ཚན་འདི་གཉིས་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་འོས་ཆོས་མི་ལྡན་པ་རྡ་སར་ཡོད་པའི་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁུངས་ནས་ང་ཚོ་ལས་ལྷག་མཁྱེན་དགོས་པར་བརྟེན་ཁོང་བསྐྱར་དུ་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༦ ལོའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་ངེས་པར་དུ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་ངེས་ཀྱང་གཙོ་ཆེ་སོ་སོའི་ཕྱག་ལས་ལའང་གནོད་སྐྱོན་མི་འགྲོ་བའི་བསམ་ཞིབ་གནང་དགོས་ངེས་ལ་བརྟེན་བོད་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་སྤྱི་སེམས་ཡོད་མདོག་མདོག་གཏམ་བརྗོད་ཙམ་ལས་དོན་དངོས་ལ་ཕན་མེད་འགྱུར་བ་ཡིན་།
དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་བློ་སེང་ལགས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠ ལོའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་བསྩིས་གང་ལྟར་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོའི་མཐའ་མའི་འོས་ཞུགས་ནང་དུའང་ཁང་པའི་བུ་ལོན་ཚུད་ཡོད་པས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་གཞིའི་ནང་སྐབས་དེ་དུས་ནས་འོས་ཆོས་མི་ལྡན་པ་ཁ་གསལ་ཡང་མཐར་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་བ་༨ ཚེས་༨ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཐོབ་ལ་བརྟེན་དེ་ཉིན་དམ་འབུལ་ཟིན་པ་རེད་། དེ་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་ཙམ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་བ་ ༧ ཚེས ༢༩ ཉིན་ཁང་པའི་བུ་ལོན་ཨ་སྒོར་ཉི་འབུམ་བདུན་ཁྲི་བདན་སྟོང་ཆ་ཚང་སྤྲད་ཟིན་པ་དེའང་རྒྱ་རིགས་འཚོང་པ་Benjamin Wey ཞེས་པའི་མཉམ་གསང་འབྲེལ་བྱུང་བས་ཁོང་ནས་སྤྲད་རོགས་བྱས་། ཁོང་ནི་རྒྱ་དམར་གཞུང་དང་ཐད་ཀར་དཔལ་འབྱོར་བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་ཇི་ཡོད་ཁ་གསལ་རེད་། གལ་ཏེ་བློ་སེང་ལགས་ནས་གསུངས་པ་བཞིན་ཁོང་དང་གཟའ་ཟླ་གཉིས་ནས་ལོ་གྲངས་ ༡༦ རིང་དངུལ་བསགས་པ་དེས་བུ་ལོན་སྤྲོད་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་དངོས་བདེན་ཡིན་ན་ད་བར་དངུལ་ཁང་ནས་ར་སྤྲོད་ཀྱི་ཆེད་འབྱུང་འཛིན་ཡིག་ཆ་ཞིག་ད་བར་ལོ་གྲངས་ ༤ ཙམ་ལྷག་སོང་རིང་མ་འཐོབ་པས་རྒྱུ་མཚན་དང་དཀའ་ངལ་གང་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་ནམ་། དེར་བརྟེན་སྐབས་སྔོན་མའི་དབུས་འོས་བསྡུའི་ལས་ཁུངས་གི་འགན་འཛིན་འཇམ་དཔལ་ཆོས་བཟང་ལགས་དང་ད་ལྟའི་འགན་འཛིན་བསོད་རྣམས་ནོར་བུ་ཤོ་སུར་ལགས་གཉིས་ཕྱོགས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་བུ་ལོན་སྒྲུབ་འཇལ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་གསལ་བ་ཙམ་ལས་ངོ་ཐོག་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་གི་སོ་སོའི་སྐབས་འབབ་ཀྱི་འཁུར་འཁྲིའི་ལས་འཁུར་ཡིན་བསམ་པས་དམ་དོན་ཅིས་ཕྱིན་གནང་གི་མེད་པ་གསལ་པོ་ཞེས་དྲག་རེད་། འོས་་བསྡུ་ལས་ཁངས་དེ་བཞིན་རང་དབང་ལྡན་ཞིང་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ་བས་ངོ་བོ་ངེས་པར་གནས་དགོས་ཀྱང་གོང་ཞུས་བཞིན་སོ་སོའི་སྒེར་གྱི་ཕྱག་ལས་ལ་བསམ་དགོས་པས་ད་དུང་བློ་སེང་ལགས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་འཐོབ་ཆེད་གཞན་ལ་དྲང་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མདོག་ལས་དངོས་དོན་ཁོང་འོས་ཆོས་མི་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཞུགས་ནས་བརྩ་བ་ནས་ཕྱིར་འབུད་གནང་མ་ཐུབ་པས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་ལྡན་མི་ལྡན་གྱི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བསྩི་བཀུར་གནང་དགོས་ངེས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མེད་པར་ཆེད་མངགས་བསྟོར་གཤིགས་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་གུས་པས་མཐའ་ཅིག་ཏུ་ངོ་སྒོལ་ཞུ་གི་ཡོད་།
གོང་ཞུས་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་དོན་ཚན་༩ ནང་གསལ་། བློ་སེང་ལགས་སྲིད་སྐྱོང་མ་ཆགས་སྔོན་དང་ཆགས་པས་རྗེས་སུའང་རྒྱ་གཞུང་མཉམ་འབྲེལ་འདྲིས་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་Ms. Hu Xianjiang ནས་རོགས་ལ་བརྟེན་overseas Chinese National passport ཡང་བཟོས་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ Beijing དང Shanghai གཉིས་ལ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད་། སྐབས་འདིར་གང་གི་ཆེད་དུ་ཕྱིན་པ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་དེ་ལྷག་གཙོ་ཆེ་སྲིད་སྐྱོང་ཞེས་བོད་མི་གཞན་ལ་ཚད་ལྡན་གྱི་མིག་དཔེ་སྟོན་ཆེད་བོད་མིའི་ངོ་བོ་ཚད་ལྡན་ཞིག་བཟུང་ཐུབ་དང་མི་ཐུབ་ཀྱི་གནད་འགག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་། དེ་རྗེས་རྒྱ་རིགས་གཞན་Benjamin Wey ནས་ཁོང་གི་ཁང་པའི་བུ་ལོན་ཡང་སྤྲོད་རོགས་བྱས་ཡོད་པ་གོང་ཞུས་ལྟར་ངེས་།
དངོས་དོན་ནི་ཁོང་རྒྱ་དམར་གཞུང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་གཉས་མཉམ་འབྲེལ་བ་བྱུང་བ་དེས་བོད་སྤྱི་ལ་ཧ་ཅང་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ལས་སྒེར་དོན་ལ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་བརྗོད་མ་དགོས་། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༣ ལོའི་ཟླབ་༥ ཚེས་༨ ཉིན་ Council on Foreign Relations ཞེས་ Washington DC ལ་ལྷན་ཚོགས་ཞིག་ཚོགས་སྐབས་ཁོང་ནས་གསུངས་གསལ་། མ་འོངས་པར་ང་ཚོ་བོད་ལ་རང་དབང་མི་དགོས་དེ་ཚབ་ཏུ་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་འོག་སྡོད་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་པ་ནི་བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་གཞིར་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་ཕན་པ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན་། བོད་ནང་ཡོད་པའི་བོད་རྒྱ་ཆེ་བོད་མི་མང་གི་རེ་བའམ་མངོན་འདོད་ནི་བོད་ལ་རང་དབང་འཐོབ་ཆེད་དང་དེ་ཡང་སྒོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ཡང་ཡིན་པས་གང་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་ནས་ང་ཚོར་མང་གཙོ་མི་དགོས་གསུངས་པ་དེ་ནི་ལམ་དབུ་མའི་ནང་དོན་རང་སྲིད་རང་སྐྱིང་གི་དགོངས་དོན་དང་ཡང་བརྩ་བ་ནས་མ་མཐུན་པ་ཞིག་རེད་། ཁོང་ནས་ད་དུང་གསུངས་དོན་ལ་ང་ཚོར་ཡང་Hong Kong དང Macau འདྲ་བའི་རང་སྐྱོང་དགོས་རྒྱུ་གསུངས་པ་དེའང་ང་ཚོར་མང་གཙོ་མི་དགོས་གསུངས་པ་དང་བརྒྱབ་འགལ་འགྱུར་བར་བློ་ཕམ་ཆེ་།་གལ་ཏེ་ཁོང་ནས་ Hong Kong དང Macau འདྲ་བའི་རང་སྐྱོང་འཐོབ་ཐབས་ལ་བོད་ཞེན་ཐོག་ནས་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད་ན་ལམ་དབུ་མའི་གཞུང་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ནང་ངེས་པར་དུ་དེ་ལྟར་འཁོད་གལ་ཆེ་། དེ་ཡང་གཙོ་ཆེ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་ནང་སྲིད་བྱུས་འདི་སྐོར་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབབ་གནང་དགོས་པ་ལས་སྲིད་སྐྱོང་ཡིན་ཡང་ཟབ་ནན་མ་གནང་ཚེ་བོད་མིའི་བརྩ་བའི་ཐབས་བརྩོད་གི་ངོ་བོ་རང་དབང་ཡིན་པ་དེའང་མི་དགོས་གསུངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆའི་རང་བཞིན་ལས་ད་བར་ཁོང་ནས་ལམ་དབུ་མར་ཕན་ངེས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་དགེ་མཚན་ཆེ་བ་ཅི་ཡང་གནང་མེད་ཁར་ད་དུང་གནོད་ཚབས་བཏང་ཡོད་པ་རེད་། དེ་ནས་ངས་རེ་བར་མ་འོངས་པར་ཁོང་ནས་བོད་ལ་མང་གཙོ་མི་དགོས་གསུངས་ཚར་བས་ནོར་འཁྲུལ་ཇི་བྱས་ལ་སོ་སོས་ངོས་ལེན་གྱིས་མ་འོངས་དེ་རིགས་བསྐྱར་དུ་མ་གསུངས་ན་ལེགས་ཞེས་གུས་ཀྱི་རེ་བ་ཡིན་། དེ་ནས་ང་ཚོར་ Hong Kong དང Macau འདྲ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་སྲོལ་གཉིས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་དགོས་འདུག་གསུངས་པ་གཅིག་པོས་མི་ཕན་ན་དེ་ལྟར་ལམ་དབུ་མའི་སྲིད་བྱུས་ནང་འཁོད་རྒྱུར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་བརྒྱུད་འགྱུར་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་གནང་གལ་ལས་དེ་མིན་སྟོང་བཤད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཙམ་ཡིན་།
མཐར་རྒྱ་རིགས་མཉམ་འབྲེལ་བ་བྱུང་ནས་སོ་སོའི་སྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་དཔེར་ན་ཁང་པའི་བུ་ལོན་བསྒྲུབས་འཇལ་ཐུབ་ཞིང་། རྒྱུ་མཚན་འདི་ལས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་རིགས་ནས་ལྐོག་དངུལ་བླངས་སྟེ་བོད་རང་སྐྱོང་གི་མང་གཙོའི་གཞུང་མི་དགོས་པ་གསུངས་པ་དེ་སྒོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་དབུ་མའི་དགོངས་དོན་བཞིན་རྩ་འགལ་འགྲོ་ཞིང་།་ལྷག་པར་པར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མངོན་འདོད་རང་དབང་འཐོབ་རྒྱུ་དང་བརྒྱབ་འགལ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ཡིན་དུས་གཙོ་ཆེ་བོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་ཚབས་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་པས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁུངས་ནས་ཁོང་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་མི་ལྡན་པར་བསྩིས་སྟེ་འོས་ཞུགས་ཆེད་བཀག་འགོག་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ནའང་མཁྱེན་བཞིན་སྣང་མེད་བཞག་ཡོད་པ་རེད་། དོན་སྙིང་འདི་རིགས་ལ་དྲང་པོ་མ་བྱས་ཚེ་བློ་སེང་ལགས་བསྐྱར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཐོབ་འགྱུའི་ཆེད་ཞབས་སྤྱི་ཞུ་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་། དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་བསོད་རྣམས་ནོར་བུ་ཤོ་སུར་ལགས་ཀྱི་ལས་འཁུར་གཏན་གནས་ཡོང་རེ་བྱུང་ན་དེ་གལ་ཆེ་བ་མ་གཏོགས་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཆོས་ཁག་གཉིས་འགལ་འཛོལ་ཕྱིན་མིན་བལྟ་རྟོགས་གནང་རྒྱུ་དང་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གསལ་བཞིན་སྐབས་འབབ་ཀྱི་ལས་འགན་གནང་སྒོར་དམ་འཛིན་གནང་གི་མེད་པ་ནི་ཞབས་འདྲེན་རེད་། གལ་ཏེ་དྲང་བདེན་གྱི་ལམ་ནས་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ་བས་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་རྒྱུའི་རྒྱལ་ཞེན་དང་སྤོབས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་སོ་སོས་ལས་འགན་བསྒྱུབ་མི་ཐུབ་པས་ཆ་ནས་ཙ་དགོངས་ཞུས་ཚེ་ལས་བྱེད་གཤིས་བརྒྱུད་དྲང་པོ་ཞིག་དང་སྦྱོན་ཐང་ཡོད་མཁན་ཞིག་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུའི་སྒོ་སྐབས་ཞིག་འཐོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་། དེ་མིན་སོ་སོའི་ལས་ཀ་ཡང་དྲང་པོ་མ་བྱས་པ་དང་མ་བྱོན་ན་ཡིན་ན་དགོངས་པ་ཡང་ཞུ་དགོས་ངེས་བཞིན་མ་ཞུས་པར་ཨུ་ཚུགས་བརྒྱབ་ནས་བསྡད་པའི་བྱེད་སྟངས་འདི་ནི་ཁ་ནས་སྒོང་ས་མཆོག་དང་བོད་སྤྱི་པའི་ལས་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུར་ལྷག་བསམ་ཆེ་མདོག་གྱི་རྣམ་འགྱུར་འདྲ་ཆགས་ག་ཚོད་སྟོན་ཡང་ངོ་ཐོག་ལས་འགན་གཙང་མ་ཞིག་གནང་མ་ཐུབ་པ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་དང་། དེ་ཡང་མ་རབས་དང་ཞབས་འདྲེན་གྱི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན་པས་མ་དྲང་བའི་ལས་ཀའི་རིགས་ཚད་ལས་འགལ་གྱི་ཡོད་པས་མཚམས་འཇོག་གནང་ན་གང་ལེགས་མངོན་།