གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་བ། གངས་འདབས།
ལོ་འདིའི་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་ཉི་ཤུ་སྟེ་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་དགོང་དྲོ་ལ་རྗར་མེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཁང་པས༼རྒྱུས་མངའ་ཅན༽ཞེས་པའི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་གཉེར་སོང་། སྒྱུ་རྩལ་བ་འབུམ་རམས་པ་ཕུན་ཚོགས་རྡོ་རྗེས་ཁོང་གི་ཕ་ཡུལ་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་དང་། ཡུལ་མི་དང་འཚོ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མིན་མཚོན་པའི་པར་རིས་སྤུས་ལེགས་ཁག་ཅིག་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་སྐབས་སུ། སྒྱུ་རྩལ་བ་ཁོང་གིས་གསུངས་དོན།༼ངས་ང་རང་གི་ཕ་ཡུལ་སྐོར་པར་རིས་ཀྱི་ལམ་ནས་མི་རྣམས་ལ་སྤྱན་ཕུལ་ཞུས་ན་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དེ་ཆུང་དུས་ནས་ཡོད་དེ། ལ་དྭགས་པ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕ་ཡུལ་ལ་བཅང་པའི་བརྩེ་སེམས་དང་། མཐོང་སྣང་དང་ཕ་ཡུལ་གྱི་རིག་གནས་ཕྱུག་པོ་དེ་དག ལ་དྭགས་པ་རང་མི་ཞིག་གི་བལྟ་ཕྱོགས་དེ་གཞན་ལ་བསྟན་འདོད་པའི་རེ་བ་ཞིག་དུས་རྟག་ཏུ་ཡོད། ང་རང་སློབ་གྲྭའི་ནང་ཡོད་དུས་ནས་པར་རྒྱབ་རྒྱུར་དགའ་པོ་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་དཔལ་འབྱོར་ཞན་པས་པར་ཆས་སྤུས་དག་གཅིག་ཉོ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། འཚོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་མང་པོ་འགྲེམས་ནས་ད་ཆ་རང་གི་རེ་འདོད་མངོན་གྱུར་བྱུང་སོང་། ངས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉི་འོད་དང་། གྲིབ་ནག་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་པར་རྒྱག་བཞིན་པ་ནི་བདག་གི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།༽
བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྗར་མན་པ་གྲགས་ཅན་པར་རིས་གསར་འགོད་པ་ཌི་ཌར་(Dieter Glogowski)མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་དང་། བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་སྔོན་བརྗོད་གནང་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁང་པའི་དབུ་འཛིན་འདུས་བྱུང་ཕུན་ཚོགས་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲིའི་གཏམ་བཤད་ ༼སྐུ་མགྲོན་སྤྱི་དང་། ལྷག་དོན་ད་རིས་འགྲེམས་སྟོན་འདིར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བ་དང་། བོད་ཀྱི་ཁང་པའི་མཛད་རིམ་མང་པོ་ཡོད་པ་གཞི་བཞག་ང་ཚོར་དམིགས་ཡུལ་དང་ལས་འགན་ཡང་དུ་མ་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་རྒྱ་ཆེར་ཁྱབ་ཡོད་སའི་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་ཡུལ་མི་ཚོར་ཡང་གོ་སྐབས་ཕུལ་བ་དང་། གདེངས་ཆ་སྐྲུན་རྒྱུས་མཚོན་འགྲིམས་སྟོན་འདི་ལྟ་བུ་གོ་སྒྲིག་བྱས་པ་བརྒྱུད་དམིགས་ཡུལ་དེ་ཚོ་ཡང་མངོན་འགྱུར་ཡོང་སླད་ཡིན།༽ ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ལ་དྭགས་ཀྱི་གཞས་མ་སྐལ་བཟང་སྒྲོལ་མས་ལ་དྭགས་ཀྱི་དམངས་གཞས་བཏང་བ་ལས་འགྲེམས་སྟོན་ལ་གཟིགས་པར་ཕེབས་མཁན་ཚོས་དགའ་སྤྲོའི་ཐལ་མོ་བརྡབ་ཞིང་ཐུགས་མཉེས་པོ་གནང་ངོ།
ཡོ་རོབ་ཀྱི་དབུས་སུ་གནས་པའི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་བསྟི་གནས་རྗར་མེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཁང་པར་སྡེ་ཚན་ལྔ་ཡོད་པ་ལོ་གཅིག་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་བྱེད་སྒོ་ཆེ་ཆུང་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁྱབ་ཁུངས་ནང་ལོ་གཅིག་ལ་འགྲེམས་སྟོན་ཐེངས་གཉིས་སྤེལ་གྱིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཁང་པ་ནི་ ༧ གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མཚན་འཛིན་དབུ་འཛིན་གནང་བ་དང་། བྲག་གཡབ་༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཆོས་ཕྱོགས་དབུ་འཛིན་གནང་མུས་རེད།
དགོང་དྲོ་ལ་ལ་དྭགས་པའི་ཁ་སྐད་དུ། ད་དུང་ཡང་བོད་རིག་གཞུང་སྐད་བཞིན་ཡང་འཇུག་ས་ལྡན། དགོངས་དྲོ། ཞེས་འབོད། འདི་ཉིད་སྐད་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་སྒྲིལ་ལ་ཕན། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱལ་བ་ཀརྨ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ལ་དྭགས་པ་ལ་ཐུགས་མཉེས། ལོ་རྗེས་མ། ལ་དྭགས་སུ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་སྩོལ་བར་ཞལ་བཞེས་པར་ལ་དྭགས་པ་ཀུན་དགའ་བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ།
རྒན་ལ་དྭགས་པ་ལགས། དག་ཆའི་སྐོར་ལ་མུ་མཐུད་བཀའ་འདྲི་ཞུ་ཆོག་ཞུ།
མང་པོའི་དཀྱིལ་ནས་བདམས་པ་ལ།
བདམ། འདེམ། བདམས། དོམས། ལྟ་བུ་འབྲི་སྲོལ་འདུག དེ་འགྲིགས་སམ། འོན་ཀྱང་ལ་ལས་གདམ་པ་དེ་ཡང་མང་པོའི་ནང་ནས་སྒྲུག་པའི་དོན་ལ་འཇུག་ཟེར། དེ་ལྟར་ཡིན་ན།
གདམ་དང་བདམ་གཉིས་དོན་ཅིག་ལ་འབྲི་སྲོལ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནམ།
བསམ་ཤེས་མཆོག
འདི་ལྟར་ལྟ་དགོས་པས། བདག་རང་བློ་བསྐྱེད་བྱུང་། ཨ་རི་པ་མཁས་དབང་གོལྡ་སྟེཨིན་གྱིས་འདི་ལྟར་བཀོད་དེ།
འདེམས་ p. བདམས་; f. གདམ་; imp. འདོམས་ or འདེམས་
‘ (dem) va. to choose, to select, to elect ཁོ་སྔོནདགེ་རྒན་དུ་བདམས་པ་རེད:^- (They) selected him as an outstanding teacher.
ཁྱེད་ཀྱིས་ཨིན་སྐད་མཁྱེན་ནམ། གོང་གསལ་ཁྱེད་ཀྱི་བྲིས་དང་གོ་སྡུར་མཛོད་
བསམ་ཤེས་མཆོག་དང་གཞན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྐད་ལ་གཅེས་པ་རྣམས་ལ།
བསྩལ། སྩོལ། བསྩལད། སྩོལ། ལྟ་བུ་འཁོད་འདུག
ཟ་མ་ཏོག་ལྟར་བགྱིས་ན། ཚིག་འདིའི་དུས་གསུམ་ཇི་ལྟར་འབྲི་དགོས་སམ།
འདི་ལ་ལན་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ།
་
གཞན་ཡང་བས་འཕུལ་ཅན་ཕལ་ཆེར།
འདས་ལ་བས་འཕལ་འཕུལ་ཡང་འཇུག་ཡོད།
མ་འོངས་འཕུལ་ཡོད་ཡང་འཇུག་མེད།
སྐུལ་ཚིག་འཕུལ་མེད་ཡང་ཡང་འཇུག་ཡོད།
ད་ལྟ་བ་ལ་གཉིས་ཀ་མེད།
་
ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་བློ་འཛིན་བྱས་པ་ཡིད་དུ་འདུག འདིའི་ནང་གི་ཕལ་ཆེར་ཞེས་པས་བས་འཕུལ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལ་དེ་ལྟར་མི་ཆོག་པར་དབྱངས་གྲུབ་པའི་རྗེས་གསུངས་པ་ལྟར་ན།
ད་ལྟ་འདས་མ་འོངས་སྐུལ་ཚིག་རིམ་པ་བཞིན་དུ།
སྩོལ་ སྩལད་ སྩལ་ སྩོལད། ཅེས་པ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དཔེ་ཆ་ཀུན་དང་མཐུན། ཟ་མ་ཏོག་ཏུ། སྩལ་ཏོ་གྱུར་ཏོ་ཕྱིན་ཏོ་སོགས། ཞེས་པས་འདས་ཚིག་བསྟན། གཞན་ཡང་། བཀའ་སྩལ་པ་དང་དངོས་གྲུབ་སྩལ། དངོས་གྲུབ་སྩོལ་དང་སྩལ་དུ་གསོལ། །སྦྱིན་པ་ཚུལ་བཞིན་སྩལ་བགྱི་སོགས། །ཞེས་པས་དུས་གསུམ་སྐུལ་ཚིག་བཅས་བསྟན་ཏོ།
རྒན་ལ་དྭགས་པ་ལགས།
ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ད་དུང་ཚིག་གཅིག་འདྲི་རྒྱུ་ཡོད་དེ།
གཞན་ལ་བསླབ་བྱ་བགྱི་བ་སྟེ། འདོམས་ལྟ་བུར། དུས་གསུམ་ཇི་ལྟར་འབྲི།
བསམ་ཤེས་མཆོག
འདོམས་ཞེས་པ་འདེམས་ཀྱི་སྐུལ་ཚིག་ཏུ་མཁས་དབང་ཨ་རི་པ་གོལྡ་སྟེཨིན་གྱིས་བཀོདཔ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅེས་བསྐུལ་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་མ་དཔྱད་པའི་རྟགས་སོ།
བསམཤེས་མཆོག་ལ།
ཁྱེད་ཀྱི་དྲི་བ་། “གཞན་ལ་བསླབ་བྱ་བགྱི་བ་སྟེ། འདོམས་ལྟ་བུར། དུས་གསུམ་ཇི་ལྟར་འབྲི།” ཞེ་ས་པ་ དེ་ལ་བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ན་འདི་ལྟར་བྲིས་ཏེ།ད་འདས་མ་འོངས་སྐུལ་ཚིག་རིམ་པ་བཞིན།
འདོམས་་ གདམས་ གདམ་ འདོམས།
གོལྡསྟེཨིན་གྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བར་བྲིས། དཔེར་མརྗོད་ཀྱང་བྲིས་ཏེ།
དགེ་རྒན་གྱིས་དགེ་ཕྲུག་ཚོར་སློབ་ཚན་གྱི་དཀའ་གནད་རྣམས་གདམས་པ་རེད།
རྒན་ལ་དྭགས་པ་ལགས།
བཀའ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། གོལྡ་སྟེ་ཨཻན་གྱི་ཚིག་མཛོད་ཅིག་བསྒྲིགས་འདུག་པས་དེ་ལ་ཟེར་རམ། དེའི་མིང་ལ་ The New Tibetan English Dictionary of Modern Tibetan ཟེར་རམ།
དེ་ནས་ཡང་འདྲི་བ་གཅིག་ལ། གསུང་པའི་འདས་ཚིག་ལ་གསུངས་བྲིས་པ་མཐོང་བྱུང་བས་དེ་འགྲིགས་སམ།
བསམ་ཤེས་མཆོག་ལ།
ཚིག་མཛོད་དེ་རང་ཡིན་འདུག དིང་དུས་བོད་སྐད་་དང་མཐུན་པར་བྲིས་པ་ལས། བྱ་ཚིག་རྣམས་རིག་གཞུང་སྐད་དང་མཐུན་པ་མཆིས་པས། དེ་ཉིད་ལ་བཀོལ་སྤྱོད་དགོས། འོན་ཀྱང་དགོངས་ལ་དགོང་ཞེས་བྲིས་པ་ཆོས་སྐད་དང་བོད་ཀྱི་ལུང་སྐད་འགའ་ཞིག་དང་མི་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་ལེགས་པ་ཞིག་ཏུ་་མཐོང་།
གསུང་ P གསུངས་f. གསུང་; imp. གསུངས་ བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ན་ཡང་དེ་རང་དུ་འདུག
ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་ན། གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ཞེས་པའི་གསུངས་པ་འདས་ཚིག་ཡིན་པ་དང་མཐུན།