ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱས།
ལ་དྭགས་མཁས་པ་བཀྲ་ཤིས་རབ་རྒྱས་ལགས་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༧ ལོར་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཀླེའི་རྫོང་ཁོངས་སག་ཏི་ཞེས་པའི་གྲོང་ཚོའི་སྟག་ཆུ་ཟེར་བའི་ཁྱིམ་ཚང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཁོང་ནི་ཀླེ་ལ་དྭགས་ནས་བྱོན་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་དབང་དང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དང་ཐེག་ཆེན་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་མཁས་དབང་ཞིག་རེད། ཁོང་བོད་ཀྱི་སྐད་ལ་བྱང་ཆ་ལྡན་པ་མ་ཟད་ཁོང་གིས་རྩོམ་སྒྱུར་བྱས་པའི་བསྔགས་འོས་པའི་དཔེ་ཆ་མང་པོ་ཡོད། ཁོང་གིས་དམངས་གཞས་200ལྷག་ཙམ་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་འཇའ་མོ་ཀ་ཤི་མིར་སྲིད་གཞུང་གི་སྒྱུ་རྩལ་རིག་གནས་དང་སྐད་ཡིག་སྡེ་ཁག་གིས་སྤྲད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་ལྭ་རིང་ཡང་ཐོབ་པ་རེད།
ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་ནང་བསྟན་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་དེའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོད། གཞོན་ནུའི་སྐབས་བོད་དུ་ཕེབས་ནས་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་དུ་ནང་བསྟན་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་།
ཁོང་གིས་Chemaགྲོང་སྡེའི་སློབ་ཆུང་ཞིག་ཏུ་སློབ་ཆུང་སློབ་གསོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཤྲཱི་རི་ན་གའི་Sri Pratapསློབ་གླིང་དུ་སློབ་འབྲིང་སློབ་གསོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་1953ལོར་རྩོམ་རིག་ཤེས་རམས་པའི་སློབ་གནས་ཐོབ།
1953ལོར།ལོ་27ལ་སོན་པའི་ཁོང་གིས་རང་གི་ལས་རིགས་དོན་གཉེར་བྱེད་འགོ་བརྩམས་ཏེ།J·Kསྲིད་གཞུང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་དང་པོ་བྱས། ལ་དྭགས་བ་ཀུ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་སྒེར་གྱི་ལས་རོགས་དང་པོ་དུས་ཡུན་ལོ་བཞི་ཡིན། ཞི་ཅིན་ཀན་ཐོ་ཁེའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་རིག་གནས་ལས་འཛིན་གཅིག་ལྕོགས་བཅས་ཀྱི་འགན་བཞེས།
པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཁོང་གིས་དབྱིན་ཧིན་གསུང་སྒྱུར་ཞབས་ཞུ་ཞུས།
1960ལོ་ནས་1962ལོའི་བར་ཁོང་གིས་སི་ལི་ན་ཅ་ཁེ་ཧྲི་སྨིར་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ལ་ཏ་ཅི་ལེ་ཚན་གྱི་གཙོ་སྐྱོང་བའི་འགན་བཞེས། ཕྱིས་སུ་1963ལོར་ཁོང་རྡི་ལི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ནང་བསྟན་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་འཆད་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ལ་བསྐོས། 1964ལོ་ནས་1982ལོའི་བར།ཁོང་གིས་ད་དུང་J·Kསྲིད་གཞུང་གི་གསར་འགྱུར་འགན་འཛིན་གྱི་འགན་བཞེས།
ལ་དྭགས་རིག་གནས་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་གསར་གཏོད་འགན་འཛིན་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ཁོང་གིས་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ནང་ཞུགས་ཡོད། 1964ལོ་ནས་1970ལོའི་བར་ལ་དྭགས་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཡིག་གི་འགན་ལོ་7བཞེས། 1998ལོ་ནས་2000ལོའི་བར་ཁོང་གིས་ད་དུང་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁོངས་མིའི་ངོས་ནས་རྡི་ལི་གསར་པ་Sahitya Akademiདང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཡོད། ཁོས་ད་དུང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་རྩ་འཛུགས་ལ་དྭགས་སྐྱེ་ཁམས་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཁག་ཏུ་སློབ་གསོའི་འགན་འཛིན་བྱས། ཁོ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལ་དྭགས་ཞིབ་འཇུག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གསར་འཛུགས་ཁོངས་མིའི་གྲས་ཤིག་ཡིན། ཁོང་གིས་རྒྱལ་བ་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་དབུས་ནང་བསྟན་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དུ་དབུ་འཛིན་གྱི་འགན་བཞེས་ཏེ། ཁོང་གིས་ནང་ཆོས་ཞིབ་འཇུག་ཐད་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་བར་གཟེངས་བསྟོད་བྱས།
དེབ་ལྔ་ལ་NomPuja（1961ལོར།ཟློས་གར་དེ་དབྱིན་ཡིག་ལས་Bhotiཞེས་བསྒྱུར་ཡོད།
སྔ་དུས་ནས་1947ལོའི་ལ་དྭགས་ལོ་རྒྱུས། པར་གཞི་དང་པོ་ནི་1984ལོ་དང་པར་གཞི་གཉིས་པ་ནི་2006ལོ་རེད།
གནའ་རབས་ཀྱི་དུས་བཅད་ཚོང་ཟོག་དེ་དབྱིན་ཡིག་ནས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར།
༡༢༧ལ་དྭགས་དམངས་གླུ་འཚོལ་སྡུད་བྱས།
༡༩༧༠ལོར་རིག་གནས་སློབ་གླིང་ནས་དཔེ་སྐྲུན་བྱས།
དབྱིན་ཡིག་གི་རྩོམ་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་ཁ་བྱང་ལ《2004ལོའི་ལ་དྭགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་འགྱུར་ལྡོག》ཅེས་པ་དེ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་ཡི་གེའི་ཐོག་ནས་བྲིས་པའི་གཞས་༡༡༥འཚོལ་བསྡུ་བྱས་པ་དང་༢༠༠༧ལོར་མིང་ལ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྟོག་དགའ་བའི་གླུ་ཞེས་བཏགས།
མེ་ལོང་གི་པར་གཞི་དང་པོ་ནས་2003ལོ་བར་གྱི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་དེ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཟློས་གར་ནང་བྲིས་ཡོད།
དམངས་ཀྱི་རིང་ལུགས་པར་གཞི་1པོ-2003-དམངས་གཙོའི་སྐོར།
༢༠༠༩ལོར་ནང་བསྟན་གྱི་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་།
ལ་དྭགས་ས་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་བ་རེད། མིག་སྔར་ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལ་དྭགས་ཞིབ་འཇུག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་མཐུན་རོགས་རམ་བྱེད་མཁན་གྱི་འགན་ཁུར་གྱི་ཡོད། ཁོང་གི་ཐུན་མོང་གི་རོགས་སྐྱོར་མཁན་ཁ་ཅིར་ཁུལ་གྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་མཁས་ཅན་ཁ་ཆའོ་ཤིས་ཁན་ཏེ·ཧན་གྲོངས་རྗེས་ཁོང་ནི་ད་ལྟ་རྩ་འཛུགས་དེའི་འཚོ་སྡོད་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་པ་གཅིག་པུ་དེ་རེད།
མཐར་སྤྱི་ལོ་༢༠༢༠ ལོའི་ཟླ་༡༠ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཀླེ་རུ་དགོངས་པ་རྫོགས།།
༄།། ལ་དྭགས་ལོ་ཙཱ་པ་བཀྲ་ཤིས་རབ་རྒྱས་སྐུ་གཤེགས་པར་ཐུགས་གསོའི་སྨོན་ཚིག
༧སྐྱབས་གནས་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོས་བྱིན་རླབས་སྩོལ།།
གཞོན་ནུའི་དུས་ནས་རིག་པའི་གནས་ལ་སྦྱང་།།དབུས་གཙང་ཡུལ་དུ་མདོ་སྔགས་གདམས་པ་མནོས།།རྒྱལ་བ་པཎ་ཆེན་བཀའ་གསུང་ཡིག་བསྒྱུར་གནང་།།མཁས་པའི་ལག་རྗེས་གླེགས་བམ་ཕུང་པོ་བསྐྲུན།།པཎ་ཆེན་བཅུ་བས་ལ་དྭགས་ལོ་ཙཱ་ཞེས།།བསྔགས་པའི་ཆོ་ལོ་སྤྱི་བོའི་གཙུག་ཏུ་འཛིན།།གྲགས་པས་སྙེམས་མེད་སྦས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ།།གང་གི་རྣམ་དཀར་བཞེད་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཤོག།།ཅེས་པའང་ལ་དྭགས་ལྷ་རྗེ་བཀྲ་ཤིས་སྒང་པ་བརྒྱུད་ནས་ལ་དྭགས་ལོ་ཙཱ་བ་བཀྲ་ཤིས་རབ་རྒྱས་སྐུ་གཤེགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་པ་དང་གཞིས་ལུས་ཡོངས་ལ་ཐུགས་གསོའི་འཚམས་ཞུ་དང་འབྲེལ་སྐུ་གཤེགས་གང་གིས་ཀློང་གསལ་ཁྲིད་ཡིག་ཆེན་མོ་དང་། ཀཿཐོག་རིག་འཛིན་ཆེན་པོ་ཚེ་དབང་ནོར་བུའི་རྣམ་ཐར་སོག་ཡིག་བསྒྱུར་སྐབས་ཀྱི་འབྲེལ་འདྲིས་ཟབ་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཀཿཐོག་རིག་འཛིན་ཆེན་པོའི་སྐྱེ་མིང་པ་པདྨ་དབང་ཆེན་གྱིས་སྨོན་ལམ་བཟང་པོའི་མཐར་དགེ་བར་བྱས་ཏེ་ཕུལ།
ངོས་རང་གར་ཞ་སྐྱིད་ལུང་མཚན་ཉིད་སློབ་གྲྭར་དགེ་རྒན་ལས་འཁུར་སྐབས་ལ། ལ་དྭགས་གླེ་ལ་འཁྲུངས་པའི་མཁས་དབང་བཀྲ་ཤིས་རབ་རྒྱས་ལགས་དང་ལྷན་དུ་ཐང་མ་འགའ་ཤས་མཁས་པའི་ཚོགས་འདུར་མཉམ་བཞུགས་བྱེད་རྒྱུར་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དྲན་བཞིན་དུ། ད་ལྟ་ཁོང་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བར། མྱ་ངན་གུས་དུད་དང་། དལ་བརྒྱད་འབྱོར་བཅུ་ཚང་བའི་མི་ལུས་རྟེན་བཟང་ཐོབ་པའི་སྨོན་འདུན་དང་བཅས་ཕུལ།།
མཁས་དབང་ཁོང་གི་མཚན་རིང་ནས་ཐོས་ཀྱང་མཇལ་བའི་གོ་སྐབས་ནི་མ་བྱུང་། ཕལ་ཆེར་ཁོང་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་གདན་ས་ཆེན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་སྟག་མོ་མི་ཚན་གྱི་གྲ་རྒྱུན་ཡིན་པ་འདྲ་མ་ཟད་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་ལ་སྦྱངས་པ་ལྷོད་མེད་མཛད། ད་ལྷ་་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་ཕང་པོ་རེད།