ཉེ་ཆར་ཨ་རི་རྒྱལ་ཡོངས་འཕྲོད་བསྟེན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ National Institutes of Health གི་ཚན་རིག་པས་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོ་བཏོན་པ་ལྟར་ན། ཁོང་ཚོས་མི་ ༤༧ ལ་ཆུ་ཚོད་སྐར་མ་ ༥༠ རིང་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གཅིག་ཁ་ཕྱེས་ཏེ་རྣ་བ་གཅིག་གི་རྩར་བཞག ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གཅིག་ཁ་བརྒྱབ་ཏེ་རྣ་བ་གཞན་པའི་རྩར་བཞག་སྟེ་དེ་ཡིས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་འདྲ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་མེད་ PET (positron emission tomography) འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་བརྟག་ཞིབ་བྱས་འདུག་པར། ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་ཁ་ཕྱེས་ཏེ་རྣ་བའི་རྩར་བཞག་པ་དེས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་སམ་ཀླད་རྩའི་ཁྲག་རྒྱུན་འཁོར་རྒྱུགས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་འདུག
དེ་ལྟར་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གྱིས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་ནའང་། དེ་ཡིས་ཀླད་པ་ལ་གནོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་ཡང་ན་ཀླད་པའི་་འབྲས་ནད་ཀན་སར་སློང་གི་ཡོད་མེད་སྐོར་ད་རུང་ཞིབ་འཇུག་མང་བ་བྱེད་དགོས་སྐོར་བཤད་འདུག སྤྱིར་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གསར་གཏོད་བྱས་པ་ནས་བཟུང་དེ་དང་ཀླད་པའི་བར་འབྲེལ་བ་ཇི་ཡོད་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་མང་པོ་བྱས་ཡོད་པ་ནས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལག་འཁྱེད་ཁ་པར་ནང་ཡོད་པའི་གློག་རྒྱུན་གྱིས་ཀླད་པའི་འབྲས་ནད་ཀན་སར་སློང་ཉེན་ཡོད་ལུགས་བཤད་ཡོད་པ་དང་གཞན་ཚོས་དེ་འདྲའི་ནད་གཞི་སློང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད། ཡིན་ནའང་ད་ཐེངས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་འདིས་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གྱིས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད།
ཚན་རིག་པས་བྱིས་པའི་ཀླད་པ་དང་མགོ་རུས་དེ་མི་རྒན་པ་ལས་སྲབ་པ་ཡོད་པས་ཕྱིའི་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་སླ་བ་ཡོད་པ་དང་། དེར་བརྟེན་བྱིས་པ་ཚོས་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཉུང་དུ་བཏང་ན་ལེགས་པར་བཤད།།
ཚན་རིག་པས་བྱིས་པའི་ཀླད་པ་དང་མགོ་རུས་དེ་མི་རྒན་པ་ལས་སྲབ་པ་ཡོད་པས་ཕྱིའི་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་སླ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་བྱིས་པ་ཚོས་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཉུང་དུ་བཏང་ན་ལེགས་པར་བཤད་པ་དེ་ཚོད་དཔག་གི་སྐད་ཆ་རེད་འདུག་མོད། དངོས་བྱུང་མིག་ལམ་དུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། གྲོད་ཁོག་དང་དངུལ་ཁུག་ལ་གནོད་ཚབས་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡིན་པས་ལས་མེད་འཁྱམས་པོ་བ་ཚོས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་བེད་སྤྱད་རྒྱུ་ཉུང་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་སེམས་སོ།།
ལག་འཁྱེར་ཁ་པར།
ལག་ཐོགས་ཁ་པར།
ལག་ཕོམ།།
ཞེ་ས། ཕྱག་ཕོམ། ཕྱག་ཐོགས་ཞལ་པར། གང་དགའ་འམ།
ཕྱག་གི་ཞལ་པར།
ལག་ཐོགས་ཁ་པར།
གསར་གཏད་ཞུས་ན།. བདེ་སྤྱད་ཁ་པར།
ངས་བྱས་ནས་ལག་ཐོག་ཁ་པར་།
ང་ཚོས་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཚུར་རང་རེའི་སྐད་དུ་ཕབ་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས། དངོས་པོ་དེ་ཐོག་མར་ཐོན་སའི་མི་རིགས་དེའི་སྐད་གཙོ་བོ་དང་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་ལ་ཡང་དཔྱད་བསྡུར་བྱས་ཏེ་བསྒྱུར་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས་སྙམ། ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་ལ་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་དུ་ cell phone དང་ cellular phone ཡང་ན་ mobile phone དང་། རྒྱ་ནག་སྐད་དུ་ 手机 ཟེར། ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་ཅེས་པའི་མིང་འདི་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ mobile དང་རྒྱ་ནག་སྐད་ 手机གཉིས་ཀ་ལ་གཞིར་བཞག་སྟེ་ཚུར་འགྱུར་བ་ཞིག་རེད།
ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་ཐད་ཤོས་ཡིན་ན། དེའི་ཞེས་ས་དགོས་ན། ཕྱག་འཁྱེར་ཞལ་པར་ཆགས་པ་རེད། དེང་གི་བོད་སྐད་ནང་ལ་ཕྱག་འཁྱེརདང་། ཞལ་པར་ཞེས་མིང་ཚིག་གོ་དོན་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་ཟིན་པ་རེད།
ངའི་ལག་ཕོམ་དང་ཕྱག་ཕོམ་འདི་བོད་རིགས་ཕྱི་སྐད་མི་མཁན་དེ་ཚོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ཡིན། ཡི་གེ་ནི་སྐད་འདི་ཉིད་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པ་དང་།
ཕོམ་ལས་ཕོན་དེ་ཨིན་སྐད་དང་ཉེ་ན་ནའང་། སྐད་དེ་ཡང་རང་སྐད་དང་། གང་མཐུན་ཞིག་རང་བཞིན་གྱི་བྱུང་དགོས་པས་ཕོམ་ཞེས་དགོས་རེད་སྙམ། དེས་ན། ལག་ཕོམ་མམ་ཕྱག་ཕོམ་མོ། །
དཔེར་ན། ཁྱོད་རང་ཕར་སླེབས་པ་དང་ལག་ཕོམ་གཏོང་ཤོག་ཨ།
ཞེས་སའི་ནང་ལ། ཁྱེད་རང་ཕར་ཕེབས་པ་དང་ཕྱག་ཕོམ་བསྐྱོན་རོགས་གནོངས། ལྟ་བུའོ། །
ཡ་མཚན། གཡང་འབུམ་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་འདི་ནི་ཁ་སང་ངེད་ཚོའི་འཛིན་གྲྭ་ནང་ན་ཡང་ཁྲིད་ཀྱི་འདུག ངེད་ཚོའི་འཛིན་གྲྭ་མ་གཞི་ཡིན་ན་འཕྲོད་རྟེན་སྐོར་ལ་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་ཁ་སང་ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་སྐོར་གྱི་གནོད་སྐྱོན་འདི་ཁྲིད་སོང་། ག་རེ་ཡིན་ན་གང་ཤེས། ཁ་པར་ལ་ཡང་ཞེད་ནི་འདྲ་བོ་ཞིག་འདུག མ་གཞི་ང་ལ་ནི་བུ་མོ་དེ་འདྲ་ཁ་པར་བཏང་ན་མ་གཏོགས་ལེན་གི་མེད། བུ་དེ་འདྲས་ཁ་པར་བཏང་ན་ཡར་མ་བཀྱགས་པར་ཁ་ཐུག་ལ་སྒྲ་གསོག་སར་འགྲོ་བཅུག་གི་ཡོད། དེ་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་ཉུང་རུ་གཏོང་གི་རེད།
གཞོན་ནུ་ལགས་ཐུགས་ཁག་མི་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་པ་འདྲ། ངས་ཁ་པར་ཐེངས་ཤས་བརྒྱབ་མོད་བླངས་མ་སོང་། ད་ངས་མོ་སྐད་སྦྱངས་ནས་ཁ་པར་གཏོང་དགོས་ས་རེད།