ད་ང་ཅུང་ཟད་ར་བཟི་འདུག གྲོགས་པོ་ཚོ། ཡིན་ན་ཡང་ངས་གསལ་པོར་དྲན་གྱི་འདུག ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་སྔོན་མ་ཞིག་ལ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ས་ཆ་དེ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཤད་པ་དེ་ལོས་དྲན། ངས་ཀྱང་དེའི་སྐབས་དེ་ནི་དངོས་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་དང་ཐག་ཉེ་སེ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཤད་ཡོད། ད་ལྟ་ཡང་དེ་ག་རང་ཡིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་རྐྱང་བའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་ཡོང་ན་ཁོའི་སྐད་ཆ་དེར་བདེན་པ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ན། མདོ་ཁམས་འདི་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་ཚོའི་སྐབས་བོད་ཁོངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ། དེ་ནས་འ་ཞ། དེ་ནས་སོག་པོ། དེ་ནས་བར་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་ཁག་ཅིག་གམ་རྒྱ་ཁོངས་ཡང་ན་བོད་ཁོངས། བོད་དེའང་རང་བཙན་ནམ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུའི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་རབ་རིབ་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། འདི་ནི་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྟ་སྟངས་ཤིག་རེད།
ཡིད་ངོར་ཆབ་སྲིད་དང་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་གིས་ཀྱང་སླད་མ་ཞུགས་པའི་མི་མང་ཕལ་བ་ཚོས་སྟོད་དབུས་གཙང་ནས་བོད་རང་བཙན་ཡིན་ལབ་ན་སྨད་རྒྱ་བོད་འདྲེས་མཚམས་སུ་ཡང་བོད་རང་བཙན་ཡིན་ཞེས་སྐད་འབོད་བྱེད་ཀྱི་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ་ཞིག་དང་ཡང་ན་རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཡིད་ངོར་ལྷད་ཞུགས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་འདི་ནི་ཕལ་ཆེར་བློ་ངོར་འབབ་དཀའ་བའི་དོན་དག་ཅིག་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་ལོས་ཡིན།
དེ་བས་ངས་དམིགས་བསལ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་རྣམས་བོད་རང་བཙན་སྐོར་ལ་གོམ་པ་འཁྱར་འཁྱོར་དང་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་གྱུར་བ་དང་་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་མཚམས་ཀྱི་མི་མང་ཕལ་བ་རྣམས་རང་བཙན་སྐོར་ཡིད་གཉིས་ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཅམ་ཡང་མེད་པའི་སྐོར་བསམ་ཞིབ་ཅིག་མ་བྱས་རང་བྱས་རེད།
གཅིག། ད་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལྟོས་ཏེ་བཤད་ན། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལོགས་སུ་རེད། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་གང་ཞིག་ན་ཡང་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཞིག་རྒྱ་ཁོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་མེད་པ་རེད། དབུས་གཙང་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་འདྲ། ཨ་མདོ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་འདྲ། སུས་བྲིས་པ་ཡིན་ན་ཡང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་གཅིག་མ་གཏོགས་གཉིས་ཡོད་མ་རེད། བོད་སིལ་བུར་ཐོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡོད་ན་ཡང་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་གཞན་གང་ཡང་མིན། གཉིས། མདོ་ཁམས་འདི་ཡར་གྱི་ཁོངས་ཕྱིན་པ། མར་གྱི་ཁོངས་ཕྱིན་པ། རང་མགོ་རང་སྐྱོང་ཡིན་པ་སོགས་མགོ་ཐུག་ལ་མ་ཐུག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དམངས་ཁྲོད་དུ་ཞིབ་འཇུག་ཅིག་བྱས་པ་ཡིན་ན་གཞན་དབང་དུ་ཚུད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་ཙམ་ཡང་རྙེད་རྒྱུ་མི་འདུག ཁོ་ཚོར་མཚོན་ན་གནའ་ནས་་ད་བར་བོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་འདིར་འགྱུར་བ་རྩ་ནས་ཕྱིན་མི་འདུག གསུམ། མ་མཐའ་རྒྱ་བོད་ས་མཚམས་སུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་ང་བོད་མི་ཡིན། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཟེར་བ་འདི་ཁ་ནས་གླེང་རྒྱུར་གནའ་ནས་ད་བར་ཕལ་ཆེར་འགྱུར་བ་བྱུང་མེད་པ་འདྲ་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཁས་དབང་རེ་ཟུང་གིས་ཀྱང་འདིར་དོ་སྣང་བྱུང་འདུག
མདོ་ཁམས་ཀྱི་མི་མང་ཚོས་བོད་རང་བཙན་ནམ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འདི་ད་བར་ཅི་ལྟར་སེམས་ནང་ཉར་ནས་ཡོང་བར་བསམ་བློ་ཅུང་ཟད་བཏང་ན་རང་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་ས་མདོ་ཁམས་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འདིའི་འབྱུང་རྩ་ལས་སླ་པོར་རྙེད་ཀྱི་འདུག དེ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་རིག་གཅིག་གྱུར་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ནི་རྩོད་གཞི་དང་བྲལ་བ་ཞིག་རེད། ཞིབ་ཙམ་བཤད་ན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཀ་ངོ་ཡིག་ངོ་མི་ཆོད་པ་ཚོས་ཀྱང་གཉེན་བཤད་དང་སྟོན་བཤད་ཚུན་བརྒྱུད་ནས་ད་བར་བརྒྱུད་འཛིན་བྱས་ཡོང་ཐུབ་པས་ཁོ་ཚོའི་སེམས་ནང་བོད་དེ་ནམ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ངོ་བོར་གནས་འདུག དེ་མིན་ལྷ་བསང་ཀླུ་བསང་སྐབས་ཀྱི་བསང་ཡིག་གམ་བསང་འབོད་དེ་ཚོས་བོད་མི་ཕྱོགས་མཐའ་ཚང་མའི་བསམ་བློ་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་བར་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་པ་འདྲ། གཞན་ཡང་གླུ་དང་ལ་གཞས། གཏམ་དཔེ་ཚུན་ཆད་ནང་སྟོད་རྒྱ་གར། སྨད་རྒྱ་ནག། བོད་གངས་ཅན་ཟེར་ནས་ཁོ་ཚོའི་སེམས་ནང་བོད་འདི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ངོ་བོར་གནས་ཡོད་པ་རེད།
གཞན་གོ་མིན་ཏང་གི་དམག་ཤེད་ཅན་དེ་འདྲས་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་རེ་ཟུང་ལ་བཙན་འཛུལ་རེ་བྱས་པ་དང་། རྒྱ་དང་ཁ་ཆེའི་ཚོང་པ་ཉུང་ཤས་རེ་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱི་ཚོང་འདུས་དེ་འདྲར་ཚོང་རྒྱག་ཏུ་ཡོང་བ་ལས་གཞན་བོད་ས་མང་ཆེ་བ་ཁེ་གཙང་རང་བྱས་ནས་བསྡད་པས་བོད་ནམ་ཡིན་ན་ཡང་རང་བཙན་ཡིན་བསམ་པའི་བློ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་རེད། མདོར་དེད་ན། རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་མཁན་གྱི་ཤེས་ལྡན་པ་མང་པོ་ཞིག་བོད་རང་བཙན་ཡིན་མིན་སྐོར་གླེང་ན་བློ་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་ཀྱང་མི་མང་ཕལ་བ་རྣམས་དེ་ལ་བློ་དྭོགས་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པ་འདི་ཡང་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་ཅིག་ཏུ་མཐོང་།
རྒྱ་བོད་ས་མཚམས་སུ་ཞིང་འབྲོག་གི་མི་མང་ཤེས་རྨོངས་རྐྱང་རྐྱང་གིས་བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་ཞེས་ལབ་ཡོང་ན་མི་འགའ་རེའི་སེམས་ངོར་འདི་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ། ཁོ་ཚོའི་བློ་རྒྱུད་མི་གཞན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་མིན་འགྲོ་དེ་འདྲ་བསམ་གྱི་ཡོད་ཚོད་རེད་དེ། དོན་དངོས་སུ་འདི་ནི་གནའ་ནས་ད་བར་གྱི་ཁོ་ཚོའི་མ་བཅོས་པའི་བསམ་བློ་རྣལ་མ་དེ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་པའི་གནས་སོ། ཡང་ཞོར་འཕྲོས་སུ་བཤད་འདོད་པ་ཞིག་ནི། མཐའ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་འདི་ཚོས་སྟོད་ཉི་མ་ལྷ་ས། སྟོད་ཀྱི་རྒྱལ་བ་པཎ་ཆེན་། སྒང་པ་བོད་ཟེར་ནས་བསམ་བློ་གཅིག་མ་གཏོགས་ཡོད་པ་མ་རེད་དེ། དབུས་པ་འགའ་རེའི་སེམས་ལ་ཁོ་ཚོ་བོད་གཞུང་ཁོངས་མིན་པར་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་བསམ་གྱི་འདུག དེར་མ་ཟད། ཤེས་ལྡན་དུ་རློམ་པ་ཞིག་ནས། ཁོ་ཚོ་རྒྱ་མགོ་མཐོ་དུས་རྒྱ་མགོ། བོད་མགོ་མཐོ་དུས་བོད་མགོ་རེད་ཟེར་ནས་མི་དགའ་བའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་གྱི་འདུག དོན་དངོས་སུ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱ་མགོ་མཐོ་དུས་རྒྱ་མགོ་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཁྱེད་ཚོར་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་དམ། བོད་སིལ་བུར་འཐོར་ནས་ད་བར་རེས་འགའ་རྒྱ་ནག་དང་གཉེན། རེས་འགའ་རྒྱ་ནག་དང་དགྲ་བྱས་དམག་བརྒྱབས་ནས་ཡོང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ལུང་ཚན་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་འདི་འདྲ་བཤད་འདོད་མེད་ཀྱང་དོན་དངོས་དེ་འདྲ་ངེས་པར་བཤད་དགོས་པར་འདུག
སྐད་ཆ་འདི་ཚོ་དངོས་ནས་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་འདུག གནས་ལུགས་ཟེར་བ་ནི་འདི་ལྟར་བཤད་དེ་འོང་བ་ཞིག་ལོས་ཡིན། ཁྱེད་རང་གི་བཤད་པ་དེ་དག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཁྱེད་རང་ར་བཟི་དུས་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་དྲང་མོ་བཤད་མི་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དངོས་ནས་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་ཡག་པོ་བཤད་འདུག་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དངོས་ཡོད་རང་རེད། བོད་ཟེར་བ་གཅིག་ལས་གཉིས་མེད་པ་ནི། བོད་ཡིག་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་བོད་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བོད་མི་སུ་ཞིག་ལ་ཡང་དོག་པ་རྣམ་དོག་གང་ཡང་མེད་པ་ནི། བོད་ཟེར་བ་ནི་གཅིག་ལས་གཉིས་མེད་པ་དེ་རེད་ལ། བོད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལས་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པས་བོད་པ་གང་ཡང་ད་ལྟའི་བར་དུ་སུས་ཀྱང་ཁས་ལེན་བྱས་མྱོང་མེད་ལ། ཁས་ལེན་དེ་ལྟར་བྱེད་མཁན་རེ་ཟུང་རེ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱག་ཁྱི་ཁ་ཤས་ལས་གཞན་དངོས་ཡོད་ལ་ཀྱོག་བཤད་བྱེད་མཁན་སུ་ཡང་མེད་དོ། རང་ཁ་རང་གི་ཡིན་ན། བོད་དོན་བཤད་མི་ཤེས་ན་བོད་པ་ཟེར་དུས་ཁག་ཁག་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་བཤད་དེ་མ་ཡོང་རོགས། གལ་སྲིད་དེ་འདྲ་མུ་མཐུད་དུ་བཤད་འདོད་ཡོད་ན་བཙན་བྱོལ་ནས་འདུག་པ་ལས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞབས་ཞུ་བྱེད་དུ་སོང་དང་། དེ་ན་ཁེ་བཟང་ཆེ་བ་ཡོད་ལ། ཁྱེད་རང་ལ་རོགས་པ་ཡང་མང་བོ་ཡོད་ངེས་ཡིན་ཞེས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་དུ་འདོད་མཁན་ཚོ་ལ་སྤྲིངས་སོ།
མདའ་ཚན་པ་མུ་མཐུད་དུ་སྐད་ཆ་གནས་ལུགས་ཡོད་པ་འདི་འདྲ་རེ་འབྲི་རོགས་ཞུ། དེ་ལྟར་བྲིས་པ་ལ་དགའ་བསུ་ཡོད། མི་ལ་རྒྱུ་མཚན་དངོས་ཡོད་དགོས་པ་ལས་ཀྱོག་བཤད་མི་དགོས།
སྐུ་ཞབས་མགོན་པོས་སྐུ་ར་སྦེར་བའི་ཚོད་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་མགོ་རྔ་འབྲེལ་ཆགས་པ་ཞིག་སྤེལ་འདུག ཡིན་ན་ཡང་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་སུ་བསྡད་མ་བསྡད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་ད་དུང་མི་འདངས་པས། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ལན་ཞིག་འབྲི་གི་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྔ་དྲོར་བླ་རྒན་ང་ལ་མགོ་སེར་ཚོའི་མགོ་ནས་ཁ་མར་ལ་འཁོར་ནས་བོད་ཀྱི་གཞི་བདག་གི་སྐོར་གྱི་རང་གི་ཆེད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱང་བྱེད་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡོད་པས་མི་ཁོམ། དགོང་མོར་བལྟ་ཡ།
དགོང་མོར་བལྟ་དགོས་ནི་མ་རེད། སྐུ་ལས་ཁག་ཡོད་རྒྱུ་རེད། གཉིད་དུ་སོང་། ཨ་ལ་གུས་མེད་བྱས་སོང་། གཟིམ་དུ་ཕེབས་ཤིག སང་ཉིན་བལྟ་ཆོག ག་རེ་བྱུང་མིན། ཡིན་ཡང་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་སུ་འདེད་འདོད་ཡོད་ན་སྤྲུལ་སྐུ་ཁྱེད་རང་ལ་སྐུ་ཚེགས་བྱེད་མི་དགོས་པར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཞིག་ལ་སྐད་མ་བཏང་རུང་ཁོང་ཚོས་དེ་འདྲ་ཞིག་གོ་མ་ཐག་དགའ་སྣང་དང་བཅས་དེ་ཡོང་ངེས་ཡིན། གཟིམ་དུ་ཕེབས་ཤིག
ངས་ཁྱོད་ཚོ་སྔ་རྒོལ་ཕྱི་རྒོལ་གཉིས་གའི་འཛིན་མཚམས་ཏེ་གསལ་པོ་ཞིག་ད་དུང་ཡང་གསལ་པོ་ཤེས་མེད། ཨ་མདོ་ལ་རང་བཙན་ཡོད་མེད་བརྗོད་ན་གོ་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག ཨ་མདོ་རང་བཙན་ཡིན་མིན་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་ད་ཐེངས་མ་གཏོགས་ཐོས་ཀྱང་མ་མྱོང་། ཨ་མདོ་རང་བཙན་ཟེར་བ་ཞིག་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་རྩོད་མ་མྱོང་བ་ཞིག་རེད། ཨ་མདོ་བས་བོད་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལོས་ཡིན་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཅིག་རེད། ཨ་མདོ་སོག་མན་རྒྱ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་དབང་ཤུགས་འོག་ཏུ་ཚུད་མྱོང་བ་བདེན། དེ་མ་ཟད་བོད་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱང་སོག་པོའི་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རྩོད་མེད་དང་མན་ཇུའི་འོག་ཏུ་ཚུད་མྱོང་མིན་རྩོད་པ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདི་རེད། ཡིན་ན་ཡང་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་མིན་དེ་གནད་འགག་རེད། དེ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་ཤུགས་སླེབས་མྱོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཁ་འཐོར་བའི་ས་ཁོངས་འདི་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁོངས་སུ་ཟླ་སྒྲིལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཨ་མདོ་བའི་རེ་བ་རེད། འདི་ཚོ་ཁ་གསལ་པོ་བཤད་དགོས་ངེས་རེད།
ཨ་མདོ་རང་བཙན་ཡིན་མིན་ཟེར་བ་དེ་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་མིན་ཟེར་བ་དང་དོན་གཅིག་ཡིན་ངེས། གལ་སྲིད་ཨ་མདོ་བོད་པའི་ཆ་ཤས་མ་རེད་ཟེར་ན་འོ་ན་ཨ་མདོ་སུའི་ཆ་ཤས་རེད། ཨ་མདོ་རྒྱའི་མག་པ་རེད་དམ། ཨ་མདོ་སོག་པོའི་གཡོག་པོ་རེད་དམ། ཨ་མདོ་མན་ཇུའི་ཡུགས་ས་རེད་དམ། ཨ་མདོ་བདག་མེད་སྤྲང་ཕྲུག་རེད་དམ། གང་ཡང་མིན་ན་ཨ་མདོ་རང་བཙན་རེད་དམ། ད་གཞི་ནས་ཨ་མདོའི་བདག་དབང་འཚོལ་དགོས་ན་ཐབས་སྐྱོ་བོ་མ་རེད་དམ།
ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་དེ་རིང་ཉམས་ཞིབ་བྱས་ནས་སང་ཉིན་ཨ་མདོ་རང་བཙན་ཡིན་མིན་སྐོར་དམིགས་ནས་དེ་ལ་ལན་ཞིག་འབྲི་གི་ཡིན་བྲིས་འདུག་པས་ངས་སྐོམ་འདུན་ཆེན་པོས་སྒུག་བསྡད་ཡོད། ཁྱེད་རང་ལ་ཡང་ཞོར་དུ་ལན་རེག་འགྲོ་གི་མེད་འགྲོ
བརྗོད་གཞིའི་འདིའི་སྐོར་ལ་ཁ་སྔོན་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་གླེང་མོལ་བྱས་སོང་། སྐབས་དེར་མཆན་བུ་འདེབས་མཁན་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་། མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་གང་མང་ཞིག་ལ་མན་ཇུ་དང་མིན་གོའི་དབང་ཤུགས་སླེབས་པ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བསུབ་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འོན་ཏེ་དབང་ཤུགས་སླེབས་པ་དེས་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་དེ་དག་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་སྒྲུབ་མི་ཐུབ། དེ་ཡང་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་ཨ་མདོ་བོད་ཁོངས་ཡིན་པ་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པའི་རིགས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་ཡོད། ངས་ནི་ད་འདིའི་སྐོར་གླེང་འདོད་མི་འདུག དེ་ཡང་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་གླེང་ན་བདེ་བོ་ཞིག་མི་འདུག གཅིག ད་ལོའི་བོད་ནང་གི་ཡར་ལངས་སྐབས་བོད་ཡོངས་རྫོགས་ནས་ཡར་ལངས་བྱས་ནས་༼ བོད་རང་བཙན་༽གྱི་སྐད་འབོད་བྱས་ཡོད། འདིར་རང་དབང་ལུང་བར་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཡིན་མདོག་མདོག་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཤ་ཚ་ཡིན་མདོག་མདོག་གིས་བོད་མིའི་སེམས་ཁམས་ལ་གནོད་པའི་གླེང་རྙོག་བཟོས་ན་ཐ་མ་གྱོང་རག་མཁན་བོད་མི་རང་ལས་གཞན་སུ་གང་མིན། གཉིས་ནས་སྐུ་མདུན་དང་བོད་གཞུང་། བོད་མི་གཞིས་བྱེས་ཚང་མས་རྩ་དོན་ལ་རང་དབང་དང་རང་བཙན་གང་ཡིན་ཡང་ཆོལ་གསུམ་ཅིག་གྱུར་འདི་བཟུང་ནས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་འདིར་རང་ཉིད་དོགས་པའི་ནང་ཚུད་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བྱུང་ན་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། གསུམ། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་དཀྲོག་གཏམ་ལ་དབྱིངས་ཞུགས་མཁན་ཞིག་རེད། དྲ་ཐོག་ནས་གླེང་མོལ་གང་བྱས་ཚང་མ་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་དཀྲོག་གཏམ་མི་ཆགས་པའི་ངེས་པ་མེད། དེའི་ཐད་ང་ཚོར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དང་མིག་སྔའི་བྱུང་རིམས་ནང་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་ཡོད། ཀླུ་སྨྱོན་ཡིན་ན་རེད། མདོ་ཁམས་བོད་ཁོངས་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཅིག་མེད་ཚེ་རང་གི་དོགས་པ་ཙམ་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་གླེང་རྙོག་མ་བཟོ་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཞན་པ་སུ་ཞིག་ཡིན་ནའང་རང་ཉིད་ལ་མདོ་ཁམས་བོད་ཁུངས་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཅིག་མེད་ཚེ་ཚིག་མཚོན་དང་ཟུར་ཟའི་སྐད་ཆ་བཤད་ན་དགོས་པ་དེ་ཙམ་མི་འདུག་པས་ཐུགས་བསམ་བཞེས་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་ཡིན། ཐུགས་ལ་འཇགས་རོགས་ཞུ།
འབིག་ནི་འབིག་རང་རེད། ཡིན་ན་ཡང་་་་་་་་་་་་
འབིག་བཙག་བྱོས་དང་། ཅུང་ཙམ་རེ་ཚ་རྒྱུ་ཡོད་ན་ཐང་། རེད་དེ་འདི་དག་གི་སྔ་ས་ནས་དྲ་ཐོག་འདིར་གླེང་གཞི་འདི་དག་འཁུར་ཡོང་དོན་དངོས་ནས་བསམ་ན་དགོད་སྤྲོ་བོ་ཞིག་ལས་དོན་སྙིང་ཡོད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་རེད་མི་འདུག ཁ་ནས་གང་འདོད་འདོད་ཞིག་བཤད་རྗེས་སུ་རང་རང་གི་དངོས་ནས་ཅིག་ཤེས་ཡོད་མདོག་མདོག་གི་རང་རློམ་པ་ཀླུ་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་བཟོ་འདོད་དང་སྤོབས་པ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིས་དད་ཞེན་ལ་བརྩི་མེད་བྱེད་ལུགས་འདི་དག་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་དགོས་བས་ཡིག་ཆ་གསར་བ་ཁ་ཤས་རུ་མི་འགྱུར་བས་དངོས་བ་མི་འདུག་ན། རྗེས་ཕྱོགས་སུ་བཤད་ན་བཤད་ཚོད་ཞིག་ཡོད་ཤེས་ན་བཟང་གི་སྙམ། དེ་མིན་ཤ་ཚ་བ་བདེན་པས་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། རང་ཤ་བཅད་དེ་མྱི་ཁ་མི་གཡུག་པས་ངེས་པ་མི་འདུག་གོ
དེང་སྐབས་ཀྱི་བོད་པ་སྲིད་དོན་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་འདི་དག་གིས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་དངུལ་ལོར་དང་རྒྱལ་དར་འདིའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཅི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་མེད་གསལ་སྟོན་མ་བྱས་པར་དངོས་པོ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་འདུག་བསམས། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ནི་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་དངུལ་ལོར་དང་དར་ཆ་དེས་དེང་སྐབས་ཀྱི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ནང་ལོགས་སུ་མ་གཏོགས་ཁྱབ་ཐུབ་མེད་པ་དེའི་དོན་དངོས་དེ་བོད་རྒྱའི་ཆབ་སྲིད་པ་ཚང་མས་ངོས་ལེན་བྱས་ན་ལེགས། དེ་སྐབས་ཀྱི་དངུལ་ལོར་དང་དར་ཆ་འདི་དེ་དུས་ཀྱི་ཨ་མདོའི་ས་ནས་ཡར་མར་འགྲོ་མ་མྱོང་མཁན་ཚོར་ཆ་རྒྱུས་ཅི་ཡང་མེད་པ་འདིས་ཨ་མདོ་དེ་དུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་རང་བཙན་གྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དེའི་མངའ་འོག་ཏུ་མེད་པར་རྒྱ་གོ་མིན་ཏང་གི་ནུབ་བྱང་གི་དམག་སྤྱི་ཆེན་མོ་མ་པུའུ་ཧྥང་དང་མ་ཆི་གཉིས་ཀྱི་མངའ་འོག་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་རོང་འབའ་ཐང་སོགས་ཀྱང་གོ་མིན་ཏང་གིས་བསྐོ་འཇོག་བྱས་པའི་རྒྱ་དཔོན་ཚོའི་མངའ་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་དུས་མདོ་སྨད་དུ་གལ་སྲིད་དམག་དར་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་ན་དེ་ནི་གནམ་སྔོན་ཉི་དཀར་གྱི་གོ་མིན་ཏང་གི་རྒྱལ་དར་དང་། གལ་སྲིད་དངུལ་ལོར་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་ན་དེ་ནི་ལྷ་ས་ནས་པར་བརྒྱབ་པའི་བོད་དངུལ་དེ་དག་རྩ་བ་ནས་མ་ཡིན་པར་ཡོན་ཧྲི་ཁེའི་མགོ་བོ་ཅན་གྱི་གོ་མིན་ཏང་གི་དངུལ་སྒོར་དག་དག་རེད། དེ་འདྲ་མ་རེད་དམ། དེ་དུས་ཀྱི་ཁམས་པ་ཕྱེད་ཀ་དང་ཨ་མདོའི་བོད་རིགས་ལྷ་སར་འགྲོ་མ་མྱོང་བ་བརྒྱ་ཆའི་གོ་དགུ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་དངུལ་ལོར་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ཙམ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད། རིག་གསར་སྐབས་དང་དེའི་རྗེས་ནས་སྐྱེས་པའི་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིས་ཀྱང་ཨ་མདོ་ནས་གོ་མིན་ཏང་གི་སྐབས་བོད་ཡུལ་དུ་ཁྱབ་བསྡད་ཡོད་པའི་རྒྱ་མིའི་དངུལ་སྒོར་དེ་དག་མ་གཏོགས་ཨ་མདོའི་ཡུལ་ནས་བོད་ཀྱི་དངུལ་ལོར་ཟེར་བ་ཞིག་གང་ནས་མཐོང་མྱོང་། དེ་བཞིན་གཅིག་དགུ་སུམ་ཅུ་བཞི་བཅུའི་ནང་ཨ་མདོ་བ་ཞིག་ལྷ་སར་སོང་ནས་བོད་སྲིད་གཞུང་ལ་ང་ཨ་མེ་རི་ཀར་འགྲོ་འདོད་པས་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་ཁྱེར་ཞིག་སྤྲོད་རོགས་ལབ་ན་དེའི་མཇུག་འབྲས་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཤེས་སམ། ཚེ་བཙོན་རེད། མིན་ན་རྐང་ལག་གཅོད་ཀྱི་རེད། མིག་འབྲུ་གི་རེད། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ནང་བཞིན་ཉེས་པ་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པར་བཙོན་ཁང་དུ་ལོ་ནས་ལོ་ལ་བསྐྱུར་གི་རེད། རྒྱུ་མཚན་ཤེས་སམ། ཨ་མདོའི་སྤྲང་བོ་ཞིག་གིས་བོད་སྡེ་བ་གཞུང་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱས་སོང་བ་དེ་རེད། དེ་བཞིན་དེ་དུས་བོད་སྲིད་གཞུང་གིས་པར་པའི་བོད་དངུལ་དེ་ཚོ་ཁམས་ཕྱེད་དང་ཨ་མདོའི་ས་ཆ་ནས་བེད་སྤྱོད་ཡོད་དམ་མེད། རྩ་བ་ནས་ཡོད་མ་རེད། དེས་ཅི་ཞིག་སྟོན་བཞིན་པ་རེད། ས་ཆ་འདི་དག་བོད་དངུལ་དེ་ཚོ་ཡོང་སའི་གཞུང་དེའི་དབང་ཆའི་ཁྱབ་ཁོངས་མིན་པ་དེ་སྟོན་པ་རེད། ས་ཆ་འདིའི་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བའི་དཀར་སིལ་སིལ་གྱི་དངུལ་སྒོར་ལྕི་མོ་དེ་དག་མ་གཏོགས་བོད་པའི་ཤོག་དངུལ་ཡིན་ལ་མིན་ལ་དེ་དག་ངོ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་དོ། །དེ་བཞིན་ས་ཆ་འདི་ཚོར་བོད་ཀྱི་དར་ཆ་དེ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་དུང་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་འདི་ཙམ་བྱོས།
ངས་དེ་རིང་བར་དུ་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་ངའི་རྩོམ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ལན་ཞིག་ཡོད་ཟེར་བ་དེར་སྒུག་བསྡད་པ་ཡིན། ང་ལ་ལན་གསར་པ་ཞིག་རེག་པའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་སྒུག་བསྡད་པ་ཡིན། ་ཐར་ང་ལ་དགོས་པའི་ལན་གང་ཡང་མི་འདུག ངས་རྟ་བཤད་ས་ན་ཁོས་བོང་གུ་ཤོད་ཀྱི་འདུག ངས་མཐའ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་ཕལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ངོའི་བོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་དང་འདུ་ཤེས་དེའི་ཡོངས་ཁུངས་གང་ཡིན་གཙོ་བོར་སྟོན་ནས་བཤད་ཡོད། ཁོང་གིས་དེ་ལས་རྦད་དེ་ལྡོག་པའི་དོན་ཞིག་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་དངུལ་ལོར་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་འདུག མདོར་དེད་ན་ངས་རིག་གནས་བཤད་ས་ནས་ཁོང་གིས་སྲིད་དོན་ཤོད་ཀྱི་འདུག ངས་མི་མང་ཕལ་བའི་སེམས་བཤད་ས་ནས་ཁོང་གིས་སྲིད་དོན་པའི་སེམས་ཤོད་ཀྱི་འདུག
ཨ་ཁུ་ཀླུ་སྨྱོན་ལགས། ཁོམ་པ་རེ་བྱུང་ན་གཤམ་གསལ་གྱི་དོན་ཚན་འདི་ཚོ་ཡང་བཀླག་རོགས་གནང་།
A nation is a cultural and social community. Inasmuch as most members never meet each other, yet feel a common bond, it may be considered an imagined community. One of the most influential doctrines in Western Europe and the Western hemisphere since the late eighteenth century is that all humans are divided into groups called nations.[1] Nationhood is an ethical and philosophical doctrine and is the starting point for the ideology of nationalism; a nation is a form of self-defined cultural and social community.[2]
—-
Nation denotes a people who are believed to or deemed to share common customs, origins, and history. However, the adjectives national and international also refer to matters pertaining to what are strictly states, as in national capital, international law.
——
Independence is the self-government of a nation, country, or state by its residents and population, or some portion thereof, generally exercising sovereignty.
The term independence is used in contrast to subjugation, which refers to a region as a “territory” —subject to the political and military control of an external government. The word is sometimes used in a weaker sense to contrast with hegemony, the indirect control of one nation by another, more powerful nation.
————-
དེ་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་ལོ་དུས་ཚེས་བཀག་བྱས་པའི་དུས་ཚོད་དེ་དང་ད་ལྟའི་ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་མི་ཞིག་དྲི་བ་འདི་ཐོངས། ཁྱོད་རྒྱ་ཡིན་ནམ་བོད་ཡིན།
གཡང་བྷ། སྲིད་དོན་འདི་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་བཤད་དགོས་པ་མ་གཏོགས་མིའི་སེམས་ཁོང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དེ་གཅིག་བུས་འགྲིག་གི་མ་རེད། ང་བོད་ཡིན་བསམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཙམ་ཞིག་ནི་བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་ཀྱི་ལང་ཀྲུའུ་སྡེ་བཞིའི་མི་རིགས་ལ་བོད་པ་རེད་དེ། རང་བཙན་ཤོར་ནས་གཞན་འོག་ཏུ་ཡུན་རིང་ཞིག་བསྡད་པའི་ཉེར་ལེན་གྱིས་ད་ལྟ་ངག་བོད་སྐད་མེད་ལ་ལུས་ན་བོད་ཆས་ཀྱང་མེད། ཡིན་ན་ཡང་ང་བོད་པ་ཡིན་བསམ་པའི་སེམས་བྱུང་ཙམ་ཞིག་ལྷག་ཡོད་པ་རེད་ལ། སེམས་བྱུང་འདི་ནི་མི་རིགས་ཤིག་རྩ་ཡལ་དུ་མི་འགྲོ་བའི་སོན་རྩ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་ཤེས་ལྡན་པའི་སྡེ་རུ་ཡོངས་གྲགས་རེད། ཡིན་ན་ཡང་བོད་པ་ཡིན་བསམ་པའི་བོད་པ་དེ་དག་ས་ཆ་གང་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ས་ཆ་དེའི་དབང་སྒྱུར་བ་སུ་ཡིན་བཤད་པའི་དུས་སུ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བྱུང་ཞིག་གིས་ནུས་པ་དེ་ཙམ་ཐོན་ཁག་པོ་རེད། དཔེར་ན་རྒྱ་གར་གྱི་བཙན་འོག་གི་ལ་དྭགས་པ་དང་མོན་པ་ཀླད་པ་ཐང་པོ་ཚོའི་སེམས་ནང་ཡང་ང་རང་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་བསམ་པ་དེ་ཡོད་རྒྱུ་རེད། དེ་བཞིན་བལ་བོའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ཀློ་བ་དང་ཤར་བ་རིག་པ་དྭངས་གསལ་ཅན་ཚོའི་སེམས་ནང་དུ་ཡང་ངའི་མི་རིགས་འདི་གཞན་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་མ་གཏོགས་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ང་རང་བོད་པ་ཡིན་བསམ་པའི་སེམས་བྱུང་འདི་ཡོད་ཀྱི་རེད། ཡིན་ན་ཡང་བོད་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པའི་མི་རིགས་འདི་ཚོའི་རང་དབང་ཤོར་ནས་གཞན་དབང་དུ་ཚུད་དེ་མི་རིགས་གཞན་པའི་དབང་སྒྱུར་བའི་ཅི་བཤད་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་ང་ཚོའི་མིག་གི་ཐག་ཧ་ཅང་ཉེ་བའི་ས་རུ་ཡོད་མ་ཡིན་ནམ།
ནོར་བཅོས། བོད་པ་རེད་དེ། ཡོད་པ་རེད་དེ། ངག་བོད་སྐད། ངག་ན།
གོང་གི་བོད་སྐད་བོད་ཆས་མེད་པའི་བོད་པ་འདི་དག་ནི་ལོ་ཏུའུ་དང་ཕེན་ཨང་སོགས་ཀྱི་བོད་རིགས་ལ་གོ་དགོས།
རྒྱུ་མཚན་གསལ་ཤོས་ཤིག་ནི་༧གོང་ས་འདི་པའི་ཡབ་གཞིས་རེད། ཁོང་རྣམ་པས་སྡེ་པ་གཞུང་གི་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་དུས་ཁོང་ཚོ་རྒྱ་ཁོངས་སུ་བཏང་བའི་སྐད་ཆ་མེད། དེ་ནས་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ནས་ཕེབས་པའི་མཁན་པོ་དེ་ཚོ་རེད། འདི་ཚོ་ལ་ཡང་བོད་གཞུང་གི་ནང་དབང་ཆ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་གྲྭ་རྒྱུན་དེ་ཚོ་རེད། དུས་ད་ལྟའང་བོད་ཀྱི་གདན་ས་ཆེན་པོའི་ས་ཁོངས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་ཞིབ་ཚགས་རེ་ཕྱེས་ནས། ཤར་མདོ་སྨད་ཀྱི་ས་ཆ་ག་གེ་མོ་ནས་ཡིན་ན་ཁང་ཚན་འདི་དང་དེ་ལ་ཐོབ་ཅེས་དབྱེ་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་དབུས་ནས་མི་ཆེན་དང་བླ་ཆེན་སྨད་དུ་ཕེབས་པ་དེ་ཚོ་རེད། དེ་ཚོ་དབུས་ནས་ཡོང་སྐབས་ཆོས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་ཤིག་ཀྱང་མཉམ་དུ་འཁྱེར་ཡོད། མཐའ་མ་དེར་ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་དཔོན་པོ་དེ་ཚོའི་སྐོར་རེད། འདི་ཚོའི་གོ་གནས་དེ་ཚོ་ “བརྒྱུད་འཛིན་”བྱས་པ་ཞིག་རེད་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དབུས་ནས་མར་སླེབས་པའི་སྲིད་དབང་གི་བརྒྱུད་འཛིན་དག་རེད། ངས་གོང་གསལ་འདི་ཚོ་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་མཁྱེན་ཤག་གིས་ཞུ་གི་ཡོད། ད་དུང་ཀླུ་སྨྱོན་འདི་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་ན་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་མེད། ཁོ་ལ་ཨ་མདོ་འདི་བོད་གཞུང་གི་མངའ་ཁོངས་རེད་ཅེས་པའི་དར་ཆ་འཕྱར་རྒྱུ་ཞིག་དང་། ལས་ཐམ་ངོམ་རྒྱུ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲ་ནི་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྔོན་གྱི་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེར་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་མིན་མི་ཤེས་ལ། ཡིན་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་མདོ་སྨད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་མཐའ་མཚམས་སོ་སོ་ནས་སོ་སོ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་རྒྱུ་དང་ཤེས་རྒྱུ་ཡོད་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། གོ་ཐོས་ལ། ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་སུ་གུང་ཁྲན་གྱི་ལས་བྱེད་བྱས་མྱོང་མཁན་སྐོར་ཞིག་གིས་ལས་དོན་འདི་འདྲ་བསྒྲུབས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཟེར།
ངེད་ཀྱིས་བསམ་ན། རང་བཙན་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ནས་གཡང་སྐྱབས་རྒྱལ་གྱིས་གསུངས་བ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སའི་གཞི་འདུག་ལ་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་གསུངས་བ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་འདུག
་བོད་མི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ངོས་ནས་གླེང་ན་བོད་མི་ཚང་མར་རང་བཙན་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ཡོད། རྒྱ་མི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་མེད། བོད་པ་མ་རེད་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མེད། རང་བཙན་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་མངོན་འདོད་དང་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་བཙན་རེག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡང་གྲངས་ཁ་ཤས་བྱུང་ཡོད།
འོན་ཀྱང་། ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་ཟེར་བའི་རང་བཙན་དེ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པོ་མ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོས་ནས་རེད། ཡིག་ཆའི་ངོས་ནས་རེད། སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རེད། དེར་བརྟེན། གཡང་སྐྱབས་རྒྱལ་གྱིས་གསུངས་བའི་རང་བཙན་དེ་བསྒྲུབ་དགོས་ན་དཀའ་ངལ་མེད། འོན་ཀྱང་། ཀླུ་སྨྱོན་བརྗོད་བཞིན་པའི་རང་བཙན་དེར་འདུ་ཤེས་གཅིག་པོ་ཡོད་པས་མི་ཆོག་་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས། དེ་ཁུངས་མ་སྐྱེལ་བར་ཁྱོད་རྒྱ་མི་རེད། རྒྱ་མིའི་ཉུལ་མ་རེད་ལབ་ན་ཅུང་ཐབས་རྡུག་རེད། དེ་ལས་ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱེད་ལ་དགོས་བའི་རང་བཙན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་དེ་དག་ང་ཚོར་འདི་དང་འདི་ཡོད་ལབ་ནས་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་ན་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་རེད། ད་དུང་ལོ་རྒྱུས་བཤད་དུས་མི་སྒེར་བའི་ཚོར་བ་བཤད་ན་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།
དྲ་གྲོགས་དགེ་བ་ཅན་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ཕྱོགས་སུ་འདང་རྒྱོབས། ད་དུང་ལོ་ཆུང་རེ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། བླ་རྒན་ངས་ཀྱང་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་སོ་མཚམས་ནས་ཕྲེང་ཆག་མཉེད་ཞོར་མགོ་ནང་ལ་ཞེ་དྲགས་ཤར་རྒྱུ་མི་འདུག་སྟེ་མ་ཎི་ཆ་བོ་བརླག་སྤྱད་རེ་ཨེ་རྙེད་བལྟ་ཡ།
ཨོ་དྲ་གྲོགས་གཉིས། གསལ་བོ་བཤད་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ཡབ་གཞིས་སྟག་ཕུན་གཅིག་པོར་ལས་ཀ་ཞིག་རེག་པ་དེར་དེ་འདྲའི་ངོ་སོ་སྦྱིན་མི་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་གོང་ས་མཆོག་གི་ཞལ་སྲུང་ཙམ་ཞིག་དང་། བོད་སྡེ་བ་གཞུང་རྒུད་པའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ལ་བསླེབས་པའི་སྐབས་དང་ཁེལ་བ་རེད། སྡེ་བ་གཞུང་འདིས་དཀའ་ས་འཇིགས་ས་ཞིག་ལ་ཐུག་དུས་མ་གཏོགས་ཁམས་པ་རོ་སྦྱོར་བ་དང་ཨ་མདོ་སྤྲང་བོ་སེམས་ནང་ནམ་ཡང་ཤར་གྱི་མ་རེད། དེའི་དཔེར་བརྗོད་ཡག་ཤོས་གཉིས་ཏེ། ཁམས་པའི་ཕྱོགས་ནས་འབའ་བ་ཕུན་དབང་གི་བོད་ལ་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་སྙན་ཞུར་བདག་སྤྲོད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་བོད་ནས་ཕྱིར་འབུད་དང་། ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་ནས་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་བོད་ལ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་འདོད་པའི་ཚོགས་པའི་ལས་འཆར་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་ཙམ་གྱིས་རྐུབ་ལ་རྟ་ལྕག་གཞུས་ནས་ལོ་གསུམ་བཙོན་དུ་བཅུག་པ་མ་ཡིན་ནམ། བུ་རྒོད་པོ་ཚོ། འདི་དག་ནི་བོད་སྡེ་བ་གཞུང་གིས་འུ་ཐུག་དུས་མ་གཏོགས་ཁམས་པ་དང་ཨ་མདོ་བའི་མི་བུ་རིག་པ་དྭངས་གསལ་ཅན་ཚོར་སྲིད་དོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་མིག་ཕར་ཟད་ལྟག་ཁུང་ཡང་མི་བལྟ་བའི་དཔེ་མཚོན་ང་ཚོར་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པ་དག་དག་རེད་ཡ། ད་དུང་ཡོད་ཀྱང་བཤད་རྒྱུ་མང་དྲགས་ན་དཀྲུག་ཤིང་རྒྱག་གིན་ཡོད་པ་འདྲ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ས་རེད། ཡིན་ན་ཡང་དེ་དུས་ཀྱི་རུལ་སུངས་སུ་གྱུར་པའི་བོད་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་དང་ད་ལྟའི་དམངས་གཙོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཀའ་ཤག་གཉིས་ནམ་ཡང་མཉམ་དུ་སྦྱོར་ཐབས་མེད་དོ།།
ངས་འདིར་སྲིད་དོན་རྐྱང་བའི་ངོས་ནས་སྐབས་དེའི་བོད་དབུས་གཙང་དང་ཁམས་དང་ཨ་མདོ་བའི་བར་ཁྱད་ཅིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་དུས་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་ཡོད་ཅིག་སྲིད་ཕྱོགས་ནས་ཡོད་ན་ད་ལྟ་བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་ཚིག་འདིས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ལ་ཁྱབ་ཡོད་མེད་ལ་རྩོད་པ་ནམ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་རེད། ཆོས་ཕྱོགས་བཞིན་སྲིད་ཕྱོགས་ནས་མ་འཇོན་པའམ་མ་བྱས་ལུགས་བརྗོད་ནས་ང་འདིར་ཉལ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།
goldenguru109@gmail.com
བལྟས་ཟིན་ལན་ཞིག་ཕུལ་ཟིན།
དེ་རེད། ད་སྐད་ཆ་གསལ་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གིན་འདུག ཨ་མདོ་རང་བཙན་རེད་མ་རེད་ལབ་དུས་གོ་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག ཨ་མདོ་རང་བཙན་རེད་ཟེར་མཁན་ཞིག་བྱུང་མ་མྱོང་བ་ཡིན་སྟབས་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རང་བཙན་མ་རེད་ཟེར་མཁན་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད་པ་རེད། ྐླུ་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་ཨ་མདོ་རང་བཙན་ཡིན་མིན་བཤད་པར་བརྟེན་ཁྱོད་ཚོས་སྔ་རྗེས་སུ་རྩོད་པ་མང་པོ་བརྒྱབ་སོང་། ངས་ནི་ཁྱོད་ཚོས་གང་ཞིག་ཤོད་ཀྱིན་ཡོད་མེད་ཀྱང་གསལ་པོ་ཞིག་གོ་མ་བྱུང་།
ྐླུ་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ངོ་མ་དེ་ཨ་མདོ་འདི་བོད་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་དེའི་ཁོངས་གཏོགས་རེད་མ་རེད་ཅེས་ཤོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདྲ། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་མན་ཇུ་དང་གྲུ ང་ཧྭ་མིན་གོའི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཏུ་ཚུད་འདུག་ཅེས་པ་དེ་ཚོ་རེད། འདིར་གླེང་འོས་པ་དེ་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་རེད་དམ་རྒྱ་ཡི་ཆ་ཤས་རེད། ལོ་རྒྱུས་དང་། རིག་གཞུང་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་བཅས་ཀྱི་ཐད་ནས་རྒྱ་བོད་གང་གིཁོངས་གཏོགས་རེད་ཅེས་གླེང་དགོས་པ་རེད། ཨ་མདོ་བའི་མདུན་ལམ་ལ་འདེམས་སྟངས་ལ་ཐུག་ཡོད་སྟབས་འདི་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་རེད།
མ་གཞི་ྐླུ་སྨྱོན་གྱིས་གསུངས་པ་དེར་གསལ་ཁ་འདྲ་ཞིག་མི་འདུག ཨ་མདོ་གནའ་ནས་བོད་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་སུ་གྱུར་མ་མྱོང་ཟེར་བ་ཡིན་ནམ། རྒྱའི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་པར་རྒྱུ་མཚན་ཆེ་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ནམ། མ་འོངས་པར་རྒྱའི་འོག་ཏུ་སྡོད་དགོས་གསུངས་པ་ཡིན་ནམ།
དཔེར་ན་ཨ་འབྲུག་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤིས་འདི་ལི་ཐང་གི་མི་ཞིག་རེད། ལི་ཐང་ཡང་ཨ་མདོ་དང་འདྲ་བར་སྡེ་པ་གཞུང་གི་འོག་ནས་ཕྱིར་ཤོར་ནས་ཡུན་རིང་པོ་སོང་བ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ཁོས་བོད་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་བཏང་བ་མ་རེད་ལབ་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད་ལ་དེ་ལ་སྡེ་བ་གཞུང་གི་ཛ་སག་གི་གོ་གནས་ཀྱང་གནང་བ་རེད། དེ་བཞིན་སྤྱི་མཁན་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་འདི་སྡེ་པ་གཞུང་གི་གོ་གནས་མཐོ་གྲས་ཤིག་ལ་སླེབས་པ་རེད། ཁོ་ཡང་ཁམས་མཐའི་རྨི་ལི་ནས་སྐྱེས་པ་ཞིག་རེད། དེ་བཞིན་ཨ་མདོ་ཅོ་ནེ་ནས་ནས་འཁྲུངས་པའི་ཚེ་སྨོན་གླིང་ཁྲི་ཆེན་ནོ་མིན་ཧན་ངག་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ཡང་བོད་གཞུང་གི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་གྲལ་དུ་སླེབས་པ་སོགས་ལ་བལྟས་ཚེ་རྩ་བའི་ཆ་ནས་སྡེ་བ་གཞུང་གིས་ཁམས་དང་ཨ་མདོ་བ་བོད་ཁོངས་སུ་བརྩི་གི་ཡོད་པ་འདྲ།
ྐླུ་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་ཨ་མདོ་བ་ཚོས་བོད་རང་བཙན་ཡིན་ཟེར་ཁུལ་བྱས་ནས་སྲོག་ཡན་ཆད་བློས་བཏང་མ་བྱེད་རོགས་ཟེར་ནས་འབོད་སྐུ་ཞིག་ཀྱང་ཞུས་སོང་བས་གནད་ཆེན་ཞིག་ཤོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདྲ་བས་ཁ་གསལ་པོ་ཡོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད།
ད་གླེང་རོགས་གནང་དང་ཡག་པོ་འདུག་
ཨ་ཁུ་ཀླུ་སྨྱོན་ལགས། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་ཡར་སྔོན་དུ་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་ཆ་རྐྱེན་གང་དང་གང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། དེའི་ཡར་སྔོན་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་མངའ་ཁུལ་ལམ་མངའ་སྡེ་ལ་ཆ་རྐྱེན་གང་དང་གང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། འདི་ལ་ལན་ཞིག་ངེས་པར་དུ་གནང་རོགས་གནོངས།
ཨ་ཁུ་ཀླུ་སྨྱོན་ལགས། རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་བ་རེད། ཁྱེད་ཀྱི་ཆོས་མཁྱེན་གི་རེད། སྙན་ངག་རྩོམ་གི་རེད། འདི་དག་ཚང་མས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་རང་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་གོར་ཐིག་ཡིན་པ་ཚང་མས་ཤེས་ཀི་ཡོད་པ་རེད། རང་བཙན་དང་མངའ་ཁོངས་ཡིན་མིན་དེ་དོགས་པ་དང་རྣམ་རྟོག་གིས་ཐག་གི་གཅོད་ཐུབ་ཀི་མ་རེད། དེ་གཙོ་བོ་བདག་དབང་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ནས་གླེང་དགོས་པ་རེད། བདག་དབང་ལོ་རྒྱུས་འདི་གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་དང་ལོ་རྒྱུས་གཉིས་ཁྲིམས་དང་སྦྱར་ནས་གླེང་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་མི་མཁྱེན། ཆབ་སྲིད་མི་རྟོགས། ཁྲིམས་ལུགས་ལ་དེ་ལས་ཀྱང་གོར་ཐིག་འོག་གི་གོར་ཐིག་ཆགས་ཡོད་དུས་ཅི་ལྟར་གླེང་གི་ཡིན། དེ་ལས་བདག་དབང་ལོ་རྒྱུས་ཐད་ཀྱི་ཕྱི་ནང་ཆེད་ལས་མཁས་པ་ཁག་དང་སློབ་སྟོན་དང་དོགས་འདྲི་གནང་ན་མི་ལེགས་སམ། དྲ་གྲོགས་ཚོ་ཡང་ཁྱེད་དང་ང་ནང་བཞིན་དེ་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་དུས་རང་གིས་གང་ཤེས་ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་ཙམ་དང་དོགས་འདྲི་ཙམ་ལས་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀི་མ་རེད། ཐུགས་འཇགས་རོགས།
(The following article is copied from Wikipedia. Is there anything to correct, Dear Lunyon, Gonpo and friends ?)
Amdo
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jump to: navigation, search
For other uses, see Amdo County.
Situation of the east Tibetan region of Amdo
Amdo (Tibetan: ཨ༌མདོ, Chinese transliteration: 安多, Pinyin: Ānduō) is one of the three traditional provinces of Tibet, the other two being Ü-Tsang and Kham; it is also the birth place of Tenzin Gyatso, the 14th Dalai Lama. Amdo encompasses a large area from the Machu River (Yellow River) to the Drichu river (Yangtse). While culturally and ethnically a Tibetan area, Amdo has been administered by a series of local rulers in recent centuries. Since the Chinese Communist party invasion in the 1950s, Amdo has been annexed into Gansu, Sichuan and Qinghai.
Amdo was and is the home of many important Tibetan Buddhist monks (or lamas), scholars who had a major influence on both politics and religious development of Tibet like the 14th Dalai Lama, the 10th Panchen Lama, and the great reformer Je Tsongkhapa. It was traditionally a place of great learning and scholarship and contains many great monasteries including Kumbum Jampa Ling (Chin. Ta’er Si) near Xining, Labrang Tashi Khyil south of Lanzhou, and the Kirti Monasteries of Ngaba and Tewo (Taktsang Lhamo)
There are many dialects of the Tibetan language spoke in Amdo due to the traditional geographical isolation of many tribal groups, however the written Tibetan language is the same throughout Tibet. The Tibetan inhabitants of Amdo are referred to as Amdowa (amdo pa) as a regional distinction from the Tibetans of Kham (Khampa) and U-Tsang (Central Tibet), however, they are all considered ethnically Tibetan.
The region of Amdo is distributed mainly among the Chinese provinces of Qinghai, with smaller parts in Gansu and Sichuan. While identically named, the sparsely-populated Amdo County in the Tibet Autonomous Region (TAR) is not part of the Amdo cultural province. It was directly administered by the Dalai Lama from Lhasa and is today a part of the Changthang region administered by Nagqu in the northern part of the TAR.
•
[edit] History
From the 3rd century AD, the area was controlled by the Tuyuhun Kingdom, a Xianbei people whose descendants have assimilated into the Han and Mongol ethnic groups. In 663, Tuyuhun was conquered by the Tibetan kingdom, and over the following centuries the local Qiang people became assimilated by Tibetans. Attempts by the Chinese Tang Dynasty to rescue Tuyuhun and later wrest control of the area failed finally after a defeat at the hands of the Tibetan army in 670.
The southern portion of what became Amdo (in modern-day Gansu and Sichuan) was controlled by the Tangut. After their defeat by Tibet, the Tangut dispersed, with some fleeing north, later founding the Western Xia empire in the modern-day provinces of Gansu, Shaanxi, and Ningxia. In Mongol and Manchu documents, the inhabitants of Amdo continued to be referred to as “Tangut” for many centuries afterwards.
The Tibetan-Qiang-Tangut confederation continued to expand to the north and east, sacking the Tang capital Chang’an in 673. Subsequently, the confederation controlled the Silk Road, forcing Tang trade routes into the Gobi, partly responsible for the collapse of the Tang empire. However, the Tibetan empire itself collapsed in the 9th century AD, and parts of the former empire became controlled by local administrations. Parts of Amdo came under the influence of the Western Xia, founded by the Tangut who broke from the Tibetan confederation. The Western Xia itself became a vassal of the Song Dynasty and later Jurchen Jin Dynasty in the 12th century. Xining, today the capital of Qinghai, was established in 1103 as a prefecture by the Song Dynasty.[1] [2]
The Mongols conquered eastern Amdo in 1227[3], before making both Tibet and China subject nations of their empire[4][5]. While some historians see this incorporation as the legal incorporation of Tibet, including Amdo, into the Chinese state from the Yuan Dynasty onwards,[6] the Tibetan Government in Exile see the relationship between Tibetan religious leaders and Mongol Khans as a “patron-priest” relationship, whereby Tibetan religious leaders exchanged political control for religious submission.[7]
Under the Mongol Yuan Dynasty of Kublai Khan, Amdo and Kham were split into two commandaries, which, along with Ü-Tsang, were collectively referred to as the three commandaries of Tibet. Eastern Amdo was placed under the administration of Gansu province in 1281.[3] The following Ming Dynasty nominally largely maintained the Mongol divisions with some sub-division. However, from the middle of the Ming era, the Chinese government lost control in Tibet, and the Mongols again seized political control.[8] Power struggles among various Mongol factions in Tibet and Amdo led to a period alternating between the supremacy of the Dalai Lama (nominally) and Mongol overlords.
In 1705, with the approval of the Kangxi Emperor of the Manchu Qing Dynasty, Lobzang Khan of the Khoshud deposed the regent and sent the 6th Dalai Lama to Beijing; the 6th Dalai Lama died soon after, probably near Qinghai Lake (Koko nur) in Amdo. The Dzungar Mongols invaded Tibet during the chaos, and held the entire region until their final defeat by the Qing imperial army in 1720.[9][10] The Qing forces withdrew from Tibet proper, but not from Amdo, most of which became Kokonor, or Xining Prefecture, under Gansu province.
The Yongzheng Emperor seized full control of Tibet from 1726-1728. The boundaries of Xining Prefecture, which contains most of Amdo, with Sichuan and Tibet-proper was established following this. The boundary of Xining Prefecture and Xizang, or central Tibet, was the Dangla Mountains. This roughly corresponds with the modern boundary of Qinghai with the Tibet Autonomous Region. The boundary of Xining Prefecture with Sichuan was also set at this time, dividing the Ngaba area of the former Amdo into Sichuan. This boundary also roughly corresponds with the modern boundary of Qinghai with Sichuan. Other parts of old Amdo was administered by the Administrator of Qinghai. Kokonor Mongols from northern Xinjiang moved into Qinghai in this period.
In all these predominantly culturally Tibetan areas, the Qing Empire used a system of administration relying on local, Tibetan, rulers. A 1977 University of Chicago PhD. thesis, described the political history of the Tibetan region in Gansu (which was historically one part of Amdo) during the Qing dynasty as follows:
In the time of the Manchu dynasty, the entire region was administered by a viceroy of the Imperial Government. That portion of the country occupied by Chinese Moslems and some other, smaller, racial units was under traditional Chinese law. The Tibetans enjoyed almost complete independence and varying degrees of prestige. The Chone Prince ruled over the forty-eight “banners” of one group of Tibetans; other Tibetan rulers or chiefs held grants or commissions- some of them hundreds of years old- from the Imperial Government. At that time the ethnic frontier corresponded almost exactly with the administrative frontier. [1]
Proposals to establish Qinghai as a province were first raised in 1907, but lapsed when the imperial government fell to a revolution in 1912. After the collapse of the Qing empire, Yuan Shikai, President of the Republic of China, appointed Ma Qi as garrison commander in Xining in 1912. In 1915, the governor of Xining prefecture was removed and replaced by Ma Qi. In 1925, the National Army under Feng Yuxiang took over Gansu. In the same year, Ma Qi’s troops were incorporated into the National Army. In 1928, after its victory in the Northern Expedition, the Kuomintang-controlled government established Qinghai as a province of the Republic of China, which encompassed most of Amdo.[11]. Ma Qi and his family Ma Lin, and the more famous Ma Bufang, who though nominally served as governors for the Republican government and commanders of National Revolutionary Army units, in truth ruled as autonomous warlords. During this period, Ma Bufang’s troops put down several rebellions by local Tibetans, Kazakhs, and Communists.[12] In May 1949, Ma Bufang was appointed Military Governor of Northwest China, making him the highest-ranked administrator of the Amdo region. However, by August 1949, the advancing People’s Liberation Army had annihilated Ma’s army, though residual forces took several years to defeat. By 1952, the region was fully under the control of People’s Republic of China.[13]
[edit] Present demographics
Today, ethnic Tibetans predominate in the western and southern parts of Amdo, which are now administered as various Tibetan, Tibetan-Qiang, or Mongol-Tibetan autonomous prefectures. The Han Chinese are a majority in the eastern part of Qinghai and the provincial capital Xining. While geographically small compared to the rest of Amdo, this area has the largest population density, with the result that the Han Chinese outnumber other ethnicities in Qinghai generally. The northern part of Qinghai has a Mongol majority. For details on the demographics of various Tibetan entities in Amdo and Tibet generally, see Tibet – Major ethnic groups in Greater Tibet by region, 2000 census.
ད་ལྟ་ང་ཉལ་སའི་ནང་ལ་ཡོད་ལ་ད་དུང་ལང་རན་མ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ངས་ཅིག་འབྲི་རན་ཡིན་པ་འདྲ་སྟེ་ང་ལ་གཉིད་རྒྱུ་མི་ཡོང་ཀི
ཁྱོད་ཚོ་མང་ཆེ་བས་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་བདག་དབང་། ས་གནས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་བ་དང་དེའི་དབང་སྒྱུར་གྱི་ལོ་རྒྱུས། མི་རིགས་དེ་མི་རིགས་ཅི་ཞིག་ལ་གཏོགས་མིན་སོགས་མཉམ་བསྲེ་བྱེད་རྒྱུའི་འབད་པ་ལྷུར་ལེན་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་སྟེ་འདི་ནི་དེ་ཙམ་འགྲུབ་ཐབས་མེད་པའི་ཆབ་སྲིད་པའི་་གཡོ་སྒྱུ་ཞིག་རེད། ངས་ཁྱོད་ཚོར་རྒྱ་སོག་མན་གསུམ་གྱིས་ཁམས་ཕྱེད་དང་ཨ་མདོར་དབང་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་པའི་དཔེ་མཚོན་གང་མང་ཞིག་བཞག་ན་ཡང་ཁྱོད་ཚོས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག ད་འོ་ན་མི་རིགས་ཤིག་གི་རང་བཙན་ཤོར་བའི་ཚད་གཞི་ངོ་མ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་ཟེར་གྱི་རེད། རྒྱ་གར་བའི་རང་བཙན་ཤོར་ནས་དབྱིན་ཇིའི་འོག་ཏུ་ལོ་ངོ་ཉིས་བརྒྱའི་རིང་ལ་བསྐད་པ་རེད་དམ་རང་བཙན་མ་ཤོར་ནས་ལོ་ངོ་ཉིས་བརྒྱར་བསྡད་པ་རེད། ལོ་ངོ་ཉིས་བརྒྱ་དེའི་རིང་ལ་རྒྱ་གར་མི་རིགས་དེ་དག་ལས་སུ་གཅིག་གིས་ང་རང་རྒྱ་གར་བ་ཡིན་བསམ་པ་མ་གཏོགས་དབྱིན་ཇི་བ་ཞིག་བསམ་ཡོད་ཀྱིན་མ་རེད། རྒྱ་གར་བ་དེ་ཚོས་རྒྱ་གར་བའི་གྱོན་པ་གྱོན་ཡོད་པ་རེད་ལ་རྒྱ་སྐད་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བའི་ལྷ་ལ་གསོལ་བ་འདེབ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། དབང་སྒྱུར་བ་ནི་དབང་སྒྱུར་བ་རེད་ལ། དབང་སྒྱུར་མྱོང་མཁན་ཡང་དབང་སྒྱུར་མྱོང་མཁན་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་ཉིས་བརྒྱའི་རིང་བསྡད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཝེ་ཏེ་ནམ་པ་ཚོ་ཡང་ལོ་ངོ་གཅིག་སྟོང་གི་རིང་ལ་རྒྱ་མིའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཏུ་བསྡད་པ་རེད་ལ་དེ་དུས་ཀྱང་གོང་དང་འདྲ་བར་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་ཀྱང་མི་རིགས་ཀྱི་རང་བཙན་ཤོར་སོང་བ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱ་མི་དག་སོག་པོ་དང་མན་ཇུའི་འོག་ཏུ་བསྡད་པའི་སྐབས་སུ་སོག་པོ་དང་མན་ཇུ་བ་ཚོས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་རྒྱ་མིའི་ལུས་ཀྱི་ལྭ་བརྗེས་མགོ་ཡི་སྐྲ་བཞར་བ་སོགས་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མེད་བརླག་ཏུ་བཏང་ནས་ཡུན་རིང་བསྡད་ཀྱང་རྒྱ་མིའི་སེམས་ནང་གི་ང་སུ་ཡིན་པ་དེ་བརླགས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ལོ་རྒྱུས་པ་ཀླད་པ་ཐང་པོ་ཡོད་མཁན་ཚང་མས་དེ་དུས་རྒྱ་མིའི་རང་བཙན་ཤོར་སོང་བའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་མཁས་པ་མང་ཤོས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་རང་བཙན་ཤོར་ནས་དབྱིན་འོག་དང་། ཝེ་ཏེ་ནམ་གྱི་རང་བཙན་ཤོར་ནས་རྒྱ་འོག་ཏུ་བསྡད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་མི་རིགས་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དུས་སུ་ཁོ་ཚོའི་རང་བཙན་ཤོར་སོང་བའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། དོན་ངོ་མའི་སྐབས་འདིའི་བོད་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་དེ་ནི་རྒྱ་མིས་བཤད་པ་ནང་བཞིན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་སུ་གསར་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་རེད་ལ། དེ་དུས་ཁམས་ཕྱེད་དང་ཨ་མདོར་རྒྱ་མིས་དབང་སྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་སུ་ཀྲར་སུ་སྦག་གི་གྲོས་ཆོད་ལྟ་བུས་ཚུར་བཤད་ཡོང་གི་རེད་ལ། དེ་དུས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བཟོས་པའི་འཛམ་གླིང་ས་བཀྲ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་དུ་སུ་ཀྲ་སུ་སྦག་གི་བོད་ནང་མ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་ས་ཁྲ་དང་། དེ་དུས་ཀྱི་བོད་ཕྱི་མ་སྟེ་ཁམས་ཕྱེད་དང་ཨ་མདོའི་ས་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་མིའི་ས་ཁོངས་སུ་བགྲངས་ཡོད་པ་རེད། ད་འོ་ན་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་རང་བཙན་ཤོར་ཡོད་པ་རེད་དམ་མ་རེད། ད་ལྟ་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་རེད་དམ་མ་རེད། དྲི་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ང་ལ་དགོས་པའི་ལན་དེ་རེག་པའི་རེ་བ་ཡོད།
བླ་རྒན་ཁྱོད་ཀྱི་བཤད་མི་ཤེས་ན་བཤད་ཚོད་བཟང་ན་འགྲིག་གི་རེད་མོད། ད་དུང་རང་བཙན་ཤོར་བ་ཡིན་མིན་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ན་ནི། ད་ལྟ་བོད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་འོག་དུ་ཤོར་ནས་རང་བཙན་ཤོར་ཡོད་སྟབས། ད་ནི་ཁྱེད་རང་གི་འདོད་པ་ཡིན་ན་ནི། བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པར་ཁས་ལངས་པ་རེད། བླ་རྒན་མི་ཤེས་ན་རྩོམ་ཡིག་རེ་དང་བརྩམ་སྒྲུང་རེ་བྲིས་དེ་བསྡད་ན་འགྲིག་གི་རེད། སྐད་ཆ་དགོས་མི་དགོས་དེ་འདྲ་ཕྱི་རྒྱལ་མགོ་སེར་ཚོ་ལ་ཁྱེད་རང་གི་མང་བོ་ཞིག་ཤེས་འདོག་འདོག་བྱས་དེ་ཨ་མདོ་དང་ཡང་ན་དབུས་དང་ཁམས་གང་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པར་སྐོར་དེ་འདྲ་ཁ་འཁྲུགས་མ་བཤད་རོགས། མི་ཤེས་ན་ཁ་བཙུམ་དེ་བསྡོད། གནས་སྐབས་ཤིག་གི་རིང་དུ་བཙན་འཛུལ་འོག་ཤོར་བ་ཙམ་གྱིས་བཙན་འཛུལ་བ་དེའི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་ཡོད་ན། ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་བསྡད་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱང་དབྱིན་ཇིའི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་དགོས་པ་རེད། དེས་ན་ཁྱེད་རང་གི་དེ་ནས་རང་གི་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སའི་ཨ་རིའི་བ་ཚོ་ལ་ཁྱེད་ཅག་ནི་དབྱིན་ཇིའི་བའི་མངའ་ཁོངས་རེད་ཅེས་ཤོད་དང་ག་རེ་ཟེར་གྱི་འདུག ལན་ག་རེ་རྒྱག་གི་འདུག་ཚོད་ལྟ་རེ་བྱོས་དང་། ད་དུང་ཁྱེད་རང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡུན་རིང་བཞུགས་མྱོང་སའི་རྒྱ་གར་བ་ཚང་ལ་ཁྱེད་ཅག་ནི་དབྱིན་ཇིའི་མངའ་ཁོངས་རེད་ཟེར་ནས་ཤོད་དང་། ལན་ཅི་ཞིག་རྒྱག་གི་འདུག་ལྟོས་དང་། ད་འདི་འདྲ་ཙམ་གྱིས་མངའ་ཁོངས་ཡིན་པར་སྒྲུབ་དགོས་ན་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཆ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཀྱང་བོད་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་དགོས་པ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་ཤོད་དང་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་གམ་མི་འདུག་དེ་ནས་ཤེས་ཡོང་། ད་དུང་བཤད་དགོས་ན་མང་བོ་འདུག་མོད། ཡིན་ཡང་། དགོས་པ་ཆེན་པོ་མི་འདུག སྐུ་མཁྱེན་མི་ཤེས་ན་ཁ་རོག་པར་བསྡོད། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་དགོས་པས་སྐད་ཆ་དེ་འདྲའི་འཛོར་བོའི་རིགས་རྗེས་སུ་མ་བཤད་ན་བཟང་།
ང་ཚོའི་རྩོད་གཞི་འདི་དག་ཚུར་བསྡུས་ན་”ཕྱིར་གཏོང་”དང་”ནང་འདྲེན་”ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ལ། ངས་བོད་སྲིད་གཞུང་གིས་རང་གི་དབང་ཆ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་”ཕྱིར་གཏོང་”བྱེད་ཐུབ་མི་འདུག་ཅེས་ཁུངས་སྐྱེལ་ཅི་ཙམ་ཞིག་བྱས་ན་ཡང་། ཁྱོད་ཚོས་དེ་ལ་སྡིག་པ་མིག་བཙུམ་གྱིས་སྲིད་གཞུང་འདིས་”ནང་འདྲེན་”འདི་ཙམ་ཞིག་བྱས་ཡོད་དོ་ཞེས་ལན་ལྡོག་ཕྱོགས་རྐྱང་རྐྱང་ནས་འདེབ་བཞིན་འདུག ཁྱོད་ཚོར་ཆང་རག་གིས་ཚོས་བསྡད་མེད་པའི་ཀླད་པ་སོས་པ་རེ་ཡོད་ན། “ནང་འདྲེན་”འདི་དག་ངོ་སོར་འཁྱེར་རྒྱུ་མ་མང་ན་ལེགས། ས་སྐྱ་པ་ནས་རྭ་སྒྲེང་བར་དུ་”ནང་འདྲེན་”བྱེད་རྒྱུ་མང་དྲགས་ནས་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེད། ཨ་མདོ་བ་འགས་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་བླ་མ་དང་གཉེར་བ་རེའི་གོ་གནས་བཟུང་བའི་ཨ་མདོ་”ནང་འདྲེན་”དེས་ཁྱོད་ཚོར་དགོས་པའི་བོད་རང་བཙན་དེ་མི་འགྲུབ་པའི་སྟེང་དུ་ང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་སོག་པོ་”ནང་འདྲེན་”གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐྱི་གཡའ་བ་དེ་དག་མིག་ལམ་དུ་ཤར་དུ་བཅུག་སོང་། གོང་དུ་ངས་ལག་པ་ན་ནའི་སྒོ་ནས་ཨ་མདོ་”ནང་འདྲེན་”གྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ཆུང་དེས་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཤུགས་ཨ་མདོར་”ཕྱིར་གཏོང་”མ་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཆེན་པོ་དེ་འགེབ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ཝེ། གོང་གི་མཆན་ཨང་༢༦མཇུག་གི་དྲི་བ་དེ་གཉིས་མ་རྗེད་ཨ།
ལྷ་ལགས། ངས་”མངའ་འོག་ཏུ་བསྡད་འདུག་”ཟེར་གི་ཡོད་མ་གཏོགས་”མངའ་འོག་རེད་”གང་ཞིག་ཏུ་བརྗོད་འདུག ངས་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་མི་ཤེས་པ་ནང་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་པ་དེ་དག་ལ་གོ་བ་ལེན་ཤེས་ས་མ་རེད་བསམ། གསར་བུ། ངས་བྲིས་པ་དེ་དག་ལ་ཞིབ་ཀློག་བྱོས། ཁྱོད་གཅིག་པོ་མ་རེད། ངའི་ཁ་གཏད་འདི་ཚོ་ཀྱང་གོང་གི་དོན་དག་འདི་གཉིས་ལ་མགོ་འཁྲུགས་ནས་ང་ལ་ཅིག་བཤད་ཁུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། སྙིང་རྗེ། ད་དུང་ཆབ་སྲིད་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་མདོག་སྟོན། ཁྱོད་ལྟ་བུས་མ་ཡེ་ཁུལ་གྱི”བོད་ཀྱི་གནས་བབ་”ཅེས་པའི་དེབ་དེའི་མིང་ཡང་གོ་མྱོང་ཡོད་ཀྱི་མ་རེད།
I think LuNyon’s question to us bloggers are very thoughtful and can not be ignored.
It was clear from history books that Amdo was periodically under Mongols, Manchu, and Chinese from period to period like other parts of the world, but was there a time that Amdo was part of sovereign Tibet or self-ruled? or call her suzerainty?
The political status of Amdo is very vague in history books of Tibetan language and in other languages as well.
What was the political status of Amdo at the reign of Songtsen, Trisong, Tri Relpa Chen and Lang Darma and afterwards till the 13th Dalai Lama?
Sorry for me writing in English, soon I’ll will find way to do it in Tibetan.
Wikipedia can not be used a primary source for knowledge but it has been used largely throughout of the world in so many languages for references and quick learning on about almost everything. I think there are flaws , distortions, misinformation regarding Amdo history which I copied as above.
ཀླུ་སྨྱོན་བདེན། སྲིད་དོན་འདི་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་བཤད་དགོས་ཀྱི་འདུག
༡ ཆོས་ཕྱོགས་ནས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱུན་ཐག་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུས་པའི་ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་ཕྱག་ཕྲེང་རེད།
༢ རིག་གཞུང་ཐོག་འཛིན་ཁང་གཅིག་ཏུ་འཚོགས་པའི་བླ་མ་གཅིག་གི་སློབ་མ་རེད།
༣ ས་ཁམས་ཐད་ལུང་གཤོངས་གཅིག་གི་མདོ་དབུས་ཕུ་གསུམ་དང་ཡང་ན་ཁང་པ་གཅིག་གི་མདོ་དབུས་གཙང་གསུམ་རེད།
༤ འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཡང་སྦྲ་རྒན་གཅིག་གི་འོག་ཏུ་འཚོ་ཞིང་། སློག་ཧྲུལ་གཅིག་གི་འོག་ནས་འཚར། སྦྲང་དཀར་རྩམ་པ་གཅིག་གིས་གསོས་ཡོང་བའི་བུ་སྤུན་རེད།
༥ གནའ་ནས་ད་བར་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་བོད་གཅིག་ཁོ་ན་རེད།
༦ རྒྱ་ནག་དང་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་བོད་རྒྱ་ཁོངས་རེད། མདོ་ཁམས་རྒྱ་ཁོངས་རེད་ལབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་འདྲ། དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་ནས་ལོ་ཚིགས་དེ་འདྲ་དྲངས། ས་མཚམས་ཆུ་མཚམས་དེ་འདྲ་བགོས། རྒྱལ་ཕྲན་དཔོན་ཕྲན་ཚོའི་མིང་དེ་གཞུང་གི་ཡིག་ཆའི་ནང་ཉར་ག་རེ་བྱས་ཡོད་ན་ཡང་མཐའ་ཁུལ་གྱི་མི་མང་འདི་ཚོའི་སེམས་ནང་ཁོང་ཚོ་བོད་ཡིན་པ་དང་། བོད་འདི་ཡང་ཁོ་ཚོའི་སེམས་ངོར་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ངོ་བོར་གནས་འདུག
༧ མྰ་ཚང་མཚོ་སྔོན་ཟེར་བའི་ཞིང་ཆེན་གསར་པ་འདིའི་སྲིད་སྟེགས་སུ་སླེབས་པ་དང་ཨ་མདོའི་ས་གནས་གང་སར་དམག་རྒྱག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡང་རྒྱ་ཁོངས་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ།
༨ ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་སྐུ་ཐོག་གོང་མ་ཁྲི་ཁར་བཀོད་རྗེས་མ་ཚང་ལ་དམག་བརྒྱབས་ཏེ་བླ་བྲང་ཕྱོགས་ནས་མཐར་སྐྲོད་བཏང་བ་དེར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཟེར།
༩ གུང་ཁྲན་གྱིས་མ་དམག་རྩ་མེད་བཟོས་ཚར་ན་ཡང་ཨ་མདོའི་ས་ཆ་མང་པོ་ཞིག་ནང་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བཞག་ཚར་བའི་རྗེས་རྗེས་ལ་མ་གཏོགས་དབང་བསྒྱུར་སླེབས་མ་ཐུབ་པ་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ལ་ཐུག
༡༠ ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་རེད་ཟེར་བ་དེར་རྒྱ་ནག་ཁོ་ནའི་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ནང་ཉར་ཡོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་དེ་དག་དང་རྒྱ་ནག་གོང་མའི་ཐོབ་མིང་དེ་ཚོ་ཁོ་ན་ལས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད།
༡༡ ཨ་མདོའིནང་སྐབས་རེར་རྒྱ་ནག་གི་དབང་ཤུགས་སླེབས་ཡོད་པ་བདེན་ན་ཡང་དབང་སྒྱུར་ཆ་ཚང་ཞིག་གུང་ཁྲན་སླེབས་སླེབས་བར་དུ་བྱུང་མེད།
༡༢ གོང་དུ་བསྟན་འཛིན་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བཏང་བའི་དབྱིན་རྩོམ་འདིའི་ནང་ད་རུང་ཞིབ་ཀྱིས་མཇལ་དགོས་པ་དུ་མ་ཞིག་འདུག
ངེད་ཀྱིས་བསམ་ན། ད་ནི་མཆན་བུ་འདེབས་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསམ་ཚུལ་ཡག་ནས་ཡག་ཏུ་གླེང་གི་འདུག འདི་ནི་དགའ་འོས་བ་ཞིག་རེད། ཨ་ཁུ་༸ཐྲྤཀླུ་སྨྱོན་གྱི་སེམས་ལ་བསམ་པ་ནང་བཞིན་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཏེ། བསམ་ཚུལ་ཡག་པོ་འདྲ་འཁྱེར་ཡོང་གི་འདུག
ད་དུང་ཡང་ཨ་ཁུ་༸ཐྲྤཀླུ་སྨྱོན་ལ་དགོས་བའི་རྒྱུ་ཆ་དེ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་མཁན་ཡོང་གི་མེད་པ་འདྲ། གཞན་བསྟན་འཛིན་ཟླ་ཤེལ་ཟེར་བ་འདིས་ཀྱང་དབྱིན་ཡིག་གི་ཐོག་ལ་མཆན་བུ་མ་བཏབ་པར་བོད་ཡིག་གི་ཐོག་ལ་སྤེལ་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག མ་རེད་དམ།
“ད་འོ་ན་མི་རིགས་ཤིག་གི་རང་བཙན་ཤོར་བའི་ཚད་གཞི་ངོ་མ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་ཟེར་གྱི་རེད།”
“ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་རང་བཙན་ཤོར་ཡོད་པ་རེད་དམ་མ་རེད། ད་ལྟ་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་རེད་དམ་མ་རེད།” དྲི་བ་འདི་གསུམ་གྱིས་ང་ལ་དགོས་པའི་ལན་དེ་རེག་པའི་རེ་བ་ཡོད།
དེ་འདྲའི་ཐབས་སྡུག་ལ། མི་འདི་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དྲི་བ་གལ་འགང་ཆེན་པོའི་རིགས་ལ་གཡོལ་འགྲོ་གིན་འདུག
ད་དུང་དྲི་བ་ནག་པོ་ཡོད། བོད་སྲིད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཤུགས་དང་དམག་དོན་གྱི་དབང་ཤུགས། ཁྲལ་འཇལ་མི་སེར་དང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས། དངུལ་ལོར་དང་དར་ཆ། སྦྲགས་རྟགས་དང་ཕྱི་བསྐྱོད་ལག་ཁྱེར་བཅས་ཀྱིས་ཁམས་ཕྱེད་དང་ཨ་མདོར་ཁྱབ་ཡོད་དམ་མེད། གལ་སྲིད་མེད་ན་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་པ་རེད། རེ་རེ་བྱས་ནས་ལན་རྒྱོབས། མི་འདི་ཚོའི་སྐེ་འདི་ལྟར་བྱས་ནས་མ་བགགས་ན་ཉན་གྱི་མ་རེད། རྒྱ་མིས་ཁྱོད་ཚོའི་སྐེ་མ་བགགས་སྔོན་ལ་ང་ལྟ་བུའི་ལོ་རྒྱུས་མི་ཤེས་པ་ཞིག་གིས་བགགས་ན་ཉི་མ་གཅིག་རྒྱ་མིས་བགགས་ཡོང་དུས་གྲ་སྒྲིག་ཐེབས་ཆག་རེ་ཡོད་པར་ཕན་སྲིད།
ད་རུང་དེའི་ག་ལ་ཚད། ཁ་སང་དེ་རིང་ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་གཞི་བདག་གི་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་འདུག
སྲིད་པ་ཆགས་པའི་ལྷ་དགུ་སྟེ། འོ་དེ་གུང་རྒྱལ་དང་། དེའི་བུ་བརྒྱད། ཡར་ལྷ་ཤམ་པོ། གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ། རྨ་ཆེན་སྦོམ་ར། སྒྱོགས་ཆེན་ལྡོང་ར། སྒམ་པོ་ལྷ་རྗེ། ཞོགས་ལྷ་རྒྱུགས་པོ། ཇོ་བོ་གཡུལ་རྒྱལ། ཤེའུ་ཁ་རག་བཅས་ནི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ། བར་དབུས་གཙང་རུ་བཞི། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་གསུམ་སྟེ་བོད་ས་ཕལ་མོ་ཆེར་ཁྱབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ད་རུང་ཁོ་ཚོའི་བུ་རྒྱུད་ཚ་རྒྱུད་བཅས་རི་ལ་རི་བརྒྱུད་ཆུ་ལ་ཆུ་བརྒྱུད་ནས་བོད་ས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་ཡོད་པའི་ལྷའི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་སྟོན་གྱི་མི་འདུག་གམ། ཨ་དྲ་གྲོགས་ཀླུ་སྨྱོན། ཁྱོད་ར་བཟི་ཡོད་པ་རེད་དམ་ཡང་ན་ང་ར་བཟི་ཡོད་པ་རེད།
གོང་གི་ངའི་སློབ་མ་བོད་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་ལགས། ཁྱོད་ཀྱིས་འདང་ཞིག་རྒྱོབས། གནའ་དེང་མ་ཁྱོད་ཕྲུ་གུ་སྣབས་ལུག་ཡིན་དུས་དང་བྱེད་སྒྲ་དང་འབྲེལ་སྒྲའི་འཇུག་ཚུལ་མི་ཤེས་དུས་ངས་ཁྱོད་ལ་དེ་དག་སྦྱོར་ཚུལ་རེ་རེ་བྱས་ནས་བསླབས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དུས་ཡར་སྐྱེད་ཏོག་ཙམ་བྱུང་ནས་དགེ་ལགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཟེར་ནས་ལོག་སོང་། ད་ལྟ་ཡང་སྐྱར་བྱེད་འབྲེལ་བསྲེ་བཞིན་བཀའ་དྲིན་རྗེད་བཞིན་རང་གི་དགེ་རྒན་གྱི་གདོང་ནས་ལངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱེད་བསམ་པ་ཡིན། ངས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་བོད་ཡིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་ཡོངས་ཁྱབ་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་མ་བཀླགས་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད་ལ། རྒྱ་རྒན་ཚང་གིས་རྩ་འཛུགས་བྱས་པའི་ཡིག་རིགས་བོད་ཡིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ལག་ཏུ་ཡོང་ཚད་བཀླགས་པ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རང་ཡིན་པས། འདི་ལ་སུ་གཅིག་གིས་ནག་བསུབ་བྱས་ན་མི་འགྲིག་པའི་ངེས་ཤེས་བཙན་པོ་འདིས་དུས་རྟག་ཏུ་ལོ་རྒྱུས་འཁྱོག་
བཤད་བྱེད་པར་གོམས་པ་དག་ལང་ཤོར་དུ་མ་གཏོང་ཞེས་ང་ལ་དྲན་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་འདུག་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་གིས་འདུག་ཏུ་མ་བཅུག་ནས་ངས་ཆལ་ཆོལ་རེ་བཤད་བསྡད་པ་ཡིན། དགེ་རྒན་མི་འགྲིག་དུས་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་རྒྱུ་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་དགོན་པ་དག་ཏུ་མེད་ཅིང་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཡོད་པའི་འགྲོ་སྟངས་ཡག་པོ་ཞིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་དགེ་རྒན་མི་འགྲིག་གི་ཟེར་དུས་རང་ཉིད་ལ་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་ཞིག་སྟོན་རྒྱུ་དགོས་པ་དེ་ཡང་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཡིན་པ་ཤེས་ན་ལེགས།
བོད་ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་དང་བོད་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གཉིས་ཀྱི་དག་ཆ་ལ་འདྲ་ཞིག་མེད་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་བཤད་སྟངས་ཀྱང་གཅིག་པས་འདི་གཉིས་མི་གཅིག་རེད་བསམ། མིན་ན་དགོངས་དག
ཀླུ་སྨྱོན་གྱི་དྲི་བ་དང་པོའི་ལན། མི་རིགས་ཤིག་གི་རང་བཙན་ཤོར་བའི་ཚད་གཞི་ངོ་མ་ནི་ངའི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་བྱས་ན། མི་རིགས་གང་ཞིག་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གིས་དབང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་མི་རིགས་དེའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་ཐུ་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རིག་གོམས་སྲོལ། སྐད་དང་ཡི་གེ བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་ཤུལ་མེད་དུ་གྱུར་ཏེ་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་ན་རང་བཙན་ཤོར་བའི་ཚད་གཞིར་བགྲང་ཆོག
དྲི་བ་གཉིས་པའི་ལན། ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཚང་མ་གཞན་དབང་དུ་ཤོར་ཡོད་ན་ཡང་སེམས་ནང་ད་རུང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བ་འདི་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དོན་དངོས་སུ་བོད་རང་བཙན་ཤོར་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ནང་འདི་ཚོ་མེད་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་བོད་རང་བཙན་ཤོར་ཚར་ཡོད་པ་རེད། ལོ་རེ་རེ་བཞིན་ཁྱེད་རང་འདྲ་པོ་མང་དུ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་མཐར་བོད་མི་ཚང་མ་ཁྱེད་རང་འདྲ་པོ་ཆགས་དུས་བོད་རང་བཙན་ཤོར་ཚར་རེད།
དྲི་བ་གསུམ་པའི་ལན། ད་ལྟ་ཨ་མདོ་བོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་རེད་དམ་ཟེར་བ་འདི་ཁྱུང་དཀར་བྱ་ཡི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་རེད་དམ་ཟེར་བ་དང་འདྲ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཨ་མདོ་བོད་ཁོངས་སུ་བགྲངས་ནས་ཨ་མདོ་ལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་དགུ་རུ་དབྱེ་བ་བྱས་འདུག་ག ད་ཁྱོད་ངེས་ངེས་བླ་རྒན་འཆོས་སོང་བ་འདྲ།
དྲི་བ་ནག་པོའི་ལན་དཀར་པོ། བོད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཤུགས་ཀྱིས་ཨ་མདོར་ཁྱབ། རྒྱལ་བ་རིན་པོའི་ཆེའི་དབང་ཤུགས་ཨ་མདོར་ཁྱབ་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཕྱིར།
་་དམག་དོན་གྱི་དབང་ཤུགས། ཁྲལ་འཇལ་མི་སེར་དང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས།་་ ཟེར་བ་འདིས་ཨ་མདོའི་ནང་མ་ཁྱབ། རྒྱལ་ཕྲན་སོ་སོར་རང་གི་རྒྱལ་པོ་དང་དམག་མི ཁྲལ་མཇལ་མི་སེར་བཅས་ཡོད་པས་ཕྱིར།
དངུལ་ལོར་དང་སྦྲག་རྟགས་ཨ་མདོའི་ནང་འགྲོ་རྒྱུགས་མེད། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན་ཨ་མདོའི་ནང་སྦྲག་རྟགས་སྦྱར་ནས་ཡི་གེ་གཏོང་དགོས་ས་མེད་ལ། ཚོང་དེ་ཡང་གནའ་སྔ་མོའི་དངོས་ཟོག་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ཚོང་ཙམ་ཡིན། རྒྱ་ལ་ཕྱིན་ན་རྒྱ་དངུལ་དང་ལྷ་སར་ཕྱིན་ན་བོད་དངུལ་བཀོལ་སྤྱོད་གཏོང་གི་མེད་འགྲོ
དར་ཆ་དེས་ཀྱང་ཨ་མདོའི་ནང་མ་ཁྱབ། དབུས་གཙང་ནང་ཡང་ས་ཁུལ་ཚང་མར་ཁྱབ་མེད། དེ་སྲིད་གཞུང་ཁོ་ནས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུ་ཞིག་རེད།
དུས་རབས་སྔོན་མའི་ནང་གོང་གི་ཆ་རྐྱེན་དེ་ཚོ་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོ་རྗེས་རྗེས་ཀྱི་སྐད་ཆ་རེད། དཔེ་བཞག་ན་ང་སྡོད་སའི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་རྒྱལ་དར་ཡང་ལོ་བཅུ་གྲངས་འགའི་སྔོན་ཙམ་ལ་བཟོས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དངུལ་ཡང་དེ་ག་རང་རེད།
ངས་ཁྱེད་རང་གིས་ང་ཚོའི་སྐེ་བགགས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་མི་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་གླེན་བཤད་བྱས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་ཚང་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ཁྱེར་ཡོང་ནས་སྔོན་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་དགོས་ན་སྐུ་ལུས་ཁག་རོགས་རེད།
ཀླུ་སྨྱོན་ལགས། དངོས་ནས་ཁྱེད་རང་གྲ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཆང་ནི་འཐུང་མེད་ནོ་ཁོ་ཐག་ཡིན་ནི་རེད། དེ་མིན་ན་ཁྱེད་རང་ནི་རིག་ཚོད་མི་ཟིན་པར་གྱུར་ཡོད་པ་འདྲ། ང་ནི་མི་ཚེའི་འདིའི་ནང་དུ་ཁྱེད་རང་དགེ་རྒན་དུ་བརྟེན་མྱོང་མེད་ལ་ངས་ཁྱེད་རང་ལ་དགེ་རྒན་ཞིག་གི་འདུ་ཤེས་ཡང་འཛིན་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། ང་རང་ལ་དག་ཆའི་ཐད་ནས་ཞན་ཆ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ང་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཡིན། དེ་ངས་ཁས་ལེན་བྱེད་ཆོག འོན་ཀྱང་། ཁྱེད་རང་གི་ང་དང་བོད་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་མི་གཅིག་ཡིན་མིན་རྩ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ཡང་ཁྱེད་རང་ལ་མ་བབས་པ་ཞིག་རེད། ལས་ཀ྄་དེ་ཚོ་མྱུལ་མ་དང་གཉེན་རྟོགས་པས་ལས་ཀ་རེད། ཁྱེད་རང་གྲ་རྒན་ཞིག་ལ་དགོས་ནི་ཞིག་མིན། ཨ་ལ་ངས་ཁ་འདི། སྤྲུལ་སྐུ་ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱེད་ཚང་ལ་དགོས་པ་ཞིག་མིན། ད་ནི་དངོས་གཞིའི་སྟེང་དུ་འབབ་ན། ངེད་ཅག་བོད་པ་ཚང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་གང་མང་མང་ཞིག་ལ་ང་རང་གིས་ཀྱང་བལྟ་ས་མྱོང་ཡོད། དེ་དག་གང་གིས་ནང་དུ་ཡང་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་བཤད་མི་འདུག ཨོ་རེད། སྤྲུལ་སྐུ་ཀླུ་སྨྱོན་ལགས། ཁྱེད་རང་གི་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པས་ཡིག་ཆ་གང་ལ་ཁུངས་གཏུགས་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་ཚང་གི་ཡིག་ཆ་ཁ་ཤས་ལ་ཁུངས་གཏུགས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནམ། བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་པ་དག་ལ་ཁུངས་གཏུགས་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་གི་དྲི་བ་དེ་དག་ལ་ལན་འདེབས་རྒྱུ་ལས་ངས་ཁྱེད་རང་ལ་དྲི་བ་ཞིག་འདྲི་ཆོག ཁྱེད་རང་གི་ངས་དྲི་བ་འདི་དག་ལ་ལན་ཞིག་གནོང་དང་། དེ་ནས་ག་ལེར་བཤད་ཆོག ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་སུ་ཇི་ལྟར་གྱུར་བ་རེད། ཕྱིའི་བཙན་འཛུལ་འོལ་ཤོར་སྟབས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པར་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། ཡང་ན། ཨ་མདོ་ཟེར་བ་འདི་ཐོག་མར་གང་ནས་འཆེད་དེ་འོང་བ་ཞིག་རེད། ཨ་མདོ་བོད་ཁོངས་མིན་པས་བདེན་དབུང་གང་ཡོད། གལ་ཏེ། ཨ་མདོ་བོད་ཁོངས་མིན་ན་ཨ་མདོ་བོད་པ་ཡིན་ནམ་རྒྱ་མི་ཡིན། ཨ་མདོ་བོད་ཡིན་ཡང་བོད་ཁོངས་མ་རེད་ཞེས་བཤད་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་དམ། སྤྲུལ་སྐུ་ལགས། སྐུ་ཚེགས་རེད་དེ་འདི་དག་ལ་ལན་གསལ་བོ་ཞིག་གནོང་རོགས་ཞུ།
བོད་དངུལ་དེ་དབུས་གཙང་ཁུལ་ཁྱབ་ཚད་ག་འདྲ་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་ཡང་ད་རུང་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག ཞིང་འབྲོག་གི་ས་ཆ་ཁུག་ཀྱོག་མང་པོ་ཞིག་མདོ་ཁམས་ལྟར་དངོས་ཟོག་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ཚོང་ཁོ་ནར་བརྟེན་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་འདུག
ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱོད་ད་རུང་དྲི་བ་གསར་པ་ཡོད་ན་ཁྱེར་ཤོག ངའི་རྩོམ་དང་མཆན་གང་རུང་ནང་བརྗོད་ཚར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སྐྱར་དུ་ལན་འདེབས་བྱེད་གི་མིན།
དྲ་གྲོགས་ཁ་ཤས་ནི་ཁ་བརྡའི་ཐོག་ཏུ་གསར་དུ་སླེབས་པ་ཡིན་པས། ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་ད་ཐེངས་ཙམ་མིན་པར་ཁུངས་སྐྱེལ་མེད་པའི་བོད་རང་བཙན་ཞེས་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་ནས་ཨག་བཏབ་ཚར་བ་དེར་དྲ་གྲོགས་ཚོས་ངང་རྒྱུད་རིང་པོའི་ཐོག་ནས་མཆན་བརྒྱ་ལྷག་བཏབས་ཚར་ཡོད་པས། དུས་ཚོད་དང་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོས་གཤམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག་བརྒྱུད་དེ་གཟིགས་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
http://www.khabdha.org/?p=637
ཡང་ལྕགས་རྒྱས་རྩོད་གླེང་མཆན་བརྒྱ་མའི་ཁ་ཕྱེས་སོང་། ཞ་ཞིས་ཚོ། འཇིག་རྟེན་གྱི་འཚོ་བ་མ་ཚར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྩོད་པ་མི་ཚར་ཟེར་ནོ་བདེན་ག
ད་ལྟ་ངས་དྲ་གྲོགས་ཆང་འཐུང་ཚོའི་ཆེད་དུ་”ང་དང་ངའི་ཨ་ཕ། ད་དུང་ཆང་བཅས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་”ཅེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཕྱིར་དྲན་གྱི་ལྷུག་རྩོམ་རིང་པོ་ཞིག་འབྲི་གིན་ཡོད་པས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁྱོད་ཚོར་བོད་ཀྱི་རང་བཙན་ལོ་རྒྱུས་འཁྲིད་ཁོམ་མེད། ང་མ་བསླེབས་བར་དུ་རང་སྦྱོང་བྱོས། དེབ་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱལ་མོ་འབྲུག་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གླེང་བའི་གཏམ་དང་། ཆབ་སྤེལ་དང་ནོར་བྲང་གི་གཡུ་ཡི་ཕྲེང་བ། ཞྭ་སྒབ་པའི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས། ཁྲིན་ཆིན་དབྱིན་གྱི་ཨ་མདོའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱ་ཡིག་མ། ཡ་ཧན་ཀྲང་གི་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་དང་པཎ་ཆེན་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་དེབ་གཉིས། དེ་བཞིན་ཆབ་སྤེལ་སོགས་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ནོར་བཅོས་ཡོ་བསྲང་ཤེལ་དཀར་མེ་ལོང་བཅས་ལ་ལྟ་ཀློག་ཡག་པོ་རེ་བྱོས་མ་གཏོགས། གལ་སྲིད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཚད་མ་ལོན་ན་འདི་ལོར་ལོ་
གསར་མེད་པའི་སྟེང་དུ་ཀ་ར་ཡང་ཐང་རྡོག་པོ་གཅིག་ཀྱང་ཉོ་གི་མིན་ད།
ཨོ། ཧོར་འཇིགས་ལགས་ཀྱི་དེབ་དེ་ཚོ་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་ན་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་གལ་ཆེ། ཁོང་གིས་སྐུ་ངལ་བསྐྱོན་ཏེ་ང་ཚོའི་རྩོད་གཞི་འདིའི་སྐོར་འབྲི་གནང་མཛད་ཡོད་པ་རེད། ངས་ད་ལྟ་བར་དུ་ཁོང་གིས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་འབྲི་གིན་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་ཅིའི་ཕྱིར་འབྲི་གིན་ཡོད་པ་དང་ཇི་ལྟར་འབྲི་གིན་ཡོད་པ། ཅི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པ་སོགས་ལ་ཆ་རྒྱུས་གཅིག་ཀྱང་མེད། སྐད་ཆ་འདྲི་ས་ཞིག་ཀྱང་རེག་གི་མི་འདུག ངས་གཅིག་རང་གཅིག་ཤེས་པ་ནི་གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་འབྲི་བཞིན་དེ་ཁོ་ནའོ།།
ད་སློབ་སྦྱོང་ཞིག་བྱེད་དགོས་ན་སྡེ་རོང་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ ་་བོད་ཀྱི་དེབ་ཐེར་བཀྲ་ཤིས་གཏེར་བུམ་་ ཞེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་དེབ་རྒན་ཤོག་གྲངས་དགུ་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་པ་དཔར་སྐྲུན་བྱས་རྗེས་རྒྱ་མིས་བཀག་འགོག་བྱས་པར་གྲགས་པ་འདི་ཀློག་དགོས་པ་འདུག་སྟེ་དུས་ཚོད་ཀྱིས་མ་འདང་བར་ས་རྡུལ་ནང་བསྙལ་ནས་བཞག་ཡོད།
འདིའི་ནང་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ས་ཁམས་ཆགས་ཚུལ། སྤྱི་ཚོགས་ལོ་རྒྱུས། ཆབ་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་འབྱོར། ཆོས་ལུགས། ཚན་རིག་ལག་རྩལ། རིག་གཞུང་། རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ། སློབ་གསོ། དམག་དོན་དང་ཕྱིའི་འབྲེལ་བ། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས། འགྲིམ་འགྲུལ་དང་སྦྲག་སྲིད། ལུས་རྩལ་བཅས་ནང་གསེས་རེ་རེ་ལའང་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་དབྱེ་བ་མང་དུ་ཕྱེས་ནས་ལུང་པ་གང་བྲིས་འདུག
འདིའི་ནང་ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་ཚོ་བ་ཤོག་པའི་ལོ་རྒྱུས་མང་དུ་བྲིས་འདུག་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་གཞུང་གོང་མ་ཚོར་དམག་བརྒྱབས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་མང་དུ་བྲིས་འདུག ཤོག་གྲངས་འགའ་རེ་ཡར་ལྷོག་མར་ལྷག་གིས་ལྟ་ཙམ་ལས་བྱེད་ཐུབ་མ་སོང་།
གནད་འགག་ཡོད་པའི་ཤོག་ལྷེ་འགའ་རེ་བོད་སྒྱུར་བྱེད་མི་ཐུབ་བམ། རྒྱ་ཡིག་མི་ཤེས་མཁན་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་རྒྱུ་རེད།
ལྟ་ཐུབ་གི་མེད་ས་ནས་བསྒྱུར་གང་ང་ཐུབ་ནི།
སྤྲུལ་སྐུ་ྐླུ་སྨྱོན་གྱིས་བོད་དངུལ་བེད་སྤྱོད་བྱས་མ་བྱས་ལས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་མིན་ཞིག་གསུངས་འདུག བོད་དབུས་གཙང་རྒྱུད་དུ་དུས་ཡུན་ཧ་ཅང་རིང་པོ་ཞིག་གི་རིང་ལ་བལ་ཊམ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཚུལ་འདུག་པས་དེ་ལྟར་བོད་དབུས་གཙང་འདི་བལ་པོའི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་པར་རྩོད་པ་རྒྱག་ཐུབ་བམ། དེ་བཞིན་གཉའ་སྐྱིད་རོང་གསུམ་བལ་པོའི་ཁོངས་སུ་འགྲོ་མྱོང་ཚུལ་ཡང་འདུག་པས་དེ་ཡང་བོད་ཁོངས་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རམ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་གི་དབང་བསྒྱུར་ཉི་ཚེ་བ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་སྲིད་བར་དུ་ཡུལ་དེའི་བདག་དབང་དེའི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་པར་འགྱུར་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ན་དོན་སྙིང་མེད་པ་འདྲ། ྐླུ་སྨྱོན་ལ་དགག་པ་རྒྱག་པ་ལས་དོགས་འདྲི་བྱ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད། གནད་དོན་ཞིག་གསལ་པོ་ཆགས་ཆེད་དུ་མཆན་བརྒྱ་ལྷག་པའི་སྟོང་ཁ་ཤས་འདེབས་དགོས་ན་ཡང་སྐྱོན་མི་འདུག ཨི་ཟི་རལ་ལ་མཚོན་ན་ཡང་ལོ་ཧ་ཅང་མང་པོར་ཁ་འཐོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་རང་བཙན་ཡིན་པ་སོགས་ལ་ལྟ་དགོས་ཀྱི་རེད། དེ་མིན་རང་གི་མཐོང་ཚུལ་ཕྱོགས་རེ་བ་ལ་ཨུ་ཚུགས་བྱས་བསྡད་ན་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་རེད།
ཧོར་འཇིགས་ལ་ཡང་དེའི་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་མེད་པར་མནའ་བསྐྱལ་ཆོག ཧོར་འཇིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཡང་ཨ་མདོ་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པ་ཙམ་ལས་ཨ་མྱེ་དམ་ཆོས་ཀྱི་གཡུ་རྩེའི་བསང་དུད་ཡས་མས་ཞིག་ཡིན་ངེས་རེད། མ་གཞི་ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དེ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ལས་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་འཕྲོད་པའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་མ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་སྟེང་དུ་རང་བཙན་ཡིན་རུང་མིན་རུང་རང་བཙན་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སུ་ཡིན་ཡང་ཡོད་པ་རེད།
ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་དགོན་པའི་ནང་དུ་ཡོད་དུས་ཁྲིམས་ཁུར་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་མ་སྦྱངས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ལ་སོང་ལ་ཁ་མཆུ་རྐྱང་རྐྱང་སློང་ཡོང་གི་འདུག དགེ་བསྐོས་ཚོར་ངོ་ནས་མི་འདིས་འུ་ཐུག་ཏུ་བཅུག་མྱོང་བ་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་རེད། བྱ་སྤུ་གནོན་གྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དགོས་པ་རེད།
འདིར་ཀླུ་སྨྱོན་ལ་བཤད་འདོད་པ། བོད་འདི་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་མངའ་ཁོངས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་འོག་བོད་འདི་རྩ་མེད་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་འཐིམ་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་མེད་པ་ཆགས་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་རྒྱ་ནག་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་དམར་བོད་གསོད་མཁན་གྱི་ལག་དམར་ཆགས་པ་རེད། དེ་ལྟར་སོམས་དང་སྐལ་བ་མ་སྟོང་བར་དུ་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་མངའ་ཁོངས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཐབས་གཏན་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད།
རྒྱ་དམར་བོད་རྩ་མེད་བཟོ་མཁན་གྱི་ལག་དམར་ཆགས་སྲིད་པ་ལས། བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བདག་པོར་ནམ་ཡང་འགྱུར་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབང་གིས་ཚིག་ཁ་ཤས་མ་བྲིས།
ཀླུ་སྨྱོན། དགོན་པའི་ནང་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་བྱེད་ཞོར་ལ་སྦྱང་བའི་སྲང་བར་གྱི་རིག་པ་དམ་དུམ་རེ་སྤྱད་ནས་ཆེ་རུ་ཆེ་ཚད་ཚང་མའི་ཐོག་ལ་ཤེས་མདོག་མ་སྟོན། “མི་ཞིག་གིས་ཚང་མ་མ་ཤེས་ན་སྐྱོན་མེད། འོན་ཀྱང་རང་གིས་ཅང་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཤེས་ན་དེ་ལས་ཚབས་ཆེ་བ་མེད་པ་འདྲ།”
དྲ་གྲོགས་སྟག་སྨྱོན་ལགས། སླར་ཡང་ཁ་བརྡའི་ནང་དུ་འོང་ནས་ཆོ་མེད་གཏམ་གྱི་མགོ་འདྲེན་ཀླུ་སྨྱོན་གྱི་གླེང་བཞིན་པས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཟེར་བ་འདི་ལ་མཆན་གཉིས་གནང་འདུག ཡག་པོ་རེད། ཡིན་ཡང་། བསྐལ་པ་ས་ཆགས་པ་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པས་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་རྒྱ་བོད་སུ་གང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུ་ཡོད་མི་སྲིད་ལ། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འོག་ནས་བྲིས་པས་དེང་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁ་ཤས་ནང་དུ་དེ་འདྲ་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དྲང་བདེན་ཞིག་གཏན་ནས་ཆགས་མེད། ཀླུ་སྨྱོན་ནས་དེ་ལས་ཀྱང་བོད་རྒྱ་ཁོངས་མིན་ས་ནས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་གྱི་ཡོད་ན་ནི། ཨ་མདོ་བ་ཚོ་རྒྱ་མི་རེད་ཟེར་ནས་ཉིན་ཞིག་བཤད་མི་སྲིད་པ་གཏན་ནས་མ་རེད། ད་ནི་གཡུགས་ཤོག ཀླུ་སྨྱོན་སྨྱོན་པས་ཆག་གཏམ་འདི་དག་ལ་མཆན་འདེབས་པ་ལས། གྲོགས་པོ་གཞན་དག་གི་བོད་དོན་ལ་ཤ་ཚ་བའི་བསམ་ཚུལ་འདེབས་བཞིན་པ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་སོང་ནས་བསམ་ཚུལ་དང་གྲོས་མོལ་ལྷུག་པོ་རེ་གནོང་དང་དེའི་དགའ་ས་རེད།
ཨོ་རེད། ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱེད་ཀྱིས་དེབ་མང་བོ་ཞིག་ལུང་འདྲེན་བྱས་འདུག དེ་དག་གང་གི་ནང་དུ་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་བཤད་འདུག དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་མཁས་དབང་སུ་ཞིག་གི་གསུང་རེད། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་བོ་དེ་ཡིས་ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པས་བདེན་དབང་དུ་སྐད་ཆ་ཇི་འདྲ་བཤད་འདུག་གམ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་བརྩམ་ཆོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དྲ་ཞིང་ཞིབ་པ་བྲིས་འདུག་གམ། དེ་དག་ལ་ངོས་ལེན་བྱེད་ཆོག་པ་ནས་ཁུངས་གཏུགས་བྱེད་རུང་བ་ཞིག་རེད་དམ། ཡིན་པས་རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ལུགས་ཁྱེད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་འདྲེན་གྱི་ཡོད་དམ། ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་གོང་གི་སྐད་ཆ་ཆོ་མེད་དེ་དག་བསྒྱར་ཟློས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི། ང་རང་ལ་ལན་འདེབས་དགོས་ལ། ཨ་མདོ་རྒྱ་ཁོངས་དང་ཨ་མདོ་བོད་ཁོངས་མིན་པས་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་རབས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་འདི་འདྲ་དྲ་ཐོག་དུ་མ་སྤེལ་ན་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད་འདོད། ཁྱེད་རང་བོད་པ་ལ་ཤ་ཚ་བས་སྤྲུལ་སྐུ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི།
ད་ཀླུ་སྨྱོན་གང་ཞིག་ལ་བྲོས་ཕྱིན་པ་རེད། ཀླུ་སྨྱོན་ཁྱོད་ཝ་མོ་ཁུང་ང་འཛུལ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ངས་ཁྱོད་ཝ་མོ་དུ་བས་བདུག་ནས་ཅིག་གསོད་དགོས། ཁྱོད་དམར་ཡག་སྟག་འདྲ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན་འུ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་རིང་སྟག་མོ་ཐོང་འཛིངས་ཟིག་བྱེད།
བོད་ཆེན་པོ་ཟེར་བ་དེའི་གཞི་འཛིན་ས་འདི་རུ་རྙེད།
རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་དེ་བོད་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པ་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལབ་འི་བོད་དེ་བོད་ཆེན་པོ་རེད།
ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་གཏམ་བཤད་དེའི་ནང་ཏྰ་ལའི་བླ་མས་བོད་དེ་ཁ་འཐོར་བའི་འཐོར་རབས་གླེང་གིན་འདུག་ལ། ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་རྗེས་འཇུག་ཡིན་པར་རློམ་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་བོད་དེ་མ་འཐོར་རབས་ཟེར། འོ་ན་ཁྱོད་ཚོའི་བླ་མ་བདེན་ནམ་ཁྱོད་ཚོ་བདེན། གཉིས་ཀ་བདེན་ཀ་བདེན་ནམ་གཉིས་ཀ་མི་བདེན།
ཆབ་སྲིད་རྐྱང་བའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་བདེན། གཞན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་བཤད་ན་ངེད་ཚོ་བདེན།
ཆབ་སྲིད་བཤད་ན་ཆབ་སྲིད་རྐྱང་པ་ཀློངས། །
ཆོས་རིག་འཆད་དུས་ཆོས་རིག་ངོ་གདོང་ཐེད། །
རང་གི་ཆུང་མ་དང་ཨ་མ་གཉིས། །
མུན་ནག་ཁྲོད་ནས་ནོར་ཉེན་ཁྱོད་ཚོར་འདུག །
ཀླུ་སྨྱོན་གན་གིས་ད་བར་བཤད་པ་དང་། །
ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་གསུང་ཚིག་ལུང་འདྲེན་གཉིས། །
བཤད་མཁན་གང་ཟག་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། །
བཤད་བྱའི་ནང་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་། །
ཀླུ་སྨྱོན་དང་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་གཉིས་གང་ཟག་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་འདྲ་གང་ཟག་གཉིས་ཡིན་ན་ཡང་འདྲ། དེ་ལ་ང་ཁྱད་པར་མི་འདུག ངས་གོང་དུ་བགྲངས་པའི་དོན་ཚན་འདི་དག་ལ་ཀླུ་སྨྱོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ད་རུང་ལན་གང་ཡང་རག་མ་སོང་། ཁོས་གཡོལ་གྱི་འདུག་ག རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ན་ངས་ཡོངས་སུ་ངོས་ལེན་བྱེད་གི་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མ་འདང་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཡང་ཨ་ཅང་ཅང་།
བོད་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཕྱི་ནང་དབྱེ་སོང་ཟེར།།
བཤད་སྒྲ་བ་ལ་རྒྱལ་བས་བཀའ་བཀྱོན་ཕེབས།།
བོད་སྡེ་རྒྱ་སྡེ་ཟེར་ནས་ལོགས་སུ་ཕྱེས།།
ཀླུ་སྨྱོན་དཔང་པོ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོར་གཏུགས།།
དོན་གྱི་རྡོ་ཁ་གཅིག་ལ་བཤད་ཚུལ་གཉིས།།
སུ་ཡི་དཔང་པོ་སུ་ཡིས་བྱེད་པར་ངེས།།
རྒྱ་ཡིས་བཤད་ན་ཚང་མ་རྒྱ་འོག་རེད།།
དེ་ལ་དབྱེ་བ་བྱེད་རྒྱུ་ཨེ་ཡོད་ན།
མང་མང་བཤད་ན་རྒྱལ་བའི་ཞལ་ལ་ཕོག
ལྷ་ཁང་ནང་གི་འུར་རྡོའི་རང་བཞིན་རེད།།
མ་ཤེས་ཤེས་མདོག་བྱེད་ལ་དགའ་བ་སྨྱོན་པ་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་འགྲིག།
ལུགས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གཏོད་ལ་ཚད་ལྡན་མི་ཞིག་བྱུང་དུས་ལོས་ཀྱང་འགྲིག།
བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་གང་ཡང་རུང་བ་རྒྱ་འོག་ཡིན་ཞེས་༧གོང་ས་ཡིས།།
གནའ་ཡང་མ་གསུང་ཕྱིས་སུ་མི་གསུང་ཐག་གཅོད་བྱས་ཀྱང་འགྲིག།
སྐད་ཆ་ལྡོམ་པོ་རང་གི་མགོ་བོ་གཏོར་བྱེད་ཚིགས་རྩུབ་རིགས།།
བོད་དང་བོད་མིས་ལེན་བྱ་མ་ཡིན་དོར་བྱ་ཡིན་ན་འགྲིག།
འགའ་རེའི་ཆབ་སྲིད་ཤེས་མདོག་བྱས་དེ་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་རེ།།
རྒྱ་ནག་ལོ་རྒྱུས་རྫུན་མའི་རྗེས་སུ་རྒྱུགས་ནས་རང་རིགས་ལ།།
ཤ་ཚ་བྱེད་ལུགས་ནོར་བ་འདི་དག་སེམས་ནས་བརྗེད་ན་འགྲིག།
ཆབ་སྲིད་ལོ་རྒྱུས་བཤད་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལྡན་ན་འགྲིག
བོད་དོན་དར་རྒུད་དཔྱོད་དུས་གནས་ཚུལ་དག་ན་འགྲིག།
འགྲིག་དང་མི་འགྲིག་གང་ཞིག་བཤད་ཀྱང་བོད་མི་ཚོས།།
རང་ཉིད་བོད་དུ་སྐྱེས་ནས་བོད་ལ་དགའ་ན་འགྲིག་པ་ཡིན།།
རང་གིས་བོད་ཡིག་བྲིས་དེ་བོད་དོན་བསམ་ཚུལ་སྤེལ་ན་འགྲིག།
འདི་ནི་བོད་དུ་སྐྱེས་ཤིང་བོད་ལ་དགའ་བའི་ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་གྱིས།།
སེམས་དང་བསམ་པའི་གླེང་མོལ་བྱས་པ་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་ན་འཐོལ་ལོ་གཤེགས།།
ཁམས་ཕྱེད་ཨ་མདོ་རྒྱུན་རིང་རྒྱ་འོག །
རྒྱལ་བས་གསུངས་བཞིན་བསྡད་པ་བདེན་མ། །
ཡིན་ཡང་རང་གི་ཆོས་རིག་གོམས་སྲོལ། །
རྒྱ་དང་མ་འདྲེས་བསྡད་པའང་བདེན་མ། །
སྔོན་ཆད་ལོ་རྒྱུས་ལོ་རྒྱུས་རང་ལ། །
ཐིམ་ནས་ནམ་ཡང་ཕྱིར་འོང་མེད་མ། །
ད་ལྟའི་གནས་བབ་མ་འོངས་མདུན་ལམ། །
ང་ཚོས་འཇོན་ན་ལག་མཐིལ་ཡོད་མ། །
བརྒྱ་བཤད་ཚིག་གི་ནང་དོན།།
སྟོང་བཤད་འོ་མའི་མར་ལོ།།
བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ཆེད་དུ།།
བོད་མི་གཅིག་ལ་སྒྲིལ་ནས།།
ནུས་པ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡང་།།
སྤེལ་རྒྱུ་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས།།
དེ་མིན་གཉིད་བཤད་ལྟ་བུས།།
སྐད་ཆ་ཆོད་མེད་ལུང་མེད།།
འདི་རུ་ཅི་ཙམ་བྲིས་ཀྱང་།།
བོད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་་ཕན།།
མདོར་ན་བདེ་སྡུག་གང་ཡིན།།
དགའ་སྐྱོ་གང་ཞིག་བྱུང་ཀྱང་།།
མཉམ་སྐྱོ་མཉམ་སྐྱིད་བྱེད་དགོས།།
ད་ལོ་བོད་ཀྱི་ནང་ནས།།
བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་གྲངས་མེད།།
བོད་ཀྱི་དོན་དུ་གཤེགས་སོང་།།
ད་ནི་དེའི་ཆེད་དུ།།
མྱ་ངན་ལོ་གསར་མ་བྱེད།།
ལས་འགུལ་གང་ཐུབ་བྱེད་རོགས།།
འདི་ནི་བོད་ལ་དགོས་ཡོད།།
དེ་མིན་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས༎
རྒྱ་འོག་ཡིན་མིན་གླེང་ནས།།
ཉིན་མ་གཏོང་རྒྱུ་མི་གལ།།
ཁ་ནི་བོད་ལ་ཐོག་ཡོད།།
ལག་ནི་བོད་ལ་ཐོག་ཡོད།།
སེམས་ནི་བོད་ལ་ཡོད་ངེས།།
རང་རིགས་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན།།
བོད་མིས་མི་བྱེད་སུས་བྱེད།།
དེའི་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་རིགས་རྣམ།།
མདུན་བསྐྱོད་ལམ་དུ་སྐུལ་ཤོག།
ལོ་གསར་མི་བྱེད་མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །
རྒྱ་མིར་དགའ་བའི་ཚོར་བ་བསྐྱེད་པ་ལས། །
ལོ་གསར་གླུ་ལེན་ལ་རྒྱའི་མགོ་བོ་བཏེགས། །
བོད་པ་ད་དུང་མ་ཤིའི་སྣང་བརྙན་བཞོངས། །
སྔོན་མར་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དཔའ་རྒོད་ཚོ། །
གོ་མིན་ཏང་གིས་དམར་གསོད་གཏོང་བའི་དུས། །
རྒྱལ་ཁའི་གླུ་ལེན་ཁུ་ཚུར་གནམ་དུ་བསྒྲེངས། །
ང་ཚོས་དེ་ཚོར་མིག་དཔེ་བལྟས་ན་ལེགས། །
གཡོ་སྒྱུའི་གཞུང་གི་བྱེད་ལུགས་ཡོད་ལ་མི་དགོས་ལ།།
བོད་པའི་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་བོ་དེ།།
ཁྲེལ་ཡོད་ལུགས་ལ་བརྟུན་ནས་མྱ་ངན་ཞིག།
འཛམ་གླིང་གང་སར་གནས་པའི་བོད་རིགས་ཚོས།།
རང་རང་གང་ནུས་བྱས་ན་ཡག་ཐོག་ལ།།
རྒྱན་ཞིག་ཡིན་འགྲོ་འདོད་པ་བུ་ཆུང་ངས།།
བཤད་པར་གནས་ལུགས་མེད་ན་བཞག་ན་འགྲིག།
འདོད་མོས་ཡོད་ན་བོད་པས་བོད་དོན་རེད།།
འདོད་པ་མེད་ན་རང་བློ་གར་འཁྲིད་རེད།།
ཆལ་གཏམ་བཤད་ནས་འདུག་རན་གཏན་ནས་མིན།།
དཔེར་ན་རང་གི་ནང་མི་གང་རུང་ཞིག།
ནད་ཀྱི་བཏབ་དང་འཆི་རྐྱེན་གཞན་ཞིག་གིས།།
གྲོངས་ན་ལོ་གསར་མི་བྱེད་བོད་པ་སྤྱི་ཡི་ལུགས།།
ད་ལོ་བོད་དུ་གྲོངས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོ།།
དེ་དང་མི་འདྲ་གྲོངས་ལུགས་གཟི་བརྗིད་ཆེ།།
ཚང་མ་རང་གི་ལྟོ་དོན་མིན་ལ་བོད་དོན་རེད།།
ཁྲེལ་ཡོད་བོད་ཞིག་ཡིན་ན་བསམ་བློ་གཏོང་རན་རེད།།
བྱེད་ལུགས་བོད་ལ་མི་དགོས་ བཅོས་ནོར
zôh-¾ô-MãÅ-Fôh-¯-z-mÅ-D-ºfô¼-‚ãP-¤ïh-¸ï¼-z-mÛ-¾ô-MãÅ-¾-¤fôP-M-¤ïh-qº¤-¾ô-MãÅ-iP-qô¼-zÁh-ºhôh-q-¤ïh-q-¼ïhü i-IôGÅ-±ôÅ-¾ô-MãÅ-ˆÛ-hÝÅ-¤±¤Å-¾-Gž-D-¤ïh-q¼-GP-‚ãP-zÁh-qÅ–zôh-D-ºfô¼-hP-GTÛG-OÛ¾-HÛ-¯ôh-JÀïP-fG-Vôh-Mã-¤ïhü Ç+h-V-ºhÛ-zÁh-ºhôh-m-zôh-TïÅ-qºÛ-f-ljh-GhGÅ-GŸÛºÛ-Å-Eôm-HÛ-ºwï¾-¼Û¤-¾-zŤ-„Àô-zbP-mÅ-zÁh-hGôÅü zôh-TïÅ-qºÛ-f-ljh-ºhÛ-fôG-¤¼-Çeôh-¿Ëô-D-xôGÅ-ˆÛ-IôP-EÛ¤-ºGº-ÁÅ-hP.ü hï-mÅ-¼Û¤-qÅ-»¼->ÀâP-G®P-qôºÛ-¿Ëô-Mãh-»ôPÅ-µôGÅü hï-mÅ-¼Û¤-qÅ-»¼->ÀâP-G®P-qôºÛ-‚ãP-Mãhü hï-mÅ-zôh-ˆÛ-¤fºÛ-D¤Å-Vïm-qô-¤hô-Ǩh-ˆÛ-xôGÅ-¾-»P-zôh-TïÅ-qºÛ-f-ljh-ˆÛ-ºWâG-q-‚ãP-z-¼ïhü ¤hô-hzÞÅ-G®P-GÅÞ¤-¾-zôh-TïÅ-qºÛ-f-ljh-GTÛG-GÛÅ-Ez-qºÛ-hÝÅ-Ç+zÅ-hï-mÅ-zôh-GTÛG-OÛ¾-‚ãP-z-¼ïhü ºôm-ˆP-zôh-ˆÛ-M¾-qô-¼Û¤-qºÛ-ÆÛh-ˆÛ-¤fº-fP-GÛ-h¼-LÝh-ˆÛ-hzP-GÛÅ-zôh-ˆÛ-D¤Å-Vïm-qô-ºhÛ-¾-Ç+zÅ-¼ï¼-GTÛG-OÛ¾-hP.ü Ç+zÅ-¼ï¼-D-ºfô¼-HÛ-GmÅ-±ß¾-Ço-±ôGÅ-‚ãP-»ôh-q-¾ô-MãÅ-ˆÛ-‚ãP-z-hPôÅ-»Ûm-qÅ-¯ôh-JÀïP-‚ïh-hGôÅ-hôm-¤Û-ºhÝG h-¿eºÛ-hÝÅ-Ç+zÅ-ºhÛ¼-»P-zôh-ˆÛ-º²Ûm-BôP-D-ºfô¼-hÝ-Hã¼-¤ïh-mü P-±ôÅ-TÛ-ŸÛG-¯ôh-ˆÛ-»ôhü
>Àâ-«ôm-¾GÅü ¼ï-¤hô-ÅïRKï-zôh-»ÛG-zôh-Ç+h-hP-D-ƒ¾-mÅ-ºIô-zºÛ-GmÅ-¤ïh-¾-ÇtôzÅ-q-hï-zÅ-ˆP-¤ïhü Dô-h-hÝP-»P-Eïh-±ô-i-±ô-hP-¤Z¤-hÝ-zXôh-GŸÛ-Ço-±ôGÅ-fôG-zôh-ˆÛ-¼ÛG-GŸÝP-GÛ-Gb¤-JÀïP-‚ïh-zŸÛm-¤VÛÅü Dô-¼ÛG-GŸÝP-fôG-Gb¤-JÀïP-hP-¯ôh-q-‚-Mã¼-hGº-¤Dm-ŸÛG-»Ûm-ÇezÅü GŸm-HÛ-zÁh-qºÛ-¿kôG-xôGÅ-ÅÞ-¾PÅ-mÅ-Ç+h-V-zÁh-Gô¤Å-qºÛ-Ÿïh-TÛG-»ôhü DôÅ-zôh-GŸÝP-GÛ-ÁïÅ-¼ÛG-¾Å-DP-GÛ-¾Å-ºV¼-ºôG-zôh-ˆÛ-ÁïÅ-»ôm-ÆÛh-‚ãÅ-Gż-qºÛ-fôG-Z¤Å-ŸÛz-hP-ºƒï¾-zºÛ-hrh-¯ô¤-ŸÛG-ºƒÛ-zŸÛm-»ôh-Ç+h-ºhÝG DôÅ-wz-zÁÝÅ-¯ô¤-OÛG-‚Å-qºÛ-GôP-Å-¤VôG-GÛ-z;º-FÛh-TÛG-h-¾ô-zôh-GŸÝP-hqï-¤²ôh-mÅ-hq¼-zCæm-‚ïh-ˆÛ-»ôh-¼zÅ-fôÅü Dô-hrh-¯ô¤-f-fô¼-¤P-qô-»ôh-Ç+h-ºhÝG hïP-ÅP-Dô-¾Å-;-TßP-¤P-qô-»Ûm-ÇezÅ-Dô-¼P-GÛ-ºhôh-q-zŸÛm-ÇÀôz-¢ôP-ºyô-BôP-‚ïh-fÞz-ˆÛ-¤ïh-¼zÅ-ºhÝG ¼ï-¤hô-ÅïRKïºÛ-GmÅ-±ß¾-fôG-i-IôGÅ-ºGº-ÁÅ-ˆÛÅ-hô-ÇoP-GmP-GÛ-ºhÝG-ÇezÅ-PÅ-ÁïÅ-±ôh-ˆÛ-GmÅ-±ß¾-ºhÛ-¤Dô-vôh-‚Å-q-»Ûmü
དྲ་དཔོན་ལགས། གོང་གི་མཆན་བུ་འདི་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་རོགས་བྱོས།
ག་རེ་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་དམ། མི་འདི་དག་གིས་གང་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་ན། རང་གི་བོད་ཡིག་དུ་འབྲི་མི་ཐུབ་པར་དྲ་དཔོན་ལ་བོད་ཡིག་དུ་བསྒྱུར་རོགས་ཟེར་ནས་དྲ་དཔོན་ལ་སྡུག་གཏད་ནས་གང་བྱེད་འདོད་པ་ཡིན་ན། ཨ་ལ་ཀུ་རེ་ཡིན། དྲ་དཔོན་ལགས། འདི་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་རོགས་གནོང་དང་། ཁོང་གི་ག་རེ་གསུང་འདུག་བལྟ་ན་འདོད།