སྔགས་པའི་བྱུང་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ།༼གཉིས་པ༽

 

རླངས་སྔགས་སྐལ་བཟང་རྡོ་རྗེ།

ལྔ། སྔགས་པའི་འདུལ་བ།

དེ་བས་ན་གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་སྒོ་རུ་ཞུགས་པའི་སྔགས་པའི་འདུལ་བ་ནི། རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་[41]ལས། ”རབ་ཏུ་བྱུང་དང་ཁྱིམ་པ་ཡི། །ཕྱོགས་གཉིས་པོ་འདིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ།”ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ལས། “ཁྱིམ་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ནས་ནི། །རིག་སྔགས་རྒྱལ་པོ་རྟག་ཏུ་བསྒྲུབ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་རབ་བྱུང་ན། །སྡོམ་པ་གསུམ་པ་གནས་པར་བྱ། །སོ་སོར་ཐར་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །རིག་འཛིན་རང་གི་སྡོམ་པའོ། །” ཞེས་ཕྱི་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་དང་། ནང་བྱང་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ། གསང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམ་ཚིག་གསུམ་པོ་རང་ས་ནས་ཐུན་མོང་དུ་སྲུང་རྒྱུ་ལས་སྒྲུབ་པོའི་རྟེན་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་མེད།
ཡང་། ལེགས་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུད་[42]ལས། “སྒྲུབ་པས་གསང་སྔགས་ཐམས་ཅད་དང་། །ལྷ་རྣམས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་། །ཟློས་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ། །མཁས་པས་ཞེ་སྡང་མི་བྱའོ། །མཁས་པས་གསང་སྔགས་ཆོ་ག་ལ། །གསང་སྔགས་རང་བཟོ་མི་བྱ་ཞིང་། །རང་བཞིན་ངན་པའི་མི་དག་ལ། །བརྙས་པར་ཡང་ནི་མི་བྱའོ། །བླ་མ་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོན་པ་དང་། །སྤྱོད་པ་ངན་པར་གྱུར་ན་ཡང་། །ངག་གམ་ཡང་ན་ཡིད་ཀྱིས་སུ། །ནམ་ཡང་སྨད་པར་མི་བྱའོ། །མཁས་པས་རིག་སྔགས་དག་ལ་ནི། །ཁྲོས་ནས་གནན་དང་བཅིང་བ་དང་། །བཅད་པ་དང་ནི་ཚར་བཅད་དང་། །དྲག་སྤྱོད་དེ་དང་མི་བྱའོ། །གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མ་གནང་པར། གསང་སྔགས་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པ་ལ་ཡང་། །ཆོ་ག་ཤེས་པས་སྔགས་མི་སྦྱིན། །རྒྱུད་ཤེས་མཁས་པས་གསང་སྔགས་དང་། །ཆོ་ག་ཕྱག་རྒྱ་ཞིབ་མོ་དང་། །རྒྱུད་དང་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པ་དང་། །དཀྱིལ་འཁོར་མ་ཞུགས་ལ་མི་སྦྱིན། །མཚོན་ཆ་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་འདྲ་བ་དང་། །ཕྱག་རྒྱ་སྣ་ཚོགས་འདྲ་བ་དང་། བཟའ་བར་མི་བྱ་འགོང་མི་བྱ། །སྒྲུབ་པ་པོ་ནི་བློ་ཅན་གྱིས། །དམན་རྣམས་སྨད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་ཡང་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དག་དང་། །ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་བརྩད་མི་བྱ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་དག །ཐོས་ནས་སུན་ནི་མི་དབྱུང་ངོ་། །སྔགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་པོ་དག་དང་། །ལྷན་ཅིག་ནམ་ཡང་འགྲན་མི་བྱ། །ཉེས་བ་ཆུང་ངུ་དག་ལ་ཡང་། ཁྲོས་ནས་དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་མི་བྱ། །ཟློས་པ་ཆོ་ག་ལ་གནས་པས། །གླུ་གར་རྩེད་མོ་མི་བྱ་སྟེ། །མཛེས་བར་བྱ་ཕྱིར་འཕྲེང་བ་དང་། །ཁ་དོག་བཅང་བར་མི་བྱའོ། །འགོང་བ་དང་ནི་མཆོང་བ་དང་། །རྒྱུགས་པ་དང་ནི་ཙབ་ཧྲལ་དང་། །ལུས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་ངན་ལེན། །ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་བར་བྱ། །བདེན་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིས། །ལོག་པར་ལྟུང་དང་འགྱུར་དང་རྩུབ། །དབྱེན་གྱི་ཚིག་ཀྱང་སྤང་བ་དང་། །དོན་མེད་གཏམ་ཡང་མི་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་གནས་པ་དང་། །རྩོད་པ་དག་ཀྱང་མི་བྱའོ། །” ཞེས་དང་། “ངོ་མཚར་རྣམས་ལ་དགའ་མི་བྱ། །ལྟད་མོ་ཀུན་ལ་བལྟ་མི་བྱ། །བུད་མེད་ཀུན་ལ་འཇོལ་ཉོག་ཏུ། །ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆགས་མི་བྱ། །སྔགས་ཟློས་ཆོ་ག་ལ་གནས་པས། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་། །ཟས་དང་དེ་བཞིན་སྤྱོད་པ་ལ། །མ་བསྡམས་པར་ནི་ཡོང་མི་བྱ། །” ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་[43]ལས། “རང་གི་སྔགས་སམ་གཞན་གྱི་སྔགས། །ཟློས་པས་དུག་གི་ལས་མི་བྱ། །སྒྲུབ་ལ་དགོས་པ་མ་གཏོགས་པར། །གསང་སྔགས་གཞན་དུ་སྤྱད་མི་བྱ། །” ཞེས་དང་། “ལྷ་ལ་གཞོལ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སུ། །མ་ཡེངས་པར་ཡང་འགྲོ་བར་བྱ། །སྡོམ་པ་དག་ནི་བཟུང་བར་བྱ། །ནན་ཏན་དུ་ནི་དམ་ཚིག་བསྲུང་། །སྒྲུབ་པ་པོ་ཡི་བློ་ཅན་གྱིས། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་སྡིག་པ་བཤགས། །དུས་གསུམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད། །རྒྱུད་མཐོང་ཆོ་ག་ཤེས་པ་ཡིས། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་སྨོན་ལམ་གདབ། །ཆོ་ག་སྤྱད་པ་དེ་དང་དེ། །ཇི་འདོད་པར་ནི་ཅི་ནུས་བྱ། །”ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ལས། ”ཡང་དག་ལྟ་ལ་ངེས་གྱུར་ཅིང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བརྟན་བྱས་ལ། དགེ་སློང་ལ་སོགས་འཁོར་བཞི་རྣམས། །མཁས་པས་རྟག་ཏུ་བཟུང་བར་བྱ། །” ཞེས་དང་། “ཟབ་མོའི་ཆོས་ནི་བཤད་པ་དག །ཐོས་ནས་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱུ་མཆོག་གི །མཐུ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ། །” ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ། “རིག་སྔགས་མཆོག་དང་རང་སྡོམ་དང་། །རིགས་སྔགས་འདུལ་བ་དག་ལ་ཡང་། །སྒྲུབ་པ་པོས་ནི་ནན་གྱིས་གནས། །རིག་སྔགས་འདུལ་བ་རིམ་པར་ཕྱེ་བའོ། །” ལ་སོགས་ཞིབ་རྒྱས་སུ་བཀོད་ན་དེ་ལས་ཀྱང་ཧ་ཅང་མང་། གང་ལྟར་སྔགས་ཀྱི་འདུལ་བ་ཤེས་ནས་ཚུལ་བཞིན་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་ཏེ་སྲུང་བ་ནི་སྔགས་སྡོམ་ཡིན། འདི་ལྟ་བུའི་གསང་སྔགས་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་ལ་ཡང་ངེས་པ་མ་རྙེད་པར། ང་ཚོས་རང་འགར་གསང་སྔགས་རང་གཤིས་གྱོང་པོའི་བག་ཆགས་ལ་ཚུར་བཀབ་སྟེ་འདོད་ཡོན་ལམ་ཁྱེར་སྔགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཞེས། དེར་བསྙད་བཏགས་ཏེ་བློ་སྣ་ཅུང་ཙམ་ཡང་ལྟ་སྒོམ་གྱིས་མ་བསྒྱུར་པར་སྣང་བ་ཐ་མལ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་ན་ཕན་པ་ལས་ཉེས་བ་ཆེ་བས་གཟབ་དགོས།

དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་ན། “སྔགས་ལ་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ངན་སོང་དང་། སངས་རྒྱས་གཉིས་ལས་འགྲོ་ས་གསུམ་པ་མེད།” ཞེས་པ་ལྟར། དེ་ཕྱིར་སྔགས་འདུལ་བའི་ལུགས་ལྟར་རྒྱུད་དོན་འཆད་ཉན། ལྷའི་མཚན་ཉིད་དང་གོ་དོན། དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཆོ་ག། ཟློས་བརྗོད་སྐབས་གང་ཡིན་རུང་། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྡོམ་ལུགས་ཤེས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་ན་གསང་སྔགས་སྒྲུབ་པ་པོའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཡིན་པས་སྔགས་སྤྱོད་སྐྱེ་བོའི་གྲལ་དུ་འཚུད་ཅིང་། དེ་མིན་ང་ཚོ་སྔགས་ལ་མོས་པ་པོ་ལས་སྔགས་པ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་པར་འཇོག་མི་ནུས། བྱ་རྒྱུད་ནས་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་བར་དུ་སྔགས་སྡོམ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་པ་ཡིན།

དཔུང་བཟང་གི་རྒྱུད་[44]ལས།  “སྔགས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན།།”  ཞེས་པ་ལྟར། དེ་མེད་པར་དབང་བཞིའི་སྣོད་དུ་ཡང་མི་རུང་། སྨིན་བྱེད་དབང་གི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་ཚེ་གྲོལ་བྱེད་ཁྲིད་ཀྱི་གདམས་པ་བསྐྱེད་རྫོགས་ལམ་དུ་སྒོམ་པའི་སྐལ་བ་དེ་བས་ཀྱང་མེད་པས་གསང་སྔགས་སྒྲུབ་པའི་སྔགས་པ་ཡིན་མི་སྲིད། གོང་གི་སྔགས་སྡོམ་དང་ལྡན་ན་དམ་ཚིག་དང་འདྲེས་ཡོད་པས། “དམ་པས་ཚུལ་བཞིན་སྤྱད་པས་ན། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་འཚིག་པར་འགྱུར། །” ཞེས་པ་ལྟར། སྔགས་པའི་འདུལ་བ་ཇི་བཞིན་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་སྒོ་གསུམ་ཐ་མལ་དུ་མ་བཏང་བར་དམ་པོར་བཟུང་བས་ངན་རྟོག་གིས་རང་རྒྱུད་མ་འཚིག་པར་དྲན་བྱེད་ཡེངས་མེད་བག་ཡངས་སུ་སྐྱོང་དགོས་པས་ན་དམ་ཚིག་གི་འཆིང་གིས་བཅིངས་ཏེ་སྡོམ་དགོས་སོ། །

 

དྲུག སྔགས་པའི་དམ་ཚིག

 

ད་ནི་སྔགས་པའི་དམ་ཚིག་ནི། དེ་ཡང་སྡོམ་པ་དང་དམ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་རློམ་མི་རུང་། དམ་ཚིག་ནི་ནམ་ཡང་འདའ་བ་མེད་པར་སྲུང་དགོས། སྡོམ་པ་ནི་”འདི་བྱའོ་འདི་ནི་མི་བྱའོ།” ཞེས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་དང་དགོས་པ་བྱུང་ན་མི་བྱ་བའི་ངེས་པ་ཡང་ཡོད། ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ། ས་མ་ཡ་སྟེ། “ས་ཞེས་བྱ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ། །མ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཉམས་ན། །དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་སྟེར་བ་ཡིན། །ཡ་ཞེས་ཉམས་ན་ཡལ་བར་འགྱུར། །” གཞན་ཡང་། བོད་སྐང་དུ། །”དམ་ཉིད་ཞེས་བྱ་བཅིངས་པ་སྟེ། །དེ་ཉིད་གྲོལ་ན་ཉམས་པ་ཉིད། །ཚིག་ཅེས་བྱས་དེ་འདས་ན། །མེ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར། །” ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་ལ་རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོའི་གྲངས་འདྲེན་མི་འདྲ་ཡང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་སྤྱིའི་དམ་ཚིག་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དམ་ཚིག ལྷག་པའི་དམ་ཚིག་ནི་སྤྱི་ལྟར་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན། [45] “སྣ་ཚོགས་བརྡ་ཡི་གསུངས་པ་ཡང་། །གཞུང་དང་ལྷ་དང་གང་ཟག་རྣམས། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལྷག་པ་ཡི། དམ་ཚིག་རྣམས་སུ་འདུས་པར་འདོད། །” ཅེས་གསུངས། དམ་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཀུན་ཐོབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ལ་འཇུག་མོད། མི་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གནང་ཞིང་འདའ་བར་མི་རུང་བའི་བཀའི་མཚན་ཉིད་དོ།།

གཞུང་སྤྱིའི་དམ་ཚིག་ནི། བྱ་སྤྱོད་རྣལ་འབྱོར་ཐུན་མོང་པའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི། ངན་སོང་སྦྱོང་རྒྱུད་[46]ལས། “ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་བསད་མི་བྱ། །མ་བྱིན་པ་ཡང་བླངས་མི་བྱ། །རྫུན་དང་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། །དངོས་གྲུབ་འདོད་པས་བྱ་བ་མིན། །ཆང་ནི་བཏུང་བར་མི་བྱ་ཞིང་། །ཤ་ལ་སོགས་པ་བཟའ་མི་བྱ། །སེམས་ཅན་གནོད་པར་སྦྱོར་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ།།”  ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་རྒྱུད་[47]ལས། “ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་བསད་མི་བྱ། །མ་བྱིན་པར་ཡང་བླངས་མི་བྱ། །རྫུན་པའི་ཚིག་ཉིད་སྨྲ་མི་བྱ། །ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན། །མྱོད་བྱེད་བཏུང་བ་རྣམ་པར་སྤང་། །བྱ་བ་མ་ཡིན་སྤང་བ་ཉིད། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ། །ལུས་ཀྱི་ལས་གསུམ་ངག་གི་བཞི། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་དག་ནི། །རྟག་ཏུ་སྤང་ཞིང་བསྲུང་བར་བྱ། །” ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ། ངན་སོང་སྦྱོང་བའི་ཚེ་དཀྱིལ་དམ་བསྒྲགས་[48]ལས། “སྲོག་ཆགས་རྣམས་ནི་བསད་མི་བྱ། །མ་བྱིན་པ་ཡང་བླངས་མི་བྱ། །རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་བྱ་བ་མིན། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་སྤྱད་མི་བྱ། །” ཞེས་པ་འདི་ལས་ཆང་སོགས་གཞན་དག་མ་གསུངས་སོ། ། རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ཀྱི་སྤྱིའི་དམ་ཚིག་ནི་རྩ་ལྟུང་བཅུ་བཞི་དང།  སྦོམ་པོ་བརྒྱད་སོགས་ཡིན།

རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན་[49]ལས། “ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཕས་ཕམ་པ། །བཅུ་བཞིར་གྲགས་པ་གང་འདི་ནི། །སྔགས་པས་དོན་ཀུན་འགྲུབ་བྱེད་པས། །སྤང་ཞིང་དོར་བར་མི་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་སྙིང་ནས་སྨོད་པ་དང་། །བདེ་གཤེགས་བཀའ་ལས་འདའ་བྱེད་པ། །ཞེ་སྡང་གིས་ནི་མཆེད་སུན་འབྱིན། །བྱམས་སེམས་མེད་པར་སེམས་ཅན་སྤངས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཆེན་འདོར་བ་དང་། །བདག་གཞན་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨོད་བྱེད། །སྣོད་མི་རུང་ལ་གསང་བ་བསྟན། །རྒྱལ་བའི་བདག་ཉིད་ཕུང་པོ་སྨོད། །དག་པའི་ཆོས་ལ་སོམ་ཉི་བྱེད། །གསུམ་ལྡན་ཁྲོ་ལ་བྱམས་ལྡན་ཏེ། །སྟོང་བ་ཐལ་བྱུང་ལ་རྟོག་པ། །དད་ལྡན་སེམས་ནི་སུན་འབྱིན་བྱེད། །དམ་ཚིག་དང་ལྡན་བརྩེ་མི་བྱེད། །ཤེས་ལྡན་བུད་མེད་སྨོད་པར་བྱེད། །སྔགས་པས་དེ་དག་ཡོངས་སྤངས་ནས། ངེས་བར་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་བྱེད། །དེ་ལ་སྔགས་པ་ཡོངས་འདས་ནས། །ངེས་པར་བདུད་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར། །སྦོམ་པོ་ལྟུང་བྱེད་ཉེས་དམིགས་ཀྱང་། །དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་བར་བྱ། །དམ་ཚིག་མི་ལྡན་རིག་མར་བསྟེན། །ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་རྩོད་པ་བྱེད། །གསང་བའི་ཆོས་ནི་སྟོན་པ་དང་། །དད་ལྡན་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་སྟོན། །ཉན་ཐོས་ནང་དུ་ཡུན་རིང་གནས། །སྣོད་མི་རུང་ལ་གསང་བ་བསྟན། །ཁ་ན་མ་ཐོ་སྦོམ་འགྱུར་ཏེ། །སྔགས་པ་དེ་ནི་དམ་སྡོམ་ཟད། །ཟད་པས་འགྲུབ་པར་ཡོངས་མི་འགྱུར། །” ཞེས་པ་འདིས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱིའི་དམ་ཚིག་གི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་། ཁྱད་པར་གྱི་དམ་ཚིག་ནི་སྔགས་པ་སོ་སོའི་བློའི་རྩལ་འཕང་མཐོ་དམན་དང་བསྟུན་ནས་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་རང་རང་གི་ཉམས་རྟོགས་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྲུང་དགོས་པ་དག་ཡིན།

ཡང་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན་[50]ལས། །”བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་ཉན་ཐོས་དང་། །བྱ་དང་གཉིས་ཀ་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད། །དགོངས་གསུངས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྡོམ་པའི་མཆོག །ང་ཡིས་ཡང་དག་བསྟན་པར་བྱ། །དྲི་ཆེན་དྲི་ཆུ་རཀྟ་དང་། །ཤེས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་ནི། །བཟའ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་བཟའ། །ལྟོ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མེས་སྦྱངས་བས། །ཕྱི་རོལ་ཟས་ལ་ཁྱད་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གླང་ཆེན་རྟ་ཤ་དང་། །བ་ལང་ཁྱི་ཤ་ཤ་ཆེན་ཆེན་རྣམས། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཟའ་བར་བྱ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གསད་པར་བྱ། །མ་བྱིན་པ་ཡང་བླང་བར་བྱའོ། །བུད་མེད་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་སྤྱོད། །བརྫུན་ཚིག་དག་ཀྱང་སྨྲ་བར་བྱ། །དེ་ལྟར་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་དགའ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉེས་པར་འགྱུར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཚིམ་ཞིང་དགའ། །” ཞེས་དང་ གཞན་ཡང་། “བླ་མ་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེས། །ཡང་དག་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁུར་ཡོངས་འདོར་ཏེ། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ང་འདྲར་འགྱུར། །” ཞེས་གསུངས། དེ་ལྟ་བས་ན། དམ་ཚིག་རྣམས་ནི་སྒོ་གསུམ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དུ་གྲུབ་ཅིང་སྣང་སྲིད་དག་པ་རབ་འབྱམས་སུ་མ་འཆར་བར་དུ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་ནམ་ཡང་བཟུང་མི་རུང་། འདི་ལྟ་བུའི་ལྟ་སྒོམ་གྱི་དགོངས་སྤྱོད་ཟབ་མོའི་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུབ་ཚེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མི་འཛིན་པས། “དམ་ཚིག་ཆེན་པོ་སྤང་བླང་མཚན་མ་དག” །ཞེས་པའི་གོ་དོན་རྟོགས་ཐུབ། སྔགས་བླ་མེད་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དམ་ཚིག་ནི་རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་གཉིས་ཡིན། སྤྱི་མདོ་ལྟར་ན་རྩ་བ་བླ་མའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་ལ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་ལ་དགུ་ཚན་དགུ་ཉེར་བདུན་གསུངས་ཡོད།

སྒྱུ་འཕྲུལ་མེ་ལོང་[51]ལས། ”ཐུན་མོང་མ་ཡིན་གང་ཟག་གིས། །ཐབས་ཆེན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ། །ཉོན་མོངས་ལྔ་དང་སྤྱད་པ་ལ། །བདུད་རྩི་ལྔ་དང་ཤེས་པ་ལྔ། །གྲུབ་པ་ལྔ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཉིད། །སྐྱེས་བུ་རིག་བྱེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །ཐུན་མོང་རྣལ་འབྱོར་ཡུལ་མིན་པས། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཞེས་སུ་གྲགས། །” ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་[52]ལས། ”དང་པོ་ལས་ཅན་རྣལ་འབྱོར་པས། །རྩ་བ་ཐུན་མོང་དམ་ཚིག་བསྟན། །བརྟན་ནས་ཉམས་ལྡན་གང་ཟག་ལ། །ཐུན་མོང་མིན་པའི་དམ་ཚིག་བསྟན། །” སོགས་གསུངས་པ་གཙོ་བོ་སྒྲུབ་པ་པོ་སྔགས་པའི་ལྟ་བའི་གོ་བ་དང་སྒོམ་པའི་ཉམས་མྱོང་ལ་རྩལ་ཐོན་མིན་ལས་རིགས་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོད་པ་ལས་ཀུན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཐུན་མོང་མིན། ཡན་ལག་གི་དམ་ཚིག་ཉེར་ལྔ་སྔགས་གསར་རྙིང་སྤྱི་མཐུན་དུ་འདོད།

དེ་ཡང་གསང་སྙིང་རྩ་རྒྱུད་[53]ལས། “གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་། །ང་རྒྱལ་ཕྲག་དོག་མི་སྤང་ངོ་། ཞེས་པ་ལྟར། ཇི་ལྟར་མི་སྤོང་བ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་ཏེ་རང་བཞིན་ཤེས་པ། ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ། ཆེན་པོ་མི་སྤོང་པའོ།། ཆོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་ལྔ་ཡང་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་ངེས་པས་སྤང་གཉེན་མི་དགོས་པར་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པའི་དབྱིངས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཉོན་མོངས་བྱང་ཆུམ་ལམ་དུ་ཁྱེར་ཏེ། སློབ་པ་ལམ་གྱི་སྐབས་འཁོར་བ་འདི་ཉིད་ན་ཡང་སྒྱུ་མའི་ཚུལ་དུ་བདེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པས་དཔེར་ན། རྨ་བྱས་དུག་ཟོས་པ་ལྟར་རྒྱན་དང་གྲོགས་སུ་ཤེས་པས་སྤང་བྱ་མེད་པས་མི་སྤང་པའི་ཐ་སྙད་བཏགས།

སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་[54]ལས། “ཐབས་ཆེན་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ལ། །ཉོན་མོངས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་འགྱུར།།” ཞེས་སོ། དྭང་ལེན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་སེམས་དཀར་དམར་དང་། དྲི་ཆེན་དང་ཤ་ཆེན། དྲི་ཆུ་སྟེ་བདུད་རྩི་ཆེན་པོ་དག་ནི་མདོ་ལམ་མ་ཟད་བྱ་སྤྱོད་གཉིས་ན་ཡང་སྤང་བྱར་གསུངས་པ་གང་ཞིག་བླ་མེད་འདི་ན་རིགས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་དམ་རྫས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་ངེས་པའི་བླང་བྱར་བརྩི་བས། གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་བཟློག་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་དྭང་དུ་ལེན་པའོ། ། དྭང་དུ་ལེན་ཚུལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་རོལ་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱན་དུ་གཙང་དམེ་གཉིས་འཛིན་མཚན་མའི་རྣམ་རྟོག་གི་ཞེན་པ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ་བླང་ངོ་། །

གསང་སྙིང་རྩ་རྒྱུད་[55]ལས། “བདུད་རྩི་སྨན་ནི་རྟག་ཏུ་སྤྱད། །བླ་མེད་འགྲོ་བའི་གསོས་ཡིན་པས། །གཙང་སྨེ་མེད་པར་བཟའ་བར་བྱ། །” ཞེས་གསུངས་སོ། ། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ལྔ་ནི། སྦྱོར་བ་དང་སྒྲོལ་བ། མ་བྱིན་ལེན་དང་རྫུན་སྨྲ་བ། །ངག་བརླིང་པོ་བཅས་སོ། ། སྦྱོར་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི། དབང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་བུད་མེད་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་གཙོ་བོར་གསུངས་ཀྱང་། ཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་བདེ་བ་ཆེན་པོས་ཟིན་པས་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པའི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱན་དུ་ལོན་ཅིང་སྤྱོད་པ་གཞན་དབང་དུ་མ་གྱུར་པའི་ངང་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཞིག་ཏུ་གོ་དགོས། སྒྲོལ་བ་སྙིང་རྗེའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཉམས་པ་ཞིང་བཅུ་ལྟ་བུ་གང་གིས་བསྒྲལ་བ་རྣལ་འབྱོར་བ་རབ་ཡེ་ཤེས་ལྷ་ལས་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་པ། སེམས་ཅན་གནས་སྟོབས་པའི་རྟགས་དང་ལྡན་པ། ཐ་མ་ཡང་རང་ལམ་གྱི་ལྟ་བའི་གདེང་དང་ལྡན་ཞིང་རྡོ་རྗེའི་ཕྲ་མོའི་ཏིང་འཛིན་ལས་སུ་རུང་བས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཞིག་གི་སྤྱད་བྱའོ།། དེ་བས་ན། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཅི་ནུས་སུ་སྤྱད་པར་བགྱི། ཨུ་རྒྱན་ཆེན་[56]པོས། “སྙིང་རྗེ་མེད་ན་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་རུལ།།” གསུངས་པས་སྙིང་རྗེ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན། དེ་མིན་རང་འགར་ཞེ་སྡང་རང་མཚན་པ་གཞིར་བཞག་ཐོག་འཚེངས་པ་གསུམ་དང་མི་ལྡན་པར་མཐུ་གཏད་བྱས་ན་སྲོག་བཅད་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བས་གཟབ་དགོས། སྲོག་བཅད་ལྟ་བུའི་རྩ་བའི་སྡོམ་པ་དང་འགལ་བ་ཞིག་ནང་པའི་སྒོར་ཞུགས་པ་ཀུན་ལ་མེད། དེ་བས་ན་སྔགས་ལ་ཞུགས་པ་ཀུན་གྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པ་ཡང་ཤེས་ཐུབ།

གསང་བ་རྒྱན་གྱི་བཀོད་པའི་རྒྱུད་[57]ལས། “འཇུངས་བ་རྣམས་ཀྱི་ནོར་འཕྲོག་བྱ། །ལྟ་བ་ངན་ལ་བརྫུན་དུ་སྨྲ། །” ཞེས་གཞན་གྱིས་སྲོག་སྐྱོབ་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ལོག་ལམ་ནས་ལྟ་ངན་པ་འཚེ་བ་ཅན་དགེ་བའི་ལམ་ལ་འཁོད་པའི་ཆེད་རྫུན་དང་རྩུབ་མོའི་ངག་སོགས་སྤྱད་པ་བྱ་བ་ནི་ཐབས་དང་ལས་ལ་མཁས་ཤིང་། ལྟ་སྒོམ་དང་ཉམས་རྟོགས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་ཁོ་ནའོ། ། ཤེས་བར་བྱ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་ཕུང་ལྔ་རིགས་ལྔ། འབྱུང་ལྔ་ཡུལ་ལྔ། ཡུལ་རྣམས་སེམས་མ། དབང་ཤེས་རྣམས་སེམས་དཔའ་དང་། ཕུལ་ཁམས་གཤེགས་པ་གཤེགས་མ། སྐྱེ་མཆེད་སེམས་དཔའ་སེམས་མ། ཡན་ལག་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་སོགས་གདན་གསུམ་ཚང་པའི་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། ། སྒྲུབ་བྱ་ལྔ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཤེས་བྱ་ལྔ་བོ་དེ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པའི་སྟོབས་དང་མཐུ་ཡིས་རང་རྒྱུད་ལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཏིང་འཛིན་གསུམ་དང་ཆོ་ག་ལྔ་རྫོགས་ནས་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། ། དེ་ལ་ཡང་ནང་གསེས་སུ་རྒྱུད་སོ་སོའི་དགོངས་པའི་དབྱེ་ཚུལ་མང་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཡན་ལག་གི་དམ་ཚིག་བསྡུའོ། །

 

༼ལུང་སྦྱོར་དཔེ་ཁུངས༽

 

 

[41] རྒྱུད་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ། ལེའུ་༤་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༩༣-ཉ) ཤོག་གྲངས་(༢༢༣-ཉ) ཡང་དེ་ཉིད་ལས། (༢༢༣-ཉ) བདག་གིས་སྔ་མོ་ཞུས་པ་ན་ཁྱིམ་པའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་པ་དང་། འདིར་ཁྱིམ་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་གཉིས་མ་འདྲ་བ་འདུག ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀརྨ་བཛྲ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྒྱུར

[42] ལེགས་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུད། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༡༠༡-ཚ) ཤོག་གྲངས་(༢༥༣-ས) ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཤོག་གྲངས(༢༥༤-ཉ) ༼བསྒྱུར་མཚན་མི་འདུག

[43] ལེགས་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུད། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༡༠༡-ཚ) ཤོག་གྲངས་(༢༥༤-ས) ཡང་དེ་ཉིད་ལས་(༢༥༥-ཉ) ཡང་(༢༥༥ཉ-) ཡང་(༢༥༦-ས) ཡང་(༢༥༧-ཉ)

[44] དཔུང་བཟང་གི་རྒྱུད། ལེའུ་༡༡་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༡༠༡-ཚ) ཤོག་གྲངས་(༢༡༦-ས)  ༼བསྒྱུར་མཚན་མི་འདུག

[45] ༼སྣ་ཚོགས་༽བདག་གིས་སྔ་མོའི་དཔེ་ཀློག་ཟིན་བྲིས་ནང་ཡོད་ཀྱང་མཚན་བྱང་ད་རུང་རྙེད་མ་སོང་།

[46] འཕགས་པ་ངན་སོང་སྦྱོང་རྒྱུད། ལེའུ་ རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༩༢-ཏ) ཤོག་གྲངས་(༥༩-ཉ)

[47] རྒྱུད་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ། ལེའུ་༤་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༩༢-ཉ) ཤོག་གྲངས་(༥༩-ཉ) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀརྨ་བཛྲ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྒྱུར

[48] ངན་སོང་སྦྱོང་རྒྱུད།  རྒྱུད་འབུམ། པོད(༩༢-ཏ) ཤོག་གྲངས(༨༡-ས) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱན་ཏིང་གརྦྷ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་བནྡེ་ཛ་ཡ་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར།ཨཱ་ཙྱ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་སྐད་གསར་བཅོས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ།

[49] རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན། ལེའུ་༡༦་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༨༨-ཅ) ཤོག་གྲངས(༣༣༡-ཉ) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་མ་ལ་གུབ་ཏ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་ལྷ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར།

[50] རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན། ལེའུ་༡༦་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༨༨-ཅ) ཤོག་གྲངས(༣༣༡-ས) ཡང་དེ་ལས(༣༣༡-ས) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་མ་ལ་གུབ་ཏ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་ལྷ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར།

[51] སྒྱུ་འཕྲུལ་མེ་ལོང་། ལེའུ་༡༣་བཞུགས། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༢༥-ཟ) ཤོག་གྲངས་(༦༢༠-ས) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་ལ་མི་ཏྲ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་བེ་རོ་ཙ་ནས་བསྒྱུར།

[52] སྒྱུ་འཕྲུལ་མེ་ལོང་། ལེའུ་༡༣་བཞུགས། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༢༥-ཟ) ཤོག་གྲངས་(༦༢༡-ཉ) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་ལ་མི་ཏྲ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་བེ་རོ་ཙ་ནས་བསྒྱུར།

[53] གསང་སྙིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པ། ལེའུ་༨༠་བཞུགས། རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༡༠༣-ཝ) ཤོག་གྲངས་(༢༤༨-ཉ) ༼

[54] སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ། བདག་གི་དཔེ་ཀློག་ཟིན་བྲིས་ནང་མཚན་བྱང་འདི་བྲིས་འདུག འོན་ཀྱང་བཙལ་དུས་བརྙེད་མ་སོང་པས་ར་འཕྲོད་གསལ་པོ་བྱ་ཐབས་བྲལ།

[55] སྒྱུ་འཕྲུལ་ཐལ་བ། ལེའུ་༣༣་བཞུགས རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། པོད་(༢༥-ཟ) ཤོག་གྲངས་(༤༡༣-ཉ) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་གཉགས་ཛྙཱ་ན་ཀུ་མ་རས་འཕན་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར།

[56]ཨྱོན་ཆེན་པོའི་གསུངས། དཔེ་དེབ་ཀྱི་མཚན་བྱང་ད་རུང་ལག་ཏུ་མ་སོན་པས་

[57] གསང་བ་རྒྱན་གྱི་བཀོད་པའི་རྒྱུད། རྒྱུད་འབུམ། པོད(༩༢-ཏ) ཤོག་གྲངས་(༣༡༤-ཉ) ༼རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཆེན་པོ་བདེ་གཤེགས་དཔལ་དང་། སྒྱུར་བྱེད་མཁས་པ་སྒྲ་ཡི་གཞུང་ལུགས་ལ་བློ་དཀར་བ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་དཔལ་ས་སྐྱའི་དབེན་གནས་དམ་པར་བསྒྱུར།