བོད་ས་གླང་ལོའི་ལོ་གསར་ཉིན་ནི་བོད་དུ་མཚོན་ན་ལོ་ནག་སྲུང་གཙི་བྱས་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཉིན་དེར་བོད་མི་ཚོས་རྒྱུན་སྲོལ་ལྟར་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་རྒྱས་སྤྲོས་ཀྱིས་སྲུང་གཙི་བྱས་མེད་མོད། བོད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེའི་ངོས་ནས་བཤད་ན། དེང་དུས་ཀྱི་ཚན་རིག་གི་རྗེས་སུ་སྔར་ལས་གོམ་གང་མདུན་སྐྱོད་བྱས་པའི་ཉིན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་མཉེན་ཆས་གསུམ་པ་དང་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྐད་གདངས་གཉིས་དབུ་འབྱེད་དང་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པས་ཡིན།
ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ དང་བོད་ས་གླང་ལོའི་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་ ༡ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་གྲོང་བརྒྱད་པའི་ཕོ་བྲང་གཟིམ་ཆུང་དུ། ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་མདོ་སྨད་སྤྱི་ཟུར་རོང་བོ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་སེ་ར་བྱེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཅིག་དང་གྲྭ་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་མཉེན་ཆས་གསུམ་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྐད་གདངས་མཉེན་ཆས་གཉིས་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་ཅིང༌། ཁོང་གིས་གྲྭ་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་ད་བར་ཧུར་ཐག་དགོས་དེང་དུས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བོད་ཡིག་མཉེན་ཆས་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཟོས་པར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང༌།དམིགས་བསལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད།
སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གསུམ་པ་ནི་དེ་སྔའི་མཉེན་ཆས་ཁག་ལ་བརྟེན་པའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང༌། ཤེས་ལྡན་པ་གང་མང་ཞིག་གི་དགོངས་ཚུལ་དང་ལེན་བྱས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ། མཉེན་ཆས་འདིར་ཡིག་གཟུགས་ཁག་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཅིག་གྱུར་ཨང་རྟགས་ (Unicode) གཞིར་བཟུང་ཐོག་བཟོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཉེན་ཆས་གང་མང་ཞིག་གི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཅིག་གྱུར་ཨང་རྟགས་ (Unicode)ཅན་གྱི་བོད་ཡིག་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་ལ་བསམས་ནས། སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གཉིས་པ་གཞིར་བཞག་ཐོག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པར་བྱས་འདུག་ལ། མཛུབ་གནོན་གྱི་ཐད་ལ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཁྱབ་ཆེ་བའི་མཛུབ་གནོན་ཁག་བཞི་བཟོས་ཡོད་པས་རང་མོས་ལྟར་འདེམས་ཆོག ཡིག་གཟུགས་རྙིང་བ་ཁག་གང་མང་ཞིག་ UDP བརྒྱུད་ནས་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གསུམ་པར་བསྒྱུར་ཆོག་ཅིང༌། ཡིག་གཟུགས་བསྒྱུར་ཚུལ་http://www.udp.leighb.com/getstart.htm དྲ་གནས་དེར་གསལ་འདུག
དེ་སྔོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཅིག་གྱུར་ཨང་རྟགས་སྟེང་བཟོས་ཡོད་པའི་ཡིག་གཟུགས་གང་མང་ཞིག་གིས་དེབ་དང༌། དུས་དེབ། ཚགས་ཤོག་སོགས་ཇུས་འགོད་བྱེད་མི་ཐུབ་མོད། སྨོན་ལམ་གསུམ་པ་ནི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་དེབ་རིགས་ཇུས་འགོད་བྱེད་ཡུལ་Adobe InDesign CS3 མཉེན་ཆས་ནང་བེད་སྤྱོད་ལེགས་པར་གཏོང་ཐུབ་པ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཡིག་གཟུགས་ཆེ་ཆུང་ཐད། སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གསུམ་པ་དབྱིན་ཡིག་དང་ཆེ་ཆུང་གཅིག་གྱུར་བཟོས་ཡོད་པས་བརྙན་ཡོལ་དང་ཡིག་ཆ་སོགས་བོད་ཡིག་ཐོག་བཞག་ན་ཆེ་ཆུང་དབྱིན་ཡིག་དང་གཅིག་མཚུངས་ཐོག་གནས་ཐུབ། ད་དུང་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་གསུམ་པ་ནི་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་གློག་ཀླད་མ་ལག་གསར་པའི་ནང་བེད་སྤྱོད་ལེགས་པར་གཏོང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཡིག་ཆ་འཚོལ་བ་དང་ཡིག་སྒམ་སོགས་བོད་ཡིག་ཐོག་ནས་རང་འདོད་ལྟར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་གི་ཡོད་འདུག་ལ། འདི་ནི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོར་མཚོན་ན་རང་ཉིད་གང་ལ་བྱང་ཞིང་གོམས་པའི་མཛུབ་གནོན་རང་འཇགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཅིག་གྱུར་ཨང་རྟགས་ཅན་གྱི་ཡིག་གཟུགས་བཀོད་སྤྱོད་ལེགས་པར་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པས།གཅིག་གྱུར་གྱི་མཛུབ་སྣོན་ཞིག་བྱུང་བ་རེད་ལ། ང་ཚོའི་མདུན་དུ་ལྷག་པའི་མཛུབ་གནོན་གཅིག་གྱུར་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོངས་སེལ་ཡོད།
དེ་བཞིན་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྐད་གདངས་ནི། བོད་ལ་ཐུན་མོང་གི་སྐད་གདངས་ཤིག་ཡོང་ཆེད། གཙོ་བོ་ཡི་གེ་གྲངས་བཞི་བརྒྱ་ཉེར་བཞི་ལ་སྒྲ་གདངས་དང༌། སྐྱེ་གནས། བྱེད་པ། རྩོལ་བ། དྲག་ཞན། རླུང་ཤུགས་ཆེ་ཆུང་སོགས་ཡི་གེ་གཅིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཁག་དགུ་རེ་བྱས་ཡོད་པ་དང༌།དེ་ཡང་བློ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་ལ་དམིགས་ནས་མིག་གི་མཐོང་རྒྱུ་དང་རྣ་བས་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པར་བཟོས་ཡོད། འདི་ལ་ཐོག་མར་དབྱངས་གསལ་སྦྱོར་ཀློག་ནས་མིང་ཚིག་དང༌། ཞེ་ས། ཚིག་ལྷུག ཚིགས་བཅད། གཏམ་བཤད་བྱེད་སྟངས་སོགས་རྩ་བའི་སྡེ་ཚན་ཁག་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་ཡོད་ཅིང་། འདིའི་ནང་ཡིག་འབྲུ་གྲངས་ལྔ་ཁྲི་ལྷག་དང་སྐད་དུམ་བུ་ལྔ་སྟོང་ལྷག དེ་བཞིན་གློག་བརྙན་དང་འགུལ་རིས་གྲངས་སུམ་སྟོང་ལྷག པར་རིས་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་གིས་གྲུབ་པའི་མཉེན་ཆས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཕོ་སྐད་དང་མོ་སྐད་ཆ་ཚང་རེ་རང་མོས་ལྟར་འདེམས་ཆོག་པར་བཟོས་ཡོད། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ནང་དུ་མཉེན་ཆས་དེ་སྒྲིག་འཇུག་བྱས་ན། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལྷག་པར་སྒྲ་གདངས་ཐད་ནས་དགེ་རྒན་ཞིག་གི་གོ་ཆོད་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཚང་འདུག
སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྐད་གདངས་འདི་བཟོས་སྐབས་ཁོང་གིས་བོད་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་དབང་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་གང་མང་ཞིག་གི་དགོངས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་དང་འབྲེལ། སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་ཁུངས་ལྡན་བརྡ་སྤྲོད་འགའ་གཞིར་བྱས་ཤིང༌། སྒྲ་གདངས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གང་ཐུབ་གནང་ཡོད་འདུག་ལ། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་མིག་མདུན་དུ་སླེབས་པའི་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་གདངས་མཉེན་ཆས་འདིར་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་ཡག་པོ་རེད། ང་ཚོར་མཚོན་ན་དེང་དུས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསར་བཏོད་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད་སྟབས། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་གདངས་མཉེན་ཆས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་བར་ཡག་པོ་རེད་ལ། རྗེས་ཕྱོགས་མུ་མཐུད་འདིའི་ཐད་དུ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་ཞེས་བཀའ་སློབ་གནང་ཡོད།
གོང་གསལ་དྲ་རྒྱ་འདི་གཉིས་ནས་སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་མཉེན་ཆས་གསུམ་པ་དང་། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྐད་གདངས་གཉིས་ཕབ་ལེན་བྱ་ཐུབ།
འདི་གའི་གསར་འགོད་པ་ཨ་རིག་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ།