ཨ་མདོའི་ཚོད་མ་ཨེ།

Comments (42) on “ཨ་མདོའི་ཚོད་མ་ཨེ།”

1. ངས་ནི་སྔོན་ཆད་ནས་མོག་མོག་གམ་མོ་མོ་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་ཀོ་རེའམ་བག་ལེབ་དང་ཀྲིན་མོག་གམ་ཀོ་རེ་རླངས་བཙོས་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་མིང་ལ་རྒྱ་ཡིས་མོ་མོ་ཟེར་བ་དེ་རང་ཡིན་ཤག་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་གོང་གི་ཀྲིན་མོག་ཞེས་པ་དེ་ཡང་རྒྱ་སྐད་ཡིན་འདུག ཡུལ་ལ་ལར་མོའུ་མོའུ་དང་མོས་མོས་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་ཡུལ་སོ་སོའི་སྐད་གདངས་དབང་གིས་ཡིན་པ་ལས་དོན་ལ་མོག་མོག་རེད་སྙམ། དཔེར་ན་ཇ་འཐུང་ལ་ས་ཆ་ལ་ལར་ཇ་འཐུས་ ཇ་འཐུའུ་ བཟུང་ལ་བཟུས་སམ་བཟུའུ་ལྟ་བུ་ཟེར་བ་ལྟར་མིན་ནམ།

2. ང་སྐྱེས་པའི་གྲོང་ཡུལ་དུ་ཡང་སྔོ་ཚལ་ལ་ཚོད་མ་ཟེར། ང་བྱིས་པ་ལོ་ངོ་དྲུག་བདུན་ནས་བཟུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་བར་དགོན་པར་མ་འགྲོ་གོང་དུ། ཚོད་འཕུར་དང་སྤ་རུ་ཁྱེར་ནས། ཕྲུ་གུ་གཞན་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ཞིང་རྔོས་མ་བརྒྱབས་པའི་ཞིང་སྒང་དུ་ཚོད་མ་བཙལ་ནས། སྒྲུགས་པར་འགྲོ། ཚོད་མ་རེ་རེ་བཞིན་མིང་མི་དྲན་ཡང་། ཁལ་པ་ཞེས་གྲོང་པའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་ཚོད་མ་དེ་མང་ཤོས་དང་བཅུད་ཆེ་ཤོས་ཡིན དྲིན་ཅན་མ་ཡིས་ཚོད་མ་དེ་བཏབ་ནས་ཐུག་པ་བསྐོལ་པ་འཐུང་བ་དྲན། ནུབ་ཕྱོགས་པས་ཐུག་པ་ཟ་ཟེར་མ་གཏོགས་འཐུང་བ་མི་ཟེར།
   བོད་དབུས་སུ་ཡང་སྔ་རབས་པའི་དུས་སུ་ཚོད་མ་ཞེས་ཀྱང་། དིང་སང་སྔོ་ཚོད་དང་སྔོ་ཚལ་ཞེས་འགྱུར་ཡོད་འདུག འདུལ་བ་ན། དགེ་སློང་གིས་འབྲས་ཆན་མང་དུ་ཟ་བར་འདོད་པས་ཚོད་མས་འབྲས་ཆན་འགེབས་པ་དང་། ཚོད་མ་མང་དུ་ཟ་བར་འདོད་པས་འབྲས་ཆན་གྱིས་ཚོད་མ་འགེབས་པ་ལྟུང་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ། ཞེས་བོད་དུ་བཀའ་འགྱུར་ཀློག་པ་ན་མཐོང་བ་དྲན་པ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་མཁྱེན་ལྡན་ལོ་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་ཞུས་དག་མཛད་ཐུབ་ན་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་ནོ།

3. ཨ་ར་དཀར་པོས་གསུངས་པ་བཞིན་ངས་ཀྱང་མོག་མོག་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་སྐད་ཟུར་ཆགས་ཤིག་རེད་བསམ་ཡོད། དེ་ནས་ཁོན་ཟེར་བ་མ་རེད་ཁོལ་ཟེར་བ་རེད། མོག་མོག་བཙོ་ས་དེ་ལ་ཁོལ་སེག་ཟེར། ཆུ་ཁོལ་མའི་རླངས་པའི་ཐོག་བཙོ་ཡི་ཡོད་པས་དེ་ལ་ཁོལ་ཐོག་ཟེར། མཚམས་རེར་ཁོལ་ཐོག་འཚལ་མ་ཡང་ཟེར། འཚལ་མ་དང་ཚོད་མ་དོན་གཅིག་པར་སྣང་།

4. དང་པོ།

   བསམ་ཚུལ་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ། མོག་མོག་ཟེར་བ་འདི་རྒྱ་སྐད་ལས་ཟུར་ཆགས་པ་རེད་བསམ་མཁན་མང་པོ་འདུག འོན་ཀྱང་། ངེད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་དྲི་བ་ནི། གལ་སྲིད་མོག་མོག་ཟེར་བ་འདི་རྒྱ་སྐད་ནས་ཟུར་ཆགས་པ་ཡིན་ན། ག་དུས་ནས་ཟུར་ཆགས་པ་རེད་དམ། ཟུར་མ་ཆགས་སྔོན་ལ་མོག་མོག་ཞེས་འབོད་མཁན་གྱི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འདི་དག་གིས་མིང་གཞན་པ་ཅི་ཞིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད་དམ། འདི་ལ་རྒྱུ་ཆ་ཁ་སྣོན་བྱེད་རོགས།

   གཉིས་པ།

   “ཁོན་མ་རེད་ཁོལ་ཟེར་མཁན་ང་ལ་ཁ་ཤས་བྱུང་སོང་། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་པ་གུར་མགོན་སྐྱབས་ལགས་རེད་། ཁོང་གིས་གསུངས་དོན།
   ངའི་ཕ་ཡུལ་དུ་ཁོན་གྱི་མིང་ལ་ཁོལ་ཟེར་ཏེ། ཚོད་མ་ཁོན་ལ་བཞག་པར་ཚོད་མ་ཁོལ་ལ་བསྐྱོན་ཟེར། ངས་ནི་ད་ལྟའི་བར་ཁོལ་ཟེར་བ་ཆུ་ཁོལ་མའི་སྟེང་ལ་བསྐྱོན་པ་དེར་གོ་བ་ཡིན་སྙམ་བཞིན་ཡོད་། གཞན་དུ་ཁོན་ཞེས་རླངས་པ་འགྲོ་སའི་དྲ་མིག་ཅན་དེ་ལ་ངའི་ཕ་ཡུལ་དུ་ཁོལ་ཚགས་ཟེར་བས་ཁོལ་ཟེར་བ་དེ་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ཁོལ་དང་ཁོན་གཉིས་རྗེས་འཇུག་ན་ལ་གཉིས་བརྗེས་པ་ཙམ་ཡང་ཡིན་སྲིད་།”

   འདིའི་སྐབས་སུ་ངེད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་དྲི་བ་ནི། ཁོན་ནམ་ཡང་ན་ཁོལ་གང་ཡིན་རུང་། ད་ལྟ་ང་ཚོས་གླེང་བཞིན་པའི་ཁོན་ནམ་ཁོལ་ཞེས་པའི་ཡོ་བྱད་འདི་མ་དར་སྔོན་དུ་། ཨ་མདོའི་ས་ཁུལ་འགའ་ཤས་སུ་ཟངས་ངུའི་ནང་ལ་ཆུ་བླུགས། དེའི་སྟེང་ལ་སྤེན་མ་བཞག སྤེན་མའི་སྟེང་ལ་ཚོད་མ་བཞག་ནས་བཙོ་གི་རེད་ཟེར། དེའི་སྐབས་ཀྱི་སྤེན་མ་དེ་དག་ལ་ཁོན་ནམ་ཡང་ན་ཁོལ་ཟེར་རམ། ཡང་ན་ཁོན་ནམ་ཁོལ་ཟེར་བ་དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ། འདི་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཆ་ཁ་སྣོན་བྱེད་རོགས།

   གསུམ།

   ངེད་ཀྱི་ངོ་ཤེས་དགེ་བཤེས་ཤིག་གིས་ཁོན་ལ་རྣམ་འགྲེལ་རྩ་བ་ལས་ཕྲུ་བ་ཞེས་ལབ་ཡོད་ཟེར། ངས་དེ་བཀླགས་རྒྱུ་མ་བྱུང་། གལ་སྲིད་དེ་བདེན་ན། ཕྲུ་བ་ལ་ཁོག་མའི་གོ་དོན་ཡོད་པ་རེད་། དེ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ།

5. ངའི་ཕ་ཡུལ་འབའ་རྫོང་རོང་བའི་སྐད་དུ། ཚོད་མ་ལ་རིགས་གསུམ་ཡོད། ༡ ཁོན་ལ་བཞག་པའི་ཤ་ཚོད། ལ་ཚོད། ཀ་ཚོད་སོགས་དང་། ༢ སྔོ་ཚལ་རིགས་བརྔོས་པའི་ཁ་ཟས། ༣ ཚོད་དཀར། ལ་སེར་སོགས་རྫ་མའི་ནང་བསྙལ་ནས་བཞག་པ་གསུམ་ལ་ཚོད་མ་ཟེར། ཤ་ཚོད་སོགས་བཙོ་བྱེད་དེ་ལ་ཁོན་ཟག་ཟེར་ཞིང་། བཙོ་བ་ལ་ཁོན་ལ་ལངས་ཟེར། ཁོན་ལ་དབྱེ་ན་ཤིང་གིས་བཟོ་བ་དང་ཧ་ཡང་གིས་བཟོས་པ་གཉིས་ཡོད་ལ། ཤིང་གི་ཁོན་ཟག་ལ་ཡང་སྨྱུག་མས་བཟོས་པ་དང་ཤུག་པས་བཟོས་པ་གཉིས་ཡོད།

6. རྒྱ་གར་གྱིས་སབ་ཇི་ཟེར་ས་ལ། བོད་པས་ཚོད་མ་དང་། ཡུལ་ལ་ལར་པགས་མ་ཡང་ཟེར་རོ་སྙམ་པས་དཔྱད་དགོས།

7. སྔོ་ཚལ་གྱ། སྔོ་ནིབོད་སྐད་དང་། ཚལ་ནི་རྒྱ་སྐད་ཡིན་པར་བཤད། འོནད་ཀྱང་། སྔོ་ཚོད་ཟེར་ན་བོད་སྐད་གཙང་མ་ཅིག་ཆགས་པ་རེད།

8. ངེད་ཀྱི་ངོ་ཤེས་དགེ་བཤེས་ཤིག་གིས་ཁོན་ལ་རྣམ་འགྲེལ་རྩ་བ་ལས་ཕྲུ་བ་ཞེས་ལབ་ཡོད་ཟེར།
   ་
   རྣམ་འགྲེལ་རང་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ན།
   ་
   འཁྲུལ་པ་སྲིད་པ་ཅན་ཉིད་ཕྱིར།
   ཕྲུ་བའི་འབྲས་ནིཚོས་པ་བཞིན།། ༡༣ །།
   ་
   ཨ་མདོའི་དགེ་བཤེས་བླ་མ་གྲགས་ཅན་ཞིག་གིས་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོར་དགེ་རྒན་གིས་དགེ་ཕྲུག་ཅིག་ལ་ཕྲུ་བ་དེ་ནང་ལ་སྡུས། ཟེར་བ་ཐོས་པས་ཁོག་མ་ལ་གཙང་དུ། ཕྲུ་བ། ཟེར་བ་མཁྱེན། དེ་མིན་ཨ་མདོ་རུ་ཕྲུ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཤད་ཚོད། གཏམ་བརྒྱུད་འདི་ཁོ་བོས་གཙང་དུ་ཐོས་སོ།

9. རྩོམ་ལ་བལྟས་ན་མ་བསྡུས་དགུ་བསྡུས་གཡག་གི་རྒྱུ་མ་འདྲ་ཞིག་མཐོང་སོང་།
   ཟས་རིགས་རྣམ་གྲངས་བརྒྱ་ལ་ལུང་པ་རེ་གི་སྐད་རེ་དང་་མི་རེ་་ནས་བཟོ་སྟངས་རེ་ཡོད་ན་དེ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་བདེན་ངོ་སུའི་སྤྲོད་ཐུབ་ལ་དེ་ལ་ ཡིད་ཆེས་
   སུའི་བྱེད་ཧ་ཧ་དུས་ཚོད་བསྐྱེལ་རྒྱུའི་སྐད་ཆ་རང་ེརད་ །

10. བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་དུ། སྔོ་ངད་ནི་ཟས་སུ་རུང་བའི་སྒོག་བཙོང་སོགས་སྔོ་ལྡུམ་གྱི་རིགས་ལ་ཟེར་ཞིང་། དེ་དག་ཆུ་ལ་བསྐོལ་ནས་བཙོས་ཏེ་གཡོས་སུ་བྱས་པའི་ཟས་རིགས་ལ་ཟྭ་ཚོད་དང་། དྭ་ཚོད། སྣེའུ་ཚོད། ཁུར་ཚོད། སྲན་ཚོད། ལ་ཚོད་༼ལ་ཕུག་གམ་དེའི་ལོ་མ་ཡལ་ག་བཅས༽སོགས་ལ་ཚོད་མའི་སྡེ་ཞེས་འབོད། སྐབས་འགར་ཤ་ཚོད་ནི་ཤ་ཁུ་ལའང་འཇུག

    གཞན་ཡང་། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར། ཚོད་མ་ནི་སྔོ་ལྡུམ་གྱི་རིགས་ཁུ་བ་དང་ལྡན་པར་བསྐོལ་ཞིང་འཚོས་པའི་མིང་། ཞེས་འགྲེལ་འདུག

11. བོད་སྨན་གཞུང་དུ། སྔོ་ངད་དང་སྔོ་ཚོད་ནི་དོན་གཅིག་ཡིན།

12. ཚལ་菜ནི་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ལས་ཟུར་ཆགས་པ་རེད། ཚོད་མ་ནི་སྔོ་ཚད་ཀྱི་རིགས་གཡོས་སྦྱོར་བྱས་བ་ལ་གོ མོག་མོག་དང་ཀྲིན་མོག་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་རེད། 馍馍， 蒸馍ཟེར། རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཟུར་ཆགས་པ་མངོན་གསལ་རེད། ཤ་པ་ལེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཟས་རིགས་ཤིག་མ་རེད། ཡུལ་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་དཔེར་ན་སོག་པོ་དང་མཆོད་ཡོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དགོན་པ་དང་སོག་པོའི་རུ་དང་ཁྱིམ་མཚེས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་འབྲོག་ཁུལ་སོགས་སུ་ཤ་པ་ལེ་དར་ཁྱབ་ཆེ། དེ་མིན་མདོ་སྨད་ཀྱི་བོད་པའི་ཞིང་འབྲོག་གི་ས་ཆར་དར་ཁྱབ་མེད། དབུས་གཙང་གི་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བ་ཡང་སོག་པོས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་རྐྱེན་རེད། རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཚང་མ་རྒྱ་ནག་རང་གི་སྐད་ཡིན་པའི་ངེས་བ་མེད། ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞིགས་ན་སོག་པོས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་བའི་དུས་ཡུན་རིང་བོ་རེད། སོག་སྐད་དང་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་གཉིས་ལ་བྱང་ཆ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་འདིའི་སྐོར་ལབ་གླེང་བྱེད་ཐུབ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དྲི་བ་གསལ་བོ་ཆགས་རྒྱུ་རེད་བསམ།

13. སྨན་པ་འཚོ་བྱེད་བུ་ལགས་འདིར་ཕེབས་པ་དགའ། འདིར་དོགས་འདྲི་གཅིག་ཡོད་།

    གཡུ་ཐོག་སྙིང་ཐིག་ན། “ཁོང་དུ་ཁྱིམ་བྱ་མཚལ་ལུའི་ཟེ་བའམ་ཟེ་ཁྲག ཕག་རོག་གི་སྣ། སྦྲུལ་དང་ངུར་བའི་ཤ རྟ་གསེབ་ཀྱི་རྟ་བོན། རྡོ་དྲེག་དམར་པོ། གླ་རྩི་རྣམས་ཞིབ་བཏགས་དྲི་ཆུ་དང་སྦྱར་ལ་གཏོང་ངོ། ལུག་ཤའི་ཚོད་མ་ལ་ཤིང་ཀུན་དང་ཚྭ་སྣ་རིགས་ཚོགས་ཚད་བཏབ་ནས་བཏང་ངོ་།།”༼6༽ཞེས་བཀོད་འདུག

    གོང་གི་ལུག་ཤའི་ཚོད་མ་ཟེར་བ་འདིར་དེང་སང་གི་འུ་ཚོའི་བློ་ངོར་ཡོད་པའི་ལུག་ཤའི་ཚོད་མའི་གོ་དོན་དེ་ཡོད་དམ། ཡང་ན་ལུག་ཤའི་ཁུ་བ་ཟེར་གི་ཡོད་དམ། ལན་ཞིག་གནང་རོགས།

14. བཀུར་འོས་རྒན་ལ་དྭགས་འཇམ་དཔལ་དང་འབའ་སྲས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱུ་ཆ་ཁ་སྣོན་བྱས་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ།

15. ཁུག་མའི་ནང་ལ་ཟྭ་ཚོད་ཀྱི། །
    སྔོ་ཚོད་ཚོད་མ་ཟས་ཟས་ཀྱིས། །
    ལུས་ཀྱང་སྔོ་མདོག་གྱུར་པའི་ལུས། །
    མི་ལའི་སྐུ་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། །

    ཕྲུ་བ་ཞེས་བྱ་ལྐོག་འགྱུར་མིན། །
    འབྲས་ཀྱི་བཙོ་ས་ཧ་ཡང་ངོ་། །
    ཧ་ཡང་ཞེས་པ་ལྕགས་རིགས་ཏེ། །
    དེ་ལས་བཟོས་པའི་ཁུག་མའོ། །

16. རིག་འབྱུང་ལགས། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་ལུག་ཤའི་ཚོད་མ་ནི་ལུག་ཤ་བསྡུས་པའམ་བཙོས་པའི་ཁུ་བ་ལ་གོ་དགོས་སྙམ།
    གཞན་ཡང་རླུང་ནད་ཀྱི་བཅོས་ཐབས་སྐབས་རུས་ཚོད་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད། དེ་ཡང་རུས་པ་སྐོར་ཞིག་བཙོས་པའམ་བསྡུས་པའི་ཁུ་བ་ལ་གོ་དགོས།

17. ང་ཆུང་དུས་ངའི་ཕ་ཡུལ་ནང་གི་ནང་ཆས་ནང་ལ། སྣོད་ཆས་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཤས་འདུག ཆུ་སྣོད་ཆེན་པོ་ཟངས་ཀྱི་བཟོས་པ་ལ། ཆུ་ཟངས་ཟེར། དེ་ལས་ཞེ་དྲགས་ཀྱི་ཆུང་བ་དསུ་རྒྱན་དུ་ཐབ་ཀའི་སྒང་ལ་ཡོད་ཡོད་པ་ཟངས་ལས་བཟོས་པ་ལ། ཇ་བཀོལ་ས་ལ། ཟངས་རྡིག་ཟེར། དེ་ནས་སྣོད་ཆས་དཀར་པོའི་ནང་ལ་ཧ་ཡང་གི་བཟོས་པ། ཧ་ཡང་ཟེར། ཁུག་མ་ནི། རྫ་ལས་བཟོས་པའི་རྫ་མའི་རིགས་གཅིག་གོ།

18. རྫ་མ་ནི་འདམ་ལས་བཟོས་པས། རྫ་ཁོག་ཀྱང་ཟེར་སྲོལ་ཡོད།

19. ཐ་སྙད་ལ་ལའི་ཁུངས་ཡར་དེད་ན། རྒྱ་བཟའ་ཀོ་ཇོ་དང་། གྱིམ་ཤིང་ཀོང་ཇོ། ད་དུང་རྒྱའི་སྲས་མོ་འདི་དག་དང་སྡོངས་ནས་བོད་ལ་སླེབས་པའི་རྒྱ་མི་ལག་ཤེས་པ་དང་ཞབས་འབྲིང་ཕོ་མོ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་ཚོ་རེ་ཟུང་བརྒལ་བ་ཙམ་ལ་འབྲེལ་འདུག་སྙམ། དེར་བརྟེན། བོད་དབུས་སྐད་ལ་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་གདངས་ཤན་ཞུགས་པ་མ་ཟད། བོད་རང་ལ་སྐད་དོད་ཡོད་བཞིན་དུ། རྒྱ་དཀར་ནག་དང་། སོག་པོ། བལ་བོ། ནུབ་གླིང་གི་ཐ་སྙད་རིགས་ལ་ཨ་གསར་བྱས་པས་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་བ་ཧ་ཅང་མང་ངོ་།།

20. མོ་མོ་ཟེར་ན་འདྲ། གོར་རེ་ཟེར་ན་འདྲ། ཚོད་མ་ཟེར་ན་འདྲ། མོག་མོག་ཟེར་ན་འདྲ། ཚེལ་མོ་མོ་ཟེར་ན་འདྲ། ཕྱེ་མོ་མོ་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ། ཚིལ་མོ་མོ་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ། ཤ་མོ་མོ་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ། གང་ལྟར་མ་ལྟར་མིང་འདི་དག་ནི་བོད་རང་ནས་ཐོན་པ་ལས། དགྱ་སོགས་ཆ་ཁེ་གསུམ་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་མིན་པ་གསལ་པོ་གསལ་རྐྱང་ཡིན།
    མིང་འདིའི་ཆད་ཁུང་ནི། ཤ་མོ། ཤ་མོག། ཤ་མོང་ཡིན་པ་དང་། དེའི་དབྱིབས་མདོག་གཉིས་འདྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཞག་ནས་ས་སོ་སོ་ན་འབོད་ཚུལ་མ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་རེད། ཟས་འདི་བོད་ཕྱོགས་ཡུལ་ལུང་ལ་སླེབ་འགོ་ཚུགས་ནས་དུས་ཡིན་རིང་པོ་ཞིག་མ་རེད། དང་པོ་བླ་མ་དང་དགོན་པ་ནས། མཐར་ཕྱོགས་སོ་སོར་དར་པ་ཞིག་རེད། བོད་ལ་དར་ཕྱིན། མོ་མོ་འདི་ལ་ཁ་རྒྱན་རྣ་རྒྱན་སོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་དབྱིབས་དང་བྲོ་སྦྱོར་གྱི་ཆ་ལ། ལག་རྩལ་དང་ཁྱད་ཆས་འབུར་དུ་ཐོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ད་ལྟ་མིག་མཐོང་དུ་ཡོད་པ་འདི་རེད།

    མོ་མོའི་ལོ་རྒྱུས་འདི་བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་ལ་གཏུག་ནས་འཚོལ་དགོས་བ་ཞིག་མ་མཐོང་ཡང་། འབྲི་སྟངས་འདི་འདྲ་ལ་དགའ་བོ་ཡོད། ཧ་ཧ་ཧ།

    མཁས་བ་བརྒྱ་ལ་ཀླད་རྡིབ་བྱུང་བ་ན།
    བླུན་པ་ང་ལ་དགོད་རྒྱུ་རབ་ཏུ་འབར།། ཧ་ཧ་ཧ།

21. ངས་འདིར་གསལ་འདེབས་ཤིག་ཞུ། རྒྱ་སྐད་དང་སྒྲ་གདངས་འདྲ་བའི་བོད་སྐད་ཚང་མ་རྒྱ་སྐད་དུ་ཟུར་ཆགས་པར་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་འདི་ཉེན་ཁ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ་དོན་དངོས་ལ་ཡང་བསྐྱར་དུ་བསམ་གཞིག་དགོས་པའི་གལ་གནད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་འདི་མ་བརྗེད་རོགས། གཞན་ཚོད་མ་ལ་ཁུ་བའི་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད་སྙམས།

22. ད་མོག་མོག་ཟེར་བ་འདི་ཡར་ག་ཚོད་དེད་ནའང་སྲོང་བཙན་གོང་ལ་འདེད་ཐུབ་ཨེ་ཡོང་། དེའི་གོང་ལ་འདེད་མ་ཐུབ་ན་གང་ལྟར་ཨ་ཞང་ཚང་གི་ཁ་འོག་ལག་འོག་ནས་ཐར་ཁག་པོ་ཆགས་ས་རེད།

23. ཕྱི་ལོ་1275 སོག་རྒྱལ་ཧུ་པེ་ལལེའི་ཁན་གྱི་་སྐབས་བྱུང་བའི་མཱ་ཁེ་པཱོ་ལཱོའི་marco polo.《馬可·波羅遊記》ཡུལ་སྐོར་ཟིན་ཐོར་སོག་ཡུལ་གྲོ་བྱེའི་ནང་དུ་ཤ་འཚོད་པའི་ཟ་མ་ཞྀག་ཡོད་པའི་སྐོར་འཁོད་ཡོད། དེ་ལ་བོད་ཟས་ཟེར་བ་pizza ་ལ་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་སྙམ་། ཐང་ཡིག་ཏུ་བོད་དུ་སྐྱོ་ར་ཟེར་བའི་གྲོ་བྱེའི་ནང་དུ་ཤ་བཅུག་པ་ཞིག་ཡོད་རབས་འཁོད། 馍馍་ཟེར་བ་རྒྱ་ནག་གི་ཚིག་མཛོད་རྙིང་པར་འགྲེལ་བཤད་གང་ཡང་མེད། ཕལ་ཆེར་ཕྱི་ལོག་གི་སྐད་ཞིག་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་འདུག་པས་གང་ནས་བྱུང་དཔྱོད་མཛོད། །བོད་ལ་ཡོད་མེད་བོན་པོ་རྣམས་ལ་དྲིས་ཤིག །

24. ཐུག་པ་དང་། མོག་མོགཅེས་པའི་མོག་མོག་ནི། བོད་རང་གི་བརྡ་སྐད་དང་། བོད་རང་ནས་མཆེད་པ་ཞིག་རེད། ངའི་ཕ་ཡུལ་མོག་མོག་ཟེར་དུས་དེང་སང་གི་མོག་མོག་ལྡབ་གསུམ་བཞིའི་ཆེ་བ་ཞིག་བཟོས་པ་ཞིག་བོད་རང་རང་གི་འབྲོག་སྡེ་ཁག་ཏུ་སྲོང་བཙན་སྔོན་ནས་དར་ཡོད་བཟོ་འདུག མོག་མོག་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་གོ་དོན་ནི་ངས་ཀྱང་མི་ཤེས།

25. ༡)
    འཚོ་བྱེད་བུ་ལགས་ནས་ལན་གནང་བར་བཀྲིན་ཆེ། གནད་དོན་ཇེ་གསལ་དུ་བཏང་སོང་།

    ༢)
    དྲི་མེད་ལྷག་བསམ་ལགས་ནས་ཐང་ཡིག་ཏུ་བོད་དུ་སྐྱོ་ར་ཟེར་བའི་གྲོ་བྱེའི་ནང་དུ་ཤ་བཅུག་པ་ཞིག་ཡོད་རབས་འཁོད་ཟེར་བའི་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་རེ་ངོ་སྤྲོད་གནང་རོགས། བརྗོད་གཞི་གཏིང་ཇེ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་འདུག

26. རིག་འབྱུང་ལེགས། ཕྲན་ལ་ནོར་བ་བྱུང་འདུག བག་ཕྱེ་ལས་སྐྱོ་ར་ཞིག་བྱས་ཏེ་འོ་མ་སོགས་བཏུང་ཞིང་རྟིང་སོར་དེ་ཡང་ཟ། ཆང་འཁྱོར་བར་བླུགས་ནས་འཐུང་། ཟེར་བ་དེ་དྲན་ནས་གོ་ནོར་བྱུང་འདུག འོན་ཀྱང་དེ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ། 疑麨为盌实羹酪并食之手捧酒浆以饮。盌，碗，盘།སོགས་དོན་གཅིག་པ་དང་། སྐབས་རེར་ཡི་གེ་གོང་མ་རྒྱུ་ངེས་མེད་ཀྱི་སྣོད་དུ་འཇུག་པའང་ཡོད་དོ། །ཉིད་ཀྱིསམཁྱེན་གསལ་ལྟར། 羹 ཞེས་པ་སྐྱོ་མའམ་ལྡེ་གུ་དང་།肉羹ཤ་ཁུ་དང་ཤ་ཞིབ་ལ་སོགས་ཚིག་གྲོགས་ལ་ལྟོས་དགོས། ཤ་མོག་མིན་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག 酪ཞེས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཞོ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྐབས་རེར་འོ་མ་བསྲེས་པའི་ཟས་ལའང་གོ། གོང་དུ་རྟིང་སོར་ཞེས་པ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་མེད། ལྷན་དུ་ཟ་བ་ལ་གོ། 手捧酒浆ལག་ཏུ་ཆང་ཐོགས་ཏེ་མཐོན་པོར་བཏེགས་པ་ལས་འཁྱོར་བར་བླུགས་པའི་དོན་མ་ཡིན། དགེ་ཆོས་དང་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གཉིས་ཀས་འཁྱོར་བར་བླུགས་ཞེས་དོན་བསྒྱུར་བྱས་འདུག །ཆང་ལྟ་ཚུལ་ལ་ཟས་ཁམ་རེ་དང་ཆང་ཧུབ་རེ་བྱས་ཏེ་བཟའ་བའི་ཚོར་བ་སྟེར། ཐང་ཡིག་བོད་འགྱུར་སྤྱིར་འགྱུར་ལེགས་མོད། ཞིབ་ཆ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་སྐབས་མང་། དེ་བཞིན་མི་ཡི་མིང་ཡང་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་རེད་སྙམ་པ་དུ་མ་མཆིས་སོ། །

27. བོད་ཀྱི་ཟ་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་སྐྱུ་ཞེས་པ་ལ་དྭགས་ལ་ད་ལྟ་ཡང་ཡོངས་་གྲགས་ཆེ། ཁམས་པ་ཡིན་པ་རྒན་དགེ་བཤེས་ཡེ་ཤེས་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་ལ་དྭགས་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཆད་ཉན་གྱི་བཤད་གྲྭ་འཛུགས་པར་རྒྱུན་རིང་ལོ་མངས་དེར་བཞུགས། ལ་དྭགས་ཀྱི་ཟན་སྐྱུ་ཞེས་པ་སྦག་ས་ཆོས་སྡེར་ངོ་སྤྲོད་མཛད། དེ་ལ་སྦག་སའི་གྲྭ་པ་ཀུན་གྱིས་ལ་དྭགས་ཞེས་མིང་བཏགས་པ་ཐོས།
    ཆ་གསུམ་གཏོར་མ་འཕེན་སྐབས་སུ་གདོན་འདྲེར་མགྲོན་ཟས་སུ་ཐེབ་སྐྱུ་གཏོར་མ་ལ་བསྐོར་ནས། མགྲོན་གཏོང་། ཆ་གསུམ་ཞེས་པ་ཡང་། གཏོར་མ་གསུམ་དང་། མར་མེ་གསུམ་དང་། ཐེབ་སྐྱུ་སོགས་ངས་བྱིས་པའི་སྐབས་སུ་མཐོང་། དེར་མོག་མོག་བོད་ཟས་ཡིན་པའི་མིང་ཙམ་མེད། དིང་སང་བོད་དུ་མོག་མོག་སྐད་གྲགས་ཆེ་བས་གདོན་ལ་མགྲོན་མོག་མོག་གཏོང་བ་ཐག་ཆོད། འོན་ཀྱང་བོད་མི་འགའ་རེས་མོག་མོག་ལས་སྐྱུ་འདམས་པར་ཡང་ཐོས།
    ངག་སྒྲོན་དྱ་ཡང་།
    ་
    སྐྱུ་རུམ་སྐྱུ་གང་སྐྱུགས་པས་སྐྱེངས།
    ་
    ཞེས་པ་ཡོད། བཅུ་ཚོད་བཅུ་པ་ཞེས་གློག་ཀླད་ཀྱིས་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་གཉིད་ལོག་པ་དགའོ།

28. གཉེ་ཤངས་སྐད་དུ་ཀྱུ་ཟེར་ན་ཆུ་དང་། ཀྱེན་ཟེར་ན་གཟན་གོང་ལ་གོ ཐེབ་སྐྱུ་ནི། ལག་གཡས་པའི་ཐེབ་བོང་དང་། མཛུབ་མོས་བསྣན་ནས་བཟོས་པས་ན། ཐེབ་སྐྱུ་ཞེས་གྲགས་པ་འདྲ།

29. ཐེབ་སྐྱུ་དང་། འཐེན་ཐུག་གཉིས་མིང་ཐོགས་སྟངས་འདྲ་པོ་མི་འདུག་གམ། ལགས།

30. དོལ་པོ་བ་ཚོས་ཞོ་གོག་གམ་རྒྱ་བལ་སྐད་དུ་ཨ་ལུ་ཟེར་བ་དེ་ལ་་་པིན་ཀྲཱ་་་ཞེས་སུ་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་པར་གོ ། དེ་བདེན་པ་ཡིན་ནམ།
    གཙང་པའི་སྐད་དུ་ཆང་ལ་་་དབྱི་་་ཞེས་སུ་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་པར་གོ ། དེ་བདེན་པ་ཡིན་ནམ།

31. ཨིན་སྐད་པོ་ཊ་ཊོ་ལ། བོད་པས་ཞོག་ཁོག རྒྱ་གར་བས། ཨ་ལུ་དང་། དོལ་པོས་མི་ཤེས། མུ་ཁུམ་པས། པིན་ཀྲལ་ཟེར་བགྱིན་འདུག

32. ཐང་ཡིག་ཏུ། 羹ཟེར་བ་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྤྱི་ལ་གོ་བ་ལྡེ་གུ་དང་། སྤྱིར་འབྱར་རྩི་ཡོད་པར་གོ་བ་ཡང་ཡོད། རིགས་མི་འདྲ་བ་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་བྱང་ཀུན་ཏུ་ཡོད། དཔེར་ན་ལུག་ཤ་དང་གྲོ་བྱེ་སྦྱར་བའི་ཤ་ལྡོག་ཆུ་ལ་བསྐོལ་བར།羊羹。ལུག་ཤ་སྲབ་མོ་གྲོ་ཕྱེར་སྦྱར་བ།羊羹ཟེར་བའི་ས་ཁུལ་ཡང་ཡོད། 酪ཟེར་བ་འོ་མས་བཟོས་པའི་ཟས་རིགས་ཕལ་མོ་ཆེར་འཇུག སྐབས་རེར་ཆུར་བ་ལ་གོ་བའི་སྐབས་ཡང་ཡོད། དེས་ན།གོང་གསལ་བག་ཕྱེའི་སྣོད་དུ་ཆུར་ཞིབ་བླུགས་པར་གོ་ཡང་ཆོག བག་ཕྱེ་ལེབ་མོའི་ནང་དུ་ཤ་དང་ཆུར་བ་བསྲེས་པ་pizza་ལྟ་བུ་འགྲེལ་ཡང་རུང་། ཡང་ན་ཨ་མདོའི་བག་ལེབ་ཤ་མར་གྱི་ནང་རྫོང་ཅན་དུ་གོ་ཡང་རུང་ངོ་། །

33. ཞོག་ཁོག་ལ་གཙང་གཞིས་ཀ་རྩེ་པས། རྒྱ་གྲོ། ཟེར་འདི་ལ་སྒྲ་བཤད་རྒྱབ་ན་ལེགས་པ་ཞིག་ཏུ་གོ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་གོ

34. ཚང་མས་བགྲོ་གླེང་ཡག་པོ་གནང་འདུག
    དེ་འདྲ་བྱས་ན་མཁས་པའི་ཉམས་འདུག
    དྲྭ་གྲོགས་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།

35. ཞོག་གོག་ལ། རྒྱ་ཡི་གྲོ་མ་ཟེར་མཁན་ཐོག་མ་དེ་སུ་ཡིན་ནམ་ཨ། སྙམ་ནས་བསྡད་ཡོད།

36. འབྲོག་པ་དགྱ་སྐད་མི་ཤེས་ནི་ཚོས། དགྱ་གྲོ་ཟེར། དགྱ་ཁ་རོང་ཁའི་མིས་འདི་ལ་༼ཡང་ཡས༽་ཡིན་ན་ཅིག་ཟེར།

37. རྒྱ་གྲོ་མ་་་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཞོ་གོག?་དང་འདྲ་པོ་མེད། རྒྱ་གྲོ་མའི་ལོ་མ་དང་སྡོང་བུ་ནི། ཉི་མ་མེ་ཏོག་གི་ལོ་མ་དང་སྡོང་བུ་འདྲ་པོ་ཡོད། རྒྱ་གྲོ་མའི་སྡོང་བུ་ནི་མི་གཟུགས་ལས་ཀྱང་རིང་བ་འཚར། རྒྱ་གྲོ་མའི་རྩ་བ་ནི་གཏོས་ཆེ་ཙམ་ལ་སྒ་སྐྱ་དང་སྒ་སྨུག་གི་བཟོ་འདྲ་པོ་ཡོད་རེད། རོ་ནི་མངར་ཆ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན། །

38. བོན་པོས་རྫུན་བཤད་སོང་། ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པ་དེ་ལ། sweet potato ཟེར་བ་དེ་རེད། བོད་ནང་ལ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་མྱིག་གིས་མ་རིག། དགྱ་གྲོ་མང་པོ་བཟས་ཡིན། sweet potato བཙན་བྱོལ་ནས་མ་གཏོགས་ཟ་མ་མྱོང་།

    དྲ་གྲོགས་ཚོས་བདེན་པ་མཛོད་ཅིག།

39. གནམ་ལགས།
    ཞོ་གོག་གི་བཟོ་ལྟ་ནི་རིལ་ཙམ་དང་ནར་ཙམ་ལ་མིག་གཟུགས་མང་པོས་བརྒྱན་པ་ཞིག་དང་། sweet potato་ཞོ་གོག་མངར་མོ་ནི་སྒྱུ་ལོང་གི་བཟོ་འདྲ་བ་ལ་དབྱིབས་གཟུགས་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཡོད། །
    རྒྱ་གྲོ་མའི་རྩ་བ་ནི་གཏོས་ཆེ་ཙམ་ལ་སྒ་སྐྱ་དང་སྒ་སྨུག་གི་བཟོ་འདྲ་པོ་ཡོད་རེད། །
    རྒྱ་གྲོ་མ་ནི་ཧ་ཅང་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་བའི་སྐྱེ་དངོས་ཅིག་ཡིན་པ་རེད། ལྟ་རྟོགས་དང་གསོ་སྐྱོང་ཆེར་མ་བྱས་ཀྱང་ཞིང་ནང་དུ་སོན་རྩ་ཡོད་ན་དབྱར་དུས་སུ་ཧ་ཆང་ཕོན་ཆེན་པོ་སྐྱེ་ཡོང་བས་ན་རྒྱ་གྲོ་མ་ཞེས་སུ་མིང་གིས་བརྙས། །
    ཞོ་གོག་དེ་ལྟར་མ་རེད། ཞོ་གོག་ལ་ལྟ་རྟོགས་དང་གསོ་སྐྱོང་ཡག་པོ་མ་བྱས་ན་སྐྱེ་འཕེལ་ཆེན་པོ་མི་ཐུབ། །
    ཞོ་གོག་ཡིན་ནམ། ཞོ་ཁོག་ཡིན། མཁྱེན་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་ཞུ། །

40. ཞོ་གོག་གམ་ཞོག་གོག་ཅེས་མིང་ཚིག་ཇི་ལྟར་བྱུང་སྒྲ་བཤད་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་འདོད་རྒྱལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་མཆིས། རྒྱ་གྲོ་ཞེས་པ་རྗེས་སྒྲུབ་ཏུ་སྣང་ངོ་།

41. བོན་པོ་ལགས།
    དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན། ངེད་ཀྱིས་ངོ་འཛིན་བྱེད་ས་དེ་ཁ་ཁ་ཡིན་པས། ཁ་ངན་ནང་གི་ཚིག་ངན་ལ་དགོངས་དག་ཞུ། རྩི་ཤིང་། ཚལ་ཚོད་མ། རྡོ་རྡོ་རིགས་སོགས་གླེང་བའི་སྐབས་ལ་པར་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གླེང་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སའི་སྡངས་ཆ་ཞིག་ཡོད་ན་ཨང་ཡང་ཡང་བསམ། ཆོལ་གསུམ་ས་ཁུལ་དང་རི་བོ་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པ་ཚོ་ལ། རྒྱུ་དང་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ངོ་འཛིན་དང་མིང་འདེགས་ཁ་ཁ་ཡོད་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་དག་ཡིག་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་ན་ཁྱད་ལས་དོན་ཉེར་བའི་མ་འོང་གི་མཚན་རིག་པ་ཚོ་ལ་ཕན་པ་བརྗོད་དུ་མི་ཤེས་བ་ཞིག་ཡོད་འདོད།

42. བོད་ཁམས་ནང་ནས་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་ལེགས་ཤོས་དེ་གྲོགས་ཅོ་རིས་གསུངས་པ་ལྟར་སྟོད་པའི་སྐད་དེ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཡིག་སྐད་དུ་ཡོད་པ་ཕལ་ཆེར་སྟོད་སྐད་དང་ཉེ་བ་ཡིན། གནས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་འགྲོ་དང། སྒོ་ཕྱུག་གཡག་ལ་གཡག་ཅེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་མིན་ཨ་མདོ་བས་འགྲོ་ལ། འགྱོའམ་རྒྱོ་ཞེས་འབོད། ཁམས་པས་གཡག་ཅེས་པ་ནི་སྟུག་དྲི་ལ་འབོད། དེ་བཞིན་བརྡ་དག་གི་སྟེང་ནས་ཡིན་ནའང། སྟོད་པའི་སྐད་དེ་བོད་ཀྱི་བརྡ་བརྡ་དག་དང་ཤིན་ཏུ་ནས་ཉེ་བ་སྟེ། ང་ན་ཡི་འདུག་ཅེས་ཟེར་བ་ལས། ཨ་མདོ་དང་ཁམས་པ་ལྟ་བུ་ང་ན་གི་འདུག་ཅེས་མི་ཟེར། དེ་བཞིན་ཕྱོགས་གང་ནས་ལྟས་ཀྱང་སྟོད་པའི་སྐད་དེ་བོད་སྐད་དག་ཤོས་དེ་མཐོང་གི་ཡོད།