“གཞུང་”ཞེས་པ་ལས་ཀྱང་”བཙན་བྱོལ་”གལ་མི་ཆེའམ།

བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།

༡ ༽ བཙན་བྱོལ་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་མ་བཏང་བའི་ཐ་སྙད།

བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོས་ཕ་ས་བློས་བཏང་། ཕ་ཡུལ་བློས་བཏང་། ཕ་མ་བློས་བཏང་། ཕུ་ནུ་བློས་བཏང་། རང་བཙན་བློས་བཏང་། དབུ་མ་བློས་བཏང་། ཐ་ན་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་མ་ལུས་བློས་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་སོ་ན་གནས་པའི་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོ་མཚར་རྨད་བྱུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བྱུང་བ་ནི། བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གཅིག་བློས་མ་བཏང་བ་དེ་རེད། ཐ་སྙད་རྩ་ཆེན་དེའི་མིང་ལ་”བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”ཞེས་འབོད་ཅིང་། དེ་ལ་བཀའ་ཟུར་ལྷན་ཚོགས་རང་འགུལ་གྱིས་འཛོམས་ནས་ཐ་སྙད་དེ་སྒུལ་མི་ཆོག་པའི་བསམ་འཆར་མཚན་རྟགས་དགུ་གནོན་གྱིས་ཕེབས་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཕྱོགས་མཐའ་ཁག་གི་གཉུག་མར་གནས་པའི་མི་མང་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་ཁབ་གཙག་ཙམ་ཡང་བྱས་མི་ཆོག་པའི་བསམ་ཚུལ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བཞིན་བརྡོལ། ཐ་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ན་ཡོད་པའི་བོད་པ་རྒྱུ་ཆེན་ཚོས་ཀྱང་ངར་ངར་འཇིགས་འཇིགས་ཀྱིས་དོན་དག་དེ་ཁྱེར་ནས་ཐོན་ཞིང་། དྲ་ཐོག་གི་བདག་མེད་མཁས་པ་ཚོས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བླ་ཡིན་རབས་དང་། བོད་མིའི་སྲོག་ཡིན་རབས་ཀྱི་གནས་ལུགས་འུར་གྱིས་གླེང་འགོ་ཚུགས། དེ་དག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་བོད་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་སྟེང་ཚོགས་ཆུང་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཐ་སྙད་དེར་མང་མོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཞིང་། ཐ་མའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཇུག་སྡོམ་ནང་དུ་ཐ་སྙད་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་དཔའ་དར་འཐེན་ཡོད། སྤྱིར་ན། ཕྱི་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནོད་ཤུགས་དང་རྒྱ་ལ་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་པ་སོགས་ཀྱི་སླད་དུ་བོད་ཀྱི་རང་སྐད་གཙང་མའི་ཐ་སྙད་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀག་པ་ནི། ད་ཐེངས་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་དམར་སོགས་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ལོ་ཤས་སྔོན་ནས་བཀའ་ཤག་གོང་མ་ཚང་གིས་ལྔ་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད། ཡིན་ནའང་། དེ་དག་ལ་ཕངས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ཡང་སྟོན་མཁན་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གྱུར་མོད། ད་ཐེངས་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་”བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་གཏན་ནས་མ་བཏང་བའི་ངང་ཚུལ་དེ་ནི་དངོས་གནས་ཡ་མཚར་བ་ཞིག་རེད།

༢ ༽ ཟམ་གདོང་གསལ་བཤད་ཀྱིས་མ་གསལ་བའི་ཐ་སྙད།

ད་ལྟའི་བར་དུ་མགོ་གྲོས་ཚོགས་ནས་མཇུག་གཉུག་མར་གནས་པའི་མི་མང་གི་བར་དུ། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་གསལ་བཤད་ཀྱིས་གསལ་མ་ཐུབ་པའམ་ཡང་ན་གནོན་མ་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་པས། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གཟེང་གཟེང་གིས་མགོ་བླ་མའི་བཀའ་ལ་གཏུགས། བར་མཁས་པའི་ལུང་ལ་གཏུགས། མཇུག་རིགས་པའི་རྩལ་ལ་གཏུགས་ནས་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་དགོས་ཞེས་གསལ་བཤད་གནང་བར་ཡང་ཐུགས་མོས་ཆེ་ལ། དེ་ལྟར་གནང་དུས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཡ་ལན་སློག་པ་ཕར་ཞོག ཐ་ན། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་དྲི་བ་རེའང་འགོད་མི་ཐུབ་པའི་ཚོད་ན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ཐ་སྙད་དེ་བརྗེ་སྤོར་གྱི་ཐད་ལ་ཁོང་གིས་ཚོགས་ཆེན་སྔོན་དུ་གསལ་བཤད་གནང་། མཇུག་ནས་གནང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་གནང་། རྒྱ་གར་ནས་གནང་། ཨ་རི་ནས་གནང་། གོ་སྐབས་རེག་ས་ཀུན་ནས་གནང་། གསལ་བཤད་གནང་གནང་བའི་ཐ་མར་མིང་ཚིག་དེ་བརྗེས་པ་མིན་པར་ཐོ་གཏུགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་བར་དུ་གསལ་བཤད་གནང་། ད་དུང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ད་ཐེངས་བཅའ་ཁྲིམས་གསར་དུ་བཟོས་སོང་རབས་དང་བོད་གཞུང་བསྡུ་བསོག་བརྒྱབ་ཚར་རབས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་ལྐོག་ལྐོག་སིལ་སིལ་ངང་བཤད་འགོ་ཚུགས། དེ་ལ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས། “འོ་ན། བཅའ་ཁྲིམས་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་རུ་གསར་དུ་བཟོས་པར་ཐལ། སྐབས་འདི་ནི་བསྐྱར་བཅོས་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།” ཞེས་དང་། “”བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་དེ་རྩ་བ་ནས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་མེད་པར་ཐལ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་43ལས་༤༣གྲུབ་པའི་ལས་གྲུབ་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཞལ་ཁྲ་རིལ་རིལ་འདིར་བཞུགས་བཞིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་”ཞེས། རྟགས་གསལ་ཚུན་ཆད་བཏང་མོད། མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་གཏན་ནས་མ་འཇགས།
དང་པོར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་”དྲ་རྒྱ་དང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་འགན་ཁུར་མི་དགོས་པའི་བསམ་འཆར་དེ་དག་གང་འཚམས་ཤིག་ནས་དབུགས་ལྒང་གི་ཕུ་ཤོར་བ་ལྟར་ཡལ་འགྲོ་གི་རེད་””ཅེས་རྣམ་ཀུན་ལྟར་ལུང་བསྟན་སྦམ་ཚུགས་ཀྱིས་གནང་མོད། མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་ཇེ་མཐོ་ནས་ཇེ་མཐོར་གྱུར་བས། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་”བསམ་འཆར་དེ་དག་གང་འཚམས་ཤིག་ནས་དབུ་ལྒང་གི་ཕུ་ཤོར་བ་ལྟར་ཡལ་འགྲོ་བར་བསམས་ནའང་། བསམ་འཆར་དེ་དག་དེ་ལྟ་མིན་པར་དབུགས་ལྒང་གནམ་ལ་ཤོར་བ་ལྟར་དགུང་ནས་དགུང་དུ་འཕར་འགྲོ་བ་ཧ་གོ་དུས་ཧ་ལོག་ཚར་འདུག་””ཅེས་བཟོད་གསོལ་རིང་མོ་ལ་(ཧ་ལོག་)གཅིག་གི་ཁ་སྣོན་བྱེད་དགོས་དགོངས་ཡོད་ཚོད་དེ། ཁོང་བརྗེ་ཁ་ཏག་ཏག་ལ་ཉེ་བར་གཏུགས་སྐབས་སུའང་། ཐ་སྙད་དེ་ལ་ཁ་སྣོན་ཞིག་བརྒྱབ་ན་གང་འདྲ་ཞེས་ག་ལེར་ཚོགས་གཙོའི་རྣ་ནང་ལ་བཤད་འདུག་པ་མ་ཟད། ཐ་སྙད་བརྗེ་སྤོར་བྱས་པ་དེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞིར་ཏག་ཏག་སོང་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངང་ནས་ཤུགས་རིང་ཞིག་ནར་གྱིས་བཏང་ཡོད་ཚོད་དེ། སྤྱི་འཐུས་པད་འབྱུང་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་གྱིས་བརྡོལ་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་རོ། །

༣ སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཆོད་ཀྱིས་མ་ཆོད་པའི་ཐ་སྙད།

དེ་ལས་ཀྱང་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ལ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཞལ་གོར་སེ་གྲོས་ར་གཅིག་ལ་འཛོམས་ནས་ཡར་བཤད་བཅོ་བརྒྱད་དང་མར་བཤད་སྟོང་ཕྲག་བྱས་མཐར། ཁོ་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བརྩིས་ཡོད་མདོག་གི་རྣམ་པ་ཕྱིར་སྟོན་ཐབས་སུ། བོད་མི་མང་གིས་གཏན་ནས་བློས་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཟེར་བ་ཞིག་ལ་བརྗེ་བར་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་ནས་འུར་སེ་ཐག་བཅད་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་གཏན་ནས་མ་ཐོས་པ་དེའོ། །ཡིན་ནའང་། ཁོང་དག་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའི་ངང་ཚོགས་རའི་སྒོ་ལ་མ་ཐོན་གོང་། དྲ་ཐོག་པ་ཚོ་འུར་སེ་ལངས་ནས་“བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”གི་ཐ་སྙད་རྩ་ཆེ་རབས་ཀྱི་གནས་ལུགས་མཐོན་པོར་སྒྲོག་པ་དང་ལྷན་དུ། ”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེའི་དོན་དག་ཆུང་བ་དང་། ཁ་ལ་མི་བདེ་བ། རྣ་བར་མི་སྙན་པ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་མིན་རབས་སོགས་ཀྱི་གླེང་སློང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་གི་མེ་རྟ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྦར། ཐ་ན་གྲོས་ཚོགས་རང་ནང་གི་འཐུས་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇ་འཐུང་ས་དང་ལབ་རྒྱག་ས་ཀུན་ནས་”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེར་རྩེད་མོ་དང་། ཀུ་རེ་རྩེད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། སྤྱི་འཐུས་རེ་ཟུང་གིས་དེ་ལྟར་མི་རུང་བའི་དགོངས་ཚུལ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་བཤད། སྐབས་དེར་དྲ་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་ཡོད་མེད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཀློང་བརྡོལ་ཞིང་། འགན་ཁུར་ཅན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ཡིན་ན་དྲ་རྒྱ་རེ་ཁ་སྔོག་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་ཤུགས་རིང་རེ་མི་ཤོར་ཐུ་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་བཏང་། འདི་ལྟར་མང་ཚོགས་ཀྱི་གླེང་ཕྱོགས་ཇེ་མང་དང་སྐད་མགོ་ཇེ་མཐོར་གྱུར་བ་དང་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་ལ། ཐ་སྙད་དེ་ནི་གྲོས་ཆོད་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོད་པ་ཐུགས་ལ་ཁྲིགས་སེ་སོང་བ་མ་ཟད། ད་ནི་བྱ་ཐབས་ཅི་ཞིག་གི་ལམ་ཁ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་བསམ་གཞིག་ཁྲི་འབུམ་བཏང་ཡོད་ཚོད་དེ། ཐ་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ཕེབས་བསུར་བཅར་སའི་གནམ་ཐང་ནས་ཀྱང་དེའི་ཆེད་དུ་ཤུགས་རིང་གི་འཚུབ་མ་བསྐྱིལ་ཞིང་། ཐ་མག་གི་སྨུག་ཆུང་ལངས་པར་བྱས་པས། གནམ་ཐང་གི་ཟུར་ངོས་ཤིག་ལ་བུད་ནས་གདམས་ཐོན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་སྙན་ལ་ག་ལེར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་འགོ་གནོན་ཐབས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱས་པ་དེའོ། །ཡིན་ནའང་། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་མི་མང་གི་སྐད་སྒྲ་དང་ཚོགས་གཙོའི་རེ་འདུན་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲིག་རྟགས་རྒྱག་ཁེགས་ཚོད་ཡིན་པ་དེའོ། །

༤ ༽ རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅལ་འཇོག་བྱས་པའི་གྲོས་ཆོད།

གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བསྒྱུར་བའི་གྲོས་ཆོད་དེ་ནི། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཉག་གཅིག་ལས་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་མེད་ཚོད་ཡིན་ཙ་ན། ཐ་སྙད་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་འབྱུང་འགྱུར་ནག་ཉེས་ཅི་ཞིག་བྱུང་ན་རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅལ་གྱིས་གཡུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་རེད། ཡིན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཚོག་གིས་ཐ་སྙད་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་དང་པོ་རུ་འགྱིང་ཉམས་ཀྱིས་བཞག་ན་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་བཞག་མི་ཆོག། དེ་ལྟར་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་ན་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་མི་ཆོག བཀའ་ཤག་གི་སྒོ་རྒྱག་གི་ཡིན་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་བཀའ་རྒྱ་གཏོང་མི་སྲིད་པ་མིན་ལ། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་བདག་གིས་འགན་ཁུར་མི་ཐུབ་ལ། གདེང་ཚོད་མེད་ན་སྔ་ས་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་ཞེས་དགོངས་ཚུལ་དྲང་མོར་བཀའ་བསྩལ་བ་ཞིག་ལས་ཡིན་གཅིག་མིན་པར་དེ་ལྟར་གྱིས་ཞེས་བཀའ་ལུང་རལ་གྲིས་ཐད་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་ནི་གཏན་ནས་མིན་ནོ། །སྤྱིར་བཏང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་གྲོས་འཚོགས་ལ་ག་ལས་དང་འདི་གྱིས་ཞེས་བཀའ་ཕེབས་མྱོང་མེད་པ་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ལ་གུས་བརྩི་མ་བྱས་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚབ་ལ་ཁོང་གི་ཐུགས་བློར་མི་འཐད་པའི་ཐ་སྙད་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་གཡར་མ་ཞིག་བཞག་པའང་མ་བཀག་པར་ད་ལྟའི་བར་བཞག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་གསལ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། སྐབས་འདིར་རྨོངས་པའི་བློ་ངོར་སྣང་ཚུལ་མིན་ན་གོང་རིམ་སྐུ་ངོ་དག་གིས་གྲོས་ཆོད་དེར་འབྲས་བུ་ཡག་པོ་ཞིག་བྱུང་ན་ཚུར་ལེན་ཆོག་ཆོག་དང་། འབྲས་བུ་ངན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་ཕར་ལ་གཡུགས་ཆོག་ཆོག་གི་རིགས་པ་ཞིག་ཉར་ཡོད་ཚོད་རེད་མོད། ཁ་སང་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཐ་སྙད་ལ་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པ་དེ་གསལ་བོར་གྱུར་སོང་བས། ད་ནི་སྔོན་གྱི་ཐ་སྙད་དེའང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་ཁོ་ན་ལ་གཞི་བྱས་པ་ཞིག་མིན་པ་གསལ་བོར་གྱུར་བ་རེད་ལ། མི་མང་གིས་ཀྱང་རིགས་འཆལ་དེ་དག་གི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་གསལ་རྟོགས་ཀྱིས་”ང་ཚོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་ག་རེ་གནང་པ་དེར་ཧང་སངས་བཞིན་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བརྩི་སྟངས་དེ་ལ་ང་ཚོ་ཧང་སངས་ཀྱི་ཡོད།”ཅེས་པའི་སྐད་ཆ་དངོས་སུ་ཐོན་ཚར་འདུག་པས་ད་ནི་གྲོས་ཆོད་དེ་རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅར་གྱི་གཡུགས་ཐུབ་མིན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་སུ་ཡོད་དོ། །

༥ “གཞུང་”ཞེས་པ་ལས་ཀྱང་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པ་རྩ་མི་ཆེའམ།

ད་ཐེངས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་བཀའ་ཁྲི་གསར་རྙིང་གཉིས་མཉམ་དུ་འཛོམས་ནས་བསྐྱར་དུ་བོད་གཞུང་གི་མིང་བརྗེ་བསྒྱུར་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་བ་འདི་ནི་དགའ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཆུ་ནང་ལ་རྡོ་གཡུགས་པའི་ཚད་ལ་མ་གྱུར་བར། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བཤད་ས་ཡོད་པ་དང་། བཤད་ན་ཉན་མཁན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཤིག་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ཐེངས་འཐུས་མི་ཚོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་གདེང་འཇོག་མ་བྱས་པ་དེ་མི་མང་གིས་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་རེད་སྙམ།
བོད་གཞུང་གི་མིང་སླར་གསོ་མི་ཐུབ་ནའང་ཇ་ཁ་ཆང་ཁ་ནས་ཀུ་རེ་རྩེད་བྱེད་ལྟ་བུ་ཞིག་མིན་པ་དང་། ཁ་ལ་བདེ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ཡང་གང་འཚམས་ཤིག་འགྲུབ་པར་འབད་པ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཆེས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སྤྱིར་ན་མི་མང་གི་འདོད་པ་མ་ཁེངས་པའི་ངོས་གཅིག་ནི་ ”གཞུང་ ” ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དོར་བ་ཙམ་མིན་པར་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པ་ཐེངས་འདིའི་མིང་གསར་ནང་མ་ཐོན་པ་དང་། མིང་གསར་འདི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་མང་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་དགོངས་ཚུལ་གནང་བ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། མིང་གསར་འདི་ཁ་ལ་མི་བདེ་བ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་སྣ་དུ་མ་ཞིག་གི་དབང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་མ་འཇགས་པ་རེད་སྙམ། དེའི་ཕྱིར་”གཞུང་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་པ་ལས་ཀྱང་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་འཇུག་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་འདོད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཞུང་གཉིས་ཡོང་མི་ཆོག་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་ཤིག་ཡིན་པས་ང་ཚོས་དེ་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ལས་ཕྱི་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བ་དང་། ཡུལ་གྱར་བོད་མི་མིན་པ་དེ་ཤེས་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོ་ནི་མགོ་ཐོག་ན་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པའི་བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པས། བཙན་བྱོལ་བའི་ཐ་སྙད་འདི་མི་འཇོན་ནའང་འཁུར་དགོས་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་གཞུང་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་གྱུར་ནའང་ངེས་པར་སྦྱོར་དགོས་པ་མ་ཟད། མ་མཐའ་ང་ཚོ་འཐོར་ཞིག་ལ་འགྲོ་ནའང་བཙན་བྱོལ་གྱི་མིང་འོག་ནས་འཐོར་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་འདོགས་ན་ལས་འདོད་དེ། དོན་དངོས་སུ་གཞུང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཁུར་བའི་འཇོན་ཐང་དང་ནུས་པ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད།

༦ གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཞོངས།

ད་ནི་མི་སྒེར་རེ་རེའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཡར་སྡིགས་མར་སྡིགས་བྱས་ནས་འདུག་པ་ལས་རང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་དངོས་དེ་རྗེན་པར་ཞུས་ན། གཞུང་འཛིན་མི་སྣར་ཡང་བསམ་བློ་དང་གང་ཅིའི་ཐད་རམ་འདེགས་སུ་འགྲོ་ངེས་པས། ད་ནི་ཡང་བསམ་ཚུལ་བཤད་ཚུལ་རེད་སྙམ། ཁོ་བོའི་བསམ་ཚུལ་ལ། གཞུང་གི་མིང་ལ(གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་)དང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སོགས་(གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས།)ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་སྤེལ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ཞིང་དོན་ལ་གནས་བར་འདོད།
གངས་ལྗོངས་ཞེས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དག་གི་ནང་དུ་སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཞེས་མང་དུ་འབྱུང་བའི་སྤུ་ཞེས་པའང་ཞང་ཞུང་སྐད་ཡིན་ཞིང་བོད་སྐད་དུ་གངས་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྤུ་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་གངས་རྒྱལ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་ལྟར། གངས་ལྗོངས་ཞེས་པ་འདི་ནི་ང་ཚོའི་མཚོན་རྟགས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ང་ཚོ་གང་ནས་འོང་བ་དང་གང་དུ་གཏོགས་སའི་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་མིང་དེ་ཡིན་པས་གནད་ཆེ་བར་བསམས་པ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་ཞེས་པས་ང་ཚོ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཅིའི་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་སྟོན་ཞིང་། མང་གཙོ་ཞེས་པས་ང་ཚོ་ཇི་ལྟར་འཚོ་བ་དང་ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོན་གྱིན་ཡོད། སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པས་གོང་གསལ་གྱི་མིང་བརྡའི་ཕུང་བོར་གྲུབ་པའི་བོད་པ་ཀུན་གྱི་བདག་པོའི་གཞུང་དེ་བསྟན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡིན། མིང་འདི་འདྲ་ཞིག་བཏགས་ན་ད་གཟོད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་དང་ཡང་ཉེ་བར་བཅར་ཡོད་རྒྱུ་རེད་སྙམ་གྱིན་འདུག
ཨ་རིའི་ཝ་ཞིན་ཀྲོན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་པེ་ཅིང་གི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་བཞིན་ང་ཚོས་ཀྱང་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་ན་དེ་ནི་འོས་ཤིང་འཚམས་ལ། ཁ་ལ་བདེ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ་སྟབས་བདེ་བ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཚོས་མང་པོ་འདུག་སྙམ། སྔོན་ཆད་ཁོ་བོར་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཞེས་པ་འདི་ནི་མི་གང་རུང་ཞིག་གིས་ཁ་བདེ་བདེ་བྱས་ནས་བཏགས་ཤིང་མིང་གི་དག་ཆའང་ནོར་འདུག་སྙམ་མོད། དེ་ལྟ་མིན་པར། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དགོས་པ་དང་དགག་བྱ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཐུགས་གཞིགས་གནང་ནས་བཏགས་གནང་ཡོད་ཚོད་དེ། ཁོང་གི་བཀའ་རྩོམ་《ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་》ནང་དུ། “གཙང་ཆུའི་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱིད་གཤོངས་ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ངུ་ཞིག་འདུག གྲུ་ཁ་དེར་ངང་ཙམ་སྒུག་སྡོད་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་དེར་གནམ་གཤིས་ཇེ་ལེགས་སུ་གྱུར། དྭངས་ཞིང་སྔོ་ལ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཆི་རིས་ཁྲིལ་ལེ་ལེ་གཡོ་བའི་ཆུ་ཆེན་དེའི་ཕ་ཁར་མི་མང་པོ་ཞིག་ནག་ཕུང་ངེར་ང་ཚོར་བསུ་སྒུག་བྱེད་ཅིང་འདུག་པ་མཐོང་། དེ་ནས་ང་ཚོ་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་ཁད་ཉེ་སར་འབྱོར་སྐབས་མི་ཕུང་དེ་གྲས་སུ་ཁམས་དམག་དང་། གྲོང་གསེབ་པ་གྱོན་གོས་ལྭ་བ་དཀར་པོ་དང་། རྒྱ་ཚོས་ཅན་ལ་དཔུང་རྟགས་སེར་པོ་བརྒྱབ་པ་མང་པོ་འདུག དེ་ཚོ་ནི་རང་འགུལ་དྭང་བླངས་དམག་སྦྱོང་ཁོང་ཞུགས་པའི་གྲལ་ཡིན་འདུག ཁོ་བོ་ཅག་གྲུ་ནས་ཐོན་སྐབས་མི་མང་དེ་ཚོས་གང་ཅིའི་གནས་ཚུལ་ཡིད་ལ་བརྣག་སྟེ་བློ་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཅིང་། ང་ཚོ་རྟ་ཞོན་ཏེ་བསྐྱོད་སྐབས་མི་མང་པོས་མཆི་མ་འདོན་པ་མཐོང་བྱུང་། དེ་ནི་ང་ཚོས་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་མཐོང་བ་ཐོག་མ་ཡིན་པ་དང་། མིང་ལའང་སྐྱིད་གཤོངས་སུ་འབོད་པ་དེས་ཡིད་སྐྱོའི་སྣོན་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་སྟབས་ང་ཚོ་མྱུར་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཁོ་བོའི་བསམ་པར་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དེར་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ཞི་བ་དང་། མཛའ་མཐུན་དུ་ཅི་བདེར་འཚོ་བ་དེ་དག་ད་ཆ་འཇིགས་སྐྲག་དང་ཉེན་ཁའི་ནང་ཚུད་བཞིན་ཡོད་པར་བསམ། འོན་ཏེ། སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན་ཕོ་མོ་རྒན་བྱིས་ཚང་མ་བློ་སྤོ༷བས་དང་། སེམས་ཤུགས་ནི་སྟོར་བཤིགས་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་འདུག ངས་རེ་འདུན་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་བསྟན་སྲིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་ཤེས་ཡོད།”ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་། ད་ལྟའི་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀི་མིང་འདི་ཡང་ཁོང་གིས་སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན་རྒན་བྱིས་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་བསྟན་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་སྐྱོབ་གསུམ་གྱི་བསྟི་གནས་ཤིག་ལ་འགྱུར་བར་ཐུགས་རེ་གནང་ཡོད་པ་སྨྲོས་མ་དགོས་པས་མིང་འདི་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་རེད་སྙམ།

སྤྱི་ལོ ༢༠༠༡༡ ལོའི་བོད་ཟླ ༠༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བྲིས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱས།