༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་ཐུ་བྷོད་གངས་ཅན་པའི་འབྲེལ་བ་གླེང་བ།

(དེང་རབས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ནས་བལྟ་བ།)

སྦྲ་རིགས་ཐོགས་མེད།

བཟོ་ཚོང་དཔལ་འབྱོར་དང་བརྡ་འཕྲིན་མ་ལག་གི་འགྲན་རྩོད་ཆེས་ཆེར་དར་བའི་དུས་རབས་འདིའི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་བློ་བ་ཆེན་མོ།འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་བདེ་འཇགས་ཆེད་ཞི་བདེ་མཛའ་མཐུན་དང་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་རྒྱགས་བྱེ་ཕངས་མེད་དུ་སྩོལ་མཁན།༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེ་བའི་མཛད་རྗེས་དང་གཞལ་མཐའ་བྲལ་བའི་བཀའ་དྲིན་ཁག་ལ་དངོས་སྟོབས་རིག་གནས་དང་དེང་རབས་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐབས་ལམ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ནས་དཔྱད་རྗོད་སྤེལ་བར་།ཐོག་མར་ང་ཚོས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་བོད་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་དང་།ཆོས་ལུགས་རང་བཞིན།སྤྱི་ཚོགས་རང་བཞིན།ད་དུང་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་བཅས་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་འབྲེལ་བར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ངེས་ཤེས་དང་གོ་རྟོགས་ཟབ་མོ་རྙེད་དགོས་པར་བརྟེན།བདག་གི་དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་དང་ལུང་བསྟན་གྱི་ཁྲོད་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་འཚོལ་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གཅིག་བུ་ཙམ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་བརྒལ་ཏེ།ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དངོས་ཡོད་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ་དང་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ལ་ཁུངས་བཅོལ་བ་གཉིས་གཙོ་བོར་བཟུང་ཐོག་ཆོས་ལུགས་དང་།ལོ་རྒྱུས།ཆབ་སྲིད།སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ཕྱོགས་དང་ངོས་འདྲ་མིན་མང་བོ་ཞིག་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་འཚོལ་སྒྲུབ་དང་ཁོང་གི་བླ་ན་མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་ལ་གླེང་བརྗོད་སྤེལ་བ་གཙིགས་སུ་བཟུང་ཡོད།

སྐབས་འདིར་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཤིག་ཡོད་པ་ནི་དཔྱད་བརྗོད་འདིའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུ་ང་ཚོ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་མོས་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ཚོར་གཉིས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་བརྒལ་ནས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་གཞིར་བཟུང་ཐོག་དེང་རབས་ཚན་རིག་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་བཀོལ་ནས་དཔྱད་བརྗོད་བྱས་རྗེས།གཞི་ནས་ང་ཚོས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་རླབས་ཆེ་བའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་བཀའ་དྲིན་ལ་ངོས་འཛིན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་ཐུབ་པ་ལས།གཞན་སོ་སོའི་དགའ་ཞེན་གྱི་ཚོར་སྣང་ཙམ་དང་རྨོངས་དད་ཀྱི་ཁ་གཡང་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་གཡམ་རྒྱུགས་བྱས་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་བ་ཆེན་མོ་ཁོང་འཚོལ་སྒྲུབ་ག་ཚོད་བྱས་ནའང་ངེས་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནམ་ཡང་མཐོང་མི་སྲིད་ལ་དེ་བཞིན་ཁོང་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས་དག་དེ་བས་ཀྱང་རྟོགས་མི་སྲིད།གནས་ལུགས་དེར་བརྟེན།ང་ཚོས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་བོད་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་འབྱུང་ལྟོས་གྲུབ་རང་བཞིན་གྱི་འབྲེལ་བ་གླེང་བར་སྤྱི་ཡོངས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོས་དང་།ཆོས་ལུགས་དང་ངག་རྒྱུན་གྱི་ངོས།ད་དུང་བོད་མིའི་དད་འདུན་དང་དགོས་མཁོའི་ངོས་བཅས་ཕྱོགས་མང་བོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྦྲེལ་ནས་ཡོད་པར་བརྟེན།ཞིབ་འཇུག་གི་བརྒྱུད་རིམ་འདིའི་ཁྲོད་དུ་བདག་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་མང་བོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་བསྡུར་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ནི་སྡེ་ཚན་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དང་ཕྱོགས་ངོས་རྐྱང་བ་ཞིག་གི་འབྲེལ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར།རྟེན་འབྱུང་ལྟོས་གྲུབ་ཏུ་འབོད་པའི་འབྲེལ་བ་དེ་ནི་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་དང་ཕྱོགས་དང་ངོས་མང་བོ་ཞིག་དང་ཕན་ཚུན་སྦྲེལ་ནས་ཡོད་པར་བརྟེན།དཔེར་ན།གང་ན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་གླེང་ན་དེ་རུ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཛད་རྗེས་དང་སྲིད་དབང་གླེང་དགོས་ལ།གང་ན་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གླེང་ན་དེ་རུ་ཡང་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལམ་སྟོན་ཁག་མི་གླེང་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ཡོད།དེའི་ཕྱིར་དེ་རིང་གི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བོད་མི་རེ་རེའི་མི་ཚེའི་ཕུགས་བསམ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་དང་།མི་ཚེའི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ།ཆོས་ལུགས་དད་མོས།སྤྱི་ཚོགས་བསམ་བློ།ཐ་ན་ཉིན་རེའི་སྒོ་གསུམ་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཡང་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་ཁོང་གི་ལམ་སྟོན་དང་བསམ་བློའི་ཤུགས་རྐྱེན་དེ་དག་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཁུ་སིམ་མེར་གོས་ལ་སྣུམ་ཟིན་པ་ལྟར་ཐིམ་ནས་ཡོད་པར་བརྟེན།ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་དེ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་དཔྱད་བརྗོད་ཐུང་ངུ་ཞིག་གིས་ཡོད་ཚད་གླེང་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད།

དེ་བཞིན་ང་ཚོ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལས་བརྒལ་ནས་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་འཚོལ་སྒྲུབ་ལ་ཕྱོགས་སྐབས་ཀྱང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འགྲན་རྩོད་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིའི་དགོས་མཁོ་འམ་ཡང་ན་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཚུར་སྣང་བཞིན་པ་ནི།འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འཆམ་མཐུན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་དེ་བཞིན་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་འགན་ཁུར་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་རེད།ཕྱོགས་གཉིས་དང་ངོས་བཞི་ཅན་གྱི་སྣང་ཚུལ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྙན་གྲགས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ལ་ཁྱབ་ཅིང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ལ་ཁྱབ་འགོ་བརྩམས་ཡོད།དཔེར་ན།ཁོང་ནང་བསྟན་གཞུང་ལུགས་དང་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་འཚམས་པའི་གསུང་རྩོམ་ཁག་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་སྐབས།ཁོང་གིས་ད་བར་བོད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་གསུང་རྩོམ་དེབ་༥༣་དང་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་༧༡ལྷག་ཡོད་ལ།ད་དུང་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་གསུང་རྩོམ་དེབ་༦༣ལྷག་བརྩམས་གནང་མཛད་ཡོད་པ་འདི་ཁོ་ནར་བལྟས་ནའང་ཁོང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་འཇིག་རྟེན་འགན་ཁུར་གྱི་ལྟ་བ་དང་མི་ཚེའི་རིན་ཐང་གི་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་ངོས་དག་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་གཏིང་ཟབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།ཁོང་གི་ཚད་མཐོ་བའི་རྣམ་དཔྱོད་ལས་ཐོན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཁག་དེང་སྐབས་ཤུགས་ཆེན་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཁག་དང་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་ཀྱི་བསམ་བློ་བ་དང་ཚན་རིག་པའི་ཁྲོད་དུ་དལ་བུར་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད་པ་ཕྱོགས་མང་བོ་ཞིག་ནས་བདེན་དབང་རྙེད་ཐུབ་ལ་འདི་ལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ནང་བསྟན་རིག་གནས་ཀྱི་བསམ་བློའི་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོ་ཞེས་སུ་འབོད་བཞིན་ཡོད།

གནས་ཚུལ་དང་སྣང་ཚུལ་འདི་དག་ལ་གོ་བ་རགས་ཙམ་ཆགས་རྗེས་ང་ཚོས་སྐབས་བབ་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བར་བློ་ངོར་རང་བཞིན་གྱིས་ཤར་ཡོང་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ནི་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་མོས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རླབས་ཆེན་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཚུལ་མཐའ་དག་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྣང་ཚུལ་གྱི་ངོས་གཅིག་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་གཏན་ནས་ཤེས་ཐབས་མེད་པར་བརྟེན།དེང་རབས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་དང་།མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་སོགས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐབས་ཚུལ་མ་ལག་འདྲ་མིན།ད་དུང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་།བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད།བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས།བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་རིག་གནས་སོགས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཡུལ་མང་བོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཟབ་ནན་ངང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་རྨང་གཞིར་བཟུང་ཡོད།དེར་བརྟེན།འདིར་བདག་གིས་དེང་རབས་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་དང་བོད་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་གཉིས་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ནས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ངོས་ཆེན་པོ་གསུམ་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་བཀའ་དྲིན་གླེང་བར་སྤྲོ་བས་བསྟས་སོ།།

གཅིག༽ བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་འཛིན་སྐྱོང་དར་སྤེལ་ཆེད་དུ་གནང་བའི་བླ་མེད་མཛད་རྗེས།

ཉིས་སྟོང་དྲུག་ལོའི་ཨིས་ཏྲ་ལིའི་རོམ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བླ་ཆེན་པོབ་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་གསར་ཁང་གི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས་གསུངས་དོན་“བོད་ཀྱི་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཆོས་ལུགས་ལ་བཟུང་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ནི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་དང་།རང་ལས་གཞན་གཅེས།འགན་འཁུར་འདུ་ཤེས་བཅས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཁེངས་འདུག་པར་བརྟེན།དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ཆོས་ལུགས་ཁག་ཚང་མས་མིག་དཔེར་བལྟ་འོས་པ་ཞིག་རེད།”ཅེས་པའི་གསུང་བཤད་ཐུང་ངུ་འདིས་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཆོས་ལུགས་རིན་ཐང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་འདུགདེ་བཞིན་༧གོང་ས་མཆོག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་གཞན་ཁག་ཀྱང་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་དེའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཏུ་དར་སྤེལ་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་དང་ལམ་སྟོན་གནང་བཞིན་ཡོད།

༡༽ ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་བར་གྱི་དམ་ཚིག་ལ་གཙིགས་ཆེན་མཛད་་པ།

དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཞིང་སར་འབོད་པའི་ཐུ་བྷོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་དུས་རབས་དུ་མར་བན་བོན་དབང་ཤུགས་འཐབ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་མེ་ལྕེ་འབར་མྱོང་ལ།ཆོས་བརྒྱུད་གྲུབ་མཐའི་མངའ་རིས་དང་མཆོད་གཞིས་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་གཡུལ་སའི་ཁྲོད་མི་ཤི་རྟ་འགྱེལ་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱང་མི་ཉུང་བྱས་མྱོང་བ་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་གསལ་བོ་བྱེད་ཐུབ།འོན་ཀྱང་།༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་ལམ་སྟོན་འོག་ཐེངས་དང་བོར་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་བཅས་པའི་ཚོགས་ཆེན་བསྡུས་པ་མ་ཟད།བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སྤྱིའི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སྤྱིའི་བཅས་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་།དེ་ནས་བཟུང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་ཚབ་མཚོན་བླ་ཆེན་རྣམས་ཐེངས་མང་བོར་མཉམ་འཛོམས་བྱུང་བ་བརྒྱུད་རིམ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་ཕན་ཚུན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་ཆོས་རྒྱུད་ཁག་གི་མཛའ་མཐུན་མཉམ་གནས་ལ་གཙིགས་ཆེན་བྱེད་འགོ་བརྩམས།ད་དུང་གནས་མཆོག་རྡོར་གདན་སོགས་ནང་བའི་གནས་ཆེན་ཁག་ཏུ་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་མཉམ་འཚོགས་བྱེད་པ་སོགས་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་ལག་ལེན་ཐོག་གི་ཐུགས་མཐུན་ཁྲིམས་གཙང་འདི་འདྲ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཐེངས་དང་བོར་བྱུང་བ་འདི་ཡང་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་ལམ་སྟོན་གྱི་བཀའ་དྲིན་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་སོ།།

༢༽ ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་འཆད་ཉན་དང་ཐོས་བསམ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད།

ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རབས་རིང་མོའི་ནང་དུ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གཞུང་ལུགས་དངོས་ཀྱི་འཆད་ཉན་དང་རྩོད་སྒྲུབ་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཕལ་ཆེར་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལྕགས་རིའི་ཕྱི་རོལ་དུ་བརྒལ་ཐུབ་མེད་ཅེས་བཤད་ཆོག།དེར་བརྟེན།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་ལུགས་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་པ་དག་གིས་ཁྱད་མཚར་དུ་འཛིན་པའི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་གཅིག་ནི།བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྩོད་སྒྲུབ་དང་སྒོམ་སྒྲུབ་རིག་པའི་མཁས་པ་ཆེན་མོ་གནམ་གྱིས་ས་བཀབ་པ་བཞིན་བགྲང་གིས་མི་ལངས་བ་བྱོན་མྱོང་བའི་ཐུ་བྷོད་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ངུ་འདིའི་རབ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ནང་བའི་རྗེས་འཇུག་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཁག་ནི།ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ལ་ཐོས་བསམ་སྣ་གཅིག་ཀྱང་བྱེད་མ་མྱོང་པའི་རྨོངས་དད་རིང་ལུགས་པ་སྐོར་ཅིག་གི་ངོ་བོར་ལྷག་ཡོད་དེ་རེད།དེར་བརྟེན།སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་མ་སུ་རིར་བོད་ཁྱིམ་སློག་གྲྭ་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་དམིགས་བསལ་བཟུང་ཆོས་དགེ་བསྐོ་འཇོག་གིས་སློབ་མའི་ཆོས་ལུགས་གོ་རྟོགས་མཐོར་འདེགས་དང་།དེ་ནས་རིམ་བཞིན་བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ཡང་སྐོར་སྐྱོད་ཆོས་དགེ་བསྐོ་འཇོག་སོགས་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་དང་།བགྲོ་གླེང་།དོག་གཅོད་སོགས་བྱེད་པར་ལམ་སྟོན་དང་སྐུལ་མ་གནང་།

ཉིས་སྟོང་བཞི་ལོ་ནས་བཟུང་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རིགས་སློབ་པའི་རིགས་ལམ་རྩོད་འགྲན་བསྡུ་སྐོང་དང་དེ་བཞིན་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་གཙོ་བོར་བཟུང་བའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་དང་།ནང་ཆོས་སློབ་སྦྱོང་གི་དུས་ཚོད་ཟུར་བཅད་ཀྱིས་ནང་ཆོས་ཐོག་དེང་རབས་རིག་གནས་བཞིན་གཞོན་སྐྱེས་མི་སེར་ཆེད་མཁས་པ་ཐོན་དགོས་སྐོར་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྔ་ཕྱིར་གནང་བར་བརྟེན།དེ་རིང་གི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ནང་ཆོས་ནི་དགོན་པ་ལྷ་ཁང་ལ་ཕྱག་སྐོར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པའི་གཞི་རྩའི་ཀུན་སློང་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ནས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་པའི་ནང་དུའང་ནང་ཆོས་རིག་གནས་ལ་ཆེད་ལས་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་དང་།ནང་ཆོས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་སོགས་ཕན་ཚུན་གཤིབ་བསྡུར་གྱིས་སྦྱོང་མཁན་སོགས་རྒྱ་གར་གཙོས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཁག་ན་ཐོན་དང་འཐོན་བཞིན་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་འདུག།

༣༽ ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་ཟུང་ཏུ་སྦྲེལ་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་འཚོལ་བ།

ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་ཤིང་ཚུལ་གསུམ་གྱིས་རྟགས་སུ་བསྒྲུབས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རིག་གནས་དེ་བགྲང་བྱ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ་ཕྱི་རོལ་བའི་སྟག་སེང་ཁ་འཐབ་པ་ལྟ་བུའི་རྟོག་གེ་བ་གང་མང་གི་རྩོད་སྤོང་དང་དགག་སྒྲུབ་འདྲ་མིན་གྱི་འགྲན་བསྡུར་ལས་གཟི་བརྗིད་ངང་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བཏང་ཡོད།དེ་བཞིན་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བ་དང་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་དུ་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཕལ་མོ་ཆེ་རེ་རེ་བཞིན་དེང་རབས་ཚན་རིག་གི་བརྟག་དཔྱད་དང་།དོགས་གཅོད།དགག་སྒྲུབ་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཁོང་ཚོས་ལུང་རིགས་དང་གཏན་ཚིགས་སུ་བགྲང་བ་མང་བོ་ཞིག་རིམ་བཞིན་ནུས་མེད་དུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར།སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་དེང་རབས་ཚན་རིག་རིག་གནས་ཀྱི་གདོང་དུ་བུད་ནས་ཕན་ཚུན་རྩོད་སྤོང་དང་།དོག་སློང་།བརྟག་དཔྱད།དགག་སྒྲུབ་བཅས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ལ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་དགའ་བསུ་ཞུ་མཁན་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་མི་སྣ་ཆེན་པོ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་མ་ཡིན་ནམ།དེ་ལྟར་འདས་པའི་བགྲང་བྱ་བཞི་བཅུ་ཉེ་བའི་རིང་ནང་བའི་ཚན་རིག་དང་དེང་རབས་ཚན་རིག་གཉིས་ཀྱི་བར་རམ་ཡང་ནང་བའི་སེམས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་དང་དབང་ཤེས་རིག་པ་བ་ཁག་བར་སྔ་ཕྱིར་བགྲོ་གླེང་དང་སྦྱངས་བཤད་འདུ་འཛོམས་ཁག་ལྔ་བཅུ་ལྷག་བསྡུས་ཤིང་།དེ་བཞིན་དེང་རབས་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་ནང་བསྟན་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་བར་གྱི་ཕན་ཚུན་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བར་ཉམས་ཞིབ་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་རིམ་པར་ཕེབས་པར་བརྟེན།དེ་རིང་གི་འཛམ་གླིང་འདིར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་ཆེ་མཐོང་ཆོས་ལུགས་གཅིག་བུའི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་རིང་ཏུ་བརྒལ་ནས་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཚན་རིག་རིག་གནས་དང་མི་སྡེའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་སུ་རམ་འདེགས་དང་ལམ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ་མཁན་གྱི་བསམ་བློའི་གཞུང་ལུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་ཆགས་བཞིན་ཡོད།

Ø མདོར་བསྡུས་ན་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་འཛིན་པའི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ཁག་གཤམ་གྱི་དོན་ཚན་ཁག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད།

༡)ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་།ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་མཉམ་གནས།ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར་བཅས་ལ་གཙིགས་འཛིན་མཛད་པ།

༢)བོད་ཀྱི་གཞི་རིམ་མི་དམངས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ལ་སྦྱངས་བརྩོན་དང་།དོགས་སློང་།བརྒལ་བརྟག་བཅས་བྱས་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྨོངས་དད་འདུ་ཤེས་གཙང་སེལ་མཛད་པ།

༣)ཆོས་ལུགས་ཀུན་སྤྱོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དེང་རབས་ཚན་རིག་ལ་སྣེ་ཁྲིད་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་ལ་ཐུགས་ཁུར་མཛད་པ།

གཉིས༽ བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཆེད་དུ་གནང་བའི་མཛད་རྗེས།

ཉེ་སྔོན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་དབང་ཡོད་ཚད་མཇུག་བསྡུ་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་མ་ཐག་རྒྱ་གར་དུས་བབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ཆེད་བརྗོད་ནང་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག“ཨེ་ཇེབ་སྲིད་འཛིན་མོས་བྷ་རག་གིས་རང་གི་དབང་ཆ་རྒྱུན་འཛིན་ཆེད་མི་མང་དང་མཉམ་དུ་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་དམར་འཛིངས་བྱས་ཤིང་།ཡས་མན་དང་ལིས་བྷུ་ཡཱ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་དབང་འཛིན་པས་རང་གི་གོ་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཉེས་མེད་མི་སེར་ཐོག་དྲག་མཚོན་གྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར།རང་གི་སྒེར་གཅོད་དབང་ཆ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གོ་གནས་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་མི་མང་ལ་གནང་ནས་བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་གནས་ལས་དགོངས་ཞུ་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་གོམ་སྟབས་འདི་ནི་འཛམ་གླིང་ཆབ་སྲིད་འཕོ་འགྱུར་ཁྲོད་དུ་ཧ་ཅང་མཐོང་དཀོན་པའི་བ་སྤྲུའི་མེ་ཏོག་གི་གསར་བརྗེ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་རེད།”ཅེས་ཆེད་བརྗོད་བྱས་འདུག་ལ་ཆེད་བརྗོད་འདིས་ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་རིན་ཐང་གི་གཟིགས་ཚུལ་མཐོང་ཆེན་གནང་འདུག

༡༽ བོད་ཀྱི་རང་དབང་དང་བདེན་པའི་འབོད་སྒྲ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ།

འགྲིམ་འགྲུལ་དཀའ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་གཤིས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་རང་ཉིད་གཅིག་བུ་ཞི་བདེའི་ངང་སྡོད་འདོད་ཀྱི་བོད་མིའི་མི་གཤིས་ཀྱི་གནས་བབ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས།དུས་རབས་མང་བོར་ཐུ་བྷོད་རྒྱལ་ཁབ་འདི་སྤྱི་ཡོངས་ནས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་སྤྱི་འཛམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བཟོ་ཚོང་དང་།ཆབ་སྲིད།དཔལ་འབྱོར་འགྲན་རྩོད་བཅས་ཀྱི་གཡུལ་སའི་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་མྱོང་ཆེན་པོ་མེད་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་དོ་སྣང་དང་གོ་རྟོགས་ཡང་ཉུང་ཉུང་ཡིན།ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་འདི་བོད་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་ཆབ་སྲིད་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་སྐྱོ་གར་ཞིག་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཏུ་མི་བརྩི་ཐབས་མེད་ཡིན།དེར་བརྟེན་དགུང་ན་ཕྲ་བའི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པ་དང་མཉམ་དུ་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་འབྲེལ་ལམ་གྱི་སྒོ་མོ་ཡངས་པོར་ཕྱེས་ཤིང་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་ཚོགས་སྡེ་མང་བོར་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་བོད་དོན་གྱི་སྙན་ཞུ་དང་འབྲེལ་ལམ་འཛིན་འགོ་བརྩམས།

རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་ཁག་གཙོས་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་སྡེ་ཚན་ཁག་གང་མང་གི་རོགས་སྐྱོར་འོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ་དང་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་བཏང་།ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བའི་ནང་གཙོ་བོ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་རྒྱ་གར་ནང་ལོགས་ཀྱི་བོད་མི་གནས་ཡུལ་ས་ཁུལ་མང་བོར་དངོས་སུ་ཕེབས་ནས་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་དང་ལམ་སྟོན་སོགས་གནང་བ་མ་ཟད།དེ་བཞིན་ས་གནས་སོ་སོའི་རྒྱ་གར་དཔོན་རིགས་ཁག་དང་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་པ་སོགས་བཀའ་དྲིན་འཛད་མེད་བསྐྱངས།ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བའི་སྨད་ཙམ་དུ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་ཉི་ཧོང་དུ་ཐོག་མར་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བའི་མཇུག་ཏེ།ཕྱི་ལོ་༡༩༧༩ལོའི་བར་དུ་ཁྱོན་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་ཐེངས་བཅུ་དྲུག་ལྷག་ལ་ཕེབས་འདུག་ལ།ལོ་རབས་དེ་ནི་ཁོང་ལ་མཚོན་ན་ཐེངས་དང་བོར་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིག་མདུན་དུ་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་འགྲུལ་བཞུད་བྱས་པ་ཐོག་མ་ཡིན།

དེ་ནས་བཟུང་རིམ་བཞིན་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་བ་དང་དགུ་བཅུ་བའི་ནང་དུ་ཁྱོན་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་མི་འདྲ་བ་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་ལྷག་གི་ནང་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་ཐེངས་བརྒྱ་ལྷག་གནང་ནས།བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གཏམ་བཤད་དང་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དང་མངོན་འདོད་སོགས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་གི་ཚུལ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒྲགས་པར་བརྟེན།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་གང་མང་བཞག་གནང་ཡོད་ལ།དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་གནོན་ཤུགས་དང་ཚོང་ལས་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འཛམ་གླིང་མི་མང་དུང་ཕྱུར་མང་བོས་བོད་མི་རིགས་ལ་དགའ་ཞེན་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིགས་ལེགས་བྱང་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་དོ་སྣང་བྱེད་འགོ་ཚུགས།བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གསར་འཛུགས་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་སྣ་ཚོགས་གསར་རྒྱག་ད་དུང་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་ལྟེ་གནས་སོགས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བཞིན་འཕེལ་བྱུང་བར་བརྟེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་སྡིང་ཆའི་ཐོག་གི་རྒྱ་ནག་གི་གཟུགས་བརྙན་ནི་སྒེར་གཅོད་དང་གདུག་རྩུབ་དྲག་གནོན་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་བདེན་དཔང་བྱས།མདོར་ན་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་གིས་འདས་པའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་དུ་སྐུ་ངལ་འཛད་མེད་ཀྱིས་ཁྱོན་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་མི་འདྲ་བ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ལྷག་གི་ནང་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་ཐེངས་མི་འདྲ་བ་སུམ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལྷག་བསྐྱངས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་ཆོས་ལུགས་ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བསྐྱངས།དེར་བརྟེན།ཁོང་ནི་དུས་རབས་འདིའི་ཆེས་འགྲུལ་སྐྱོད་མང་ཤོས་དང་གཏམ་བཤད་མཁན་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་ལ་ཁོང་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡང་ནམ་ཡང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་གི་ཆེས་མཐོ་སར་སླེབས་བཞིན་ཡོད།

༢༽ བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་དེང་རབས་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད་པ།

འཛམ་གླིང་གི་མི་མང་ཡོངས་གྲང་དམག་དང་ལྷོ་བྱང་གོ་རི་ཡའི་ནང་འཁྲུག་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་ལྷག་ཡོད་པའི་སྐབས་དེར་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གིས་མེ་འདའི་དྲག་ཤུགས་འོག་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྱུར་མིད་བཏང་།དེར་བརྟེན།དགུང་ན་ཕྲ་བའི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་ལ་རང་ཡུལ་དང་རང་ས་སྤར་མོ་གང་ཡང་སྟོན་རྒྱུ་མེད་པའི་མི་ཡུལ་ལུང་བ་འདིར་སྲིད་དོན་གྱི་གཟིགས་རྒྱང་རབ་ཏུ་ཡངས་པའི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ཆེས་ཐོག་མར་སྤྱི་འཐུས་བཅུ་གསུམ་གྱིས་དབུ་ཁྲིད་འོག་བཙན་བྱོལ་དུ་དམངས་གཙོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་མར་བཙུགས།ཁོང་གིས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་སྤྱི་ཚོགས་ཤེས་ཡོན་དང་།སྲིད་དོན་ཉམས་མྱོང་།ད་དུང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁ་སྟབས་བཅས་ཤིན་ཏུ་ཞན་པའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་དག་པའི་དམངས་གཙོའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་འགོ་བརྩམས།ཕྱི་ལོ་༡༩༦༡ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཤིང་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡་ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་དང་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཅན་འདི་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་ཏུ་བཅུག

ཁོང་སྐུ་དངོས་ཀྱི་སྲིད་དོན་དབང་ཤུགས་དང་ལམ་སྟོན་འོག་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡་ལོར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པ་ནས་བཟུང་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་ཚོགས་མི་ཡང་ཞལ་གྲངས་ཞེ་དྲུག་ཏུ་བསྒྱུར།དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༢་ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དངོས་སུ་བཙུགས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་གཞིར་བཟུང་འཛིན་སྐྱོང་དང་ལས་ཀ་བྱེད་འགོ་བརྩམས།ཕྱི་ལོ་༢༠༠༡ལོར་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་པའི་སྲོལ་བཏོད་རྗེས་གཞི་ནས་བོད་ཀྱི་མང་གཅོའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ཀ་བ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་ཕྱོགས་ཐུབ་པར་གྱུར།ཐ་མར་ཕྱི་ལོར་༢༠༡༡ལོར་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ནང་དུ་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ཞུགས་རྐྱེན་ཚད་ལས་བརྒལ་མི་རུང་བར་འདོད་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དེའི་དགོས་མཁོའི་འོག་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དངོས་སུ་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྟེགས་ལས་གཏན་དུ་དགོངས་པ་ཞུས།བརྒྱུད་རིམ་འདི་དག་ནི་ཁོང་གིས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་མང་གཙོའི་ཕྱོགས་སུ་ཁྲིད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཀྱོགས་མཚམས་གལ་ཆེན་རེ་རེ་ཡང་ཡིན་ནོ།།

༣༽ བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་དུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད་པ།

ཚོང་ལས་དང་དབང་ཤུགས་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་དར་བའི་དེ་རིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་པའི་སྟངས་འཛིན་འོག་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པ་དང་།ཡང་ན་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་གི་ཆེད་དུ་ཕྱི་ཡུལ་གང་སར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བའི་མི་རིགས་ནི་བོད་རིགས་གཅིག་པོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་མང་བོ་ཡོད།འོན་ཀྱང་།བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པར་ཞིབ་བཤེར་ཅིག་བྱེད་སྐབས།༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དང་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་།དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ།ད་དུང་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་ཆེ་ཤོས་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་ལས་རྒྱལ་ཁབ་བཞི་སྟེ་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་འཚོ་གནས་ཁོར་ཡུག་དང་འཐུང་ཆུ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པའི་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངེས་ཤེས་གསལ་བོ་རྙེད།

ཕྱི་ལོ་༡༩༨༧ལོའི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ལས་ཚན་པ་གསུམ་པ་དང་།ཕྱི་ལོ་༡༩༩༩དང་༢༠༠༢་ལོར་སྔ་ཕྱིར་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་འཛམ་གླིང་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་སྔ་ཕྱི་ཁག་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ནི།བོད་ཀྱི་བདག་དབང་གནད་དོན་ནི་མི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་འཚོ་གནས་གནད་དོན་དང་མི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་རང་དབང་ཁེ་ཕན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དངོས་ཡོད་ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་གི་གནད་དོན་དང།གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་ཀྱི་གནད་དོན།རང་བྱུང་འཐུང་ཆུའི་གནད་དོན།མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་ཕྱོགས་དང་ངོས་མང་བོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པར་བརྟེན།དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདིར་འཛམ་གླིང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་རི་སྐྱེས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཆེ་ཆུང་ཁག་དང་།འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་འདྲ་མིན་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་མི་གླེང་ཐབས་མེད་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་ཆགས་བཞིན་ཡོད།དཔེར་ན།གོ་པུན་ཧ་གྷན་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གི་ཆེས་གལ་ཆེན་དང་མི་མང་གི་དོ་སྣང་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་མཐུད་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཡིན་པ་འདིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྣང་ཚུལ་དེ་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ།

༤༽ བླ་མའི་སྲིད་དབང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཇུག་བསྒྲིལ་གནང་མཛད་པ།

འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཁྲོད་དུ་དབང་ཤུགས་ནི་ནམ་རྒྱུན་གོ་ས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་གང་ན་སུ་ཞིག་ལ་གོ་ས་ཡོད་ན་ཁོ་ལ་དབང་ཤུགས་ཀྱང་ཡོད་ལ།ཁོས་དབང་ཤུགས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མངོན་འདོད་ཡོད་ཚད་སྒྲུབ་ཐུབ་པར་བརྟེན་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་གོ་ས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་མེ་ལྕེ་མཚམས་ཆད་མ་མྱོང་ལ་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་དམག་འཁྲུགས་ཀྱང་མཚམས་འཇོག་མ་མྱོང་།ཤུགས་རྐྱེན་དེའི་འོག་ནས་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་བ་སྤྲུའི་མེ་ཏོག་གི་གསར་བརྗེ་ལངས་ཤིང་མེག་སེའི་ཁོའི་མེ་ཏོག་ལེགས་སྐྱེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཀྱང་བསླངས་ནས་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་པ་གང་མང་མགོ་རྟིང་རློག་པར་བྱས།འོན་ཀྱང་།མི་རིགས་ཤིག་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་།རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དཀའ་ལས་བསྐྱོན་ནས་སྐུ་ཚེ་ཡོངས་རྫོགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་མཁན་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བོད་མི་རིགས་དེ་ཤེས་ཡོན་དང་ཆབ་སྲིད་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རང་མགོ་རང་ཐོན་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཚད་དུ་སླེབས་རྗེས།མི་དམངས་ཀྱིས་ཨུ་ཚུགས་བསྐྱོན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་སྲིད་དབང་གོ་ས་ལས་གཏན་དུ་དགོངས་གནང་།

ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་ནས་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཕྱིར་འཐེན་དང་གཞུང་གི་ལས་དོན་ལས་ཕྱེད་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་པ་སོགས་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་སྒོ་ནས་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་བོད་མི་དག་རང་མགོ་རང་ཐོན་དང་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་དེང་རབས་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པར་སྐུལ་མ་ཆེན་པོ་གནང་།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཁོང་གིས་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་དང་གཞན་ཕན་བསམ་བློའི་རྨང་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལག་ལེན་དངོས་ནི་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་དང་དབང་ཤུགས་དང་གོ་ས་ཁོ་ནར་གཙིགས་སུ་འཛིན་པའི་སྲིད་དོན་ལམ་ལུགས་ཤིག་མིན་པའི་མིག་དཔེ་བསྟན་པ་ཡང་རེད།དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་ཐག་གཅོད་དེ་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་དོན་དཔྱད་རྗོད་པ་ཚོས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བ་སྤྲུའི་མེ་ཏོག་གི་གསར་བརྗེ་ཞེས་འབོད་མཁན་ཡང་གང་མང་བྱུང་བ་མ་ཟད་སྲིད་དོན་ཉམས་ཞིབ་པའི་ཁྲོད་དུ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་ནུས་པ་རྩ་མེད་དུ་བཏང་བའི་སྔ་ཕྱིའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁག་ལ་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཡང་གང་མང་ཐོན་བཞིན་ཡོད།

༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཁོང་གི་གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཉིས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་ལས་གཏན་དུ་རྩ་དགོངས་ཞུ་བའི་གསུང་བཤད་དེ་ཐོག་མར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཁྱབ་རྗེས།བོད་མི་སྐྱ་སེར་དང་རྒན་གཞོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་མང་བོ་ཞིག་གློ་བུར་དུ་འཇིགས་སྣང་དང་སྐྱོ་སྣང་བཅས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཁེངས་ནས་ཅི་བྱེད་འདི་བྱེད་མེད་པར་ལུས་ཡོད་ལ།དེ་དང་མཉམ་དུ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་པའི་སྡེ་ཁག་མང་བོ་ཞིག་གིས་ཁོང་གིས་རླབས་ཆེ་བའི་མཁས་མཛངས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ངོ་མཚར་ནས་ད་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་དགོངས་གཞི་བཞིན་རང་མགོ་རང་ཐོན་དང་རང་མི་རང་ལས་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱོགས་སུ་རྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད།དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གཅིག་བུས་རྩོད་ཅིང་བོད་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོ་ནས་གནང་དགོས་པར་འདོད་པའི་སྐྱིད་སྣང་རང་ལུགས་པ་ཁག་ཅིག་དང་མཁྲེགས་འཛིན་རང་ལུགས་པ་མང་བོ་ཞིག་གིས་གསུང་བཤད་འདི་ཐོས་པ་དང་གློ་བུར་དུ་རྨི་ལམ་སྟུག་པོའི་གཉིད་ལས་སད་པ་ལྟར་མི་སྒེར་གྱི་འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་རང་བཞིན་གྱི་གལ་གནད་ལ་ངེས་ཤེས་སྐྱེས་འགོ་ཚུགས་ཡོད།དེའི་ཕྱིར།གནད་དོན་འདིའི་ཕྱོགས་དང་ངོས་གང་ཞིག་ནས་བསམ་ཡང་ཐག་གཅོད་འདིས་མངོན་པ་མི་གསལ་བའི་ཚུལ་དུ་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་འདུ་ཤེས་དང་འཚོ་གནས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འཛིན་སྟངས་ལ་གཡོ་སྐྱོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་ཡོད།གང་ལྟར།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་སྲིད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གསར་བརྗེ་གང་མང་ལངས་བཞིན་པ་དང་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྟེགས་སུ་ཡང་ཐེངས་དང་བོར་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་དེང་རབས་ཆེད་ལས་མཁས་པ་ཞིག་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་ཆེས་གནད་འགག་ཆེ་བའི་ལོ་རབས་འདིའི་དཀྱོགས་མཚམས་སུ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བ་སྤྲུའི་མེ་ཏོག་གི་གསར་བརྗེ་ནི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་བྱུང་རབས་ཤིག་རེད་ཨང་།

Ø མདོར་བསྡུས་ན་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་ཆེད་དུ་གནང་བའི་མཛད་རྗེས་ཁག་གཤམ་གྱི་དོན་ཚན་ཁག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད།

༡)སྐུ་ཚེ་གང་བོར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་མཛད་ནས་བོད་མིའི་རང་དབང་དང་བདེན་དོན་གྱི་འབོད་སྒྲ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་བསྐྱལ་གནང་མཛད་ཡོད།

༢)སྐུ་ན་ཧ་ཅང་ཕྲ་ཡང་བོད་ཛ་དྲག་གི་དུས་སྐབས་སུ་བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ནས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་བབ་རྒྱུད་འཛིན་མཛད་ཡོད།

༣)མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལམ་ལུགས་དེ་ཡང་དག་པའི་དེང་རབས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ཆེན་དུ་ཁྲིད་གནང་མཛད་ཡོད།

༤)རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གི་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་སྣང་བརྙན་བསྐྱར་གསོ་དང་བོད་དོན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་དུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད་ཡོད།

༥)ཕུགས་རྒྱང་རིང་བོའི་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནས་བབ་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་བླ་མའི་སྲིད་དབང་མཇུག་བསྡུས་པ།

གསུམ༽ བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་དར་སྤེལ་ཆེད་དུ་གནང་བའི་མཛད་རྗེས།

རོ་བྷུར་ཌྲི་ཐུར་མན་གྱི་༼ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཅིའི་ཕྱིར་གནད་དོན་ཆགས་པ་རེད་༽ཅེས་པའི་ནང་གི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འགྱུར་བ་ཅེས་པའི་ལེའུར་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག་“ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་ཡིག་རྨོངས་པའི་གྲངས་འབོར་མང་ལ་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཚད་གཞི་ཧ་ཅང་དམའ་བ།ད་དུང་ཆོས་ལུགས་རྨོངས་དད་མཁན་གྱིས་ཁེངས་པའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ངུ་དེ།མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ལས་མ་འགོར་བར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྣེ་ཁྲིད་དང་ལམ་སྟོན་འོག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དེང་རབས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲས་སུ་སླེབས་འདུག་པ་མ་ཟད།་ད་དུང་གནད་དོན་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ད་ལྟའི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་མིག་དཔེ་སྟོན་ཐུབ་པའང་མང་བོ་འདུག”ཅེས་ཕྱོགས་བསྡོམས་གནང་འདུག་པ་བཞིན།༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འཚོ་གནས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་མང་བོར་མཛུབ་སྟོན་དང་བསྒྱུར་བཅོས་མཛད་ཡོད།

༡༽ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་དང་ཆེད་ལས་མཁས་པ་སྐྱེད་བསྲིང་།

དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་འགྱུར་ཁྲོད་དུ་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་བྱེ་བྲག་པ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་རྩ་དང་མ་རྐང་ལྟ་བུ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དེའི་གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཤེས་ཡོན་སྤུས་ཚད་ལ་རག་ལས་ཡོད་ལ།རྨང་གཞི་དེའི་ཐོག་ཏུ་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་བྱེ་བྲག་པ་དེའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང།འཆམ་མཐུན་གྱི་གནད་དོན།དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནད་དོན་སོགས་མང་བོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་རྟེན་འབྲེལ་ལྟོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པར་བརྟེན།༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་མོ་མཆོག་གཞན་ཡུལ་དུ་ཞབས་སོེར་འཁོད་མ་ཐག་སྲིད་བློན་ནེ་རུ་དང་གྲོས་མོལ་འོག་མ་སུ་རིར་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཟུར་འཛུགས་དང་བྷག་སར་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་ལ་རྩོད་སྒྲུབ་ཐོས་བསམ་བྱེད་པའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་བ་གཉིས་མཛད་འཕྲིན་གྱི་ཐོག་མར་བཟུང་ཡོད།དེ་ནས་བཟུང་རིམ་བཞིན་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་ཡོངས་ལ་ཐོས་བསམ་འཆད་ཉན་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་ལམ་སྟོན་སྔ་རྗེས་སུ་གནང་བར་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བཤད་གྲྭ་འམ་ཡང་ན་རྩོད་གྲྭ་གང་རུང་མེད་པའི་དགོན་སྡེ་ཧ་ཅང་དཀོན་པ་གོང་དུ་བརྗོད་ཟིན་པ་ལྟར་རོ།།དེ་བཞིན་མ་སུ་རིར་བོད་སློབ་དབུ་བརྙེས་པའི་ཕྱི་ལོ་དེར་རྡ་རམ་ས་ལར་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་སྐུའི་གཅེན་མོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་དྭ་ཕྲུག་དང་བུ་གསོ་ཁང་གསར་དུ་བཙུགས།དེ་དང་འབྲེལ་བར་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་མཐུན་འགྱུར་འོག་སམ་བྷོ་ཌ་བོད་སློབ་ཁག་བོད་གཞུང་གཏན་སློབ་ཁག་དངོས་སུ་བཙུགས་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་ཁྱོན་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཆུང་ཁག་༨༣ལྷག་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་༢༡༠༠༠ལྷག་གིས་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་བྱ་རིག་པའི་གནས་འདྲ་མིན་ལ་སྦྱོང་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོད།ལོ་རེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་༡༥༠༠ལྷག་ཙམ་རེ་རྒྱ་གར་གཙོས་འཛམ་གླིང་གི་མཐོ་སློབ་ཁག་འདྲ་མིན་དུ་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་སྐབས་བབ་བོད་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ལ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ནས་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་དང་བོད་རང་གི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བཞིན་ལག་ཤེས་སྡེ་ཚན་དང་ཆེད་ལས་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་གང་མང་གསར་འཛུགས་བྱས།དཔེར་ན།ཁོང་གི་ལམ་སྟོན་བཞིན་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ལོར་བོད་གཞུང་ཟློས་གར་ཁང་གསར་འཛུགས་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཟློས་གར་དང་འཁྲབ་གཞུང་ཁག་རྒྱུན་འཛིན་བྱས།ཕྱི་ལོ་༡༩༦༧ལོར་ལྦར་ཎ་ཆེས་མཐོའི་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་བཙུགས་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐོག་ཆེད་ལས་མཁས་པ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱས།ཕྱི་ལོ་༡༩༧༡ལོར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་བཙུགས་ནས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུད་དཔེ་ཆ་གསོག་ཉར་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་འགོ་བརྩམས།ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡་ལོར་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་བཙུགས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆེད་ལས་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་།བོད་ཀྱི་རི་མོ་དང་ཐང་ཀའི་འབྲི་རྩལ།འཚེམ་བཟོ་དང་བརྐོས་དཀྲོལ་རི་མོ།བོད་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་དང་འདྲ་གཟུགས་འབུར་བཟོ་སོགས་མང་བོ་ཞིག་རྒྱུན་འཛིན་དང་གསར་གཏོད་མཛད་བཞིན་པ་སོགས་ནི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྣེ་མང་རིག་གནས་དང་ཆེད་ལས་རིག་གནས་ཀྱི་ཐུགས་རྒྱང་རིང་བོའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་འོག་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན།

དེ་བཞིན་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་ནས་བཟུང་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་དག་ལ་འཛམ་གླིང་གི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འགྲོས་དང་མཐུན་པར་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཚད་གཞི་དེ་འབྲི་ཀློག་ཐུབ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གཙོ་བོ་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པའམ་ཆེད་ལས་ལས་རིགས་མཁས་ཅན་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་གང་མང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།ཁོང་ལྟར་ན་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐབས་ལམ་ནི་དེང་རབས་རིག་གནས་གཅིག་པོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་རང་གི་རིག་གནས་མ་ལག་ཁག་དང་།ད་དུང་ཐ་ན་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རིག་གནས་ཀྱང་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ནས་སྦྱང་བརྩོན་བྱས་ན་དམིག་བསལ་གཞུང་ལུགས་བྱེ་བྲག་པའི་ཐོག་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་ཆེད་མཁས་པ་ཐོན་ཐུབ་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཡང་གནང་ཡོད།དེའི་ཕྱིར་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཤེས་ཡོན་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་དང་ཤེས་ཡོན་དགོས་མཁོ་ལྟ་ཚུལ་དག་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་དང་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་གྱི་ཕྱོགས་དང་ངོས་མང་བོ་ཞིག་ནས་གླེང་དགོས་པར་བརྟེན།གུ་ཡངས་ལ་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བའི་གཟིགས་ཚུལ་དེ་ཕན་ཚུན་མཉམ་དུ་བསྡུར་ནས་ཅུང་ཟད་འཐུས་ཚང་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་དགོས་པ་ནི་གནད་ཀྱི་དམ་པ་ལགས།

༢༽ བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་འཚོ་གནས་ཁག་ཐེག་དང་དཔལ་འབྱོར་དར་སྤེལ།

འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་ལུང་གང་སར་ཡོད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་འདྲ་མིན་གྱི་འཚོ་གནས་གནད་དོན་དང་དཔལ་འབྱོར་འཚོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཕྱི་ནང་གང་ས་ནས་དཀའ་ངལ་འདྲ་མིན་ཕྲད་དང་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།ཨོ་རིའི་སཱའི་བྷང་ལ་ངྷེ་ཤི་བ་དག་དང་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱ་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་དག་མི་རབས་དུ་མར་བྲན་གཡོག་ལྟ་བུའི་འཚོ་བ་རོལ་ནས་སྡོད་དགོས་འབྱུང་བཞིན་པའི་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར།ཤེས་ཡོན་དང་ཉམས་མྱོང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་དག་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ངོས་ནས་སྣེ་ལེན་གང་ལེགས་གནང་བ་མ་ཟད།ད་དུང་སྐྱབས་མགོན་ཁོང་དང་རྒྱ་གར་གཞུང་གཉིས་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལམ་ནས་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བའི་སྨད་ཙམ་ནས་བཟུང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གཞིས་ཆགས་སུ་བཏང་བ་དང་།ཡང་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ལམ་བཟོ་སོགས་བཟོ་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་འདྲ་མིན་དུ་བཏང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཚོ་ཐབས་དེ་གཙོ་བོ་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་དང་བཟོ་ཚོང་ལས་རིགས་ཚག་ཚིག་ལ་བརྟེན་མཁན་བཅས་འདྲ་མིན་དུ་ཁ་གྱེས།དེ་རིང་གི་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་གཉེར་བའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་༥༢ཙམ་དང་དེ་བཞིན་ཚོང་ལས་འདྲ་མིན་གཉེར་མཁན་སུམ་བཅུ་ལྷག་ཏུ་བོད་རིགས་གྲངས་༡༢༠༠༠༠ལྷག་གིས་འབྱོར་འབྲིང་གི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད།དེ་བཞིན་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཏུ་བོདརིགས་གྲངས་༡༩༠༠༠ལྷག་ཁ་འཐོར་ནས་གནས་ཡོད་ལ།སྤྱི་ཡོངས་ནས་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབ་དང་འཚོ་གནས་དང་བརྟན་ལྷིང་གི་ཚད་གཞི་དེ་འཛམ་གླིང་གི་སྐྱབས་བཅོལ་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་ཞིག་དང་བསྡུར་ཡང་ངོ་གནོང་མོ་དགོས་པ་ཞིག་ཡོད།

དེ་བཞིན་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བའི་འགོ་སྟོད་ཁག་ཏུ་ཁོང་སྐུ་དངོས་བོད་ཀྱི་གཞིས་ཆགས་ཁག་མང་བོར་དངོས་སུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་འདེབས་འཛུགས་དང་ཐོན་སྐྱེད་དང་།ཞིང་ལས་དང་འབྲེལ་བའི་བཟོ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་སོགས་དང་།དེ་བཞིན་ཚོང་ལས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་ཚོང་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་འགན་དང་།ཡུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོང་ལས་གཉེར་ཕྱོགས་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་གི་ཕས་རང་གི་བུ་ལ་གདམ་པ་ལྟར་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་དང་མཐུན་པ།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་ལས་གཉེར་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་བོད་རང་གི་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་མ་ལག་གི་ལྟ་ཚུལ་གཞིར་བཟུང་ནས་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་ཁེ་ཕན་གཉེར་ཐབས་ལ་སྐུ་དངོས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་གང་མང་གནང་།

ད་དུང་ཁོང་གིས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་ལུས་སུ་གྱུར་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་བསལ་བློའི་གནད་དོན་མང་བོ་ཞིག་ཀྱང་གནག་ཐོག་གཙག་ཁེལ་བཞིན་ཡོ་བསྲང་དང་བཅོས་བསྒྱུར་མཛད་ཡོད།དཔེར་ན་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་སུ་རིགས་རུས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་འོག་གཙང་བཙོག་གི་ལྟ་ཚུལ་འཛིན་པ།དེ་བཞིན་ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་བསམ་བློ་དང་སྐུ་དྲག་དང་བྲན་གཡོག་གི་འདུ་ཤེས་སོགས་བོད་མིའི་སེམས་ངོར་བག་ལ་ཉལ་བའི་བག་ཆགས་མང་བོ་ཞིག་ཀྱང་རེ་རེ་བཞིན་གཙང་སེལ་མཛད་པ་སོགས་ཕྱོག་ཡོངས་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲལ་དུ་ཚུད་ཐུབ་པར་སྐུ་ངལ་འཛད་མེད་གནང་ཡོད་དོ།།

Ø མདོར་བསྡུས་ན་ཁོང་གི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་གོང་སྤེལ་ཆེད་དུ་གནང་བའི་མཛད་རྗེས་ཁག་གཤམ་གྱི་དོན་ཚན་ཁག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད།

༡)བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིག་རྨོངས་པའི་གནས་བབ་གཙང་སེལ་དང་ཤེས་ཡོན་པའི་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་ཀྱིས་དེང་རབས་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པ་དང་ཆེད་ལས་པར་གསོ་སྐྱོང་།

༢)བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་འཚོ་གནས་གོང་སྤེལ་དང་དཔལ་འབྱོར་འཚོལ་བསྡུ་དང་བཟོ་ཚོང་ལས་རིགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་གོ་རྟོགས་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་བ།

༣)གཞི་རིམ་མི་མང་གི་རྗེས་ལུས་ཀྱི་བསམ་བློ་རྙིང་བ་གཙང་སེལ་དང་དེང་རབས་དང་མཐུན་པར་མཛའ་མཐུན་དང་ཀུན་སྤྱོད་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བའི་གོ་རྟོགས་བསྐྲུན་ཐབས་གནང་བ།

མཇུག་ཏུ་བརྗོད་འདོད་པའི་གཏམ།

དཔྱད་རྩོམ་ཐུང་ངུ་འདི་བྲིས་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུ་བདག་གིས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ནི།སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ལྟ་བུའི་རླབས་ཆེན་མི་སྣ་(མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་མ་འདྲ་མིན་ཁག་༡༠༢ཙམ་བཞེས་གནང་མཛད་ཡོད་ལ།དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་གྲགས་ཆེན་༣༣༥ལྷག་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་འདུག)ཞིག་གི་མཛད་རྗེས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་རིག་གནས་དང་རྗེས་དཔག་རིག་གནས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ནས་གླེང་བརྗོད་སྤེལ་བར།ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རབས་དང་།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས།ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ།འཚོ་གནས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སོགས་ཕྱོགས་མང་བོ་ཞིག་ལ་ཞིབ་ཚགས་དགོས་ངེས་ཤེས་དང་གོ་རྟོགས་རྙེད་པར་བྱས་རྗེས།གཞི་ནས་རིག་གནས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་དེ་དག་ལས་ཚུར་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་གྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་ཁོང་གི་ཆོས་ལུགས་དང་།སྤྱི་ཚོགས་ཀུན་སྤྱོད།ཆབ་སྲིད་རིན་ཐང་གི་ལྟ་ཚུལ་སོགས་ལ་རེ་རེ་བཞིན་ནན་ཏན་གྱིས་གཤིབ་བསྡུར་བྱས་རྗེས་གཞི་ནས་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རྙེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཁོང་གི་གཅིག་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་ལྟ་བུའི་རླབས་ཆེན་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན།

དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ཁྲོད་དུ་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་གསེད་དཀྲོལ་བྱས་ཡོད་པ་ནི།བོད་མི་རིགས་དང་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་འབྲེལ་བ་ཡང་ཕྱོགས་ངོས་མང་བོ་ཞིག་དང་ཕན་ཚུན་རྟེན་འབྱུང་ལྟོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྦྲེལ་ནས་ཡོད་པར་བརྟེན།ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་དེ་ནི་བླ་མ་དང་སློབ་མའི་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུ།ཡང་ན་རྒྱལ་བོ་དང་མི་སེར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུ།ཡང་ན་འགྲུལ་བ་དང་དེད་དཔོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུ།ཡང་ན་ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་གི་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུ་སོགས་ཕྱོགས་མང་བོ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པས་བོད་མི་རིགས་དང་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གཉིས་ནི་ནམ་ཡང་ཕན་ཚུན་ལྟོས་གྲུབ་ཏུ་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པའི་ཐུ་བྷོད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོས་གཉིས་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན་གང་དུ་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གླེང་ན་དེ་རུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རང་བཞིན་གྱིས་གླེང་བར་འགྱུར་ལ་གང་ན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་ན་དུ་རུ་ཡང་བོད་ཀྱི་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མི་གླེང་ག་མེད་གྱི་གནད་དོན་དུ་འགྱུར་འགྲོའོ།།

དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་བཀོད་པ།

Ø ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་།
Ø མཛད་རྣམ་རྒྱ་ཆེནསྙིང་རྗེའི་རོལ་མཚོ།
Ø བྱམས་བརྩེ་དང་དྲང་བདེན་གྱི་བླ་སྲོག
Ø མཛད་རྣམ་སྙིང་གི་ནོར་བུ་རྒྱས་པ།
Ø བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཟབ་སྦྱོང་ལག་དེབ།
Ø བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས།
Ø ༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཁག་མང་ཆེ་ཤོས།

Ø Dalai Lama –My son
Ø Why the Dalai Lama matters
Ø The spirit of Tibet, Universal Heritage
Ø Freedom In Exile
Ø My Tibet, with Galen Rowell
Ø The fate of Tibet: when big Insects Eat Small Insects
Ø Shadow Tibet
Ø In Exile From The Land of Snow
Ø Across The Tibetan Plateau
Ø Tibet: A Politic History
Ø The question Of Tibet and The Rule of Law