༼བོད་༽
༄༅།།བོད་ཅེས་པའི་མིང་དེ་བོད་ཡུལ་གྱི་གནའ་མོའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མིང་བོན་ནས་ཆད་པ་ཡིན་སྲིད་ཅེས་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དེབ་དཀར་ནང་གསལ་བ་ལྟར་དེང་གི་ཆར་བོད་རིག་པའི་མཁས་པ་མང་པོས་མོས་མཐུན་གནང་གིན་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་མང་པོའི་ནང་བོད་ཅེས་པའི་མིང་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དུ་བོད་ལ་བྷོཊ་བཅས་འབོད་པ་དེ་ནས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཟེར་ལོ། བོད་ཀྱི་མིང་དེ་བོད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚིག་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཡང་ཡོད། དོན་ལ་་བོན་ནས་བོད་དང༌། བོད་ནས་བྷོཊ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཨིན་སྐད་དུ་བོད་ལ་ཋི་བྷེཊ་ཞེས་པའི་བརྗོད་མིང་དེ་སོག་སྐད་དུ་བོད་ལ་ཐུ་བོད་ཟེར་བ་དེ་ནས་ཆད་པ་ཡིན་ཟེར།
༼བོད་ཡུལ་༽༈ བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་ཤོས་དེ་བོད་ཡུལ་མངའ་རིས་ཞང་ཞུང་གུ་གེ་ནས་བར་སྐབས་སྔར་དངོས་གཅེས་སྙིང་མང་པོ་གསར་དུ་ཐོན་བཞིན་པ་ནས་ངོ་འཁྲོད་ཐུབ་ཅིང༌། མནའ་དཔྱད་སྔོག་འདོན་ལས་ར་སྤྲོད་བྱུང་བར་ཉུང་མཐའ་ཡང་མི་ལོ་ལྔ་ཁྲིའི་སྔོན་དུ་བོད་ཡུལ་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་ཡོད་པ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།
ད་ཡོད་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ནང་གསལ་བ་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་༼ཕྱི་ལོའི་སྔོན་ལོ་ ༡༢༧༽ ནས་བཟུང་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན། སྟེང་གི་ཁྲི་གཉིས། ས་ལ་སྡེ་བརྒྱད། བར་གྱི་བཙན་གསུམ་བཅས་ཀྱི་རིང་བོད་ཡུལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་སྒྲུང་དང་ལྡེའུ་བོན་གསུམ་གྱིས་བསྐྱངས་པའི་དུས་ཡུན་དེ་དག་གི་རིང་གང་ལྟར་བོད་ཀྱི་གནའ་མོའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཆབ་སྲིད་བཅས་གང་ཅིའི་ཆ་ནས་གདོད་མའི་དུས་རབས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང༌། བོན་གྱི་བསྟི་གནས་ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་དང་ལྷག་པར་ཞང་ཞུང་དམར་ཡིག་ཅེས་པ་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་གསལ་གྱི་ཡོད།
༼བོད་རྒྱལ་༽༈ བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་ཐོག་མར་འབོད་པ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་ཡིན་པ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་མང་པོར་གསལ་ཡང་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་བོད་མི་རང་ཡིན་སྲིད་པ་དང༌། བཙན་པོ་དེའི་སྔོན་ནས་བོད་ཡུལ་དུ་ཤེས་རིག་དར་རྒྱས་ཡོད་པའི་ཁུངས་དེང་སང་གི་སྔར་དངོས་སྙིང་པ་སྡོགས་ཐོན་ནས་ར་སྤྲོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།
༼བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག༽༈ རྒྱལ་རབས་ཁག་འགའི་ནང་བཤད་ཚུལ་ལ་གཞིག་ན་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་སྲས་དམག་ཕམ་པ་ཞིག་བོད་ཡུལ་དུ་བྲོས་བྱོལ་བྱས་པ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བཙན་པོར་བསྐུར་བ་དང༌། བོད་ཡིག་དབྱངས་གསལ་རྣམས་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེ་ལས་སྟོན་པ་དང༌། བོད་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་གར་ནས་བླངས་པ། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་རྒྱ་ནག་ནས་དང་ཆས་གོས་སོག་པོ་ནས་བླངས་པ་གསལ་གྱི་ཡོད་པ་ལས་བོད་རང་གི་ལུང་པར་ཤེས་རིག་གང་ཡང་གསར་སྐྱེས་བྱུང་མེད་པ་ཧ་ལམ་བཤད་ཡོད། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་དང་སྔ་རབས་ཀྱི་ཤེས་རིག་སྒྲུང་ལྡེའུ་བོན་གསུམ་དེ་དག་རྒྱ་སོག་གང་ནས་ཀྱང་བླངས་པ་གསལ་གྱི་མེད་པས་བོད་ཡུལ་རང་དུ་བོད་མིས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཞིག་ཡིན་པར་སྙོན་མེད་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་དམ། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འགའི་ནང་ཞང་ཞུང་དམར་ཡིག་ནས་ད་ཡོད་བོད་ཡིག་དབྱངས་བཞི་དང་ཀ་མད་སུམ་ཅུར་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙྭ་བ་ཀ་ཅོག་ཞང་གསུམ་ནས་སྐད་གསར་བཅོས་སྐབས་གཏན་ལ་ཕབས་པ་ལས་ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊའི་བྱུང་རབས་གསལ་གྱི་མེད་པ་འདྲ།
༼བོད་རིགས་༽༈ ཡོངས་གྲགས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་མི་རིགས་དེ་ཕ་སྤྲེའུ་དང་མ་བྲག་སིན་གཉིས་ལས་ཆད་རིམ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྤྱིར་ལྟངས་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་འཕེལ་ཚུལ་དང་མཐུན་ཆེ་ན་ཡང༌། ཡང་ལོ་རྒྱུས་འགར་བོད་མི་རྣམས་སྒོང་ང་ལས་སྐྱེ་ཚུལ་འཆད་པ་དང༌། ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཅིག་ནང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལས་སྐྱེས་ཚུལ་བཅས་ཀྱི་བྱུང་བ་ནི་སྔར་གྱི་གཏམ་རྒྱུན་ཙམ་ཡིན་སྲིད་པ་ལས་ཚན་རིག་གི་ལམ་ནས་ར་འཁྲོད་པ་དཀའ།
༼བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་༽༈ བོད་རྒྱལ་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་པྱི་ལོ་ ༣༧༤ ལ་འཁྲུངས་ཤིང༌། པྱི་ལོ་ ༤༣༣ ལ་བོད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབུ་བརྙེས་པར་བཤད། དེ་ནས་རིམ་པར་སྲོང་བཙན་གྱི་ཡབ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་བར་གདུང་རྒྱུད་བཞི་ཡིས་རྒྱལ་ས་བཟུངས།
དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་ཞིག་ནས་བོད་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་བཙུན་མོ་རྒྱ་ནག་ཀོང་ཇོ་དང་བལ་ཟ་ཁྲི་བཙུན་གཉིས་ཀྱིས་ནོར་སྐལ་ལྷ་སའི་ཇོ་བོ་རྣམ་གཉིས་གདན་ཞུས་དང་བཞུགས་གནས་ལྷ་ཁང་བཞེངས་པ་སོགས་ཀྱིས་བོད་ནང་ཤྭཀྱ་ཐུབ་པའི་ཆོས་ཐོག་མ་དར་བ་བཤད་པ་ལ་ཡང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆ་ནས་བསམས་ཚེ་རྒྱུ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད།
རྒྱལ་རབས་སོ་གསུམ་པ་སྲོང་བཙན་ཕྱི་ལོ་ ༦༢༩ ན་རྒྱལ་སར་འཁོད་པ་ནས་རྒྱལ་རབས་བོད་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐབས་རྒྱལ་བ་ཤྭཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་བོད་ཡུལ་དུ་དར་ཞིང་ཁྱབ་པ་དང༌། རིམ་གྱིས་བོན་དང་ཤྭཀྱ་ཐུབ་པའི་རྗེས་འབྲངས་བའི་དབར་དུ་འགལ་འདུ་རིམ་པ་བྱུང་སྟེ་བོད་ཀྱི་མནའ་བོའི་ཆོས་ལུགས་བོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་རྗེས་འབྲང་པ་དང་བཅས་པར་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱས། ལྷག་པར་བོད་ཡུལ་གྱི་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་དང་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་རང་བཞིན་ངོ་མ་གཏོར་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ལེའུ་གལ་ཆེ་ཞིག་དུས་སྐབས་དེར་ཧ་ལམ་དམིགས་མེད་དུ་བྱས་པ་ཡིན་སྲིད། དུས་ཕྱིས་བོད་ནང་སྐབས་འགར་ཆོས་དགའ་བོན་དགའ་ཅེས་ཕན་ཚུན་བལྟ་གྲུབ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཧ་ཅང་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆོས་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་རིན་ཐང་རྣམས་སོ་སོར་འགལ་མེད་གཙང་ཉར་མ་ཐུབ་པའི་འབྲས་བུར་སྣང༌།
༼ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་བོད་ཆེན་པོ་༽༈ བོད་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐབས་བློན་པོ་སྒར་སོགས་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོའི་དུས་རབས་ཤར་ཏེ་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ས་ཁུལ་མང་པོ་བཙན་པོས་བཟུང་ཐུབ་པ་དང༌། རྒྱ་ནག་དང་མཆིངས་ཡིག་རྡོ་རིང་བཙུགས་ཏེ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་དང་ལ་རྒྱ་ཁྱིམ་ཚེས་ཡུལ་ཕྱོགས་དེ་དག་ནང་མངོན་ཐུབ་པ་བྱུང༌།
བོད་རྒྱལ་བོན་གྱི་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འཇུག་དར་མས་སརྒྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འཇུག་པར་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་པ་ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་དར་མ་ཕྱི་ལོ་ ༨༤༢ ལ་བཀྲོངས་པ་ནས་བཟུང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བའི་རྒྱལ་རབས་མཇུག་རྫོགས།
བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་མང་པོའི་ནང་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་དང་དུད་རྒྱལ་གླང་དར་མ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང༌། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་ནང་དུད་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་དང་ཆོས་རྒྱལ་དར་མ་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡང་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་ཁག་ནང་ཆོས་བློན་དང་དུད་བློན་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་དག་ནི་ཆགས་དྭངས་ཕྱོགས་རིས་ཀྱི་བརྗོད་ཚིག་ཡིན་ནམ།
༼བོད་སིལ་བུའི་དུས་རབས་༽༈ བོད་རྒྱལ་དར་མའི་སྲས་གཉིས་ཀྱི་ཡུམ་གཉིས་པོ་ཕྱོགས་སོ་སོར་རྒྱས་པ་དང་འབངས་གྱེན་ལོག་བྱུང་བ་ནས་བོད་སིལ་བུའི་ལོ་རྒྱུས་འགོ་ཚུགས། དེ་ནས་བཟུང་རིམ་པར་བོད་ཡུལ་ས་ཆ་རེ་དང་ལུང་པ་ཆུང་ཆུང་རེར་དབང་བསྒྱུར་བའི་སྡེ་དཔོན་རེས་མངའ་འབངས་ཉུང་ཟད་རེ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བོད་དམག་རྣམས་ཡུལ་མཐའ་སོ་སོར་དབང་བསྒྱུར་ནས་རང་མོས་བཞིན་གཞིས་ཆགས་ཏེ་འཚོ་སྡོད་བྱས་པ་ལས་བོད་ཀྱི་སྨད་མདོ་ཁམས་ཞེས་པ་ཆགས་ཟེར། དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྔར་གྱི་བོད་ཆེན་པོའི་མཐའ་མཚམས་འགའ་ཞིག་དཔེར་ན། རྒྱལ་དབང་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་བཅུ་བཞི་པའི་འཁྲུང་ཡུལ་སྟག་ཚེར་ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་དབུས་སུ་གདན་ཞུ་སྐབས་ཐད་ཀར་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་འོག་ཡོད་པ་དང༌། རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་དངོས་ཡོད་རང་ལ་རྒྱལ་ཆུང་རང་བཙན་པ་བཅོ་བརྒྱད་པྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ སྐོར་བར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་བོད་གཞུང་གང་གི་ཀྱང་ཁོངས་སུ་མེད་པར་གནས་ཡོད། འོན་ཀྱང་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་སྐབས་ཡུལ་དེ་དག་བོད་ཀྱི་ཆབ་འབངས་ཡིན་པའི་ངག་རྒྱུན་དང་དེབ་ཐེར་གྱི་ཁུངས་མང་པོ་གསལ།
༼བོད་ཀྱི་དམ་ཆོས་༽༈ བོད་སིལ་བུའི་རྒྱལ་རབས་རིང་མངའ་རིས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་འོད་དང་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བོད་ཡུལ་སྟོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱར་དུ་དར་ཅིང་རིམ་པས་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་སུ་ཡང་ཤུགས་ཆེ་དར་ཁྱབ་བྱུང༌། ཆོས་ལུགས་དེ་ལ་ཇོ་བོ་བཀའ་གདམས་པའི་ལུགས་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་བསྟི་གནས་ནི་སྟོད་མཐོ་ལྡིང་དང་བྱང་ར་གྲེང་དགོན་པ་བཅས་ཡིན། བཀའ་གདམས་པའི་གདམས་ངག་གི་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་གི་རིམ་པ་བློ་སྦྱོང་དང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསྡུས་དོན་ལམ་རིམ་ཞེས་བརྗོད་པ་བོད་ཀྱི་ཆོས་རྒྱུད་སྙིང་མ། བཀའ་རྒྱུད། ས་སྐྱ། དགེ་ལྡན་པ་བཅས་ཡོངས་ཀྱི་ནང་སྙིང་གི་ཉམས་ལེན་དུ་འགྱུར་པ་ལས་དུས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བལྟ་གྲུབ་དང་ཉམས་ལེན་ངོས་གཙང་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིག་གཏན་ཆགས་ཐུབ།
སྙིང་མ་ནི་བོད་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་རིང་རྒྱ་དཀར་ནག་ནས་ནང་པའི་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་མང་པོ་གདན་དྲངས་ཏེ་བསམ་ཡས་སུ་མདོ་རྒྱུད་འཆད་བསྒྱུར་མང་པོ་བྱས་པ་ལས་ཆད། བཀའ་རྒྱུད་ནི་ལྷོ་བྲག་མར་པའི་བླ་མ་རྒྱ་གར་གྱི་གྲུབ་ཆེན་ན་རོ་པ་དང་མེཏྲིཔ་སོགས་ནས་བྱུང༌། ས་སྐྱ་ནི་ས་སྐྱའི་གདུང་རྒྱུད་མཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་པོས་གསང་སྔགས་གསར་མའི་གྲུབ་མཐར་དོ་སྣང་གནང་བ་དང་ས་སྐྱ་དགོན་པ་གསར་བསྐྲུན་གནང་བ་ལས་དར། དགེ་ལུགས་ནི་ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤའི་ལམ་རིམ་ལ་བཀའ་རྒྱུད་དང་ས་སྐྱའི་གདམས་པས་རྒྱན་ཏེ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པས་བོད་དབུས་དགའ་ལྡན་དགོན་པར་ཡུན་རིང་འཛིན་སྤེལ་གནང་བ་ལ་ཟེར།
བོད་སིལ་བུའི་དུས་རབས་ཀྱི་སྐབས་སྲིད་ཕྱོགས་ནས་བོད་ཆིག་དྲིལ་མེད་པ་དང་རྒྱལ་ཕྲན་ནང་ཚུན་འཁྲུག་པ་བཅས་ཀྱིས་དུས་འདས་ཀྱང་དུས་སྐབས་དེའི་རིང་བོད་ནང་བཀའ་གདམས། བཀའ་རྒྱུད། ས་སྐྱ། དགེ་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་སྲོལ་གསར་དར་བ་བཅས་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་ལས་འགུལ་རླབས་ཆེན་གནང་སྟེ་ཤེས་རིག་ཐོག་བོད་འཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་བོད་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཅིག་དྲིལ་མེད་ཀྱང་རིག་གཞུང་གི་ཆ་ནས་གཅིག་འགྱུར་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བཞག་ཐུབ། མདོར་ན་བོད་སིལ་བུའི་རིང་བོད་འཁྱོན་ལ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འདྲ་ཡང་ཆབ་སྲིད་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་རྒྱས་པས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཉ་དང་ཉུང་མ་ལྟར་མ་བསྲེས་པའི་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཡིན་སྲིད་དམ། བོད་སིལ་བུའི་དུས་རབས་ནི་མི་ལོ་ ༤༡༡ རིང་གནས་ཞེས་གྲགས།
༼བོད་རྒྱལ་བླ་མའི་དུས་རབས་༽༈
པྱི་ལོ་ ༡༢༥༣ ལོར་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ས་སྐྱ་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་སོག་པོ་ཀུབ་ལའི་ཁན་ལ་གསང་སྔགས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བའི་དབང་ཡོན་དུ་བོད་ཁྲི་འཁོར་བཅུ་གསུམ་ཞེས་པ་ཕུལ་བ་ནས་བོད་ཡུལ་གཅིག་སྒྲིལ་ལྟ་བུའི་སྔར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱར་གསོའི་འགོ་ཚུགས་ན་ཡང་སྟོབས་དབང་གི་ཆ་རྐྱེན་དེ་བོད་རྒྱ་སོག་གི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྩ་བར་འགྱུར་བ་དང་བོད་ཡུལ་བླ་མས་བསྐྱོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགོ་ཚུགས་ཤིང༌། བོད་ཡུལ་བོད་ཀྱི་བླ་མས་དབང་འགྱུར་དེ་སྐབས་བསྟུན་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་སོག་པོ་ཁན་དང་མཎ་ཇུ་རྒྱ་ནག་གོང་མ་བཅས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་ལ་བསྟུན་དགོས་པ་ཆགས་པ་དང། གང་ལྟར་སྔར་བོད་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ས་འཁྱོན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བོད་ཡུལ་དེ་ནམ་ཡང་སྐྱར་གསོ་མ་ཐུབ།
ས་སྐྱའི་གཞུང་གི་ཁྲི་དཔོན་བཅུ་གསུམ་ནང་ཕན་ཚུན་འཁྲུག་རྐྱེན་ཕག་གྲུའི་ཁྲི་དཔོན་སྣེ་གདོང་པ་ཏྭའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ས་སྐྱའི་སྲིད་དབང་འཁྲོག་སྟེ་པྱི་ལོ་ ༡༣༥༨ ལོར་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༦༨ བར་ཕག་གྲུའི་མི་རྒྱུད་ཀྱིས་དབང་ཆ་འཛིན།
ཕྱི་ལོ་ ༡༤༠༨ ལོར་སྣེ་གདོང་གོང་མ་མི་དབང་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་སྒེར་ཤྭཀྱ་འབུམ་གྱི་སྲས་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་རིན་སྤུངས་པའི་རྫོངས་དཔོན་དང་གཅང་ཆུ་མིག་རིང་མོའི་ཁྲི་དཔོན༌། ས་སྐྱ་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་དཔོན་ཆེན་བཅས་སུ་བསྐོ་བཞག་གནང་ཞིང༌། རྗེས་སུ་རིན་སྤུངས་པའི་མི་རྒྱུད་ལ་འཇགས་གནས་ཤེལ་ཐམ་གནང་སྟེ། ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་མི་རྒྱུད་ལ་རིན་སྤུངས་པ་ཞེས་གྲགས་པ་དང༌། དེའི་མི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༩༨ ལོར་སྣེ་གདོང་ས་སྐྱོང་ངག་དབང་ལྷུན་པོ་དམག་གིས་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ་སྣེའུ་གཞིས་རྩིས་བླངས་ཏེ་བོད་ཡུལ་བདག་གིར་བྱས་པ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༥༦༦ བར་སྲིད་དབང་བསྒྱུར།
ཕྱི་ལོ་ ༡༥༤༨ ལོར་རིན་སྤུངས་པའི་གཞིས་ཀ་བསམ་གྲུབ་བརྩེའི་རྫོངས་དཔོན་ཞིང་ཤག་པ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེས་འབངས་གྱེན་ལོག་བྱས་པར་རིན་སྤུངས་པའི་དབང་དུ་བསྡུ་མ་ཐུབ་པར་རིན་སྤུངས་པའི་སྲིད་དབང་རྫོངས་དཔོན་ལ་ཤོར། ཞིང་ཤག་པའི་ཚ་བོ་ཀརྨ་བསྟན་བསྐྱོང་དབང་པོས་སྲིད་དབང་འཛིན་སྐབས་གདན་ས་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་དང༌། བཀྲིས་ལྷུན་པོ་བཅས་ལ་བསུན་ཙེར་ཡང་ཡང་གནང་རྐྱེན་འབྲས་སྤུངས་གཟིམ་ཤག་འོག་མའི་སྡེ་པ་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་དང༌། དགེ་ལུགས་པའི་སྦྱིན་བདག་སྟག་རྩེ་སྡེ་པ་བཅས་ཀྱིས་སོག་པོ་ཨོ་རོད་ཚོ་པ་བཞི་ལ་སྐྱབས་རོགས་ཞུས་ཏེ་གུ་ཤྲི་ཁྭང་གི་དམག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་སྡེ་པ་གཙང་པའི་སྲིད་དབང་རྩ་མེད་བཏང༌། གུ་ཤྲི་ཁྭན་གྱིས་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་བོད་ཡུལ་གྱི་བདག་པོར་མངའ་སྲོལ་བ་དང༌། ཁོང་གི་གཞུང་ལ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་འབྲས་སྤུངས་བླ་བྲང་འོག་མའི་མིང་ནས་བརྗོད། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་པའི་དབང་ཚད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་བཙན་འོག་ཏུ་བཅུགས་ཏེ་འཕྲོགས།
ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་སོག་པོ་ཀུབ་ལའི་ཁྭན་ནས་དབང་ཡོན་དུ་བླངས་པའི་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ས་སྐྱའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་དང༌། རིན་སྤུངས་པ་སོགས་བཀའ་རྒྱུད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་དང༌། རྒྱལ་དབང་ཏྭ་ལའི་བླ་མས་སོག་པོ་གུ་ཤྲི་ཁྭན་ནས་བོད་ཀྱི་དབང་ཚད་བླངས་ནས་དགེ་ལུགས་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས་པ་བཅས་ཀྱི་རིང་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབང་ཚད་དེ་དག་ཀྱང་སྦྱིན་བདག་དབང་ཆེན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལག་ཆར་མི་འགྱུར་ཐབ་མེད་ཆགས༌། མཐར་ཕྱི་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྟབས་བསྟུན་དགོས་དབང་གིས་ཆོས་ལུགས་དབར་གྱི་ཐབ་རྩོད་ལ་ཆབ་སྲིད་གཙོ་དོན་འགྱུར་ཏེ། བོད་རྒྱལ་བླ་མའི་དུས་རབས་དེ་དག་གི་རིང་ཆབ་སྲིད་གཙང་མའི་ཐོག་ནས་བོད་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་འགྱུར་བར་འགོགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ནང་འཛུལ་ཡོད་པས་ཡིན་ཅེས་བརྗོད་ཆོག
༼བོད་རང་དབང་སྐྱར་གསོ་༽༈
༡༩༡༡ ལོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ངོ་ལོག་བྱུང་སྟེ་བོད་ནང་གི་རྒྱ་མིའི་དཔུང་དམག་ཚོའི་དགོས་མཁོ་ཆད་དེ་རྒྱ་དམག་དམག་དཔོན་ཚོར་ནང་ནས་ངོ་ལོག་བྱུང༌། བོད་ནང་ཡོད་པའི་ཨམ་བན་སོགས་རྒྱ་མི་འཕྲོས་ལྷག་རྣམས་བོད་མིས་མཐར་སྐྲོད་བཏང་སྟེ་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་གཙང་མར་གྱུར་བ་རེད། ཅེས་དང༌། རྒྱ་མིའི་དཔུང་དམག་མཐར་སྤྲོད་སྐབས་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་རྒྱ་གར་ནས་ཕྱིར་ཕེབས་ཀྱིས་བོད་འདི་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང༌། ཅེས་དང༌། དུས་སྐབས་དེར་འཛམ་གླིང་ཕྱིར་བོད་མིའི་རང་དབང་རང་བཙན་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་པའི་ལས་ཀ་ཤུགས་ཆེ་བྱས་མེད། ཅེས་དང༌། ༡༩༡༢ ལོ་ང་ཚོར་རང་དབང་རང་བཙན་གཙང་མ་ཐོབ་པའི་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་སྡོད་རྒྱུ་དེར་འདོད་ཁེངས་བྱུང་སྟེ། ང་ཚོ་རང་དབང་རང་བཙན་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་ཁུངས་སྐྱེལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པའི་བསམ་བློ་འཁོར་བ་མ་བྱུང༌། ཞེས་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་མཛད་རྣམ་ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་ནང་གསལ་བ་ལྟར། ཏྭ་ལའི་བླ་མ་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་ཐག་རང་བཅོད་གཙང་མའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཡུད་ཙམ་ཐོབ་པ་དེའི་རིང་བོད་ཡུལ་དེ་དེང་རབས་ཅན་དུ་བཅོས་པའི་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་ཡང༌། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མཉམ་གྱི་འབྲེལ་བའི་གཞི་གཏན་གསལ་པོ་དང་བརྟན་པོ་ཞིག་བཟོ་མ་ཐུབ།
༼བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་༽༈
༡༩༥༡ ལོར་པེ་ཅིང་དུ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་དང་རྒྱ་ནག་དབར་བགྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་བཟོས་པ་ནས་སྔར་གྱི་བོད་ཅེས་པ་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་དེ་ནས་བཟུང་བོད་དང་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་འགྱུར་འོག་དུས་ད་ལྟའི་བར་གནས།
༼བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་༽༈
༡༩༥༩ ནང་བོད་མི་ ༨༠༠༠༠ སྐོར་རྒྱ་གར་དང༌། བལ་ཡུལ་འབྲུག་བཅས་སུ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བསྟི་གནས་དང་བཅས་པ་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ཐབ་བརྩོད་ལ་བརྩོན་བཞིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ངོ་མ་ནི་རྒྱ་ནག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་བོད་རང་དབང་སྐྱར་གསོ་ཡོང་ཆེད་ཡིན་མོད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གི་ལས་དོན་རྣམས་གནས་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང༌། དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཨ་རི་སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁོ་ནར་བསྟུན་དགོས་སྟབས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་རིམས་སྒྲིགས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང༌། གནས་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྒྱལ་ཁབ་སུས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་ལ་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ། རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་རང་མོས་དམངས་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་རིན་ཐང་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རང་དབང་ཙམ་ཞིག་གི་མིང་ཐོག་ནས་ཡིན་པ་དང༌། དུས་སྐབས་མང་པོར་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནས་བོད་མིའི་ཐབ་བརྩོད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་མཁེ་ཕན་གྱི་ལག་ཆར་སྦད་སྤྱོད་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འོག་བཙན་བྱོལ་གཞུང་མང་གི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གི་ཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཀྱག་ཀྱོག་ཐབ་ལམ་རིམ་པ་མང་པོ་བརྒྱུད་དགོས་པ་ཡང་གནས་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་མ་བསྟུན་ཐབ་མེད་དགོས་དབང་གིས་ཡིན་སྲིད།
༼བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག༽༈ རྒྱ་གར་ནང་ངོས་རང་ཆུང་དུས་དགོན་པར་ཀོང་པོའི་ཡུལ་དེ་ཆོལ་ཁ་གང་གི་ཁོངས་ཡིན་སྐོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྙོག་ཀླེང་མང་པོ་བཤད་རེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གོ་ཐོས་མྱོང་ཤིང༌། ལྷག་པར་ངོས་རང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་སོན་མཚམས་གྲྭ་ཚང་ནང་སྤྱི་འཐུས་འོས་འཕེན་ཐེངས་དང་པོར་བཅར་སྐབས་སྤྱིར་དེ་དུས་གྲ་ཚང་ནང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་གི་གསར་སྐྱེས་གྲ་གསར་ཉུས་ཤས་ལས་མེད་པ་དང་ལྷག་པར་དེ་དུས་གྲ་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བརྟེན་ཞིང་ལས་ཐོག་འཚོ་བ་ངན་ངོན་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྤྱོད་རྣལ་མར་བརྩོན་གྱི་ཡོད་སྟབས་གྲ་ཚང་གི་གྲ་དམངས་ནི་ནང་མི་གཅིག་ལྟ་བུ་ལས་ཁམས་ཚན་དང་ཡུལ་ཚན་གྱི་འཐེན་འཁྱེར་གྱི་སྐད་ཆ་ནི་ཧ་ལམ་གོ་ཡེ་མེད་པ་དང་གྲ་གསར་ཞུགས་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་དབར་ཕ་མ་རྣམས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་གང་ནས་ཡིན་རྒྱུན་ལྡན་དོ་སྣང་དང་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་གི་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བློ་བུར་རང་ཉིད་ཆོལ་ཁ་གང་ནས་ཡིན་སྤྱི་འཐུས་འོས་འཕེན་སར་འཚོལ་ཞིབ་དང་གྲ་དམངས་རྣམས་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་ནས་བསྡོད་དགོས་པ་དེ་ལ་ཚོར་སྣང་གསར་པ་བདེ་པོ་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཞིང༌། བྱང་གི་རྒྱལ་བ་འབྲོམ་སྟོན་པ་དང་སྟོད་ཀྱི་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་དབུས་དང་གཙང་ནས་རེད་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པ་དེ་ལ་དབུས་གཙང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་ངོས་རང་ཆུང་དུས་རྣ་བའི་གོམས་འདྲིས་ལ་མེད་པ་དང་རང་ཉིད་ཀྱིས་སློབ་གྲའི་ནང་སྦྱངས་པ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ནང་དུ་མཐོང་མ་མྱོང་བ་དེ་འདྲ་གོ་དུས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མ་བོད་མི་ཡིན་ཡང་སྐྱེ་ས་བལ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཆོལ་གསུམ་གང་དུ་ཡང་མ་གཏོགས་པའི་སྤྱིར་ལྟངས་ཀྱི་བོད་མི་གསར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་རང་ངོས་ནས་ངོས་འཛིན་བྱས་ནས་བསྡད་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་མེད་སྙོག་ཀླེང་དེ་རིགས་ནང་འཛུལ་མ་དགོས་པའི་དགེ་མཚན་ལ་རྩིས་ནས་བསྡད་དགོས་བྱུང༌།
༼བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཉམས་མྱོང་༽༈ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དགོས་མེད་ཀྱི་སྙོག་ཀླེང་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་ས་ཆ་ལག་མཐིལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ལ་དེ་ལ་ཞེན་པའི་དབང་ཆ་དང་ལྟ་བའི་ཐབས་རྩོད་ཚོགས་པ་བཅུ་གསུམ་དང་ཀློ་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་དང་ལྷ་དང་བླ་མའི་ཡངས་སྲིད་དང་སྟོད་དང་མངའ་རིས་དབར་དང་ལྷ་ས་བ་དང་གཙང་པའི་དབར་བཅས་དང་འབྲེལ་བའི་སྙོག་ཁྲ། གཞན་ཡང་ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་དང་ཆོལ་ཁ་ཕན་ཚུན། གྲ་ས་ཕན་ཚུན་དང་གྲ་ཚང་ཕན་ཚུན། སྐབས་རེ་ཁམས་ཚན་དང་མི་ཚང་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཡང་ལུང་ཚན་དང་ཆོལ་ཁའི་འཐེན་འཁྱེར་ལ་བརྟེན་པའི་དཀའ་སྙོག་མདོར་ན་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་དང་མ་འཚམ་པའི་བསམ་བློ་ཆུང་ཆུང་དེ་འདྲ་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་ང་ཚོས་རྩ་ཆེའི་དུས་ཚོད་དང་ནུས་པ་མང་པོ་ཞིག་ཆུད་བཟོས་སུ་བཏང་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོང་གི་ཡོད།
ལོ་འགའི་སྔོན་ཨ་རིའི་བོད་མིའི་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ནས་ད་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་འདེམས་ཕྱོགས་ལ་དེང་རབས་ཅན་དུ་བཅོས་བསྒྱུར་དགོས་གལ་གྱི་བསམ་ཚུལ་བསྟོན་པ་དེ་ལ་ཆོས་ལུགས་ཁགི་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་ནས་ལན་འདེབས་བྱས་པའི་ཡི་གེ་ཞིག་མཐོང་བའི་འགོ་བརྗོད་དུ་དབང་ཕྱུག་སྙིང་ལ་ཞུགས་པའི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བཀོད་འདུག་པ་དེ་ནི་ཆེས་རྗེས་ལུས་ཀྱི་བརྗོད་ལྟངས་ཞིག་ལས་དེང་དུས་ཡར་ཐོན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་མཐོང༌།
ངེད་ཚོ་བོད་ཀྱི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་དུས་རབས་ནས་དུས་རབས་བར་བསགས་བསྐྲུན་གཅེས་ཉར་བྱས་པའི་མཛོད་གཏེར་རྣམས་གཞན་ལག་ཏུ་བཤོར་ཏེ་ཁའི་ཕོར་བ་ཙམ་འཁྱེར་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས་དོན་གནད་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལ་ནང་རྩོད་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་མཐོང་དུས་ཧ་ལས་པའི་ཡིད་སྨུགས་སྐྱེ་གཞིར་འགྱུར་ངེས། གནད་དོན་དེ་དག་ཆེད་ལས་མཁས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་ཞིབ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེང་རབས་ཀྱི་ཡར་ཐོན་མི་མང་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བསམ་བློ་གུ་ཡངས་པོས་འདས་པ་དང་ད་ལྟ་བ་མ་འོངས་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་བོད་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཉ་དང་ཉུག་མ་ལྟ་བུར་མཉམ་བསྲེས་མ་བྱས་པར་སྐབས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་དང་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་ལ་བསྟུན་ཏེ་ལྟ་གྲུབ་སོ་སོའི་ཐོག་ནས་ལྷུག་པོར་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་སྙོག་གཞི་དེ་དག་རང་ཞིར་འགྲོ་ཐུབ་ཡོད་སྲིད།
༼བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མ་འོངས་པ་༽༈ ད་ཆ་མི་ལོལྔ་བཅུའི་རྗེས་ཕྱི་མིག་བལྟ་སྐབས་གཞི་ནས་འདས་པའི་དུས་ཚོད་རིན་ཐང་ཅན་མང་པོ་ཞིག་བསམ་བློ་གུ་ཡངས་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་སྤྱིའི་དགྲ་གདུལ་གཉེན་བསྐྱོང་གང་ལ་ཡང་མེད་ཐབས་མེད་པའི་གཞི་མ་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་འབྱོར་སྲ་བརྟན་དང་ཤེས་རིག་ཡར་རྒྱས། རིག་གཞུང་གོང་སྤེལ་དང་ལྷག་པར་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་གི་ལུང་ཁུག་ཁག་ཏུ་གཞིས་ཆགས་པའི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཉམས་ཆུང་མི་མང་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ཕུགས་འདུན་རིང་པོའི་ཤེས་ཡོན་བཅས་ཀྱི་འདུན་ལམ་བརྟན་བཟོ་ཆེད་ལ་གཏོང་བའི་ཚབ་ཏུ་གཞི་མེད་ཀྱི་ནང་རྩོད་རྒྱ་གར་ལུང་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་འཐེན་འཁྱེར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བཏང་བ་མཐོང་དུས་ད་ཕྱིན་ང་ཚོས་རྗེས་ལུས་སུ་མ་བསྡད་པར་ལུས་སེམས་གསར་པ་དང་རྣམ་འགྱུར་གསར་པའི་དེང་རབས་ཡར་ཐོན་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཐབས་ལ་བརྩོན་དགོས་པའི་སེམས་ཚོར་གསར་པ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་ཡང་ཕན་སྲིད་སྙམ་ནས་ཕྲན་གྱིས་གཏམ་འདི་ཞོར་ཐལ་དུ་སོང་བ་ནི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་དུ་བཀོད་པ་ལས་སུ་ལ་ཡང་ཟུར་ཟའི་ཀུན་སློང་མེད།
༼མཐའ་བསྡོམས་དོན་སྙིང་༽༈
དོན་སྙིང་ནི། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཉམས་མྱོང་བླངས་ཏེ་སྙིང་སྟོབས་ཞུམས་མེད་ཀྱིས་དུས་བརྟུན་དེང་རབས་་ཀྱི་ལམ་ནས་མ་འོངས་དམིགས་ཡུལ་བརྟན་པོ་དང༌། ཤེས་ལྗོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཐོག་ནས་ལྷག་བསམ་དོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ཞི་བདེ་དང་དྲང་བདེན་ལྡན་པའི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཐབ་ལམ་བརྩལ་ཏེ་བོད་ཡུལ་བོད་མིར་དབང་བར་འབད་བརྩོན་རྒྱུན་མར་བརྟེན་དགོས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ངོས་ལེན་བྱེད་མིན་ལ་བལྟོས་མེད་ཀྱི་བོད་མི་རིགས་ཇི་སྲིད་ནམ་གནས་བར་གྱི་ལས་འགན་དང་ཐོབ་ཐང་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་འདི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་ཆེ་རིན་ཐང་ངོ་མ་ཡིན་པ་སྣང་ངོ༌། །
ཡུ་རོབ་ནས་དགེ་འདུན་མཐར་ཕྱིན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ཉམས་མྱོངས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་མི་རིགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྐྱང་པའི་ཐོག་ནས་བོད་ལ་གཅེས་པའི་གཏམ་དུ་བྲིས་པའོ།། །། ༼༢༠༠༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༨༽
ཤ་ཚ་བའི་གཏམ་ལ་སྙན་པོ་མེད། ནད་མཁྲིས་པའི་སྨན་ལ་ཞིམ་པོ་མེད། ཅེས་པ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བདེན། ང་ཆེས་མི་དགའ་ས་དེ་ཡང་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་རྒྱུད་བར་ལ་རྩོད་པ་སློང་བ་དེ་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་གཞན་བཞིན་འཐབ་རྩོད་མེད་པ་ཞིག་ག་ལ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བོད་ལ་སྤྱིར་བཏང་ཆོལ་ཁའིདབྱེ་བ་ཞེས་པ་ཞིག་མེད་ཐོག་རྒྱ་གུང་ཁྲན་གྱི་བཀའ་དྲིན་ལ་ཆོས་རྒྱུད་ཀྱི་རྩོད་པ་དེ་ཡང་ཤི་ཟིན་པའི་བསྐལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ང་འཇིག་རྟེན་འདིར་སྐྱེས། ཡིན་ན་ཡང་ང་ཡང་བསྐྱར་ཆོལ་ཁ་ལུང་ཚན་བར་ལ་རྩོད་སའི་མ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ལ་སླེབས། ཆོས་རྒྱུད་དང་ཆོལ་ཁའི་བར་གྱི་རྩོད་པ་སློང་མཁན་མཐོང་སྐབས་ངས་ཁོང་ཚོ་སྙིང་འདྲ་ཞིག་རྗེ་ཡི་འདུག ལ་ལས་ང་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱེད་ཁུལ་གྱིས་ང་གང་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྒྱུད་དང་ཆོལ་ཁ་ལ་རྒྱག་དམའ་འབེབས་དང་ཁོང་རང་གང་དུ་གཏོགས་པ་དེར་བསྟོད་བསྔགས་འདྲ་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་སྐབས་ངས་མ་ཤེས་མདོག་བྱས་ནས་དེ་ཚོརལན་རྩ་བ་ནས་རྒྱག་གིན་མེད། ང་ཚོས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་ལ་ཡང་ང་དང་ཁྱོད་ཅེས་འཐབ་ཅིང་བརྩད་ནས་སྤྱི་དོན་ཡལ་བར་དོར་ཞིང་རང་དོན་གཙིགས་སུ་བཟུང་བའི་ཉེར་ལན་ལས་དེ་རིང་གི་གནས་སྟངས་འདིར་བསྐྱལ། རང་རེའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མ་གཉིད་སད་དུས་ཀྱང་ང་ཚོ་གཉིད་སད་མ་ཐུབ། གཞན་གང་ཡང་མ་ཤེས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་མི་རུང་བ་དེ་ད་ནི་ངེས་པར་ཤེས་དགོས་ངེས་རེད།
བོད་ཀྱི་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོ་ཞིག་ལབ་རྒྱུ་ཨེ་ཡོད། ཡོད་ན་ཤོད་དང་།
དྲ་ཤོག་ཟེར་བའི་ཐིག་སྒྲོམ་འདི་ནང་གང་བྲིས་དགོས་པ་ཡིན་
མཆན་ཟེར་ཁན་ཅི་ཡིན་ནམ་