གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་བ། གཡག་ཕྱུག་ཕུན་ཚོགས་ཆོས་འཕེལ།(ལྡི་ལི་མཐོ་སློབ)
དེ་རིང་སྤྱི་ཟླ་༩་པའི་ཚེས་༢༧གྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་བཅུ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ཞིག་ལ་ལྡི་ལི་རོ་ཧི་ནི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་གོ་སྒྲིག་འོག་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཁག་གི་ནང་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ཞིག་གིས་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧་ལོའི་ཟླ་༩་པའི་ཚེས་༢༧་སྐབས་ཀྱི་ལྷ་སའི་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་ཆེན་མོའི་དུས་དྲན་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཆེད་དང་། འདས་ཟིན་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཆེད་དུ་ཚེ་སྲོག་བློས་གཏོང་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་འཕྲིན་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་མཚོན་ཆེད། དུས་རྒྱུན་མཐོ་སློབ་སློབ་མ་དང་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་རྣམས་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་འགྲུལ་ལམ་ལྟེ་བ་ལྟ་བུར་འཁེལ་བའི་(vishwavidyalaya)མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་ཀྱི་འགྲམ་དུ། རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་རིགས་མི་མང་ཚོར་གདུག་རྩུབ་དང་དྲག་གནོན་གྱི་ལམ་ནས་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་ཚུལ་མིན་སྲིད་བྱུས་རྣམས་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ཚོ་དང་དམིགས་བསལ་གྱིས་མཐོ་སློབ་སློབ་མ་ཚོའི་ཧ་གོ་བའི་ཆེད་དུ་གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར་ཐུང་ངུ་ཞིག་འཁྲབ་སྟོན་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་དང་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཡང་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་འདི་ནི་སླར་ཡང་འདས་ཟིན་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ན་བརྗེད་དུ་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་དང་དྲན་རྟེན་གྱི་རྡོ་རིང་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧་ལོར་ལྷ་སར་བོད་མི་༡༥༠་ནས་༢༠༠་ཙམ་དང་རབ་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ལྷག་ཙམ་ཞིག་གིས་གངས་སེང་གཉིས་ལས་སྒྲུབ་པའི་རྒྱལ་དར་ནམ་མཁར་འཕྱར་ནས་བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་འབོད་སྒྲ་བསྒྲགས་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི་དྲག་པོའི་དཔུང་དམག་རྣམས་བོད་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་བདེ་འཇགས་ཉེན་རྟོག་པས་བོད་མི་༣༦ཙམ་ཞིག་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཡོད་ལ། བོད་མི་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ཙམ་ཞིག་གིས་སླར་ཡང་ཇོ་ཁང་གི་མདུན་དུ་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་བྱས་དུས་ཉེན་རྟོག་པས་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་ཕོག་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་ལྷ་སའི་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་ཆེན་མོའི་སྐབས་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཚོའི་རྒྱལ་གཅེས་ལྷག་བསམ་གྱི་ཀུན་སློང་དང་འགྱུར་མེད་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་དཔའ་ངར་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་དང་ཁོ་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བྲིས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཁྱད་པར་ཅན་འདི་བོད་མི་ཚང་མའི་སེམས་ནང་ནམ་ཡང་གནས་ངེས་ཡིན་པའི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་འདི་ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་ཁྱབ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྐོར་ཡང་ལྡི་ལི་རོ་ཧི་ནི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་རིང་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ནས་བརྗོད་སོང་། དེ་རྗེས་ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་གསུངས་དོན་ལ་“དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་འདི་བརྒྱུད་ང་ཚོའི་རང་དབང་དང་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤུན་ཟླ་ཚོར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་དང་། ད་བར་ཉིས་སྟོང་དགུ་ཚུན་ཆད་ནས་བོད་ནང་གི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་༥༡་ཙམ་ཞིག་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་བདེན་མཐའ་སེལ་ཐབས་སུ་རང་ལུས་མཆོད་མེ་རུ་ཕུལ་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་འཕྲིན་དང་། བོད་མིའི་རང་དབང་། ༧གོང་ས་མཆོག་བོད་ལ་གདན་ཞུ། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་ཞལ་ཆེམས་རྣམས་འགྲུབ་ཐུབ་རྒྱུར་བོད་མི་ཚང་མར་འགན་ཡོད་པའི་སྐོར་བརྗོད་སོང་ལ། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་མི་ཐོག་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་སྲིད་དབང་ལ་དཔའ་ངར་ཞུམ་མེད་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་བྱས་པའི་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་མཛད་རྗེས་རྣམས་ང་ཚོ་མི་རབས་གསུམ་པའི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་བརྗོད་སོང། དེར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་འདིར་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་ཚོས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་མནར་གཅོད་ཇི་ལྟར་གཏོང་གི་ཡོད་མེད་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མི་ཚོར་དུས་རྒྱུན་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་པའི་གཏམ་བརྗོད་འདིར་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་དང་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་ཕལ་ཆེར་མི་གྲངས་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ཙམ་ཞིག་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཆེད་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད།
རབ་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་མ་རེད་ ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་རེད་དེའི་གྲལ་ནས་གཅིག་1997ལོར་གྲཱ་བཞི་བརྩོན་ཁང་དུ་སྐུ་གཤིག་པ་དང་གཅིག་གྲྭ་བཞི་བརྩོན་ཁང་ནས་གློད་པའི་རྗེས་སུ་སྐུ་གཤིག་པ་རེད་
ཁོང་རྣམ་པའི་ནང་ནས་མི་བཞི་རྒྱ་གར་དུ་སླེབ་པ་དང་གཅིག་བོད་ལ་ལོག་པ་རེད་
ཐོག་མར་གཡག་ཕྱུག་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་ཉིད་ཀྱི་མཁོ་གཏོང་གནང་པར་ཀློག་ཡོང་དུས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བཟང་ཆ་དང་ལྡི་ལིར་མཐོ་སློབ་འགྲོ་མཁན་ཞིག་གི་ཆ་ནས་བཤད་ན་ཤིན་ཏུ་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་མཐོང་། འོན་ཀྱང་རྗེས་ཕྱོགས་བྱེད་འབྲེལ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་མིག་ཚིག་སྤེད་སྤྱོད་གཏང་ཚུལ་ལ་ཅུང་དོ་སྣང་བྱས་ན་བཟང་། དཔེར་ན་ རྒྱ་ནག་དམར་པོ ཟེར་ན་དམར་ནག་གང་ཡིན་མི་ཤེས་པས་རྒྱ་དམར་དམར་པོར་ཟེར་ན་འོས་འཚམས་མཐོང་།
གཡག་ཕྱུག་ཆོས་འཕེལ་ནས་གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་ལ་དོ་སྣང་ངང་ནས་མཁོ་གཏོང་བྱས་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ། ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་གི་ནང་་ཁ་གྲངས་སོགས་ཐོན་ཚེ་དཔྱད་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བར་མཐོང།།
མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་མ་ཚོས་འདི་འདྲ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ལ་དངོས་གནས་དགའ་བསུ་དང་མུ་མཐུད་ནས་ལས་འགུལ་མང་ཙམ་སྤེལ་རོགས་གནང།
དང་པོ་དེར་ཚེ་བསམ་ལགས་ནས་ཁོ་བོས་ནོར་འཁྲུལ་ལ་གསུང་ལན་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་
རྗེས་ནས་མུ་མཐུད་གནང་རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།གཉིས་པ་འདིར་རྔ་བ་ཀུན་བཟང་སྒྲོལ་མ་ལགས་ནས་
རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་ཚབ་ལ་རྒྱ་དམར་དམར་པོ་བྲིས་དགོས་པ་དེར་ཅུང་ཙམ་མི་འཐད་དེ་འདི་སྔོན་དང་ད་ལྟའི་
བར་བཏོན་པའི་བོད་རྒྱ་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་དེབ་ཕྲེང་ཕལ་ཆེ་བར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་དང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་དབང་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བདེ་སྤྱོད་བྱས་འདུག་པ་དང་སྤྱིར་བཏང་རྒྱ་དམར་དམར་པོ་ཞེས་བྲིས་དུས་དང་ལབ་དུས་གཉིས་ཀར་བརྗོད་བདེ་འདྲེན་པའི་ཚུལ་དུ་མ་གནས་སོ།
ཕྱིར་བཏང་སློབ་མ་ཚོས་ལས་མགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་བ་ན་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་། ཡིན་ན་ཡང་མི་རིགས་ཅིག་གི་མ་འོང་བའི་རེ་འདུན་བཅོལ་ས་དང། མི་རིགས་རིགས་གཞུང་དང་བཅས་པ་ཡིན་རིང་དུ་གནས་ཐུབ་མིན་ནི། གཙོ་བོ་སློབ་མ་རྣམས་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་སོང་ཙང། སློབ་སྦྱོང་ལ་ཤུགས་རྒྱབ་ཏེ་འཛམ་ལང་རྒྱལ་གཅེས་སྒང་ལ་སླེབ་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་བོད་དོན་ལས་མགུལ་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་པར་སེམས།
ཧཧཧཧ ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ལྷག་ཙམ་ཟེར་ན་་་ རྩ་དྲུག་དང་ཕྱེད་ཀ་ཡོད་པ་མིན་འགྲོ། ཉི་ཤུ་ལྷག་ཟེར་ན་ཉི་ཤུ་ནས་སུམ་ཅུ་བར་ཡོད་ཆོག་ཀྱང་གྲངས་ཀ་ཏག་ཏག་ལབ་ཚར་དུས་ལྷག་ཡ་ཞིག་གང་ན་ཡོད།
ཤིན་ཏུ་ལེགས་