ཁྲོ་ཆུའི་ལྕགས་སྡོང་།

ཐེ་བོ་སངས་རྒྱས།

འདི་ལ་ཧྥ་རན་ཆིའི་སྐད་དུ་ལཱ་ཐྲོར་ཨེ་ཧྥེལ་ La Tour Eiffel.ཞེས་འབོད་ལ་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ནང་ཁྲོ་ཆུའི་ཟམ་པར་བསྒྱུར་འདུག དེ་ནི་བཟོ་ལས་འཆར་འགོད་པ་གྷུ་སི་ཐྲ་ཝེ་ཨེ་ཧྥེལ་ Gustave Eiffel གྱི་ཁེ་ལས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ལྟར་འཆར་གཞི་བཏིང་ནས། ཕྱི་ལོ་1887-1889, བར་རྒྱལ་ས་ཕ་རི་སིའི་སེན་ནེའུ་གཙང་བོའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་བཞེངས་ཤིང་། གྷུ་སི་ཐྲ་ཝེ་ཨེ་ཧྥེལ་གྱི་མིང་མཐའ་དྲས་ནས་ལཱ་ཐྲོར་ཨེ་ཧྥེལ་དུ་བཏགས། འདིའི་སྤྱི་ཁྱབ་བཟོ་སྐྲུན་འཆར་འགོད་པ་སི་ཏྲེ་ཕེན་སའོ་ཝེ་སི་ཐྲེར་ Stephen Sauvestre, ཡིན་ལ། བཟོ་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་ལག་བསྟར་བ་ནི་མུ་རི་ཟེ་ཁོས་ཆི་ལིན་ Maurice Koechlin, དང་ཨེ་མེལ་ནོ་གྷུ་ཡེར་ Emile Nouguier, གཉིས་ཡིན། ཧྥ་རན་ཆིའི་གསར་བརྗེ་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩིའི་སྐབས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་1884, ལོའི་ཟླ་5,བའི་ནང་ཏག་ཏག་ལ་ཁོས་ཆི་ལིན་གྱིས་ཁོང་ཚོའི་ལས་འཆར་གྱི་ཕྱི་ཐིག་དང་རྒྱལ་སྒོའི་དཔེ་རིས་འབྲི་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན།

འཛམ་གླིང་གི་ཚན་རིག་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཁྲོ་ཆུའི་བཟོ་རིག་འཕེལ་རིམ་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་འབུར་དུ་དོད་པའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན་པ་མི་རྣམས་འདོད། ཧྥ་རན་སི་དང་རྒྱལ་ས་ཕ་རི་སིའི་མཚོན་རྟགས་སུའང་འཇོག་གི་ཡོད་ཅིང་། བཟོ་བཀོད་ལག་རྩལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་སྐབས་དེ་ཤེད་དུ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ཡང་རྩེར་སོན་པས་རྒྱལ་ས་ཕ་རི་སི་ལ་འདིས་སྔར་བས་རྔམ་བརྗིད་གསར་བ་ཞིག་བསྣན་པར་མ་ཚད། དུས་དེང་སང་ཡང་ཡུ་རོབ་གླིང་གི་ཏོག་ལྟར་གཡོ་བ་མེད་པར་ཀྲོང་ངེར་འགྲེང་ནས་ཡོད། འདིའི་བྱེད་ལས་གཙོ་བོ་ནི་རྟོག་ཞིབ་དང་རླུང་འཕྲིན་རྒྱང་བསྲིང་གི་ནུས་པ་འདོན་པར་བྱེད་ལ། དཔེར་ན་འཛམ་གླིང་དམག་འཁྲུག་དང་པོའི་སྐབས་རླུང་འཕྲིན་བརྡ་སྦྱོར་གྱིས་མིའི་རིགས་ལ་ཕན་ཐོགས་མི་དམན་ཙམ་བྱུང་བར་བཤད། ཁྲོ་ཆུའི་ལྕགས་སྡོང་འདིས་དེང་རབས་འཕྲུལ་ལས་འཆར་འགོད་སྒྱུ་རྩལ་གཅིག་པུར་མ་ཟད་དུས་རབས་ཀྱི་འབད་རྩོལ་དང་ཚན་རིག་གི་གསོན་གནས་ཀྱང་མཚོན། དེ་ལས་གཞན་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་ནང་རླབས་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་ལས་འགུལ་གྱི་སྟ་གོན་ལམ་བུའམ་ཕྱི་ལོ་1789,སྟེ། ཧྥ་རན་སི་གསར་བརྗེའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་བྱེད་དུ་བསྐྲུན་པའང་ཡིན་ཟེར།

ཕྱི་ལོ་1889-1930, ལོར་ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཆིར་ཡི་སེ་ལེར་ཁང་བརྩེགས་ Chrysler Building, ཚར་རག་བར་དུ་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་རིང་འཛམ་གླིང་ནང་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལས་དཔངས་མཐོ་ཤོས་དེ་ཡིན་ཏེ། མཐོ་ཚད་ལ་མེ་ཏྲར་སུམ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་དང་ཧྥེ་ཐྲིར་བརྩིས་ན་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་མེད་ལྔ་བཅུ་ཡོད། ཡུལ་དུས་ལ་བལྟོས་པས་ཁྲོ་ཆུའི་ལྕགས་སྡོང་འདིར་རྒྱ་ནག་ལྕགས་རི་རིང་པོ་དང་རྒྱ་གར་ཏཱ་ཇི་མཱལ་བང་སོ་བཞེངས་སྐབས་ལྟ་བུའི་བཟོ་བོ་རྣམས་ཤི་གོད་དམ་ཡང་ན་ལག་པ་གཅོད་འབྲེག་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་གཏམ་རྒྱུད་མེད་པས་བྱུང་རིམ་གཙང་མ་རེད་ཟེར་ན་འགྲིག འདི་སྐད་གྲགས་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་ལོ་རེ་བཞིན་ལྟ་སྐོར་བ་ཧ་ཅང་མང་བ་2011,ནང་གཅིག་པུར་མི་གྲངས་ས་ཡ་བདུན་བརྒལ་བའི་ཐོག་ནས་རོབ་ཙམ་རྟོགས་ཐུབ། འདི་ཁ་སང་དེ་རིང་ས་སྟེང་གི་ངོ་མཚར་ཅན་བདུན་བརྩི་སྟངས་གསར་བའི་ནང་བཞག་མི་འདུག་གོ།