ཆབ་མདོ་ངག་ཕུན།
སྔོན་གླེང་ཐུང་ངུ་།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་མོར་དྷ་ཤོད་སློབ་གྲྭའི་ནང་ལ་སློབ་གྲྭ་ལོ་འཁོར་གུང་སེང་སྐབས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་ཕེབས་ནས་གསུང་བཤད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་སེམས་ནང་དུ་གང་འཁོར་བ་དེ་དག་སྒྲུང་གཏམ་ལམ་ནས་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། སྒྲུང་གཏམ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ལ་བདག་གཅེས་གནང་བའི་རེ་བ་དང་ཡིད་མཆིས་ཡོད་ཅིང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བླ་སྲོག་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་ཤིང་། ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་མེད་པ་གྱུར་པའི་ཉིན་མོ་དེ་ནས་བོད་རིགས་ཀྱི་བླ་སྲོག་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་ཤིང་། སྐད་ཡིག་མེད་པ་གྱུར་བའི་ཉིན་མོར་རང་དབང་ཐོབ་ཀྱང་དེ་ལ་དགའ་རྒྱུ་དང་སྤོབས་པ་བྱེད་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་བདག་གཅེས་ཀྱི་ནམ་ཞག་རྒྱུན་དུ་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་མང་ཙམ་བེད་སྤྱོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ལས་ཁ་དབྱངས་སྙན་པོ་ཞིག་སྒྲོག་ནས་ཉི་མ་བསྐྱལ་བ་དུས་ཚོད་གཅིག་དེ་ལས་ཀྱང་མིན་ནོ།
ད་ལྟ་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་ཐོག་ལ་ཤར་བསྐྱོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་ལ་མ་སྔ་མ་ཕྱི་ཧ་ཅང་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ནད་ཐོག་སྨན་འཁེལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཀྱང་རེད་སྙམ། ད་དུང་སྔོན་ལྟར་བག་ཁུམ་གྱིས་དེ་བྱས་ན་ཡོང་གི་མ་རེད་སྙམ་བློ་དོགས་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་ཚོས་འདོར་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་ངོ།
ད་ལྟའི་བོད་པ་ཚང་གི་གནས་སྟངས།
སྔོན་བོད་ལ་དུས་འགྱུར་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ལྡན་བཟའ་ཚང་གཉིས་ཀྱང་ལ་ལུང་མང་པོ་ཞིག་བརྒལ་ཏེ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཡོང་དགོས་བྱུང་། དང་ཐོག་བོད་མི་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་རྒྱ་གར་འབྱོར་དུས་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཡིག་དང་གོམས་གཤིས་སོགས་མ་གཅིག་པར་བརྟེན་ནས་དཀའ་ངལ་དུ་མ་ཞིག་ཕྲད་ཀྱང་། རིམ་གྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་བླ་མེད་དུ་བཞེས་ནས་བོད་མི་རྣམས་ཁེར་གཙང་སྡོད་གནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དོན་ལྟར། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཁེར་གཙང་སྡོད་གནས་ཀྱི་ས་ཆ་སྤྲད་པ་སོགས་རིམ་གྱིས་གཞིས་ཆགས་ཁག་གསར་བཙུགས་གནང་དོན་ལྟར་ཆོས་ལྡན་བཟའ་ཚང་གཉིས་ཀྱང་གཞིས་ཆགས་ཆེ་མོ་ཞིག་ཏུ་འཚོ་སྡོད་བྱས།
དུས་སྐབས་དེར་དཀའ་སྡུག་ཁག་ལ་གཏོང་ལེན་གནང་སྟེ་འཚོ་གོས་སོགས་རིམ་པས་གཞན་ལ་རེ་སྟོས་མ་དགོས་ཙམ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ལོ་ཟླ་རིམ་སོང་གིས་བཟའ་ཟླ་དཔལ་མཚོ་ལ་ཕྲུ་གུ་བུ་ཞིག་ཀྱང་སྐྱེས་ནས་མིང་ལ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་ཞེས་བཏགས་ཏེ་ན་གསོན་པ་དང་། གཞིས་ཆགས་དེས་སློབ་གྲྭ་ནང་བཏང་སྟེ་ཕ་མས་རྟག་ཏུ་ཕྲུ་གུ་ལ་མི་ཚེ་ནང་ལ་སློབ་སྦྱོང་ལས་རྩ་བ་ཆེ་བ་ཞིག་མི་ལུགས་དང་། བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སློབ་སྦྱོང་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ཚུལ་སོགས་བསླབ་བྱ་གནང་གི་ཡོད་པས། ཕྲུ་གུས་ཀྱང་ཕ་མས་བསླབ་བྱ་སེམས་སུ་བཟུང་སྟེ་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོག་ལ་ཧུར་བརྩོན་བླ་མེད་བྱས་པར་བརྟེན། ཕ་མས་རོགས་འདེབས་དང་། ཕྲུ་གུས་རིག་བརྩོན་ཟུང་གིས་སློབ་གྲྭ་དེ་ནས་སློབ་ཕྲུག་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་རྟགས་མ་ཐེངས་ཁ་ཤས་རག་པ་རེད།
བུ་ཆུང་བསྟན་འཛིན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་ལ་བརྩོན་པ་ལྷོད་མེད་བྱས་ན་འགྲུབ་འབྲས་སྨིན་རྒྱུ་འདུག་བསམ་ནས་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་ཁོ་ནར་བརྩོན་གྱི་ཡོད་པས། སློབ་གྲྭ་དེ་ནས་མཐར་ཕྱིན་སྟེ་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་རྩེ་ཕུད་ཅིག་ལ་སློབ་འཇུག་ཐུབ་པ་བྱུང་སྟེ་སྔར་ལྷག་སློབ་སྦྱོང་ཐོག་ལ་བརྩོན་པས་མཐོ་སློབ་ནས་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱུང་། མཐོ་སློབ་ནས་ཐོན་པ་དང་སློབ་གྲྭ་ག་གེ་མོ་ཞིག་ལ་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་དོན་བྱེད་བཞིན་བསྡད།
སློབ་གྲྭ་དེའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ལེ་ལོ་རྣམ་གཡེང་མེད་པར་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོས་སློབ་ཁྲིད་གནང་གི་ཡོད་པས། སློབ་ཕྲུག་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་གི་ཡོད། སློབ་གྲྭ་དེར་དགེ་རྒན་བུད་མེད་བདེ་ཆེན་ལྷ་མོ་ཟེར་བའི་རྩིས་རིག་དགེ་རྒན་ཞིག་ཡོད་པས། ཁོ་གཉིས་ཕན་ཚུན་བློ་སེམས་མཐུན་པར་གྱུར་ནས་དགའ་བོ་གྱུར་ཅིང་། རྗེས་ཕྱོགས་ཁོང་གཉིས་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ཁོ་མོར་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དང་། དེ་ཡང་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་རྒན་བྱེད་སའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་དང་འདྲ་པོ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་དགུན་དུས་རི་བོ་རྩེ་མོའི་སྟེང་ལ་ཁ་བས་གཡོག་ཅིང་། གྲང་ཐེང་ཐེང་གྱུར་གྱི་ཡོད་པས། མི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་གདོང་ནས་གྲང་བའི་རྣམ་འགྱུར་མངོན་འོང་། རི་སྐེད་ལ་ལྗོན་ཤིང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཡོག་ཅིང་སྔོ་ལྡིང་ལྡིང་གི་བྱ་བྱིའུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་སྙན་འདོན་པར་བྱེད་ཅིང་། དབྱར་དུས་ཆར་བ་འབབ་ཤུགས་ཆེ་བའི་མི་རྣམས་བསུན་པའི་སྣང་བ་རེ་སྟེར་འོང་བ་དང་། ཁང་པའི་ནང་ལ་རློན་པའི་དྲི་མ་ལྷང་ལྷང་སྡོད་དགོས་ཐུག་གི་ཡོད།
ས་ཆ་ཆུང་ཞིང་འགྲུལ་མི་མང་བས་སྐབས་རེར་ཡར་མར་རླངས་འཁོར་འགག་ནས་ཡུན་རིང་སྒུག་དགོས་ཐུག་གི་ཡོད་ཅིང་། དེ་འདྲའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་རི་ཉག་ཆུང་ཆུང་གི་ངོས་སྟེང་ལ་སློབ་གྲྭ་དེར་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། དེར་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱིས་རང་ནུས་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་བུ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད། བུ་ཕྲུག་དེ་དག་སོ་སོའི་བུ་ཕྲུག་ནང་བཞིན་གཅེས་སྐྱོང་གིས་སློབ་གསོ་གང་ཐུབ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པས། ཕྲུ་གུ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དགེ་རྒན་དེ་གཉིས་ནི་སོ་སོའི་ཕ་མ་ལྟ་བུར་ངོ་འཛིན་གྱིས་བརྩི་འཇོག་བྱེད། སློབ་གྲྭ་གྲོལ་ནའང་ནང་ལ་དལ་ལྷོད་ཀྱིས་མི་བསྡད་པར་དུས་ཚོད་ནམ་ཁོམ་ལ་སློབ་ཕྲུག་སྐྱོ་བ་རྣམས་ལ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་པ་དང་། ཕྲུ་གུ་སྐྱོ་བ་རྣམས་ལ་གྱོན་ཆས་སོགས་ཉོ་ནས་གཡོག་གི་ཡོད། དེ་འདྲའི་གནས་སྟངས་འོག་ལ་ལོ་ཤས་བསྡད་པ་དང་། དེ་ནས་ཉིན་གཅིག་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གི་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་ཁ་དཔར་འབྱོར་ནས་ཨ་རི་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེད་དུ་གཏང་རྒྱུ་མི་སྣ་འདེམས་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཡིག་ཚད་གཏང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་འདུག་པས་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ད་རེས་གོ་སྐབས་དེ་བླངས་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ལབ། བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་ང་ནི་འདི་འདྲ་འགྲོ་བསམ་པའི་ཆགས་གཞི་སོགས་གང་ཡང་མེད། ཡིན་ནའང་བཟའ་ཟླ་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད།
བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་ནི་ཨ་རི་ལ་འགྲོ་འདོད་མེད་ནའང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་འདོད་ཀྱི་མོས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས། བཟའ་ཟླར་རང་གཞུང་གི་ཨ་རི་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེད་དུ་མི་སྣ་ཡིག་ཚད་བཏང་ནས་འདེམས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་འདྲ། དེར་བརྟེན་ཁྱོད་རང་འགྲོ་འདོད་ཡོད་མེད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་འདུག་གམ་ཞེས་དྲིས་པས། བཟའ་ཟླ་བདེ་ཆེན་ལྷ་མོས་དེ་ནི་རང་རེའི་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་གལ་ཆེ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་རབས་སོགས་བཤད་དེ། ད་རེས་ངེད་གཉིས་ཀྱང་གོ་སྐབས་དེ་ཉིད་ཆ་ཤས་ལེན་དགོས་ཚུལ་བརྗོད། བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་ང་ནི་འགྲོ་འདོད་དེ་ཙམ་མི་འདུག་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་འགྲོ་དགོས་ཞེས་ལབ་ན་དེར་མི་མཐུན་པ་ཅི་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད།
དེ་ནས་ཁོང་གཉིས་ཡིག་རྒྱུགས་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཏེ་ཡིག་ཚད་བཏང་བས་ཡིག་ཚད་ལོན་པ་དང་། སློབ་སྤྱི་མདུན་དུ་བཅར་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཏེ་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེད་དུ་ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། དེའི་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་གཉིས་ལ་ཁ་བཏགས་གཡོག་པ་དང་། སློབ་བུ་འགའ་ཤས་ཀྱིས་ད་ནི་ང་ཚོར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་དགེ་ལགས་ཕེབས་སོང་ཞེས་སོགས་མིག་ཆུ་གཏོང་བཞིན་ཁ་བཏགས་གཡོག །དེ་ནས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་བཟའ་མི་གཉིས་ཨ་རི་ལ་སླེབས་པ་དང་། སློབ་སྦྱོང་གི་ཞོར་ཞོགས་སྔར་ལངས་དང་དགོང་ཕྱི་ཉལ་བྱས་ཏེ་ལས་ཀ་བྱས་ནས་བསྡད། སློབ་ཡུན་ཚང་བ་ཕྱིར་རྒྱ་གར་ཡོང་ནས་ཞགས་ཤས་བསྡད་ཅིང་། དེའི་རིང་ལ་ཕ་མ་དང་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་སོགས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ཨ་རི་ལ་ལོག་ཕྱིན། བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དབྱངས་སློབ་གྲྭ་དེ་ག་རང་ལ་བཞག་ནས་ཕ་མ་གཉིས་ལ་གུང་སེང་སྐབས་ལེན་རོགས་བྱས་སོགས་མངག་བྱ་བྱས།
བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་བཟའ་མི་གཉིས་ཨ་རི་ལ་སླེབས་པ་དང་སྐྱབས་བཅོལ་ཁོངས་འཛུལ་ནས་ལོ་ཤས་རྗེས་ལ་ཨ་རིར་གནས་སྡོད་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར་རག་པ་དང་། རྒྱ་གར་ནས་ཕྲུ་གུ་ལེན་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཞུ་དོན་ལྟར་བཀའ་འཁྲོལ་ཐུབ་སྟེ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་ཕ་མ་གཉིས་ལ་ཁ་དཔར་བཏང་ནས་ངོ་ཤེས་ཤིག་དེ་ཕྱོགས་ལ་གུང་སེང་ལ་ཕྱིན་ནས་ཕྱིར་ཡོང་གི་ཡོད་ན། ཁོས་མཉམ་དུ་བུ་གཏང་རོགས་བྱས་ལ། ངས་མངགས་བྱ་ཚང་མ་བྱས་ཟིན་ལུགས་དང་བུ་ལེན་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་སོགས་མགྱོགས་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་བསྐུར་དགོས་ཚུལ་སོགས་བརྗོད། ཆོས་ལྡན་གཞིས་ཆགས་ནས་མེ་འཁོར་ལ་ཡོང་ནས་ཆོས་དབྱངས་སློབ་ཁོངས་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཏེ་དགོང་ནུབ་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་དེ་ཕྱིན་ཉིན་རྒྱལ་སར་སླེབས་ཤིང་མགྲོན་ཁང་ཞིག་གླས་ནས་ཞགས་པོ་བསྡད་པ་དང་། ནུབ་གཅིག་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གི་ངོ་ཤེས་པ་དེས་ཁ་དཔར་སླེབས་ནས་སང་ཉིན་གནམ་གྲུ་འབབ་ཚུགས་ལ་སྒུག་དགོས་ཚུལ་དང་གནམ་གྲུ་ལག་འཁྱེར་ཉོས་ཟིན་རབས་སོགས་བཤད། ཕྱིན་ཉིན་ཆོས་ལྡན་གྱིས་བུ་ཁྲིད་ནས་གནམ་གྲུ་འབབ་ཚུགས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་དེ་ཡང་དེར་ཡོད་པ་ཁ་ཐུག་བརྒྱབ་སྟེ་ཆོས་དབྱངས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་རིམ་གྱིས་ཁོ་གཉིས་གནམ་གྲུ་སྒུག་སྡོད་ཁང་གི་ནང་ལ་ཕྱིན་པ་དང་། ཆོས་ལྡན་གཅིག་པུར་གླ་འཁོར་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གླས་ནས་ཕྱིར་མགྲོན་ཁང་ལ་ཡོང་ནས་མགྲོན་ཁང་རྩིས་སྤྲད་བྱས་ཏེ་སླར་གླ་འཁོར་གླས་ཏེ་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་བར་ཡོང་སྟེ་དེར་འབབ། མེ་འཁོར་འགྲོ་གྲབས་བྱེད་བཞིན་པ་འཁེལ་ནས་དེའི་ནང་བསྡད་ནས་ཕྱིར་གཞིས་ཆགས་ལ་ལོག
དེ་ནས་ཆོས་དབྱངས་དང་རོགས་པ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ལག་སོགས་ཞིབ་གཤེར་ཟིན་པ་དང་གནམ་གྲུ་ནང་བསྡད་ནས་ཐོན། ཆོས་དབྱངས་ནི་དེ་སྔོན་གནམ་གྲུ་ནང་བསྡད་མྱོང་མེད་པའི་ད་ཐོག་ཕྲན་བུ་ཞེད་སྣང་དང་སྐྱུ་མེ་ལངས་ཀྱང་རིམ་གྱི་མེད་པར་གྱུར། གནམ་གྲུའི་ཤེལ་སྒོ་ནས་མར་ལྟ་དུས་འཛམ་གླིང་དེ་སྤོ་ལོ་ལྟ་བུའི་ཟླུམ་པོའི་དབྱིབས་སུ་ཡོད་པ་སྔར་ལས་གསལ་པ་གོ་རྟོགས་བྱུང་། གནམ་གྲུས་མི་མང་པོ་འཁུར་ནས་སྤྲིན་པའི་གང་ནས་འཕུར་བ་སོགས་མཐོང་དུས་དེང་དུས་ཀྱི་འཕྲུལ་རྩལ་ལ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དབང་མེད་དུ་འཕྲོག བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་བློ་ཡིད་དུ་ཤར་ནས་དབང་མེད་དུ་དབུགས་རིང་ཞིག་ཀྱང་ཤོར། ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་འདྲ་ཞིག་བཟོ་ནས་འཛམ་གླིང་གི་མཁའ་དབྱིངས་སུ་འཕུར་སྐྱོད་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མཉམ་དུ་དཔུང་པ་གཤིབ་སྟེ་ག་དུས་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ཡོང་ན་བསམ་ནས་བསམ་གཞིག་གི་ནས་སུ་ལྷུང་།
བློ་ངོས་ལ་རྣམ་རྟོག་གི་འཆར་སྣང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཤར་བཞིན་པའི་སྐབས་ལ་རོགས་པས། ད་ངེད་གཉིས་སླེབས་སོང་ཟེར་བ་དང་། གནམ་གྲུའི་སྒེ་ཁུང་ནས་མར་ལྟ་དུས་ཁང་ཆེན་གཅིག་ལས་གཅིག་རྫིག་མཐོང་དུས་ད་བཟོད་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སར་སླེབས་པ་ཤེས། ཆོས་དབྱངས་ཨ་མ་བུ་མ་ཐུག་ནས་ལོ་མང་ཕྱིན་པར་བརྟེན་ཐུག་འདོད་ཀྱིས་གནམ་གྲུ་འབབ་ཐང་ལ་ཡུན་རིང་སྒུག་ནས་བསྡད། མཐར་གནམ་གྲུ་ནས་འབབ་སྟེ་ཕྱིར་ཐོན་འོང་བ་དང་ཨ་མས་ཆོས་དབྱངས་ཡོང་བ་མཐོང་མ་ཐག་དེ་སྔོན་རང་མགོ་མི་ཐོན་མཁན་གྱི་བུ་ཆུང་སྣ་ལུག་དེ་ད་སྐབས་ཕོ་གསར་དར་མ་ཞིག་ཆགས་པ་མཐོང་ནས་ཨ་མ་ཧོན་ཐོར་ནས་བསྡད། དེ་ནས་བདེ་ཆེན་ལྷ་མོས་ལམ་སེང་བུ་ཆོས་དབྱངས་ལ་འཐམ་སྟེ་མིག་ཆུ་ཤོར། དེ་ནས་མ་བུ་གཉིས་གནམ་གྲུ་འབབ་ཚུགས་ལ་ཏོག་ཙམ་སྒུག་དགོས་བྱུང་སྟེ་རོགས་པ་དེ་ནི་གནས་སྡོད་གཞན་ལ་འགྲོ་དགོས་སོང་མ་བུ་གཉིས་ལ་བཞུགས་ཨང་ཞེས་བརྗོད་དེ་ལོག་ཕྱིན།
བདེ་ཆེན་ལྷ་མོས་བུ་ལ་ཆུ་གྲང་མོ་གང་བཞེས་ཀྱི་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས། ཆོས་དབྱངས་ཀྱིས་ཆུ་གྲོང་མོ་ལི་ཝང་འཐུང་གི་ཡིན་ཞེས་ལབ་པ་དང་། བདེ་ཆེན་གྱིས་ལི་ཝང་ཟེར་ནས་ཆུ་གྲང་མོ་གང་འདྲ་ཡོད་ན་སྙམ་སྟེ། བུ་ལ་སྐད་ཆ་མ་དྲིས་ནས་ལམ་སེང་བཟའ་ཟླ་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་ཀྱང་མ་ཤེས། མཐར་རྒྱ་གར་ལ་ཕ་མ་གཉིས་ལ་ཁ་པར་བཏང་ནས་ལི་ཝང་ཟེར་ནས་ཆུ་གྲང་མོ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་རེད་དམ་ཞེས་དྲིས་པས། བདེ་ཆེན་ལྷ་མོའི་ཕ་མ་ཧ་ལས་ནས་ཕ་ལྷག་པས་ད་ཁྱོད་དཔེ་རེད། བོད་སྐད་ཚང་མ་བརྗེད་ཟིན་པ་རེད་དམ། ཐབས་སྐྱོ་པོ་རེད་དཱ། བུ་མོ་བདེ་ཆེན་ལྷ་མོ་ད་ནི་དེ་ཕྱོགས་ལ་བུ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། བུ་དང་མཉམ་དུ་ངེས་པར་བོད་སྐད་མང་ཙམ་ཤོད་ཨང་། བོད་སྐད་མ་ཤེས་ན་མ་འོངས་པ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མི་གྲལ་ལ་ཚུད་ཀྱི་མ་རེད།
དེར་བརྟེན་ཕ་རྒན་ངས་ཁྱོད་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་བུ་དང་མཉམ་དུ་དུས་ཚོད་ནམ་ཁོམ་ལ་བོད་སྐད་མང་ཙམ་བཤད་པའི་རེ་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་མཐའ་མཇུག་གི་གཏམ་དེ་ལས་ལྷག་གཅིག་ངེད་རྒན་ཁོག་ལ་མེད་པས་མ་བརྗེད་པར་སེམས་ལ་ངེས་པ་བྱས་ཨང་སོགས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཡུན་རིང་ཞིག་སྐྱོན་ནས་ལི་ཝང་ཟེར་ན་ཚོས་མདོག་གི་མིང་རེད། (ཚོས་དམར་སེར་འདྲེས་པའི་མདོག་)ལ་ཟེར་བ་རེད་ཕ་མའི་དོ་སྣང་མ་བྱས་ན་བུ་ཕྲུག་གི་དོ་སྣང་ག་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་ལབ་པ་དང་། བདེ་ཆེན་ལྷ་མོས་ངོ་ཚ་ནས་གཡས་གཡོན་ལ་བོད་པ་ཡོད་མེད་ལྟས་པས་སུ་གང་ཞིག་མེད་པ་ཤེས་དུས་ཕྲན་བུ་བློ་བདེ་བར་གྱུར། ཡིན་ནའང་བདེ་ཆེན་ལྷ་མོས་སེམས་ནང་ལ་དུས་རྒྱུན་ནས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དོ་སྣང་མ་བྱས་པ་སྐྱོན་རེད་སྙམ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་རང་ཉིད་ལ་ངོ་ཚ་པོ་བྱུང་། དེ་ནས་བུར་ཆུ་གྲང་མོ་ཉོས་ནས་གླ་འཁོར་ཞིག་གླས་ནས་སྡོད་གནས་ལ་ལོག་ཕྱིན། ནང་སྒོ་བ་དང་ཕ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་བུ་མཐོང་བ་དང་བུ་ལ་འཐམ་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རེས་བྱས། བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་ལམ་སེང་ཞོགས་ཟས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་དང་། དེ་རིང་བུ་རང་གང་ཟ་འདོད་ཡོད་ན་ལབ་དང་བཟོ་དགོས་ཞེས་བརྗོད་པས། བུ་ཆོས་དབྱངས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཁ་ལག་མཛུབ་ཚད་བཟོ་གནང་ན་དཔེ་ཞིམ་པོ་ཡོད་རེད་ཅེས་བརྗོད་ནས་རྟོག་ཙམ་ཉལ་གྱི་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ནས་ཉལ་ཁུག །བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གིས་མཛུབ་ཚལ་ཞེས་ཚད་མ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་རིང་མ་གཏོགས་གོ་མྱོང་མེད་པས་སུ་ལ་སྐད་ཆ་དྲི་དགོས་སྙམ་ནས་བསྡད།
དེ་ནས་ངོ་ཤེས་པ་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཉེར་འཆར་ཨ་རི་ལ་སླེབས་པ་ཁོས་ཤེས་ཀྱི་མེད་ན་སྙམ་ནས་ཁ་པར་བཏང་ནས་དྲིས་ཀྱང་ཁོས་ཀྱང་མ་ཤེས། མཐར་ཤེས་ཡོན་ལས་ཁུངས་ནང་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད་པས་ཁོང་གིས་ཤེས་ཀྱི་རེད་སྙམ་ནས་ཁ་པར་བཏང་ནས་དྲིས་པས། གྲོགས་པོ་དེ་རང་དབང་མེད་པར་དགད་མོ་ཞིག་ཤོར་ནས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་ད་ང་ཚོ་དེ་སྔོན་སློབ་གྲྭ་འགྲོ་སྐབས་ནང་བཞིན་མ་རེད། དེང་སྐབས་ཕྲུ་གུས་གཙོས་ཕ་མ་སོ་སོའི་དོ་སྣང་བྱས་ནས་སྦྱོང་ན་རང་གཞུང་གི་མཐུན་འགྱུར་ལ་ཧ་ལས་པ་མང་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་རེད་དེ།
ཡིན་ནའང་དེང་སྐབས་ན་གཞོན་འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་དེང་དུས་ཁྲ་ཁྲ་ཟིང་ཟིང་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་དུས་ཚོད་མང་པོ་ཞིག་ཆུད་བཟོས་གཏོང་གི་འདུག་པས། ཧ་ཅང་ཕམ་པོ་རེད་འདུག་སྙམ། ལྷག་དོན་ཕྲུ་གུ་ཕ་མ་ཚོས་ཀྱང་སློབ་སྦྱོང་ལས་དཔལ་འབྱོར་གལ་ཆེ་བར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་འདུག་ཅིང་། དེ་དག་ནི་ངས་ལྟས་ན་ནོར་འཁྲུལ་འཚབ་ཆེན་རེད་འདུག་སྙམ། དེ་སྐབས་རང་གཞུང་གིས་སྐུ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་སྐྱོན་ནས་ཐ་སྙད་གསར་པ་ལོ་ལྟར་གསར་སྐྲུན་གྱིས་ཕྱི་ནང་ཁག་ལ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ་ང་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཕ་མས་གཙོས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཚོས་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག །དེ་ནི་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཞན་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་འདུག་སྙམ།
ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་དེབ་མངགས་ཉོ་གནང་ནས་ལྟས་ན་ཡག་པོ་ཡོད་རེད། མཛུབ་ཚལ་ཞེས་པ་ནི་ཐ་སྙད་གསར་པ་ཞིག་རེད་ལ། ཨིན་སྐད་ལ་(lady finger)ཟེར་བ་དེ་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་ཁ་སྐྱེངས་པོ་བྱུང་ནས་ད་ཁྱོད་ལབ་པ་དེ་བདེན་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་དེ་ཁ་དཔར་བཞག །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་བཟང་གི་སེམས་ནང་ད་ནི་དཔལ་འབྱོར་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་མ་བསྡད་པ་སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་སྙམ་ནས་ཆོས་དབྱངས་ཕ་མས་དུས་ཚོད་ནམ་ཁོམ་ལ་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་སྔར་ལྷག་བྱས་པ་དང་། རྗེས་ཕྱོགས་སོ་སོའི་བུ་ཆོས་དབྱངས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ལ་དོ་སྣང་དང་། སོ་སོའི་མི་རིགས་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ནས་ལུང་པ་དེར་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་བུ་ཕྲུག་དེ་དག་མ་འོངས་པ་ཤ་ཕྲག་རུས་གསུམ་བོད་པ་འཁྲུལ་མེད་ཡིན་ནའང་། སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དྲི་ཙམ་ཞིག་མེད་པ་གྱུར་ཉེ་སེམས་ཁྲལ་གྱིས་ལུང་པ་དེར་གནས་པའི་བོད་ཕྲུག་དེ་དག་ལ་དུས་ཚོད་ནམ་ཁོམ་ལ་ཆོས་དབྱངས་ཀྱིས་དང་བླངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སློབ་ཁྲིད་གནང་གི་ཡོད་པས། བོད་རིགས་ན་གཞོན་དེ་དག་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་རེད་དོ།
ཚལ་ལ་eggplant ཞེས་པ་བོད་ཐོག་གང་འབོད་ཀྱི་ཡོན་ན། བོད་པའི་ཨ་ནེ་ཚོ་ཚལའདི་ལ་་དགའ་པོ་ཡོད་པས་ཁ་ཤས་ཀྱི་ལབ་་ན་ཨ་ནེའི་ཆོག་ག་ལབ་ཀྱི་འདུག་ དོན་དངོས་ལ་བོད་སྐད་ཐོག་མིང་ཞིག་ཡོད་དམ།
egg plant = མོན་སྲན་ཟླུམ་པོ། དུ་ལུམ་མ།
lady finger = མཛུབ་ཚལ།
ཡང་ན།
ཨིན་སྐད་འགྲོ་སྟངས་ལྟར་བྱས་ན།
lady finger = ཡུམ་བཟང་མཛུབ་ཚལ། ༼རང་གིས་གསར་གཏོད་བྱས་པ།༽