མེག་གྷན་གྱི་རྨི་ལམ།

གཡུ་དྲུག་དཀར། རྡ་ས།

“འེ་་་་་གྲོགས་པོ། ག་བ་འགྲོ་གེ།’’མུན་ནག་ནང་ནས་མི་ཞིག་གིས་བོད་སྐད་དག་ལ་མ་དག་ཅིག་གིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་བཞིན་ངའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུག་ཡོང་པས། སེམས་ལ་དེ་རིང་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཀྱི་ཉིན་མོར་ཏག་ཏག་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོད། ཡིན་རྒྱུ་ནི་ཁང་བདག་རེད། གློག་འོད་ཀྱི་ངོགས་ནས་ངས་ཁོང་གསལ་གྱི་ལེར་མཐོང་པས་སེམས་ལྷོད་ལ་བབས་ནས་བསྡད། ཁོང་ཚུར་ཡོང་བཞིན་དུ་སླར་ཡང་ཁྲོས་སྐད་དང་བཅས་ཏེ་“ཁྱེད་རང་ག་བ་འགྲོ་གེ་’’ཅེས་ནན་ནན་བཅག་བཅག་གིས་དྲིས་བྱུང་པས། ང་ལ་བསམ་དབང་དྲན་དབང་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཁ་ནས་“གྲོགས་པོའི་ནང་ལ་འགྲོ་གི་ཡོད།’’ཅེས་ཐལ།
དོན་ངོ་མར་ཡང་གྲོགས་པོ་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ནང་ནས་ཁ་བརྡ་བྱེད་ཞོར་དུ་ཇ་འཐུང་རྒྱུ་མང་དྲགས་ནས། ངས་གཅིན་པ་བསྲན་མ་ཐུབ་པར་ཁང་པའི་ནང་ན་གསང་སྤྱོད་མེད་པས་ནམ་རྒྱུན་ལྟར་ཕྱི་ལོག་ལ་གཅིན་པ་གཏོང་གི་ཡོང་བ་ཡིན། གཅིན་པ་གཏོང་དུས་འདི་ལྟར་ཚ་འདྲི་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལ་ཐུག་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་ན། ཇ་མང་པོ་མ་འཐུང་ནའང་འགྲིག་མོད། མེག་གྷན་གྱི་དགུན་ཁའི་གྲང་ངར་ནི་ཕ་ཡུལ་གྱི་དགུན་ཁའི་གྲང་ངར་དང་འདྲ་ལ། ཁང་བདག་གིས་རོགས་པ་ལ་ཁང་པ་གྱན་གང་ངམ་གནའ་སྔ་མོའི་བརྗོད་སྟངས་ལྟར་བྱས་ན་ཁང་པ་ཀ་བ་གཅིག་གི་ས་ལ་ཟླ་རེར་ཁང་གླ་སྒོར་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱའི་སྟེང་ཁང་པའི་ནང་ནས་ཚ་གློག་སྦར་མི་ཆོག་པ་དང་གློག་ཐབ་བཙུགས་མི་ཆོག་པ་སོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་བཏོན་འདུག་པས། ངེད་གཉིས་ནང་ནས་ཉལ་ཆས་ནང་ལ་འཛུལ་ནས་བསྡད་ཀྱང་གྲང་ངར་གྱིས་ཕྱི་འཁྱག་ནང་ནང་འཁྱག་བྱས་བྱུང་པས། ཇ་མང་པོ་མི་འཐུང་ག་མེད་ཆགས་པ་རེད།
ཁང་བདག་གིས་ང་ཁོའི་ཁང་པའི་ཁང་མིགཨང་༡༠པའི་ནང་སྡོད་མཁན་གྱི་གྲྭ་པ་དེའི་རོགས་པ་ཡིན་པ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་། ངས་ཁོ་གྲོགས་པོའི་ཁང་བདག་ཡིན་པ་སྔར་ནས་ཤེས། ཁང་བདག་ངའི་འགྲམ་ལ་སླེབས་མ་ཐག ཁོས་ཅི་ཞིག་བཤད་རྩིས་འདུག་མོད། དེ་མ་ཐག་ངའི་རོགས་པ་ནང་ནས་ཕྱི་ལོག་ལ་བུད་བྱུང་པས། ཁང་བདག་གིས་ཁོ་ལ་གཏད་དེ་“ངས་རང་ལ་མི་ལྷག་མ་བསྡད་ན། དངུལ་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་མ་ལེན་གི་ཡིན་ཟེར་བ་མིན་ནམ།’’ཞེས་རྫིག་རྫིག་བྱས་པ་ན། ང་ལ་སྔ་འདང་ཕྱི་འདང་ཅི་ཡང་རྒྱག་ཁོམ་མེད་པར་ཁ་ནས་“དེ་འདྲ་མ་གནང་། ང་སང་ཉིན་འགྲོ་གི་ཡིན།’’ཅེས་ཤོར། སྐབས་དེར་ངའི་གྲོགས་པོ་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་ངང་ང་ལ་“ཁྱོད་ཞེད་དགོས་ནི་མ་རེད། འདི་ཚོར་ཧམ་པ་འདི་འདྲ་བྱེད་རྒྱུ་གོམས་བསྡད་ཡོད་རེད། ས་འདིའི་ཁང་བདག་ཚང་མས་འདི་ལྟར་རྙོག་དྲ་བཤད་ནི་རེད།’’ཟེར་བ་དང་། དེ་ནས་ཁོས་གདོང་ཁང་བདག་ལ་གཏད་དེ་དབྱིན་སྐད་དག་མ་དག་ཅིག་གིས་“པྲྣཔྱཔྱཕྲ’’ ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། དེ་ནས་སླར་ཡང་བོད་སྐད་ཀྱིས་“སྤོ་ལགས་རང་གིས་ཧམ་པ་དེ་འདྲ་མ་བཤད་ལོ།’’ཞེས་བརྗོད་སྟངས་ལ་བསམ་ན་སྐབས་དེར་ཁོའི་སེམསཀྱང་མ་སྐྱིད་པ་འདྲ་ལ། ཁོའི་སྐད་ཆ་དུམ་བུ་དེ་ཡིས་ངའི་མགོའི་སྐྲའང་ཞོགས་སུ་བཅུག་མོད། དེ་མ་ཐག་ཁང་བདག་མི་རྒན་དེའང་ཁ་ཕྱིར་ལོག་ནས་བུད་སོང་།
དེ་ནས་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ཅུང་ཙམ་རིང་མུན་ནག་ཁྲོད་ཀྱི་མཚན་མོ་དེའི་གནམ་གྱི་སྐར་ཚོགས་དང་ས་ཡི་གློག་འོད་སོགས་ལ་ཅེར་རེར་ལྟོས་པའི་མུར། སེམས་ནས་སྔ་འདང་ཕྱི་འདང་མང་པ་ཞིག་བརྒྱབས་ཤིང་། མཇུག་མཐར་ཟིང་ཟིང་དུ་གྱུར་བའི་བྲང་ཁོག་ནས་དབུགས་རིང་མནར་མནར་རེ་མུན་ནག་གིས་བཟུང་བའི་སྟོང་ཁམས་སུ་སྤུར་ཏེ་ཁང་མིག་ཆུང་ཆུང་དེའི་ནང་ཕྱིར་ལོག ངེད་གཉིས་རང་རང་གི་མལ་སའི་ནང་འཛུལ་མ་ཐག་གྲོགས་པོ་གྱང་ལ་རྒྱབ་བསྙེས་ཏེ།“འེ་་་་་ངའི་ཁང་བདག་གཅིག་པོ་འདི་འདྲ་ངན་སོང་བ་མ་རེད་ལ། ས་འདིའི་ཁང་བདག་ཚོ་གཅིག་པོ་ངན་སོང་བའང་མ་རེད། མེག་གྷན་གྱི་རྒྱ་གར་བ་(ཁང་བདག ཚོང་བདག གླ་བྱེད་རླངས་འཁོར་གྱི་བདག་པོ། ཟ་ཁང་གི་བདག འགྲུམ་འགྲུལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བདག་པོ་སོགས།)ཚང་མའི་བྱེད་སྟངས་འདི་འདྲ་རེད། ཁོང་ཚོས་བོད་པ་ཚོའི་སྟེང་ལ་ཧམ་པ་བྱེད་པ་དང་། བོད་པ་ཚོར་མགོ་སྐོར་གཏོང་བ། བརྙས་བཅོས་དང་མཐོང་ཆུང་བྱེད་པ། སྤོ་ཤོད་བཤད་པ་སོགས་གང་འགྲོ་འགྲོ་བྱེད་པ་རེད།’’ཟེར།
དེ་ནས་ངེད་གཉིས་ཀྱི་སྔར་གྱི་གྲོགས་པོའི་ནང་གཏམ་གྱི་ཁ་བརྡ་དེ་བརྗེ་སྤོར་གྱིས་མེག་གྷན་གྱི་བོད་མི་ཚོའི་སྡུག་གཏམ་གླེང་འགོ་ཚུགས། ངེད་གཉིས་ཀྱིས་མེག་གྷན་གྱི་ཁང་གླ་མཐོ་རབས་དང་ཁང་བདག་བཙན་རབས། གླ་བྱེད་རླངས་འཁོར་གྱི་རིན་གོང་ཆེ་རབས་དང་ཁ་ལོ་བ་དག་ཁོང་ཁྲོ་ཆེ་རབས། ས་འདིའི་ཡུལ་མི་ཚོས་བཙན་ཚད་མ་ཟིན་པར། སྤྱི་ལོ་གཅིག་དགུ་གོ་གྲངས་ནང་བོད་མིའི་ཚོང་ཁང་དང་། ཟ་ཁང་། མགྲོན་ཁང་སོགས་རྡོ་ཡིས་བཅོམ་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་(༢༠༠༥) ལོའི་ཟླ་༥བའི་ཚེས་༢༡་ཉིན་བཙུན་མ་ཞིག་གི་སྟེང་ལ་ཚུལ་མིན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་སོགས་གནས་ཚུལ་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་རེ་རེ་ནས་གླེང་ཞིང་། མཇུག་མཐར་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་ཚོད་མ་ཟིན་པར། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཞུགས་སྒར་ས་འདི་ནས་གནས་གཞན་ཞིག་ཏུ་སྤོར་བཞག་ཚེ་དགའ་རབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཞིག་ཀྱང་ཁ་སྣོན་བྱས་ལ། སྐབས་དེར་ངས་ཉེ་སྔོན་གསར་དུ་ཐོན་པའི་མཛད་རྣམ་རྒྱ་ཆེའི་སྙིད་རྗེའི་རོལ་མཚོ་(ཤོག་ངོས་༤༥༩ན་གསལ།)ལས་དེ་སྔོན་ཞིག་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ས་འདི་ནས་བསྡད་ན་འགྲིམ་འགྲུལ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་དཀའ་ངལ་ཆེ་རབས་ཀྱི་གླེང་སློང་ཞིག་བྱུང་བ་དང་། དཀའ་ངལ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཟིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཞུགས་སྒར་གནས་སྤོར་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གསུངས་མོད། སྐབས་དེར་ས་འདིའི་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ཁོང་ལ་ཞུ་བ་ནན་གྱིས་འཐེན་ཏེ། སྤྱི་ལོ་(༡༩༦༦)ལོར་འཕགས་བོད་མཛའ་མཐུན་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། ཡུལ་ཕྱོགས་འདིའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་སླད་དུ་བཞུགས་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་བྱས་པ་དང་། བོད་མིའི་དཀའ་ངལ་ཐད་ལ་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུ་ཁས་ལེན་བྱས་འདུག་པ་ཞིག་གསལ་བའི་སྐོར་ཡང་ཁོང་ལ་བཤད་པ་ཡིན།
འདི་ལྟར་ཕར་བཤད་ཚུར་བཤད་བྱས་ཏེ་མཚན་གུང་ཡོལ་སོང་། རྣ་བ་ཕྱི་རོལ་ལ་བགླགས་ཚེ། ད་ནི་ཟིང་ཟིང་གི་མེག་ཁི་ལོ་སྒྲི་གྷན་ཇི་ཁུ་སིམ་མེར་གཉིད་ལ་ཡུར་འདུག་པ་ཚོར་བཏུབ་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ལྷང་འཇགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་ནི་ངའི་སྣང་ངོར་སློབ་གྲྭའི་ཉལ་བརྡ་གཏོང་བའི་ཅོང་སྒྲ་ཐོས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ནམ་རྒྱུན་གྱི་ལོབས་ཕྱོགས་ལྟར་གླལ་སྒྱིང་ཞིག་བྱས་པས། རོགས་པས་ཅི་ཞིག་རྟོགས་སོང་བ་འདྲ་ཡང་། ཁོས་ཀུ་རེ་དང་བསྒྲགས་ཏེ་“ད་ཉལ་མ་གཏོགས། ཡང་ཁང་བདག་གིས་བཀའ་བཀྱོན་རེག་ཡོང་།’’ཟེར་བས། ངེད་གཉིས་གད་མོ་རེ་བགད་རྗེས། རང་རང་ས་ནས་མགོ་རུམ་ལ་བཅུག་ནས་གཉིད།
གཉིད་གོང་ནས་རྨི་ལམ་གཏོང་བ་ནི་ཀུན་ལ་གསལ་ཆ་ཆེ་བའི་དོན་དག་ཅིག་རེད་ལ། རྨི་ལམ་དེ་ཡང་དུས་ནམ་ཡང་གཅིག་གྱུར་གྱི་རྨི་ལམ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་སྣ་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་པར་ཡང་ཀུན་ལ་རྒྱུས་ཡོད་རེད། རྨི་ལམ་ལ་མཚོན་ན། མཚམས་རེར་འདས་བ་ཞིག་སླར་རྨི་ལམ་གཏོང་བ་དང་། ཡོང་རྒྱུ་ཞིག་རྨི་ལམ་གཏོང་བ། སྐབས་རེར་འདས་བ་ཞིག་གི་རྐྱེན་པས་ཡོང་རྒྱུ་ཞིག་རྨི་ལམ་གཏོང་བ། ཡང་ལན་རེར་རང་གི་རེ་འདོད་ངོ་མ་ཞིག་གམ། རང་གི་སེམས་ནང་གི་རྨི་ལམ་ཞིག་རྨི་ལམ་དུ་གཏོང་བའང་ཡ་མཚར་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད།
དེ་བས། དགོང་མོ་དེར་ང་གཉིད་ལ་ཤོར་མ་ཐག་ནས་རྨི་ལམ་གྱི་ལམ་ལ་ཆས་ཤིང་། རྨི་ལམ་དེའང་མེག་གྷན་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པའི་རྨི་ལམ་རེད། ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་དཀྱིལ་ན་རྒྱ་ཕིབས་སེར་ལམ་མེར་གདའ་བའི་ཐོག་ཁང་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཆིས་ཤིང་། དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕོ་བྲང་རེད་ཟེར་ལ། དེའི་མཐའ་སྐོར་དུ་བོད་ལུགས་ཁང་བརྩེགས་མཐོན་པོ་མང་པོས་བསྐོར་ཡོད་པ་ནི་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་ཁག་དང་། དེའི་ཁྲོད་ནའང་ཁྲིམས་ཞིབ་དང་ཁྲིམས་འཛིན། ཁྲིམས་བཟོ་བཅས་བོད་གཞུང་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ལས་ཁུངས་གསུམ་ནི་འབུར་དུ་ཐོན་འདུག ལས་ཁུངས་ཁག་དང་ཁ་ཐག་མི་རིང་བའི་ས་ན་ཁང་ལེབ་བསྟར་ཕྲེང་མང་པོ་ཁྲ་ལམ་མེར་འདུག་ལ། དེ་དག་གི་དབུས་སུ་ཁང་ལེབ་གཉིས་ཐོག་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་གྲུབ་པའི་སློབ་གྲྭ་འགའ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཆེས་མཐོའི་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཞེས་པའི་སློབ་ཆེན་ཞིག་ལས་ཁུངས་ཆུང་ཆུང་ཞིག སྨན་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བཅས་ཡོད་པ་ནི་མེག་ཁི་ལོ་སྒྲི་གཞིས་ཆགས་རེད་ཟེར། ངས་ཐོག་མར་ཕོ་བྲང་ལ་སྐོར་བ་ཞིག་བྱས་ཤིང་། དེ་ནས་ལས་ཁུངས་ཁག་གིདཀྱིལ་དབུས་ན་ཡོད་པའི་མཆོད་རྟེན་དེ་ལ་སྐོར་ཞིག་བརྒྱབས་པ་དང་། ག་ལེར་གཞིས་ཆགས་ནང་ལ་འཛུལ་ནས་འགྲོ་བཞིན་འདུག སྡེ་འདབས་ན་སྒོ་ཆེན་ཞིག་བསླངས་འདུག་ལ། སྒོ་ཆེན་གྱི་ཡ་ཐེམ་དུ་མེག་ཁི་ལོ་སྒྲི་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཞེས་འབྲུ་ཚགས་ཡིག་གཟུགས་འབུར་དུ་དོད་ནས་བྲིས་འདུག གཞིས་ཆགས་ནང་ལོག་གི་ཚོང་ཁང་དང་། མགྲོན་ཁང་། ཟ་ཁང་། འགྲུལ་ཁང་སོགས་ཚོང་ལས་ཡོད་ཚད་བོད་མི་རང་གིས་བདག་ཏུ་བཟུང་ཞིང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་བྱང་རྣམས་བོད་ཡིག་ཡིག་གཟུགས་འདྲ་མིན་ཐོག་ཚོན་སྣ་འདྲ་མིན་གྱིས་བྲིས་ཤིང་། ཁྲོམ་ལམ་སྟེང་ན་རྒྱུག་བཞིན་པའི་གླ་བྱེད་རླངས་འཁོར་དག་གཏོང་མཁན་ཡང་བོད་རིགས་རྒན་གཞོན་ཅི་རིགས་རེད་འདུག་པས། ངོ་མ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཤིག་ཏུ་སེམས་པར་བྱེད་ཅིང་། ལྷག་པར་དུ་མི་ཚང་མས་སྐད་རིགས་འདྲ་མིན་བསྲེ་སླད་མི་བྱེད་པར་རང་སྐད་རྣམ་དག་ཅིག་ཤོད་ཀྱིན་འདུག་པ་དང་། སྡེ་དེའི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་ཀྱང་བོད་ཡིག་རེད་པས། དེ་བས་ཀྱང་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཞིག་འདུག
ངས་གཞིས་ཆགས་ནང་ལོག་གི་སྲང་ལམ་རེ་རེ་བཞིན་མྱུལ་ནས་འགྲོ་དུས་ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེའི་ཁང་པའི་ཕར་སྣེ་ཚུར་སྣེ་བྱས་ཏེ་དར་ལྕོག་འཐེན་པ་དང་། ལྷས་དཀྱིལ་ན་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོ་བསྒྲེངས་པ། བསང་ཁྲི་བཞེངས་བ། རྒན་རྒོན་ཚོས་ལག་གཡས་པར་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་ཐོགས་ཤིང་ལག་གཡོན་པས་ཕྲེང་བ་བགྲང་བཞིན། ཁ་ནས་ཤུབ་ཤུབ་མ་ཎི་ཟློ་བཞིན་ཡར་འགྲོ་མར་འགྲོ་བྱེད་པ་སོགས་མཐོང་དུས་ཕ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡུལ་ལ་འཆར་བར་བྱེད་ལ། རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་དང་མ་འདྲེས་པར་རང་སྲུང་རང་བདག་བྱེད་པས། བོད་པ་ཁེར་གཙང་དུ་གཞིས་ཆགས་ཡོད་པའི་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་དང་དོན་གྲུབ་གླིང་གཞིས་སྒར་སོགས་ཡིད་ལ་དྲན་གྱིན་འདུག ད་དུང་མེག་གྷན་གསར་བ་འདིར་སླེབས་པ་ནས་ངའི་སེམས་ནང་གི་དོགས་པ་དང་ཞེད་སྣང་། འཚེར་སྣང་། དུས་རྒྱུན་ང་ལ་རྒྱ་གར་སྐད་མ་བྱས་པར་འཕྲད་ཀྱིན་པའི་དཀའ་ངལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་ལུང་པ་གང་བོ་དེ་ཡོངས་སུ་སངས་ནས། ངའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་བདེ་བདེ་ལྷོད་ལྷོད་ཆགས་འདུག་པས། རང་ཉིད་ཁེར་རྐྱང་ཡིན་ཡང་སྐྱིད་སྣང་ཞིག་གིས་ཁེངས་ཤིང་། སྐྱིད་སྣང་འདི་རྨི་ལམ་ཞིག་ཡིན་པའང་གཏན་དུ་བརྗེད་འདག་མོད། རོགས་པས་“འེ་་་་་ཡར་ལོངས་དང་། ཞོགས་ཇ་འཐུང་།’’ཟེར་བའི་འབོད་སྒྲས་རྨི་ལམ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་དཀྲོགས་སོང་ལ། དེ་མ་ཐག་ངས་རང་ཉིད་མདང་དགོང་གི་མེག་གྷན་དུ་ཡོད་པའང་ཚོར་དུས། སེམས་པ་སླར་ཡང་ལྗིད་ཏིག་གེར ངས་རང་ཉིད་རྨི་ལམ་དེ་ལས་ནམ་ཡང་མ་སད་ན་ཆོག་ཨང་སྙམ་མོ།།