༄༅།། ཆེས་མཆོག་ཏུ་བཀུར་བར་འོས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྷན་རྒྱས་མཆོག
ད་ལམ་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༩ པའི་འོག་བསྡུ་བསྐོང་མཛད་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་ཕེབས་པའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་ལྷན་རྒྱས་དང༌། ཕྱག་སྦྲེལ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ། རང་དབང་ལྡན་པའི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང༌། སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ། ས་གནས་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། གསར་འགོད་པ་རྣམ་པ་བཅས་ཡོངས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་གུས་བརྩི་ཆེན་པོས་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཐོག་མར་ལྷ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་འདྲེན་པ། ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་མངའ་བདག འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགོས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་དུ་མ་ལ་གཟིགས་ནས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་འདི་བསྐོང་ཚོགས་དགོས་པའི་བཀའ་བཟང་སྤྱི་ཕེབས་ལ་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་དང་བཀྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང༌། དེ་མཚུངས་འཛམ་གླིང་ས་ཁུལ་གང་སར་གནས་བཞུགས་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་པའི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ཚོགས་འདུར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བར་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་ཐུགས་རྗེ་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་ལྷག་བསམ་ཅན་མང་པོས་དགོངས་འཆར་བརྒྱུད་གཏོང་གནང་བར་ཡང་སྙིང་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་ལྷན་རྒྱས་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་གཏམ་བཤད་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་ལྷན་རྒྱས་མཆོག འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པ་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཇི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་ཐོག་ཏུའང་དཀའ་ངལ་དང་འགལ་རྐྱེན་ཇི་བྱུང་བཅས་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ཡིན་སྟབས་འགྲེལ་བརྗོད་ཞུ་དགོས་མ་མཐོང་ཞིང༌། གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་འདི་འདྲའི་སྐབས་འབྱུང་འགྱུར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་བརྩམ་ཕྱོགས་ཐད་ཚང་མའི་བསམ་ཚུལ་གཅིག་གྱུར་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཡོང་ཆེད་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གོ་བསྡུར་ཞིབ་ལྷུག་ཅིག་མ་བྱུང་ཐབས་མེད་དང༌། དེའི་ཆེད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་བསྐོང་གནང་བ་ནི་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་ཤིན་ཏུ་འཚམས་ཤིང༌། བྱུང་རབས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་གལ་གནད་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་འདི་ལ་རེ་ཟུང་གིས་སྒྲོ་སྐུར་ཅི་རིགས་ཤིག་གནང་གི་ཡོད་ཚུལ་འདུག་པ་ཚང་མར་གསལ་བཤད་ཞུ་འཚམས་མ་མཆིས་ཀྱང༌། ཕྲན་ལ་དངོས་སུ་གསུང་མཁན་དང་ཕྱག་བྲིས་གནང་མཁན་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཟིགས་ཚུལ་འགའ་ཤས་ལ་གསལ་བཤད་མདོར་ཙམ་མ་ཞུ་ཐབས་མེད་དུ་མཐོང་བས་སྙན་གསན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
འགའ་ཤས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འདི་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པ་ལམ་ལྷོང་ཡོང་ཆེད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་རྒྱུའི་སྲིད་དོན་གྱི་ཐབས་བྱུས་ཤིག་ཡིན་སྐད་དང༌། རེ་ཟུང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་ལ་གྲུབ་འབྲས་མ་བྱུང་སྟབས་ཁག་དཀྲི་བྱ་ཡུལ་དང་ལག་པ་ཕྱིས་ས་ཞིག་ཏུ་དམིགས་ནས་ཚོགས་ཆེན་འདི་བསྐོངས་པ་ཡིན་ལུགས། ཡང་རེ་འགས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་འཛིན་བཞིན་པའི་ད་ལྟའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་ཐག་བཅད་དེ་དེའི་ཆེད་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་བསྐོང་བྱས་པའམ། ཡང་ན་ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོང་ན་བསམས་ཏེ་ཚོགས་བསྐོང་བྱས་པ་ཡིན་ཚུལ་གསུང་མཁན་ཡོང་གི་འདུག ཡང་རེ་འགས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ད་ལྟ་འཛིན་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འཐོབ་ཆེད་ཚོགས་ཆེན་འདི་བསྡུ་བསྐོང་བྱས་ལུགས་དང་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཚོགས་འདུའི་མི་འགྲོ་མང་ཆེ་བ་གཞུང་ཞབས་དང་གཞུང་གི་དབང་བྱུས་འོག་ཡོད་པ་ཡིན་ཚུལ་སོགས་གསུང་གི་འདུག དེ་ཚོ་ནི་དངོས་དོན་ཇི་བཞིན་མ་མཁྱེན་པ་དང༌། ༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཞལ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ལ་བརྩི་བཀུར་གནང་བའི་སྒོ་ནས་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་བསྐོང་གནང་བའི་དགོངས་གཞི་མ་ལོན་པ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཡང་དག་པའི་དབུ་ཁྲིད་འོག་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ལས་དོན་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་བདེན་པ་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་ཁ་ཞེ་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་ཁོ་ན་འཛིན་པ་མ་གཏོགས། གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་པའི་སྲིད་དོན་གྱི་ཐབས་བྱུས་ནམ་ཡང་བསྟེན་མ་མྱོང་ཞིང༌། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་བསྟེན་འདོད་མེད། དེ་བཞིན་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་རིམ་ལ་དོན་དམ་གྱི་དོན་འབྲས་མ་སོན་པ་ཡང་རྒྱུན་དུ་བརྒྱུད་ལམ་དང༌། གྲོས་ཚོགས། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་སྐབས་དུས་སོ་སོར་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བཟོས་ཡོད་པའི་ཁར། དེའི་འགན་ཁུར་ཡང་བླངས་དང་ལེན་བཞིན་པ་ཡིན་པས་ཁག་དཀྲི་བྱ་ཡུལ་འཚོལ་དགོས་གང་ཡང་མེད། ལྷག་པར་གཞི་རིམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འགྱུར་བ་དགོས་མིན་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལྟར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ལས། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ཐག་སྔོན་དུ་བཅད་ནས་གྲོས་རྗེས་ལ་དྲིས་པ་ཞིག་དེ་སྔ་ཡང་བྱས་མྱོང་མེད་ལ། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་བྱེད་འདུན་མེད། སྲིད་བྱུས་འགྱུར་བ་དགོས་ན་ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་ཡོང་རེ་བྱེད་དགོས་དོན་ཡང་མེད། ལར་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བཞག་པའི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་ནས་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་དུས་ནས་དུས་སུ་མཛད་བྱུས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུའི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་ཕུལ་ཡོད་པ་ཡིན་སྟབས། གཞི་རིམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་གནས་བབ་ཅིག་གཟིགས་ན་གཏོང་གནང་མཛད་རྒྱུའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་བཀའ་ལུང་ཡོད་བཞིན་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་ད་ལྟ་འཛིན་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་ཡོད་བཞིན་པ་ཡིན་སྟབས་བསྐྱར་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་དགོས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད། ཚོགས་མིའི་ཡོང་ཁུངས་ནི་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་འཛིན་སྐྱོང་གིས་གསལ་བཤད་ཞུ་འགབ་མ་མཆིས་ཀྱང༌། དེ་སྔོན་སྲི་ཞུ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལྟར་གཞུང་ཞབས་ཚོགས་མིར་ཚུད་པ་ལས་ཚོགས་འདུར་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཆེད་གཏན་ནས་མིན་ཁར། ཚོགས་ཕེབས་གཞུང་ཞབས་ཡོངས་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་སོ་སོའི་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་གང་ཡིན་བཤད་རྒྱུ་ལས་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མི་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་བྱས་ཡོད། བཀའ་བློན་རྣམས་ད་རེས་ཉན་རྒྱུ་ལས་བཤད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་མ་ཡིན་པས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་ཏུ་བཅར་མི་དགོས་པའི་དགོངས་འཁྲོལ་ཞུས་ཀྱང་མ་ཐོབ་པས་ཚོགས་ཆུང་དུ་བཅར་བ་ཙམ་ལས་བཀའ་ཤག་གིས་ལངས་ཕྱོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་རྩོད་གླེང་ཞུ་སེམས་གཏན་ནས་མེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་གསལ་གྱི་དགོངས་ཚུལ་དེ་དག་དངོས་དོན་མ་རེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང༌།
ཡང་ལྷག་བསམ་ཅན་འགའ་རེས། ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཚེས་གྲངས་གཟའ་སྐར་ཡག་པོ་མེད་པ་དང༌། སྔར་སྲོལ་བཞིན་སྐར་མ་མ་གཟིགས་པ་འགྲིག་མི་འདུག་ཅེས་གསུང་མཁན་བྱུང༌། སྤྱིར་བཏང་སྔོན་སྲོལ་དུའང་ལས་དོན་མང་པོ་འཆར་ཅན་དུས་ཚེས་ཐོག་གནང་དགོས་སྟབས་ཚེས་གྲངས་གཟིགས་ཐབས་མེད་པའང་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ཚོ་གཟའ་སྐར་ངན་པ་དང་འཁེལ་ན་གཞུང་ལུགས་ལྟར་གཏོ་བཅོས་གནང་སྲོལ་ཡོད། དེ་རིང་གི་གལ་ཆེའི་གཟའ་སྐར་ནི་རེས་གཟའ་ཟླ་བ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་ལག་འཛོམ་པའི་ཆུ་གཉིས་ནང་འཕྲད་བདུད་རྩིའི་སྦྱོར་བ་འཁེལ་བས་འཕྲོད་སྦྱོར་བཟང་པོ་ཡིན། ཉིན་ནག་འཁེལ་བ་ནི་ཆུ་ལས་དང་ནོར་ཕྱུགས་ཕྱིར་གཏོང་མི་འོས་ཙམ་ལས་དྭོགས་ཆ་གཞན་མེད། ཚེས་གྲངས་ཀྱི་གནམ་སྒོ་ཙམ་ནི་དེ་ཙམ་གཙོ་མི་ཆེ་བས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་འོས་ཀྱང་སྤྱི་ལྷན་ནས་བཅོས་ཐབས་ཀྱང་གནང་འདུག
འོ་ན་ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་འདི་བསྐོང་ཚོགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པ་ནས་བཟུང། བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་བོད་རིགས་རྒན་གཞོན་དང༌། སེར་སྐྱ། ཕོ་མོ་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཚང་མས་མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱི་ལམ་ནས་རང་རང་གི་ལུས་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ལྡོག་མེད་ཡོད་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་བློས་བཏང་གིས་འདས་པའི་ལོ་གྲངས་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་རིང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཡོན་ཐལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་གདུག་རྩུབ་དང་གཉའ་གནོན། ལྷག་པར་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་དབང་འཕྲོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རིམ་བསགས་ཡོད་པ་དེ་དག་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་གསལ་བཏོན་བྱས་པར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་དྲག་གནོན་གྱི་འོག་མི་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་ལུས་སྲོག་ཤོར་བ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྨས་སྐྱོན་དང་རྡུང་རྡེག་བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་དག་བྱུང་བའི་སྐབས། རང་དབང་ལུང་པར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁོ་ཚོས་བློ་གཏད་རེ་བཅོལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཤེས་ཚོར་མེད་པ་ལྟ་བུ་རི་བོང་རྡོ་བརྫུས་ཀྱིས་སྡོད་ཐབས་བྲལ་བས་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་དོན་ཕན་ཡོད་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་མ་བརྩམ་ཐབས་མེད་ཡིན་པ་བརྗོད་མ་དགོས་ཤིང༌། གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་འདིའི་སྐབས་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་དང༌། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གནང་ཁར། རྒྱ་རིགས་དང༌། བོད་རིགས། རྒྱ་རིགས་ནང་པ་ཡོངས་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་འཕྲིན་བསྩལ་གནང་དང༌། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ལའང་བཀའ་ཡིག་བསྩལ་གནང་མཛད་པ་དང༌། ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཧྲན་ཏྲེན་དུ་སྐུ་ཚབ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་ནང་མོལ་དང༌། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ཤར་ལ་པེ་ཅིང་དུ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བདུན་པ་གནང་བ་སོགས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྤྲུགས་མ་ལན་མ་འགྱོད་པ་གནང་བ་དེ་དག་གི་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་བྱུང་ཞེས་ཞུ་ཚོད་དཀའ་ཡང༌། དོན་དམ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང༌། བྱེད་ཕྱོགས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ལས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་བྱུང་བ་དང༌། ད་རེས་ཕྱི་ཟླ་བཅིུག་པའི་ཚེས་བཞི་དང་ལྔ་ལ་པེ་ཅིང་དུ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སུ་གསལ་བའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཆ་རྐྱེན་ཁག་གི་འོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་ཞིབ་ཆའི་བསམ་འཆར་སྤྲད་པར་ཡང་ཁ་བྲལ་དང༌། མངོན་པ་མི་གསལ་བའི་རང་བཙན་ཡིན་ཚུལ་བཤད་དེ་ཡ་ལན་ཚུལ་མཐུན་མ་བྱུང་བ་བཅས་ལ་བརྟེན། ད་ཆ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བསམ་ཞིབ་གོ་བསྡུར་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད།
སྤྱིར་བཏང་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་དགོས་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་བར་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གྲོས་ཚོགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མ་བཏང་བར་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱ་སྲོལ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་ནའང་དེ་ནི་རང་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འོས་འཚམས་ཤིག་ཡིན་རུང༌། བོད་མིའི་གནས་བབ་ལ་མི་འཚམས་པ་མ་ཟད། སྲིད་དོན་གྱི་ཚོགས་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ། འཐུས་མི་གྲངས་མང་ཚོགས་པས་སྲིད་དབང་འཛིན་སྲོལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཚོགས་པ་རང་ཉིད་གྲངས་ཉུང་དུ་མ་གྱུར་བར་རང་གི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱི་ཡོད་ནའང༌། ང་ཚོ་སྲིད་དོན་གྱི་ཚོགས་པ་མེད་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའང་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཡོང་ཁུངས་མ་གཏོགས་མི་འབོར་དང་ས་ཁུལ་ཟུར་བཅད་མེད་པས་རྒྱུན་དུ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་དེ་ཙམ་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ཛ་དྲག་དང་གལ་ཆེའི་ལས་དོན་ཐོག་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུར་དགོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྐབས་བསྐོང་ཚོགས་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད།
བཀའ་ཁྲི་ཐད་ཀར་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད་ནས་ཡུན་རིང་མ་སོང་ཞིང༌། ད་ལྟ་སྐབས་གཉིས་པའི་བཀའ་ཁྲིས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་སྟབས་འོས་བསྡུ་འདི་རིགས་གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན་པར་དེའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་སྲིད་བྱུས་ལ་ཡིན་དགོས་པ་དང༌། མང་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་རང་གི་ལས་ཡུན་རིང་མང་ཚོགས་ལ་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དང་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ཡང་ཡང་མང་ཚོགས་ལ་གྲོས་འདྲི་བྱ་དགོས་བྱུང་ན་འོས་ཐོན་བྱུང་བའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་མ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཚུལ་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡང༌། གོང་ཞུས་ལྟར་ང་ཚོའི་གནས་བབ་ནི་རང་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གནས་བབ་དང་མཚུངས་བསྡུར་བྱ་ཐབས་མེད་པའི་དམིགས་བསལ་ཛ་དྲག་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བཙན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཉིན་བཞིན་འགྱུར་བ་འགྲོ་སྲིད་པར་བརྟེན། འཆར་ཅན་གྱི་གནས་བབ་འོག་འོས་ཐོན་བྱུང་བའི་མི་མང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་དམིགས་བསལ་གྱི་གནས་བབ་མི་འདྲ་བ་བྱུང་སྐབས་སླར་ཡང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་ལེན་དགོས་པ་ནི་ང་ཚོ་ཙམ་མ་ཟད་ཚང་མས་ཉམས་ལེན་བྱ་འོས་པའི་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྙིང་དོན་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལམ་གྱི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འདི་ནི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་དང༌། མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པས། ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་འདི་ལོ་བོད་དུ་བྱུང་བའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱེད་ཕྱོགས་བཅས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་པའི་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མིའི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཇི་དགེའི་སྐོར་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་དང་མངོན་འདོད་མཚོན་ཐུབ་པ་དང༌། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་རང་རང་གི་ལྟ་གྲུབ་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་ལམ་ནས་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གྱི་རྩོད་གླེང་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་ཚང་མས་རང་རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གོ་བསྡུར་ཞིབ་ལྷུག་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང༌། ཚོགས་ཆེན་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་དང༌། ལས་འཆར་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བསྐྱར་ནན་གྱིས་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། ད་ཕན་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ད་ལྟ་གང་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་མིན་ཞིང༌། ཚོགས་ཆེན་འདིའི་གྲོས་གཞིའི་ཐོག་ཏུའང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་འདི་ལེགས་འདི་ཉེས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཚིག་གཅིག་ཞུ་རྒྱུ་མིན། གང་ལགས་ཤེ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གཟིགས་ཚུལ་ཡོང་སྲིད། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་ཡོད།
ཚོགས་ཆེན་འདིའི་གྲོས་གཞི་ཐོག གཞིས་བཞུགས་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་རྣམས་ནས་དགོངས་འཆར་གང་ཐུབ་བསྡུ་ལེན་ཞུས་པའི་བསྡོམས་ཐོ་བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཕུལ་ཡོད།
ཚོགས་འདུ་འདིའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི།
༡། གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་འདིའི་སྐབས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷོད་ཅིག་ཡོང་བ་དང༌།
༢། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་ཐབས་ལམ་ལ་རྒྱུན་ལྡན་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་དང༌། མང་ཚོགས་ནང་དགོངས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་གསུང་མཁན་ཡོད་པ་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་རྣམས་གཞུང་འབྲེལ་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་སླེབས་ཐུབ་པ།
༣། འབྱུང་འགྱུར་བོད་མིའི་རྩ་དོན་ཐོག་ལངས་ཕྱོགས་ཇི་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ཡང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་ལུང་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཆགས་ཐུབ་པ་དང༌། བོད་མིའི་ནུས་པ་ཆིག་བསྒྲིལ་ཡོད་བཞིན་པ་དེ་དག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གསལ་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང༌། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང༌། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༧ ལ།
“གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་པའི་སྲིད་དོན་གྱི་ཐབས་བྱུས་ནམ་ཡང་བསྟེན་མ་མྱོང་ཞིང༌། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་བསྟེན་འདོད་མེད།”
འོ་ན་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རང་བཙན་འམ་རང་སྐྱོང་སྟེར་ན་འདོད་ན་སྟེར་རོགས་། ཞེས་མུ་འཐུད་བསྒུག་གི་ཡིན་ནམ། བཀའ་ཤག་གི་དེ་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་གསུང་ཡོད་ཀྱང་།
ངའི་བསམ་ན་དེ་ཆེ་ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཤེས་ཅིག་རེད་བསམ་གི་། ད་ཚང་མས་ག་རེ་དགོང་གི་འདུག།
རེད་རེད། ད་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རོགས་ཟེར་ནས་སྤྲང་བོ་ནང་བཞིན་ང་ཚོའི་མཐོ་དམན་ཚང་མ་འཛམ་གླིང་གི་ཚོགས་པ་སྤྱི་སྒེར་མང་པོའི་སྒོ་རྡུང་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ནམ།
ཡིན་ན་ཡང་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་དེའི་དོན་ནི་དྲག་ཤུགས་སྤྱོད་རྒྱུའི་གནོན་ཤུགས་མི་སྤྲོད་རྒྱུ་ལ་གོ་ཟེར་ན་ནི། དེ་དེ་བཞིན་ནོ།།
དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་སྐོར་སི་འེན་འེན་གིས་ཇི་ལྟར་ཁྱབ་སྒྲོག་བྱེད་ཀྱི་འདུག་གཟིགས་རོགས།
http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/11/17/tibet.exile/index.html#cnnSTCVideo
གོང་གི་བྲ་བྱང་བསྣུན་པ་དང་བོད་ཀྱི་ལག་རྩལ་སྐོར་ཞིག་བསྟན་ཡོང་གི་འདུག དེའི་འོག་ན་ Tibetan autonomy
1:23 ཞེས་བྲིས་པའི་བརྙན་འཕྲིན་དེ་ལ་གཟིགས་དགོས། དེ་རིང་སྐོར་རེད། གཟིགས་དང་།