ཀོ་ལི་གྷལ་གཞིས་ཆགས་གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།
འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་མང་གཙོའི་ལྟ་སྒྲུབ་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་གླེང་འདོད་བྱུང་།
དང་པོ་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལུགས་ནང་ང་ཚོ་ཁ་ཕྱོགས་མ་ཐུབ་ཚེ་འདས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་མིག་བལྟ་མཁན་ཞིག་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ཆུང་འདིའི་ནང་ཡོད་ན་ང་ཚོའི་འཛམ་གླིང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་མ་ཐུབ་ནས་གངས་རིའི་འཕྲོད་དུ་ཁེར་ཀྱང་དུ་རྒྱུན་རིང་ལྷག་ནས་ང་ཚོར་ད་ལྟའི་སུབ་ནས་ཟུབ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་འདི་འཕྲད་པ་ནས་ང་ཚོར་བསླབ་བྱ་ནན་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཐོབ་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་དང་བཅས་སྲིད་སྤྱིའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ནང་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞི་གཉིས་མ་དགོས་པ་བྱས་ནས་མི་མང་ནས་འོས་ཐེངས་གཅིག་ལ་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་འདམས་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་སྔོན་འགྲོའི་འོས་དམིགས་འདེམས་སྒྲུགས་ཚོགས་ཆུང་ཟུར་འཛུགས་གནང་ནས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འོས་དམིགས་མི་གྲངས་གསུམ་དང་ཆོས་ལུགས་རེར་འོས་དམིགས་མི་གྲངས་དྲུག་རེ་དང་ཆོལ་ཁ་རེར་འོས་དམིགས་མི་གྲངས་སུམ་བཅུ་རེ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་འོས་དམིགས་གོང་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་རེར་འོས་དམིགས་མི་གྲངས་གསུམ་རེ་བཅས་སྟོན་ནས་དངོས་གཞི་མི་མང་ནས་འོས་འཕེན་དགོས་པ་དང་འོས་དམིགས་འདེམས་སྒྲུགས་ཚོགས་ཆུང་ནང་བཀའ་ཤག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ལས་སྒྲུབ་པའི་འོས་དམིགས་འདེམས་སྒྲུགས་ཚོགས་ཆུང་( Electoral College ) or Candidate Selection Committe འཛུགས་དགོས་པ་དང་ཆོལ་ཁ་དང་ཚོགས་སྐྱིད་ལུང་ཚན་སྐྱིད་སྡུག་མི་སྒེར་སོགས་ནས་འོས་དམིགས་འདོན་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་པ་བཅས་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞི་གཉིས་ཀ་མི་མང་ནས་འདམས་བཞིན་པའི་ལམ་ལུགས་འདིའི་གཞུང་མགྲོན་འཕར་མ་དང་མི་མང་ལ་བརྡབས་གསིག་མང་བ་ཕྱོགས་གཏོགས་དང་འགོ་འདྲེན་ལུང་ཚན་ཤོག་བསྒྲིལ་སྐབས་ཚོལ་ཚོར་སྒོ་སྐབས་མང་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལབ་རྒྱུ་དང་གླེང་རྒྱུ་མང་བ་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱིའི་འོས་བསྡུའི་ལམ་ལུགས་དང་མ་མཐུན་པ་སོགས་དམིགས་གསལ་དགེ་ཚན་ཡོད་པ་མ་མཐོང་ན་མི་མང་ནས་འོས་ཐེངས་གཅིག་ལ་སྲིད་སྤྱི་འདམས་ཐུབ་པའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་པ་དེ་ཁྲིམས་བཟོ་བོད་མི་མང་གིས་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཡོལ་ཐབས་མེད་པའི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད་།
གཉིས་པ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་ཀྱིས་ནུས་སྟོབས་དང་བུད་མེད་ལ་ཆེ་མཐོང་ཞུ་དགོས་པ་དེ་བོད་མིའི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་འཕེལ་རིམ་སོགས་ལ་ང་ཚོའི་འགན་འཁུར་ནས་བུད་མེད་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་བུད་མེད་ཀྱིས་ནུས་སྟོབས་སྤེལ་དགོས་པ་དེ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་པའི་སྲིད་ཇུས་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཡིན་ན་སྐབས་གསུམ་པའི་སྲིད་སྐྱོང་དང་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་བོད་མི་མང་གིས་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ལ་བུད་མེད་སླེབས་ཐུབ་པའི་འགན་དེ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་དང་ཁྲིམས་བཟོ་བོད་མི་མང་གིས་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་དང་ཁྱབས་ཆེ་བའི་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་བཅས་ནས་བུད་མེད་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་བུད་མེད་ཀྱིས་ནུས་པ་སྤེལ་རྒྱུའི་ལས་འཆར་ལ་མཉམ་རུབ་གནང་ནས་བོད་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་འགན་འཁུར་འཇོན་སྟངས་མཆོད་སེམས་སོགས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་མདུན་སྟོན་ཐུབ་པའི་འགན་དེ་ང་ཚོས་དོན་དངོས་ལག་ལེན་དུ་བལྟར་དགོས་པ་དེ་ཁ་བཤད་དོན་ལ་གནས་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་ཞིག་ལ་ངེས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད་།
གསུམ་པ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ནང་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བའི་མང་གཙོའི་ལྟ་སྒྲུབ་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཐ་སྙད་དེ་འཁོད་ཡོད་ལ་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་འདིའི་གོ་དོན་ཡང་མང་གཙོའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱིས་ལྟ་སྒྲུབ་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་འཁྲིད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་འཁྲིད་དེ་དག་མི་མང་ནས་འདམས་པའི་མི་ཞིག་དགོས་པ་ལྟར་(in Democracy theory Republic means head of nation and head of state is elected by people), ཕྱི་ལོ་2011 ལོར་གོང་ས་མཆོག་ནས་སྲིད་དབང་མི་མང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུའི་གསུང་འཕྲིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ལ་གནང་བའི་ནང་ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བའི་ཚིག་འཁོད་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་དང་ཕྱོགས་མཐུན་དགོས་སྐོར་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་གོང་ས་མཆོག་ནས་སྲིད་དབང་མི་མང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་ནས་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བའི་མང་གཙོའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཐ་སྙད་དེའི་ཚབ་ཏུ་ཡུལ་མིའི་སྲིད་སྐྱོང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་གསར་པ་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བའི་ཡུལ་མིའི་སྲིད་སྐྱོང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་འདི་འཛམ་གླིང་གི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་གི་ལམ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་དུས་ད་ལྟ་ཡང་ཤེས་མ་སོང་ལ་དོན་དངོས་ཐོག་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་མང་གཙོ་སྤྱིའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་ལྟ་སྒྲུབ་ནང་ང་ཚོ་འཚོ་དགོས་པ་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ལ་ང་ཚོ་ཁ་ཕྱོགས་དགོས་པ་དེ་འདས་པའི་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་གནས་བབས་ནས་ང་ཚོར་སློབ་གསོ་ཐོབ་འོས་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ་???
ཀོ་ལི་གྷལ་གཞིས་ཆགས་གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས་ནས་2017/7/9
བཙན་བྱོལ་བུད་མེད་རྣམས་ནས་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་འོས་མིར་བསླེབས་ཐུབ་མེད་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་དང་ཐོབ་ཐང་ཞན་པས་རེད་སྙམ་གྱི་མིན་འདུག དྲང་པོ་བཤད་ན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྲིད་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་པའི་བུད་མེད་འོས་དམིགས་སུ་ཡོད། ཚང་མས་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ནུས་སྟོབས་ཀྱང་རྩོད་པ་མ་གཏོགས་བུད་མེད་ཀྱི་ལས་འགན་དང་འགན་དབང་བཅས་གླེང་མཁན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀོན་པོ་རེད་འདུག
གཡུ་ཐོག་ལགས། ཐུགས་འཕྲལ་ཁྱོན་ནས་གནང་མི་དགོས་པ་འདུག བུད་མེད་ཀྱི་ལས་འགན་དང་འགན་དབང་རྐུབ་སྟེགས་དང་མཐོ་གོ་ས་ལ་རྩོད་པའི་ཆེད་དུ། བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཆེད་མངགས་བཀའ་ཤག་ནས་བསམ་བཞིན་དུ་འཆར་གཞི་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་སོགས་དང་ཁ་མཐུན་གྱིས། བཀའ་བློན་གྱི་ལས་འཁུར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པོ་གནང་མུས་དེ་ནས་གཡོལ་ནས་བཞུགས་ཡོད་ལགས། ཁོང་དེང་སྐབས་དུག་སྦྲུལ་དགུན་དུས་ས་འོག་ཏུ་འཛུལ་ཉལ་བྱས་ནས་དབྱར་དུས་དྲོད་དུས་ས་སྟེང་དུ་སླེབས་ཡོང་པ་ལྟར་འཆར་གཞི་སྒྲིག་ནས་བསྡད་ཡོད་རེད། སྐབས་རྗེས་མའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་བུད་མེད་འོས་མི་རེད། ལྟོས་ཨང་། བོད་མི་དམངས་ཚོ། ད་ཡིན་ན་ལྟད་མོ་མཐོང་གི་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྲིད་དོན་པ་ཚོར་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ནི་མེད། རང་གི་རྐུབ་སྟེགས་ལ་ཐུག་དུས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་ཚོས་རྩེད་ཆས་ལྟ་བུར་བརྩི་འགྲོ་བ་ང་ཚོང་མཐོང་མྱོང་བྱུང་མ་སོང་ངམ། །
༄༅། དངོས་གནས་རེད། མ་འོངས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་དེ་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་རེད། ད་ལྟ་ངལ་གསོ་བསྐྱོན་ནས་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཐུགས་སེམས་ཕྲན་བུ་ཆུང་དྲག་མ་གཏོགས་ རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་ཚར་བ་རེད། ལྟ་བ་ཡང་ཡག་ཐག་ཆོད་ཡོད་པ་རེད།
མང་གཙོ་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་་ཟེར་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་ཐ་སྙད་ལ་ང་ཚོའི་འགན་འཁུར་ནས་སྔོན་འཐོན་བྱ་དགོས་པ་ནི་སྔོན་འཐོན་དང་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་ནས་ང་ཚོར་ངོ་སྤྲད་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ་?