ཡོང་ཁུངས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་རྩ་མེད་བཏང་སྟེ་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ནི་དེ་དག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་སྔ་དྲོར། སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས། ད་ཕན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡིན་དང་། དེ་བཞིན། དབུས་ས་ཡན་ལག་དང་བཅས་པས་རྒྱུན་འབྲེལ་གཙོ་བོ་རང་གི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་བསྣམས་ཕེབས་པ་དེའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བགྲོ་གླེང་གནང་བ་བརྒྱུད་མང་མོས་ཐོག་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱལ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་ཀྱིས། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་ཕྱིར་མིག་བལྟས་སྐབས། ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་གིས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་རྒྱལ་ཁབ་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེང་སང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དོ་སྣང་དང་དེ་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཡོང་བའི་འབད་བརྩོན་གནང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མཐོང་གི་འདུག་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་དུས་རྒྱུན་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་ང་ཚོའི་བླ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན། དེར་དོ་སྣང་དང་ཉིན་ལྟར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐབས་བྱེད་དགོས་སྐོར་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བོད་ཡིག་ཅུང་ཟད་ཤེས་མཁན་ཚོས་ང་རྒྱལ་དང་ཁེངས་པ་བྱས་ཏེ། བོད་ཡིག་ལེགས་པོ་མི་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་པོར་བོད་མི་མཚན་ལྡན་ཡིན་མིན་སོགས་དྲི་བ་སྣ་ཚོགས་དྲིས་ནས་སྟབས་མ་བདེ་བ་བཟོས་པ་ནི་སློབ་གསོ་བྱེད་སྟངས་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། བོད་ཡིག་མ་ཤེས་མཁན་ཚོར་བོད་ཡིག་སྦྱོང་དགོས་པའི་སེམས་ཤུགས་དང་དེ་སྦྱོང་བའི་ཐབས་ལམ་བསྩལ་ནས་ལམ་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ་ལས་དམའ་འབེབས་བྱས་ན། རང་ཉིད་བོད་པ་ཡིན་པའི་སྤོབས་པ་ལྡན་ཞིང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ལས་འགན་གཙང་མ་འཁུར་མཁན་བོད་མི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོ་སེམས་ཤུགས་ཆག་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་སྟབས། བོད་ཡིག་ཤེས་མཁན་ཚོས་དམའ་འབེབས་ཀྱི་ལམ་ནས་བོད་ཡིག་སྦྱོང་དགོས་སྐོར་བཤད་ན་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་མཐོང་གི་འདུག་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
ཡང་སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ཀྱིས། ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཅེས་བཤད་བསྡད་མཁན་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་ནས་ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་བོད་ཡིག་མ་གཏོགས་མ་ཤེས་མཁན་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་མ་གཏོགས་མ་ཤེས་མཁན་ཚོས་བོད་ཡིག་དུས་རབས་དང་མཐུན་པའི་ཡར་རྒྱས་ཤིག་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་ལ། བོད་སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་སྐད་ཡིག་མང་པོ་ཤེས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་། ད་ལྟ་བར་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གཅིག་པུ་སྦྱངས་ནས་ཡོང་མཁན་ཚོས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་འཚམས་ཤིག་བཞག་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་རེར་ཁོང་ཚོར་སྐྱོན་ཆ་ཡོད་པ་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་གི་འདུག དེ་ཡང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་མཁན་ཚོས། གང་བྲིས་པ་དེར་ཚིག་མ་འདྲ་བ་རྐྱང་རྐྱང་བེད་སྤྱོད་བཏང་ནས་རྫིག་པོ་བཟོ་ཐབས་ལས། ཀློག་མཁན་ལ་ག་ཚོད་ཅིག་གོ་བརྡ་འཕྲོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་མེད་སྟབས། སྐད་ཡིག་དང་ཀློག་པ་པོའི་བར་ལ་བར་ཐག་ཅིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཚོས་དེ་ཙམ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་གི་འོག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན། ཀློག་པ་པོ་དང་སྐད་ཡིག་བར་གྱི་སྟོང་ཆ་སྐོང་བའི་འགན་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནང་དུ་ལས་ཀ་ལས་མཁན་ཚོར་ཡོད་ན་ཡང་། དེའི་སྟོང་ཆ་དེ་བསྐང་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
མཇུག་ཏུ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་མཛད་སྒོ་ཁག་དང་ཚོགས་འདུ་སོགས་སུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་དང་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་གཙོ་བོ་བོད་ཡིག་གི་སྒང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞིས་ཆགས་དང་སློབ་གྲྭ་སྨན་ཁང་སོགས་ཡན་ལག་ཁག་ལ་མཚོན་ནའང་བོད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན། ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ངོས་ནས་འཆར་འབུལ་ལྟར་བཀའ་ཤག་ཡིན་ན་ཡང་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་གཙོ་བོ་བྱས་ཏེ། བོད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་པ་རེད་ཅེས་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་སྟེ་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་སྐོར་གསུངས་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད། དེ་ཡང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཏང་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ལ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་ཆོས་དེ་དག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གྱིས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་བོད་མིའི་རང་དབང་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྐྱར་གསོ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།
༄༅། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་མི་ལོ་ ༦༠ རྗེས་ལ་གཞི་ནས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་ནི་
ཡིན་ནམ།
སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་དེའི་ངོ་རྟགས་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ་འབྱུང་ཁུང་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ་བླ་སྲོག་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ་གང་ལྟར་མི་རིགས་ཞིག་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་སྐད་ཡིག་ལ་ཉམས་ཆགས་ཕྱིན་པའི་ཉིན་མོ་ནས་མི་རིགས་དེ་རང་བཞིན་གྱི་ཡལ་འགྲོ་བ་ནི་འདས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རིམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནས་ང་ཚོར་ངོ་སྤྲོད་ཐོབ་ཡོད་ལ་ད་ལམ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དབུས་ས་གཉིས་བར་འབྲེལ་ལམ་ཡོངས་རྫོགས་བོད་སྐད་ཡིག་ཐོག་གནང་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་ལ་དགའ་བསུ་དང་རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་ཞུ་གི་ཡོད་ལ་གལ་ཆེ་བཤོས་དེ་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་འདིའི་རིགས་གྲོས་ཆོད་ལ་འགན་བཀུར་ཐུབ་ཙམ་ལ་ཆོག་ཤེས་མ་གནང་བར་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་སུ་ཁ་ཕྱོགས་དགོས་པ་ནི་དེ་སྔོན་དབུ་མའི་ལམ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གཏན་འབེབས་མ་གནང་བར་གྲོས་ཆོད་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ་ནས་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལས་དམའ་བ་ཡོད་པ་ནས་དོན་དངོས་ལག་ལེན་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ག་ཚོད་ལག་ལྟར་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་དེ་ཡང་འཐེ་འཚོམས་ནང་ལྷག་མི་འདུག་གམ་?
༄༅། སྐད་ཡིག་རྨོངས་མུན་སེལ་བའི་ཉི་མ་ཡིན།།
སྐད་ཡིག་ཚ་གདུང་སེལ་བའི་ཟླ་བ་ཡིན།།
སྐད་ཡིག་འདོད་རྒུ་འཇོ་བའི་ནོར་བུ་ཡིན།།
སྐད་ཡིག་མི་རིགས་འཚོ་བའི་བླ་སྲོག་ཡིན།།
སྐད་ཡིག་བཟང་སྤྱོད་སྟེར་བའི་དེད་དཔོན་ཡིན།།