གཅན བཟོད་རྒྱམ།
ཀླད་ཀྱི་སྤྱི་བཤད།
ཉེ་ཆར་ད་ལོའི་གུང་གསེང་གི་ཚུལ་དུ་༧རྒྱལ་བའི་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལར་ཉིན་འགའི་སྐོར་སྐྱོད་བྱས། སྐབས་དེར་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རང་རེའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་པའི་དབང་པོ་སྐུ་ཞབས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་དང་མཉམ་དུ་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོར་ཐེངས་གཉིས་ཞུ་སྐལ་བྱུང་། དེ་ཡང་བདག་གིས་ཉེ་ཆར་ཁོང་ལ་གེ་སར་ཞིབ་འཇུག་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་འགའ་ཉོ་སྒྲུབ་རོགས་རམ་བྱས་པ་དག་ཁོང་ལ་འབུལ་སྐབས་ཐུག་པ་ཡིན། སྤྱིར་མཁས་དབང་ཁོང་དང་ལོ་དུའི་སྔོན་ནས་ངོ་ཤེས་དང་བཀའ་མོལ་ཞུས་མྱོང་མོད། ད་ཐེངས་ལྟ་བུའི་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོར་གནང་སྐལ་ཐོབ་མ་མྱོང་།
ཁོང་དང་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་མང་པོ་ཞུ་པ་དང་དོགས་གཅོད་ཀྱང་མང་དུ་གནང་། དགོང་ཟས་ལ་རོལ་བཞིན་ཁ་བརྡ་འདྲ་མིན་ཁྲོད་ནས་བདག་གི་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་གི་སྐོར་ནས་ཀྱང་གླེང་ཙམ་བྱུང་། དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་ཧིན་དྷུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་དེའི་སྐོར་ནས་གླེང་བ་ཡིན།
བདག་གིས་ནི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་ཧིན་དྷུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་༡༩༩༥ ལོར་མདོ་སྨད་བླ་བྲང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་སྐབས་དོ་སྣང་བྱུང་། དེ་ཡང་སྐབས་དེར་ཆོས་གྲོགས་སྐལ་བཟང་ལགས་རྒྱ་གར་དུ་འགྲོ་བར་བརྩམས་ཏེ་ལྷ་ས་ནས་འབྲས་ལྗོངས་ཕྱོགས་སུ་འབྱོར། དེར་འབྲས་འབྲུག་ས་མཚམས་སུ་རྒྱ་གར་དམག་གིས་འཛིན་བཟུང་ལོ་གཅིག་བྱས་རྗེས་ཁོང་ཅག་རྒྱ་གར་དུ་བཏང་མོད། ཁོང་འབྲས་ལྗོངས་བཙོན་ཁང་དུ་འདུག་སྐབས་ཕོ་བར་ན་ཚ་བྱུང་ཡོད་པས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་རྗེས་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ལོག་དགོས་བྱུང་འདུག
ཁོང་གིས་ནི་རྒྱ་གར་དང་འབྲས་འབྲུག་འབྲས་ལྗོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་དང་། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་སྐོར་དང་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ། འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་མང་པོ་བཤད་མྱོང་བས། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལ་དོ་སྣང་གི་བག་ཆགས་ཐོག་མ་དེ་ནས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ནས་ཁོའི་ལག་ཏུ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཛད་པའི་འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་(རྒྱ་གར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དཔར་མ) ཞིག་ཡོད་པ་ངེད་ཅག་འགས་རེ་མོས་ཀྱིས་བཀླགས་མྱོང་ལ། (གཞན་དག་མང་ཡང་འདིར་མི་འགོད་།) དེ་དང་འབྲེལ་ནས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་སྲིད་པའི་འབྱོར་བ་ལ་ཁའི་ན་བུན་ཅན་གྱི་རྡུང་ལེན་དེ་ཡང་སྒྲ་ཐག་བརྒྱུད་རྣ་ལམ་ནས་ཁ་ནང་དུ་ལོབས།
དེ་ལྟར་དགེ་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་ཆེས་ཆེར་སོང་བ་དང་། ༡༩༩༩ ལོར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་གདན་ས་ཆེན་པོ་དགའ་ལྡན་དུ་ཆོས་ཞུགས་སློབ་གཉེར་སྐབས་སུ། མཁས་དབང་དམ་པ་རཀ༔ར་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ལགས་ཀྱི་མཛད་པའི་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དེར་མཇལ། ༢༠༠༡ ལོར་མཁས་དབང་རཀ༔ར་ལགས་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཕེབས་ཏེ་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྙན་ངག་མེ་ལོང་མའི་ཁྲིད་རྒྱུན་གནང་། སྐབས་དེར་ཡང་དགེ་ཆོས་དང་འབྲེལ་ནས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་གསར་རྩོམ་དང་འགྱུར་ཡིག་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཏིང་ཟབ་པའི་འཆད་ཁྲིད་གནང་། ༢༠༠༡ ལོར་བདག་གི་སུམ་རྟགས་དགེ་རྒན་དཀོན་མཆོག་ལགས་ཀྱི་དགེ་ཆོས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་དེབ་(སི་ཁྲོན་དཔར་མ་དེབ་གཅིག་ཅན་ཞིག) གནང་བ་དེར་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་དང་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ། ཆུང་གྲོགས་རྗེས་དྲན་སོགས་རྩོམ་ཡིག་འགའ་ཕྱོགས་བཏུས་བྱས་འདུག་པར་ཞིབ་ཀྱིས་མཇལ།
༢༠༠༥ ལོ་ནས་༢༠༠༨ ལོའི་བར་དུ་བདག་གིས་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་སྐབས་སུ་གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་ཉི་མ་གཏོང་ཐབས་ཀྱིས་དཔེ་ཀློག་བྱས། སྐབས་དེར་དགེ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་དང་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད། ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན་སོགས་ཞིབ་ཀློག་ཟིན་ཐོར་བཀོད། སྐབས་དེར་ཟིན་ཐོར་འགོད་དོན་རང་གི་ཆེད་ལས་བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མིང་བརྡའི་འབྱུང་ཁུངས་འཚོལ་ཞིབ་ཆེད་ཡིན་ལ། (སྐབས་དེའི་ཟིན་ཐོ་དག་ནའང་རང་ལ་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ཐ་སྙད་དག་ལ་དམར་རྟགས་བཏབ་འདུག ) གསུང་རྩོམ་དེ་དག་ཡང་ཡང་མཇལ་བས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་མཁྱེན་རྒྱ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ལ་ཡིད་སྨོན་ཤོར་ཞིང་། ཁོང་གི་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་བློ་མིག་དེའི་འབྱུང་རྩ་གཙོ་བ་ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དག་གིས་བསྐྱེད་པ་མིན་འགྲོ་ཡང་ཡང་བསམ་མྱོང་། ནུབ་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་མཁས་དབང་ཨ་རོ་སི་ཐྲོ་ཐྲོལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་གྱིས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་ཁོང་གི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཡོད་པས་སོ།།
བར་སྐབས་ཤིག་ནས་དགེ་ཆོས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔེ་དེབ་འདྲ་མིན་གསར་ཐོན་བྱུང་བ་དག་ལའང་བམ་ཀློག་རེ་བྱས་མོད། དགེ་ཆོས་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་མང་ཆེ་བས་མཁས་པ་སྔ་མ་དག་གི་བཤད་ཅིང་བྲིས་ཟིན་པའི་ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན་དང་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་སྐོར་ལས་གཞན་ཆུང་གྲོགས་རྗེས་དྲན་སོགས་ཁ་རེ་ཁ་ནས་མ་གཏོགས། དགེ་ཆོས་ལ་གཏིང་ཟབ་པའི་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཨང་སྙམ་པའི་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་སྐབས་དེར་སྐྱེས་མྱོང་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་ཆོས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཚོས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ལྟ་བའི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་དག་ལས་གང་ཞིག་དགེ་ཆོས་ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གལ་བོ་ཆེར་དགོངས་ཡོད་མེད་ཐད་ལ་དཔྱད་མི་འདུག་པ་དང་། དཔྱད་ཤེས་ཀྱི་ཡང་མེད་པ་འདྲ་ཨང་བསམ་མྱོང་། ཨ་ཅང་ཁ་ཕོ་ཙམ་སྟེ། ང་རང་གིས་དགེ་ཆོས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་དག་གི་སྐོར་ནས་དཔྱད་བརྗོད་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་བྲིས་མ་མྱོང་བས་གཞན་ལ་ཅི་ཞིག་བཤད།
གང་ལྟར་དགེ་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་རྩོམ་དང་འགྱུར་ཡིག་དག་གི་ཁྲོད་ན་ཁོའི་བསམ་བློ་གསར་པའི་ལྟ་བའི་ཁུངས་འདི་ལོས་ཡིན་བསམ་པའི་ཚིག་གི་ཟ་ཟུར་མང་པོ་ཐོན་འདུག་མོད་གཞན་དུ་འཆད།
སྐབས་དོན་རྒྱ་གར་དུ་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཡི་སྐོར།
སྐབས་སུ་བབས་པའི་བཤད་རྒྱུ་ནི་དགེ་ཆོས་ལགས་ཀྱིས་སྒྱུར་གནང་བའི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་Bhagavadgita / Bhagavad Gita ཡི་སྐོར་ནས་ཡིན།
དེ་ཡང་རྒྱ་གར་དུ་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་ཧིན་དྷུའི་གསུང་རབ་དམ་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་སྙན་རྩོམ་རིང་མོ་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏ་ཟེར་བའི་ཁྲོད་གྱི་ཆ་ཤས་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་བསྟན་དོན་ནི་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏ་སྤྱིའི་དོན་དང་གཅིག་ཏུ་འདུག་ཅིང་། རྩོམ་མཁན་སུ་ཡིན་ཡིན་ཐད་ནས་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པའི་རྩོད་གླེང་ཡོད།
དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་འདི་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏའི་ནང་ཚན་གཅིག་ཡིན་པར་བཞེད་ཀྱང་། རྩོམ་མཁན་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པའམ་བྱཱས་ཡིན་དང་ཡང་ན་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོ་ཡིན་པའི་ཐད་ནས་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་རེད། དེ་ཡང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་འདི་ནི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོ་དང་སྲིད་སྒྲུབ་སྟེ་ཨར་ཇཱོན་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་ལམ་ནས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་དྲི་བ་རེ་རེར་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོས་ལན་གསུངས་པ་ལས་ཤོ་ལོ་ཀ་བདུན་བརྒྱའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདི་གྲུབ་པར་བྱས་ཡོད།
ཡང་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏའམ་རྒྱ་གར་གྱི་གདུང་རབས་ཆེན་མོའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ནི་དྲང་སྲོང་གླིང་སྐྱེས་སམ་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས་(འདི་ལ་བྱཱས་ཟེར་ཞིང་དེ་བ་བྱཱས་སྟེ་རིག་བྱེད་རྒྱས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ།) གསུངས་པ་ཚོགས་བདག་གིས་ཡི་གེར་བཀོད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། གདུང་རབས་ཆེན་མོ་དེར་ཤོ་ལོ་ཀ་འབུམ་ཕྲག་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། (གཏམ་རྒྱུད་དམ་གདུང་རབས་ཆེན་མོ་འདི་ནི་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས་གསུངས་པ་ཚོགས་བདག་གིས་ཡི་གེར་བཀོད། ཚོགས་བདག་གིས་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུང་དང་ངས་ཡི་གེར་བཀོད་ཆོག འོན་ཀྱང་བཤད་མཚམས་ཆད་ན་ངས་ཡི་གེར་མི་འབྲི་ཞེས་པར། དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས། དེ་འགྲིག འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ཤེས་པའི་དོན་ཡི་གེར་བཀོད་མི་ཆོག་ཅེས་བཤད། དེའི་དོན་ནི་དང་སྲོང་ཁོང་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བའི་དུས་ཚོད་དགོས་པས་ཡིན་སྐོར་སོགས་མཁས་པས་ངག་ལས་ཐོས། འདིའི་སྐོར་གཞན་དུ་འཆད།)
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏའི་ནང་ཚན་ཞིག་ཡིན་མོད། ཧིན་དྷུའི་ལྟ་གྲུབ་ཁྲོད་ན་བསྟན་བཅོས་ཆེན་མོ་གསུམ་ཡོད་པའི་གཅིག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ལ། གཞན་གཉིས་ནི་ཚངས་པའི་མདོ་དང་བདུད་རྩི་ཐིག་ལུང་ངམ་མདོ་ཉེར་གུས་(Upanishads འདི་ལ་མདོ་མ་འདྲ་བ་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་དེང་མཁས་པ་མང་པོས་མདོ་རེ་རེ་བྱས་ཏེ་འགྲེལ་བ་མཛད་པ་མང་པོ་ཡོད།) ཀྱང་ཟེར་བ་དེ་གཉིས་ཡིན།
བསྟན་བཅོས་ཆེན་མོ་འདི་གསུམ་ལས་ཀྱང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་འདི་ནི་རྒྱ་གར་མི་མང་ཁྲོད་རྒྱུགས་ཆེ་ལ་ཉམས་སུ་ལེན་བྱའི་གཙོ་བོའི་ནང་གི་གཙོ་བོ་དང་། རབ་དང་ཕུད་དང་མཆོག་ཏུ་བརྩི་ཞིང་། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་དེང་མཁས་པ་ཀུན་གྱིས་ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་མི་འབྲལ་བར་ལག་ཏུ་འཆང་ནས་ཡོད་པ་དང་། (ངེད་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་པ་མཁས་པ་མ་ལ་བེ་ཡ་དང་། མ་ཧཱ་གྷན་དྷེ་སོགས་གྱི་འདྲ་པར་ལས་ལག་ཏུ་དེབ་ཅིག་ཐོག་པའང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཡིན།) རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་འགའ་རེར་སྔ་དགོང་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་སུ། རི་དང་ནགས་སུ། གཙང་འགྲམ་དང་ལྷ་ཁང་སོགས་གང་དུའང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་འདི་དབྱངས་སུ་གྱེར་ནས་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་དེའི་ནང་དུ་ཐིམ་ནས་ཡོད་དོ།།
(རྒྱ་གར་ཝ་རཱ་ནཱ་སིར་དཔལ་ནག་པོའི་གླུའི་ཆོས་སྐད་ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་མཚམས་མི་ཆད་པར་དེང་སང་ཡང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་རྒད་པོ་ལོ་ལོན་ཚོས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་རེས་མོས་ཀྱིས་དབྱངས་རྟར་དྲངས་ནས་འདོན་བཞིན་པ་དོ་སྣང་ཅན་ཚོས་དུས་རྒྱུན་དུ་གསན་གཟིགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ལ། ངེད་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་མ་བུ་ཡི་ཉལ་ཁང་གི་མཚན་སྲུང་རྒད་པོ་ལོ་ལོན་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཀྱང་མཚན་མོ་སློབ་བུ་ཀུན་གཉིད་ཚར་རྗེས་གཟོད་དཔལ་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུའི་དཔེ་དེབ་ཁ ཕྱེས་ཏེ་ངག་རྡབ་རྡིབ་ཀྱིས་གྱེར་བ་བདག་སོགས་བོད་པ་དོ་སྣང་ཅན་འགས་མཐོང་མྱོང་ལ། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནས་ཀྱང་འདིའི་སྐོར་ལ་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་གཤམ་དུ་གསལ། )
དེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པ་རི་འདྲ་བ་ཚོའི་གསུང་དག་ན། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ནི་ཡེ་ཤུ་པ་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤུའི་གསུང་རབ་ལྟར་དང་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་ཁ་ཆེའི་གསུང་རབ་ཀོ་རན་ལྟར་ངེད་ཧིན་དྷུ་བ་རྣམས་ལའང་ཧིན་དྷུའི་གསུང་རབ་དམ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཟེར།
རྒྱ་གར་དུ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱིས་མཛད་པའི་གནའ་བོའི་སྙན་ངག་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཆེན་མོ། དྲང་སྲོད་རྒྱས་པའམ་གླིང་སྐྱེས་ཀྱིས་མཛོད་པའི་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏ་དང་དྲང་སྲོང་གྲོག་མཁར་གྱིས་མཛད་པའི་རཱ་མ་ཡ་ན། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་སོགས་གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར་དང་གློག་བརྙན་ཡང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་བཟོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བྱིས་པའི་ལོ་ཚད་ལ་གཞུག་སྟེ་གཏམ་རྒྱུད་དེ་དག་གི་འགུལ་རིས་གློག་བརྙན་དང་གློག་བརྙན་བསྡུས་པ་སོགས་མང་པོ་བཟོས་ཡོད་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་ཧིན་དྷུའི་བྱིས་པ་ཚོས་ཀྱང་མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏ་དང་རཱ་མ་ཡ་ནའི་གཏམ་རྒྱུད་ཤེས་པ་མ་ཟད། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཡང་གློག་བརྙན་བཟོས་ཡོད་ལ། ཆོས་དད་ཅན་ཚོས་རང་གིས་ངག་ནས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུ་གྱེར་མི་འདོད་པའི་དུས་སུ་སྒྲ་བླངས་པར་ཉན་པ་དང་གློག་བརྙན་ལ་ལྟ་བཞིན་དད་པ་དང་མཆོད་བཀུར་བྱེད་པ་སོགས་རྒྱ་གར་བའི་ཆོས་དད་དང་མཆོད་འབུལ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནི་བརྗོད་ལས་འདས་སོ།།
བོད་དུ་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བྱུང་རིམ་སྐོར།
ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་ཧིན་དྷུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་རང་ཅག་བོད་དུའང་དུས་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་དོ་སྣང་གནང་མཁན་མཁས་པ་མང་དུ་བྱུང་ཡོད་འདུག་སྟེ། རང་རེའི་གྲུབ་མཐའ་དག་ཏུ་(ཀུན་མཁྱེན་དང་ཐུའུ་བཀྭན་)འདི་ལ་“ ནོར་ལྷ་ཟླ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་སྟོན།། ཁྱབ་འཇུག་པ་དང་ཟླ་བ་གླུའི་ཆོས་སྨྲ།། ཞེས་པ་ནས། ཁྱབ་འཇུག་གིས་གླུའི་ཆོས་མང་པོ་སྨྲ་བས་གླུའི་ཆོས་སྨྲ་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་སྣང་བྲལ་གྱིས་ནོར་ལྷ་ཡིན། གླུར་བླངས་གསང་བ་ཨོྃ་ཞེས་བྱ།། ཞེས་སོ།། ” ཞེས་སོགས་དང་། ཀུན་མཁྱེན་ཇོ་ནང་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐའི་(གཞན་སྟོང་དབུ་མའི་རྒྱན་)ལས་ཀྱང་། “སྙིང་པོི་གླུ་ཆེ་ཆུང་དང་། ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུ་དང་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་གླུ་དང་། ” ཞེས་སོགས་དང་། ཡང་ཇོ་ནང་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐའི་གསུང་འབུམ་ལས་(རྒྱལ་ཁམས་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ངེས་པར་བརྗད་པའི་དེབ་གཏེར་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་མོ་མ་བཅོས་ལྷུག་པའི་རྟོགས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།) ལས་ཀྱང་། “ དགོས་པ་རང་མི་འདུག་ཀྱང་རྩེད་མོའི་ཚུལ་དུ་ལྷ་ཀྲྀཥྞའི་གསུང་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུ་ནས་ལེའུ་གཉིས་དང་། ” ཞེས་སོགས་ད་དུང་འདི་ལས་གཞན་དུའང་ཡོད་འདུག་ན་འདི་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པར་བྱ།
དེས་ན། གོང་ཞུས་ལྟར། རང་རེའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྔ་མ་དག་གི་ཁྲོད་དུའང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་མཁན་མང་དུ་འདུག་པ་མ་ཟད། ལེའུ་རེ་གཉིས་སྒྱུར་འདུག་པའང་ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་གསུངས་པ་ལྟར། ཁོང་གིས་ལེགས་ལྡན་ནག་ལོའི་གླུ་ལས་ལེའུ་གཉིས་མ་གཏོགས་མ་སྒྱུར་བར་སྣང་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོང་གིས་སྒྱུར་གནང་བའི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ལེའུ་དེ་གཉིས་ཀ་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས་ལེའུ་གང་གཉིས་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ལ། ཁོང་གིས་སྒྱུར་གནང་བའི་ལེའུ་དེ་གཉིས་ཀ་དེང་སང་ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐའི་གསུང་འབུམ་ཁྲོད་ནས་མ་རྙེད་དོ།།
དེའི་འཕྲོ་ནས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཆ་ཚང་བར་བསྒྱུར་གནང་གྲུབ་པ་མ་ཟད། “ ཕྲན་རང་ནས་མ་བཅོལ་ཁུར་བླངས་ཀྱི་ལུགས་སུ་བྱས་ཏེ། ཀླུའི་(གླུའི་)ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞིག་བསྒྱུར་ཟིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་དཔེ་འདི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཚོའི་སྤྱན་ལམ་དུ་འགྲིམ་པའི་དུས་ཞིག་ཤིན་ཏུ་འབྱུང་དཀའ་བར་མངོན། ” ཞེས་ཆ་ཚང་བ་སྒྱུར་བ་མ་ཟད། འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞིག་སྒྱུར་ཡོད་པ་ཁོང་གི་གསུངས་ཡོད་མོད། དེང་སང་ཡིད་ཤིན་ཏུ་ནས་ཕངས་པ་ཞིག་ལ། དགེ་ཆོས་ཀྱིས་སྒྱུར་བའི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་ལེའུ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ། བཞི་བ། བཅུ་གཉིས་པ་བཅས་ལེའུ་བཞི་མ་གཏོགས་གཞན་ཆ་ཚང་བ་བོར་བརླག་ཏུ་ཕྱིན་པའམ་གང་ལྟར་ད་སྔ་བོད་ཀྱི་མཁས་བླུན་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་མ་ཐོན་པ་ནི། མཁས་དབང་ཁོང་གིས་ཀྱང་སྔ་མོ་ནས་མཁྱེན་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། “ བོད་སྐྱོང་བསྟན་མ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་འདྲའི་ལས་ལ་འཁུ་ལྡོག་བྱེད་ཟེར་ནས་ཞེད་སྐྲག་སློང་པ་ཡང་འདུག་སྟེ། དྲུག་སྡེ་དག་གིས་གང་བསམ་པ་བཅུ་གཉིས་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གོ་བས་ཐུགས་ནང་ཤིན་ཏུ་གཤིན་པར་འོས་མཆི། ” ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བོད་སྐྱོང་བསྟན་མ་རྣམས་ཀྱིས་སམ་ཡང་ན་སྐབས་དེའི་སྐུ་དྲག་མི་དྲག་དག་གིས་ཕངས་མེད་དུ་སྙིགས་དུང་དུ་བསྐྱུར་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ད་དུང་ཧ་ཅང་སྦས་པའི་ཡུལ་ཞིག་ན་ཧ་ཅང་སྦས་པའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་ཡོད་ཀྱང་སྲིད།
བདག་གིས་ཀྱང་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་འདིར་ཐོག་མར་ཡོངས་སྐབས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་འགྱུར་འཕྲོའམ་ལག་ཏུ་མ་སོན་པའི་ལེའུ་ལྷག་མ་བཅུ་བཞི་རྣམས་འགྱུར་ཐུབ་ན་ཡང་ཡང་བསམ་བཞིན་ལྷག་ཡོད་ལ། ༢༠༡༢ ལོར་ཚིག་བཅད་ཤོ་ལོ་ཀ་རེ་གཉིས་ཚོད་ལྟའི་ཚུལ་དུ་སྒྱུར་ནས་གྲོགས་འབུམ་རམས་པ་གཉན་ཐར་དང་མགོན་པོ་རྒྱལ་གཉིས་ལ་བསྟན་ཏེ་དེའི་སྐོར་ནས་ལབ་ལབ་མང་པོ་བྱས་མྱོང་ལ། དེའི་རྗེས་ནས་གྲོགས་གཉན་ཐར་ལགས་དང་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་གྲོས་བྱས་ཏེ། འགྱུར་ལྷག་མའི་ལེའུ་རྣམས་ཆ་གཉིས་སུ་བགོས་ཏེ་སྒྱུར་དགོས་སྐོར་འཆར་གཞི་ཡང་བསྒྲིགས་མོད། ད་ལམ་དེ་མུར་ལུས། འོན་ཏེ་ནམ་ཞིག་རང་རེའི་བོད་ཡིག་ཀློག་མཁན་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་མངོན་པར་འགྱུར་བའི་རེ་རབ་ཏུ་ཆེའོ།།
དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་དང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བོད་འགྱུར།
ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་རྩེད་ལོའི་ཚུལ་དུ་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུའི་ལེའུ་གཉིས་བོད་སྒྱུར་གནང་བ་(ཁོང་གི་གསུང་འབུམ་ཁྲོད་ནས་མ་རྙེད་མོད། ད་དུང་ཡང་འཚོལ་དགོས་) དང་། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ནི་དེ་ལྟ་སྟེ་རྩེད་མོའི་ཚུལ་དུ་མ་ཡིན་པར། ཕྱི་རོལ་པའི་གཞུང་ངམ་ཧིན་དྷུའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་གནད་ཆེ་དག་ཀྱང་རང་རེའི་བོད་སྐད་དུ་འགྱུར་དགོས་གལ་གཟིགས་ནས་ཁུར་དུ་བླངས་ཏེ་སྒྱུར་བའང་ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་དག་ནས་ཡང་ཡང་མཇལ་རྒྱུ་འདུག “ རང་རེ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དག་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་པའི་གཞུང་དངོས་སུ་བལྟ་བ་ཞིག་བྱུང་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམས། དེ་མིན་ཕྲ་ས་ཉག་ས་བཙོག་ས་ཐམས་ཅད་ནན་གྱིས་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་སྔར་དྲངས་པའི་གཞུང་དུམ་བུ་རྣམས་ལ་བལྟས་ནས། འདི་ལྟར་ཁས་ལེན་པའི་མུ་སྟེགས་དེ་ཅི་ལྟ་བུའི་གླེན་པ་ཞིག་ཡིན་ཨང་སྙམས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཐལ་ཆེ། ཆག་ལ་ཁད་བྱས་ནས་བསྒྲིགས་ཏེ་བཞག་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་དེ་ཚོ་ལྷག་མེད་དུ་བཅག་པ་ལ། དཔའ་རྟགས་གང་ཡང་མི་འདུག མདོར་ན། ཆག་གྲུམ་ཆ་ཤས་ཆེད་དུ་བསལ་བ་ལ། །ཕྱོགས་སྔའི་འབེན་དུ་བཀོད་དེ་མཚོན་བསྣུན་པའི། །རང་སྡེའི་མཁས་པའི་དགྲ་ལྷ་དཔུང་བསྟོད་འདིས།། གཞན་སྡེའི་དཔའ་བོ་ད་དུང་བསད་པ་མིན། །བཟོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཞེས་སོགས་ལྟ་རྒྱུ་དང་འཛིན་རྒྱུ་མང་པོ་བྲིས་འདུག་པ་དཔེ་རང་ལ་མཇལ་ནས་རྟོགས་པར་བྱོས་ཤིག ” ཅེས་གསུངས་པ་ནི་ཐུགས་ཤིན་ཡུ་མད་པའི་གསུང་དང་། ད་རུང་འདི་ལས་གཞན་པའི་ནུབ་གླིང་པའི་གནའ་དེང་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བསམ་བློས་ཁོང་ལ་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྐོར་མང་པ་གཞན་དུ་འཆད།
འདི་ལྟར་དགོངས་པ་ཞིག་གིས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་བོད་སྒྱུར་གནང་བ་ཡིན་མོད། གོང་ཞུས་ལྟར་རང་རེའི་བསོད་ནམས་ཆུང་བའམ་ཡང་ན་བོད་སྐྱོང་བསྟན་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་མཐོན་པོ་འདིའི་ནང་རོལ་དུ་ཕྱི་པའི་བསྟན་བཅོས་གྲགས་ཅན་འདི་ཡོང་གི་མ་བཅུག་པའང་ཡིན་སྲིད། འོན་ཏེ་དེང་སང་ཡེ་ཤེའི་དམ་པའི་གསུང་རབ་བོད་འགྱུར་བྱས་པས་མ་ཚད་སློབ་གཉེར་དང་ཉམས་སུ་ལེན་མཁན་མང་ལ། ཁ་ཆེའི་གསུང་རབ་ཀོ་རན་ཡང་བོད་གྱུར་བྱེད་བཞིན་ནམ་དུམ་བུ་རེ་ཡོད་ཚོད་ལ། ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཨ་མྱེས་ཡང་མྱེས་སམ་ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་དང་རིང་དུ་མ་སོང་བའི་ཧིན་དྷུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་འདི་ལྟ་བུ་རང་རེའི་བོད་ལ་འགྱུར་ཡང་། ཕན་ལས་གནོད་མི་ཆེ་ཨང་སྙམ་མོད། འདི་ལྟར་བཤད་ཙམ་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་འདི་དྲ་ངོས་སུ་སླེབས་མ་ཐག་དགག་སྒྲུབ་དང་དམོད་ཚིག་གི་ཆར་བ་འབབ་ངེས་མོད། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། “ མདོར་ན་ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གྱི་མུ་སྟེགས་རྣམས་ལ། སངས་རྒྱས་དང་ནང་པ་ལ་དགྲར་བྱེད་པ་སུ་ཡང་མེད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན། དྲི་མེད་འོད་ལས་གསུངས་པ་ལྟར། རིག་བྱེད་ཆོས་ནི་ཕུ་བོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ནུ་བོར་བརྩི་ཞིང་ཕུ་ནུའི་ནང་འཁོན་ཕྲན་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཏེ་ཁྱབ་འཇུག སངས་རྒྱས། ཞི་བ། ནག་པོ་སོགས་གྲལ་དུ་བསྒྲིགས་པའི་མདུན་ན། དོགས་པ་སོགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྔ་ཟླུམ་འདྲ་བསྡུང་(བརྡུང་)སྟེ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་བསྟོད་དབྱངས་སྣ་ཚོགས་གླུ་རུ་ལེན་ཞིང་དགའ་དགའ་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ།།” ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རང་རེའི་བོད་མི་དོ་སྣང་ཅན་ཚོར་རྒྱུས་ཙམ་སྟོན་ཆེད་དུ་བསམ་ནས་ད་རུང་འཇིགས་པ་རིང་དི་བཏང་སྟེ་ཡི་གེར་གཏགས་ན།
མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་དུམ་བུ་ཤོ་ལོ་ཀ་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་ཞིག་ཁོང་གི་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་དུ་བཀོད་འདུག་མོད། དེ་ཀུན་ཀྱང་མ་ཡིག་ལ་ཐོད་གཏུགས་རྒྱུ་ཞིག་འདུག་སྟེ། ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་རེའི་དབར་དུ་ཡིག་ཆུང་གི་འགྲེལ་བཤད་དང་ཚིགས་བཅད་འགའ་རེའི་མཚམས་སུ་“ སོགས་ནས་” ཞེས་ཡང་ཡང་བཀོད་པར་གཞིགས་ན། ཏན་ཏན་ལེའུ་གཞན་དག་གི་དབར་དབར་ནས་ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་རེ་ཕྱུངས་ཏེ་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་དུ་བཀོད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོད། ཚུལ་འདི་ལ་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་བསམ་ན་དོགས་པ་ཞིག་ཀྱང་ངང་གིས་ཡོང་བ་ནི། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཆ་ཚང་བར་སྒྱུར་ཟིན་པ་ཁོང་གིས་ཞལ་གསལ་བོར་གནང་འདུག་པ་དང་། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་ལེའུ་མ་འདྲ་བ་བཞིའི་འགྱུར་ཡིག་ཆ་ཚང་བར་ད་ལྟ་རང་རེའི་ལག་ཏུ་བཞུགས་པ་དང་། ཡང་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་དུ་བཞུགས་པའི་ཤོ་ལོ་ཀ་རྣམས་ནི་ལེའུ་གཅིག་ཧྲིལ་གྱིས་བཀོད་པ་མ་ཡིན་པར་ལེའུ་རེའི་བར་བར་ནས་ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་རེ་བྱས་ཏེ་བཀོད་ཡོད་པ་སོགས་ལ་བསམ་ན། མཁས་དབང་དམ་པ་དགེ་ཆོས་ཁོང་གིས་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་ཀྱི་མ་ཡིག་ཏུ་འདི་ལྟར་ལེའུ་དག་གི་ཤཽལ་ཀ་ཁ་འཕྲལ་ནས་བཀོད་པའམ། ཡང་ན་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་ཞུ་སྒྲིག་པ་མཁས་དབང་བཀའ་དྲིན་ཅན་ཧོར་ཁང་བསོད་ནམས་དཔལ་འབར་ལགས་ཀྱི་ཕྱག་ཏུ་སོན་པ་འདི་ག་རང་ལས་མེད་དམ། ཡང་བར་ནས་ཧམ་སེམས་ཅན་དང་བླུན་པོ་ཁ་ནག་ཅིག་གི་ལག་ཏུ་ཤོར་སོང་བ་ཡིན་ནམ།
ཡང་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་དཔར་མའི་དབུ་ཤོག་ཏུ། “དཔེ་འདི་ཤིན་ཏུ་རྩ་ཆེ་བས་ཅིས་ཀྱང་སྟོར་བརླག་ཏུ་མ་སོང་བ་ཞིག་ཐུགས་ལ་འཛིན་པར་ཞུ། སྡེབ་༨༨ ཡོད། ཤོག་སྡེབ་༢༣ པ་དེ་བཀའ་རྒྱ་མ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁྱབ་བདལ་དུ་མ་སོང་བ་དགོས། ” ཞེས་པར་བསམ་ན་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ཁོང་གིས་མཛད་པའི་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་འདི་ལ་ཤོག་སྡེབ་མང་པོ་མེད་པར་ངེས་པས། ཞུ་སྒྲིག་པར་དོགས་དགོས་པའང་མེད་སྙམ་མོད། གང་ལྟར་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་དུ་བཀོད་པའི་ཤཽལ་ཀ་རྣམས་ནི་ལེའུ་གང་དང་གང་ནས་ཕྱུངས་པ་གསལ་ཁ་མི་ཤེས་པས་ཕྱིས་སུ་མ་ཡིག་དང་བསྟུན་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་བྱ་ངེས་ཡིན།
མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་སྒྱུར་གནང་བའི་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ལས་ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་རེ་བཀོད་ན།
ལེའུ་གཉིས་པ་གྲངས་ཅན་རྣལ་འབྱོར་ལས།
{ ཡང་དག་རྒྱལ་བས་སྨྲས་པ།
དེ་ལྟར་བརྩེ་བས་ནོན་གྱུར་པ།།མཆི་མས་གང་ཞིང་དམར་བའི་མིག། ལྡན་པ་དེ་ལ་ཚིག་རྒྱུད་དུག།འདི་ནི་སྦྲང་རྩི་འཇོམས་པས་གསུངས།།
དཔལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ།
འཕགས་པས་མི་འདོད་བྱས་མི་གཟོ།།མཐོ་རིས་མ་ཡིན་སྨད་པ་འདི། །སྲིད་སྒྲུབ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ལྟ་བུར།།ཡ་ངའི་ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་གནས།།
སྡར་མ་ཉིད་དུ་མ་འགྱུར་ཅིག།སྲིད་སྒྲུབ་ཁྱེད་ལ་དེ་མི་འོས།།དམན་ཅིང་སྙིང་སྟོབས་ཞན་པ་སྤོངས།།ཕ་རོལ་གདུང་མཛད་བཞེངས་པར་མཛོད།།
སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་སྨྲས་པ།
ཀྭ་ཡེ་དགྲ་འཇོམས་སྦྲང་རྩི་གསོད།།འཇིགས་བྱེད་དང་ནི་བྲེ་བོ་སྟེ།།ཁོ་བོས་མཆོད་འོས་དག་ལ་ནི།།གཡུལ་དུ་མདའ་ཁ་ཅི་ལྟར་གྱེས།།
ཉམས་མྱོང་ཆེ་ལྡན་བླ་མ་བཀྲོངས་པ་ལས།།འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སློང་མོ་ཟས་ཀྱང་མཆོག།བླ་མ་བསད་དེ་ཁྲག་གིས་རབ་སྦགས་པའི།།ནོར་དང་འདོད་པ་འདི་ཙམ་ལོངས་སྤྱོད་འགྱུར།། }ཞེས་སོགས་དང་།
ཡང་ལེའུ་གསུམ་པ་ལས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལས།
{སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་སྨྲས་པ།
ནག་པོ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བློ།།ལས་ལས་ལྷག་པར་བཞེད་ན་ཀོ།།ཁོ་བོ་འཇིགས་རུང་ལས་རྣམས་ལ།།ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་ཅི།།
འདྲེས་མ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས།།བདག་གི་བློ་གྲོས་རྨོངས་པ་བཞིན།།དེས་ན་གང་གིས་ཁོ་བོ་ཡིས།།ངེས་པར་མཆོག་འཐོབ་གཅིག་པུ་གསུང་།།
དཔལ་བཅོམ་ལྡན་གྱིས་གསུངས་པ།
ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བས་གྲངས་ཅན་དང་།།ལས་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ།།རྣམ་བཞག་ཚུལ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་འདིར།།སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་བོས་ཐོག་མར་བཤད།།
ལས་ཀྱི་རྩོམ་པ་མེད་པར་ནི།།སྐྱེས་བུས་ལས་བྲལ་མི་འཐོབ་ཅིང་།།ཀུན་སྤངས་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ།།ཡང་དག་ལྷག་པར་འགྲོ་མི་འགྱུར།།
} ཞེས་སོགས་དང་།
ཡང་ལེའུ་བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལས།
{ཟད་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི།། བདག་གིས་འོད་གསལ་ཅན་ལ་བཤད།། འོད་གསལ་ཅན་གྱིས་མ་ནུས་པར།། མ་ནུས་བུ་རམ་ཤིང་པར་བཤད།།
གང་དང་གང་ཚེ་ཆོས་ཉམས་ཤིང་།། ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཕེལ་གྱུར་ན།། སྲིད་སྒྲུབ་དེ་ཡི་དུས་ཀྱི་ཚེ།། ང་ཡིས་ང་ཉིད་སྤྲུལ་བར་བྱ།།} ཞེས་སོགས་དང་།
ཡང་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ་དད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལས།
{ སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་དྲིས་པ།
འདི་ལྟར་གང་ཞིག་རྟག་དད་པས།།ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་གུས་པ་དང་།།གང་གིས་མི་འགྱུར་མི་གསལ་ལ། །དེ་དག་སུ་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་མཆོག།
དཔལ་ནག་པོས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ།།
གང་ཞིག་ང་ལ་ཡིད་ཕབས་ཏེ།།རྟག་ཏུ་ང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད།།དད་པ་མཆོག་གིས་ཉེར་བགྲོད་དེ།།སྦྱོར་བ་མཆོག་ཅེས་བདག་གིས་སེམས།།
གང་ཡང་མི་འགྱུར་མི་མཐོང་ཞིང་།།མི་གསལ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་ཁྱབ།།བསམ་དུ་མེད་ཅིང་གཡོ་བ་མེད།།བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་རྩེ་མོའི་གནས།། } ཞེས་སོགས་སོ།།
ཡང་ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད་ལས་ཤོ་ལོ་འགའ་རེ་འདིར་བཀོད་ན།
{ བདག་ཉིད་བདག་གི་གཉེན་ཡིན་ཅིང་།། བདག་གི་དགྲ་བོ་བདག་ཉིད་ཡིན།། བདག་གིས་བདག་ཉིད་འདེགས་བྱ་ཡི།། བདག་ཉིད་ཐུར་དུ་དྲངས་མི་བྱ།།
ཡི་གེ་ནང་ན་ཨ་ཡིག་ང་།། ཚིག་སྡུད་ནང་ན་དང་དོན་ང་།། སྡེབ་སྦྱོར་ནང་ན་འགྲོ་ལྡན་ང་།།} ཞེས་སོགས་ཚིག་བསྡུས་ལ་དོན་གནད་དུ་སྒྲིལ་བའི་ཤོལ་ལོ་ཀ་འདི་དག་ཤེས་འདོད་ཅན་ཚོར་དཔེ་ཙམ་དུ་བཀོད་པ་དང་ཞིབ་དུ་རྗེས་སུ་བྲི་བར་བརྩོན་ཏོ།།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོ་དང་ལེགས་ལྡན་གྱི་གླུ།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་ཧིན་དྷུའི་ལྟ་གྲུབ་ལས་ལུས་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་དེང་མཁས་པ་མང་པོས། འདི་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་ནི་སྔར་མ་བྱུང་ལ་ད་ལྟར་མི་འབྱུང་ཞིང་། ཕྱིས་སུའང་འབྱུར་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐད་གཟེངས་མཐོན་པས་བཤད་ཅིང་དཔེ་མང་པོར་བཀོད་ཡོད།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ཁྱོན་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཚིགས་བཅད་བདུན་བརྒྱའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། རང་རེའི་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་དམ་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་འདིའི་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཆ་ཚང་པ་ལེགས་པར་སྒྱུར་ཟིན་ནའང་། དེང་སང་རང་རེའི་མིག་ལམ་དུ་ཡོད་པ་ནི་ལེའུ་བཞི་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལེའུ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ། བཞི་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་བཅས་ལེའུ་བཞི་ལས་མངོན་དུ་མེད།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་འདི་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐོར་གོང་ནས་ཞུས་ཟིན་ལ། འདིའི་ཐད་དུའང་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། “ མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བའི་གཞུང་དག་གི་ཁྲོད་ན་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་དེ་རབ་དང་ཕུད་དུ་བྱེད་ཅིང་། ཛོ་གི་དང་དགེ་སྦྱོང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་གླེགས་བམ་རེ་འབྲལ་མེད་དུ་འཆང་། ” གསུངས་པ་ལྟར་དང་། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའམ་ཀྲིཥྞ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གི་འཇུག་པ་བཅུ་ནང་ཚན་བརྒྱད་པ་ལྷ་ཀྲིཥྞར་སྤྲུལ་ནས་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མང་བསད་པའི་སྐོར་སོགས་གཞན་ནས་འཆད། འོ་ན་ཀྲིཥྞ་དེ་ལྷ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཟེར་ན་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་“ དེ་ཡང་ལེགས་ལྡན་ནག་པོ་དེ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་སྙམ་ན། ངེད་ཅག་གི་ལྷ་ཁང་ཤར་མ་འདིའི་ནང་ན་བཞུགས་པའི་རྡོ་སྐུ་འདི་ནི་སྤྲུལ་གཞིའི་གཟུགས་ཏེ། ཞལ་གཅིག ཕྱག་བཞི། སྐུ་མདོག་མཐིང་ནག་ཙནྡ་གྱི་བེང་དང་། ལྷ་ཁང་ལྷོ་ངོས་མའི་ནང་གི་ཤིང་སྐུ་འདི་ནི་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་ཏེ། གཞོན་ནུ་མཐིང་ཀ་གླིང་བུ་འབུད་ཅིང་། བ་ལང་འཚོ་བ་སྐྲ་སྤྱི་བོར་བཅིང་པའོ།། ” ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ནའང་། དེང་སང་རི་མོ་འདྲ་མིན་ཡོད་པ་ལས་སྐུ་མདོག་སྔོ་སངས་ངེ་བ་ལས་གཞན་མི་དང་གཅིག་པ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་པ། ལ་བང་མང་པོས་དཀྱིལ་དུ་གླང་བུ་འབུད་ཅིང་ཞི་དུལ་ཅན་དུ་གནས་པ་སོགས་པར་རིས་འདྲ་མི་འདྲ་ཁྲི་འབུམ་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། གནའ་བོའི་ལྷ་ཁང་དག་ན་རྡོ་དང་བྲག་ལ་བརྐོས་པ། གསེར་ཟངས་དང་ཁྲོ་སོགས་ལ་རྒྱུ་བྱས་པ་སོགས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ཡུལ་གང་སར་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་ས་བཅད་དང་ལེའུའི་གྲངས།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ལ་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཤོ་ལོ་ཀ་བདུན་བརྒྱ་ཡོད་པ་གོང་ནས་ཞུས་ཟིན་ལ། དེ་ཡང་ལེའུ་རེ་རེ་བྱས་ཏེ་ལེའུ་མཚན་བྱང་དང་དེ་དག་གི་དོན་ཅུང་ཟད་ཞུས་ན།
ལེའུ་དང་པོ། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དང་ཡིད་ཞུམ་པ། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༤༧།
ལེའུ་གཉིས་པ། གྲངས་ཅན་རྣལ་འབྱོར། ཤོ་ལོ་ཀ ༧༢། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཡོད།
ལེའུ་གསུམ་པ། ལས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༤༣། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཡོད།
ལེའུ་བཞི་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༤༢ མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཡོད།
ལེའུ་ལྔ་པ། སྤོངས་པ་བསམ་གཏན། སྤོངས་པ་མངོན་སུམ། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༩།
ལེའུ་དྲུག་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར། ཤོ་ལོ་ཀ ༤༧།
ལེའུ་བདུན་པ། ཡེ་ཤེས་དང་ཉམས་རྟོགས། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༣༠།
ལེའུ་བརྒྱད་པ། སྣང་སྲིད་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་རྒྱུད་རིམ། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༨།
ལེའུ་དགུ་པ། གསང་བའི་གཙོ་དང་གསང་བའི་རིག་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༣༤།
ལེའུ་བཅུ་པ། ལྷའི་མངོན་སུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༤༡།
ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ། གཟུགས་ཁམས་འཆར་སྣང་གི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ་༥༥།
ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ། དད་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༠། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཡོད།
ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པ། བདག་དང་བདག་མིན་གྱི་ཁྱད་པར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༣༤། ཡང་ན་༣༥།
ལེའུ་བཅུ་བཞི་པ། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༧།
ལེའུ་བཅོ་ལྔ་པ། བདག་ཉིད་བླ་མེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༠།
ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པ། ལྷའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༢༤།
ལེའུ་བཅུ་བདུན་པ། དད་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ
ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པ། སྤོངས་པར་བརྟེན་ནས་ཐར་པའི་རྣལ་འབྱོར། ལ་ཤོ་ལོ་ཀ ༧༨། ཡང་ན་༧༩། བཅས་ཁྱོན་ཤོ་ལོ་ཀ་བདུན་བརྒྱར་འདོད་པ་དང་ཤོ་ལོ་ཀ་བདུན་བརྒྱ་ཞེ་ལྔར་འདོད་པ་བཅས་མི་འདྲ་བ་ཡོད།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་སྐད་རིགས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་དེང་སྐབས་སྐད་རིགས་གང་དག་གི་ནང་དུ་བཞུགས་ཡོད་པའི་སྐོར་མདོ་ཙམ་ཞུས་ན།
༡) དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་རྒྱ་གར་གྱི་ལེགས་སྦྱར་ལྷ་ཡི་ཡི་གེ་ཐོག་བཞུགས་ཡོད།
༢) ཡང་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་རོད་མན་ཡི་གེར་འབྲི་ཚུལ་གྱི་ནང་དུ་བཞུགས་ཡོད།
༣) དབྱིན་འགྱུར་མ།
༤) འཇར་མན་ཡི་གེ་འགྱུར་མ།
༥) ཧྥ་རན་སིའི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༦) ཨེ་ཊ་ལའི་ཡི་གེ་འགྱུར་མ།
༧) ཕོར་ཆི་གྷལ་གྱི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༨) སི་པན་གྱི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༩) རྒྱ་ནག་གི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༠) འཇར་པན་གྱི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༡) རྒྱ་གར་ཧིན་དྷུའི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༢) བྷང་གྷ་ལའི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༣) ཨ་རབ་ཀྱི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༤) གྷི་རིག་གི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༥) ཨུ་རུ་སིའི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༦) སར་བྷེ་ཡིའི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༧) ཧེབྷརེའོ Hebrew 希伯来语 ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༨) ནེ་དྷར་ལན་ཊིའི་སྐད་དམ་དུ་ཆིའི་ dutch ཡི་གེར་འགྱུར་མ།
༡༩) རང་རེའི་བོད་ཀྱི་ཡི་གེར་འགྱུར་མ། བཅས་ད་སྔ་བདག་གིས་ཤེས་ཚོད་ནི་སྐད་རིགས་བཅུ་དགུའི་ནང་དུ་འགྱུར་ཟིན་པ་དང་། ཡིག་རིགས་དེ་དག་ཏུ་ནམ་ཞིག་ལ་མཁས་པ་དང་ལོ་ཙཱ་བ་སུ་སུ་འགྱུར་བསོགས་རྗེས་སུ་བྲི་བར་འབད་དོ།།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་འགྲེལ་བ་ཡང་འགྲེལ།
དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པ་དང་ནུབ་གླིང་གི་མཁས་པ་སོགས་གནའ་དེང་གི་མཁས་པ་མང་པོས་གཞུང་འདི་ལ་འགྲེལ་བ་མང་པོ་མཛད་འདུག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པས་འགྲེལ་བ་མཛད་པ་གྲགས་ཆེ་བ་བཞི་བཅུ་ལྷག་བཞུགས་འི་ཁྲོད་ནས། དུས་རབས་བརྒྱད་པ་ནས་ད་བར་དུ་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཅན་ཞེ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚིག་འགྲེལ་དང་དོན་འགྲེལ་སོགས་འགྲེལ་བ་མང་དུ་ཡོད་པ་བྲིར་མི་ལངས་ལ། རང་རེར་མིང་དུ་གྲགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མ་ཧཱ་གྷན་དྷེའི་འགྲེལ་བ་ནི་དོན་འགྲེལ་ཡིན་ལ།
ཡང་བསྟན་བཅོས་འདིའི་འགྲེལ་བར་འགྲེལ་བའམ་འགྲེལ་བ་མང་པོར་བསྐྱར་ཞིབ་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཡང་ཧ་ཅང་མང་ལ། བསྟན་བཅོས་འདི་དང་བསྟན་བཅོས་གཞན་དག་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་དབར་དུ་དབྱེ་ཞིབ་དཔྱད་བསྡུར་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཀྱང་གྲགས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཡོད་དོ།།
འདིར་འགྲེལ་བ་འགའི་མཚན་བྱང་འགོད་པ་ལ།
དང་པོ་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པའི་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཅན་འགའ།
1. Adi Sankara 2. Ananda giri 3. Daivajnaya pandita 4. Dhanapati 5. Hanumat 6. Madhusudana 7. Nilakantha 8. Sadananda 9. Sankarananda 10. Sridhara 11. Venkatanantha 12. Jnaneswara 13. Wamana pandita 14. Kesava kasmirin 15. Ramanuja 16. Madhwa 17. Jayathirtha 18. Raghavendra 19. Ranti deva 20. Yadava prakasa 21. Narayana
གཉིས་པར། ཀ་སྨིར་ཕྱོགས་ཀྱི་མཁས་པའི་འགྲེལ་བ་གགས་ཅན་འགའ།
22. Bhaskara 23. Abhinava gupta 24. Ananda vardhana 25. Rajanaka 26. Lasakaka 27. Ramakantha 28. Vasu gupta 29. Vallabha 30. Pususottama
གསུམ་པ། རྒྱ་གར་གྱི་དེང་རབས་མཁས་པའི་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཅན་འགའ།
31. Bala Gangadhara Tilak 32. Mahatma Gandhi 33. Vinoba bhave 34. Bhakti Vedanta prabupada 35. Chidbhavananda swamiji 36. Swami Sivananda 37. Swami Chinmayananda 38. Sri Sathya Sai Baba 39. Paramahamsa Yogananda 40. Sarvapalli Radhakrishnan 41. V. S. Ghata 42. Ekanath Easwaran 43. Sri Aurobind
ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཁས་པའི་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཅན་འགའ།
44. W. D. P. Gill 45.Senart 46. G. Thibaut 47. F. Edgerton 48. Jaeanne Fowler 49.
Swami Vivekananda ཡི་དོན་འགྲེལ་སོགས་དང་། T. G. Mainkar ལགས་ཀྱི་(དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའུ་འགྲེལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞིབ་བསྡུར་རིག་པ།) ལྟ་བུ། S.S. More ལགས་ཀྱི་(དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་ལས་འགྲོ་བ་མིའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་) དང་། Geoffrey Parrinder ལགས་ཀྱི་(བདུད་རྩི་ཐིག་ལུང་དང་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ། ཡེ་ཤུའི་དམ་པའི་གསུམ་ཏབ་བཅས་ཀྱི་ཞིབ་བསྡུར།) སོགས་འགྲེལ་བ་ཡང་འགྲེལ་ཞིབ་བསྡུར་ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་སོགས་དཔེ་དེབ་དང་རྩོམ་ཡིག་འབུམ་ཕྲག་ཡོད་པ་མི་ཚར་ལྟོས་མི་ཚར་བ་ཡོད་ཅིང་། གོང་བཀོད་རྣམས་ནི་གལ་ཆེན་བ་འགའ་ཞིག་གོ།
དེ་ལྟར་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་ཐུང་ངུ་འདི་ནི་སྔོན་མ་ཞིག་ནས་འབྲི་བསམ་མོད། དུས་ཚོད་ཀྱིས་མ་ལྕོགས་པ་དང་རྣམ་གཡེང་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་སོང་ནས་ཡུན་རིང་འགོར་འགྱངས་བྱུང་། བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་ཤོ་ལོ་ཀ་གསུམ་སཾ་བོད་དབྱིན་གསུམ་ཤན་སྦྱར་བྱས་པ་ཞིག་སྐད་འཕྲིན་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་བཀོད་པར། འཕྲིན་གྲོགས་འགའ་རེས་དེའི་ཐད་ནས་དྲི་བ་དྲིས་པའི་ལན་གྱི་ཚུལ་དང་། གཞན་ཡང་དེང་སྐབས་དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་སྐོར་ལ་ཤེས་འདོད་པ་ཅན་རེ་གཉིས་ཡོད་འདུག་ན། བྲེལ་སྟབས་ཀྱིས་ཡི་གེར་བཀོད་པ་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་གོ་ཐོབ་དང་རྗོད་བྱེད་ཚིག་དོན་དག་སྡེབས་སོགས་གང་ཐད་ནས་ནོར་འཕྱུགས་གང་མང་བྱུང་ཡོད་ངེས་ན། མཁྱེན་ཡངས་ཀློག་མཁན་དག་གིས་དགོངས་ཚུལ་དང་ལམ་སྟོན་གང་མང་མང་གནང་རེ་བཅས་
གངས་ལྗོངས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་པ་གཅན བཟོད་རྒྱམ་པས་ཡུལ་གསལ་ལྡན་གྲོང་མཐིལ་ནས་ཤར་མར་བྲིས་པ་ལེགས་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་གུ
བདག་གིས་རྩོམ་ཡིག་འདི་འབྲི་དུས་རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ་བཀོད་པའི་ཡིག་ཆ་མང་ཆེ་བ་ལོ་དུ་མའི་སྔོན་ནས་བཀླགས་པ་དང་ཟིན་ཐོར་བཀོད་པ་དག་ཡིན་ལ། དེ་རིང་ཉིང་གང་བོར་ཡི་གེ་གཏགས་སྐབས་ཟུར་ལྟས་ལུང་འདྲེན་བྱས་པ་ཁག་ཅིག་གི་མཚན་བྱང་གཤམ་གསལ།
བོད་ཡིག་གི་ཡིག་ཆ་འགའ།
༡) མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ། བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་བསྐྲུན། དེབ་གཉིས་པ།
༢) མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ། ལེགས་སྦྱར་བང་མཛོད།
༣) མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ། དཔལ་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ། ལེའུ། ༢།༣།༤།༡༢། བདག་གི་དྲ་ཚིགས། (མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་ཟིན་བྲིས་ནང་། ཁ བྱང་ལ། འཇོལ་མོི་གྲེ་འགྱུར། ) ཞེས་པར་ལེའུ་བཞི་ག་བཀོད་ཡོད།
༤) ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ། གྲུབ་མཐའ་ཐུབ་བསྟན་ལྷུན་པོའི་མཛེས་རྒྱན།
༥) ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ། ཀུན་མཁྱེན་གྲུབ་མཐའ་ཆེན་མོ།
༦) ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ། རྒྱལ་ཁམས་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ངེས་པར་བརྗོད་པའི་དེབ་གཏེར་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་མོ་མ་བཅོས་ལྷུག་པའི་རྟོགས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་སྨད་ཆ།
ཕྱི་ཡིག་གི་དཔེ་དེབ་གལ་ཆེན་འགའ།
T. G. Mainkar, Comparative study of Commentaries on the Bhagavadgita
Sarvapalli Sri Radahkrishnan, The Bhagavadgita
Mahtama Gandhi, The Bhagavd Gita
Swami Chidbhavananda, The Bhagavd Gita
S. S. More, Gita A Theory of Human action
Vinoba Bhave, Talks on the Gita
B. G. Tilak, Shrimad Bhagavad-gita-rahasya
G. B. Nandan and Nasir Ahmed M. Jangubhai, The comparative study between Hinduism and Buddhism
Mahadev Desai, The Gita according to Gandhi
Geoffrey Parrinder, Upanishads Gita and Bible
K. S. Durrany, Man in the Bhagavadgita
M. Hiriyanna, Outlines of Indian Philosophy
Chandradhar Sharma, A Critical Survery of Indian Philosophy
དགེ་ལེགས་འབྱུང་བར་སྨོན་ཏོ།།
ཕྱི་ལོ་ཟླ་ཚེས་བཟང་པོར་ཕུལ། ༢༠༡༧།༡༡།༠༡།
གླིང་སྒྲུང་དང་། ཕྱི་རོལ་པའི་གཏམ་བརྒྱུད་དག་ནི། བོད་ཆོས་ཉམས་ལེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། མི་དགེ་བ་བཅུ་ཡི་ནང་གི་ངག་འཁྱལ་ལམ། ངག་བཀྱལ་གྱི་གྲལ་དུ་འཇོག བོད་འགྱུར་དག་གིས་བོད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་ལ་ནི་ཕན། དེའི་ཚབ་ཏུ་མདོ་མཛངས་བླུན་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་རབས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བང་མཛོད་ལྟ་བུའི་དེབ་ཆེན་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་ན་ཅི་མ་རུང་ཨང་།
མ་ཧཱ་བྷཱ་ར་ཏའི་དམག་དཔུང་ནང་ལ་ཤི་བའི་གྲངས་ཚད་དེ་དམག་སར་མི་ཤོང་བ་དང་། དེའི་དུས་སུ་རྒྱ་གར་ནང་མི་འབོར་ཡང་དེ་འདྲ་མེད་པ་སོགས་ཚན་རིག་རིགས་ལམ་ནས་བསྒྲུབས་པ་དང་། རཱ་མ་ཡ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་སྔོན་མའི་སྐྱེས་རབས་ཅིག་ལ་དཔེ་བླངས་ནས་གསར་བསྣོན་མང་དག་ཅིག་བྱས་པའི་སྒྲུང་རིང་བཟོས་པ་ལས། ལོ་རྒྱུས་ཚད་ལྡན་ཡིན་པའི་ཁུངས་གང་ཡང་ཡོད་མ་རེད་སྙམ་མོ།།
རྫུན་པ་བཞི་ལྡན།
ཚངས་པར་གདོང་བཞི་ཡོད་པ་རྫུན། །
སྟོད་སྨད་བཞི་པོས་ཆོས་གསུངས་རྫུན། །
རིག་བྱེད་བཞི་གའི་བརྗོད་བྱ་རྫུན། །
རིགས་བཞིའི་མཐོ་དམའ་ཡོད་པ་རྫུན། །
སྒྲོ་བཏགས་རྫུན་གསུམ། །
ཚངས་པས་འཇིག་རྟེན་བཟོས་པ་རྫུན། །
ཁྱབ་འཇུག་འཇིག་རྟེན་བསྐྱངས་པ་རྫུན། །
དབང་ཕྱུག་འཇིག་རྟེན་གཏོར་བ་རྫུན། །
ཧིན་དུའི་ཆོས་ནི།
ཚངས་པའི་ཆོས་དང་འདོད་ལྷའི་ཆོས། །
འདྲེ་ཡི་ཆོས་དང་ཀླུ་ཡི་ཆོས། །
མང་འཛོམས་ཡོད་པའི་འཕྲིན་བཅོལ་ཆོས། །
མཐའ་འཇུག་གཙང་ཆུའི་མིང་ཐོབ་ཆོས། །
ལོག་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིས།།
རང་གི་རིགས་མཐུན་ཚོགས་དང་འགལ།།
བག་ཚ་ཡ་རབས་དང་བྲལ་བས།།
གྲོགས་ཀྱི་ཆུང་མ་བརྐུས་པའི་མི།།
ས་ལ་དབང་པའི་མིར་གྱུར་ཀྱང་།།
དགོས་འདོད་ཀུན་གྱི་གཏེར་ཆགས་ཀྱང་།།
བདག་ནི་གཞི་རྩ་བརླག་པའི་མིར།།
ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་སྒྱུར་ཐབས་དབེན།།
བོད་ཀྱི་རིག་པའི་ཉིང་བཅུད་ཀྱང་།།
མི་གཞི་ཚད་འཕེར་ཁྲེལ་གཞུང་ཅན།།
གཤིས་ལ་འགོས་པའི་མི་དག་གིས།།
རྟག་ཏུ་སྲུང་ཞིང་སྐྱོང་བར་ཤོག།
རང་གི་རིག་གཞུང་བདག་མེད་བྱ་སྤུ་རི་འཐོར་འདྲ་།
གཞན་གྱི་རྩོམ་སྒྲུང་ལྐུག་པས་ལྷ་མཐོང་མགོ་བོར་བཀུར་།
མི་རིགས་རིག་གཞུང་ས་མཚམས་མ་འགལ་སྲུང་ན་དགའ་།
འདས་པའི་རྩོམ་སྒྲུང་རྗེས་ལུས་སྤྱི་ཚོགས་བསླུ་བའི་གཏམ་།
ཁྱོད་ཀྱིས་བམ་བཤད་འདི་ངས་ཀྱང་ཤར་ཀློག་ཙམ་བྱས་པ་ཡིན། གང་ལྟར་གཏིང་ཟབ་ས་དང་རྒྱ་ཆེ་ས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བོའི་ལས་དོན་ཞིག་གི་མགོ་བརྩམས་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་རེད་སྙམ། ཆོས་ལུགས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་དང་། ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བློ་གཟུ་བོར་གནས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་། མཁས་པ་མང་བོ་ཞིག་གིས་རང་གི་འདུན་ལམ་དང་སྙན་གྲགས་ལ་གནོད་པར་དོགས་ནས་ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུའི་མིང་ཙམ་གོ་བས་ཀྱང་འཇིགས་རྔམ་སྐྱེས་པ་དང་། ལག་པ་འཆང་མ་ནུས་པ་འདིས་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་པའི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཞིག་གྲུབ་མཐའི་ཁ་དབང་དུ་ཤོར་བ་ཤེས་ཐུབ།
གློ་བུར་སྟག་གིས་མི་ཚུགས་པའི།།
ར་རྫི་མཁས་པའི་དབང་བོ་ཅན།།
དགེ་བའི་བཤེས་སུ་བསྟེན་གྱུར་ན།།
མ་བསླབ་མཁས་པའི་གླང་ཕྲུག་འབྱུང་།།
ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་སྐད་ལས།།
འདན་མའི་ཐ་ལ་དྲུག་འགྱུར་དྲོངས།།
རང་མགོ་རུམ་དུ་མི་ཆུག་དུས།།
མི་མགོ་ཤ་ཐག་བྱ་རེ་སྐན།།
གློ་བུར་སྟག་གིས་མི་ཚུགས་པའི།།
ར་རྫི་མཁས་པའི་དབང་བོ་ཅན།།
དགེ་བའི་བཤེས་སུ་བསྟེན་གྱུར་ན།།
མ་བསླབ་མཁས་པའི་གླང་ཕྲུག་འབྱུང་།།
ལེགས་ལྡན་ནག་པོའི་གླུ་སྐད་ལས།།
འདན་མའི་ཐ་ལ་དྲུག་འགྱུར་དྲོངས།།
རང་མགོ་རུམ་དུ་མི་ཆུག་དུས།།
མི་མགོ་ཤ་ཐག་བྱ་རེ་སྐན།།
ཤེར་ཕྱིན་སྔགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་ཤེས་ཀྱིས།།
གཅེས་འཛིན་འཁོར་བའི་རྩ་བ་མ་ཆོད་པར།།
རིག་བྱེད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་གླུ་སྐད་ཀྱིས།།
རིགས་མཐུན་ང་ཅག་ཚོ་ལ་ཨེ་་ཕན་ན།།
ངག་བཀྱལ་སྐོར་དང་རྩོམ་སྒྲུང་སྐོར། །
རྫུན་བཞིའི་སྐོར་དང་སྒྲོ་བཏགས་སྐོར། །
བོད་ཡིག་ཤེས་པའི་ཧིན་དུ་པས། །
མ་ཐོས་མ་འཚོར་འོང་བར་ཤོག །
འོནད་ཀྱང་ང་རང་མི་ཚེའི་ནང་། །
རྒྱ་གར་ཡུལ་དུ་བསྐྱལ་བའི་རིང་། །
དུས་ཚོད་མང་པོ་གཏམ་སྒྲུང་ནང་། །
ཐལ་གཏོང་སོང་བས་བྲིས་པ་ཡིན། །
ཧིན་དུའི་ཆོས་ལ་ཕྲག་དོག་མེད། །
ཧིན་དུའི་ཆོས་ལ་མི་དགའ་མེད། །
ཧིན་དུའི་ཆོས་ལ་མ་དད་མེད། །
ཧིན་དུའི་ཆོས་ལ་མ་གུས་མེད། །
དེས་ན་བོད་རིགས་གཞོན་རབས་ཚོས། །
འདས་པའི་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་དང་། །
ད་ལྟའི་སངས་རྒྱས་སྔོན་རབས་སོགས། །
གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་དེབ་ཆེན་སྐྲུནད། །
ཆོས་པ་ཕལ་གྱིས་ཆོས་མགོ་མི་ཐོན་ཞིང་།།
སྲིད་དབང་རུལ་བ་སྣ་ཡིས་མི་ཚོར་སྐབས།།
དྲང་ཚུགས་མེད་པའི་མི་ཡི་ཡོ་ལང་ཁོྲོད།།
རིས་སུ་མ་ཆད་ཐོས་པ་དོན་ཡོད་སྙམ།།
ཆོས་པས་སྲིད་ཀྱི་གདོང་ལ་རི་མོ་འབྲི།།
སྲིད་ཀྱི་སྡེར་མོས་ཆོས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་དཀྲིགས།།
ཁྱི་སྤྱང་ངན་འབྲེལ་དུས་ཀྱི་ངན་གཡོའི་དང་།།
རྒུད་པ་འདོར་བའི་ཐབས་ལ་འབད་འདི་བཟང་།།