བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས།
མི་མཆོག་རྒྱལ་བ་གང་དག་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་དང་། །
གང་དག་འདས་པ་དག་དང་དེ་བཞིན་གང་མ་བྱོན། །
ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་མཐའ་ཡས་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་ཀུན་ལ། །
སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆི། །
རྒྱ་གཞུང་གི་ངན་བྱུས་དང་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་རྩ་ཨང་ལྔ་པ་ཟེར་བ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ ༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་གང་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་སྐོར་དང་འབྲེལ་བའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་དང་། གནད་དོན་དེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་༼ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ལས་འཆར་དང་། ༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་དང་བོད་མི་མང་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ།༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་འོག་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གསུམ་པ་བསྡུ་བསྐོང་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་བཅུ་བཞི་པ་བཅས་ཀྱི་སྐབས་སོ་སོར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་དང་འབྲེལ། ༧རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་མུ་མཐུད་ཕེབས་དགོས་པ་དང་། དེའི་ངོས་འཛིན་དང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་འགན་དབང་ཆ་ཚང་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཁོ་ན་ལ་མ་གཏོགས། རྒྱལ་ཁབ་དང་། གཞུང་། སྒྲིག་འཛུགས་སོགས་སུ་ལའང་མེད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེའི་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་པ་ལ་ངོས་ལེན་རྩ་བ་ནས་མེད་ལུགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་སྔོན་རྗེས་མང་པོ་གནང་ཡོད། ཡིན་ནའང་ངས་བསམ་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་ཁོ་རང་ཚོའི་འདོད་པ་དང་འཆར་གཞི་གང་ཡོད་ལྟར་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ལས། བོད་མི་མང་གི་འདོད་པ་དང་མཐུན་མི་མཐུན་དང་ངོས་ལེན་ཡོད་མེད་ལ་རྩ་བ་ནས་མི་བལྟ་སྟེ། ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྐབས་ཀྱང་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ས་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་བཟུང་སོང་བ་མ་གཏོགས་བོད་མི་མང་ལ་འདོད་པ་ཡོད་མེད་སོགས་ལ་བསྟུན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངན་བྱུས་དེར་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་ཡག་ཤོས་ནི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་རྣམས་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་ངོས་གསལ་པོ་ཟིན་པའི་ཐོག་ནས་དེའི་ཐོག་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལས་ལྷག་པ་མི་འདུག་སྙམ།
རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞི།
༧གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་པ་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན། གོང་སྨོས་ ༢༠༡༡ ལོར་སྩལ་བའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ནང་དུ། ༼ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅོ་ལྔ་པའི་ནང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངེས་རྙེད་ངོས་འཛིན་བྱུང་སྟེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་བླ་བྲང་ཚུགས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱི་ཡང་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུའི་སྲོལ་ཚུགས་ཏེ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཚན་གནས་དང་། སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་གཞུང་བསྐྱངས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབུ་ཁྲིད་གནང་བ་སོགས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་གྲངས་དྲུག་བརྒྱ་བརྒལ་བའི་རིང་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་བྲལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ལམ་ནས་བྱུང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་གཞུང་དབུ་བརྙེས་ཏེ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་མི་ལོ་ ༣༦༩ ཙམ་སོང་བ་དེ་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་ཀུན་ལ་དར་ཁྱབ་འགྲོ་དང་འགྲོ་བཞིན་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་ཆེན་ཐོག་དགའ་སྤོབས་ངང་ནས་བསྐྱོད་འདུན་གྱིས་མཇུག་བསྒྲིལ་བྱས་ཟིན།༽ ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ༧རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པ་ནས་བཞི་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་བར་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ་དེའི་བླ་བྲང་ལ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་ཞུ་བ་དང་། ༧རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ་སོག་གུ་ཤྲི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་གཙང་པ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་གཞུང་ཕམ་ཉེས་བཏང་སྟེ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཕུལ་བ་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བར་མི་ལོ་ ༣༦༩ རིང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་པས་བོད་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་ཁེ་ཕན་ལ་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་དགོངས་བཞེད་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཞིང་། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བ་ནས་བཟུང་། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གནང་བའི་ལམ་ལུགས་དང་ལོ་རྒྱུས་འདི་མཇུག་གཙང་མ་བསྒྲིལ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དཔེར་ན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཨོ་བྷ་མས་སྲིད་འཛིན་གྱི་ལོ་དུས་ཚང་རྗེས་དེའི་འགན་དབང་ཁྱེར་མི་དགོས་པ་ལྟར། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་དང་འདྲ་བར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་དམིགས་བསལ་མེད་པའི་དགེ་ལུགས་པའི་བླ་མ་ཞིག་ཆགས་པ་ཡིན། གནད་དོན་འདི་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་པོ་ཤེས་རྟོགས་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་རང་འགུལ་གྱིས་རྩིས་སྤྲོད་གནང་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་སོང་ཟིན་ཅིང་། མང་གཙོའི་ལམ་ལ་ཤར་བསྐྱོད་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གནང་ཡང་ད་དུང་གོ་རྟོགས་མེད་པར། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་མུ་མཐུད་ནས་བྱོན་ཏེ་བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གནང་དགོས་པ་ལྟ་བུའི་བསམ་ཚུལ་འཛིན་པ་འདི་དག་ནི། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དང་དགོངས་གཞི་ལ་བསམ་བློས་དཔྱད་པ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏང་བར་གཞན་གྱི་ཟེར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའམ་རང་གར་སྨྲ་བའི་གཏམ་ཁོ་ན་སྟེ། སྤྱིར་བཏང་མང་ཚོགས་ཕལ་མོ་ཆེས་ནི་གནད་དོན་འདི་དག་མགོ་ཡང་མི་ཚོས་ལ། མགོ་ཚོས་མཁན་ཚོས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་རང་ཉིད་ནག་པོ་ཆགས་དོགས་ཀྱིས་བཤད་མི་ཕོད། དེ་འདྲའི་ཡ་ལེ་ཡོལ་ལེའི་བར་དེ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གོ་སྐབས་བཟུང་སྟེ་རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་དང་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་གཏོང་ངེས་ཡིན་པས། ཚང་མས་སྙིང་སྟོབས་བསྐྱེད་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཐོག་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་ན་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོང་ངེས་ཡིན།
༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་དགོས་མིན་དང་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ནང་། ༼སྙིགས་མའི་རྒུད་ཚོགས་བདོ་བ་དང་མཉམ་དུ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་བླ་ཆེན་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་ཐོག །འགའ་ཤས་སྲིད་དོན་དང་འབྲེལ་ཞིང་ཚུལ་མིན་གཡོ་སྒྱུས་ངོས་འཛིན་རྫུན་མ་ཇེ་མང་དུ་སོང་བ་བཅས་ཀྱིས་བསྟན་སྲིད་ལ་གནོད་ཚབས་ཅི་ཆེ་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཐོག༽ ཞེས་དང་། ༼ཡང་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་བླ་སྤྲུལ་བསྟན་པའི་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་མཁན་དང་། སྐབས་རེ་ཞབས་འདྲེན་ཞུ་མཁན་ཡང་ཡོང་བ་ཀུན་གྱིས་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་འདི་ཡིན།༽ ཞེས་གསུངས་པ་འདི་དག་གིས། དེང་སང་སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་ཡང་སྲིད་དང་སྤྲུལ་སྐུའི་མིང་ཐོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་མཛད་སྤྱོད་ཡག་པོ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐུ་གོང་མ་ཚོའི་མཛད་རྗེས་དང་མཚན་སྙན། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་བཅས་ལ་བརྡབ་གསིག་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་མ་ཟད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རྨ་འབྱིན་པའམ་ཞབས་འདྲེན་ཞུ་བའི་གནས་ཚུལ་གང་སར་འབྱུང་བཞིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་མུ་མཐུད་དེ་ངོས་འཛིན་ཞུ་དགོས་མིན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཞི་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཅིང་། ༼གལ་ཏེ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་པ་དང་། སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱ་དགོས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཤར་ཚེ་དེའི་བྱེད་སྒོའི་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དང་།༽ ཞེས་གསུངས་པ་འདིས་གལ་སྲིད་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཚེ། དེ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་འགན་ཆ་ཚང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་སྒེར་གྱི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གིས་ཁྱེར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སོགས་སུ་ལའང་དེའི་འགན་དབང་མེད་པ་གསལ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བོད་མི་མང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་མགོ་དང་སྐེའམ། ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འབྲལ་ཐབས་མེད་ཚུལ་བཤད་པ་འདི་དག་ལ་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཙམ་ཡོད་པ་མ་མཐོང་ཞིང་། བོད་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཇི་ལྟར་འོས་འདེམས་བྱས་པ་གཞིར་བཟུང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱང་ལོ་ལྔ་རེའི་མཚམས་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་ནས་རེས་མོས་ཀྱིས་བདམས་པ་ཡིན་ན། ད་གཟོད་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་ལྟར་བོད་མི་མང་འདི་མང་གཙོ་ཆ་ཚང་བའི་ལམ་ལ་སླེབས་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༧རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་དང་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་གཏོང་བའི་དཀའ་རྙོག་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཉིས་ཀ་ལོ་དུས་ཚང་རིམ་བཞིན་བརྗེ་འགྲོ་བ་མ་གཏོགས་གཏན་ཆགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་འདིའང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གཙང་མ་ལས་ཆད་ཅིང་རྩམ་པའི་ཟས་ལ་དགའ་ཡང་། བསམ་བློའི་ཁྱེར་སོ་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་རྒྱུན་ལྡན་དུ་ཡོད་པའི་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་མིང་ཅན་དེས་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐ་ར་སྒོ་ཐ་ནས་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༤ ལ་སྤེལ་བ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་བསྟན་འགྲོ་ལ་ཅུང་ཟད་ཕན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག། །།
རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་བྲིས་འདུག