ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས།
དགུན་ཉི་ལྡོག་ཅེས་པ་ནི། ས་ཡི་གོ་ལས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བསྐོར་བ་ཐེངས་རེ་བྱ་བའི་ཡུན་ལ་ཉིན་ཞག་༣༦༥འགོར་ཞིང་ཡོད། དེ་ཡང་སའི་གོ་ལས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གཡོན་བསྐོར་དུ་བགྲོད་པའི་ཚེ། ས་ཡི་གོ་ལ་དེ་ཉི་མའི་ལྷོ་ཕྱོགས་དྲང་ཐིག་གི་ཐོག་ཏུ་སླེབས་པའི་ཉིན་དེ་ལ་ཟེར། དེ་ནི་གོ་ལའི་བྱང་ངོས་འདིར་ཉི་མ་དང་ཐག་རིང་ཤོས་དང་། ཉིན་མོ་ཐུང་ལ་མཚན་མོ་རིང་ཤོས་ཀྱི་ཉི་མ་དེ་ཡིན། དེ་ནས་བཟུང་ཉི་མ་བྱང་ཕྱོགས་ལ་ཡར་བསྐོར་བགྲོད་པས་རིམ་བཞིན་ཉི་མ་ཇེ་རིང་དང་། མཚན་མོ་ཇེ་ཐུང་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཟད། གོ་ལའི་བྱང་ངོས་འདིའང་ཉི་མ་དང་ཐག་ཇེ་ཉེར་འགྲོ་ཞིང་ཡོད། འོན་ཀྱང་གོ་ལའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཐག་ཉེ་ཞིང་ས་དྲོད་དང་། ཆར་ཆུ་རྒྱས་པའི་དབྱར་དུས་ཡིན་སྟབས། ཉིན་མོ་རིང་ཞིང་མཚན་མོ་ཐུང་བའི་དུས་ཡིན།
རི་མོའི་ནང་གི་མི་གཟུགས་སྒུར་པོ་ནི་གོ་ལའི་ལྷོ་བྱང་མཚོན་བྱེད་ཡིན། མགོ་བོ་བྱང་ལ་འཕོངས་རྐུབ་ལྷོ། དབྱར་དུས་མགོ་དང་ཉི་མ་ཐག་ཉེ། དགུན་དུས་མགོ་དང་ཉི་མ་ཐག་རིང་།
དབྱར་ཉི་ལྡོག་ཅེས་པ་ནི། ས་ཡི་གོ་ལ་ཉི་མའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་དྲང་ཐིག་གི་ཐོག་ཏུ་སླེབས་ཤིང་ང་ཚོ་གནས་པའི་བྱང་མཐའ་འདི་ཉི་མ་དང་ཐག་ཉེ་ཤོས་གྱུར་སྟབས། ས་ལ་དྲོད་དང་ཆར་ཆུ་རྒྱས་པའི་དུས་ཡིན་ཞིང་། ཉིན་མོ་རིང་ལ་མཚན་མོ་ཐུང་ཤོས་ཀྱི་ཉིན་ཞིག་ཡིན། དེ་ནས་བཟུང་ས་ཡི་གོ་ལ་དེ་རིམ་བཞིན་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་སྟབས་ཉིན་མོ་ཇེ་ཐུང་དང་། མཚན་མོ་ཇེ་རིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་ཅིང་། གོ་ལའི་བྱང་ངོས་འདི་ཉི་མ་དང་ཐག་ཇེ་རིང་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་སྟབས་གནམ་གཤིས་ཀྱང་ཇེ་གྲང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡོད། འོན་ཀྱང་གོ་ལའི་ལྷོ་མཐའ་དེར་དགུན་ཉི་ལྡོག་གི་སྐབས་སུ་སླེབས་ཡོད་པས་ཉིན་མཚན་རིང་ཐུང་དང་། གནམ་གཤིས་སོགས་དེ་ལས་ལྡོག་པ་ཡོང་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །
ནུབ་ཕྱོགས་པའི་རྩིས་ལུགས་ལྟར་ན་དབྱར་ཉི་ལྡོག་ནི་རག་པ་ཉི་མ་ཀར་ཊའི་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་ཉིན་དང་། དགུན་ཉི་ལྡོག་ནི་རག་པ་ཉི་མ་ཆུ་སྲིན་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་ཉིན་དེར་ཡིན།
སྐར་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་སུ་དབྱར་དགུན་ཉི་ལྡོག་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཉིན་མཚན་རིང་ཐུང་དང་། གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་བ་སོགས་ཚན་རིག་གི་འགྲེལ་བཤད་ཙམ་ལས་རྟེན་འབྲེལ་ལ་ཉེ་སོགས་ཆོས་ལུགས་དང་། དམངས་སྲོལ་སོགས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་གང་ཡང་མེད།
བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་བཤད་སྲོལ་ལ། དགུན་ཉི་ལྡོག་སྐབས་སུ་ཉི་མ་ལྷོ་ཕྱོགས་གཤིན་རྗེའི་གྲོང་ནས་འཆར་ཞིང་ཡོད་སྟབས། དེས་ནད་ཡམས་དང་། མུ་གེ་སོགས་འགལ་རྐྱེན་བར་ཆད་མང་པོ་ཁྱེར་ནས་ཡོང་ཞིང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉིན་དེར་ལོ་དེའི་རིང་ལ་འཆི་རེས་ལ་བབས་པའི་མི་རྣམས་ལ་གཤིན་རྗེའི་ཁྲམ་རྟགས་འདེབས་ཤིང་ཡོད་སྟབས། འགལ་རྐྱེན་དེ་དག་ཟློག་པའི་ཆེད་དུ་ཉི་ལོག་གཏོ་ཟློག་སྣ་ཚོགས་འདོན་སྲོལ་ཡོད། དཔེར་ན། དགོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུར་ཟློག་དང་། ཡས་ཟོར་སོགས་ཀྱི་གཏོར་ཟློག་དང་། གྲོང་ཆོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེར་སྙིང་བདུད་བཟློག་དང་། སྒྲོལ་མ་གཡུལ་མདོས་སོགས་འདོན་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད།
དབྱར་ཉི་ལྡོག་སྐབས་སུ། ཉི་མ་དེ་བྱང་ཕྱོགས་རྣམ་སྲས་བང་མཛོད་ནས་འཆར་ཞིང་ཡོད་སྟབས་ཆར་ཆུ་དུས་སུ་འབབ་ཅིང་། ལོ་ཕྱུགས་རྟག་ཏུ་ལེགས། མི་ནད་དང་། ཕྱུགས་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་པོ་ཁྱེར་ཡོང་ཞིང་ཡོད་སྟབས། བཀྲ་ཤིས་གཡང་འབོད་ཀྱི་ཆོ་ག་འདོན་པའི་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། འབྲོག་སྡེ་རྣམས་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་དུས་འདིར་གཡང་སྐྱབས་དང་། གསེར་འོད་། ཡུལ་ལྷ་མནོལ་བསངས་སོགས་ཀྱི་རིམ་གྲོ་འདོན་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། འདི་ནི་རྨོངས་དད་དང་འབྲེལ་བའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་ཡུལ་སྲོལ་དེ་ངོ་བོ་བཟང་ངན་གང་ཡིན་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་ཡུལ་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས།
རྒྱ་ནག་ཡུལ་དུ་དགུན་ཉི་ལྡོག་ནི་ལོ་གསར་དང་ཉེ་བའི་དུས་སྟོན་ཞིག་ཡིན། བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་དུས་སྟོན་འདི་བསུ་བའི་ཆེད་དུ། ནང་མི་བྱེས་སོང་རྣམས་ཁྱིམ་དུ་འཛོམས་ཅི་ཐུབ་དང་། དེ་དག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཅའོ་ཙི་（饺子）ཞེས་པ་གྲོ་ཟན་ནང་དུ་ཤ་ཕྱེ་དང་། སྔོ་ཚལ་སོགས་གཏུམ་པའི་ཟས་རིགས་ཞིག་བཟའ་མི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཆེད་དུ་བཟའ་སྲོལ་ཡོད་འདུག་ལ། ལྷོ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་སྟོན་བསུ་ཞིང་ཕ་མེས་ཀྱི་ལྷ་མཆོད་པའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
དེ་བཞིན་དུ་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཡུལ་དུ་རང་རང་གི་གོམས་སྲོལ་དང་འབྲེལ་བའི་དགུན་ཉི་ལྡོག་ལ་བཤད་སྲོལ་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་ཁོ་བོས་ཤེས་པ་ནི་དེ་ཙམ་མོ། །
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རིག་གནས་ནང་འདྲེན་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་མི་རིགས་རང་གི་རིག་གནས་རྣལ་མ་དེ་ཉིད་རིམ་བཞིན་རྡོག་རོལ་བྱེད་མཁན་ནི་བླ་ལོག་གྲྭ་ལོག་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ལྟར། དེང་དུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཀྱི་དར་དཀར་རིག་གནས་ལ་གཏོར་བཤིགས་བྱེད་ཅིང་དར་སེར་དང་། དར་དམར་སོགས་དར་སྤེལ་གཏོང་བ། དེ་བཞིན་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྣམས་ཀྱང་རིམ་བཞིན་གཞན་འགྱུར་བཟོ་མཁན་ནི་ཡོན་ཏན་མེད་ལ་ཧམ་པ་མཐོ་བའི་བླ་ལོག་རྣམས་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། དཔེར་ན་ལོ་ཤས་སྔོན་ལ་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་ལོག་འགའ་ཞིག་གིས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་ནང་མེད་པའི་དགུན་ཉི་ལྡོག་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཉི་མ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཉིན་འདིར་ཀུན་བཟང་སྨོན་ལམ་འདོན་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གཏོང་འདུག་པ་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་པའི་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ལད་མོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཤེས་སླ།
ཞེས་པ་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་ཡུལ་སྲོལ་ལས་ཉི་ལོག་སྐབས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་འགའ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་འདི་ནི་ཉི་ལྡོག་གི་དུས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་རྒྱལ་ཁམས་པ་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་དེས། ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རང་ཤག་ནས། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་༡༢ པའི་ཚེས་༡༨ཉིན་སྤྲིངས། །
དགུན་ཀར་འཆི་མཁན་མང་བ་དང་། །
དབྱར་ཀར་སྐྱེ་མཁན་མང་བ་ནི། །
དགུན་ལྡོག་དབྱར་ལྡོག་འབྲས་བུ་ལ། །
ལོང་བ་འོན་པ་གཉིས་ཀྱང་ཤེས། །
་
ཐུབ་ཕུན་མཁྱེན་རབ་ཆེ་ན་ཡང་། །
དགུན་ཉི་ལྡོག་དང་དབྱར་ཉི་ལྡོག །
འབྲས་བུར་བདེ་སྡུག་མི་ཤེས་ནས། །
དམངས་ཁྲོད་རིག་གཞུང་རྡེལ་ཤིག་བཏང་། །
རང་གི་མིང་གྲགས་ཆེད་རྐུན་མ་བྱས་པས་་་་་་་ཧ་ཧ་
མི་ཁྱོད་འདྲ་བ་བོད་ལ་མང་ཙམ་དགོས་གདའ།
ཚན་རིག་པས་དབྱར་དགུན་ཉི་མ་ལྡོག་པ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་དབྱར་དགུན་ཉིན་ལྡོག་པ་དུས་མཚུངས་པ་འདིས། ཚན་རིག་པས་དང་པོ་སྲོལ་རྒྱུན་སྦྱངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་བྱུང་བ་དང་།
དེ་བཞིན་ནུ་ཉི་མ་གཟའ་འཛིན་དང་ཟླ་བ་གཟའ་འཛིན་ཡང་ཚན་རིག་མ་དར་སྔོན་ནས་དུས་ཚིགས་ཏག་ཏག་སྟོན་ཐུབ་འདིས་ཀྱང་། ཚན་རིག་ནི། དུས་ད་ལྟ་ཡང་དངོས་པོའི་གནས་ལུས་ཤེས་པ་ལ། རྗེས་ལུས་ཡིན་པར་ཁུམས་སོ།། །།