འཆམ་ར་དྲི་མེད་རྒྱལ་མཚན།
—————–

༄། །མདུན་བསྐྱོད་དགོས་ན་བློས་གཏོང་གྱིས།།
༈ གཡག་ཀོ་རྙིངཔའིི་ཡོལ་ལའི་རྒྱབ་ནས་རུལ་སུངས་ཀྱི་དྲི་ངད་འཐུལ་དུས་རྟོགས་སད་པ་གང་ན་ཡོད།
ཁ་བྱང་གི་འགྲེལ།
༡། ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ནི་སྐྱོན་འཚང་ཐེར་འདོན་ཡིན་ལ། སྐྱོན་འདོན་གྱི་ཕོད་པ་ནི་ལྷག་བསམ་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་རག་ལས་ཡོད།

དེ་ཡང་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ངོ་གདོང་ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་དང་སྒྲིག་འཛུགས་གཅིག་གི་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་གྱི་འདེལ་ཁ་ནི། མེད་པ་ནས་ཡོད་པ་དང་། མཐུས་ཚང་ནས་འཕེལ་རྒྱས། གསར་གཏོད་ནས་སྲ་བརྟན་ཏེ། མདོར་ན་ཡོད་ཚད་ཀྱི་དམིགས་འདུན་མཐའ་ཐུག་ནིི་ཁེ་ཕན་བསྒྲུབ་རྒྱུར་གཏད་ཡོད། དེ་འདྲའི་འཛུགས་བསྐྲུན་གྱི་ཐོག་མའི་ཆ་རྐྱེན་ནི་ལྟོས་གྲུབ་ཀྱི་ལས་གཉེར་བའི་མི་སྣ་རེ་རེའི་ངོས་ནས་ཚད་བཟུང་མེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འགན་ཁུར་དགོས་པ་དེ་རེད། ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཚང་མའི་ནང་ལ་ནང་སྙིང་ནས་གསོན་ཤུགས་ཀྱི་ཟུང་ཁྲག་འཇིབ་པའི་ལྐོག་གཡེང་པ་དང་། ཕྱི་ཤུན་འཐུག་པའི་རུལ་སུངས་ཅན་ཡོང་དང་ཡོང་བཞིན་པ་ལྟར། དེ་འདྲའིམི་མངོན་པའི་ཚུལ་གྱི་གཏོར་བཅོམ་རིངས་ལུགས་པ་དེ་ཚོ་ཕམ་ཉེས་བཏང་བ་ལ། གོ་རིམ་ལྡན་པའི་རྒོལ་རྡུང་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་མཐོར་འདེགས་ལ་ཕྱོགས་པའི་བྱ་བ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “༄། །མདུན་བསྐྱོད་དགོས་ན་བློས་གཏོང་གྱིས།།” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
————-
ལེའུ་དང་བོ།
མྱུལ་ཞིབ་འཆར་གཞི།
སྐུ་ཞབས་སྒྲར་བེན་མཆོག་ནམ་རྒྱུན་ལེགས་སྤྱར་སོགས་ྐློག་སྦྱོང་གི་ཚོགས་གྲར་འཇུག་པ་ལས། བྱ་ཤང་ཤང་ཏེའུ་སོགས་སྲོག་ཆགས་རིགས་ལ་མེ་མདའ་འཕེན་རྩེད་གནང་བར་དགའ་མོས་ཆེ་བར་བཤད་ཅིང་། སྤྱི་ལོ༡༨༣༡ལོར་གོང་གསལ་སློབ་ཆེན་མཐར་ཕྱིན་ཏེ། གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཨང་རིམ་དང་བོ་ཆོད་མཁན་གྱི་ཕྱག་འཁྱེར་བཞེས། སྐབས་དེ་ཤེད་ནས་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་སློབ་སྤྱི་ས་ཁམས་རིག་པའི་མཁས་པ་ཨ་སྒྲམ་དང་། རྩི་ཤིང་རིག་པའི་མཁས་པ་ལྗོན་རྣམ་གཉིས་དང་གྲོགས་འབྲེལ་བཟང་བོ་བསྒྲིགས་ཤིང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་འདུན་ལྟར་མུ་མཐུད་བྲག་རྡོ་དང་། ས་གཏེར། སྲོག་ཆགས། རྩི་ཤིང་སོགས་ཀྱི་ཐད་སློབ་གཉེར་ཞིབ་འཇུག་བྱས། སྤྱིར་ན་སྐུ་ཞབས་སྒྲར་བེན་མཆོག་གི་སྔ་རོལ་དུ་འཇིག་རྟེན་རིམ་འབྱུང་རིག་པའི་སྐོར་ལ་བསམ་གཞིགས་གཏོང་མཁན་མང་བོ་ཞིག་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་ཁོང་གི་སྐུ་དུས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཨ་མྱེ་ཨ་ར་སི་མ་སི་མཆོག་གིས་བརྩམས་པའི༼ཟོས་ནོ་མེ་པ༽ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་དང་། སྤ་རན་སིའི་རང་བྱུང་ཁམས་རིག་སྨྲ་བ་ལྗེན་བྷེབ་ཁྲེ་སི་གྲིའི་ལ་མར་ཁི་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་ཚན་རིག་གི་བསམ་བློའི་ལྟ་བ་བརྗོད་བྱར་བྱས་པ༼རྫུ་འཕྲུལ༽དུ་འབོད་པའི་གཞུང་བརྩམས་པ། དུས་ཕྱིས་༼སྲོག་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ༽ཞེས་འབོད་པ་དེ་ཉིད་དང་། ས་ཁམས་རིག་པའི་མཁས་པ་སྐུ་ཞབས་རོ་བྷིར་གྲི་ཆམ་བྷིར་སི་མཆོག་གིས་བརྩམས་པའི༼རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་བཞེངས་སྐྲུན་གྱི་རྐང་རྗེས༽ཞེས་པ་སོགས་དཔེ་ཆ་མང་བོའི་ནང་། འཇིག་རྟེན་རིམ་འབྱུང་གི་ཐད་བསམ་གཞིགས་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཁོང་རིམ་འབྱུང་རིག་པའི་བསམ་བློ་བ་ཐོག་མ་དེ་མིན་པར་གསལ་མོད། ཁོང་གིས་གོང་གི་གཞུང་ལུགས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་འབྱུང་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་སྐོར་གྱི་རིག་པའི་རྣམ་བཤད། གཞན་ལས་ཁྱད་འཕགས་དོན་དངོས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཏོད་ཐུབ་བྱུང་ཡོད་ལ།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཆར་ལིའི་སི་སྒྲར་བེན།(Charles Darwin) ༼འཕྲོས།༽” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
_______________
སྒྲར་བེན་དང་རིམ་འབྱུང་།
མགོ་བརྗོད།

དེ་ཡང་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་མཉམ་མེད་ཟས་གཙང་གི་སྲས་བོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། ངེས་བ་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་མཐུན་སྣང་གི་གཡུལ་ངོ་ཕྲ་རགས། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་བཅོམ་ཏེ། དག་དང་མ་དག ཡོད་མིན་མེད་མིན། འཁོར་བ་དང་མྱང་འདས། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་སོགས་རང་ཅག་གིས་བློས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་དག་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཡོད་མ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རིག་པའི་དབྱིངས་ཤིག་ན། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་མཐུ་བརྙེས་ཤིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བརྡས་བསྐུལ་བ་ལས། ཐུན་མིན་མོས་ངོར་གསང་ཆེན་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་ལས་བརྩམས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རྣམ་བཞག་དང་། ཐུན་མོང་སྣང་ངོར་མདོ་སྡེ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་བ། ཕལ་བོ་ཆེའི་མདོ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོ་སོགས་ལས་བརྩམས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཆགས་གནས་འཇིག་སྟོང་གི་ཤེས་བྱའི་གོ་རིམ། མི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱའི་གོང་རོལ་ཞིག་ནས་ཆེས་ཧ་ཅིང་ཞིབ་གསལ་གསུངས་ཟིན་མོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཆར་ལིའི་སི་སྒྲར་བེན།(Charles Darwin)” »

ངའི་བཞུད་ལམ་དུ།______འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཉིན་དང་པོ།
གཅན་བཟོད་རྒྱམ།
———–
1༽ཐོག་མའི་འབྲེལ་ལམ།

ཕྱི་ཟླ་7པའི་ཚེས་11ཉིན་གྱི་ཞོགས་པའི་དུས་ཚོན་དྲུག་པ་ཙམ་ལ་སྤང་(Pang)་ངམ་རྐྱང་དཀྱིལ་ཐང་ནས་ལམ་དུ་ཆས། སྣུམ་ནག་གི་གཞུང་ལམ་གྱིས་རྐྱང་དཀྱིལ་ཐང་ཞེས་པའི་ཐང་གཞུང་ཆེན་པོ་དེ་དཀྱིལ་ནས་གཤགས་ཤིང་། གཞུང་ལམ་དང་ཐག་མི་རིང་བའི་གཡས་གཡོན་གྱི་རི་རྩ་དག་ན་དུད་སྨུག་གིས་དུམ་པའི་སྦྲ་ནག་དང་ནོར་ལུག་གི་ཁྱུ་ད་དུང་ལྷོད་གྱི་ལེར་ཉལ་འདུག་ལ། སྦྲ་སྒོ་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུ་སྨན་གང་ཡིན་གྱིས་མགོ་བོ་སྒུར་སྒུར་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་བཞིན་པ་མཐོང་ཐུབ། ཕྱི་གླིང་བ་དག་གི་པར་ལེན་བྱད་མཆུ་རིང་རེ་ཕྱི་ལ་བཏོན་ཏེ་སྒེའུ་ཁུང་ལས་ས་གནས་དེའི་ཡུལ་ལྗོངས་དང་འབྲོག་ཁྱིམ་ཚོ་པར་ལེན་ལ་བྲལ། ངས་ཀྱང་པར་ཆས་ཆུང་ཆུང་དེ་བླངས་ཏེ་འདྲ་པར་འགའ་བླངས་པ་ཡིན།

སྔ་དྲོའི་དུས་ཚོད་11་ཙམ་ལ་གནའ་བོའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་དྭགས་སླེའམ་གླེ་ཞེས་པར་འབྱོར། ཕྱི་ཚེས་12་ ཉིན་ཉམས་ཆགས་སུ་གྱུར་ཅིང་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་དག་ན་གོ་མེད་ཚོར་མེད་དུ་གྱུར་ཟིན་ པའི་ཉར་མ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ་ཅུང་ཙམ་རེ་ཨེ་རག་བསམ་ནས་གྲོགས་པོ་ དགེ་འདུན་དང་ལྷན་དུ་ལ་དྭགས་གླེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ་18ཙམ་གྱི་སར་ཡོད་པའི་ཁྲིག་རྩེའམ་ཁྲིག་སེ་དགོན་པ་དང་དེའི་ཉེ་འཁོར་ཀྱི་ས་གནས་དག་ཏུ་གནས་མཇལ་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་དུ་སོང་། ད་ཐེངས་ནི་ང་ཁྲིག་རྩེ་དགོན་དུ་མཇལ་ཐེངས་དྲུག་པ་དེ་ཡིན་ལ།(ཁྲིག་རྩེ་དགོན་པའི་ཆགས་རབས་མདོར་བསྡུས་གཞན་དུ་འཆད།) ཁྲིག་རྩེ་དགོན་པ་མཇལ་ཚར་རྗེས་ལ་དྭགས་ཕྱོགས་སུ་ནང་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཐོག་མ། མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་སྔོན་དུ་ཕྱག་བཏབ་པའི་ཉར་མའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་གནས་ཆེན་དེའི་ཕྱོགས་སུ་སོང༌། གཙུག་ལག་ཁང་འདི་ནི་ཐོག་མར་རང་རེའི་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ལ་བཀའ་དྲིན་བླ་མཐོ་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་(ཡོངས་གྲགས་)སྤྱི་ལོ་996་ལོར་གུ་གེ་རུ་མཐོ་ལྡིང་ལྷ་ཁང་དང་པུ་ཧྲངས་སུ་ཁྭ་ཆར་རམ་འཁོར་ཆགས། མར་ཡུལ་ལ་དྭགས་ སུ་ཉར་མའི་ལྷ་ཁང་གསུམ་དུས་གཅིག་ལ་རྨང་བཏངས་པ་ནས་དུས་གཅིག་ལ་གྲུབ་སྟེ་རབ་ གནས་གནང་སྐོར་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཆོས་འབྱུང་སོགས་ན་གསལ་བའི་གནས་ཆེན་ཉེར་མའི་ གཙུག་ལག་ཁང་གི་གནའ་ཤུལ་དེར་མཇལ། འདི་ནི་ང་རང་ཉར་མའི་གནའ་ཤུལ་དེར་མཇལ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་ཡིན་ལ།

དེ་ལས་མང་བ་། “ངའི་བཞུད་ལམ་དུ། ______འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཉིན་དང་པོ།” »

ངའི་བཞུད་ལམ་དུ།_____རོ་ཐང་ལ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་སླར་ཡང་རྐྱང་དཀྱིལ་ཐང་དུ་སླེབས་པ།
གཅན་བཟོད་རྒྱམ།
————–
རྐྱང་ དཀྱིལ་ཐང་ནི་གླིང་གེ་སར་གྱིས་བདུད་ཨ་ཆུང་བཏུལ་བའི་སྐབས་སུ་གླིང་གི་དམག་སྒར་ བརྒྱག་ས་ཡིན་པ་དང། གནས་དེར་རྐྱང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པའི་སྐོར་སྔར་ནས་བཤད་ཟིན་མོད། དེ་རིང་ཡང་བསྐྱར་ལས་དོན་ཞིག་གི་སླད་དུ་ལ་དྭགས་སུ་འགྲོ་སྐབས་རྐྱང་དཀྱིལ་ཐང་ དུ་ཞགས་འདུག་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བས། སླར་ཡང་རང་གི་སྔར་བཀོད་སྙན་རྩོམ་ཞིག་ལས། ༼ རླངས་འཁོར་རྒྱུགས་འགྲོས་སྐྱི་སེར་རླུང་དང་བསྡེབས། །སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་རྐྱང་དཀྱིལ་ཐང་(pang)དུ་སླེབས། །གེ་སར་རྟ་ཡི་རྨིག་རྗེས་འཐོར་བ་རྙེད། །དཔའ་རྟུལ་བརྒྱད་ཅུའི་སྟོབས་རྔམ་དངོས་སུ་མཐོང༌། །༽ཞེས་པ་དེར་བསྐྱར་དྲན་ཐེངས་ཤིག་བྱས།

དེ་ལས་མང་བ་། “ངའི་བཞུད་ལམ་དུ།” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།

ལེའུ་དང་པོ།
ལོ་ན་ཕྲ་མོའི་དུས་ཚོད།

མི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་གི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡུ་རོབ་་ལུང་བ་དང་། ང་ཚོའི་དེང་སང་གི་འཚོ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་ཆེས་ཧ་ཅིང་གི་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་སྟེ། སྐབས་དེ་དག་ཏུ་བཟོ་གྲའམ། ཡང་ན། ཚོང་ལས་སོགས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་འཁོས་ཀ་ཧ་ཅིང་དམན་སྟབས། མི་ཕལ་ཆེར་ཞིག་ཞིང་པ་དང་། ཤིང་བཟོ། ཡང་ན། རྫ་བཟོ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་གཉེར་ཞིང་། སློབ་གྲར་སློབ་སྦྱོང་གི་སྲོལ་ཀ་དེ་ཙམ་དར་སོ་མ་ཕྱིན་པས། ཡི་གེ་འབྲི་ྐློག་རང་སྐྱ་འཕེལ་མཁན་ཉིན་སྐར་ལྟར་ཆེས་དཀོན་པོ་ཡིན་ལ། དཔེ་ཆ་དང་དཔེ་རིན་ནི་དེ་བས་ཀྱང་དཀོན་པོ་རིན་གོང་ཆེ་ངེས་ཤིག་ཡིན་པར་སྨོས་མེད་རེད། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་ཤིའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཁས་པ་དག་གིས་གཙུག་ཆེར་བརྩིས་པའི་གནའ་བོའི་རོམ་གྱི་སྐད་ཡིག་འབྲི་ྐློག་བྱེད་ཅིང་། ང་ཚོས་ད་ལྟའི་སློབ་གཉེར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ནི། སྤྱི་ཚོགས་དེ་དག་གི་སྐབས་ལ་ལྟོས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ལོ༡༥༦༤ལོ་ཟླ༢ཚེས༡༢ཉིན་ཞིག་ལ། ད་ལྟའི་ཨི་ཏྲ་ལིའི་ནུབ་བྱང་ས་ཁུལ་ཞིག་ཏུ། དགའ་ལི་ལེའོ་དགའ་ལི་ལེ་མཆོག་ཡབ་རོལ་མོའི་དགེ་རྒན་བའི་སེན་ཟེ་ཡོ་དགའ་ལི་ལེ་ཞེས་པའི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཁོང་ལ་སྲང་མོ་གཉིས་དང་། སྤུན་མཆེད་གཅིག་ལས་མེད་ལ། ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱང་འབྱོར་ཕྱུག་མཛོམས་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཚོད་མི་འདུག འོན་ཏེ་སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་བཟང་བོ་ཞིག་གིས། བྱིས་པ་དགའ་ལི་ལེའོ་མཆོག་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པ་རྣོ་ཞིང་། ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་ལ་སློབ་གཉེར་དྭང་འདུན་གྱི་རང་གཤིས་བཅོས་མིན་ཕྱི་ལ་མངོན་པའི་ཉེར་ལེན་ལས། ཁོང་སྐུ་ན་ཕྲ་མོའི་སྒང་ནས་ཁྱིམ་ཚང་གི་གཅེས་སྐྱོང་འོག སྒེར་གཉེར་སློབ་དཔོན་ཞིག་བསྟེན་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་བཟང་བོ་ཐོབ་ཅིང་། སྤྱི་ལོ༡༥༧༤ལོར་ཁོང་གི་ཁྱིམ་གཞིས་དེ་བཞིན་སྤི་ལོ་རེན་སི་ཞེས་པའི་ས་ཁུལ་ནང་གནས་སྤོས་བ་དང་། ས་གནས་དེའི་ཁ་མོལ་སྒྲོལ་སི་དགོན་པའི་གྲ་བ་དག་གིས་བརྩེ་གཟིགས་སློབ་ཁྲིད་འོག དགའ་ལི་ལེའི་སེམས་ཀྱི་ཞིང་སར་ཡོན་ཏན་གྱི་སྨྱུ་གུ་ཐོག་མར་འབུས་པའི་མགོ་ཚུགས་འདུག

དེ་ལས་མང་བ་། “དགའ་ལི་ལེའོ།(Galileo)” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
—————
ཆེད་བརྗོད།

ཚན་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་དངོས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ང་ཚོའི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་འཚོ་བའི་ཆ་ཤས་མང་བོ་ཞིག་གི་ཐད། སྟབས་བདེའི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ལེགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ལྷག་པར་རྡོ་སྣུམ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་འཕྲུལ་ཆས་རིགས་དང་། ྐློག་ྐླད། རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ནུས་པ་སོགས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་ལས། སའི་གོ་ལའི་ཁྱོན་འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཟླ་བ་སོགས་གཟའ་སྐར་གཞན་གྱི་ཐོག་འགྲོ་བསྐྱོད་ཐུབ་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་ནུས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། གཅིག་བྱས་ན། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་དུས་རབས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་མཚམས་ནས། རང་ཅག་གི་མཁའ་དབྱིངས་དགུ་ཚུགས་ཀྱི་ངོགས་ན། ཁྱུ་ཚོགས་བྱས་པའི་གཟའ་སྐར་གྱི་གོ་ལའི་འཇིག་རྟེན་དུང་ཕྱུར་མང་བོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་། ད་ལྟ་རང་རེས་སའི་གོ་ལའི་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་བར་འགྲིམ་འགྲུལ་བྱེད་བཞིན་པ་ནང་བཞིན། ཕན་ཚུན་ཐུག་ཕྲད་བཟང་ངན་གང་རུང་གི་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་སྲིད་པའི་དུས་ཤིག་ཤར་ལས་ཆེ། དེང་སང་ཚན་རིག་པ་དག་གིས་བྱ་དངོས་གང་རུང་ཞིག་གི་ཐོག་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ཏེ། བདུན་ཕྲག་རེའི་ནང་དུའང་དངོས་རིགས་རྙེད་སོན་བྱུང་བའི་གསར་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཅན་མང་བོ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “དགའ་ལི་ལེའོ་དང་འཇིག་རྟེན།” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
————
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཁ་བྱང་ཐོག་མར་མཐོང་ཡོང་དུས། ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་ལམ་དེ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་་གམ། ཡང་ན། བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་གྱི་ལམ་གསར་བ། ཡང་ན། བོད་ལས་གཞན་ལ་མེད་པར་འདོད་པའི་ལམ་སྟེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་༼དབུ་མའི་ལམ༽ལྟ་བུ་ཞིག་ཨེ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་ངོར་ཤར་ལས་ཆེ། ངས་ཞུ་འདོད་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་གང་ཡང་མ་རེད་ལ། ལམ་ཁ་དེ་འདྲར་བདག་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཀྱང་དེ་ཙམ་མེད། ཅིག་བྱས་ན། ལམ་དེ་ང་ཚོ་མིའི་རིགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། སྲོག་ལྡན་གྱི་རིགས་གཞན་ལའང་ཡོད་ཅེས་ལབ་ན་མི་ཆོག་རྒྱུ་མེད་གི དེ་བརྒྱུད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་འོད་ཆེན་སྤར་བའི་གནའ་དེང་གི་ཆེན་པོ་དག་བྱོན་ཞིང་། ལོག་ལམ་གྱི་མུན་ནག་སྒྲོན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དམེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་བྱུང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “ང་ཚོ་ངེས་པར་དུ་འཇུག་དགོས་པའི་ལམ།” »

རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།།
————
སྤྱི་ལོ༡༣༡༡ཡས་མས་ཤིག་ནས་ཡུ་ཤིའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་ནས་ཀྱང་། སྟོན་པ་ཡུ་ཤིའི་མ་ཤི་ཀའི་རྣམ་ཐར་དང་དཀོན་མཆོག་གིས་འཛམ་བུ་གླིང་བུའི་མིའི་ཐོག་མ་ཨ་སྒྲམ་དང་། ཨའིསྤོས་ཟེར་བ་གཉིས་སྤྲུལ་བ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བཀོད་པ་མཇུག་བསྡུ་བའི་བར་དང་། ཡུ་ཤིའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཕྲིན་སྐུལ་སོགས་མང་བོ་ཞིག་མི་མང་ལ་ཟློས་གར་གྱི་ལམ་ནས་སློབ་ཁྲིད་གནང་སྲོལ་དར་བ། དུས་ཕྱིས་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་དུས་སྟོན་ལྟ་བུར་ཆགས་པ། རང་རེའི་ཚེས་བཅུ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་སོགས་དང་འདྲ་བར། ལོ་ལྟར་དུས་སྟོན་གྱི་མཛད་སྒོ་སྤེལ་བའི་སྲོལ་ཀ་ཡང་དར་བར་གྱུར་ཏོ།། སྐུ་ཞབས་བེལ་ཡམ་མཆོག་དགུང་གྲངས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཕེབས་སྐབས། ལོ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་སོན་པའི་བུ་མོ་ཨེན་ཧ་ཐ་བེ་ཞེས་པ་དང་མཉམ་པོར་གཉེག་སྒྲིག་གནང་འདུག ཁོང་གི་གཉེན་སྒྲིག་ཐད་སྤྱི་བཏང་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་གཉིས་ཤིག་བྱུང་བ་ནི། དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ནང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་མི་ཕལ་མོ་ཆེས་གཉེན་སྒྲིག་གི་ལོ་ཚོད་དེ། ཆ་མཉམ་ལོ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ནས་རྩ་བརྒྱད་བར་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་གི་ལོ་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ན་ཧ་ཅིང་ཆུང་ཆེ་བ་དང་། གཉིས་པ་ནི། གཉེན་སྟོན་གྱི་གོ་སྒྲིག་མགྱོགས་མྱུར་ངང་བྱས་པ་དེ་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “བེལ་ཡམ་ཤག་ཁུ་སེ་པེ་ཨར། William Shakespeare ༼སྔོན་མའི་འཕྲོ༽” »